Zomerse dag op 't strand
honkbal sport van de
belangrijke seconde
postzegel: een nakomertje
Geen plaatsvervangers
voor de microfoon!
Zomer: dat bete kent vaeantië,
zwemmen eri..i schoolreisjes
M
Hèt zomerspel voor
voetballers
Met een rugzak e n een goede bui
stap je de bus in
De Verovering'van het luchtruim
4
Zaterdag 5 Juli 1947
ENIG wandelaar zal 's zomers op z(jn avondwandeling wel
eens lang een sportveld z(jn gekomen. En wellicht heeft
h(j ook een moment stilgestaan en gekeken naar een aantal zwaargehand-
schocnde en twee zwaar-gemaskerde lieden die met intense aandacht een
balspel speelden, dat voor de toeschouwer niet zeer vertrouwd was. Vaag
achter in zijn herinnering stond hem iets bij over een kranten- of tu"d-
schriftfoto, die een beeld gaf»uit een honkbalwedstryd. De avondwande
laar keek daarna met iets meer interesse naar de nijvere lieden op het veld
en naar het geestdriftige groepje supporters. Maar veel begreep hjj niet van
de zin van him inspanning en daarom liep hjj door.
maakt ten opzichte van honkbal
een zeer slechte beurt. Slechts
Utrecht kent één vereniging, n.l.
D.O.S.. die met twee negentallen
aan de competitie deelneemt. En
met succes: beide teams staan mo
menteel ongeslagen bovenaan in
hun afdelingen. Amersfoort kent
zelfs geen enkele club. terwijl in
Zeist een combinatie van leraren
en leerlingen van de middelbare
scholen honkbal beoefent. Men ziet
het. Honkbal is nog niet in tel. De
oorlogsjaren hebben natuurlijk de
groei en bloei van het honkbal in
de weg gestaan. Na de hongerwin
ter bleken bij de meeste verenigin-
Honkbal heeft zich in Nederland
moeizaam een plaats moeten ver-#
overen, zoals iedere zomersport in'
het wel zeer eenzijdig geïnteres
seerde sportlievende Nederland een
harde strijd heeft m'oeten voeren.
Er is lang en breed gepraat over de
juiste zomersport voor de voetbal
lers. Aanvankelijk hadden vele ver
enigingen een athletiek-afdeling
aan hun club verbonden, doch
dit onderdeel kwijnde en stierf
een geruisloze dood. Enkele ver
enigingen richtten een cricket
afdeling op. Deze sport floreer
de bij die clubs qua prestaties,
doch tot een massadeelname» van
de voetballers kwam het niet. Het
?en de slaghouten in de noodkachel-
jes verdwenen tc zijn, terwijl het
handschoen- en projectiëmateriaal
zo versleten was, dat er van een
normale team-uitrusting gein spra
ke meer was. Thans echter zijn de
voorraden via Amerika weer aardig
aantal kijkers bleef eveneens be- I }n orfle cn is men met hernieuwde
trekkelijk gering; in tegenstelling Uver aan de slag geslagen. Niets
tot, Engeland, waar tienduizend™
enoUinrnnn^ hd«-n. dc honkbal wedstrijden tc-bezoeken.
dagenlang de cricketgrounds bewo
nen. bleef het hier beperkt tot een
handjevol eonnaisseurs De gemid
delde voetballiefhebber was zo
mers niet op de velden te zien.
maar sprong een gat in de lucht als
de wedstrijden voor de Zilveren
Bal de competitietijd Inluidden. De
meeste voetballers lagen 's zomers
op hun rug- in *het gras de komende
competitie 'af te wachten en schop
ten bij tijd- en Wijlen een balletje
om toch maar wat om handen tc
hebben. Noord-Holland staat er wat
dat betreft beter op. Daar heeft
honkbal het pleit gewonnen, daar
wordt in Mei door honderden het
vijfje" in de kast gelegd en komen
de honkbalbat I het, ..hout" heet
dat in honkbaljargon het venij
nige balletje cn de handschoenen
voor de dag. Daar tijgen Zondags
duizenden naar hun favoriete club
en daar staan Wilders en Schijvc-
naar en talrijke andere be"ko,nde
voetballer^ in de typische knie
broek, zwaaien het bat. lopen de
race van hun leven naar het zo be
geerde honk dat veiligheid bete
kent of gooien een in het veld gesla
gen bal fel en nauwkeurig haar een
honkbewakér om de runner de pas
af te snijden en, hem ontmoedigd
naar het bankje langs de kant te
rug te sturen.
Want honkbal is enerverend.
Er is een felle concentratie no
dig om een bal van 18 m. afstand
honkbalwedstrijden
Reeds nu vindt een vaste groep be
zoekers de weg naar de honkbal
wedstrijden. Wat in Amsterdam
kan, waar honderden de verrichtin
gen van de honkballers met inte
resse gadeslaan, kan ook in Utrpcht
en omgeving. Doch een eerste ver
eiste is, clat de verschillende voet
balverenigingen in Utrecht. Amers
foort en andere belangrijke sport
centra uit onze provincie de moge
lijkheid onder het oog zullen zien
om te geraken tot een bloeiende
honkbalafdeling. De sport van de
belangrijke seconde" verdient hetï
RAAK! Met ï-iiskundige zekerheid is de hal het verre veld ingezonden.
Direct hierna begint de race op leven en dood naar het eerste honk.
Voor philatelisten Neerlands eerste
DE nieuwe 6 en 10 ets postze
gels, die thans, als voorlopers
var) een gelieei nieuwe Nederlandse
uitgave, langzamerhand in omloop
kómen, doen ons enigszins terug
denken aan de eerste Engelse ze
gels, die óp 6 Mei 1840 voor het
qerst officieel verkrijgbaar gesteld
werden in de waarden 1 penny
zwart ven 2 penco blauw. De beelte
nis van Koningin Victoria, de np
deze zegels voorkomt, was afgeleid
van de zg. „City-medaille", t^ie, ter
.gelegenheid van de ifrtopht van de
koningin in Londen op Loid-
Mayorsdag, 9 November 1837, door
de chef-graveur van de Koninklijke
Munt, Wyón. vervaardigd was." De
tekenaar Henrv Corbould. maakte
naar dit model de tekening, die ge.
Aan dc
luidspreker
TV/TEN kan zich indenken, dat
±yi iemand het ver kan brenden.
zonder dat hij de gave van het
woord he7.it. Zijn Verdiensten lig
gen op heel ander gebied. We den
ken aan een van onze-meest be
kende sporthelden, die gedurende
een 'reeks van jaren zeer succes
vol is geweest. Aan zijn bekend
heid ontleende hij het voorrecht
vele rftalen voor de microfoon te
n.ogen vertellen van zijn ervarin
gen. Het was echter, geen onver
deeld genoegen. zei s, voor de ware
sportliefhebber, mogen wij veron
derstellen. De eindeloos vele taal-
en stijlfouten waren hinderlijk.
Ilejt ietwat platte dialect viel op.
om maar te zwijgen van het irrite
rende 'gestotter en de vele herha
lingen. Men was het hierover bij
de bewuste omroepvereniging ook
roerend eens. En toch vroeg men
hem herhaaldelijk voor dé micro
foon te komen, omdat het" grote
publiek er op»aandróng.
Het aangesneden onderwerp is
al zo oud als de radio zelf. Vooral
In Engeland en Amerika heeft
men veel aandacht besteed aan de
oplossing van dit vraagstuk. Uit
gaande van het standpunt, dat er
naar radio alleen maar geluisterd
worden kan. dat dus alleen de
óren van belang zijn en alle té
ontvangen suggesties, impulsen
en-impressies via dit medium*tot
stand komen, redeneerde rhen als
volgt: Als dan alles van de oren
komen moot en het complex van
factoren, dat in het', werkelijke
leven geldt om zich een mening
omtrent iets te vormen volledig
uitvalt, dan moet het bnze taak
zijn om alleen maar causerieën
door te laten, die aan zo hoog mo
gelijke eisen voldoen. Dat wil zeg
gen: Ze moeten goed gesteld zijn,
een eerste klasse zinsbouw hebben
en'met de juiste intonatie worden
uitgesproken door een prettig aan
doende stem.
Mislukte proef
TY/F EN heeft die proef genomen.
-1-Men heeft personen aange
steld. die beroepshalve de voor
drachten en causerieën hielden
De belangrijke seconde: Wie is er
eerder, de runner of de bal?
over een 42 cm. brede rubber-
plaat te werpen, keihard en
liefst niet een misleidende
„curve", er is snelheid nodig
om een fractie van een Seconde
eerder op het veilige honk ic
duiken dan dc bal de honkwach-
tcr bereikt, men behoeft een
vlijmscherp reactic-vermogcn
om een in het veld gestopte bal
zonder een seconde oponthoud
naar de juiste man te werpen.
De spanning comprimeert zich bir
honkbal telkens na een slag.: de
ademloze spanning tijdens het af
wachten of een hoog geslagen bal
zal worden gevangen, het zich red
deloos verlorèn voelen als het honk
te ver blijkt of als tijdens een mo
ment van verslapte aandacht de te-
rugweg naar het honk werd afge- ulovl.,cll R|
sneden en men zich ingesloten en ran ailloriteiten of beroemdheden.
CPDetoelhouwer beleeft evenveel I die a's uitgesproken slechte, spre-
Dlezier als de spelers. Als küksoel kers bekend stonden en die er
is het aantrekkelijker dan cricket 1 overigens zelf om moesten varzoe-
omdat er voor de gemiddelde kij- ken. Na enige tijd heeft men toen
ker meer directe actie is. Wat cri- een enquête gehouden om het
cket voor de Brit betekent, is het oordeel van dc luisteraars te ver
honkbal (base-ball) voor de Ameri- nemen. Toen bleok iets eigenaar-
kaan. En aangezien in Amerika al- (figs
les in hot groot geschiedt bouwde Mcn ha(, zich inderdaad ver.
men daar enorme Tjase-ball-stadions
waar gemiddeld 60.000 opgewonden
Yankees hun favoriete Bills en Joes
toejuichen.
Ofschoon de bakermat van het
Nederlandse honkbal in Amsterdam
en Haarlem te vinden is. waar reeds
meer dan vjjf, en twintig jaar deze
sport wordt beoefend, maakt tegen
over deze t^vee steden het verdere
gedeelte van ons land een zeer droe
vig figuur. De laatste jaren is mén
ook in Rotterdam tot de overtui
ging gekomen, dat honkbal een bjj
uitstek geschikte sport voor voet
ballers is. Maar onze provincie
TU1NKA LENDER
ZATERDAG 5 JULI. Uw Aza-
lea's, Cyclamen en Primula\ die
thans 'Op een licht beschaduwde
plek ergens buiten slaan, zijn weer
tqt volle groei gekomen. Ze vormen
nieuwe bladeren en nieuwe sten
gels en bereiden zich reeds thans
voor op de bloei van de komende
winter. Aan de Azalea's moeten zich
bovendien - ook nog bloemknoppen
ontwikkelen. Laat het deze planten
daarom in de zomer aan niets ont
breken. Houdt de aarde goed voh-
tiq en gee}t Ze mt en dun wat mest
Aan de Azalea's wordt na Augustus
geen mest meer toegediend. De
Aronskelk kan In de zomer ook
buiten worden gehouden. In de
maand September gaan de planten
weer naar binnen, S. L»
heugel over de. goedé zinsbouw en
de goede informatie van de ver
vanger, maar- ondanks het f.eit,
dat men wist. dat een vervangen©
een slechte stem had en een dik
wijls abominabele voordracht
(want anders zou hij'niet vervan
gen zijn), bleek men de suggestie
niet te kbnncn en te willen mis
sen. die alleen maar kan afstra
len van de autoriteit zelf On
danks al zijn fouten en gebreken
bleek men hem liever te horen
dan z.elfs de'allerbeste plaatsver
vanger.
Daarom is deze proef, zowel in
Engeland als in Amerika, dan ook
geheel mislukt Ondanks het feit.
dat radio zich alleen maar „horen
laat "V blijkt tOch wel degelijk de
prikkeling onflrf' fantasie méé het
oordeel te bepalen. Men zoekt ach
ter de luidspreker, de ware bfon.
Zo goed als men een bepaalde
figuur in het werkelijke leven ac
cepteert mqt alf zijn fouten en ge
breken, doet mén dat ook voor de
microfoon, mits" hu zich beperkt
tot zaken, die het gebied bestrij
ken waarop hij expert is. De
luisteraars blijken terecht een
soms zelfs slechte herinnering aan
het origineel meer op prijs te stel
len dan de mest vlekkeloze imi
tatie.
Hawaï de 49ste staat \an de Ver
enigde Staten. Het desbetreffende
wetsontwerp is door het .Huis van
Afgevaardigden goedgekeurd.
Een internationaal Joods congres
zal van 12 tot 20 Augustus te In
terlaken gehouden worden, waar
aan afgevaardigden uit veertig
landen zullen deelnemen.
graveerd werd door Charles en
Frederic Heath en de zegels wer
den gedrukt door de fa. Perkins,
Bacon en' Petch.
Hét Engelse voorbeeld werd
•spoedig in de andere landen nage
volgd. Er'waren echter ook landen,
die np' hun zege!{* het portret van
hun vorst of vorstin .niet konden
afbeelden om de eenvoudige reden,
dat zij geen souverein bezaten. Dit
wag hv. het geval met de landen
van het Zwitserse Eedgenootschap,
waarvan het kanton Ziirich het En
gelse i oorbeeld in 1843 volgde met
de. uitgave van 2 zegels, de 4 en
de 6 rappen, in cijfertekening. Ook
het kanton Genève was er vroeg bij
cn liet in hetzelfde jaar een zegel
van 5 centimes het licht zien, ech
ter in wapentekening.
Ei- waren dus een drietal „stan
daard-typen", liet staatshoofd
het cijfer en het wapentype.
In verband hiermede is het wel
aardig, epn? beknopt na te gaan
hop wij in dit opzicht hier te lande
'geva'cn zijn na het afkondigen van
het K.R. van 12 Ntivember 1851,
waarmfede de ,.dag der invoering
van liet gebruik van postzegels" np
1 Januari 1852, dus 12 jaar na de
proefneming in Engeland, bepaal!
werd.
De correspondentie, in 1851 ge
voerd tussen de minister van Fi
nanciën en de voorzitter van/ het
Muntcollége, bewijst ons, dat men
hier dacht aan de invoering van
zegels v^n het eerstgenoemde stan
daard-type, want aan de Koning
•werd het volgende verzoek gedaan:
„Vermits de postzegels in som
mige opzigten de plaats eener
munt vervangen, heeft men op
het voetspoor van Engeland in
bjj na alle. landen het horstbeeld
van den souverein, of in républie
ken, .zooals in Amerika en in
Ffankrijk, een aodere beeltenis,
tot type gekozen. Het zij mij ge
oorloofd, mitsdien Uwer Majes
teit? vergunning te vragen, om
ook hier te Lande Hoogstderzel-
vèr beeltenis op de bedo'elie ze
gels te mogen plaatsen."
En zo geschiedde het, dat de
heer J. W. Kaisér, die in latere ja
ren directeur van het Rijksmuseum
te Amsterdam werd, de eer te beurt
viel een uitstekende 'gelijkenis van
Kóning Willem III te raaken naar
een boetseersel van de bekende
kunstenaar N. Pieneman, welke
gelijkenis prijkte op de eerste Ne
derlandse postzegels van 5, 10 en
15 ets. die, voorzien van posthoorn-
watermerk, van 1852 tot 1864 in
koers 7.ijn geweest, „toen een ander
type, eveneens-met het portret van
de Koning, zijn intrede deed.
D. E. J. MULDER.
Nederlandse zege te
Henley
De grote sensatie van de tweede
dag op de internationale roeiwed-
strijden te Henley was het uitscha
kelen van de houders van de Grand
Challenge Cup. Leander. door Jesus'
College. Cambridge, waarbij de Can-
tabs met een halve lengte zegevier
den in 7 minuten 20 seconden. -
Jesus College, die in Maart van
dit jaar head of the river werd.
komt nu tegen Ruder Club Zurich
Delftse sport had veel zwaardër
strijd tegen Thames Rowing Club en
was gedwongen al zijn krachtreser
ves te verbruiken om de overwin
ning met driekwart lengte te kunnen
behalen, in een tijd, die vier secon
den langer was dan die van de over
winnende Zwitserse'ploeg. Delftse
sport komt nu tegen Kingston Ro
wing Club. De Amerikaanse Skiffeur
Kelly, die met heel zijn, familie is
overgekomen en door zijn vader ge-
coached wordt en die oök tal van
voedingsmiddelen, zelfs drinkwater,
uit de Verenigde Staten heeft 'meege
nomen, had ook vandaag oen gemak
kelijke overwinning voor de Diamond
Sculls. Hij komt nu in de halve eihd-
striid tegen de Brit Bushnell.
Nader meldt men ons dat de
acht vah de Delftsche Sport te
Henley de-halve eindstrijd van de
grand challenge cup'heeft gewon
nen-dóoj Kingston r.r, met an
derhalve lengte te slaan
Koninklijk be of" op
Wimbledon
De Koning en koningin van Enge
land zullen heden de wedstrijden te
W'ünbledon, bijwonen, onder meer de
eindstrijd Heren-enkelspel tussen de
Amerikanen Tom Brown en Jack
Kramer, die r^ar verwacht wordt in
straight sets winnen zal. aangezien
hij nu al viermaal zonder set te ver
liezen van Brown gewonnen heeft.
Dit is de eerste maal sinds 1926,
dat de huidige koning Wimbledon
zal bezoeken, waar hij in genoemd
jaar als Hertog van York met Sir
Louis Greig in het herendubbelspel
uitkwam.
Aan de ronde van Zwitserland,
die van 1G—23 Augustus gehouden
wordt, zullen de volgende renners
deelnemen: F. Pauwels (Kieldrecht),
B. H. Schellingerhóudt (Zaandam),
en B. Frankem <St. Niklaas. België».
A AN de Neder-
landse stranden,
waar de kleding
zorgvuldig soms
al te zorgvuldig
in het oog wordt
gehouden door ge
meentebesturen met
vaak weinig vlotte
opvattingen, heeft
nooit dié naaktcul-
tuurgeheerst die
men in het buiten
land kon zien. Het
toppunt is bereikt
door het Bikini-bad
pak, dat zo'n sum
miere bekleding
vormtdat zelfs de
afbeeldingen daar
van voor Hollandse
ogen ongeschikt
zijn..
Maar ook m het
buitenland is een re
actie gekomen, en
langzamerhand her
overt de strandkle
ding verloren ter
rein. De Franse mo
deontwerpers ver
kondigen de opvat
ting, dat ook de
Strandmode weer
vrouwelijker moet
worden.
Zoals de afbeel
ding van onze mo
dieuze baadster aantoont, betekent
dit geenszins, dat wij weer een had-
mode A la 1900 krijgen! Over haar
twezdelig wit wollen badpak draagt
zij een marine-blauwe short en een
bolero, die de schouders bedekt, cn
vair voren wordt toegeknoopt. Het
middel mag bloot blijven. De bolero
wordt gemaakt van wit- met donker
blauw bedrukt linnen. \'an dezelfde
stof is de voering van de witwol-
len mantel, waarin onze baadster
naar zee wandelt. Haar verdere be
nodigdheden draagt zij hij z{ch in
een'tas van dezqlfde stof als bolero
en voering.
\joor wat koelere dagen is een
broek ontworpen, die lot evert be
neden de knie reikt, en gecombi
neerd wordt door, een lange puVo-
ver, liefst met fel 'gekleurde dwarse
strepen. Korte, gephsseerde rokjes
kunnen de short vervangen.
Kr zijn zelfs ensembles ontwor
pen, die uit zoveel onderdelen be
staan, dat van een uiterst luchtig
zonnepak een avondjurk kan wor
den gemaakt. t
Keiis genoeg, al zal de Neder
landse vrouw zich nog tot een en
kel nieuw onderdeel moeten be
perken!
vhcantie nadert! Nog een
paar weken en het schooljaar
zit er weer op. Voor de zesde klas-
sers die door gaan leren brengf de
Zomervacantie- een grote verande
ring. Oei. wat voelen, we ons ge
wichtig als we de boeken gaan ko
pen voor de nieuwe school. En wat
(Ingczonde'rt mededeling
EAU DE COLOGNE
zijn die agenda's prachtig voor
Mulo, H.B.S., Gymnasium of Ly
ceum. Hè, dat is nu toch eens heel
wat anders dan zö'n gewoon huis-
werkboekje van de „lagere". Na de
examenklas gaan we met een vaart
je naar de broertjes "en zusjes dié
nog een paar klassen lager zitten.
Het belangrijkste blijft natuurlijk
de overgang, maar dan heb je ook
nog het Schoolreisje. Jongens,
jongens wat zullen we een pret heb
ben!
Eén dag voor de grote gebeurte
nis drukt de onderwijzer ons op het
hart, dat we vooral vroeg naar bed
moeten gaan. want de volgende dag
moeten we fit zjjn. Ik ken een
meisje, dat graag wat leutert voor
het naar bed gaan, maar de dag
Voor het schoolreisje wist ze de
weg naar bed om zeven uur al te
vinden. Ik ben er zieker van,-dat
Zij de enige niet is.
De rugzak wordt uit zijn veilige
plaatsje op de zolder gehaald. „Kom
ouwe jongen verstop je niet zo ver",
zeg de jongen of meisje. ..Pa rug
zak" wordt daarna met veel zorg
aan de waslijn gehangen, want
morgen moet hij fris en.klaar zijn-
voor d.e grote reis. Voor dat klaar
-z ij n zorgt moeder. Met ie neus er
bovenop sta je te kijken hoé de bo
terhammen of kadetjes (voor deze
bqzondere dag) ingepakt worden.
Nil nog een kroesje en niet te ver
geten, een badpak, met dit heerlijke
weer. Ja, en dan hoort er vanouds
door Rinko- Wiersma
PROF. LOUT JE. Leerlingen van de
Grafische school uit Utrecht, welke
40 jaar bestaat, brachten een bezoek
aan Haarlem. Bij het standbeeld
van Laurens Jansz. Coster werd de
uitvinder der Boekdrukkunst sym
bolisch tot prof. honoris cap sa in de
typografie benoemd. Aan de voet
werd een krans gelegd.'.De bïil com-
pieteerde het geheel.
(II)
De uitvinding van de luchtballon
Van al die vliegapparaten, die.
hoe kunstig ook geconstrueerd," tot
nog toe hardnekkig bleven weige
ren om met hun makers de Tucht in
te gaan. werd plotseling de aan
dacht afgeleid door de in werkelijk
heid opzienbarende ontdekking van
de luchtballon door de gebroeders
Montgolfier. De familie Montgolfier
was afkomstig uit de stad Ambert
in Auvergne. waar de voorouders
van de gebroeders als aanhangers
vqn de Hugenoten destijds zwaar te
Jijden hadden gehad van de gruwe
len van de BartholomeUsnacht. De
familie werd onteigend en haar kost
baarste bezit, een papiermolen, werd'
in brand gestoken In het begin "tier
achttiende eeuw blijken de Montgol-
fiers weer eeh nieuwe papierfabriek
te bezitten te Annonay.- in het Zui
den van Frankrijk en hun zaken gin
gen zeer voorspoedig: het papier der
Montgolfiers had in heel Frankrijk
een uitnemende naam.
Reeds dikwijls hadden de gebroe
ders Joseph en Etienne gadegesla
gen hoe tegen de steil oprijzende ber
gen van hun geboortstreek de wol
ken onder de invloed van luchtstro
mingen daalden en stegen. En nu
kwamen ze op het idee om ballons
te maken van dun papier, die ze
vulden met waterdamp. Soms gin-
geó van hyri geboortestreek de wol-
lucht in. maar zodra de stoom was
afgekoeld werden ze nat ep zwaar
en kwamen ze weer naar beneden.
Ook proeven met rook genomen
slaagden niet, maar toen de ge
broeders er eindelijk toe overgin
gen om onder een ballon vochtig
stro en fijn geknipte wol ie ver
branden, steeg de ballonprachtig
omhoog. De beide broeders besef
ten niet waaraan de ballon zijn
stijgkracht' te danken had, ze dach
ten dat het verbrandingsproces
„electrische" damped deed ontstaan
en dat deze de ballon omnoogdreven.
Het was echter eenvoudig de lucht
in de ballon, die, door de warmte
uitgezet, lichter was geworden dan.
de omgevende lucht en die daardoor
dus met ballon en al omhoog steeg.
Joseph en Etienne namen vele proe
ven binnenshuis en pas in 1782 wa
ren ze zover, dat z.e een van zijde
gemaakte ballon tot op een hoogte
van honderd meter konden laten op
stegen Dit gaf moed tot de voor
bereiding van een proef op grotere
schaal, maar het werd tóch nog de
5e Juni 1783 vóór de gebroeders er
toe overgingen in het openbaar'hun
uitvinding te demonstreren. Maar
nu was alles ook tot in kleinigheden
verzorgd, dè ballon was vanmet
papier beplakt linnen vervaardigd
en had een middellijn van wel twaalf
meter Het gewicht was 215 kg.; om
de „electrische" dampen op te wek
ken werden bij de brandstoffen ook
een 5 a 6 kg nat stro gevoegd mits
gaders wat fijn-geknipte wol.
Voor de hele streek was deze de
monstratie een ontzaglijke gebeur
tenis Van alle kanten waren drom
men nieuwsgierigen komen opda
gen. die met gerekte halzen toeke
ken tót het gevaarte eindelijk de
lucht inging. De mensen barstten in
gejuich uit toen de ballon eerst lang
zaam. vervolgens al* sneller omhoog
steeg tot op een hoogte van wel
2000 m. om daarna te dalen en neer
te komen op een afstand van 4 km.
van Annonay. De faam van de ge
broeders Montgolfier verspreidde
zich over heel Frankrijk en vooral
de Parijzenaars waren begerig om
het .wonder te aanschouwen. Een der
ministers van Lodewijk XVI, de
graaf de Bréteuil, bejioemde een
commissie, die de Montgolfiers moest
uitnodigen om op kosten van Óe
Academie van Wetenschappen een
ballon-demonstratie in Parijs 'te ge
ven. Maar deze officiële commissie
werkte veel te langzaam voor' het
koortsachtige ongeduld der Parijze
naars Een aantal ballon-enthousi
asten stak de hoofden bij elkaar, er
werd een geldinzameling gehouden,
die in een oogwenk 10.000 francs bij
eenbracht" Dit geld was voldoende
om de gebroeders Robert, een twee
tal bekwame werktuigkundigen, on
der leiding van de natuurkundige
Charles te kunnen belasten met de
opdracht eqn ballon te vervaardigen.
De gebroeders Robert noch hun lei
der "Charles sloegen geloof aan de
verhalen over de ..electrische" dam
pen van de gebroeders Montgolfier,
die volgens hun' mededelingen, ge
wone lucht veranderden tot een gas
half zo zwaar als de lucht. Charles
en de gebroeders' besloten hun bal-
lop te vullen met waterstofgas, dat
wel veertien maal lichter is dan de
lucht Opdat het gas niet zou ont
snappen werd de zijde waarvan de
ballon werd vervaardigd ondoor
dringbaar gemaakt. Binnen 25 dagen
was de ballon klaar en 27 Augustus
1783 op het Ghamp de Mars te Pa
rijs zou de ballon worden opgelaten.
Het was een groot succes. Toen
het kanonschot 's middags om vijf
uur. losbrandde ten teken dat de
ballon op zou stijgen, stonden
300.000 mensen gereed omin toe
juichingen uit te barsten. Razend
snel schoot de ballon de lucht in.
Toen een tweede kanonschot daver
de was de ballon al achter de wol
ken verdwenen.- Terwijl de toe
schouwers zich overgaven aan een
vervoering en tot een graad' van op
getogenheid kwamen als wellicht
nooit tevoren over een honderddui
zend-koppige menigte was vaardig
geworden, vloog de ballon zijn
noodlot tegemoet. Tengevolge vaiv
de lagere luchtdruk in de hogere
regionen zette het gas zich namelijk
snel uit met het gevolg, dat er wel
dra een scheur optrad waaruit het
gas wegstroomde. Na een reis van
drie kwartier daalde, de ballon in
de omgeving van Ecouen, tot-ont
zetting van de landbouwers, die
dachten dat er een duivelsmonster
uit d,e hemel kwam vallen. Met
mestvorken en dorsvlegels trok men
op de leeglopende ballon los en
toen de natuurkundige Charles bij
het wrak arriveerde, was er van de
prachtige ballon niets meer over
dan wat.waafdeloze en onbruikbare
lappen en vodden.
Op 19 September 1783 kreeg
Etienne Montgolfier de gelegenheid
een prachtige kogelvormige ballon
te Parijs op te laten, deze ballon
was van linnen vervaardigd en met
kleurige waterverf prachtig gede
coreerd Koning Lodewijk XVI en
Koningin Marié Antoinette behoor
den tot de duizenden en duizenden
toeschouwers. Er was nog een bij
zondere attractie Hij deze opstijging.
Als eerste passagiers zouden mee
opstijgéVy. een schaap, een haan-en
een eend. Toen de ballon tien mi
nuten later gedaald was op een mijl
afstands van Versailles vond'men de
ballon en de korf in het bos van
Vaucresson. Het schaap was rustig
aan het grazen, de eend zocht kwa
kend naar water, de haan echter hoe
wel hij töch als behorend tot de fa
milie der vogels het er beter had be
horen af te brengen, was het leven
er bij ingeschoten.
Parijs juichte van geestdrift cn
Etienne Montgolfier begon dadelijk
een nieuwe ballon te maken 20 m.
hoog en 116 m. breed.. Die ballon
was groot genoeg om menselijke
passagiers te kunnen meenemen en
dadelijk meldden zich ook al twee
liefhebbers namelijk Pilatre de Ro
sier en de 'markies d'Arlandes De
kóning wijgerde echter toestemming
tq verlenen, wel mochten gr een
paar ter dood veroordeelde misdadi
gers aan worden gewaad Pilatre de
Rosier kwam er echter zó fel tegen
op. dat de eer om voor het eerst in
de lucht te mogen opstijgen aan een
paar ter dood veroordeelde misdadi
gers zou worden toegestaan, dat de
koning zich liet overtuigen en hem
en zijn vriend de verlangde toe
stemming gaf. En zo stegen op de
gedenkwaardige datum 21 Novem
ber 1783 voor het eerst een tweetal
dappere mannen. Pilatre de Posier
en de markies d'Arlandes in een
luchtballon op. De ballon dreef op
1000 m. hoogte boven parijs, mil-
lioenén gaven het levende bewijs
ho^opzienbarend de gebeurtenis wel
*wal. Menigeen hield ook zijn hart
vast. Maar hoewel hier meer. geluk
dan wijsheid in het spel was, liep
alles zoiyrier ongelukken' af.
Tien dagen later stegen de natuur
kundige Charles en werktuigkun
dige Robert wederom in een met
Waterstof gevulde ballon op. Char
les had reeds alles uitgevonden v/at
er bij èen gasballon nodig is: een
veiligheidsklep om gas'uit te laten,
een schuitje, dat aan een net' hing
hetwelk de hele ballon omvatte, zak
ken met zand als ballast om over
boord te werpen als men hoger wil
de, stijgen, en nog enkele kleinighe
den, die nog steeds gebruikt wor
den "bij de ballonluchtvaart. Men
daalde behouden in de buurt van
Nesles en de Hertog van Chartres:
die als Velé andere Parijzenaarste
paard de ballon was gevolgd, gaf
zoveel blijken van belangstelling,
dat Charles voorstelde opnieuw op
te stijgen; er .was nog gas genoeg
aanwezig om één persoon omhoog
te voeren. Weldra ging het gevaarte
opnieuw de lucht in, bereikte een
hoogte van 4000 m. en Charles zag
de zon. die van de aarde gezien reeds
was ondergegaan, opnieuw aan de
kim opduiken om tenslotte Voor de
tweede keer onder te gaan
(Wordt vervolgd)
I Krabbeltjes
en
Babbeltjes
nog wat lekkers bij. maar wat
jammer, dat de heerlijkheden op de
snoepbon gekocht al in je' maag
zijn verdwenen. Dat iS nu ook v/at,
denk jc en vader en moeder vinden
dat ook zo. Waai'oni zou moeder
eigenlek zo stiekum lachen? Zou
ze soms toch nog... Nee, dat'kan
eigenlijk niet. Gisteren was er visite
en toen heeft ze nog op chocólaad-
jes getracteerd. Dan maar zonder.
Maar 's avonds als jij al heerlijk op
„een oor ligt dan, komt er uit één
van de geheime plekjes toch nog
wat te voorschijn. Je weet het wel
niet, want dat merk je morgen pas
als ie de eerste boterham in je
hongerige maag laat glijden. Ên
dan denk je vast „fijn'' en „wat
lief",
's Morgens word je wakker, met
zo'n vreemd gevoel ergens bij je
maag. Nauwelijks ben je aan *t pie
keren. waar dat toch van komen
kan of het flitst je door je hoofd.
„O ja, we gaan op reis." Wat is het
al licht buiten. Stel je eens voor,
dat moeder Ziel) had verslapen.
Maar dat zou een ramp zijn. Ganw
je hoofd naar buiten. Reuze stil
nog op straat. Zouden ze al weg
zijn...? Hé. daar heb je dat eigen
aardige gekriebel weer in de streek
van je maag. Zo gauw mogelijk pro
beer je te weten te komen hoe laat
het is.
Heel zacht wil je de trap afgaan,
maar in je zenuwachtigheid stom
mel je de laatste treden veel te
vlug af. Nooit^heb je geweten, dat
de deur van de huiskamer 2 kon
piepen. Nog een paar 6tappcn en
dén sta je voor de klok. Je slape
rige ogen worden zo .groot als
schoteltjes, want op de klok is het
kwart over vier. Op weg naar bo-
ven hoor je vader en mo.eder pra
ten. Zc vragen waarom je al zo
vroeg door het huis kuiert en raden
je aan om nog rustig wat te
.gaan slapen. Rustig, denk je dan
bij je zelf. Hoe kan je nu op zo'n
dag rustig slapen
Eindelijk zit je dan in de bus.
Nog' een heleboel raadgevingen van
vader en moeder, waar een èlnd aan
wordt gemaakt door de chauffeur,
die gas geeft. De reis is begonnen.
Dc kleine kleuters, die nog niet
op school gaan en dus ook nog geen
schoolreisje maken, hebben toch
ook plezier aan het strand of in
een zwembad. Kleine leneke was
meegegaan met pappie en mammie
naar een zwembad. Terwijl ze aan
't spelen is komt daar opeens een
grote bal aangerold. De bal waS
bijna net zo groot als Ieneke's
beentjes. Wat een grote knots was
dat zeg. Ze slaat én trapt de bal.
Op een holletje dribbelt ze het grote
rollende gevaarte achterna, terwijl
ze het uitkraait Van plezier Pappie
springt plons in het water als lene
ke de bal er in lieeft gegooid.
Prachtig vindt ze dat, maar zelf
durft ze nOg niet.
Dan wordt het bedtijd voor lene
ke en ook voor de bal-zegt haar
mammie. leneke vindt het wel een
beetje gek. ,een slapende bal. maar
als ze de bal veilig in de tas ziet
liggen gelooft ze het toch. Ze drib
belt naar de tas, geeft de bal een
nachtzoentje en vraagt: „Kom jij
morgen weer met mq spelen en als
de bal géén antwoord geeft vertelt
ze haar mammie ,,De bal slaapt al,
maar de meneer zegt dat ie morgen
•terug komt."
Raadsels
Tot besluit van ons babbeltje ga
ik jullie nog wat raadseltjes opge
ven.
Dit zult ge radëm
Oja, zonder fout.
Een hoed van ijzer,
Van zilver of goud.
Niet op een kop,
Maar op een top, daar zet men
het op,
(Een Hpegnivoed
Wie rookt zonder pijp en loopt
zonder benen? (Een Fietolocom).
Bij de dlerkundeles
Onderwijzer: „Jantje, hoe noemt
men de wezens, dié zowel op het
water als op het land kunnen le
ven
Jantje: „Matrozen, meester 1"
Hregnivoed en fietolocom zï|n de
antwoorden op de raadsels. Wat het
betekent, zou ik jullie wel kunnen
vertellen, maar ik wilde het deze
keer wat lastiger voor jullie ma
ken. Als je de letters in de juiste
volgorde zet, kryg je een heel nor
maal woord.
TANTE ANS.
