DAGBLAD VOOR AMERSFOOET
c
Amsterdamse bakkers zijn in staking
Marshall doet beroep op
Europese landen
Doodstraf geëist tegen
Jansonius
Fel debat over rechten der
onzuivere dagbladen
Normandië drie jaar na
D-Day
Eisen: weekloon van f 48 en
50 petvacantietoeslag
Kleine bakkerijen
werken door
Tegenvoorstellen
van Republiek
verwacht
Amerika wil helpen op basis
van economisch plan
Initiatief moet van
Europa komen
Beslissing vandaag
verwacht
C.G. Zondag terug
Stern-groep zond
explosieve brieven
Nat.-Socialisme een
goddeloos systeem
Gironummer 510330 Baak: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of 4^— per kwartaal Losse nummers 10 cL
IHTGAVE VAN DE STICHTING HETPAROOL
Vrijdag 6 Juni 1947 Nr. 661 6e Jaargang
Red. en Adm.: Soouckaertlaan 7, Amersfoort
TeleL redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Donderdagavond heeft de afdeling Amsterdam der EVC,
fcl'oep „voeding en genot" de bij haar aangesloten arbeiders op
geroepen het werk neer te leggen. Gehoor gevend aan deze op
wekking zijn grote groepen bakkers hedenmorgen in staking
gegaan. Bij vijf van de grootste bakkerijen in de hoofdstad ligt
het werk geheel stil.
Het besluit om te staken werd met algemene stemmen ge-
flomen.
De E.V.C. eist voor de arbeiders
in de bakkerijen een weekloon van
f 48.terwijl het College van Rijks-
bemiddelaars dat ten aanzien van
de lonen voor volslagen bakkers in
de eerste gemeenteklasse (waar
in Amsterdam valt) op f 42 per
week had °csteld Over de eis van
de E.V.C. van vijftig pet. vacantie
toeslag heeft het college nog geen
beslissing genomen.
Hoe groot het aantal stakers is
kon hedenmorgen nog niet worden
opgegeven. Het kleine aantal werk
willigen. o m. de z.g. ..voorwerkers"
en arbeiders van de eerste groe
pen, die om 5 uur beginnen, zijn niet
in staat de grote bnkkerijen draai
ende te houden. Het grootste deel
der kleine bakkerijen werkt echter
normaal.
Of er vandaag voldoende
brood voor de bevolking van de
hoofdstad zal zijn. is. gezien de
huidige zeer verwarde situatie,
nog niet te zeggen. In bakkers
kringen is men niet pessimis
tisch gestemd, al voorziet men
wel moeilijkheden bij de afleve
ring van brood en een run op
de bakkerswinkels.
Op de vergadering van de E.V.C.,
waren ook tachtig Amsterdamse
bakkerspatroons aanwezig, van wie
er een aantal zijn aangesloten bij
de bakkerspatroonsvereniging ..al
ler belang", die de E.V.C. toezegden
aan hun bedrijven werkzame bak
kers. het door de E.V.C. voorgestel
de weekloon van f 18 te betalen.
Hun bedrijven zullen normaal bak
ken. Zowel op de winkelruiten, als
op de karren der broodbezorgers
van deze patroons, zal vandaag
door middel van aanplakbiljetten
duidclqk kenbaar worden gemaakt,
onder welke voorwaarden het per
soneel bij hm werkt, zodat dus niet
ae indruk wordt gewekt, dat in
deze bedrijven met onderkruipers
wordt gewerkt.
Te Batavia worden republi
keinse tegenvoorstellen op de
nota van de C.G. verwacht, met
name betreffende de tijdelijke
regering, de economische voor
stellen en militaire zaken, aldus
verneemt de speciale correspon
dent van Aneta uit gezagheb
bende bron.
In het algemeen kan men zeggen,
dat de republikeinse regering de po
litieke spanningen in de verhouding
Nederland—Indonesië niet wil toe
spitsen en de aanvaardbare pun
ten van de nota zeker onderschrij
ven zal. hoewel men de toon van het
stuk betreurt, zo verklaart een hoog
geplaatst zegsman te Batavia. Na
een tweedaagse zitting te Djokja. in
tegenwoordigheid van Soekarno en
Hatta. heeft het kabinet met vice-
president Hatta zich naar Kalioe-
rang een bergplaatsje 20 km van
Djokja begeven voor een rustige
behandeling van de kwestie Het ka
binet heeft een studiecommissie be
noemd, bestaande uit de Indonesi
sche delegatie en enkele ministers
voor een nauwgezette bestudering
van de onderdelen
Nog geen beslissing
In politieke kringen te Djokja
heerst zeer grote activiteit. In ieder
geval kan geen beslissing worden
verwacht, voor het advies van het
werkcomité van het voorlopig parler
ment, dat te'Djokja vergadert, is uit
gebracht. De aard van dit advies valt
af te leiden uit de uitspraken van de
verschillende politieke partijen. De
laatste dagen hebben achtereenvol
gens de Masjoemi, de Sajap Kiri
(linkervleugel) en de P.N.I. zich
over de nota uitgesproken en deze
onaanvaardbaar geacht wegens de
ontkenning van het gezag de facto,
het niet-inlossen van de beloften tot
troepenvermindering en de ultima
tieve toon van het stuk.
EDe verloren zoon
R staan in iedere krant van die
kleine berichtjes, die op zich
zelf van weinig betekenis Ijjken.
maar die voor degenen, die de ach
tergrond ervan kennen, zeer be
langrijk zijn. Zo eentje hebben wij
er b v. vandaag ook weer in de
krant: de Amerikaanse onder
staatssecretaris Spruille Braden is
afgetreden.
Wat dit inhoudt? Braden was
speciaal belast met de aangelegen
heden van Latijns Amerika en zijn
heengaan is een bevestiging van
wat wij ook reeds uit andere aan
wijzingen konden opmaken, dat er
een principiële verandering is ge
komen in de politiek van de Ver.
Staten ten opzichte van Argentinië.
Sinds 1914 stonden de Ver. Sta
ten afwijzend, om niet te zeggen
vijandig, tegenover hel regiem van
de Argentijnse dictator Perón. Wel
was dit geen beletsel voor de V.S.
om Argentinië ook uit te nodigen
tot de besprekingen, die in begin
Maart 1915 te Chapultepec tussen
de verschillende Amerikaanse sta
ten werden gehouden en waar de
kwestie der inter-Amenkaanse soli
dariteit en der gezamenlijke verde
diging: van het Westelijk halfrond
aan de orde gesteld werden. Die
conferentie eindigde met een alge
meen gehouden verklaring te dezer
zake, die op een volgende conferen
tie nader practisch zou moeten
worden uitgewerkt.
Van die volgende conferentie, dus
van die nadere uitwerking is echter
niets terecht gekomen, omdat de
V.S. en hier was Braden de grote
man in hun politiek van vijand
schap tegen Perón volhardden.
Deze politiek had echter een ave
rechts gevolg: bij de verkiezingen
in Argentinië behaalde Perón een
grote overwinning op al zijn tegen
standers, zodat hij vaster dan ooit
in het zadel kwam te zitten. Zo
vast zelfs, dat de dictator zich een
kleine flirtation met de Sowjet-
Unie kon permitteren in de vorm
van een weder aanknopen van de
diplomatieke betrekkingen met dit
land op het ogenblik, dat de ver
houding tussen de V.S. en do Sow-
jet-Unie slecht begonnen te wor
den.
IJ E V.S., die voor Russische en
-L' communistische invloed op het
Westelijk halfrond bijzonder be
vreesd zyn, hebben nu het roer ge
wend. Truman heeft, zoals de lezers
weten, een wetsontwerp ingediend,
inhoudende de plannen voor een
militaire samenwerking van alle
staten van het Westelijk halfrond.
De consequentie dus van de acte
van Chapultepec, alleen mogelijk
geworden doordat ook Argentinië
weer in de pan-Amerikaanse fami
lie is opgenomen. En Perón is heus
niet als de boetvaardige verloren
zoon in de schoot der familie terug
gekeerd. Integendeel vader Truman
ziet liefhebbend over het hoofd,
dat die zoon nog altijd een dictator
is (Perón heeft dit pas nog weer
bewezen door de leden van Hoog
Gerechtshof, die hem dwarsboom
den af te zetten!) en dat diens
vrouw op bezoek zal gaan bij
Franco. Want op deze wijze bereikt
vader Truman, wat voor hem
hoofdzaak is, dat zijn gezin „van
vreemde smetten vrjj blijft". En
Braden, die zich tussen vader en
zoon gesteld heeft gaat heen.
Wilde staking in Delft
De personeelraad van de Neder
lands? Kabelfabriek heeft zich r^rds
verscheidene malen tot de dirpcti?
gewend met het verzon* een pres
tatietoeslag toe te kennen. De di
rectie deelde mee dat de Riiksbe-
middelaars daar tegen gekant zijn.
De arbeiders gingen hierme
de niet aecoord en zii besloten
gistermorgen het werk neer te
'eggen. Gistermiddag uerd in
de „Stadsdoelcn" een protest-
vergadering gehouden, waarin
behalve de loonkwestie ook an
dere grieven naar voren werden
gebracht.
De personeelsraad stelde voor het
werk tot en met Zaterdag neer te
leggen. In de tussentijd zal aan de
directie worden verzocht 10 toe
slag. met terugwerkende kracht tot
28 April, uit te betalen on 20 Juni
Een voorstel om tot het uiterste
te staken werd met 353 tegen 240
stemmen aangenomen. Deze sta
king draagt een „wild" karakter,
daar de vakbonden er zich niet ach
ter hebben gesteld.
Ook ontevredenheid bij de
hoogovens
De stakers bij de hoogovens zijn
ontevreden over de toezegging van
de Rijksbemiddelaars voor een
prestatietoeslag van zes cent per
uur. in afwachting van de invoe
ring van een premie- en tariefstel
sel. Zq eisen een loonsveroging van
6 7 gulden. De vakbonden in op
gedragen deze eis bij de Rijksbe-
middelaars aanangig te maken en
volgende week Vrijdag een beslis
sing t.e verlangen. In afwacting
daarvan is men voorlopig aan 't
werk gegaan.
Wilde staking va::
ATO-personeel
Naar aanleiding van het bericht
in een van onze vorige edities over
de staking van het A.T.O -personeel
te Rotterdam, hebben wij heden een
onderhoud gehad met de directie
van de A.T.O. die ons mededeelde
dat 't bericht j,uist is. dat 't volledige
personeel met uitzondering van de
ambtenaren in Rotterdam. Dinsdag
in staking is gegaan. Behalve in Am
sterdam, waar echter slechts 10
van het personeel het werk heeft
nergelegd, wordt over het gehele
land bij de A.T.O. rustig doorge
werkt.
Volgens de directeur van de A.T.
O., de heer H. van Wessum zou het
hier een volkome wilde staking be
treffen, die geheel buiten de organi
saties om gaat. Zelfs is de directie
omtrent de eisen die de stakers stel
len officieel niets bekend. De ver
schillende vakbonden staan volko
men achter de directie.
Dr. Kortenhorst contra mr. Burger
(Van onze parlementaire redacteur)
De toeleg van dr. Kortenhorst. gesteund door de grote meerderheid
van de fractie der K.V.P.. om het voor de collaborateurs op het terrein
der pers een beetje gemakkelijker te maken, heeft nog niet veel succes
gehad. Men kan wel zeggen, dat de stemming, welke de meerderheid
van de Tweede Kamer ten opzichte van de perszuivering beheerst, gis
teren het duidelijkst is weergegeven door de heer S c h e p s (Arbeid); die
zei, dat het in deze materie gaat om de diepste zedelijke grondslagen
van ons volk. „Wij hadden van de journalisten mogen verwachten, dat
zij niet voor de vijand zouden hebben geschreven. Waarom heeft men zich
niet gespiegeld aan België in de vorige oorlog en gezegd: er zal geen
gelijkgeschakelde krant verschijnen?" Naar Scheps mening was er een
diep verband tussen onze jeugdige politieke delinquenten en de onjuiste
voorlichting door de pers tijdens de bezetting. Tenslotte noemde h\j het
optreden van dr. Kortenhorst in hoge mate bevorderlijk voor het anti
papisme.
uit de wet te laten schrappen, doch
zij mislukte met 51 tegen 32 stem
men.
Een principieel amendement is
het voorstel /an mr. Burger tot in
voeging van een nieuw artikel,
waardoor bezittingen, bedrijfsonder
delen en gebouwen kunnen worden
gevorderd, wanneer bij de uitgifte
van een persorgaan zodanig is op
getreden, dat daardoor in ernstige
mate nationaal-socialistische begin
selen of denkbeelden zijn gepropa
geerd.
Een uitvoerig debat heeft zich
daarover ontsponnen, waarvan In
hoofdzaak de inzet was. dat deze
vordering in strijd zou zijn met de
Grondwet. Dr. Kortenhorst
stelde zich op het laatste standpunt,
mr. Burger was van een tegen
gestelde mening en werd daarin
gesteund door de juridische specia
list van de Pattij van de Arbeid,
mr. Donker. Ook prof. R o m m e
mengde zich in het debat en de
minister van Justitie mr. Van
Maarseveen. gaf door zijn aanwe
zigheid extra betekenis aan deze
gedachtenwisseling.
De Kamer is aan de beslissing
niet toegekomen, want de zitting
werd om zeven uur geschorst tot
vandaag.
HE LOCKHEED „OOI.I) ri ATE" uioilcl 71!) Constellation, waarvan tie l\LM binnenkort een aantal tul
krijgenverschilt in vele opzichten va„ de huidige Constellation, voor mal bctrc/l de inrichting en uitrus
ting van dc kajuit. Deze is n.t. thans voorzien van een koelinrichting, waardoor in het warme jaar
getijde en in de tropen de passagiers alle comfort kunnen reizen.
Marshall, dc Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
heeft in een rede in de Harvard-universiteit te Cambridge (Mas
sachusetts, USA) een beroep gedaan op de Europese landen
om gezamenlijk een plan te beramen voor hun economische
redding. Hij waarschuwde, dat de Verenigde Staten niet veel
meer kunnen doen, vóór althans een aantal Europese landen
het over een gemeenschappelijk economisch program eens ge
worden is.
Het zou voor de Amerikaanse re
gering niet passend en nok zou het
niet effectief zijn. te beginnen aan
het eenzijdig opstellen van een pro
gram om Europa weer in econo
misch opzicht op zijn benen te zet
ten. aldus Marshall. Dat is de zaak
van de Europeanen. Het initiatief
moet van Europa komen. De rol
van Amerika behoort te bestaan in
het verlenen van vriendschappelijke
hulp bij het opstellen van een pro
gram en bij de uitvoering ervan.
gens zijn standpunt wel het duide
lijkst getekend toen hij zeide dat
„Vadertje Staat werd opgeroepen
om de cx-illegalen bladen de hel
pende hand te reiken". Zijn eerste
amendement, waarvan de bedoeling
was om de disculpatie (veront
schuldiging) in de wet te brengen,
op dezelfde wijze als dat het geval
is bij de bedrijfszuivcring, heeft hij
ten slotte ingetrokken, terwijl hij
bij de stemming over artikel 6,
waarin het z.g. naamsverbod is op
genomen een eclatante nederlaag
leed.
Dit artikel werd n.l. met 59 tegen
24 stemmen aangenomen. Dc tegen
stemmers waren behalve 17 katho
lieken, de 5 leden van de P.v.d.V.
cn de 2 S.G.
Mr. Burger (Arbeid) had suc
ces met zijn amendement op artikel
1, waardoor ook de personen, die
verantwoordelijk zijn voor de plaat
sing van advertenties, onder de
zuivering zullen vallen. Het werd
zonder hoofdelijke stemming aan
genomen. Het zelfde was het geval
met zijn amendement om de be
roepsinstantie slechts in meerder
heid uit juristen te doen bestaan,
terwijl in het ontwerp was bepaald,
dat zij geheel uit juristen zou zijn
samengesteld.
Dr. Kortenhorst deed ook
nog een poging om het beroeps-
recht van de deskundigen tegen
Dr. Kortenhorst heeft overi-
uitspraken van de perscommissie
De Commissie-Generaal zal
Zondag naar Batavia terug
keren, zo wordt van officiële
zijde in Den Haag vernomen.
EES HERINNERING AAN DE
„BL1TZ" beleefde Londen Dinsdag
avond, toe een opslagplaats der
regering, met 80.000 ton rubber, in
brand stond, waarschijnlijk doordat
gebroken \'ensters als brandglas
werkten. De enorme rookwolken
legden Londen in de schaduw over
een afstand van 16 kilometer. Het
zal waarschijnlijk een week duren
voor het vuur is gedoofd.
Begrafenis van
dr. H. Colijn
Onder zeer grote belangstelling is
het stoffelijk over? hot van d. H.
Colijn op de Algemene Begraaf
plaats te Den tlaag ter aarde be
steld.
De Koningin had zich laten ver
tegenwoordigen door jhr. j G. C.
W. Tets van Goudriaan, prinses Ju
liana en Prins Bernhard door BaroD
Baud.
Ds. A. G. Barkey Wolf hield een
rede bij de groeve en dr. H. A. Co
lijn heeft daarop mede namens iin
moeder en de verdere familie een
woord van dank gesproken.
Dr. Colijn werd Donderdagmid
dag herdacht in het gebouw van
Kunsten cri Wetenschappen te
Den Haag. De bijeenkomst werd
georganiseerd door het Centraal
Comité van Anti-Revolutionnaire
kiesverenigingen Mr. J. A. de
Wilde, die de vergadering presi
deerde, gaf een karaktertekening
van de overleden staatsman. Hij
eerde in hem een der organisato
ren van het verzet.
Vuurgevecht aan de
grens
Toen de bestuurder van een uit
de richting België komende 3-tons
vrachtauto in de Clarapolder bij
I.Jzendijke weigerde te voldoen
aan het bevel van grenscommie-
zen om te stoppen en zijn lading
te laten controleren, doch integen
deel zijn snelheid vergrootte, open
den de ambtenaren het vuur op
de wagen. Hierop schoten do in
zittenden terug, doch raakten
geen van de kommiezen. Zij wis
ten op Nederlands grondgebied te
ontkomen. De auto droeg een Bel
gisch nummer, dat na onderzoek
bleek te behoren aan een Belg uit
Luik. Het onderzoek wordt thans
in samenwerking met de Belgi
sche grenswacht voortgezet.
Het moet een gemeenschappelijk
program zijn. door een aantal, zo
niet alle, staten overeengekomen.
Europa zal de komende drie
vier jaren nog hulp van buiten-af
nodig hebben. Het geneesmiddel
voor de Europese moeilijkheden ligt
echter in een herstel van het ver
trouwen van de volken in de eco
nomische toekomst van het eigen
land en van geheel Europa.
Geneesmiddel
Het is logisch, dat de Verenigde
Staten doen wat zij kunnen ter be
spoediging van de terugkeer van een
economische gezondheid in de we
reld, zonder welke er geen politieke
stabiliteit kan zijn, noch gewaar
borgde vrede. Onze politiek, aldus
Marshall, is tegen geen enkel land
of stelsel gericht, doch tegen de hon
ger, de armoede, de wanhoop en de
chaos. De hulp. die de Amerikaanse
regering eventueel zal verlenen,
moet niet alleen maar een lapmiddel,
doch een geneesmiddel zijn. Alle
regeringen, die mee willen werken
aan het herstel zullen, daar ben ik
zeker van. volle medewerking van
de zijde der Amerikaanse regering
ondervinden. De regeringen echter,
die pogen het herstel van andere
landen tegen te werken, kunnen
van ons geen hulp verwachten. Re
geringen, politieke partijen of groe
pen. die proberen de ellende der
mensen te doen voortduren om daar
van in politiek opzicht of anders
zins te profiteren, zullen de tegen
kanting van de Verenigde Staten
ondervinden.
Marshall beschreef de wereld
situatie als zeer ernstig. Het herstel
van de economische structuur van
Europa zal klaarblijkelijk een veel
langere tijd en grotere inspanning
vergen dan men heeft voorzien.
Nederlands commentaar
Welingelichte kringen te Den Haag
leggen, in hun commentaar op
Marshali's rede de nadruk op de
moeilijkheid om tot overeenstemming
te geraken, zolang Duitsland, het
centrum van het Europese contin
gent, nog niet heropgericht is als een
gezonde economische roeping in de
toekomst hangt af van dc politiek
van dc grote mogendhedenwaarvan
de Verenigde Staten er een is) met
betrekking tot Duitsland en Oost-
Europa. Nederland heeft door een
krachtige politiek van wederopbouw
te voeren en door deel te nemen aan
een economische urne met België en
Luxemburg, duidelijk blijk gegeven
van zijn overtuiging, dat het mitatief
van Europese zijde moet komen. Hoe
zeer Nederland zich bewust is van de
noodzaak van wederopbouw in an
dere Europese landen zowel in zijn
eigen belang als in dat van Europa
en de wereld blijkt uit de houding
van dit land tegenover Duitsland. In
de Nederlandse memoranda aan de
grote vier en hun plaatsvervangers, is
herhaaldelijk aangedrongen op stap
pen tot het verlenen aan Duitsland
van een redelijke mate van welvaart,
ondanks de wonden die dit land aan
Nederland heeft toegebracht.
MACH. 14
Premiers uit Sovjet
zone verlieten
conferentie
Van de zeventien Duitse pre
miers, die te Miinchen bijeen wa
ren om dc agenda vast te stellpn
voor de conferentie, die vandaag
zou beginnen. z(jn de vijf minister
presidenten uit de Russische zóne
al weer vertrokken.
Zij wilden namelijk ook politieke
kwesties, zoals een verenigd Duits
land. besproken zien. De andere
delegaties hebben onvoorwaardelijk
geweigerd deze motie op de agen
da te plaatsen.
De opzet van de conferentie was
de bespreking over het voedscl-
vraagstuk, dc gezondheid, economi
sche kwesties, zuivering, de rech
ten van de bezettende mogendhe
den en het vluchtelingenvraagstuk.
Een tegenstander van
Peron gaat heen
President Truman heeft het ont
slag aanvaard van de onderminister
voor Latijns-Amerika. Spruille Bra
den. Braden stond bekend als de
voornaamste Amerikaanse tegen
stander van het Peron-rcgime in
Argentinië.
Door de regeling der betrekkingen
met Argentinië, was de positie van
Braden onhoudbaar geworden,
[Vasbaas Greenwood
kreeg de eerste...
De Stcrn-grocp een der Jood
se verzetsorganisaties, heeft in
een te Tcl-Aviv uitgegeven ver
klaring medegedeeld, dat zij ver
antwoordelijk is voor de verstu
ring der enveloppcs, die explo
sief poeder bevatten, aan een
aantal vooraanstaande Engel
sen, onder wie maarschalk
Montgomery.
De Stern-groep verklaarde,
dat de operatie door de Euro
pese afdeling van de „strijders
voor de vrijheid van Israël'
werd uitgevoerd.
De particuliere secretaris van Be-
vin, de Britse minister van Buiten
landse Zaken, liceft een brief met
explosieve inhoud geadresseerd aan
Bcvin aan Scotland Yard overhan
digd. Ook Eden heeft zulk een brief
ontvangen.
Thans is bekend gemaakt, dat de
eerste geheimzinnige brief, die bij
de politic is aangegeven, verkeerd
was bezorgd, n.l. aan een Londcnse
wasbaas. die toevallig ook Arthur
Greenwood heette. I3ij het opcneti
van de enveloppe werd deze plotse
ling heet, waarop de wasbaas haar
in een emmer water wierp. Hij ken
de politie in het geval, die onmid
dellijk Scotland Yard alarmeerde.
Op deze wijze werd het plan tot
massamoord getorpedeerd en alle
ontvangers konden tijdig worden
gewaarschuwd.
Enkele cnvelloppes zijn door de
politie tot ontploffing gebracht,
waarbij bleek, dat de inhoud uiterst
gevaarlijk en waarschijnlijk dodelijk
was.
De miniatuurbommen bevonden
zich tussen twee stukken bordpapier.
Door middel van een batterijtje ter
grootte van een klein potlood, dat
ging werken, wanneer dc stukken
carton van elkaar werden gehaald,
werd de explosie veroorzaakt.
Voor het Bijzonder Gerechtshof,
zitting houdend te Utrecht, stond
gister terecht J. D. Jansonius, voor
malig chef-staf van Gcrmaanso SS
en Landwacht, wie ton laste was ge
legd het opwekken tot de strijd te
gen Rusland, het geven van inlich
tingen over de gezindheid van het
Nederlandse volk aan de S.D., het
„losweken" van Nederland van de
regering te Londen, bevorderen van
de arbeidsinzet, beteugelen van het
binnenlands verzot en het mede
werking verlenen aan do Duitse
oorlogsvoering door het doen bewa
ken van spoorwegen, enz. Boven
dien had hij vrijwillig dienst geno
men bij de Landstorm Nederland.
Volgens verdachte was zowel het
stafkwartier van de Germaanse SS
als dat van de Landwacht niet te
vergelijken met de staf van een le
ger: beido hadden slechts een ad
ministratief karakter. Bovendien
was de leiding van de Landwacht
spoedig in Duitse handen overge
gaan, waarna hij weinig meer in te
brengen had; zijn voornaamste taak
was op den duur geweest het verte
genwoordigen van do inspecteur-ge
neraal, vau Geelkerken, op begrafe
nissen. Hij gaf toe dat er dingen ge
beurden die niet door de beugel
konden, doch verklaarde bier mach
teloos tegenover to staan. Eveneens
bekende hij o.a. in radiogesprek
ken, propaganda te hebben gevoerd
voor do strijd aan het Oostfront;
daar hij zelf voor militaire dienst
was afgekeutf- stond hem dit tegen.
Uitvoerig ging de president van
het Bijz. Gerechtshof in op de be
kende controverse NSB—SS en op
de inlichtingen die do*,r Jansonius
aan de SD-chef Proebsting waren
verstrekt; deze inlichtingen hadden
volgens verdachte echter een intern
karakter gedragen. Dat het beteuge
len van het verzet en het bevorde
ren van de arbeidsinzet door bet
CHERBOURG, 6 Juni
THANS bloeien weer boterbloe
men op de akkers van Norman
dië en langs de stranden ziet men
honderden mensen zich in zee ver
maken op dezelfde plaats, waar drie
jaar geleden geallieerde soldaten
door het water ploeterden aan het
begin van de strijd, waarop geheel
bezet Europa zolang had moeten
wachten.
In een van de ontzaglijke „on
neembare" Duitse bunkers woont
thans een Frans gezin, wiens wo
ning bij de aanval verwoest werd.
De woning is overigens geheel in
st\jl gehouden, want als afschutting
van het domein van de kippen dient
„air-stripping", gevlochten ijzeren
matten, die ook door de Nederland
se Spoorwegen gebruikt worden bij
de versteviging van spoorbanen.
Overal treft men nog herinnerin
gen aan D-Day. Een touwladder
aan een bunker, waarin Ameri
kaanse soldaten een batterij, die op
de landende troepen vuurde, tot
zwijgen brachten. Een grote dump
van Britse en Amerikaanse tanks,
die in een openlucht-museum zullen
worden opgesteld. Een haven, die
door de Engelsen over zee werd
aangesleept en verderop de wrak
ken van schepen, die tot zinken ge-
bracht werden om een pier te vor
men.
De zesde Juni begint de reeks
van bevrijdingsfeesten weer langs
de weg, die de geallieerde troepen
genomen hebben. De belangrijkste
gast bij de bevrijdingsfeesten langs
bij Utah is de Amerikaanse majoor
Crisson, die het bevel voerde óver
een van de vier compagnieën, die
het eerst aan land gingen.
Hij vertelde slechts zeven man
nen te kennen van de 600. die als
eersten aan land gingen. Hij wilde
zich niet uitlaten over dc juistheid
van de schatting, dat minder dan
100 van deze 600 mannen nog in
leven zijn.
Majoor Grisson werd twee uur
na H-hour (hét uur) gewond. Na
zijn ontslag uit het ziekenhuis in
Engeland, koerde hij terug naar zijn
compagnie, die hij tot het einde van
de oorlog aanvoerde. Hij werd drie
keer gewond en twee keer gevan
gen genomen.
houden van contróle en razzia's een
speciale opdracht voor do Land
wacht zou zijn geweest, word door
Jansonius bestreden; met het bewa
ken van spoorwegen, enz. was dit
echter wèl het geval geweest. Zij a
toetreden tot de Landstorm Neder
land was het gevolg geweest van
de inlijving op bevel van Rauter
der Germaanse SS bij dit onderdeel.
Aan het slot van zijn verklaringen
zei Jansonius te hebben ingezien
dat het Nat. Socialisme een „God
deloos systeem" was; hij had er ech
ter „te diep ingezeten"' om weg te
lopen. j
Het requisitoir
Nadat de getuigen Stroink, van
Geelkerken, Proebsting, Nachenius
en Zondervan allen hadden ver
klaard dat Jansonius een bezadigd
man was, die steeds het Nederland-
so standpunt had gehuldigd, trok de
proc.-fisc. mr. Drabbe, in zijn requi
sitoir 'n vergelijking tussen NSNAP,
SS cn NSB, waarbij hij tot de con
clusie kwam dat vcrdachto aanslui
ting van Nederland bij Duitsland in
„staatse" zin had beoogd, en tot
oorlog met Rusland, Nederlands
bondgenoot, had aangezet. Wat de
Landwacht aanging meendo hij uit
verschillende orders van Jansonius
te mogen opmaken dat verdachte's
taak niet alleen op administratief
gebied had gelegen; zo was er een
order volgens welke do Landwacht
slechts op een afstand van meer dan
25 meter mocht schieten; voorts had
Jansonius steeds dc woorden: „ter
roristen", „onderduikers", „sabota
ge" enz. gebruikt. Ook al was ver-
dachto misschien het slachtoffer ge
worden van voorspiegelingen door
anderen: er zijn aldus mr. Drabbe,
gedragingen waarbij 't feit zó over
heersend is dat de persoon wegvalt;
om deze reden achtte hij hier de
doodstraf op zijn plaats.
In zijn pleidooi betoogde ver
dachte's raadsman, mr K. v. Woel-
deren, dat Jansonius geen hoofdrol
had gespeeld; het was voornamelijk
zijn chef, Feldmeijer, die voor alles
verantwoordelijk was goweest. De
Landwacht had volgens pleiter al
leen dienst gedaan als aanvulling
op het politie-apparaat; dat dit ap
paraat door de Duitsers werd mis
bruikt was geheel buiten Jansonius
omgegaan. Wat van de tenlasteleg
ging overblijft, aldus mr. v. Woelde,
ren, is ernstig, doch de doodstraf is
niet in overeenstemming met het
aandeel dat verdachte in het nat.-
socialistisch streven heeft gehad, en
om deze reden bepleitte hij een pas
sende vrijheidsstraf.
Het hof zal over veertien dagen
uitspraak doen.
Minder bewolking
Weersverwachting van De Bilt
geldig van Vrijdagavond tot g
I Zaterdagavond,
Vannacht een krachtige weste- 1
u f'jke loind met enkele regen- 1
buien Morgen weer naar Zuid- g
IVest of Zuid draaiende en tijde-
lijk afnemende wind. Afnemende j
bewolking en vrijwel overal 9
droog weer met iets hogere tem-
I veratvuT dan vandaag