Onmaatschappelijkheid moet
men krachtig bestrijden
Kennismaking met wereld
van kunst en cultuur
KNVB betreurt de houding
van de KNAU
Radio-programma
Rechter moet gezinnen onder
toezicht kunnen stellen
Broeders hielpen
j Amerikanen
VORMING BUITEN SCHOOLVERBAND
Meer begrip werd
verwacht
De dikke en de dunne Muze
Durende actualiteit
van Multatuli
j Al bladerend in
j de tijdschriften
Morse stierf 75
jaar geleden
Woensdag 2 April 1947
/T NMAATSCHAPPELI/KHE/D is een verschijnsel, dat thans
evenals na den vongen oaring met gr ode scherpte
naar voren komt. Hoewel in omvang niet zeer belangrijk, leidt het
tot de ernstigste wantoestanden, die men zich op maatschappelijk
gebied kan voorstellen, tot vervuiling, armoede, misdaad en ont
aarding en het vormt infectiehaarden van moreel verval, waardon'
het verschijnsel in zijn beteekems ver uitgaat boven het aantal
menschen, dat er bij betrokken is."
Wetsontwerp is klaar
„Wat ook het meest op den voor
grond tredend niaatsehappe'ijk
vraagstuk is. het onmaatschappelijke
gezin drukt het uit in zijn scherp,
sten vorm. In tijden van overvloed
zijn de onmaatschappelijken de para
sieten en de bedrijvers van de klei
ne misdaad. Als er een tekort aai
•«vork is zijn zij het eerst en 't langst-
werkloos. Is er een huizon-tekort. zij
zijn zeker zonder dak, ontbreekt het
aan voedsel, dan zijn zij het honge
rigste; is er distributie, dan zijn zij
de soldaten van den zwarten han-
dei".
„Voor maatschappelijken bijstand
en hulp zijn deze gezinnen een zink
put; geldelijke steun wordt als van
zelfsprekend aanvaard en roekeloos
uitgegeven; kleeding. dekens, bon
ne' worden verkocht, iedere belofte
gebroken. Leiding wordt opgewekt
aanvaard en even opgewekt losge
laten. wanneer er geen materieel
voordeel mee verbonden schijnt te
zijn".
Aldus luidt een deel van d® inlei
ding tot een wetsontwerp ter be.
scherming en opvoeding van hot
onmaatschappelijke gezin, dal een
studie-commissie onder voorzitter
schap van dr. A Quciulo, leider van
do afdeeling voor geestelijke hvcrië-
ne van den GGD te. Amsterdam heeft
ontworpen. Dc kwestie van de a-so-
oiale gezinnen is in Juli 1045 in een
bijeenkomst van de Volkshooge-
Bchool „Diependaal" te Markelo be
sproken. Daar werd een commissie
benoemd o.l.v. dr. Querido, die zich
op een wettelijke regeling zou bezin
nen. In Augustus 1946 vond in IIoo.
geveen een conferentie plaats van
vertegenwoordigers der kerken en
regeering. Ook hier kwam men tot
de conclusie dat een wettelijke rego-
ling noodzakelijk was. Een commis
sie, waarvah rnr. W ÏI Ariens voorzit
ter was, belastte zich met do vporbe=
reiding van een wetsontwerp. Later
hebben beide commissies zich ver-
eenjgd.
Hoofdpunten
De hoofdpunten van het wetsont
werp zijn: bet onmaatschappelijke
gezin kan, mocht het ontwerp wat
worden, door de rechtbank onder
toezicht worden gesteld, waardoor
dat, gezin wordt toevertrouwd aan
c]en in het leven te roepen Raad
voor Gezinszorg voor Onmaatschap
pelijken. Dit kan geschieden voor
den tijd van twee jaar, Joch kan van
jaar tot jaar worden verlengd.
Het onrler toezicht gestedde gezin
is verplicht do aanwijzingen en voor.
schriften van den Raad op te volgen.
,Voor ten hoogste den duur der on
dertoezichtstelling kan het gezin op
voorschrift van den Raad in een in
richting worden opgenomen ter ob
servatie of heropvoeding,
lu?n dergelijke regeling moet on
getwijfeld ruimte laten voor een soe
pele totspassing. De commissie meent
daarmee in voldoende mate rekening
to hebben gehouden door te bepalen,
dat de rechtbank ondei toezicht k a n
stellen, doch het niet behoeft te
doen. Er kunnen zich immers om
standigheden voordoen, die onder
toezichtstelling niet gewenseht doen
ziin, ook al zou het gezin zelf daar
voor in aaomerkiwr komen. Ook kun
nen één of meer leden van het ge
zin van ondertoezichtstelling worden
uitgezonderd
Is het gezin onder toezicht gesteld
dan is het weliswaar aan den Raad
toevertrouwdt maar deze behoeft
niet opname in een inrichting te be-
cl en. Ook hier spreken de omstan
digheden een woord je mee. Tenslotte
is ontslag uit e-cu inrichting te allen
tijde mogelijk eventueel krachtens
besluit van den minister van Justi
tie.
Soepelheid
Het wetsontwerp houdt zich groo-
teiuleels aan deze algemeene richt
lijnen en laat meer gedetailleerde
voorschriften aan een algemoenen
maatregel van bestuur over. Zoo
doende wordt soepelheid van regc.
ling en toepassing nader gewaar
borgd,
Dp rechtsgrond voor de ondertoe
zichtstelling ziet de commissie niet
slechts in beveiliging van de ge.
meenschap tegen het gevaar, dat het
a-sooiale gezin voor haar oplpvert,
maar vooral in de noodzakelijkheid
tot het nemen van dwingende maat
regelen ter verheffing van de on-
maatschappelijke gez in nen
In een begeleidenden brief deelt le
commissie mede, dat men ten depnr-
temente het standpunt inneemt, dat
de tijd voor een regeling op pvinoi-
pieele basis nog niet rfjp is en dat
men zich voorloopig diont to beper
ken tot het ontwerpen van een nood
wet. Daartegen zijn vertegenwoordi
gers van de Nederlandsche Her.
vormde Kerk cn het. RK Episcopaat
met klem opgekomen. Daarom ook
heeft je commissie dit ontwerp ont-
woipen en den leden der Tweede
Kamer toegestuurd. Het lijkt ook ons
zeer gewenseht dat deze allo aan
dacht aari dit wetsontwerp wijden,
welke het ongetwijfeld verdient. Do
gemeenschap kan nipt langer werke
loos blijven toezien hoe volo gezin
nen. cn \ooral de kindoren daaruit,
to gronde gaan. Hier moet energiek
worden aangepakt.
la de Drunmscke duinen
kiótdin ui den 'teifst van 1041 een
- geallieerd zn cefv ieg.uig terccid
5 I'ei wijf de Du/schets ovei al
j zochten, moes en oeer iq gcalli-
S eerde sotua en, die ui' di vlieg-
j tuig sapleii. worden verborgen.
X(t eet >e moeite geluk .'o
DuIlachers vonden wti 7 zweet-
- vlieg uig, plaqi nooit de inzif-
/enden terwijl :e ouder een
en hetzelfde ah me' hen huis-
den
Hel SI, Noi'berlusklooster te
Elshom verleende oogenblik-
hel ijk hwisvrs ing aan de i eer tig
zweef if'egeis, die zorgvuldig
ver dop! moesten wordenwant
j ia hetzelfde k'oos er waren de
1 Dui/srhsrs heer en meester.
Broeder overste heeft voor beide
3 v(tr/ijen de grootste zore/ gekocs- j
ferd, in zooverre kif best de d j
2 beide /roeven van elkaar rer-
5 ver-e Udet'i t, haUfhn waarin h>/
wonderwel qelwiqd is Po order
1 Kok hop ft speeds de maalHjden j
rerrorr/d
Ru>m vier weken b'men de z
geallieerde" ip het S'. A'orbertus-
klooster Hoe gevaarlijk die toe*
s'nnad eigenlijk we( was, be-
grijpt men cen>c/szins nis men
weel. dal in dc re'^aal der broe-
ders de Duit sellers woonden,
terwijl vlak boven hu i hoofd op
de eerste verdieping veertig
Amerikanen moesten ptensta
pen en werken. Broeder Kok is
2 zelfs zoo brutaal geweest Duit-
sehe proviand voor de Amerika-
i ncn te gebruiken en de Duit-
5 schers tij het onwetend - j
j werkzaamheden fr den ver rich- j
ten voor de geallieerden.
Dezer dagen hebben broeder
overste en broeder Kok van ge-
neraal Eisenhower een prachtige.
S oorkonde ontvangen namens.
i'resident Tiumar en het Amen-
kaansche volk ah groot en dank
voor bewezen diensten
Verschroeide aarde
In de oorlogszone in Indo-Chim
dreigt tengevolge van de tactiek
der verschroeide aarde, die dc Viet-
nameejen toepassen, hongersnood,
aldus oen Fvansch woQrdvqerdcr.
liet oconomisohc leven in twee
derde gedeelte van het geheele
land is lamgelegd.
Voetbal en de Zomersporten
DONDERDAG 3 APRIL
HILVERSUM I 301,5 M. 7.00
Nieuws. 7 15 Ochtendgymnastiek.
9.15 Morgenwijding. 9 30 „Arbeids
vitaminen". 10.30 Van vrouw lot
vrouw. 11.45 Familieberichten. 12.00
Sopraan en piano. 12 30 ,,ïu 't
spionnetje". 13.15 Metropole Orkest.
14 20 „Reprises". 15.00 Voor zieken
en gezonden" 16.00 „De week v.
Paschen". 16.20 Divertimento 110.
17, Mozart. 17.00 Avro-Kaleido-
scoop. 17.20 „Welk dier deze
weck?" 17.30 „The Skymasters".
28,15 Sportpraatje. 18.30 Strijd
krachten. 19.05 Flip Staal reporter.
19.15 De radio Volksmuziekachool.
19.-15 Regecringsvoorliehfingsdienst.
20.05 Weeroverzicht. 20.08 Foho
van den dag. 20.15 Hot Radio Phil-
harmonfsch Orkest. 21.45 Hot paard
van Alexander. Miniatuurdrama.
22.no Melodieën van den dag.
HILVERSUM II U5.5 M 7.00
Nieuws. 8,25 Plechtige Hoogmis.
9,50 Sonate 10.15 Morgendienst.
10.45 Symphonic funèbre, 11.45
Responsoria. 12 30 Qmroopkamcr-
orkest 13 13 Omroepkanterorkest.
13 45 Ons Weekblad. 14.00 Stanley
James. 44.40 Voor de vrouw. 15.00
Het CortcertgebouwTrio. 16.45 So
praan, le viool, 2e viool en piano.
17.15 Amati-Trio. 17.50 Rijk over
Zee. 18.00 Omroeporkest. 18.15
„Pa^schgebruiken". 19.15 Kerk
koor. 10.40 „De vaart der Volken".
20.15 „De Knuabergh". 2045 Lij
densmeditatie, 21Q5 Orgelconcert.
TUINKA LENDER
WOEXSDAO 2 APPJL. Ver
schillende bloemen zijn ook gr?
schikf om te worden gedroogd
nadien in vazen te worden ge
bruikt In dc prijscouranten vindt
men ze vermeld als te z q. Am-
mortellen of Stroobtoemcn" Van
de éénjarige zaaibloemm worden
hiervoor vooral dc lle'ichri/sum °f
Stroobloem en de Slatlce gebruikt.
De eerstgenoemd e kan begin Mm
buiten worden gezaaid De Slalwf
zaait men gewoonlijk reeits eerder
onder glas. Een zeer bekende lm-
mortel is ook de twee jarige zaai
bloem Judaspenning, die in Mq
wordt gezaaiddoch pas het vol
gend jaar bloemen voortbrengt. Van
de vaste planten komen ook de
bloemen van het. Glpskruid en de
vrucht enomhul seis van de Lam-
pionsplant voor droging In
merhing* t
aan-
S, L%
Teruggekeerd van de Parijsche
vergadering der keuzecom
missie van de Fifa heeft de voor
zitter van den Koninkhiken Neder-
landschep Voetbalbond, de heer
K. J. J. Lotsy zijn standpunt uit
eengezet ten aanzien van de reso
lutie. welke het bestuur van de
K.N.A.U. en de nationale tech
nische commissie van dit lichaam
dezer dagen hebbon genomen, en
waarin het besluit van den K.N.
V.B„ de voetbalcompetitie normaal
door te spelen, wordt betreurd,
daar dit in strijd zou zijn met de
algemeene Nederlandsohe sportbe-
langen. Verder werd in de resolutie
o.m. het vertrouwen uitgesproken,
dat ook van overheidswege het
nooclige zal worden gedaan om den
K.N.V.B. een andere gedragslijn te
laten volgen.
Ae heer Lotsy had met leed-
wezen kennis genomen van den
inhoud der resolutie. „Waarom",
aldus de heer Lotsy, „moet de voet
balbond een deel van gijn seigoen
afstaan en meent de athfetiek unie
wel recht te hebben op een vol sei
zoen? Een olkeen weet", aldus de
voorzitter van den K.N.V.B., „dat
ik een groot voorstander ben van
de beocfenmg van de zomersporten,
maar het is toch niet de schuld
van den K.N.V.B. dat Wij ditmaal
in buitengewoon groote moeilijk
heden zijn geraakt? Ik ben teleur
gesteld door de houding van de
K.N A.U., immers ik had van die
zijde meer begrip van de situatie
verwacht. Door het aannemen van
een dergelijke resolutie met de
daarin aangokcndlgde stappon ont
staat er in K.N.V.B. kringen een
stemming, welke zeker niet ten
VQordeele van het algemeen sport-
belang zal zf)n. Sedert enkele tien-
tellen jaren heeft de K.N.V.B. het
Nederlandsoh Olympisch Comité
voor 'n zeer belangrijk gedeelte in
zijn werkzaamheden gesteund. Dat
achtte do K.N.V.B. een vanzelfspre
kend iets. Maar ook de voetbal
bond kan wel eens in hot nauw
komen te zitten en dan mag ik
verwachten, aldus de hoor Lotsy,
dat do zomeraportbonden ook be
grip voor onze problemen zullen
hebben.
„En bovendien," zoo ging de voet
balvoorzitter voort, „het bestuur
van den K.N.V.B. heeft onmiddel
lijk. toen het besluit viel de compe
titie normaal voort te zetten, het
initiatief genomen qm via het NOC
Neerlands grootste
prestatietocht
Door de lange afstand wandel-
vereenlglng „Delft" wordt op 24.
25 en 26 Mef een prestatietocht ge
organiseerd over 200 km. Pe tocht
lean ecbler na de TOO km. op eiken
afstand beëindigd worden.
Zaterdag 24 Mei, des avonds om
10 uur zal worden gestart vanaf
hot vereenigingsgebouw Oude Delft
201, Delft, voor hot eerste traject
van ongeveer 46 km. De overige
vier trajecten loopen achtereenvol
gens over 54, 35, 35 en 30 km. Het
vijfde parcours eindigt in Delft
waar de deelnemers uiterlijk om 10
uur Maandagmorgen terug moeten
zijn.
Alleen de best getrainde wande
laars van Nederland mogen aan
dezen tocht deelnemen. Naast een
medisch attest moeten zij ook in
1946 minstens een marsch van 70
km. hebben afgelegd. De deelne
mers van den Amsterdam-Leeuwar
den tocht 1946 en van de 100 km.
der R.M.V. hebben echte* voorrang.
aan de bonden te vragen welke
hoogtijdagen zy in dit zomerseizoen
zouden hebben, omdat het de be
doeling van het bestuur van den
K.N.V.B. is, daarmede zoo veel mo
gelijk rekening te houden
DAN Is er nog een tweede punt.
De competitie wordt gewoon
uitgespeeld en wij hopen half Juni
klaar to zijn. Omtrent de promotlo-
dpgradfttiewedstrijdeu in nog niets
beslist evenmin omtrent de kam
pioenswedstrijden. Een regeling
maet daarvoor nog worden getrof
fen, Verder is het zeker, dat de.
hoker- en de districtswedstrijden dit
jaar niet doorgaan.
Tenslotte is er nog een derde
punt. In de ee. 'e helft van April
zal door het N.O.C, een informeele
bespreking worden gehouden met
alle sportbonden, welke bij deze
aangelegenheid betrokken ziin. Op
deze conferentie kan een ieder z\jn
standpunt nader uiteenzetten en op
deze wijze kan meer begrip voor el
kanders moeilijkheden gekweekt
worden.
„Zooala men dus ziet." aldus do
heer Lotsv. „neemt de K.N.V.B. wel
degolilk een redelik standpunt in en
wil men van die zijde door overleg
tot een oplossing van de gemeen
schappelijke problemen komen."
door
dr. J. C. Brandt Corstius
j\,/TEN1GMAAL vcrbf-rijf zich ach-
1 ter een stijf cn officieel woord
een mooie, aantreklv'Jiikc werkelijk
heid V/ie stelt zich iets pit hel vol
le icufidlcven van dezen tijd voor
hij hot hooren van dp droge depar
tementale v/oorden: Vorming buiten
schoolverband? Het cene klinkt no(J
keursjijyi^cr dan het andere. En
toch worden zij gebruikt om een
verschijnsel in het leven van talloo-
ze meisjes en jongens aan te duiden,
d<if al onze aandacht verdient.
Het betcekcnt immers niet meer
en niet minder dan hun eerste ken
nismaking met de wereld van kunsl
CP cullpur en met andere streken
en volken De enorme uitbreiding,
die de organisatie van schoolreizen,
uitwisseling van leerlingen, jeugd-
concerten. schoolflms. tooneelvoor-
stelüngen voor soholieron, museum-
bezoek e.d„ h?eft gekregen, is het
bewijs, dat die kennismaking heden
lanr:s dezen weg hel beste geschiedt
En het ligt ook voor do hand Ten
eerste bleven vroeger zeer velen
verstoken van enig contact mef, dc
wereld van de kunst en met de we
reld van over de grenzen. Het go-
zinsleven bezat daartoe niet de mo
gelijkheden. Ten tweede zouden an
ders velen, die vroeger van huis uit.
aan de hand van Vader en Moeder,
nieuwe gebieden betraden, heden
veel te kort komen, omat hef dagc-
lijksch leven zoo zeer beslag legt op
de ouders, dat zij niet meer in dc
gelegenheid zijn dien kant van de
opvoeding geheel tot zijn recht te
lalen komen. De democratiscering
van het moderne leven en het ver
anderde gezinsleven veroorzaken
beide de groote beieekenis van de
culturecle en internationale opvoe
ding. die indirect door de school
wordt gegeven.
Geen „aardigheidje"
VEEL te veel nog worden school
reizen en schoolfilms, leugd-
conperten en jeugdvoorstellingen
beschouwd qls een aardigheidje, een
extraatje, een uitgangetje, een amu
sement. Sommigen zelfs beschouwen
ze als iels overbodigs Zij zien niet,
dat hier voor de overdracht van on
ze cultuur en voor de vorming van
een gezonden, onbekrompen kijk op
hei leven en (le zeden cn gewoonten
van anderen wordt gezorgd Zij zien
alloen, dat deze dingen anders gaan
dan vroeger en in ruimere mate.
Laat men echter niet te gauw van
overdaad spreken, van overbodig
heid. Donken we ons pven de cul-
Uireele vorming weg, he|, zou in het
leven van ontelbare jongeren oen
verarming hpteckenen.
Het spreekt, vanzelf dal het n"
heel anders toegaat dan in den tijd.
dat uitsluitend hel cozin het kind
inleidde in de wereld Hel eerste
concert, het eor.U? schouwburgbe
zoek onder de hoede van oudere
hiMsgenpoten het eerste buitcnland-
sche reisje, door Vader cn Moeder
beraamd zij zijn gelukkig niet
verdwenen. Maar zij ziin. even ge
lukkig, niet meer de eenige inlei
ding tot hef leven der wereld en
van den geest.
Deze tijd ziet de jeugd in groote
groepen optrekken naar gehoor- cn
schouwburgzalen. De kinderen be
leven in hun eigen milieu, le midden
van hun leeftijdgcnooten. de eerste
kennismaking. Zonder twijfel betee-
kent dit, dat. zij dc uitingen van de
kunst, cU gewoonten van andere
volken, onbevangeqer, directer tege
moet treden en op zjch laten inwer-
OoA: in de diergaarde BHjdorp
Botterdam is de lento melkbaar.
Twee daar geboren bmine beertjes
mogen voor het eerst de builen-
lucht in. Dc stevige moeder-beer
bewaakt hun eerste schreden.
ken. De hedendaagschc jeugd loopt
veel minder het risico van mooi en
leeliik te vinden op gezag, zij zal
mltid^r dan de ouderen genoodzaakt
zijn later veel valsch oordeel met
moeite kwiit te raken.
Eigen aanblik
OOMMIGE ouderen zullen met
v - smart de-orum missen en een
beschouwingswijze der dingen, die
hun lief en vertrouwd is. Zij zullen
zeggen: Hoe kan men nu in zijn
jeugd, groepsgewijs, georganiseerd
gaande, tot die rustige persoonlijke
aanschouwing komen «van de kunst,
tot die eigen stijl van reizen, welke
het hoogste genot geven?
Inderdaad: een jcugdconcert b v.
biedt een geheel eigen aanblik en
soms een ongewone. Menige dirigent
heeft dien avond een dubbele taak.
Maar wie eenmaal de groote aan-
daoht, het waarachtig geboeid ziin
en zich overgeven aan dc muziek
van de jeugd heeft beleefd, die weet
dat op zu'ko oogenblikken dc beste
voorwaarden ontstaan voor de ont
wikkeling van het persoonlijke
kunstgenc.t en kunstbegrip, voor cul
tuuroverdracht in den waren zin van
het woord. Wie in zijn jeugd dat
voorrecht op andere wijze heeft ge-
had, hij zal wellicht de neiging in
zich vo.elen opkomen te smalen op
het massale, georganiseerde. Hij zou
een onrecht begaan, zooals iedereen
die oordeelf, afgaande op het uiter
lijke.
Er zal dezen zomer meer dan ooit
door de jeugd worden gereisd en
vele jonge vreemdelingen zullen hier
als tegenprestatie hun vaeanlie
doorbrengen. Steeds meer zullen
jengdconcert. schoolvoorstellingen
en museumbezoek aan de orde zijn.
Zii vormen tezamen een opvoeding,
die van het grootste belang is voor
de toekomst van ons volk. En het is
uil dif oogpunt, dat „vorming buiten
schoolverband" onze groote waar
deering verdient.
Dr. J. C. Brandt Corstius.
Binnenkort zal ccn aanvang worilcn I vaart tc Nederweert. Dc oude brug
gemankt met tien bouw van een tverd in September 1014 tlnor de
nieuwe brug over de Zuld-Wttlems- Puitsclters opgeblazen. (P.)
J. KELK £aat in Ad Interim
de Nederlandsche letterkun
digen te lijf en hij doet dat op een
persoonlijke en spcelsche wijze. Hij
is niet tevreden over onze vooraan
staande litteraire menschen, sinds
hj) zoo sneu besoft, dat de relatie
zoek is tusschen persoonlijkheid en
werk. Hij geeft drie voorbeelden.
Den Doolaard, die toen hij druiven
ging plukken, een boek schreef dat
bekoorde omdat een persoonlijkheid
zich uitdrukte in een geschrift dat
aan haar beantwoordde. Maar na
de politieke avonturen en do op
drachten is hij, naar Kelk vreest,
voor de Muze verloren.
Donker, die eens een aanbiddelijk
dichter was, maar die sinds de ka
theder hem opvroeg, met alle ge
weld zijn muze te lijf wilde, de kip
heeft geslacht en van het gouden
ei trouwringen slaat.
En Dc Vries, die zieh aan een
werk heeft gewaagd, waarin van
een Babylonisch knaapje, van wie
(Van een bijzonderen medewerker)
„S.O.S." ,,S(ave) O(ur)
S(ouls)" „Redt onze zielen!"
Hoe vele malen hebben vaardige
marconistenvingers het noodsein
niet via hun radiozendmstallatics
uitgezonden over zeeën en ocea
nen
„S.O.S.": drie letters uit het
Alorse-alfabet, drie punten, drie
strepen, drie punten „S.O.S.,
maken slagzij, verkeeren in zin
kenden toestand, S.O.S., S.O.S.,
S.O.S.!''
lieden is het 75 jaar geleden, dat
in Now York Samuel Morse in den
leeftijd Aan 81 jaar, voor goed de
oogen sloot, zonder te weten, da(
nar, lang na zijn «lood schoepvaart
en luchtverkeer drie letters uit het
Morse-alfabet zouden kiezen om een
in elke landstaal te begrijpen bede
om hulp eg bijstand ii den nood te
kunnfn uitzenden....
Samuel Morse, geboren op 27
April 1791 in Oharlestown, i? 'Ie map
die het eer=te telegraaftoestel maak
te en om het te kunnen gebrui
ken ook het naar hem genoemd'-
alfahet saijurmtelde. Zijn toestel
heeft inderdaad dienst gedaan tus-
schon Washington en Baltimore
doch in dop loop der jaren is het
zoo veranderd mi verbeterd, dat
men in de huidige apparaten nog
slechts heel weinig ontdekken kan
van dc ideeën >an den man, die het
eerste toestel uitvond.
Met het alfahet in punten en stre
pen is ook oen en ander gebeurd,
alvorens het werd, zooals nu tele-
grafistep het kennen Morse liet het
alfabet bestaan uit punten, strepen,
lange en korte tussrhonrnimlen.
Slechts ier jaar deed het in dezen
vorm dienst, want 'H 1847 bracht
Gerko, eon technicus in Hamburg,
zoodanige wijzigingen aan, dat «le
tusBchenruiiïiten even groot werden,
In 1852 kwam het in gebruik op de
telegraafliinen tusschen Duitschlan 1
en Oostenrijk en in 1865 vond het
toepassing* over heel de wereld.
Het Morse-alfabet had in ruim
jaar zijn plaats veroverd.
Morse's liefhebberd'»! gingen
eigenlijk niet in de richting van de
electrotechniek. Hij was kunstschil
der en directeur van de Academie
voor Reddende Kunsten. Maar tij
dens een reis naar Italië moedigde
een natuurkundige hem aan ook
eens proeven te doen op het gebied
der electricite t. Hü liet zich over
halen en maakte hij zijn terugkomst
in Amerika een npparaat, waarhij op
een papieren ünt in zigzagvorm
tcekens werden overgebracht.
Aap het Morse-alfabet dankt deze
uitvinder het, dat zijn naam be
waard ia gebleven.
Elk kind op 5 Mei
een plaat
Om de Nederlandsche jeugd 500"
veel mogelijk te betrekken bij Je
herdenking vap de bevrijding van
ons land °P 5 zal V00r h:iar eP!l
herdenkingsplaat beschikbaar wor
den gesteld 25 cent per stuk. Deze
pltUif is een reproductie naar een
origineclo aquarel van den Delft-
sehe.n glasschilder Dirk Tloode. Zij
stelt symbolisch Je bevrijding voor.
I ie netto-opbrengst komt ten «11J
aan de jeugd van West. Zeeuwsch
Vlaanderen, die al twee en een half
jaar tusschen het puin leeft, id opge
lapte deelen van huizon, veel te klei
ne noodwoninkjes donkere Lbtn-
kers.
De Stichting „Jeugdaorg" roept
de medewerking in van alle hoofden
van scholen, onderwijzers en leera
ren in ons land, om deze actie te
helpen slagen.
Bestellingen voor de herdenkings
plaat kunnen vóór 15 April naar hot
Raadhuis Aardenburg worden ge
zonden. De penningmeester verzoekt
het gold over te maken op giro no.
22837 ten namo van mevr. E J van
den Broecke—de Man te Aarden-
burg
rtüllLETON
Hij liep naar hot eind van
het 'open terrein, dat bij het huis
van S&nforcl hoorde. Daar kon hy
haar, door haar verlichte venster,
voor haar schrijfmachine zien zit
ten. Zc werkte- hard. Wat een
schandaal daeht hij dat zoo'n
bekoorlijke vrouw zoo hard moest
werken. Wat droevig, dat ze cr
alleen voor sto_.d om die knappe
f.n begaafde kinderen op te voeden.
Heelemaal alleen
Ineens werd hij zich ervan be
wust, dat het heele huis van de
Carotaii's holder verlicht was, tot
de voranda en de oprijlaan toe. Zou
er iemand ziek ziin Eén van do
kinderen misschien? O nee, in dat
gevat zou Marian Mrs, Carstairs
niot achter haar schrijfmachine
zitten. Dan zou ze bij het bed van
haar zieke kind zitten als een han
dige en zachte verpleegster.
En dan wat?
„Luister eens", zei brigadier
O'Hare, „gaan we nou naar huis, of
gaan we deze plaats afzoeken?"
Bill Smith keerde zij het met
moeite tot de werkelpkheid te
rug. „O, best," zei hii. uit zjln hu
meur. „we gaan naar huis om te
zoeken."
Brigadier O'Hare keek hem een
lang oogenblik peinzend aan en zei
tenslotte: „Collega, U bént in de
war!"
Plotseling krijste er een jongen
bij het huis van dc Carstairs. An
dere, nog schrillere kreten volgden.
„Groote goedheid," hijgde Bill
Smith. Hü was de treden van het
bordes al af en halfweg het gras
veld voqr brigadier O'Hare hem in
haalde en hem dwong langzamer te
loopen, Intusschen hadden er nog
meer kreten geklonken. Kreten van
meisjes. Een schrille stem riep:
„Ecldie! Heb het hart es!" Er schal
de muziek van een gramofoonplaat
van George Formhy. En toen leek
het of de hel los was,
gill Smith, die hot grasveld over
gerend was, bleef staan en hijgde:
„O'Hare! Alarm!!"
„Och ga toch weg!" zei O'Hare
kalmeerend, terwijl hij ziin chef b\)
don arm greep. Het ziin die kinde
ren van daarginds maar. 7,e geven
een partijtje. Ik heb er negen van
mezelf grootgebracht, en ik kan het
weten."
Bill Smith schepte adem en zei:
„Oh".
De volgende minuut zei hij weer:
„Oh!" Want een kleine gestalte, die
zien voortbewoog met een snelheid
als van een torpedo, schoot uit de
struiken en gaf hem een nor in zijn
maag. zoodat hij languit op het
gras kwam te liggen.
„Sorry, m'neer." Het was een
kleine jongen met een blauwe
indianenbroek een gescheurde trui
en een gezicht, dat niet alleen onge
loof lrjk vuil was, maar ook spook
achtig versierd met rood krijt. „Ik
ben er een van de Bende. B'sjoer'"
Hij rende terug naar de struiken,
want daar siste een jeugdige stem:
„Kom terug Slukey! En hou je stil.
We moeten die cooa^cola stelen!"
Inspecteur Bill Smith krabbelde
weer overeind en sloeg zün kleeren
af. „Misschien", zei hij, „konden
\v ij beter alarm blazen."
Hij keek op naar het raam waar
Marian Carstairs als een razende
zat te typen en mompelde: „Hoe
houdt ze het uit."
„Ze is er aan gewend", stelde
O'Hare hem gerust, ,,LT moest die
van mij soms hooren." Hii liep te
rug naar den rand van den tuin van
Sanford en bulderde: „Stil daar!"
Het was onmiddellijk doodstil.
„Ziet U?" zei hij. „Kinderen zijn
kinderen. Nu en als je er negen
hebt
„De hemel beware me", zei Bill
Smith. I-Iij zei het niet overtuigd.
Het gebeurde heel vaak hoewel
hii dat nooit zou hebben toegegeven
dat hij brigadier O'Hare benijd
de Misschien als hij met dat knappe
meisje mot het zwarte haar was ge
trouwd, dat hij in z'n laatste jaar
van de H.R S. had leeren kennen.
Ectty-Lou had ze geheten. Ze had
een zachte, warme stem gehad met
een Zuidelijk accent. Een absoluut
hulpeloos typetje. Hij had haar aan
beden. Dc zomer na het eindexa
men, toen hij klerk in Hopner's
warenhuis was geweest, hadden ze
besloten te trouwen, als de oude Mr.
Hopner hem nèt het zomerseizoen
nog in dienst zou houden.
Maar in Augustus was vader ge
storven, na vijf dagen in het zieken
huis te hebben gelegen tengevolge
van een wond. hem toegebracht
floor een kogel van een bankroover.
In die vijf dagen had hjj alles zoo
geregeld, dat Bill naar de politie
school kon. Zijn laatste gefluisterde
woorden waren geweest: „Zorg
voor je moeder en wees een goede
politieman".
Bill Smith was naar de politie
school gegaan. Betty-Lou had be
loofd, dat ze op hem zou wachten.
Drie weken daarna 'vas ze met een
vertegenwoordiger can een auto
zaak uit Portland getrouwd. Hij
had voor zijn moeder gezorgd, zoo
lang ze leefde. Hij was oen goede
politieman geworden. Stap voor
stap opgeklommen sedert zijn eer
ste aanstelling als agent m oen
achterbuurt. Nu was hij inspecteur
van de Afdeeling Moordzaken. Va
der zou trotsch op he1*! geweest
zijn.
En hij was niet getrouwd. Omdat
hh geen tijd had, omdat hij geen
geld had. omdat de meisjes, die hij
ontmoet had, niet op Bctty-Lou le
ken of geen zachte stemmen met
Zuidelijk acoent hadden of met hul
peloos en aanbiddelijk waren.
Tenslotte was hij tot de conclu
sie gekomen, dat hij gelukkiger was
als vrijgezel, in een gerieflijke hotel
kamer met een uitstekende bedie
ning en een goed restaurant in clo
buurt. Ofschoon - korten tijd ge
leden was hij begonnen tc twijfelen.
Het wès een gerieflijk hotel. De be
diening w&s uitstekend. Een handig
meisje, voor wie hij wekelijks fooi
tjes achterliet, maar wier gez.cht
hij nog nooit gezien had en waar
van hij den naam niet kende, hing
ziin kleeren op en maakte zijn asch-
bakjes leeg. En het wès een goed
restaurant. De kelnerin zeurde niet
meer met een spijskaart aan z\jn
hoofd maar bracht hem zonder
meer het avondblad en zijn eten.
Hij vroeg zich niet eens af, hoe zo
er eigenlijk uitzag.
{Wordt vervolgd)
niemand iets weet, een Friesje
wordt gemaakt.
Kelk geeft dan toe te weten van
het bestaan van bedreigingen: „uit
putting der eigen inspiratie, zijde-
lingsche aansporing van een anders
geaarde problematiek, noodzaak
zichzelf tc bevestigen, de wcnsch er
op los tc fantasceren, dc routine,
het veelgeprezen vakmanschap, de
„sociale positie van den schrijver",
o hatelijk begrip' Dit alles verleidt
tot de Dikke Muze. Tot de Muze,
die zich dik maakt en zich opblaast.
De muze, als leeg begrip dan,"
Grootheid kunnen wij, naar Kclks
-meoning, alleen erlangen door
eigenheid. Alleen uit onze kleinheid,
uit ons gevoel voor het detail, kan
onzo grootheid weder opstijgen.
„De Dikke Muze kent geen zelf
ironie en geen humor. Zij wil niet
met zich laten spotten, ze is boozig
zoodra ze eon glimlach ontmoet."
Onze schrijvers hebben in het
buitenland gezien, dat men wijs en
diep, dat men scherp en zuur, dat
men razend knap en veelomvattend
er. liefst sarcastisch moet zijn en
dat men vooral goon geloof meer
mag hechton aan de legende van
het leven En in den Hollandschen
dampkring wordt dit alles nog veel
drukkender.
Kolk breekt dan een lans voor do
dartele Muze. die hij mint, die hot
loven ia en het licht, de warmte en
dp verrukking, omdat zij uit het
bloed rijst van oen mensch.
Het tijdsohrift bevat verder o.m.
poëzie van J. J. van Gouns en Ga
briel Smit en de novelle „Het Vlieg-
foost" van S. Vestdijk uit den bun
del „Stomme Getuigen".
Multatuli
EEN volgend nummer opent met
een bijdrage over „Dc actuali
teit van Multatuli". welke, naar de
schrijver Henri A. Ett, opmerkt, zal
blijven voortduren zoolang zijn
denkbeelden niet verwezenlijkt zijn.
„Het is heusoh niet zoo moeilijk
aan do hand van tallooze voorbeel
den, de be teekenis van Multatuli
voor onzen tijd allerduidelijkst in
hot licht te stellen. Doch de voor
naamste oorzaak van zijn durende
actualiteit moet gezocht worden in
zijn onverzettelijk individualisme,
hetgeen bi] een figuur van Zijn for
maat boteekent: een tot eiken prijs
er. onder alle omstandigheden hoog
houden van cje menschclijke waar
digheid,"
El' is poëzie van M. Mok en Bert
Voeten en proza van B. Stroman
(een wrange oorlogsherinnering) en
W. F. Hermans. Do aflevering sluit
met interessante kronieken; T-ielU
herdenkt Timmermans, Barend de
Goede publiceert een radiolezing
over Frans Coenen en Romiin
neemt Adriaan de Roover onder
handen, die in oen Vlaamsch tijd
schrift dwaze dingen schreef over
Stips „Dieuwertje Diekema".
Jeugdig élnn
WAT voor het geheel van onze
poëzie migschien een gevaar
is: de neiging om over het verloren
paradijs der kindsheid te blijven
treuren, is in hot geval van Kemp
een kracht die haar rechtvaardiging
vindt in de subtiele, genuanceerde
structuur van zijn dichterschap."
Deze woorden bezigt Adriaan Mor-
riën in een kenschetsing van het
werk van den dichter Pierre Kemp,
die m December van het vorig iaar
jaar is geworden. Bq lvmii
poëzie geen aangelegen'.!, io
jeugd. Het merkwaardige u 1
juist zijn jeugdgedichten d - ui
heid missen, die zijn latere
zoo aantrekkelijk maakt en die !v
in staat stelde zonder merkbare -
derbreking tallooze kleine verzen
sehrijven, waaruit den lezer een g -
rijpte levenservaring togonjo
treedt in een vorm waaraan pii-.a
van het jeugdige élan opibro:"''
dat een der voorwaarden is
een bezielde poëzie."
Van Jan Hanlo schrijven wij het
volgende vers „Graven" over:
het spitse gras omzoomt d'ovalort
perken
mos begroent de grauwbegrinte
paden
en in metselwerk en zerken
vult het allengs naam en naden
geen paarse asters valen op de
graven
en geen vlinders met hun grote
schone
wankelende vleugels laven
zich aan dauw of aan hun honing
en geen tonen komen van geen
vogel
uit de bomen maar een kerkuil
wacht
voor de bleke dag verscholen
op den avond en de nacht.
In weinig tiids verwelken frisse
tuilen
op graven van alleengelaten
hoven
men hoort er 's nachts de ropp
der uilen
waar gras en mos uw voetstap
doven.
Er ziin voorts verzen van Achter
berg. S. Dresden schrijft over ,,de
rol der kunst bii Marcel Proust"
en Arthur van Rantwijk over „een
aesthret van het intellectualisme"
(BendaL
Militaire pensioenwet
eischt wijziging
Mot bestuur van den Bond van
Nederlandsche Militaire Oorlog
slachtoffers heeft een telegram
gozonden aan den munster-presi
dent, aan de ministers van Oor
log en Marine cn aan de voorzit
ters der Eerste en Tweede Kamer,
waarin verzocht wordt de wijzi
gingen en aanvullingen op de mi
litaire pensioenwet van 1052 met
den moesten spoed in behande
ling te willen nemen, speciaal met
het 00? op de financicele moei
lijkheden, waarin onzo oorlog-
weduwen verkeeren.
