r
A.M.J.V.-huis in Amersfoort
Jeugd Rode Kruis brengt
vreugde in 't kinderhart
Amersfoort is jarig vandaag!
In de fruit-express leverde
men veldslagen
Uit Amersfoort
Uitwisseling van
schooljeugd
Noteert U even
Geschenken
Amerika
Als we Van Bemmel
geloven
SPLINTERTJE vertelt uit zijn jeugd
T,
Vergadering Chr.
vrouwenbond
Donderdag 12-Juni 1947
3
Ontspanning en studie
van militairen
Dc Amsterdamse Maatschappij van
Jonge Mannen, kortweg de A M.V.
J. genoemd, heeft haar sporen op het
gebied van de verzorging der mili
tairen reeds dubbel en dwars ver
diend. Vooral het werk voor onze
jongens in Indonesië heeft deze in
stelling reeds een goede naam be
zorgd.
De bemoeiingen der A.M.V J.
strekken zich evenwel niet alleen
uit over de Indonesische Archipel,
ook in ons land heeft zij een aan
deel in de materiele en geestelijke
verzorging van het leger. Het lag
reeds lang in de bedoeling, ook in
Amersfoort een A M.V.J.-huis te
stichten, doch het gebrek aan een
geschikt gebouw deed zich lange
tijd pijnlijk gevoelen.
Tenslotte kon men echter de hand
leggen op een vleugel van het St.
"Pieter en Bloklandsgasthuis, die ge
heel als A.M.V.J.-club zal worden
ingericht. Men is thans druk bezig
en ondervindt daarbij de prettigst
denkbare medewerking van de ge
meente.
Dc werkzaamheden zijn thans zo
ver gevorderd, dat. zoals de directie
der A.M.V.J ons verzekerde, over
ongeveer zes weken de opening zal
kunnen geschieden. De bedoeling is.
de jongens van het Amcrsfoortse
garnizoen naast verantwoorde re
creatie. ook op cultureel terrein iets
te brengen, dat hun zal bijblijven.
Het ligt voor dc hand. dat hiertoe
nauw zal worden samengewerkt met
de R A O. (Recreatie en Algemene
Ontwikkeling), vooral daar men.
evenals de R A.O. dat doet. ook cur
sussen denkt te organiseren. Voor
dc recreatie en gedeeltelijk ook voor
de culturele onderdelen, wil men
contact zoeken met Amersfoortse in
stellingen. kunstenaars en vooral
met de jeugdbeweging.
Het voornemen bestaat om in dc
grote vacantie een uitwisseling te
doen plaats vinden van dc kinderen
der hogere klassen van dc lagere
scholen in de gemeenten Alkmaar,
Haarlem cn Amersfoort. Zoal^ be
kend is daarvan enige tijd geleden
een commissie gevormd van hoof
den der scholen die het plan nader
zouden uitwerken. Men is hiermede
flink opgeschoten, doch het blijkt,
dat inen op een onoverkomelijk
schijnende muur dreigt te stranden.
De meeste ouders willen hun kin
deren niet naar reemden zenden,
zonder een behoorlijke texticl-uit-
rusting. Men bedenke evenwel dat
thans vrijwel overal in dc lande
moet worden geroeid met dc rie
men die er zijn. Dc vacantie der
kinderen kan en mag niet worden
bcdroven door omstandigheden,
waarin practisch ieder mens mo
menteel verkeert. Men verzorge dc
kleding zo goed mogelijk cn nie
mand zal het kind kwalijk nemen,
dat het met wat minder kleren dan
in normale tijd komt logeren.
Zilveren jubileum van
Ds. Gerritsen
Woensdag 18 Juni a s. is het 25
jaar geleden, dat ds. M G Gerritsen
zijn intree deed bij de Ned. Herv.
Gemeentealhier. v
Ds. Gerritsen, thans weer de oud
ste der plaatselijke predikanten,
kwam van het landelijke Zunder-
dorp, maar hechtte zich weldra aan
Amersfoort.
Men moet de bewoners van het
Soesterkwartier maar eens vragen
naar hun wijkdominee. Vele Jaren
heeft ds. Gerritsen daar gearbeid, tot
hij voor kort deze wijk verwisselde
met het Leusderkwartier.
De kerkeraad heeft de 25-jarige
ambtsvervulling van de jubilaris
belangrijk genoeg geacht om niet
onopgemerkt voorbij te laten gaan.
Woensdag 18 Juni, van 46 uur, is
er in de St. Joriskerk receptie voor
de kerkelijke en openbare colleges
en corporaties, van 89 uur, even-,
eens in de St. Joriskerk receptie
voor de gemeenteleden.
Zondag 22 Juni. gedachtenispredi
katie in de St. Joriskerk.
Toelatingsexamens
Oe resultaten van het toelatings
examen van het Stichts Montcssori-
Lyceum zijn geslaagd:
A. Bartels, W. Fa. Bennink Bolt,
J. D Boerma, H. Ja. Drewes, Ea. van
Egten, Ha. Gerritse, H. W. A. Haeck,
J. C. van Hasselt. Wa. de Jong, A.
Ivoekebakker, J. M. C. Koekebakker,
J. Koopman. J. Ma. Lubsen. A. Wa.
Lunsingh Scheurleer, A. Ca. Mol,
J.t. Outmans, A. A. Sa. Ravesloot,
Ma. de Roos, M. Schuurman, R. J.
Veelo, A. L. Vermeulen, T. van der
Vlist, J. Ia. de Vries, M. Ca. Wiep-
ke.s. v
Afgewezen: 9 candidaten.
Burgerlijke Stand
Geboren: Maria Adriana Rijkje,
d v A v Barreveld cn \V Hcndrik-
scn: Johanna Gemma Maria, d v
A Teunissen cn J F M Dartel;
Wilhelmus Hcndrikus, z v II W v
Leijcnhorst cn E C Bovec; Stcpha-
nus Hermanus, z v S Kerkhof cn G
C M Korndcwal.
Gehuwd: J P dc Jager en E Wcl-
stcijn; W Boon en W A Peters.
Overleden; R. Loohuizcn, oud 57
jaar, echjg. van B \an Eijkclenburg;
L van Dijk. oud 65 jaar, cciltg. van
B. de Regt.
11 Juni
Geboren: Rudolf Peter, z. v. J. M.
Delgorge en M. M. Bölin; Floris, z.
v. F. Beenakker en J. G. van den
Brink; Elisabeth Antonia Francis.
cus, d. v. H. J. Thuis en H. A. Hee-
zen; Hendrik Aalt Jan, z. v. A. Hof
land en J. van Harten; Kuna, d. v.
S. D. Zwart en J. S. van Dijk. Mario
Martini, d. v. W. Kok en H. A.
Scheeper. Petrus, z. v. T. van den
Hoven en C. A. Hek.
Gehuwd: A. W. van den Boogaard
en C. J. Visser; P A. Mossing en J.
van Ouwerkerk; J. J. Fortuin en J.
Vaneveld; A. L. R. Welling en H. T.
Bosman; H. T. H. Wygerse en M.
van den Brink; H. Schaafsma en W.
Scheick; M. G. Flos en H. J. van
Schalkwijk.
Het A.N.V.J.-huis zal een waardi
ge schakel vormen in de keten der
militaire tehuizen in onze stad. Er
wordt een cantine ingericht, voorts
een bibliotheek annex leeszaal, een
schrijfzaal, een biljartzaal en een
spelenzaal. In beperkte mate zullen
ook vrienden, kennissen en familie
leden der militairen worden toege
laten.
Zitten de jongens met moeilijkhe
den. hebben zij zorgen, dan kunnen
zij terecht op het inlichtingenbureau;
een weinig aantrekkelijke naam voor
een van de mooiste en meest ge
waardeerde onderdelen van het A.
M.V.J.-werk.
Er is voor dit nieuwe tehuis heel
wat personeel nodig: voor de keu
ken. de cantine de cursussen en de
zalen! Men is nog bezig deze staf.
die zeer select zal moeten zijn, sa
men te stellen, doch ook hiermede
hoopt men aan het einde der volgen
de maand gereed te zijn.
GRAND: De sleutels van het Ko
ninkrijk. (Alle leeft.). 14.30,
18 20 cn 21 uur.
CITY: Grnze ogen. (Toeg. 18 jaar).
14.30, 18.45 en 21 uur.
REMBRANDT: Volkomen onbe
trouwbaar Aladm's lamp
Het Recht van de Sterkste.
(Toeg. 14 jaar). 14.30 en 20 uur.
13 JUNI: VE.R.ON. De heer J.
Fortuin: ..Super Heterodyne
principe".. Volksgebouw. 20 uur.
14 JUNI: Propaganda-optocht
Amersfoortse sportverenigingen.
Start Hellestraat, 19 uur.
„De Ridder van dc Kouseband".
S.O.V.A. ,,De Diesel". Amicitia,
20 uur.
Ontvangst congres bezoekers
Ned. Ver. tot Afsch. Clubgebouw
Soesterkwartier. 20 uur.
15 JUNI: Bijeenkomst Ned. Ver.
tot Afsch. Markthal.
Hum. Verbond. Spr. de heer
Stempels, hoofdred. NRC. Volks
gebouw, 10.30 uur.
„DE STICHTSE HEUVEL": Iedere
avond dansen van 19.3023 uur.
(Orkest Harry Verbeke).
DANCING VAN 'T HUL: Wo.. Za.
en Zo.avond dansen van 19.30
23 uur. (Orkest Jan van Loof).
Q öoh! Knikkers
en een
kijk eens Jan! En een fandenborslel cn zeep
een bootje! Zulke blijde uitroepen klonken er gistarniidd-iop
de ziekenzalen van het St. EUsabet'Ts Gasthuis, De Lichtenberg en m
dc kamers van .Khiab..", ivaar medewerkers van het Jeugd Rode
Kruis, pakketjes van kindervriend je s uit Amerika ronddeelden. Zij
oogstten vele dankbaar lachende kindergezichtjes cn verbouwereerde
stamelingen van „dank U wel meneer".
tenlarul.se verenigingen zijn ver-
lilt strekt, zullen zij toch een Neder
lands karakter dragen. In eigen
land zullen* jeugdige medewerkers
een revue opvoeren speciaal voor
de kinderen in de geteisterde geb:e-
den.
In dit kader staat de uitwisseling
van kinderen met het buitenland.
Zo zullen dit jaar als proef tien kin
deren voor drie weken te gast zijn
hij gezinnen in Engeland en 31 hij
Zweden morden ondergebracht,
waarna de gastjes hun gastheertjes
of -vrouwtjes Nederland zullen Ie
ren kennen.
Zo zal de jeugd dus worden inge
schakeld in dc grote vriendsehaps-
en vredesgcdachte.
Het prettig de bedjes rond te
gaan. waarin zieke kinderen hun
geschenken uitstalden. Jongens en
meisjes toonden ons vol trots het
gekregen©. De pakketjes bevatten
o.a. voor de meisjes een haarstrik.
mooie knoopjes, naaigerei, tanden
borstels en -pasta, een kam, een
heerlijk stukje zeep schrijfbenodigd
heden. een zakdoekje, een zak sin
ters, een speelgoedje cn meer van
die dingen, die hen liet ziek-zün
even deden vergeten. Voor dè jon
gens was liet vrijwel hetzelfde
dit verschil dat er jongensspeelgoed
inzat. Ze kwamen er niet aan uitge
keken en telkens veer riepen zij de
orpleegsters bij zie', om het te la
ten Hbwondercn.
Wanneer de Amerikaanse wel
doenertjes dit hadden kunnen zien,
zouden zij ruimschoots hun moeiten
beloond hebben gezien. Nu horen zij
't van de kinderen zelf. Zij sloten n
antwoordbrief in voorzien van hu i
naanven adres en de school waarop
zij zijn. Wij twijfelen er niet aan, of
het zullen loftuitingen zijn die
straks in zee worden gestuurd
Vele acties
Velen van U hebben waarschijn
lijk nog niet gehoord van het Jeugd
Rode Kruis, dat ook hier te fando
vele acties helaas nog niet in zo
grote mate als in het buitenland
voert. De doelstelling van het Jeugd
Rode Kruis is in het kort: de jeugd
in te schakelen in de grote Role
Kruis 'gedachte. De drie hoofdge
dachten die dit werk leiden zijn:
Hulpvaardigheid. Vriendschap fn
Hygiëne. Deze woorden spreken
ieder voor zch. Het Nederlandse
Jeugd Rode Kruis is nog geen
„groot mens". Het heeft echter zij'i
richting gevonden. De grote moei
lijkheid is nog het materiaal, doch
hierin biedt hef buitenland de hel
pende hand. Duizenden pakketten
zijn reeds ontvangen cn gedistrbu-
eerd onder de jeugd in de geteister
de gebieden en onder dp kinderen
die in ziekenhuizen worden ver
pleegd. Het Jeugd Rode Kruis 's
geen eigen jeugdorganisatie en kent
dan ook geen leden of lidmaatschap
pen. Alle jongeren van 818 jaar
worden er in toegelaten.
Zij zijn dan „medewerkers", wat
niet inhoudt, dat er een permanen'e
activiteit ^an hen wordt geëist.
Contributieheffing is niet verplicht.
Het kind kan door.vrijwillige bijdra
gen het mooie werk steunen. Zij
kunnen ook een proef afleggen op
het gebied van EHB 1 Hygiëne enz.
"waarvoor zij dan een diploma ont
vangen.
Vriendschap
De Minister van Onderwijs heeft
goedgekeurd dat een dero^lijkó
cursus waarschijnlijk reeds in
September a s. - in het leerplan
wordt opgenomen. De plaatselijk®
Rode Kruis-afdelingen \erstrekken
hiertoe alle gewenste inlichtingen.
In samenwerking met de Niwiu
zullen binnenkort pakketjes, sameu-
gesteld door Nederlandse kinderen,
naar de jongeren in Indonesië wor
den gezonden. Hoewel de mees'e
grondstoffen hiervoor door de bui-
Willesden SC in Amersfoort
Vanmorgen om tien voor elf arri
veerde de ploeg van de Willesden
Swimming Club, die vanavond in het
Sportfondsenbad in een driekamp te
gen A.Z. '7Ö/A.D Z. en Neptunus z.al
uitkomen, op het station te Amers
foort. In Hotel Frank was de offi
ciële welkomstreceptie, waarbij o.m.
het woord werd gevoerd door de
voorzitter van Neptunus, de heer C.
v. Zwol. Daarna vertrokken de gas
ten naar hun inkwartieringsadres
sen.
Gisteravond zwommen zij in Bilt-
hoven tegen „Brandapburg", dat
enige Utrechtse zwemmers en zwem
sters had „geleend". De Engelsen
verloren met gering puntenverschil.
De sehoolslagzwemmer Ken Lewis
bevestigde zijn goede reputatie en
won al zyn nummers. Deze zwem
mer maakt een goede Jjans al^En-
gels afgevaardigde naar de Olympi
sche Spelen te worden gezonden.
Een ander lid van de W.S.C., die
in de oorlog dienst heeft gedaan als
„frog-man", ofwel kikvorsman. en
als zodanig, uitgerust met duiker
pak en* rubber zwemvliezen meerma
len onder water naar Duitse stellin
gen is gezwommen om daar mijnen
te bevestigen, gaf een demonstratie
met deze zwemvliezen.
AZ en PC I blijft winnen
Na de 9—0 overwinning op
D.J.K. 1 uit Amsterdam heeft het
eerste herenzevental gisteren weder
om een zeer grote overwinning be
haald op het eerste zevental van Tri
ton uit Wecsp. Deze wedstrijd, die
in Weesp in de Vecht bij zeer koude
watertemperatuur plaats voiïtl. le
verde nl. een 11—1 overwinning
voor de groen-witten op.
5jaar voor Luchten veld
A. N. Luchtcnvcld uit Amers
foort. die tijdens de bezetting mr.
Stadig verdacht maakt'c bij dc Sipo
verd door het Rij/onder Gerechts
hof te Utrecht veroordeeld conform
dc eis tot 5 iaar KAV.I. met ont
zetting uit alle rechten.
Interessante wedstrijd
te Soesterberg
Op het terrein van de voelhnl-
vereniging „Soesterberg" wordt
Zondag een Voetbal wedstrijd ge
speeld tussen een Utrechts KWB-
elftal on een Zeist*Amersfoort»
elftal. Dc opstelling van het
Utrechts elftal' is:
Doel: Van Zoelen (Vr Schaar).
Achter: v.l.n.r. v. d. Tïain fVr.
Schaar) en Ivilsdonk (Klinkwijk).
Midden: Kilrhler (Velox), Froyó
(UW) en Hoevers (Velox). Voor:
Metzke en Buurman (Velox), Vonk
(Elinkwijk), Gijsbcitse en Baaras
(UW).
Het Combinatie-elftal is als volgt
samengesteld:
Dool: Anjeuia (Patria), achter:
Malestein (HVC) cn Onland (Sacs-
tum). Midden: De Gans (HVC), de
Jong (Quick) en Prinsenhof (IIVC).
Voor: Du Jong (Zeist), Maassen
(SEC), Steinkamp (Patria), Ilonioet
(CDXj cn De Groot (IIVC),
Nagy stelt onderzoek
voor
De Hongaarse ex-premier, hetft
in een te Londen ontvangen brief
aan het hogerhuislid Lord van Sit-
tart voorgesteld, dat dc Angel Sak
sische machten een volledig onder
zoek instellen naar de samenzwe
ring in Hongarije, echter niet op
Hongaarse bodem, doch te New York
of Genève. waar de originele bewijs
stukken heen gebracht zouden moe
ten worden.
ONZE stad is jarig vandaagI
En zij heeft reeds een respec
tabele leeftijd bereikt, want het is
haar 688ste verjaardag dio zij
viert. Dergelijke gebeurtenissen
plegen gepaard te gaan met ge
schenken, tractaties, versieringen
en blijde gezichten. Amersfoort
zul dat alles moeten ontberen. Lr
is immers vrijwel niemand, die
precies weet wanneer onze stad
werkelijk stAd werd, om maar
niet eens te spreken van de onbe
kendheid, die Henrik van Vyan-
den, de 38-ste bisschop van
Ij M ocht, geniet.
En toch is bet diezelfde bis
schop, die zoals Van Bemmel de
geschiedschrijver van de stad
Amersfoort schreef, op 12 Juni,
in 't voornoemde jaar (1259), deze
plaats "met behoorlijke Wetten en
Stadsrechten heeft v ooi zien, als
andere steden- die hadden; gelijk
zulks blijkt bij zekere brief, in
de Latljnscbe tale geschreven,
waarbij lui aan de Schepenen,
Borgenteesteren cn gansche Bur-
gerye, met Raad en goedvinden
van Otto de derde (de zevende
gunde zodanig 'recht, ende zulke
goede CosUumen als zylieden tot
die tvd toe gehad hadden en daar
en boven zulke vryheid en Stads
recht als erkent werde te hebben
zjne Stad Utrecht, verklaaronde
zulks bij die jegenwoordige brie-
veh".
Geen zekerheid
Het is dus Henrik van Vyandcn
geweest, die Amersfoort tot een
werkelijke stad, met alle rechten
en privilegiën die daar bij horen,
heeft gemaakt.
Toch was Amersfoort reeds vóór
die t'.jd door muren omringd. Het
•o echter niet met. zekerheid te
zeggen wanneer dc eerste wallen
.werden aangelegd. Geschiedschrij
vers zijn op dit punt helaas in
gebreke gebleven. Sommigen 'me
nen wij volgen hier weer de
tckkst van de ötadshlstorieschrij-
\er Van Bemmel dat Amers
foort omtrent het JRar 1228 reeds
beschanst zou zijn geweest, ter
wijl anderen .menen dat zulks
omtrent het jaar 1257 is geschied.
Van Bemmel acht dit laatste niet
aannemelijk, daar de toenmalige
Heer van Amersfoort reeds twee
jaren later de stad verliet om
zich op zijn nieuwe kasteel te
Stoutcnburg te vestigen en hij
dus de bouwkosten voor niets ge
maakt zou hebben. Zeker is dat
onze stad in 1269 'met ecn muur
omringd was, want in dat jaar
werd deze door het stormtuig
van Otto de derdo de zevende
graaf van Qelderland) bijna ge
heel vernield, zodat zij bij ver
drag moest worden opgeheven.
Waaruit van Bemmel concludeert,
dat do inwoners ,»om de menig
vuldige strooperyen en plunde
ringen der Gclderschcn, Hollan
deren en anderen voor te komen,
al vroeg in 't begin der dertiende
eeuw deze plaits hebben begin
gen te versterken, alhoewel dit
werk en do voltrekking tot een
stad in of omtrent de jarc 1259
zijn volkomen beslag cer6t ver
kregen zal hebben Waarna de
bisschop van Utrecht dus de kroon
op het werk zette en Amei"sfoort
stadsrechten verleende.
Drang naar vrijheid
De vroede vaderen der stad zijn
zich de verkregen rechten altijd
weer bewust geweest. Van den
beginne af hebben zij het stand
punt gehuldigd, dat eerst dan een
nieuwe bisschop kon worden er
kend, als' deze de rechten cn pri
vilegiën van de rtad had beves
tigd. Zeer duidelijk staat dit be-
schreven 111 eon oud veroidenin-
genboek, het Bock der Willckeu-
ren van Amersfoort, waarin na
drukkelijk het volgende staat ver-
r.ield:
„Item soe hebben wij gelooft en-
de gevvilkuert dat men geen Bis
schop onlfangen of llulde cn sul
len, hij en hebbe eerst oriser stat
hoir recht ende vryheyt bescgelt,
ende geconfimecrt, alsoe als syn©
Voirvadehs Bisschoppen tl'tiecht
gtdaen hebben".
Dc drang naar de vrijheid heeft
onze stad dus toen reeds bezield.
Een goede eigenschap, welke al
nie 688 jaren slechts sterker is
geworden.
Amersfoort is jarig! Doch waar
schijnlijk is dit dc enige geluk
wens die de oude stad ontvangt;
Proficiat, wij wensen U nog oen
l.ing leven toe, waarin Uw rech
ten. op even waardige wijze /ui
len worden behartigd als dit reeds
aan Uw wieg geschiedde'
Demonstratie van AZ en PC
De AZ PC geeft vanavond met
ongeveer 50 zwemmers en zwem
sters een demonstratie in het zwem
bad „Blikkenhurg" te Zeist. Er is
in Zei>t op het ogenblik een sport
week. Het zwemmen in Zeist is de
daatste tijd erg achteruit gegaan cn
nu heeft men do medewerking van
de ^Amersfoorters ingeroepen om
meer belangstelling voor de zwem-
sport te wekken.
AZ PC II (heren) speelde gis
teravond tegen UZSC III en won
met o2.
Opbrengst collecte
De opbrengst van de Zaterdag ge
houden collecte ten bate van de Na
tionale Reclassering is 2075.89.
door
VV. Meuldijk
364. Nadat ik de onzichtbare Daantje verteld
i had van mijn nooJIot, begon ik nieuwe pleisters
op mijn wonden te plakken en Daantje noemde
ine zo hatelijk mogelijk „Pleistertje" inplants
van „Splintertje". Dc pronkerige mijnheer Prol-
hannes had mijn bloedsporen gevolgd en kwam
•^opeens de kanier binnen stappen. Ik kon nog
net tegen Daantje zeggen „Dein* je, daar is
die pommadekwast", en Daantje hield zich
wonderbaarlijk stil.
Prolhannes zei, dat ik zeker uit vorm was ge
weest en dat ik toch maar mee moest doem Ik
werd kwaad en zei, Jat ik het niet deed, maar
hij zwaaide met het contract en zei, dat ik hot
moest Joon, want anders zou ik tienduizend gul
den boete moeten betalen. Ik moest dus bel
beloven te voetvallen. Toen Prolhannes weg
was, zei Daantje, dat hij er misschien wel wat
op wist en vertelde mij zijn plan..
Toch was ik niet erg gerust, toen Prolhannes
mij op kwam halen om naar het Nadhu te
gaan. Ik loodste Daantje ongemerkt in de huto
en weg re Jen wc..
Incidenten op vele
punten in de Oost
Dc Nederlandse militaire woord
voerder meldt in het militair week
overzicht, dat bij Medan weer infil
traties van republikeinen hebben
plaats gevonden, waarbij de Ne
derlanders met mortieren, mitrail
leurs cn geweren werden beschoten.
Bij Semarang staken dc bende en
kele kampongs in brand, b(j Soe-
rabaja, in het bijzonder b(j Modjo-
kerto vonden twintig beschietin
gen plaats door dc terroristen.
Palestina-commissie
geboycott
Djumal Hoesseini, vice-voorzit-
ter van dc Arabisch© hoge com
missie voor Palestina, dio de
grootste politieke partijen verte
genwoordigt, heeft een plan van
zeven punten bekend gemaakt om
dp commissie \an onderzoek in
Palestina van d© U.N.O. zowel
politiek als sociaal te boycotten.
Het is»aan alle Arabieren in Pa
lestina. Jftabische journalisten in
begrepen, verboden voor de com
missie te verschijnen of schrifte
lijk tc getuigen. Hoesscini "heeft
echter verzocht om niet onheus of
onbeleefd tegenover leden van de
commissie of haar staf te zJjn.
Gruber nog niet
afgetreden?
Te Wenen is verklaard, dat dc
berichten over het aftreden van
dr Kul. Gruber, dc Oostenrijkse
minister van'buitenlandse zaken,
„voorbarig" waren. Een groot
aantal socialisten zowel als leden
van de volkspartij in leidende
rangen zou zijn aftreden wensen,
doch niet op een ogenblik, waar
op het zou lijken, dat (lit aftre
den was toe te schrijven aan com
munistische druk in enigerlei
vorm.
Amsterdam, Rotterdam, Den
Bosch, Groningen, Zaanstreek,
Twente, Delft en Nijmegen hebben
ingeschreven voor het Landjuweel
1947, georganiseerd door de Ned,
Amateur Toneel-Unie (N.A.T.U.).
Nederlandse bedrij'ven
in Kleef
De van ouds in het tfobied van
Kleef gevestigde Nederlandse be
lli ij ven zijn nog slechts in zeer
beperkt© mate weer in bedrijf ge
steld. Voor zover de hervatting
dor pioductio niet onmogelijk
wordt gemaakt dooi dc verwoes
ting der installaties wordt /ij ten
zeerste belemmerd door het ge
brek aan grondstoffen. Dit klemt
vooral voor de verschillende be
drijven der Unilever, die in dit
gebied gevestigd zijn. In Kleef i*
de oliefahriek „Klever Oclniuclilc"
van de Unilever geheel verwoest
en er zijn nog geen planm-n voor
de herleving van dit bedrijf. Van
het complex van v. d. Berghs
margarinefabricken was de eigen
lijke margarinefabriek geheel
verwoest. In dc behouden geble
ven gebouwen van do nevenbe-
drijven dezer fabriek iv, thans
evenwel weer een nieuwe instal
latie voor.de productie van mar-
gauino ingericht. Zij is echter nog
niet in gebruik, daar geen grond
stoffen aanwezig zijn en ook nog
geen* hedrijfsveigunning is ver-
strékt.
In Goch is dc olicfibriek der*
Unilever intact gebleken. Zij
wordt op het ogenblik gebruikt
voor de productie van surrogaat
koffie. Do margarinefabriek der
zelfde g"ocp is liier verwoest cn
ok hier heeft men nog geen
plunni^i tot herhouw te berde ge
bracht.
De in Hamburg en Mannheim
gelegen Unilever fabrieken wer
ken ten dele hoewel zij ernstig
beschadigd zijn. D© in liet Kleefse
gelegen Unilever oliefabriek
Spyck, vlak aan de Nederlandse
g.'ens, die ©en der grootst© is
in Duitsland, is volkomen onbe
schadigd, doch staat stop wegens
liet ontbroken van grondstoffen.
Hetzelfde geldt voor de „Germa-
nia" te Emmerik, eveneens van
Unilover, die gedeeltelijk bescha
digd was doch inmiddels hersteld
is. Daarentegen is de oliefahriek
van Neury en v. d. Land© te
Emmerik totaal yrwoest.
FAe kersen vzorden duur, stond er
loatst in een krantenberichtje.
Toen ik het las, herinnerde ik mij
de kersentijd uit de laatste oorlogs
jaren. Duizenden Amersfoorters
hielden toen ware strooptochten om
kersen te bemachtigen in al die on
telbare Betuwe-dorpjes. waar een
overvloed van heerlijk fruit was.
Ik zie ze weer staan op het per
ron. uitgerust met manden, tassen,
zakken, emmers en wat al niet. Het
was oorlog cn het was niet vreemd,
dat de groenteboer niet aan. huis
kwam. Het was ook niet vreemd, dat
men om wat fruit naar de boom
gaard moest. Fruit was toen mis
schien het enige voedsel, waar geen
surrogaat in zat. Eigenlijk mocht er
geen fruit gekocht worden, maar er
mocht toen zo veel niet. Het was
gevaarlijk. Vooral in '44 was een
treisreis geen grapje.
ALS de ..fruit-express", zoals het
miserabele ding, dat naar Kes-
teren reed. algemeen werd genoemd,
Amersfoort binnenkwam, dan lever
den honderden een ware veldslag
om ccn plaatsje te krijgen in dc
achterste wagon. Wanneer de geel-
Olauwe vlag niet wapperde en de
man achter de microfoon het niet
over „signaal Lodewijk" had. dan
waren er n«g wel ceps mensen, die
een paar wigons naar voren gingen,
omdat er dan geen vliegtuigen in
de buurt waren.
De stationschef gaf, als alles klaar
was, zijn zegen en een ieder was
verbaasd, dat het „chng". zij het dan
met moeite, werkelijk rcéd, wel niet
vlug, maar toch reed.
Uit elk raampje hingen een paar
„wachten", die de hemel afzochten
naar die verraderlijke zwarte stip
jes, en vaak stonden op de tree
planken ook nog een paar jongelie
den, wier taak het was alarm te
geven, zodra er iets zou gebeuren.
Vaak gebeurde er ook wel eens
„Iets" en meermalen is het voorge
komen. dat mannen, vrouwen cn
kinderen uit de rijdende trein spron
gen om een goed heenkomen te zoe
ken, als een driest© vliegenier zijn
rondjes boven de fruit-express be-
goi^ te draaien.
"p'N zo, onder tal van hartklop-
J—pingen („was ik er maar niet
aan begonnen, buurvrouw") passeer
de het geval dorpje dorpje.
Overal gingen 'er een paar uit. De
een had hier zijn adressen en de
ander daar. Meestal moest men eerst
nog een flink poosje lopen voor men
dcybongcrd bereikt had. Dan begon
h<3 werk pas. want die fruittelers
waren ook niet mis! Menigeen moest
zijn geluk bij een ander proberen.
Ik heb eens. in '44, een dame uit
Amersfoort, vroeger cn nu opnieuw
een gezeten burgeres, zien smeken,
ja. werkelijk smeken, om een kilo
kersen („beste man. m'n kinderen
hebben in jaren geen kersje ge
proefd").
Op weg terug werd zo tactisch
taliteit aan de dag werd gelegd. En
in de trein begon dan het lieve le
ven. Iedereen was bang. dat zijn
kersjes als pap in Amersfoort zou
den komen, iedereen wilde zitten,
iederpen wilde in de achterste wa
gon en iedereen trapte op ledereens
tenen. Het is ook nog gebeurd, dat
men. aangekomen in Amersfoort,
zijn kersen en zijn geld kwijt raak
te. aan een paar ijverige controleurs,
maar dat was gelukkig maar zelden.
De kersen worden duur. stond er
in dat krantenberichtje Zouden we
ze weer zelf moeten halen, daar
ginds in Eek en Wiel. in Kesteren,
in Zetten, in Andelst?
Bij het krieken van de dageraad
verschijnen dé „heuers" in de boom
gaard om door hun geratel de
spreeuwc.i p de vlucht te jagen.
Radio's naar Indonesië
Daar voor de verstrooiing der
manschappen op afgelegen mili
taire buitenposten in Indonesië
ju insteps 300 radiotoestellen no
dig zijn, heeft de NIWIN besloten
een „radio-actie" in het leven te
roepen. Hiervoor heeft zij de be
stelling reeds gedaan. Wanneer
de plaatselijke comités of parti
culieren zich garant stellen voo?
één of meer apparaten (prijs
f 450.—) en zij daarvan opgave
doen aan dc NIWIN, Den Haag,
worden de toestellen voorzien van
een plaatje, daj naam en adres
van do gever vermeldt.
Eerste vaartuig met
hete-luchtmotor
Momenteel wordt te Muiden een
schip gebouwd, de „Johan de
Witt", dat het eerste vaartuig ter
uereld zal zijn, dat met een Phi-
mogelijk de Landwacht-contröle omc4
zeild, waarbij vaak verrassende brul Ijps-hete-luchtmotor zal worden
uitgerust. Het schip, zal in de
loop van de \olgend© week te wa-
ter worden gelaten.
Momenteel zijn ook niet de
Ntorkfnhriekcn te Hengelo onder-
handelineen aan de gang over
het fabriceren van motoren van
eun grotere capaciteit, terwijl in
Engeland d©' motoren van het
zwaarste type zouden worden ge
fabriceerd.
12 Juni wordt in het Stedelijk v
Abbe-museuni te Eindhoven een ten
toonstelling geopend van schilders
uit de Bergense school.
Prinses Marijke naar
het ziekenhuis
De Utrechtse kinderarts J. H. G.
Carstens deelt in overleg met het
Prinselijk paar het volgende mede:
„Reeds kort na de geboorte van
prinses Marijke is het gebleken,
dat de kleine een dubbelzijdige lens-
trocbeling heeft, is hieraan niet
direct ruchtbaarheid *gegevcn, om
dat moest worden afgewacht hoe
de kleine prinses zich lichamelijk
zou ontwikkelen. Daar haar gezond
heidstoestand uitstekend is, bestaat
thans tegen een operatie generlei
bezwaar.
Prinses Marijke zal voor een ope
ratieve behandeling door prof. dr.
H. J. M. Weve in het Nederlands
gasthuis voor oogl(jders te Utrecht
worden opgenomen".
De doop zal eerst na de behande
ling plaats hebben.
Bunzing als filmster
In liet Schaffelnarse Bos te
linrneveld vonden kinderen Zon
dag een vreemdmooi diertje.
Ze bekeken het een hele lijd en
droegen het toen voorzichtig
naar huis, want het beestje was
zo mooi, dat heel Burneveld het
moest zien!
Het bleek een piepjonge bun
zing te zijnBij een Barnevcldse
familie had men een nest met
jonge poezen cn de bunzing werd
als speelkameraad aan deze
diertjes toegevoegd. liet duurde
niet lung, of uilen waren goede
maatjes. De bunzing het zich
zelfs de poezenmclk goed smo
ken. Al met al heeft het beest
zich reeds een grote bekendheid
m Barneveld verworven en zelfs
zal het filmster worden, want
twee Barnevelders zullen dit
zeldzame gebeuren op de film
band vastleggen!
Uit alle streken van Nederland
hadden zich gisterochtend de leden
van de Ned. Chr. Vrouwenbond in
de Beatrixhal van het Jaarbeursge
bouw verzameld ter viering van de
bondsdag, die begon niet een ver-
g.^ering welk© werd geopend door
de presidente, mevr. A. Knoppers-
valkenier.
Zij wees vooral op de eenheid die
onder de 40-000 ledcli, welk© on
danks de twisten binnen en buiten
de kerkmuren door hun idealism©
sterk zijn, bestaat, en zij vergeleek
dit idealisme met hot realisme van
de wereld.
Ds. A. K. Straatsma te 's-Graven-
hage. de bekende spreker van de
NCRV hield eeu voordracht over
„Blijdschap", die volgons hem één
was met ernst, cn hij vroeg zijn ge-»
hoor: „Hoe is het met Uw blyd-
schap gesteld?"
Onder de aanwezigen merkten wij
o m. op mevr. Ter Pelkwijk en mevr.
Mackay-Cats; aan het slot van de
bijeenkomst werden telegrammen
gezonden aan de Koningin en het
prinselijk paar.
Des middags sprak in de Dom*'
kerk, die zelden zó vol zal zijn ge
weest Ds. B. van Ginkel een #wjj-
dingswoord, waarbij hij Utrecht als
middelpunt van Nederland, en do
Domkerk als middelpunt varï
Utrecht vergeleek met het middel
punt van ons werkend ert worste
lend volk: de Christen. Immers
aldus Ds. v. Ginkel christen tyil
dat is: actief zijn altijd.
Stoffel v. Viegen, orgel, en Wlm
Beeuwkes. tenor, verzorgden op
buitengewoon goede wijze het muzi
kale gedeelte van dit wijdingsuur.
Gen. Synode Herv. Kerk
gesloten
Nadat ds. H. de Zwart (Wirdum)'
gisteren de ochtendwijding had ge
houden, kwam in bespreking net
rapport betreffende aanwijzingen
voor gemeenten en architecten, ten
gebruike b(j het ontwerpen en
bouwen of restaureren van Her
vormde kerkgebouwen.
De Gen. Synode nam dc betref
fende aanwijzingen aan, met het
verzoek, dat de raad voor kerk en
eredienst nadere toelichting daarop
geeft, geheel in de geest zoals de
voorzitter van genoemd»1 raad deze
in de Gen. Synode heeft gegeven,
met verzoek Hiermede op korte ter
mijn rekening te willen houden.
Het moderamen werd gemachtigd
namehs de Gen. Synode dit aan de
kerkeraden en bouwmeesters toe
te zenden.
De zittingen werden gesloten
door de praëscs, na een korte toe
spraak cn het lezen van Ffeaim 90,
