DAGBLAD VOOR AMERSFOOET c Amsterdamse bakkers zijn in staking Marshall doet beroep op Europese landen Doodstraf geëist tegen Jansonius Fel debat over rechten der onzuivere dagbladen Normandië drie jaar na D-Day Eisen: weekloon van f 48 en 50 petvacantietoeslag Kleine bakkerijen werken door Tegenvoorstellen van Republiek verwacht Amerika wil helpen op basis van economisch plan Initiatief moet van Europa komen Beslissing vandaag verwacht C.G. Zondag terug Stern-groep zond explosieve brieven Nat.-Socialisme een goddeloos systeem Gironummer 510330 Baak: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of 4^— per kwartaal Losse nummers 10 cL IHTGAVE VAN DE STICHTING HETPAROOL Vrijdag 6 Juni 1947 Nr. 661 6e Jaargang Red. en Adm.: Soouckaertlaan 7, Amersfoort TeleL redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER Donderdagavond heeft de afdeling Amsterdam der EVC, fcl'oep „voeding en genot" de bij haar aangesloten arbeiders op geroepen het werk neer te leggen. Gehoor gevend aan deze op wekking zijn grote groepen bakkers hedenmorgen in staking gegaan. Bij vijf van de grootste bakkerijen in de hoofdstad ligt het werk geheel stil. Het besluit om te staken werd met algemene stemmen ge- flomen. De E.V.C. eist voor de arbeiders in de bakkerijen een weekloon van f 48.terwijl het College van Rijks- bemiddelaars dat ten aanzien van de lonen voor volslagen bakkers in de eerste gemeenteklasse (waar in Amsterdam valt) op f 42 per week had °csteld Over de eis van de E.V.C. van vijftig pet. vacantie toeslag heeft het college nog geen beslissing genomen. Hoe groot het aantal stakers is kon hedenmorgen nog niet worden opgegeven. Het kleine aantal werk willigen. o m. de z.g. ..voorwerkers" en arbeiders van de eerste groe pen, die om 5 uur beginnen, zijn niet in staat de grote bnkkerijen draai ende te houden. Het grootste deel der kleine bakkerijen werkt echter normaal. Of er vandaag voldoende brood voor de bevolking van de hoofdstad zal zijn. is. gezien de huidige zeer verwarde situatie, nog niet te zeggen. In bakkers kringen is men niet pessimis tisch gestemd, al voorziet men wel moeilijkheden bij de afleve ring van brood en een run op de bakkerswinkels. Op de vergadering van de E.V.C., waren ook tachtig Amsterdamse bakkerspatroons aanwezig, van wie er een aantal zijn aangesloten bij de bakkerspatroonsvereniging ..al ler belang", die de E.V.C. toezegden aan hun bedrijven werkzame bak kers. het door de E.V.C. voorgestel de weekloon van f 18 te betalen. Hun bedrijven zullen normaal bak ken. Zowel op de winkelruiten, als op de karren der broodbezorgers van deze patroons, zal vandaag door middel van aanplakbiljetten duidclqk kenbaar worden gemaakt, onder welke voorwaarden het per soneel bij hm werkt, zodat dus niet ae indruk wordt gewekt, dat in deze bedrijven met onderkruipers wordt gewerkt. Te Batavia worden republi keinse tegenvoorstellen op de nota van de C.G. verwacht, met name betreffende de tijdelijke regering, de economische voor stellen en militaire zaken, aldus verneemt de speciale correspon dent van Aneta uit gezagheb bende bron. In het algemeen kan men zeggen, dat de republikeinse regering de po litieke spanningen in de verhouding Nederland—Indonesië niet wil toe spitsen en de aanvaardbare pun ten van de nota zeker onderschrij ven zal. hoewel men de toon van het stuk betreurt, zo verklaart een hoog geplaatst zegsman te Batavia. Na een tweedaagse zitting te Djokja. in tegenwoordigheid van Soekarno en Hatta. heeft het kabinet met vice- president Hatta zich naar Kalioe- rang een bergplaatsje 20 km van Djokja begeven voor een rustige behandeling van de kwestie Het ka binet heeft een studiecommissie be noemd, bestaande uit de Indonesi sche delegatie en enkele ministers voor een nauwgezette bestudering van de onderdelen Nog geen beslissing In politieke kringen te Djokja heerst zeer grote activiteit. In ieder geval kan geen beslissing worden verwacht, voor het advies van het werkcomité van het voorlopig parler ment, dat te'Djokja vergadert, is uit gebracht. De aard van dit advies valt af te leiden uit de uitspraken van de verschillende politieke partijen. De laatste dagen hebben achtereenvol gens de Masjoemi, de Sajap Kiri (linkervleugel) en de P.N.I. zich over de nota uitgesproken en deze onaanvaardbaar geacht wegens de ontkenning van het gezag de facto, het niet-inlossen van de beloften tot troepenvermindering en de ultima tieve toon van het stuk. EDe verloren zoon R staan in iedere krant van die kleine berichtjes, die op zich zelf van weinig betekenis Ijjken. maar die voor degenen, die de ach tergrond ervan kennen, zeer be langrijk zijn. Zo eentje hebben wij er b v. vandaag ook weer in de krant: de Amerikaanse onder staatssecretaris Spruille Braden is afgetreden. Wat dit inhoudt? Braden was speciaal belast met de aangelegen heden van Latijns Amerika en zijn heengaan is een bevestiging van wat wij ook reeds uit andere aan wijzingen konden opmaken, dat er een principiële verandering is ge komen in de politiek van de Ver. Staten ten opzichte van Argentinië. Sinds 1914 stonden de Ver. Sta ten afwijzend, om niet te zeggen vijandig, tegenover hel regiem van de Argentijnse dictator Perón. Wel was dit geen beletsel voor de V.S. om Argentinië ook uit te nodigen tot de besprekingen, die in begin Maart 1915 te Chapultepec tussen de verschillende Amerikaanse sta ten werden gehouden en waar de kwestie der inter-Amenkaanse soli dariteit en der gezamenlijke verde diging: van het Westelijk halfrond aan de orde gesteld werden. Die conferentie eindigde met een alge meen gehouden verklaring te dezer zake, die op een volgende conferen tie nader practisch zou moeten worden uitgewerkt. Van die volgende conferentie, dus van die nadere uitwerking is echter niets terecht gekomen, omdat de V.S. en hier was Braden de grote man in hun politiek van vijand schap tegen Perón volhardden. Deze politiek had echter een ave rechts gevolg: bij de verkiezingen in Argentinië behaalde Perón een grote overwinning op al zijn tegen standers, zodat hij vaster dan ooit in het zadel kwam te zitten. Zo vast zelfs, dat de dictator zich een kleine flirtation met de Sowjet- Unie kon permitteren in de vorm van een weder aanknopen van de diplomatieke betrekkingen met dit land op het ogenblik, dat de ver houding tussen de V.S. en do Sow- jet-Unie slecht begonnen te wor den. IJ E V.S., die voor Russische en -L' communistische invloed op het Westelijk halfrond bijzonder be vreesd zyn, hebben nu het roer ge wend. Truman heeft, zoals de lezers weten, een wetsontwerp ingediend, inhoudende de plannen voor een militaire samenwerking van alle staten van het Westelijk halfrond. De consequentie dus van de acte van Chapultepec, alleen mogelijk geworden doordat ook Argentinië weer in de pan-Amerikaanse fami lie is opgenomen. En Perón is heus niet als de boetvaardige verloren zoon in de schoot der familie terug gekeerd. Integendeel vader Truman ziet liefhebbend over het hoofd, dat die zoon nog altijd een dictator is (Perón heeft dit pas nog weer bewezen door de leden van Hoog Gerechtshof, die hem dwarsboom den af te zetten!) en dat diens vrouw op bezoek zal gaan bij Franco. Want op deze wijze bereikt vader Truman, wat voor hem hoofdzaak is, dat zijn gezin „van vreemde smetten vrjj blijft". En Braden, die zich tussen vader en zoon gesteld heeft gaat heen. Wilde staking in Delft De personeelraad van de Neder lands? Kabelfabriek heeft zich r^rds verscheidene malen tot de dirpcti? gewend met het verzon* een pres tatietoeslag toe te kennen. De di rectie deelde mee dat de Riiksbe- middelaars daar tegen gekant zijn. De arbeiders gingen hierme de niet aecoord en zii besloten gistermorgen het werk neer te 'eggen. Gistermiddag uerd in de „Stadsdoelcn" een protest- vergadering gehouden, waarin behalve de loonkwestie ook an dere grieven naar voren werden gebracht. De personeelsraad stelde voor het werk tot en met Zaterdag neer te leggen. In de tussentijd zal aan de directie worden verzocht 10 toe slag. met terugwerkende kracht tot 28 April, uit te betalen on 20 Juni Een voorstel om tot het uiterste te staken werd met 353 tegen 240 stemmen aangenomen. Deze sta king draagt een „wild" karakter, daar de vakbonden er zich niet ach ter hebben gesteld. Ook ontevredenheid bij de hoogovens De stakers bij de hoogovens zijn ontevreden over de toezegging van de Rijksbemiddelaars voor een prestatietoeslag van zes cent per uur. in afwachting van de invoe ring van een premie- en tariefstel sel. Zq eisen een loonsveroging van 6 7 gulden. De vakbonden in op gedragen deze eis bij de Rijksbe- middelaars aanangig te maken en volgende week Vrijdag een beslis sing t.e verlangen. In afwacting daarvan is men voorlopig aan 't werk gegaan. Wilde staking va:: ATO-personeel Naar aanleiding van het bericht in een van onze vorige edities over de staking van het A.T.O -personeel te Rotterdam, hebben wij heden een onderhoud gehad met de directie van de A.T.O. die ons mededeelde dat 't bericht j,uist is. dat 't volledige personeel met uitzondering van de ambtenaren in Rotterdam. Dinsdag in staking is gegaan. Behalve in Am sterdam, waar echter slechts 10 van het personeel het werk heeft nergelegd, wordt over het gehele land bij de A.T.O. rustig doorge werkt. Volgens de directeur van de A.T. O., de heer H. van Wessum zou het hier een volkome wilde staking be treffen, die geheel buiten de organi saties om gaat. Zelfs is de directie omtrent de eisen die de stakers stel len officieel niets bekend. De ver schillende vakbonden staan volko men achter de directie. Dr. Kortenhorst contra mr. Burger (Van onze parlementaire redacteur) De toeleg van dr. Kortenhorst. gesteund door de grote meerderheid van de fractie der K.V.P.. om het voor de collaborateurs op het terrein der pers een beetje gemakkelijker te maken, heeft nog niet veel succes gehad. Men kan wel zeggen, dat de stemming, welke de meerderheid van de Tweede Kamer ten opzichte van de perszuivering beheerst, gis teren het duidelijkst is weergegeven door de heer S c h e p s (Arbeid); die zei, dat het in deze materie gaat om de diepste zedelijke grondslagen van ons volk. „Wij hadden van de journalisten mogen verwachten, dat zij niet voor de vijand zouden hebben geschreven. Waarom heeft men zich niet gespiegeld aan België in de vorige oorlog en gezegd: er zal geen gelijkgeschakelde krant verschijnen?" Naar Scheps mening was er een diep verband tussen onze jeugdige politieke delinquenten en de onjuiste voorlichting door de pers tijdens de bezetting. Tenslotte noemde h\j het optreden van dr. Kortenhorst in hoge mate bevorderlijk voor het anti papisme. uit de wet te laten schrappen, doch zij mislukte met 51 tegen 32 stem men. Een principieel amendement is het voorstel /an mr. Burger tot in voeging van een nieuw artikel, waardoor bezittingen, bedrijfsonder delen en gebouwen kunnen worden gevorderd, wanneer bij de uitgifte van een persorgaan zodanig is op getreden, dat daardoor in ernstige mate nationaal-socialistische begin selen of denkbeelden zijn gepropa geerd. Een uitvoerig debat heeft zich daarover ontsponnen, waarvan In hoofdzaak de inzet was. dat deze vordering in strijd zou zijn met de Grondwet. Dr. Kortenhorst stelde zich op het laatste standpunt, mr. Burger was van een tegen gestelde mening en werd daarin gesteund door de juridische specia list van de Pattij van de Arbeid, mr. Donker. Ook prof. R o m m e mengde zich in het debat en de minister van Justitie mr. Van Maarseveen. gaf door zijn aanwe zigheid extra betekenis aan deze gedachtenwisseling. De Kamer is aan de beslissing niet toegekomen, want de zitting werd om zeven uur geschorst tot vandaag. HE LOCKHEED „OOI.I) ri ATE" uioilcl 71!) Constellation, waarvan tie l\LM binnenkort een aantal tul krijgenverschilt in vele opzichten va„ de huidige Constellation, voor mal bctrc/l de inrichting en uitrus ting van dc kajuit. Deze is n.t. thans voorzien van een koelinrichting, waardoor in het warme jaar getijde en in de tropen de passagiers alle comfort kunnen reizen. Marshall, dc Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, heeft in een rede in de Harvard-universiteit te Cambridge (Mas sachusetts, USA) een beroep gedaan op de Europese landen om gezamenlijk een plan te beramen voor hun economische redding. Hij waarschuwde, dat de Verenigde Staten niet veel meer kunnen doen, vóór althans een aantal Europese landen het over een gemeenschappelijk economisch program eens ge worden is. Het zou voor de Amerikaanse re gering niet passend en nok zou het niet effectief zijn. te beginnen aan het eenzijdig opstellen van een pro gram om Europa weer in econo misch opzicht op zijn benen te zet ten. aldus Marshall. Dat is de zaak van de Europeanen. Het initiatief moet van Europa komen. De rol van Amerika behoort te bestaan in het verlenen van vriendschappelijke hulp bij het opstellen van een pro gram en bij de uitvoering ervan. gens zijn standpunt wel het duide lijkst getekend toen hij zeide dat „Vadertje Staat werd opgeroepen om de cx-illegalen bladen de hel pende hand te reiken". Zijn eerste amendement, waarvan de bedoeling was om de disculpatie (veront schuldiging) in de wet te brengen, op dezelfde wijze als dat het geval is bij de bedrijfszuivcring, heeft hij ten slotte ingetrokken, terwijl hij bij de stemming over artikel 6, waarin het z.g. naamsverbod is op genomen een eclatante nederlaag leed. Dit artikel werd n.l. met 59 tegen 24 stemmen aangenomen. Dc tegen stemmers waren behalve 17 katho lieken, de 5 leden van de P.v.d.V. cn de 2 S.G. Mr. Burger (Arbeid) had suc ces met zijn amendement op artikel 1, waardoor ook de personen, die verantwoordelijk zijn voor de plaat sing van advertenties, onder de zuivering zullen vallen. Het werd zonder hoofdelijke stemming aan genomen. Het zelfde was het geval met zijn amendement om de be roepsinstantie slechts in meerder heid uit juristen te doen bestaan, terwijl in het ontwerp was bepaald, dat zij geheel uit juristen zou zijn samengesteld. Dr. Kortenhorst deed ook nog een poging om het beroeps- recht van de deskundigen tegen Dr. Kortenhorst heeft overi- uitspraken van de perscommissie De Commissie-Generaal zal Zondag naar Batavia terug keren, zo wordt van officiële zijde in Den Haag vernomen. EES HERINNERING AAN DE „BL1TZ" beleefde Londen Dinsdag avond, toe een opslagplaats der regering, met 80.000 ton rubber, in brand stond, waarschijnlijk doordat gebroken \'ensters als brandglas werkten. De enorme rookwolken legden Londen in de schaduw over een afstand van 16 kilometer. Het zal waarschijnlijk een week duren voor het vuur is gedoofd. Begrafenis van dr. H. Colijn Onder zeer grote belangstelling is het stoffelijk over? hot van d. H. Colijn op de Algemene Begraaf plaats te Den tlaag ter aarde be steld. De Koningin had zich laten ver tegenwoordigen door jhr. j G. C. W. Tets van Goudriaan, prinses Ju liana en Prins Bernhard door BaroD Baud. Ds. A. G. Barkey Wolf hield een rede bij de groeve en dr. H. A. Co lijn heeft daarop mede namens iin moeder en de verdere familie een woord van dank gesproken. Dr. Colijn werd Donderdagmid dag herdacht in het gebouw van Kunsten cri Wetenschappen te Den Haag. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Centraal Comité van Anti-Revolutionnaire kiesverenigingen Mr. J. A. de Wilde, die de vergadering presi deerde, gaf een karaktertekening van de overleden staatsman. Hij eerde in hem een der organisato ren van het verzet. Vuurgevecht aan de grens Toen de bestuurder van een uit de richting België komende 3-tons vrachtauto in de Clarapolder bij I.Jzendijke weigerde te voldoen aan het bevel van grenscommie- zen om te stoppen en zijn lading te laten controleren, doch integen deel zijn snelheid vergrootte, open den de ambtenaren het vuur op de wagen. Hierop schoten do in zittenden terug, doch raakten geen van de kommiezen. Zij wis ten op Nederlands grondgebied te ontkomen. De auto droeg een Bel gisch nummer, dat na onderzoek bleek te behoren aan een Belg uit Luik. Het onderzoek wordt thans in samenwerking met de Belgi sche grenswacht voortgezet. Het moet een gemeenschappelijk program zijn. door een aantal, zo niet alle, staten overeengekomen. Europa zal de komende drie vier jaren nog hulp van buiten-af nodig hebben. Het geneesmiddel voor de Europese moeilijkheden ligt echter in een herstel van het ver trouwen van de volken in de eco nomische toekomst van het eigen land en van geheel Europa. Geneesmiddel Het is logisch, dat de Verenigde Staten doen wat zij kunnen ter be spoediging van de terugkeer van een economische gezondheid in de we reld, zonder welke er geen politieke stabiliteit kan zijn, noch gewaar borgde vrede. Onze politiek, aldus Marshall, is tegen geen enkel land of stelsel gericht, doch tegen de hon ger, de armoede, de wanhoop en de chaos. De hulp. die de Amerikaanse regering eventueel zal verlenen, moet niet alleen maar een lapmiddel, doch een geneesmiddel zijn. Alle regeringen, die mee willen werken aan het herstel zullen, daar ben ik zeker van. volle medewerking van de zijde der Amerikaanse regering ondervinden. De regeringen echter, die pogen het herstel van andere landen tegen te werken, kunnen van ons geen hulp verwachten. Re geringen, politieke partijen of groe pen. die proberen de ellende der mensen te doen voortduren om daar van in politiek opzicht of anders zins te profiteren, zullen de tegen kanting van de Verenigde Staten ondervinden. Marshall beschreef de wereld situatie als zeer ernstig. Het herstel van de economische structuur van Europa zal klaarblijkelijk een veel langere tijd en grotere inspanning vergen dan men heeft voorzien. Nederlands commentaar Welingelichte kringen te Den Haag leggen, in hun commentaar op Marshali's rede de nadruk op de moeilijkheid om tot overeenstemming te geraken, zolang Duitsland, het centrum van het Europese contin gent, nog niet heropgericht is als een gezonde economische roeping in de toekomst hangt af van dc politiek van dc grote mogendhedenwaarvan de Verenigde Staten er een is) met betrekking tot Duitsland en Oost- Europa. Nederland heeft door een krachtige politiek van wederopbouw te voeren en door deel te nemen aan een economische urne met België en Luxemburg, duidelijk blijk gegeven van zijn overtuiging, dat het mitatief van Europese zijde moet komen. Hoe zeer Nederland zich bewust is van de noodzaak van wederopbouw in an dere Europese landen zowel in zijn eigen belang als in dat van Europa en de wereld blijkt uit de houding van dit land tegenover Duitsland. In de Nederlandse memoranda aan de grote vier en hun plaatsvervangers, is herhaaldelijk aangedrongen op stap pen tot het verlenen aan Duitsland van een redelijke mate van welvaart, ondanks de wonden die dit land aan Nederland heeft toegebracht. MACH. 14 Premiers uit Sovjet zone verlieten conferentie Van de zeventien Duitse pre miers, die te Miinchen bijeen wa ren om dc agenda vast te stellpn voor de conferentie, die vandaag zou beginnen. z(jn de vijf minister presidenten uit de Russische zóne al weer vertrokken. Zij wilden namelijk ook politieke kwesties, zoals een verenigd Duits land. besproken zien. De andere delegaties hebben onvoorwaardelijk geweigerd deze motie op de agen da te plaatsen. De opzet van de conferentie was de bespreking over het voedscl- vraagstuk, dc gezondheid, economi sche kwesties, zuivering, de rech ten van de bezettende mogendhe den en het vluchtelingenvraagstuk. Een tegenstander van Peron gaat heen President Truman heeft het ont slag aanvaard van de onderminister voor Latijns-Amerika. Spruille Bra den. Braden stond bekend als de voornaamste Amerikaanse tegen stander van het Peron-rcgime in Argentinië. Door de regeling der betrekkingen met Argentinië, was de positie van Braden onhoudbaar geworden, [Vasbaas Greenwood kreeg de eerste... De Stcrn-grocp een der Jood se verzetsorganisaties, heeft in een te Tcl-Aviv uitgegeven ver klaring medegedeeld, dat zij ver antwoordelijk is voor de verstu ring der enveloppcs, die explo sief poeder bevatten, aan een aantal vooraanstaande Engel sen, onder wie maarschalk Montgomery. De Stern-groep verklaarde, dat de operatie door de Euro pese afdeling van de „strijders voor de vrijheid van Israël' werd uitgevoerd. De particuliere secretaris van Be- vin, de Britse minister van Buiten landse Zaken, liceft een brief met explosieve inhoud geadresseerd aan Bcvin aan Scotland Yard overhan digd. Ook Eden heeft zulk een brief ontvangen. Thans is bekend gemaakt, dat de eerste geheimzinnige brief, die bij de politic is aangegeven, verkeerd was bezorgd, n.l. aan een Londcnse wasbaas. die toevallig ook Arthur Greenwood heette. I3ij het opcneti van de enveloppe werd deze plotse ling heet, waarop de wasbaas haar in een emmer water wierp. Hij ken de politie in het geval, die onmid dellijk Scotland Yard alarmeerde. Op deze wijze werd het plan tot massamoord getorpedeerd en alle ontvangers konden tijdig worden gewaarschuwd. Enkele cnvelloppes zijn door de politie tot ontploffing gebracht, waarbij bleek, dat de inhoud uiterst gevaarlijk en waarschijnlijk dodelijk was. De miniatuurbommen bevonden zich tussen twee stukken bordpapier. Door middel van een batterijtje ter grootte van een klein potlood, dat ging werken, wanneer dc stukken carton van elkaar werden gehaald, werd de explosie veroorzaakt. Voor het Bijzonder Gerechtshof, zitting houdend te Utrecht, stond gister terecht J. D. Jansonius, voor malig chef-staf van Gcrmaanso SS en Landwacht, wie ton laste was ge legd het opwekken tot de strijd te gen Rusland, het geven van inlich tingen over de gezindheid van het Nederlandse volk aan de S.D., het „losweken" van Nederland van de regering te Londen, bevorderen van de arbeidsinzet, beteugelen van het binnenlands verzot en het mede werking verlenen aan do Duitse oorlogsvoering door het doen bewa ken van spoorwegen, enz. Boven dien had hij vrijwillig dienst geno men bij de Landstorm Nederland. Volgens verdachte was zowel het stafkwartier van de Germaanse SS als dat van de Landwacht niet te vergelijken met de staf van een le ger: beido hadden slechts een ad ministratief karakter. Bovendien was de leiding van de Landwacht spoedig in Duitse handen overge gaan, waarna hij weinig meer in te brengen had; zijn voornaamste taak was op den duur geweest het verte genwoordigen van do inspecteur-ge neraal, vau Geelkerken, op begrafe nissen. Hij gaf toe dat er dingen ge beurden die niet door de beugel konden, doch verklaarde bier mach teloos tegenover to staan. Eveneens bekende hij o.a. in radiogesprek ken, propaganda te hebben gevoerd voor do strijd aan het Oostfront; daar hij zelf voor militaire dienst was afgekeutf- stond hem dit tegen. Uitvoerig ging de president van het Bijz. Gerechtshof in op de be kende controverse NSB—SS en op de inlichtingen die do*,r Jansonius aan de SD-chef Proebsting waren verstrekt; deze inlichtingen hadden volgens verdachte echter een intern karakter gedragen. Dat het beteuge len van het verzet en het bevorde ren van de arbeidsinzet door bet CHERBOURG, 6 Juni THANS bloeien weer boterbloe men op de akkers van Norman dië en langs de stranden ziet men honderden mensen zich in zee ver maken op dezelfde plaats, waar drie jaar geleden geallieerde soldaten door het water ploeterden aan het begin van de strijd, waarop geheel bezet Europa zolang had moeten wachten. In een van de ontzaglijke „on neembare" Duitse bunkers woont thans een Frans gezin, wiens wo ning bij de aanval verwoest werd. De woning is overigens geheel in st\jl gehouden, want als afschutting van het domein van de kippen dient „air-stripping", gevlochten ijzeren matten, die ook door de Nederland se Spoorwegen gebruikt worden bij de versteviging van spoorbanen. Overal treft men nog herinnerin gen aan D-Day. Een touwladder aan een bunker, waarin Ameri kaanse soldaten een batterij, die op de landende troepen vuurde, tot zwijgen brachten. Een grote dump van Britse en Amerikaanse tanks, die in een openlucht-museum zullen worden opgesteld. Een haven, die door de Engelsen over zee werd aangesleept en verderop de wrak ken van schepen, die tot zinken ge- bracht werden om een pier te vor men. De zesde Juni begint de reeks van bevrijdingsfeesten weer langs de weg, die de geallieerde troepen genomen hebben. De belangrijkste gast bij de bevrijdingsfeesten langs bij Utah is de Amerikaanse majoor Crisson, die het bevel voerde óver een van de vier compagnieën, die het eerst aan land gingen. Hij vertelde slechts zeven man nen te kennen van de 600. die als eersten aan land gingen. Hij wilde zich niet uitlaten over dc juistheid van de schatting, dat minder dan 100 van deze 600 mannen nog in leven zijn. Majoor Grisson werd twee uur na H-hour (hét uur) gewond. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis in Engeland, koerde hij terug naar zijn compagnie, die hij tot het einde van de oorlog aanvoerde. Hij werd drie keer gewond en twee keer gevan gen genomen. houden van contróle en razzia's een speciale opdracht voor do Land wacht zou zijn geweest, word door Jansonius bestreden; met het bewa ken van spoorwegen, enz. was dit echter wèl het geval geweest. Zij a toetreden tot de Landstorm Neder land was het gevolg geweest van de inlijving op bevel van Rauter der Germaanse SS bij dit onderdeel. Aan het slot van zijn verklaringen zei Jansonius te hebben ingezien dat het Nat. Socialisme een „God deloos systeem" was; hij had er ech ter „te diep ingezeten"' om weg te lopen. j Het requisitoir Nadat de getuigen Stroink, van Geelkerken, Proebsting, Nachenius en Zondervan allen hadden ver klaard dat Jansonius een bezadigd man was, die steeds het Nederland- so standpunt had gehuldigd, trok de proc.-fisc. mr. Drabbe, in zijn requi sitoir 'n vergelijking tussen NSNAP, SS cn NSB, waarbij hij tot de con clusie kwam dat vcrdachto aanslui ting van Nederland bij Duitsland in „staatse" zin had beoogd, en tot oorlog met Rusland, Nederlands bondgenoot, had aangezet. Wat de Landwacht aanging meendo hij uit verschillende orders van Jansonius te mogen opmaken dat verdachte's taak niet alleen op administratief gebied had gelegen; zo was er een order volgens welke do Landwacht slechts op een afstand van meer dan 25 meter mocht schieten; voorts had Jansonius steeds dc woorden: „ter roristen", „onderduikers", „sabota ge" enz. gebruikt. Ook al was ver- dachto misschien het slachtoffer ge worden van voorspiegelingen door anderen: er zijn aldus mr. Drabbe, gedragingen waarbij 't feit zó over heersend is dat de persoon wegvalt; om deze reden achtte hij hier de doodstraf op zijn plaats. In zijn pleidooi betoogde ver dachte's raadsman, mr K. v. Woel- deren, dat Jansonius geen hoofdrol had gespeeld; het was voornamelijk zijn chef, Feldmeijer, die voor alles verantwoordelijk was goweest. De Landwacht had volgens pleiter al leen dienst gedaan als aanvulling op het politie-apparaat; dat dit ap paraat door de Duitsers werd mis bruikt was geheel buiten Jansonius omgegaan. Wat van de tenlasteleg ging overblijft, aldus mr. v. Woelde, ren, is ernstig, doch de doodstraf is niet in overeenstemming met het aandeel dat verdachte in het nat.- socialistisch streven heeft gehad, en om deze reden bepleitte hij een pas sende vrijheidsstraf. Het hof zal over veertien dagen uitspraak doen. Minder bewolking Weersverwachting van De Bilt geldig van Vrijdagavond tot g I Zaterdagavond, Vannacht een krachtige weste- 1 u f'jke loind met enkele regen- 1 buien Morgen weer naar Zuid- g IVest of Zuid draaiende en tijde- lijk afnemende wind. Afnemende j bewolking en vrijwel overal 9 droog weer met iets hogere tem- I veratvuT dan vandaag

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1