Twaalfde volkstelling: een nationale zaak BERLIJN houdt grote uitverkoop Bemoeilijk mogelijkheid tot echtscheiding Radio-programma Dans der cijfers Tien geboden voor volkstelling Kunstschatten verkoopt men voor voedsel Van zaadschuur tof theater Selectie Nederlandse toneelstukken Antiquair of zwendelaar? Scheepstijdingen .Woendag 28 Mei 1947 "P\E twaalfde volkstelling li*-' eigenlijk de dertiende (want in 1795 werd de eerste gehouden) is onder de huidi ge omstandigheden een lands- en volksbelang van de eerste orde" aldus de directeur- generaal van de Statistiek Dr. Ph. J. Idenburg tijdens een persconferentie. „Het Neder landse volk dient in deze tel ling niet een stunt te zien van x ambtenaarlijke bemoeizucht^ met onaangename gevolgen voor belastingplicht, dienst plicht, woningvordering en* wat men maar meer vreest, maar als een traditionele en quête, over de sociale en maat schappelijke verhoudingen in on land. De persoonlijke gegevens, die op de formulie ren worden gevraagd, zijn al leen \an belang-om een beeld van het algemeen to krijgen, Is dit beeld in statistieken vastgelegd, dan zullen alle formulieren worden vernie tigd en niemand zal weten wat mijnheer Jansen en juf frouw Pietcrscn hebben inge vuld." Volkstellingen rijn irt de be schaafde landen door alla tijden heen gehouden en gegroeid tot een onderdeel van de organisato rische arbeid van de overheid. Zij vormen een richtsnoer voor de activiteit van bet bedrijfsleven, oen uitgangspunt voor weten schappelijke onderzoekingen op velerlei gebied, een grondslag voor hei beleid van hogere en lager© overheden. Het gaat bij de huidige volks- telling om verzameling van gegevens over de samen stelling van de bevolking in de meest uitgebreide zin, volgens tal van afzonderlijke kenmerken. Persoonlijke kenmerken Zij valt ln verschillende onder delen uiteen. Allereerst cie volkstelling in engere zin, waétrbij het vooral gaat era be paalde persoonlijke kenmerken der bevolking als léeftijd, ge slacht, burgerlijke staat, geboor teplaats en kerkelijke gezindte. Voorts de beroepstelling, waarhij het aankomt op de aard .van beroep en bedrijf. Verder is er de g e z i n s t o 1- ling, waarbij de kleinste, èn be langrijkste, groep in onze samen- loving het uitgangspunt vormt; tenslotte de woningtelling, welke zich zal uitstrekken over elle woningen of bewoonde ruim ten. De uitkómsten zullen de grond slag vormen voor berekeningen over het vermoedelijke verloop van het bevolkingscijfer en een juiste beoordeling van geboorte en sterfte. Zij vormen de basis voor de typering onzer geingenten landbouw-, industrie-, woon- of werkgemeenten). Zij zullen een inzicht geven in de verschuivin gen in de economische en Sociale structuur van ons land en toege spitst zijn op het gebruik in de praktijk. De gegevéns over de leeftijds opbouw der bevolking dienen b.v. voor peiling van de be hoefte aai? onderwijskrachten, de aanroer van jeugdige krachten op de arbeidsmarkt, distributie, ouderdomsvoor zieningen, sterftctqfels, enz. Die van de gezinstelling ten behoeve van berekeningen over ons nationaal inkomen* gezinsinkomen e.d., die van de woningtelling ter funde ring van een weloverwogen woningpoliü^k en een goed doordacht bouwprogramma. Wie zijn de „afnemers?" De uitkomsten der telling zul len een kwantitatieve grondslag vormen voor beoordeling der fci- .telijke situatie en zijiï*als zodanig Aan het einde van deze week tullen 100.000 tellers (twee 'maal rte bezetting van het Amsterdam se Stadion bij een voetbalmatch) het land in trekken om van. huls tot huis hun formulieren rond te brengen. Enkele dagen later zul len ze weer rondgaan om de vijf tien millioen formulieren op te •halen, die dan rechtstreeks naar het Centraal Bureau voor de Sta tistiek in Den Haag worden door gezonden. Hier zal men de 150 millioen beantwoorde vragen sor- teren, rangschikken en rubrice ren. Om «en indruk to geven van de omvang van dit werk dicne men te welen dat de stapel pape rassen op elkaar gelegd een hoog te van twee duizend meter zou hereiken, naast elkaar een twee xuetcr breed fietspad van Gronin gen naar Parijs of wel 127 h.a. Om de resultaten zo spoedig mogelijk becijferd te hebben zal een staf van zeshotiderd mannen en meisjes rnet behulp vati mo- derue machines, die men in de Ver. Staten huurde, de stapel for- iriulieren doorwerken en de ge- geveris op speciale ponskaarten registreren. Het zal dap mogelijk zijn ora voor elke gemeente en voor onder- delen van gemeenten ongeveer twee^maanden na afjoop der toi- ling~voorlopige cijfers gereed te hebben over bet aantal woningen en de daarin wonende bevolking, onlerschi-jdrn naar afzonderlijke personen en gezinnen. Aan het einde van hel vólgend jaar hoopt men 'de cijfers over de gehele volks- en beroepstelling beschik baar te hebben. onmisbaar^ zowel voor het u'el- vaartsplan van het Centraal Plan bureau als de ruimtelijke orde ning, welke wordt behartigd door de Rijksdienst- voor het Nationale Plan en het werk van hot Rijks arbeidsbureau; en evenzeer voor de arbeid van meer locale instan ties als de Provinciale Econo misch Technologische Instituten en Planologische Diensten, Ka mers van Koophandel, en niet te vergeten, voor dt? afzonderlijke gemeenten, tên jaehheve van uit breidingsplannen, surveys,- be- drijfspolitiek der openbare nuts bedrijven, arbeidsbemiddeling, enz. Niet minder zal het te verzame len materiaal dienstbaar zijn aan het marktanalytisch onderzoek van nijverheid en handel en de arbeid van particuliere organisa ties en instellingen op sociaal en cultureel gebied. Koos Koen telt ook mee Deze week zullen radio, pers, affiches, brochures herhaaldelijk uw aandachl opeisen voor de twaalfde Nederlandse volkstel ling. Daarmee hoopt het Cen traal Bureau voor Statistiek zich te verzekeren van aller medewer king, om deze nationale zfiak tot een goed einde te brengen. Het is dan ook rller belang, dat de meest mógelijke -medewerking wordt \frleend en dat de invul ling zo volledig mogelijk ge- schiedt. Weet U het, na olie voorlich ting nog niet, luistert dan Zater dag 31 Mei naar de radio. Dan zal Koos Koen's avonds tussen kwart voor acht en kwart over acht over beide zenders een handje helpen bij dé invulling. 1. Ontvangt de teller welwillend. Hij komt in het algemeen belang. 2. Verstrekt de door de teller over Uw woning gevraagde inlichtingen zo nauwkeurig mogelijk. Deze inlichtingen zijn niet bestemd voor woningvordering of inkwartiering doch dienen als grondslag voor algemene verbetering der volkshuisvesting in ons land. Bewaart de door de teller,voor U en Uw gezinsleden af gegeven telformulieren zorgvuldig en laat ze niet vuil worden. 4. Vult de formulieren duidelijk leesbaar in. 5. Raadpleeg! bij de invulling de toelichting, op de binnen zijde van de gezinsomslag. VePzuimt vooral niet de aard -van Uw beroep nauw keurig te vermei.'en, alsmede aard, naam en adres van het be'drijf, waa.in gij werkzaam zijt. 7. 7orgt, dat de ingevulde formulieren geresd liggen, zodat de teller niet behoeft te wachten, wanneer hij ze terpg komt halen. -- 8. Vraagt de teller raad indien U twijfelt of Uw beantwoor ding wel juist is. 9. luistert op Zaterdagavond 31 Mei naar de radio-uitzen ding van kwart voor acht tot kwart over acht over beide 0 zenders. Dan zal een gemeenschappelijke invulling der formulieren plaats vinden. 10. Beseft, dat deze 12e Volkstelling een lands- en volksbelang is van de eerste orde. Werkt dus allen mede om haar te dóen slagen. 3. 6. Tussen Noord- en Zuidpool ZES KOSTBARE SCHILDE. RIJEN waaronder een van Dyck, die door het Amerikaanse militaire bestuur gekocht waren van een Duitse firma om de bureaux van generaal Clay, de Amerikaanse mi litaire gouverneur te Verfraaien, zijn, zo is nu .gebleken, 'afkomstig van Nazi-roof en '/uilen aan Neder land worden teruggegeven. DAT DE NAZIS ONS OP KOS TEN 1.EBBEN 'GEJAAGD. mer ken wij aan de aanslagbiljetten in onze brievenbussen. Tot „troost" strekt evenwel het bericht, dat de Engelse cn Amerikaanse belasting betalers er weinig beter aan toe zijn en van 1 Januari tot 30 April 40.730.000 pond sterling hebben uit- gegc.ven orrt Hun voormalige vijan den er boven op te helpen! GELUKKIG MAAR WEER VOOR PE BEWONERS VAN KEULEN,' dat hun dierentuin, die door 150 bommen was vernield, weer toegankelijk is. GELUK HAD OOK DE VISSER BIJ SAN SEBASTIAN, die een koffer jnet goudstaven ophaalde, die naar schatting meer dan 20 millioen gulden waard ^ijn. PECH HAD DE VISSERSBOOT HET KANAAL, die overvaren werd door een 10.000 ton grote Amerikaanse tankboot. De vissers boot verdween spoorloos en de tankboot vloog in brandi Eén man wordt vermist. z VOOR RHEUMATIEKLIJDERS is het misschien van belang te wek ten, dat vitarfiine E hun kwaal kan verlichten, althans vojgens dr. Stein berg uit New York. Helft van ons volk zegt: Aan een nauwkeurig met onze gehele bevolking overeenkomende „steek proef" van duizenden Nederlanders stelde het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinié de volgende vraag: „Op het ogenblik wordt er door de Regering nagegaan of het mogelijk en wenselijk is echtscheidingen moeilijker te maken. Wat vindt U: Moet de mogelijkheid van echtscheiding moeilijker of gemakkelijker gemaakt worden of hetzelfde blijven? IVaarom?" 48 antwoordt: Echtscheiding moeilijker maken 26 Hetzelfde laten 13 Gemakkelijker maken 13 Geen oordeel De vrouwen zijn iets meer voor moeilijker, de mannen iets meer voor gemakkelijker echtscheidingen, maar het verschil is gering. Politieke en godsdienstige opvattingen bren gen echter bijzonder grote verschil len in de antwoorden op deze vraag t'e weeg. Echtscheiding Geen moeil. Hetz. Gem. oord. 47% 27% 14% 12% 50% 24% 12% 14% 63% 17% 8% 12% 45% 30% 11% 14% 75%- 11% 9% 5% 25% 36% 24% 15% Mannen Vrouwen Katholieken Hervormden Gereform. Geen kerkg. K.V.P. P.v.d A. Anti-rev. CP.N. Chr. Hist. P.v.d.V. 70% 33% 69'o 14% 55% 29% 30% 11% 36% 16% 33% 17% 32% 24% 43% 24% 4% 17% 6% 40% 4% 21% 10% 17% 8% 14^ 17% 7% Waarom? Zeventien pet. vindt dat echtschei dingen moeilijker gemaakt moeten worden omdat: „Huwelijken serieus opgevat moeten worden", „Wat God verbonden heeft mogen mensen ifiet scheiden". „Men scheidt tegenwoor dig veel te gemakkelijk", «nz. 4% vindt dat noodzakelijk voor het bevorderen van algemeen belang, de belangen der kinderen, bevordering gezond huwelijksleven c d. 3% acht het goed cn nuttig dat men zo lang mogelijk bij elkaar blijft, men moet zich trachten aan te passen, lief en löed delen, kleinig heden mogen echtscheidingen niet mogelijk maken enz. Van de voorstanders van gemakkelij ker echtscheidingen vinden de mees ten dat onhoudbare en mislukte hu welijken ontbonden moeten kunnen worderi en mer.sen, die elkaar niet verdragen kunnen, uiteen moeten kunnen gaan. iioiitiimiii» Lang gewachtI Vijf cn dertig jaar geleden heeft George Napjus vrouw en kinderen te Amsterdam verlaten om in Amerika fortuin te zoe- J- ken. Ilij gaf hun de verzekering, dat allen spoedig in de nieuwe wereld herenigd zouden zijn. George legde zijn spaarcenten zorgvuldig op zij en schreef zijn vrouu' zich gereed te maken voor jj het vertrek, want het geld voor de overtocht was voorhanden. Toen brak de eerste wereld- oorlog uit en het vertrek moest worden uitgesteld. Dat was een bittere teleurstelling, maar er was niets aan te doen. George bleef de weinige dollars, die hij als tuinman kon besparen op zij leggen. Na de oorlpg kwam de depressie en daarna werd hij ziek. De jaren gingen voorbij en tenslotte had George opnieuw de nodige dollars bij elkaar. Hitier viel de lage landen bin- j nen en opnieuw moest worflen gewacht. Maar deze weck znl dan toch aan het wpehien een.\ einde komen. Zijn vróuw wordt Zaterdag te Great Falls ver wacht. i George hoopt, dat zij inder- daad Zaterdag zal aankomen, mwant dat is haar verjaardag en I hij is van plan er een dubhcl i feest van te maken. (AP.) Tussen Sluis en Delfzijl Woensdagn.-tcht is SS-er J. Hoeksma uit een fabriek te Til burg. waarbij 's nachts werkte, ont snapt, Het is te hopen dat dc man even snel gearresteerd wordt als do iwee koffie-smokkel^ars, dio in» 01- denzanl tégen de lamp liepen toen zij bezig waren een partij koffie iD een auto te laden. -Een wonder is de gemeente Bent huizen bij Haarlem, die de begro ting sluitend he^ft kunnen maken zonder nadelig saldo. Gelijk de Benthmzetaren is- de Amsterdamse pQstzegelhandelaar Jan Poulie in ziji. sas, want hij w on op de grote postzegeltentoonstel ling, die in New York is gehouden,- met zijn collectie Nederland de eer ste en met zijn \erzameflng#Lotland' de tweede pri|s. Goed nieuws voor de vrouwen: de k.apper II. Oldenhroek uit Huirum heeft een nieuwe permancnt-waVe- methode gevonden, waardoor het haar niet verbrand ejj „het slacht offer' niets van de grote hitte voelt. Stork gaat chkele afdelingen van •zijn -bedrijf naar Boxmeer verplaat sen. Begin Augustus zal men de nieuwe fabriek cpenen. Een bouwarbeider, die in de Am- stel-bierbrouwerij ruiten waste, is van tien meter hoogte gevallen toen' de ladder, waarop hij stond, onder hem weggleed. De man was op slag dood. De TejecLisehb minister van Voedselvoorziening Majcr vertoeft in ons land om fruitteelt- en tuin- bouwmethoden te bestuderen. Het comité „Hollandse ■Schouw burg1' heeft meegedeeld, dat de drie ton, dié nodig zijn voor de aankoop van de schoipvburg, verre over schreden zijn. SLECHTS enkele dagen na het binnenrukken van de Amerikaanse troepen in Berlijn leerde ik een zekere MAX kennen. Hij was blij. dat de oorlog uit was. De paar' laatste jaren had hij op de een of an dere wijze illegaal geleefd, door gebruik te maken van een valse „Ausweiss" van het ministerie van Bewapening. Voor dit valse papier had hij vijf cn twintigdui zend Mark neergeteld en daar- door bezat hij nu geen cent meer en wist hij niet goed waarvan hij verdet zou moeten leven. In het voorjaar 1946 ontmoet te ik hem weer, terwijl hij juist uit 2ijn auto stapte: behoorlijk gekleed en uitstekend gevoed. Ho® het hem ging? „Prachtig" antwoordde hij strqlend. Van waar d«e grote verandering? „Ik ben een zaak begonnen. Ik han del in antiquiteiten en heb niet te klagen." J\/f AX was nooit tevoren in deze tak van handel geweest, ja, hij kon zelfs niet met zekerheid zeggen of hij wel ooit als koper bij .een antiquair was geweest. Verstand van antiek ltad hij dus absoluut niet Maar wel een goede neus. De'een of ander gaf hem een tip en hij vond ook iemand, die hein een paar dui zend mark leende. Daarmee ging hij levensmiddelen kopen en verkopen, scharrelde in broodbonnen, in wa gons steenkool en in halve koeien. Ook huurde hij een wiqkel. De han delaar in speelgoed, die er voorheen in zat, was blij van deze wipkel af te komen, want hij had toch niets cmeer te verkopen. Max vulde zijn Winkel met oude fietsen, onderde len van naaimachines, lichtkronen, gedragen- schoenen cn kleren, •kort- om met alles wat hij maar te pak ken kon krijgen in rufl tégen le vensmiddelen. Op zekere dag was daaronder ook een oude ingelegde tafel en die zette hij in de uitstalkast. Weer een paar dagen latei- kwam er een Perzische loper over te liggen en' na viér we-, ken zou niemand zijn winkel hebben herkend: vitrines met oud kristal en zilver, bronzen beelden, schilderijen, tapijten en empire-meubels. Max was anti quair geworden. Goed werk TT NIGE dagen na onze ontmoeting zocht ik hem in zijn winkel op, in een der zijstraten van de Kur- fürstendamm. Er was slechts één be zoeker, een man van even in 'de dertig, met wie Max in gesprek was. Na korte tijd nam de man af scheid met veel handschudden en onder het uitspreken van zijn dank. „Ik heb weer eens een goed werk gedaan", zei Max. toen zijn bezoe ker dê deur achter zich had dicht getrokken. Hij wees op een bronzen Shiwa. die in een hoek stond: ...Die heb ik van hem". De geschiedenis van deze Shiwa was als ve.lgt: de eigenaar keerde in April 1946 uit Amerikaanse krijgs gevangenschap terug naar Berlijn en Vond zijn huis, waarin hij vrouw en kind had achtergelaten, terug als een puinhoop. Hij bleef urenlang als verdoofd staan kijken, maar vond tenslotte vj-ouw en kiud terug bij een bevriend gezin: zij waren als door een wonder gered. Man en Berlijnse vrouwen ruimen de enorme massa's puin van de totaal verwoes te huizen. Tussen gebroken muren en versplinterd hout vinden zij menig maal voorwerpen, die voor echte of vermeende antiquairs waarde hebben. Geld willen zij meestal niet voor haar vondsten hebben, wel levensmiddelen. FEUILLETON jDOOR CRAIC RiCE«VERTALING. ADA KAMPERS j Ze liep kwasl-fluitend do heuvel op en probeerde niet naar de sport wagen te kijken. Hij zou maar één keer schieten, met een vijf-en-veertiger. Hij kón goed schieten. Ze vroeg zich af. of et pijn zou doen. Ze vroeg zich af, wat moeder en Dinah en Archie zouden doen. als de politie hun het bericht bracht. Nu was het nog maar een meter of zeven naar de Sportwagen en ze kon zien, dat hy naar haar zat te kyken. Zouden ze haar portret in de krartten zetten? Ze hoopte niet die vreselijke foto helemaal niet bang meer, maar ze was nog steeds woedend. „U hebt me aan 't schrikken gemaakt", zei ze. „Dat spijt me", zei hn. „Dat was niet rnijn bedoeling". Hij grijnsde tegen haar. April besloot niet tprug te grijn zen. Ze keek hem koud aan en zei: „Wat toevallig, U Mier te ontmoe ten". Dat was een zin. die ze moe der eens had horen gebruiken tegen iemand, die ze niet graag mocht. „Het is geen toeval", zei hij vro lijk. „Ik ben hier gekomen om jou met die strikken in d'r haar. Feite lijk had ze geen goc.de foto: Dit was niet het geschikte moment om ver moord te worden. HU zat naar haar te kijken, maar bewoog zich niet. Misschien was hij van plan, haar langs de auto te la ten lopen en dan te schieten. Nou, ze zou langs de wagen lopen, net doen alsof ze hem niet zag, en dan vlug achter een boom duiken. „Hallo daar!" April sprong op. slaakte een gil letje en bleef stokstijf staan. Toen keek ze hem aan. HU was niet van plan, haar te vermoorden. Hij had waarschyniyk niemand vermoord'. Daar was hy een veel te aardige jongeman voor, met zyn gebruinde gezicht en zyn blauwe ogen. Ze was te spreken. Onder de gegeven om standigheden wou ik JWet by jyl aanbellen. Dus heb ik de wagen hier neergezet, in de hoop, dat je Voorby». zou Komen" „Wat aardig van U", at - zei April. Ze hoopte, dat haar stem vaster 'klonk, dan ze het aanvoelde. Ze stak haar kin in de lucht en zei: „Dus U bent Rupert van Deusen „PrecieB", zei de jongeman, met. een nor bredere grUns. „En jij bent dus de betrouwbare getuige! Ik stel voor, dat we vrienden zullen wor den!" HOOFDSTUK 13 Pierre Desgranges legde zyn pen seel neer en Jceek het meisje naast hem ernstig aan. „Is er iets, ja?" „Nee:', zoi Dinah. „Er is niets nee". Ze probeerde het overtuigend te doen klinken, maar toen zehaar eigen stem hoorde, wist ze. dat het haar niet gelukt was. Ze voelde zich bezorgd en door en door ellen dig. Wat moest ze die aardige Mr. I» c Desgranges in vredesnaam vra gen? Dit was werk voor April ge weest?. Of zelfs voor Archie. Nu ze ln deze situatie verkeerde, werd ze zich ineens bewust dat ze, zoals ihoeder al meer dan eens gezegd had, beslist geen tact had. Ze keek naar Mr. Desgranges, die keurend naar zU'n ezel zat te kyken. Hy zag er aardig en vrien- delyk uit. Zeker niét als een moor denaar. Zijn grappige bruine baard je wipte.óp en neer als hy van zyn ezel naar de pee gp weet' terug keek. O hemeltje, ze wist niet, w*at ze tegen hem moest zeggen! En dus zei ze maar niets. Ze zafc zwijgend en ongelukkig naar hem te kyken, terwijl hij schilderde. En Pierre Desgranges keek ver scheidene keren schuins naar haar. Je begint gewoort een gesprek, met hem, had April gezegd? En je i" brengt het pnderwerp ter sprake, ct waar je iets over wilt te weten ko ntj men. Het klonk 'zo gemakkelyk. April zou precies geweten hebben, wat ie moest doen. Waar -wès April ergens? Wat was ze van plan? Dinah deed haar mond open en weer dicht. Oh, verdraaid nog toe. Ze móést iets zeggen, en niet hier zitten alsof ze geen tien kon tel- len. - „O, Mr. Desgranges Hy ging door rnet schilderen 6ti T^ermecd zorgvuldig haar aanAe ky- „Ja, myn kleine vriendin?" „Vertelt U ze slikte. „Waarom schildert U altijd juist schilderijen van de zee?" vrouw besloten hun leven van voren pf aan te beginnen. Maar hoe en waarmee? Ergens vonden zij in een voor twee derden vernield huis nog een kamer, die met enig materiaal wel weer bewoonbaar zou kunnen worden gemaakt. Maar ieder stuk je hqut, iedere' dakpan, ja zelfs de benodigde spijkers moesten - op de zwarte markt worden gekocht en geld bezaten zij niet. Plotseling herinnerde de rrran zich, dat hij in zijn oude. huis een erfstuk, de bronzen Sfhiwa, in de kelder had verstopt. Met veel moei de en gevaar drong hij tot in die kelder door en vond het beeld, dat wonder boven wonder nog onbe schadigd was. Hij verkocht het beeld aan Max en de opbrengst was voldoende om daarmee de allerno- digste meubelen, planken, dakpan nen en gordijnen aan te schaffen. Zo kon het leven dus weer begin nen. Handelswaar: geroofd goed ,1\/T AAR niet alles, wat U hier >,t-*-Lziet heeft *n" geschiedenis mét zulk een happy-ending" zegt Max. „Bij de meeste kun je wel huilen. De mensen die hier komen moetén meestal huh allerlaatste bezit ver kopen om hun levep nog wat te rek ken cn mijn zaak is een betrouw bare barometer van de heersende nood. Hier krijgt men pas een goed inzicht hoe ontzettend slecht hét de meeste mensen in Berlijn tegen woordig gaat." Deze laatste woor den brachten mij op het denkbeeld dit inzicht uit de eerste hand te krijgen en zo bleef ik een paar-we ken als volontair bij Max werken. Het idee van Max om antiquair te worden, was niet origineel. In hèt najaar van 1945 schoten zulke za ken in Berlijn als paddestoelen uit het puin omhoog. In de eerste tijd was er geen gebrek aan handels waar. Deze 'bestond meestal uit ge stolen goederen: geroofd uit gebom bardeerde woningen of uit wonin gen van mensen die voor de Russen waren gevlucht of door deze voor korte tijd in hechtenis waren geno men. In de zomer en in de herfst van 1945 nam iedereen bij iedereen in beslag waar hij zin in had en wan neer hij er maar een of ander voor wendsel voor kon, vinden. Dans der getallen IN deze periode was er dan ook van enige verzorging met levens middelen nauwelijks sprake. Daar om kwam men er reeds toen toe bezittingen te vorkopen uit honger. Vrouwen verkóchten kostbare geld kistjes uit de Middeleeuwen voor tien pond erwten. Een oud-minis ter uit Potsdam ruilde een ivoren snuifdoos, afkomstig van Frederik de Grote voor een brood. Twee oude dames uit een stichting voor adel lijken ten Oosten van Berlijn ver kochten een porceleinen servies van historische waarde voor honderd mark; de handelaar die het kocht kreeg twee honderd vijftig mark per kopje. Een met edelstenen be zette gouden tabaksdoos, die de eige naar van de ex-keizer cadeau had gekregen, verkocht hij 'voor drie duizend mark cn na een week kreeg de handelaar er twintigduizend voor, terwijl Max ze enkele maanden later weer kocht voor zeventig dui zend mark. Bij een generaalsweduwe kwamen Hij keek nadenkejad naar zyn ezel. „Waarom maak jy tekeningen van huizen en mensen en paar den?" „Nou", zei Dlnah. „Omdat ik van huizen en mensèn en paarden houd". „Juist", zei hy. „Ik houd van de zeo". „O", zei ze. En toen: „Waarom Dat klinkt net als Archie z'n stem, zei ze woedend tot zichzelf, alleen niet zo helder. „Omdat hij móói", zei hy alleen. Ze zou wel willen opstaan én zeg gen: „Dag meneer, nou moet ik naar huis", en hard naar huis lo pen. En dit verder aan April over laten. Maar als ze dat deed, dan zou April nooit ophouden haar ermee te plagen. „O", zèi ze weer en stokte toen. Bedènk iets, hield ze zichzelf voor. „O, ik dacht dat het misschien was omdat U wou. dat U op zee was". H>j legde even zijn penseel neer. „Op zee?" Dinah knikte cn voelde zich als een idioot. -,,Op een schip". „Ja natuurhik op een schip. Zeg, waarom zou ik op zee willen zyn, op een schip?" „Nou", zei ze. „Tenslotte is Uw thuis inIk bedoelhou, als U heimwee had en U wou, dat U o$ een schip was en dat U terug ging naar Uw vaderland, dan zou U best daarom schilderyen van de zee kunnen maken". Ze haalde vlug adem. Hy' keek haar verrast aan. „Maar dit is mijn thuis", zei hij. „Dit is myrf land. Ik zou hier nooit weg willen". (Wordt vervolgd) De oude zaadschuur van de mo delboerderij „Qud-Bussum" jn het bos van Brodius is omgetoverd in een theater, het eerste speciale ama teurtheater in de lande, dat dezer dageq officieel is geopend. Het woord werd o.m, gevoerd door de voorzitter van de Ned. "Amateur-Toneel Unie en een verte genwoordiger van het Dept. van O. K. en W. Tenslotte door mr, John English, leider van het Highbury Little Theatre uit Engeland, die zijn grote waardering pitte voor het spel van „De Plankenicrs" by de pre mière van „Rembrandt in Birming ham". De ernstige wil der toneeldirectics om stukken van Nederlandse auteurs te gaan brengen, heeft in schryvers- kringen belangstelling gewekt. Bij de letterkundige afdeling Haagse Kunstkring heeft zich een commissie van deskundigen gevormd, welke zich ten doel stelt de haar ter be- oordeling voorgelegde stukken te selecteren en aan de toneeldirecties aan te bieden. Ook zal contact wor den gezocht met het dilettantento neel om te trachten het zeer ver ouderde repertoire met Nederlandse stukken te vernieuwen. Excellentie, geef ze maar vrij... De sigarenfabriek „Reinders" in Oud-Marsum is stopgezet we gens overproductie. In de fabriek liggen 200.000 sigaren, waarmee de directie geen raad weet (Onze speciale verslaggever) Curt Riess was^enkcle weken als volon tair wei kzaambij een Berlijns antiquairdie niet de wa ste notie had van antiek. De ze leerde dit merkwaardige na-oorlogse beroep kennen, een ongeregelde handel in bronzen Shiwa's, geroofde góederen en ivoren snuifdo zen. Oud-ministers, generaals- vseduwen en fabricksdirec^pu. ren vormden dc clientèle. Po len, Russen en Amerikanen waren steeds, „aan de markt"- Experts, die geen experts zijn, zwendelen in schilde rijen, die niet echt. ,zljii. En een droevig vakman van de oude stempel zucht gelalen: Dit is de grote' opruiming. Straks is èr niets meer (e ko pen of te verkopenEn dan is het uit." de bezettingstroepen om meubelen in beslag te nemen, maar vonden de meubels te wormstekig. Maar de tolk, die hen had vergezeld, kwam ec-n uur later alleen terug en kocht privé twee mahonie-kasten met brons ingelegd uif de periode- der Jacobijnen cn een renaissance tafel met bijbehorende stoelen voor drie duizend mark. Eén van deze kasten verkocht Max ónlangs voor niet minder dan zestigduizend mark. Amstelkcrk 22-5 te Port Har- eourt; Abbekork 22-5 te Whyalla; Gaasterkerk 22-5 te Adelaide; Jo- han v. Oldenbarnevclt uitr. p 22-5 Perim; Nic. Witsen uitr. 22-5 van De Duins; Nigerstroom uitr. p 22-5 Vlissingen van Antwerpen: Tibe rius 23-5 v Aruba n Maracaibo; Tji- pondok 23-5 v Singapore n Penang; Voléndam uKreis 23-5 te Port Saia; Zeeland 22-5 te Honolulu; Britsum thuisr. 23-5 te Montevideo; Salland 23-5 v Montevideo; Grijpskerk 23-5 te R'dam; Aldebaran 23-5 v R'dam n Baltimore; Kota Baroe 23-5 van R'dam n Batavia; Stad Schiedam 23-5 v R'dam n Savona; Aldabi 2-1-5 v R'dam n Buenos Aires via Antwerpen; Amstelstad 22-5 te New York-j Amstelveen p 23-5 Fi- nisterre 23-5 v New Orleans n Mo bile; Abbedijk 23-5 te Antwerpen; Coryda 23-5 v Las Piedras h Rot terdam; Delft n A'dam p 22-5 Bal boa; Delftdyk 22-5 v Vancouver n San Francisco; Kelbergon 24-5 van Saffi naar A'dam; Nieuw Holland 23-5 v Batavia' n A'dam; Oranje- fontein 26-5 te Kaapstad verw.; Pericles 23-5 v La Guaira n Trini dad; Polyphemus 22-5 te Penang; Sweelinck 24-5 te Londen verw.; Stuyvcsant 2-1-5 te Paramaribo; Ti tus 22-5 to Paramaribo; Winsum 23-5 te Paramaribo; Socrates 23-5 te Callao; Ariadne 23-5 v Ceuta n Tunic- QO-fi v oT>o. »-> x_i -bon; Deo Duce 23-5 v Kopenhagen n Amsterdam; Vulcanus 23-5 van Gibraltar n R'dam; Hercules 23-5 Tel Aviv n Haifa;9 Ary Scheffer 24-5 tc Antwerpen; Venus 23-5 van Piraeus n Kimassi; Stal 23-5 te Alexandrië; Ophir '24-5 v A'dam n Batavia; Oranje 24-5 te A'dam. IJMUIDEN, 23 Mei. Aangeko men: Mitra v Otterbacken; Mar leen v Paramaribo. 24 Mei. Hast 5 en Wega van R'dam; Durward v Grangemout; Marinier v Paramaribo: Cfmbria v Oxelosund; Oranie v Batavia. 23 Mei. Vertrokken: Joseph E. Johnston n Norfolk; ,Urd rt R'dam; Vliestroom n Leith: Hellingdal naar Montreal; Ivros n Stockholm; Pro- gres n Delfzyl. 24 Mei. Orphir n Batavia: Stensnaes n Londen; In Orde n Terneuzen. WOENSDAG 28 MEI Avondprogramma HILVERSUM I: 19.00 Nieuwe aspecten in de opleiding voor het maatschappelijk werk. 19.30 Cursus „Onó leven en ons Geloof". 19.45 „Twee belangryke boeken". 20.05 Dingen van de dag. 20.15 Aan uw verzoek gedacht. 21.15 Tien dagen iq de Britse zone. 22.00 Carlo Buto en Lucienne Boyer. 22.20 Tango- Rumba-Orkest. '22.45 Geestelijk le ven. 23.25 „The Ramblers HILVERSUM II: 19.15 Het nieuws uit Indonesië. 19.30 „Canzo netta-Sextet". 20.25 Veel. gevraagde muziek. 20.50 „Een rondblik en een boodschap". 21.20 Omroeporkest. 22.45 Avondöverdenking. DONDERDAG 29 MEI Ochtend- en middagprogramma HILVERSUM I: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 9.15 Mör- génwijdirig. 9.45 „Arbeidsvitami nen". 10.30 Korte gesprekken van vrouw tot v^ouw. 11.20 Lotte Leh man, sopraan. 12.00 Alain Valaida, zang, met begeleiding van André Rodenhuis. 33.00 Nieuws. 13.45 Di nah Shore en Bing Crosby. 15.00 „Voor zieken en gezonden". 16.30 „The* Skymastcrs'17.00 Kaleido- scoop. 17.20 „Welk dier deze week?" 18.00 Nieuws. 18.15 Sport- praatje door Aad van Leeuwen. HILVERSUM II: 7.00 Nieuws. ',-15 „Ochtendgloren". 8.00 Nieuws. 9.05 Morgenconcert. 9.50 Ouverture „De Barbfar van Sevilla". 11.0Q „De Zonnebloem". 12.03 Uit de Hongaarse puszta en dc Russische steppè! 12.30 Staf muziekcorps van 'de Amsterdamse politie. 13.00 Nieuws. 14.00 Metropole orkest. 15.00 Kamerorkest. 16.45 Piano recital door Luctor Ponse. 18.00 Werken van Franz Schubert. Grootmoeder Amerika Het "A'merikaanse huis van af gevaardigden heeft zich bezig gehouden met een uiterst belang rijke staatsaangelegenheid: de verkiezing van grootmoeder Ame rika 1Q47. Een der afgevaardigden heeft voorgesteld mevrouw Barbara Gilgenbacht FJchinger uit Holgate JDhio) als zodanig te benoemen. IJier volgt de staat van dienst van deze 93-jarige dame. 11 kinderen (negen in leven), 68 kleinkinderen. 87 achterklein kinderen, 8 achter-achter klein kinderen. en 7 achter-achtey-adh- ter kleinkindoren. 179 levende af stammelingen. TU1NKA LENDER WOENSDAG 2S ME!. Bij "e aanplantihg van allerlei groent?- pUtulcn in de moestuin houde men rekening met dc gebruikelijke plant- tijden. Menige slechte oogst of mis lukking was een gevolg van de om standigheid, dat het genas te ^aat in het seizoen werd geplantToma ten worden niet loter gepjant dan begin Juni, rode- en witte kool en spruitkoc/t niet later dan uiterlijk eind Juni. Koolrapen kan men nog wel tot half Juli planten en boeren kool en andijvie tot begin Augus tus. Bet is van groot belang, dat de groente planten na de planjing'weer. spoedig gaan doorgroeien. Daarom worden ze bij droog weer voldoes- de en herhaaldelijk begoten, 8

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 2