C
J
Koppelpoort werd zestig jaar geleden
gerestaureerd
Clandestiene houthakkers
havenden de „Treek
Storm groeide tot orkaan!
Versterk de banden tusschen
beide volkeren
Uit Amersfoort
Parel van Amersfoorts verminkten vestinggordel
in grootschen ouden luister hersteld
Jack Hamel in
d'Oude Lanteern
Minister De Geer
komt voor
Gruwelijke moord
in Haarlem
Bekentenis op het
witte doek
.Woensdag 9 April 1947
3
N
W APRIL 1887
S kwam de Koppelpoortcommissie,
die een feilen strijd voerde voor
beliond en herstel der Koppel-
poorten ter ontbinding in slot-
zitting bijeen. Hel doel nas be-
rejkt.
fl f
- .v
DEZER dagen is het zestig jaar geleden, dat de restauratie
van een der mooiste sieraden van ons Amersfoortsche steden
schoon, de Koppelpoort, gereed kwam: 15 April 1887 achtte de
'Amersfoortsche Commissie tot verzameling van gelden voor de
restauratie van de Koppelpoort haar doel bereikt haar taak be
ëindigd. De Koppelpoort was gerestaureerd.
Het mocht de gemeente
geen cent kosten
ENKELE jaren tevoren wae het
begonnen. In 1884 werd in den
Gemeenteraad een voorstel aan
gekondigd, om de poort te sloopen
ten einde een langzaam verval te
voorkomen. Dit voorstel lag toen
tertijd eenvoudigweg voorde hand
en men volgde hier in liet slape
rige stadje slechts de gedragslijn,
welke in de tweede helft der 19c
eeuw in de lage landen als de
hoogste wijsheid gold en waar
door juist in deze periode
onherstelbare schade is aange
bracht aan ..het gelaat" van
onze Xederlandsche steden. Het
economisch liberalisme vierde in
die dagen nog hoogtij, de Staal
werd 'rnet de lagere organen nog
beschouwd als een nachtwakers-
staat (al was toen het aantal po
litiemannen een fractie van dat
van tegenwoordig), en van Ge
meenschappen als die, welke
thans in zoovele streken trachten
het plaatselijke cuitureeje leven
te gtimuleeren en zorg kunnen
dragen vooj- een piëteitsvolle bin
ding van het lieden met verleden
en toekomst, was nog geen
sprake.
Niet toevallis
Het is daarom niet too toeval
lig, dat wij het behoud van het
-weinige, dat ons land aan mtddel-
eeuwsche poorten en vestingwer
ken rest, erootendeels te danken
hebben aan den arbeid van en
kele prominente persoonlijkheden
uit het laafcst der vorige eeuw,
toen de sloopemhamers alom deze
..oneconomische bouwsels" be
dreigden. Zijn b.v. ie Maastricht
de prachtige middeleeuw.sche
stadspoorten en Lie eeuwsche
stadsmuren behouden gebleven
dank zij den invloed, welke de
onvermoeibare Victor, ridder de
Stuerg in de toenmalige regcc-
ringskringen bezat, onze stad
Amersfoort dankt het behoud van
o a. haar Koppejpoorten aan
„Flehite" en bovenal aan den
voorzitter ian deze oudheidkun
dige vereeniging, den bekenden
l.erxv. Heer W. F. N. van Roolse-
laar, naar wien d3ar ergens ^aan
de peripheric van <Je stad een stil
en onbeteekenend straatje is ge
noemd.
Want nauwelijks was bet voor
nemen aangekondigd, de Koppel
poort («het merkwaardigste mid-
deleeuwscbc verdedigingswe.'k.
dat ons land bezit") te doen sloo
pen, of Van Rootselaar maakte
alarm. De Maatschappij tot Be-
voi'dering der Bouwkunst te Am
sterdam toentertijd een invloed
rijk gezelschap het Koninklijk
Oudheidkundig Genootschap te
Amsterdam en do Vereeniging
Fichite tc Amersfoort werden
door hem geactiveerd. Op Zater
dag 6 Dcc. 1884 reeds wordt de
Commissie gevormd, waarvan in
onzen aanhef sprake was, burge
meester van Asch \an Wijck tot
voorzitter gekozen eere-voorzit
ters kende men blijkbaar en ge
lukkig nog niet in Amersfoort
terwijl de Rijksarchivaris Jhr. van
Riemsdijk en de beroemde Roer-
ïnondsehe bouwmeester en schep
per van het Rijksmuseum dr. pie-
t°r Culjpers bereid werden gevon
den. een actief aandeel te nemen
in den strijd voor behoud en her
stel der Koppelpoorten.
Bittere noodzaak
Dit laatste was wel een biltere
noodzaak geworden. Hoogstens
enkele tientallen jaren texoren
nog had de bekende Fransche
schrijver Henri Havard iij „La
Hollande a vo| d'oiseau" enthou
siast geschreven over Amersfoort
en de Koppelpoort „Ik ken weinig
steden", zoo bejubelde de zeer bc-
lejsde Havard, ..die beveiliger
zijn dan Amersfoort, en men kan
dunkt mij, bijna niet voorbij die
stad sporen, zonder dut men 'lo
begeerte voelt opkomen haar een
bezoek Ie brengen stel u voor
tufcsehen twee groepen zware boo-
tnen een oude poort, die een ri
vier afsluit, maar een oude pooit,
nog gciicpi ju wezen, gelieel on
geschonden, met haar «schietgaten
e»1 torent Jus, spiegelend haar
windwijze,s on snitse daken m
non stroom aan den *oot dor
,c. h/ndurne» Ion
4eini2 nicer was ej- over van
a t ongeschonden bouwwerk. Wat
vijfhonderd jan:») lang den tand
"J Is had kunnen weerstaan.
Viel in een kwart eeuw- ten prooi
aun verwaarloozing De Oproep
jan hei HarstaJcomil* in Januari
aan de inwoners van Ames
o/ bégint mei de woorden .De
van de Koppejfiuort
itcnt dringend voorziening. De
oakei) dreigen in te storten. ,\«g
f-iiige jaren misschien, cn van
.n1p''kvvaa -dige gebouw zal
weinig of nielg meer over zljr> d.in
een ruïne!"
DfM oproep. weJke in ongeveer
huisgezinnen wordt ver
breid, heeft dan tot gevojg, dat
lo:i Amcrsfoortevs zich bereid ver
klaren lot een bijdrage tot herstel
van de poort, welke bijdragen va
neeren van 00 centen tot 00 gul
den, in totaal tot een bedrag van
f 1141.—.
Ook van buiten Amersfoort ko
men gelden binnen et) wel hi to
taal f 2070.tot welke som 90 per
sonen en instellingen bijdroegen.
Zoo lezen we in de, minutieus
bijgehouden rekeningen de namen
van o,a. „pnnses X\'. H. Sophia
Louise, groothertogin van Sak
sen KolJewijn. Bcrlage, Jan
Kalff en minister Heemskerk.
Afbreken
Voor ons, Amersfoorters van
1047. gewend als we zijn, bij
a'les en nog wat aan te leunen
tegen den stevjgen rug van Over
heid of Gemeenschap doet in-
t jesschcn de lijdelijke houding
van het Gemeentebestuur xvel erg
onwennig aan. De Gemeente
stond vanaf den beginne op het
standpunt, dat het herstel van de
Koppel poorten haar geen cent zou
mogen kosten. Nog in dc raads
vergadering van 28 September
1*85. waarin over de restauratie
werd beslist, gaf de voorzitter,
burgemeester von A6cli vin ijck
(n.b. tevens yoorzitter van de
Koppelpoortcommissie!) nog als
zijn mecning te kennen, dat het
g.-meentcbelung medebracht, de
poort af te breken, in hel belang
van het verkeer en om een bin-
nciihaycii te kunnen kiijgcn. Hij
miste echter, nu hein de belang
stelling van particuliere zijde zoo
ondubbelzinnig bleek, den moed
O in mede te werken aan den af
braak.
Ook de lastige hindernis van de
goedkeuring door den Gemeente
laad werd echter genomen (13
stemmen voor: cn 1 tegen heratej
door do Gemeente op kosten van
Ruk en Comité) en op 27 Februari
1*80 werd de aanhoudende, laaie
volharding van v. Rootselaar be
loond door het sluiten van een
overeenkomst tusschcn 13. en W.
cn de Koppelpoortcommissie,
waarbij de Gemeente zich ver
bond tot de restauratie der Kop-
pelpoorien volgens do plannen
x oh Pitiler Culjpers, Zoo kon dan
op 19 April 1S86 het herstelwerk
aan den aannemer C. Ditters voor
de som van f 3620.(later kwam
daar nog xvel xvat bij) worden ge
gund en drie dagen later met de
werkzaamheden worden begon
nen. Zoo kon in de Nicuxve
Amersfoortsche Courant van
oensdag 5 Mei 1886 een triom
fantelijk bericht worden geplaatst
...Met de restauratie van dc Kop
pelpoort is. reeds eenjge dagen ge-
leden een aanvang gemaakt."
Deze restauratie kan men in het
archief van „Flehite" stap voor
stap volgen. Er blijkt b.v. uit een
correspondentie rnet Minister
Heemskerk, dat de 4000 oude
xvaalstecncn, welke bij bet herstel
van de poort zijn verwerkt, af
komstig zijn van de verdedigings
werken van Delfzijl, welke in di#
dagen xverden gesloopt, ovenair»
die in Muiden, Helpman hij Gro
ningen en Montfoort. vanxvaar
xun Rootselaar eerst had getracht
het benoodigdc materiaal te krij
gen.
-Zonder veel verdere groot e
strubbelingen kwam, onder het
nauwlettend oog van archivaris
van Rootselaar, bouwmeester
Cu ij pers en gemeente-architect
Kaïn. binnen het jaar de restau
ratie tot stand en op 15 April
nu 60 jaren geleden kwam
(Jh Koppelpoortcom.nussic ter ont
binding in slotzitting bijeen. Het
doel xvas bereikt. De lie eeuxv-
sche Koppelpoort, een der xveinige
overgebleven parels in onzen ver-
nunkien Amerefoortschen vesting
gordel was in grootschen ouden
luister hersteld.
P. S. TEELING
..Het is geen bosch meer"
zegt de boschxvacMer
DL toestand, xvaari' dc Xeder-
ïandscnc bossuien verKcercu,
u zorgweddend. Lie uuitfvhers heb-
oen oiuzagnjNc hoevcclneUcn hoo
rnen gestüJwii til in den hongerxxin
ter licoDen zij, die zich brandhout
xvildcn verschutten, eveneens enor
me scnade aangericht.
Het landgoeo „De Freek", dat in
het begin van den oorlog met zijn
veilingen eemge jaren ten achter
xvas, en er, xvat dc houtvoorraad
betrof, dus zeer goed voorstond,
verkeert thans in moeilijke omstan
digheden. Het landgoed is momen
teel met zijn veilingen tientallen
jaren xoor. Weliswaar werd er ook
dit jaar nog eenig hout gekapt,
doel dit xvas bittere noodzaak. De
boeren hebben voor hun bedrijf nu
eenmaal hout noodig en ook in de
omgeving van „De Treek" heerseh-
te in den afgeloepen winter brand-
stofleniiood.
De bosch wachter is van oordeel,
dat „De i'reek" geen bosch meer is.
Niettemin blijft men hem bosch
wachter noemen, daarmede vooruit
loopend op een xerre toekomst
Want eerst over ongeveer twintig
jaren zal hij weer met recht over
zijn bosschen kunnen spreken.
Twintig jaren is een lange perio
de. doch men heeft dien tijd hard
noodig, xvant er moet nog heel wgt
gebeuren, Dc plantsoen voorraden
zijn totaal uitgeput. Bij de keuze
der zaden spelen vele factoren een
rol o.a, het klimaat van de streek,
waarin dc zaden worden gekweekt,
de chemische samenstelling van de
kweekbodem enz. Bovendien moet
men er zeker van zijn, dat de zaden
kaarsrechte stammen zullen opleve
ren.
België heeft een groote hoeveel
heid zaden voor dep export be
schikbaar, doch deze voldoen niet
geheel aan de eisqhen, die men op
„De Treek" stelt. Daar werkt men
voornamelijk met Amerikaansche
en Japansche zaden, die echter
voorloopig nog niet te krijgen zijn.
Dit heeft tot gevolg gehad, dat
er na den oorlog nog geen enkel
stuk braak liggende grond kon wor
den beplant. Toch staan er op het
landgoed wel hoornen, die van
Europces-'he zaden afkomstig zijn
cn wel de zoogenaamde Napoleon
dennen bij de Pvramide van Auster-
litz.
liet is welhaast zeker, dat de
zaden voor deze boomen in den
Napoleontische tijd door Fransche
soldaten in ons land werden inge
voerd. Deze Fransche dennen zijn
geweldig massief, doch zeer krom
gegroeid cn dus ook a! niet geschikt
voor een landgoed, waar men van
den boschbouxv een bedrijf maakt.
Neen, men snakt er momenteel
wel heel erg naar de Amerikaansche
Douglas den en de Japansche larix,
beide prachtige, rechte boomsoor
ten. die prima hout lex eren.
Iielaa.» zijn er ook na den oorlog
nog menschen geweest, die een
maal in het bosch niet op een
boompje keker en er inaar lustig
op los hakten, En alle maatregelen
van het landgoed-personeel cn de
politie ten spijt is er ook in de na-
oorlügsehe jaren weer flinke schade
aangericht.
Men schijnt niet te beseffen, dat
hiermede afbreuk xvordt gedaan cn
aan den opbouxv van ons land én
aan de verzorging van Nederlands
bodem. Niet alleen de waterstand,
doch ook de wildstand 6taat in
nauw verband met de beplanting
van onze bodem. Bovendien voor
komt bosch op zandige grond dc
vorming van zandverstuivingen,
welke funest kunnen zijn voor den
landbouw.
Wat den wildstand betreft is de
toestand momenteel nog vrij bevre
digend; de hazen, fazanten en dc
enkele reeën, waarop dc „De Treek"
kan bogen, denken er nog niet aan
de wjjk naar ejders te nemen.
Doch een eerste vereischte voor
het behoud van dezen toestand is,
dat er zonder toestemming van de
leiding van het landgoed, geen en
kele boom meer wordt gekapt.
Noteert U even
GRAND: Het spook van de opera.
2.30, 6.43 en 9 u.
CITY; Door dik en dun. 2.30, 7 en 9
uur.
REMBRANDT: Judy wordt film
ster. Pralriebandteten. 2.30 en
8 li.
10 APRIL: Grand: Cor Ruys e.a.
in „Speelt U ook mee?" 8 uur.
Alg. Ledenverg. Ver. v. Vrijz.
Herv., 's Prinsenhof, 7.30 u.
THEOS. GENOOTSCHAP (Regen-
tesselaan 21): Eiken Donderdag
zitting. 8 uur. Bibliotheek ge
opend Donderdags van 78 uur.
OPENB. LEESZAAL, dagelijks van
25 uur rullen van boek. Lees
zaal geopend van 1012.30 en
van 2—5 uur. Goede Vrijdag en
Zaterdag a.s. gesloten.
„DE ST1CHTSCHE HEUVEL"
Ma-, Wo,, Za. en Zondagavond
van 7,30—11 uur en Zo. en Maan
dagmiddag, dansen.
„CAFE DANCING BAKHUYS"
(Weversingel 25); Wo., Za. en
Zondagavond 7.3011 uur.
„DANCING VAN 'T HUo (Krom-
mestraat): Wo., Za. en Zondag
avond dansen. 811 uur,
„d'Oranjeboom", Wo., Za. Zondag
dansen. 811 u
{Ingezonden mededeeling
EEN WELDOENSTER!
PuroJin houdt moeders huid
zacht en mooi; baby's huid gaaf
en gezond. Voorkomt schrijnen
na scheren. Heelt tevens een
beschadigde huid. Doos 40 ct.
Soesterkwartier xvon
Paaschtournooi
Soesterkxvartier ging dit jaar voor
het eerst op tournooi en had direct
succes. Tweeden Paaschdag xvaren
onze stadgenooten de gast van Bilt-
hovcn. dat na eenigc jaren onder
breking haar traditioneele serie-wed-
strijden voortzette.
Soesterkwartier xvon den wedstrijd
tegen Samos regl. wegens met op
komen. S.K.V. werd met 10 ver
slagen. Terxx'ijl tegen Bilthoven met
22 xverd gelijk gespeeld.
Onze stadgenooten behaalden aldus
den eersten prijs alhoewel met 'n on
volledig txx'aalftal werd gespeeld.
Burgerlijke stand
Geboren: Margaret ha, dvHC van
't Welvan der Laan; Catharina D,
d v J J B Brauneckvan der Meu
ten; Paulina A. d v W Kuitvan
Dam; Berdina A. d v B de Wit
Ouwerkerk; Cornelis A. z v E A van
den Bedum—van Hamersveld; Jo
hanna G. d v C EsmeijerNavis;
Jan, 'z v A van BarneveldOver-
bosch, Elisabeth, d v K Buisvan
Straten; Wilhelmus M. z v W J G
NjjhuisSmink; Alberdina, d v H J
H Hekkers—Garretsen; Martinus M
V. z v T Verhoevenvan den Boom;
Klaas, z v K van Veluxv—Haver
kamp; Gerritje. d v K van Vcluw
Haverkamp; Jozef A M, z v A F T
Kloppenburg—-Triosk.
Gehuwd H H Kreulon en J W
van Tellingen.
Overleden: M H Meinders, 67 jaar,
ongeh.. dochter van G J Meinders
en J C Meinders; P de Kncgt. 59 j
weduwe van K W Ensvcen; J van
Driel. 67 jaar. eehtg. van R C van
Eijbergcn; G D Goedhuis. 76 jaar,
eehtg van J. Boon.
Pater Stokman over Indonesië
HET Indonesisch nationalisme is dikwijls betiteld als te zijn
van Japansche makelij. Dat is waar zooals zich de Re
publiek Indonesia vandaag den dag aan ons voordoet.
Het streven echter naar een grooter zelfbewustzijn, het streven
naar nationale en internationale erkenning bestond reeds lang".
Zoo zeide mag. dr. S. Stokman, in zijn rede uitgesproken in een
door de afdeeling Amersfoort van de Katholieke Volkspartij
Dinsdagavond belegde openbare vergadering in het gebouw vau
de Katholieke arbeidersbeweging.
Voor Nederlanders een
groote taak
PATER jiOKMAN vervolgde:
„Dc nationalistische gedachte
wordt gedragen door de Indonesi
sche intellectueelcn, die hun oplei
ding voor een belangrijk deel aan
Nederland te danken hebben. Ons
koloniaal regime is in vele opzich
ten uitstekend geweest. Voor de
historie past ons daarom niet alleen
het boetekleed.
De Indonesische intclligcntia had
den wij meer in onze instellingen
moeten opnemen. Er is echter al
tijd een scheiding gebleven Het
streven naar onafhankelijkheid
xverd gevaarlijk toen dc Japansche
bezetting er xxas. Zij leerden de
Indonesiërs het Mesten, en box-cnal
Nederland, haten. Dc Japanners
hebben hen bewapend en hun dc
vrijheid voorgespiegeld.
Zij deden dat niet uit ethische
oxcrxvegingen. Hun streven was de
Indonesiër*, aan dc zijde van Japan
te krijgen.
Voor dc Indonesiërs xxas er ver
der aan de zijde van de Geallieer
den de duidelijke belofte om de
voortzetting van eenig koloniaal
regime onmogelijk te maken. Het
tijdperk van het imperialisme xxas
voorbij. Pater «Stokman memoreer
de dc onathankelijkheidvcrklaring
xan de Philjppijneo door dc Ame
rikanen, de gebeurtenissen in Yict-
Nain en dc belofte van Engeland
aan Britsch-Indië. Gezien de ont
wikkeling in de wereld was het dus
niet denkbaar aldus spr. dut
tn Indonesië de zaken zouden blij
ven marcheeren als voor het uitbre
ken van den oorlog.
Linggadjati
Pater Stokman ging voort in zijn
rede ec-n glasheldere uiteenzetting
te geven van de ontwikkeling der
gebeurtenissen in Indonesië. Hij
nesteedde daarbij aandacht aan dc
Koninklijke rede van 7 December
1942. Dc ten uitvo-.Lgging xxerd
gehandicapt door de politiek van
de Japanners cn dc onmogelijkheid
v n machtsontplooiing van Neder
land op het kritieke moment. Dr.
Stokman vroeg zich af of de natio
nale zelfstandigheid door de Indo
nesiërs kan worden gedragen. Hier
bij wees hij op de groote verschil
len in de gewesten waarbij vermo
gen tot cn de wcnsch naar zelfstan
digheid afwisselend aanwezig zijn.
Over de opvatting van de
tegenstanders van Linggadjati:
„herstel gezag en dan praten" gaf
spr. als zijn inzicht te kennen,
dat met dc/c actie den Indone
siërs voedsel wordt gegeven om
zich steeds teller tegen de Ne
derlanders te keeren. De leuze is
gauwer aangeheven, dan volvoerd,
liet uiteindelijke resultaat van
gezagshcrstcl zou eerder de volle
dige breuk hebben gegeven, dan
den weg xan het overleg die nu
gekozen is.
Ook over „Linggadjati" lichtte
dr. Stokman, zijn gehoor uitvoe
rig ju. Hij hekelde de onxvaar-
achtigc actie van du tegenstan
ders, die doen voorkon.en of de
regeering woordbreuk heeft ge
pleegd. Vooral van de internatio
nale pers maakt Nederland met
dergelijke beweringen een slechte
beurt. Volgens het inzicht van
spr. is naar dc motie Rommc-
Van der Goes van Naters geen
geweld aangedaan en is dc rcgec-
ring van het eenmaal ingenomen
standpunt niet afgeweken.
Tenslotte meende Pater Stokman
tc mogen vaststellen, dat Neder
land op elk gebied nog een groote
taak wacht in Indonesië. Het is
daarom van be tec ken is den band tus
schên beide volken zoo sterk moge
lijk aan te halen.
Spoorwegen hadden
stagnatie
De Zuid-Westenwind, die
gisteravond voortdurend in
kracht toenam, proeide in den
loop van den nacht nan tot een
ware orkaan. Het filiaal van hef
K.N.M.I. te Amsterdam consta
teerde omstreeks twee uur he
denochtend een gemiddelde
windsnelheid, gemeten over een
periode van vijf minuten van
9,5 meter per seconde, hetgeen
in Beauforleenhedeii een wind
kracht 9 beteekent. De sterkste
windstoot had een snelheid van
niet minder dan 30 meter per
seconde, wat neerkomt op wind
kracht 12, dat is orkaankracht.
Ten gevolge van den storm cn het
zeer drukke reizigersvervoer hebben
de spoorxvegen gisteravond met
groote moeilijkheden te kampen
gehad. Eenigc aansluitingen moesten
vervallen. De schipbrug over de
Maas bij Hcdel werd om 23 uur
buiten dienst gesteld, omdat het
door den hardon wind opgezweepte
water met zoon kracht over de
brug sloeg, dat zelfs het voetgan
gersverkeer onmogelijk werd. Dien-
Uit het politie-dagboek
Gisteren xverden veertien verkeers-
ovcrlreders bekeurd. Bij de Koppel
geraakte een jongetje, dat daar met
een netje aan het visschcn was, te
water. Een voorbijganger bracht hem
weer op het droge.
Tegen een Amers/oorter, die zon
der vergunning vodden opkocht,
werd proces verbaal opgemaakt.
UHV 2-AAV 2-4
Reeds spoedig na den aanvang
plaagde UHV cr in haar eerste doel
punt te scoren. Dit kon echter de
AAV-crs niet ontmoedigen en zij
trokken verwoed ten aanval Leef-
lang slaagde er in den stand op 11
te brengen cn na ongeveer 25 minu
ten op 2—1. Na de rust, die inging
met een 21 voorsprong voor AAV,
scoorde Leeflaog na goed samenspel
in de voorhoede nog twee maal.
Wel is waar wist UIIV haar achter
stand nog te verkleinen tot 4—2,
doch zij kon het niet meer tot een
gelijkspel brengen.
Door deze welverdiende overxvin-
ning. maakt AAV thans een zeer goe
de kans op het kampioenschap in
haar afdeeling.
Leusden
Burgerlijke stand
LEUSDEN Geboren: Gerard,
z. v H. J. Schcuter en A. Zoer;
Marjanne, d. v. W. van Egdom en
M. v d. Heuvel.
Gehuwd: E. Wallcrt en Z. de Vos.
Overleden: G. van Utrecht, 79 j„
xvedn. van G. v. d. Rol.
STOUTENBURG: Geboren: Coen-
raad Jan. z. v. H. J. Nimwegen en
E. v. Asselt.
Gehuwd: H. Brundel en H. A.
Lammers.
Bioscopen op 3 Mei
's avonds gesloten
Het hoofdbestuur van den Ne-
derlandschcn Bioscoopbond heeft
een dringend beroep gedaan op zijn
leden om op den nationalcn her
denkingsdag na 6 uur 's avonds ge
sloten tc houden.
De „Ncderlandschc Vereeniging
van ex-politickc gevangenen uit den
bezettingstijd", zal op 10 Mei alle
gestorven kameraden herdenken op
het ccregraf in Bloemendaal.
WK*
Hoewel de grond nog vatSs ban 'ie
boer niet langer wachten. Hij is tc
long zonder werk geweest. Het
eerste koolzaad wordt uitgezaaid.
cn
JACK Hamel, die momenteel in
d' Oude Lanteern" exposeert, is
een veel minder aangevochten fi
guur dan Dorus Roovers, die hier de
vorige maal tentoonstelde en wiens
werk tot heel xx'at polemieken aan
leiding gaf. Hamel vervormt de op
tisch waargenomen xverkelijkheid
heel weinig, of eigenlijk in 't geheel
niet. Hij is m zijn vormen goeddeels
realist, maar in zijn gevoelsleven,
den innerlijke» motor van zijn werk,
zit een goed stuk romantiek. Men
ziet dat vooral in de atmosfeer en
de behandeling van zijn landschap
pen. men merkt het ook aan de on-
derxverpen. die hij nu en dan aanvat
Tk doel speciaal op Verloren Paradijs
cr, Verloren Humanisme, twee groote
doeken, waarop Hamel in symboli
sche» vorm zijn ontgoocheling met
betrekking tot de wereld en mcnsch-
heid heeft uitgedrukt. Bij het laatste
werk denkt men wat den inhoud be
treft een kruisiging, xvaarbij de
frivole menigte spot en lacht even
aan Ensor, echter niet vanwege de
kleur, xvant Hamel is donker, bij
zwart af. Het is daardoor ook niet
gemakkelijk het tafereel op zich te
laten inxverken. Gelukkig is hij niet
altijd zoo somber. Het leven biedt
ook hem nog betere aspecten. Hij
mint de schoonheid van het vrouwe
lijk naakt en hij beschrijft dit met
een onuitputtelijke liefde voor het
modelé, die inderdaad sensueel is.
maar toch zich sublimeert in het al-
gemeene, in de xvelgevormde compo
sitie. Om een lichtend effect van de
vleeschkleur te verkrijgen volgt hij
een speciaal procédé (20!). Men kan
zeggen, dat hij hier soms aan Jan
Sluyters doet denken (15). z.ooals ook
in het frappante „Hollywoodsche
neigingen", maar hij gaat toch eigen
weg. En ik volg hem hier liever dan
xvanneer hu een al te lyrisch accent
in zijn werk zoekt en met titels als
„Buitenweelde" het naakt tot drager
maakt van een romantische stem
ming. die mij niet ligt. die ietxvat
broeierig aandoet. Soortgelijke ro
mantiek is In Lage Vuur gene 'Herfst
zon) waar zijn palet een zoetelijke»
toon krijgt Liever zie ik zijn goed-
gecomponeerde landschappen uit
Giethoorn, eenigszing in den trant
van de Bergensche School, en zijn
heldere lichtdoorstroomde Zuidelijke
landschappen als het weidsche ha
vengezicht van Menton, een doek,
dat de schoonheid van dc Rivièra in
xvelbeheerschten klank bezingt. Ook
in gedempter tonen (Bistall. Calan-
ques, rouges», meer afgestemd op het
palet van Schumacher, weet hij te
boeien, evenals in het interessante
portret van de grijze dame. doorzich
tig van kleur en mooi in 't vlak, dat
hij Ecce Homo noemt.
Wie zijn Zuidelijke landschappen
bekijkt, begrijpt, dat Hamel, die zich
zoolang in ons land opgesloten heeft
gevoeld, er heftig naar verlangt zijn
wiekon weer eens wijder uit te slaan.
C. A. S.
Soest
Politie-varia
Door de politie werd een auto,
aangehouden, waarin 3 heeren
zaten. Bovendien xverden in de
3uto 2 geslachte varkens, verstopt
in zakken aangetroffen. Een ze
kere H. stapte uit en zei: ,.Ik zal
tui maar Biet verder meeliften",
L)it ging echter niet op. Het bleek
juist dat de lifter de ware Joseph
was, xvant na een onmiddellijk
ingesteld onderzoek te Xijkcrk,
kxvam aan het licht daj het de
voornaamste persoon in deze
zaak xvas. Verder werden nog
ccnigc slagers en verkoopers aan
gehouden.
Bij ccn gehouden controle voor
het bureau van politie reed een
auto plotseling een zijstraat jn.
Begrijpende dat er iets haperde
xvi rd een achtervolging ingezet.
Bij aanhouding bleek dat de be-
siuurder zonder papieren reed en
dat hij de wagen uit Hilversum
had meegenomen zonder voorken
nis van den eigenaar. De bestuur
der zoowel als de auto zijn door
de Hilversumsche politie opge
haald.
Bij gehouden contróle op de be
palingen der maximumsnelheid
xverden wederom eenige autobe
stuurders bekeurd.
Tegen T. v. S. alhier is proees-
verbaai opgemaakt wegens rijden
met paard en wagen op het Kerk-
pad.
tengevolge moesten de tremen op
het traject Utrecht—Den Bosch
over Nijmegen worden geleid, het
geen aanzienlijke vertraging ople
verde. Er xverden maatregelen ge
troffen om de reizigers voor Til
burg. Eindhoven en 's-Hertogcn-
boseh nog naar hun bestemming te
brengen.
Hedenmorgen werd de bovenlei
ding op de baanvakken Amsterdam-
Zaandam on Amsteidam-Noarden/
Bussum zoo ernstig door den storm
beschadigd, dat één der hoofdspo
ren tijdelijk buiten dienst moest
worden gesteld Het rijden op enkel
spoor veroorzaakte x'ooral op de
forensenuren vertraging. Om 10.15
uur xvas de bovenleiding Amster
dam-Zaandam weer hersteld, de
spoorwegen verxvachten. dat ook de
Gooi-lijn weer spoedig over beide
sporen zal kunnen rijden
Jhr. mr. D. J de Ueer. minis
ter-president van het Neder-
landsche kabinet, dat in de Mei
dagen van 1940 naar Engeland
moest vertrekken, zal op 9 en
10 Mei voor de eerste kamer
van het Bijzonder (jerechtshof
te Amsterdam terecht staan.
Hem wordt in hoofdzaak ten laste
gelegd: dat hij tijdens het verblijf
van de Ncderlandschc rcgcerjng in
Engeland zich naar het door den
vijand bezet gebied heeft begeven en
aldaar zijn brochure „Dc synthese
van den oorlog" heeft doen verschij
nen cn verspreiden.
Op de lange lijst der getuigen be
vinden zich ook de nomen van ver
scheidene oud-ministers en andere
vooraanstaande personen van de
Londenschc regeering.
Onder meer zijn opgeroepen: J G
van Sillem, oud Nederlandsch gezant
te Portugal, mr. B Ph. Baron van Ha-
nnxma thoe Slootcn, Nederlandsch
ambassadeur te Brussel; oud-minister
prof. dr. P S Gerbrandy; oud-minis
ter Ch. J J M Welter; oud-minister
dr. G Bolkestein; het tweede kamer
lid J H Scheps; H van Randwijk,
hoofdredacteur van „Vrij Neder
land".
Voorts Otto Bene, destijds Duitsch
gezant bij den Rijkscommissaris;
Ernst Voorhoeve, oud propagandalei
der van de NSB en dr T Goedexva-
gen, oud secretaris-generaal xan het
departement van Volksvoorlichting.
In den afgcloopen nacht is in een
winkel in glas- en aardewerk te
Haarlem een roofmoord gepleegd,
waarvan de 77-jarige winkelier C.
Koster het slachtoffer is geworden,
terwijl zijn vrouw ernstig is ge
wond.
Omstreeks drie uur in den nacht
ging de vrouw naar benoden. Toen
zij de deur naar de keuken opende
xverd zij aangevallen door ccn in
breker, die blijkbaar door het
xx'.c.-raampje was binnengekomen.
De inbreker bracht de vrouw een
aantal steken toe met een beitel en
dxvong haar daarna om te zeggen
waar het geld verborgen was. De
zwaargewonde vrouw bracht hem
naar de huiskamer, doch inmiddels
was haar man op het lawaai afge
komen. Hij werd in de huiskamer
door den inbreker zoodanig gesto
ken, dat hij even later overleed.
De dader maakte zich daarop
meester van het geld, onderzocht
de klcoren van zijn slachtoffer en
nam daarna ijlings de vlucht. Op
het hulpgeroep van do vrouw wer
den de buren wakker, die daarop
de politie waarschuxvden.
De dader moet van top tot teen
onder hot bloed hebben gezeten,
want de weg, die hij genomen heeft
op z(jn vlucht was met bloed getee-
kend. Het bloedspoor liep vanaf het
huis over een afstand van ongeveer
800 meter.
Kris-kras door de wereld
DE Fransche politic heeft gebruik
gemaakt van filmopname om de
bekentenis van een doofstomme
inzake moord op een vrouw vast te
leggen. Dc doofstomme een zekere
„Grigou", uit een plaatsje bij Gre
noble, gaf onder het licht van
schijnwerpers een rcconctructie van
den moord. Hij had geen entree
gekregen bij mademoiselle Chris-
tophe. was toch naar binnen gegaan,
en xverd toen door de in woede ont
stoken bewoonster van de kamer
tegen den grond gegooid en had deze
aanval beantxvoord door de made
moiselle een stomp te gever, tenge
volge waarvan haar nek was ge
broken. De filmopname van de re
constructie zal bij het proces in de
rechtzaal vertoond worden.
Belgische delinquenten
Het aantal ter dood veroordeelde
politieke misdadigers in België be
draagt 359. Aan 125 van hen is het
doodvonnis reeds voltrokken.
Tornado
Gedurende een minuut heeft naar
A. F. meldt, nabij Solway Firth in
het Noorden van Groot-Bnttannië
een tornado gexvoed, die groote ver
nielingen tot gevolg heeft gehad.
„Vader" Willem
Den minister van sociale zaken W.
Drees is door een deputatie van den
algemeenen bond van Ouden van
Dagen de ecretitel Vader der Ouden
van Dagen" geschonken.
Naar de bollen
Naar de KNAC meedeelt, kan ver
wacht worden, dat de hyacinten, als
eersten xan de bollenbloeiperiode.
omstreeks 25 April zullen bloeien.
Dan volgen de vroege tulpen in de
Seriode van 25 April tot 5 Mei, waar-
a van 5 tot half Mei dc Darwmtul-
pen zich in al hun pracht zullen too-
nen.
Louis Aragon
Louis Aragon. de Fransche dichter
en schrijver, is directeur gexvorden
van het communistische Parijsche
blad „Le Soir" als opvolger van Jcan
Richard Bloch, die kort geleden is
overleden. (Rtr.)
