DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
LANDVOOGD GEMACHTIGD
POLITIEEL OPTREDEN
TOT
Militaire
vannacht
operaties
begonnen
Regering gedwongen vrijheid van
handelen te hernemen
PvdA en KVP steunen
regeringspolitiek
Het N.V.V. zal heden zijn
standpunt bepalen
9, 'n Schoenenbon
Londen biedt
diensten aan
Radio-rede van minister-president dr. Beet
Linggadjati blijft
richtsnoer
EVC vraagt NVV
algemene actie
Overleg met USA
Militaire actie onvermijdelijk
geacht
CPN roept op tot
felle actie
Gebouwen in Batavia werden
zonder tegenstand bezet
Luchtmacht valt
vliegvelden aan
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of 4.«— per kwartaal Losse nummers 10 et
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Maandag 21 Juli 1947 Nr. 699 6e Jaargang
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
LANDGENOTEN, er komt een punt, waarop lankmoedigheid ophoudt deugd
te zijn. Nu het vaststaat, dat de tegenwoordige regering der republiek allerminst
in staat mag worden geacht om in haar gehied veiligheid en recht te verzekeren
en anderzijds weigert om samen met ons de voorwaarden hiertoe te scheppen; nu
vaststaat dat, indien hier niet snel genoeg verandering in komt, talrijke economi
sche objecten waar de wereld de grootste behoefte aan heeft zullen worden ver
nield; nu de gevaren voor bewoners van bepaalde streken door het uitblijven van
een behoorlijke voedselvoorziening worden vergroot en nu vaststaat, dat deze
republikeinse regering weigert aan het gerechtvaardigde verlangen der Neder
landse regering tot het beëindigen van de aperte schendingen van eenmaal aan
gegane overeenkomsten gevolg te geven;
Nu moet de Nederlandse regering zich op het standpunt stellen, dat én het op
14 Oct. 1946 gesloten bestand én de op 25 Maart 1947 getekende overeenkomst
van Linggadjati door de republikeinse regering zodanig zijn overtreden, dat de
Nederlandse regering haar vrijheid van handelen moet hernemen.
Zij heeft de Landvoogd gemachtigd met de hem ter
beschikking staande strijdmacht tot politieel optreden
over te gaan, om datgene te verwezenlijken, waartoe
de republiek zelf onmachtig blijkt."
Aldus sprak de minister-president in zijn Zondag
avond voor de radio gehouden rede, welke wij hier in
extenso laten volgen.
Landgenoten. De gebeurtenis
sen in Indonesië nemen een zo ern
stige loop. dat ik meen u geen ogen
blik langer dan strik, noodzakelijk
is. in het onzekere te mogen laten.
In dit onzekere immers hebben
wij nu lang genoeg verkeerd, u, zo
wel als ik. En met mij al degenen
in het kabinet zowel als daarbuiten,
die in de aatste maanden dag aan
dag, om niet t? zeggen dag en nacht,
al hun Krachten hebben ingespan
nen om tot een vred- aevende op
lossing der gerezen moeilijkheden te
geraken
Ik zal u een opsomming besparen
van de pogingen daartoe aangewend,
doch enkele ïeiten moge ik in uw
herinnering terugroepen.
Op 27 Mei l.i. voleindigde de
commissie-generaai het moeizaam
om de ronde talel onderhandelen
met de Kepubliek ov^r de uitvoering
van enkele onderdelen der Lingga-
djati-overeenkomst. zulks omdat zij
de overtuiging had opgedaan, dat
verdere besprekingen tot geen aan
nemelijk resultaat zouden leiden. De
wederpartij immers gat blijk te
steunen op beginselen, die in lijn
rechte strijd waren met de overeen
komst van Liiiggadjati. door die
zelfde wederpartij geparafeerd en
getekend, en t vendien ging zy
blijkbaar ervan uit. dat de toestand
eindeloze onderhandelingen zou ge
dogen.
Laatste poging: 27 Mei
De commissie-generaal heeft
in haar nota van die 27ste Mei
een laatste poging ingezet mn
de Kepubliek tot andere ge
dachten te brengen L,j meende,
dat dit niet beter kon geschie
den dan door alle Kaarten open
op talel te leggen. De com
missie-generaal ontvouwde aan
de Kepubliek een nauwkeurig
uitgewerkt program voor de uit
voering der overeenkomst van
Linggadjati over de hele lijn.
Zij deed dit m de hoop. dat de Re
publiek hierdoor zou worden over
tuigd van de eerlijke wil der Neder
landse regering en niet slechts naai
de letter maar ook naar de geest de
overeenkomst van Linggadjati uit
te voeren en dat de Republiek in die
overtuiging aanleiding zou vinden
en ook harerzijds de begmselen de
zer overeenkomst tot richtsnoer te
nemen, zodat deze weer als ge
meenschappelijk uitgangspunt bij de
verdere uitwerking kon dienen.
Uit de sindsdien van de zijde der
Republiek geproduceerde documen
ten en afgelegde verklaringen, zo
mede uit de daden harer gezagsdra
gers. treeds naar voren, hoezeer de
Republiek vast houdt aan grondge
dachten, die in strijd zijn met uit
drukkelijke bepalingen der door
haar vrijwillig aangegane overeen
komst. Dit spreekt in het bijzonder
ten aanzien van het teit, dat de Re
publiek vasthoudt aan de misken
ning van de aan Nederlands souve-
reiniteit verbonden verantwoorde
lijkheid voor de handhaving van
veiligheid en recht in heel Indone
sië gedurend de overgangstijd, als
mede opeist de erkenning van een
souvereiniteit harerzijds, die haar
noch in de overgangstijd, noch daar
na toekomt, doch die slechts be
doeld is voor de Verenigde Staten
van Indonesië in hun geheel, bin
nen het kader der overeengekomen
Koninklijke Unie.
Ruim anderhalve maand heelt
eerst de commissie-generaal en
heeft vervolgens de Nederlandse
regering gepoogd de regering
van de Republiek weer te bren
gen op de grondslag van het
vrijwillig bij de ondertekening
van Linggadjati aanvaarde:
tevergeefs.
Bestand niet nagekomen
Landgenoten, daar is meer.
Op 14 October van verleden Jaar
werd tussen Nederland en de Re
publiek een militair bestand geslo
ten, krachtens hetwelk alle daden
van wapengeweld wederzijds ach
terwege zouden worden gelaten.
Nederland heelt aanstond officieel
gevolg gegeven aan de verplichting,
bij dit bestand aanvaard. Nog die
zelfde dag. 14 October 1946, werden
de Nederlandse strijdkrachten tele
grafisch in kennis gesteld van het
gesloten bestand, onder toevoeging
van de instructie, dat zij zich van
dit ogenblik af, van iedere vijande
lijkheid hadden te onthouden.
De Republiek echter van haar
kant heeft eenzelfde verklaring
eerst maanden nadien afgelegd en is
vervolgens daarop weer gedeeltelijk
teruggekomen. Zij heeft nimmer op
gehouden daden te stellen in lijn
rechte strijd mc. dit bestand, en
ontkent dit ook niet
Van de ondertekening van het be
stand af tot vandaag toe zjjn van
republikeins grondgebied uit over
schrijdingen der demarcatielijnen,
schermutselingen, aangebonden door
regelmatige of onregelmatige troe
penonderdelen, beschietingen van
Nederlandse patrouilles, brandstich
tingen in de kampongs, intimidatie,
mishandeling, ontvoering en dood
slag, optreden van sluipschutters en
artillerie. anleg van stellingen,
storing van telefoon- en spoorweg
verbindingen. vernieling van we
gen en bruggen enzovoort aan de
orde van de dag geweest.
De minister.president
Dr. L. J. M. Beet
Linggadjati zou een tijdperk van
eerlijke samenwerking inluiden,
nrettemin is het aantal schendingen
sinds de ondertekening van Ling
gadjati de duizend gepasseerd.
Bovenmenselijk geduld
Bij ons bezoek aan Indonesië heb
ben mijn ambtgenoot van overzeese
gebiedsdelen en ikzelf de toestand
in ogenschouw genomen. Wij zijn
diep onder de indruk gekomen van
het welhaast bovenmenselijk geduld,
dat van onze Nederlandse soldaten
werd gevergd.
Zeker: ook onzerzijds hebben
schendingen van het bestand
plaats gevonden. De Republiek
heeft er enkele tientallen mede
gedeeld. Al deze gevallen zijn
onderzocht en over elk hunner
is een rapport opgemaakt en
toegezonden aan de Republiek.
Nimmer heeft de Republiek ons
enig rapport doen toekomen
aangaande door ons opgegeven
schendingen.
Herhaaldelijk hebben wij van de
Republiek geëist, dat zij een einde
zou maken aan deze onhoudbare
toestand. In de documenten, gewis
seld na 27 Mei, waarover ik u zo
juist sprak, is telkens opnieuw de
eis gesteld opdracht te geven tot
Naar aanleiding van de radiorede
van minister Beel is het bestuur van
het N.V.V. in Amsterdam bijeenge
komen om zijn houding te bepalen
Vandaag (Maandag) zal een
vergadering worden belegd, waar
aan ook de hoofdbesturen van de
bij het N.V.V. aangesloten bonden
zullen deelnemen. In deze vergade
ring zal worden besloten welke hou
ding de moderne vakbeweging zal
aannemen.
In verband hiermede doet het be
stuur van het N.V.V. een dringend
beroep op ile arbeiders noch op
eigen initiatief, noch in gevolge
oproepen van v.elke organisatie of
groep van personen dan ook, het
werk neer te leggen of onberaden
stappen van welke aard ook te
doen. Maandagavond zal via de ra
dio bet resultaat van de beraadsla
gingen in de hoofdbestuursvergade
ring bekend worden gemaakt.
Het hoofdbestuur van het N.V.V.
heeft er Zondagmorgen door bemid
deling van het Sobsi-bestuur bij
de republikeinse en bij de Neder
landse regering telegrafisch op aan
gedrongen door bemiddeling of ar
bitrage van in onderling overleg
aan te wijzen derden een gewapend
conflict in Indonesië te voorkomen.
In het eerste telegram, dat aan de
vertrouwensman van het N.V.V. in
Batavia is geadresseerd, wordt hem
opgedragen het Sobsi-bestuur drin
gend te vragen bij de regering der
Republiek aan te dringen op de uit
vaardiging van een bevel tot on
voorwaardelijke staking van het vu
ren, stopzetting der vernielingen,
opheffing der voedselblokkade en te
rugtrekking der troepen tot 10 km
van de demarcatielijn.
Het hoofdbestuur van de E.V.C.
heeft Zondagavond besloten een be
roep te doen op het N.V.V.-bestuur
tot een gemeenschappelijke actie.
Het heeft het N.V.V. schriftelijk ver
zocht hierover overleg te plegen.
Hel E.V.C.-bestuur heeft zich ln
een oproep tot de werkers gericht
met het verzoek hun stem te ver
heffen tegen het geweld en voor de
vrede en dringt er voorts bij alle
vredelievende krachten op aan zich
aaneen te sluiten en in de bedrij
ven manifestaties van een gemeen-
schappelijk optreden te leveren, die
gericht moeten zijn op het staken
van het geweld.
in de zelfde verklaring geeft het
JLW C.-bestuur als zijn mening te
Kennen, dat de Nederlandse rege
ring is overgegaan door militair op
treden haar wil op te leggen aan de
regering en het volk van Indonesië
en dat de toepassing van geweid elke
mogelijkheid van samenwerking
tussen Nederland en Indonesië
voorgoed verloren doet gaan.
Hedenmorgen zijn de Amster
damse arbeiders, voor zover dat ln
de vroegte te constateren vlei, al
len aan het werk gegaan. Ook in
Rotterdam en andere grote steden
is do toestand normaal.
Geld: waardeloos of in
waarde gedaald
De handel te Batavia ligt thans
geheel stil en het Republikeinse geld
heeft biina alle waarde verloren,
terwijl ook de Nederlands-Indische
gulden aanmerkelijk in waarde is
gedaald.
staking van de vijandelijkheden. De
Republiek heeft deze eis zolang mo
gelijk genegeerd en tenslotte afge
wezen omdat zij een eenzijdig ge
stelde voorwaarde zou inhouden, in
werkelijkheid heeft Nederland van
de eerste dag af het bestand nage
leefd en bovendien voorgesteld om
wederzijds de troepen terug te trek
ken en te verminderen, mits zij
door een deugdelijke politie-orgam
«-atie zou worden vervangen.
Zie verder pag. 2 O
Palar bedankt voor
Tweede Kamer
Ook uit de P.v.d.A.
L. N. Palar deelt mede, dat hy
In verband met de jongste gebeur
tenissen ln Indonesië Is afgetreden
als lid van de Tweede Kamer en be
dankt heeft als lid van de Party
van de Arbeid.
Ook schoenenbonnen
voor kinderen
Op plaatselijk door de distributie-
diensten bekend te maken dagen in
het tijdvak van 21 Juli t.m. 30
Augustus zal een sc-hoencnbon naar
keuze worden verstrekt aan hen,
wier stamkaartnummer eindigt op
het cijfer 9, voor zover de bon 612
zich nog aan hun inlegvel bevindt
Tevens zal in dit tijdvak aan tfe
kinderen, geboren in de maanden
Juli of Aug. van een der jaren 1932
t.m. 1945 en aan kinderen geboren
in de maand September of October
van het jaar 1946 een schoenenbon
worden verstrekt van de soort en
maat als overeenkomt met leeftijd
en geslacht van het kind Hiervoor
zal bon 604 van het inlegvel worden
verwijderd.
Het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft Zondag
avond in een officieel commu
niqué verklaard, dat de Britse
regering aan de Nederlandse
regering heeft doen weten, dat
zij altijd bereid is haar goede
diensten aan beide partijen aan
te bieden. Dit aanbod is op
nieuw aan beide partijen ge
daan. Deze stap is ondernomen
na volledig overleg met de rege
ring van de Verenigde Staten.
Het is met de grootste teleurstel
ling. dat Zijner Majesteiti regering
getuige is van de mislukking van
haar onophoudelijke pogingen ge
durende de laatste achttien maan
den om een vreedzame regeling te
bevorderen van de bijzonder moei
lijke situatie, die sedert de Japanse
overgave op Java en Sumatra heeft
voortbestaan, ■'o wordt in het com
muniqué gezegd.
Het communiqué onthult dat de
Britse regering in de jongste crisis
aan de Nederlandse regering de mo
gelijkheid in overweging gegeven
heeft om een politieke commissaris
van een neutrale mogendheid aan te
stellen, wanneer dit zou kunnen bij
dragen tot het bereiken van een
overeenstemming. Dit bleek echter
niet aanvaardbaar.
Avondklok in Batavia
Persbureau Antara
gesloten
In Batavia geldt avondklok van
18.30 uur tot 5.30 uur.
Het republikeinse persbureau An
tara, dat tot op het laatste ogenblik
berichten over de gevechten had ge
geven, is door de Nederlandse troe
pen gesloten en staat thans onder
bewaking. De republikeinse radio te
Batavia, die vannacht door de Ne
derlanders werd gesloten, kwam
vanmorgen weer in de aether met
uitzendingen onder Nederlandse su
pervisie.
In verband met de snelle ontwik
keling der gebeurtenissen in Indo-
sië hebben verschillende Instanties
van de Partij van de Arbeid lang
durig vergaderd.
Vrijdagavond was er een fractie
vergadering, die tot 1 uur in de
nacht geduurd heeft. In deze verga
dering waren de zes ministers, die
lid van de partij zjjn, aanwezig. Za
terdagochtend om 10 uur kwam het
partijbestuur bijeen en in de mid
dag de partijraad.
In deze vergadering is lang
en ernstig beraadslaagd. De si
tuatie werd niet eenvoudig ge
acht en men kwam tot de con
clusie, dat, hoe onverkwikke
lijk zulks ook mocht zijn, in de
bestaande omstandigheden,
tenzij zich alsnog een aanmer
kelijke wijziging zou voordoen,
men het onvermydeiyke van
een militaire actie moet erken
nen, waarbij werd uitgespro
ken, dat deze militaire actie zo
beperkt mogelijk zou moeten
zijn.
Men is zich echter wel bewust,
hoe moeilijk dit beperkte wapenge
weld in een lopend conflict is vol te
houden.
Zondagavond is een manifest
uitgegeven door de Katholieke
Volkspartij, dat gericht is aan de
volkeren van Nederland en Indo
nesië.
In de aanhef daarvan staat, dat
de K.V.P. de verwezenlijking van
de Koninklijke rede van 7 De
cember 1942 met haar drie grote
beginselen: vrijheid, gelijkheid en
eenheid wil en daarom heeft mee
gewerkt aan de totstandkoming
van „Linggadjati".
Wij hebben, ook uit Katholieke
kring, in de loop der maanden
tegenwerking, afbrekende critiek
en verdachtmaking tegen deze po
litiek ondervonden. Ondanks dat,
hebben wij ons standpunt onver
kort gehandhaafd, omdat wij daar
in de enige mogelijkheid zagen en
zien tot de vervulling van onze
roeping.
De redding van dit grootse werk
noopt thans de regering, om poli
tiële maatregelen te nemen met
alle haar ten dienste staande mid
delen. Na alles wat de regering
voor de naleving der over en weer
aanvaarde overeenkomst tot het
alleruiterste vreedzaam heeft be
proefd, is thans dit middel ge
rechtvaardigd, het gebruik ervan
plicht Om een blijvende onvrij
heid van Indonesische volkeren
binnen de Republiek te voor
komen. Om een onduldbare onge
lijkheid ten laste van millioenen
Indonesiërs buiten de Republiek
te verhinderen. Om het grote ge
vaar van verwijdering kiem
van stijgende tweespalt en dalen
de welvaart tussen blank en
bruin te ontgaan.
Ook nu willen wi| niets weten
van acties, die optornen tegen de
hier en in Indonesië aanvaarde
grondslag. Ook nu willen wij, op
de grondslag van Linggadjati en
alleen op de grondslag van Ling-
gadiati, verder werken aan onze
politiek van gelijkwaardigheid en
duurzaam samengaan.
De C.P.N. heeft een manifest ge
publiceerd, waarin zjj o.m. schrijft:
„Nadat door de verregaande tege
moetkomendheid van de regering
der Indonesische Republiek overeen
stemming over de uitvoering van
Linggadjati nabij scheen is met
ruwe hand in de loop der gebeur-1
tenLsseh ingegrepen. De regering
heeft thans besloten de wapens te
laten spreken. Thans is het accoord
van Linggadjati geheel verscheurd
en daardoor definitief de band tus
sen Nederland en Indonesië door
gesneden.
Het aanblijven van deze rege
ring, en in het bijzonder het
aanblijven van de ministers der
P.v.d.A. is een aanfluiting der
democratie. Het besluit der
regering voert ons naar de
catastrofe.
De C.P.N. roept op tot onafgebro
ken actie tegen „koloniale oorlog",
tot de vrede in Indonesië zal zijn
hersteld. „De oorlogsregering-Beel
moet vervangen worden door een
vredes-regering".
„Bij ons bezoek aan Indonesië hebben mijn ambtgenoot van overzeese
gebiedsdelen en ikzelf de toestand in ogenschouw genomen. Wij zijn
diep onder de indruk gekomen van het welhaast bovenmenselijk geduld,
dat van onze soldaten werd gevergd," zegt dr. Beel in zijn rede. Boven
staande foto toont de minisier-president (rechts) en de minister van
overzeese gebiedsdelen Jonkman (links), die bij deze gelegenheid door
de heren Schermerhorn en Van Mook werden begroef.
Te middernacht zijn de militaire operaties in alle delen van
java begonnen. Een uur tevoren was reeds een begin gemaakt
met het bezetten van de onder republikeins toezicht staande
openbare nutsbedrijven en het onder bewaking stellen van
republikeinen te Batavia. Gani en Tamzil verblijven onder mili
taire bewaking in hun ambtswoning te Batavia; anderen, waar
onder de republikeinse burgemeester van Batavia Socwirdjo,
zijn tijdelijk ondergebracht in het republikeinse ministerie van
buitenlandse zaken.
soldaten bleven voor het gebouw de
wacht houden. De deur was als ge
woonlijk op deze tijd gesloten, terwijl
binnen geen licht brandde en geen
enkele persoon te zien was.
Nederlandse autoriteiten hebben in
Batavia een milita're veiligheidscen-
suur ingesteld, die echter niet van po
litieke aard zal zijn.
Tamzil: Geen „daarna"
Het is onbegrijpelijk, dat de
Nederlanders, die zich reeds in
een zo precaire positie bevinden,
de last van een koloniale oorlog
op de schouders willen nemen,
waardoor niets zal worden opge
lost, zo zei Tamzil, vice-minister
van buitenlandse zaken der repu
bliek, Zondagmiddag in Batavia.
Zij vergissen zich. als zij geloven,
dat de Indonesiërs „daarna" met
hén zullen willen samenwerken.
Het enige resultaat van die oor
log zal zijn de ondergang van
Indonesië en een wilde haat tegen
de Nederlanders bij alle Indone
siërs.
Wij hebben vier van de vijf Neder
landse voorstellen aanvaard. Het is
niet normaal dat de enige kwestie,
die nog onopgelost is gebleven n.I.
die van de gemeenschappelijke gen
darmerie voor de Nederlanders
reden zou kunnen zijn de Republiek
aan te vallen."
Onze 250.000 soldaten kunnen geen
georganiseerde tegenstand tegenover
een grootscheeps opgezette aanval
stellen, want de Nederlanders zijn
goed bewapend en uitgerust. Onze
voornaamste verdediging zal bestaan
uit de tactiek van de verschroeide
aarde. Als wij bruggen, wegen en
spoorlijnen vernietigen, dan zal dat
zijn om ons te verdedigen. Alleen de
Nederlanders zullen de verantwoorde
lijkheid dragen voor de rampen, die
over het land zullen komen.
De mate, waarin de republikeinen
tegenstand zullen bieden bluft een
vraagpunt. Met tenminste twee di
visies in Oost-Java, die hun basis
hebben in Malang, een divisie in
Midden-Java en twee in West-Java
zullen de republikeinen, naar men
verwacht, scherp tegenstand bieden
aan de Nederlandse openingsaanval-
len. om zich vervolgens terug to
trekken in het beboste bergland,
waar zfj een zeer lastige guerilla
zouden kunnen voeren.
Het Republikeinse persbureau „An
tara" meldt, dat twee Nederlandse
vliegtuigen de vliegvelden bij Ma-
dioen en Soerakarta hebben aange
vallen. De stad Malang is met boord-
wapens beschoten, terwijl bovendien
een munitie-opslagplaats in de om
geving van Magelang werd aangeval
len. Volgens radio Djocja vlogen Ne
derlandse toestellen laag over de
stad. zonder echter enige aanvalsac-
tie te ondernemen.
Antara bericht verder, dat twee
Nederlandse vliegtuigen een aanval
van een half uur op het vliegveld
van Tjibeureun hebben uitgevoerd.
Het aantal slachtoffers is onbekend.
De Nederlanders hebben een aan
val op het front van West-Ja va inge
zet en op het ogenblik, dat het be
richt geschreven werd (9 30 plaatse
lijke tijd), waren mitrailleurs en
mortieren over en weer actief.
Officiële berichten over voortgang
der Nederlandse troepen op de fron
ten van Batavia. Bandoeng. Sema-
rang en Soerabaja ontbreken nog.
De regen over geheel Java schijnt
echter de acties te land en in de
lucht te vertragen, aldus besluit het
republikeinse persbureau het com
muniqué.
In Oost-Java werd een personen^
trein vanuit Nederlandse vliegtui
gen onder vuur genomen. Vier Ne
derlandse vliegtuigen vlogen heden
morgen gedurende vijftig minuten
hoven Djogja. Nederlandse amphl-
bie-vllegtuigen en een Nederlands
oorlogsschip zyn de haven van
Cheribon binnengekomen. Het re
publikeinse kabinet is heden te
Djogja byeengekomen.
Volgens het republikeinse pers
bureau Antara heeft een Neder
lands vliegtuig boven Cheribon
pamfletten uitgeworpen, onderte
kend door generaal Spoor, waarin
h\j de bevolking aanmaant tot
kalmte en oproept geen verschroei
de-aarde-tactiek toe te passen.
Generaal Soedirman, opperbevel
hebber der republikeinse strijd
krachten, richtte zich heden tot het
Indonesische volk met de woorden:
„Thans is het ogenblik voor alle In
donesiërs aangebroken om hun land
te verdedigen tegen de Nederlandse
aanval. Het gaat om de verdediging
vtrn onze natie". Hjj verklaarde ver
der, dat de Nederlanders de aanval
waren begonnen zonder enige voor
afgaande oorlogsverklaring
Warmer
Weersverwachting van De Bilt, J
geldig tot Dinsdagavond.
Windstille nacht met plaatse-1
lijke nevel en mist. Morgen in
de loop van de dag geleidelijk
weer iets toenemende bewolking,
maar nog vrijwel nergens buien-1
vorming. Flinke stijging van
temperatuur. Matige wind tussen fc
I Zuidwest en Zuidoost.
Dr. Van Mook deelde gisteravond
is een persconferentie mee:
De acties zullen worden gelocali-
seerd. tenzij omstandigheden tot een
andere koers dwingen Er zullen geen
maatregelen genomen worden tegen
republikeinse funclionarissen en de
republikeinse pers indien zij zich rus
tig gedragen; mogelijk zullen zij voor
enige tijd worden beschermd doch
niet worden gearresteerd. Een uitzon
dering zal slechts worden gemaakt
voor hen, waarvan bekend is, dat zij
iets van zins zijp. doch het betreft
hier slechts enige honderden, die mo
gelijk over enige dagen weer zullen
worden vrijgelaten.
Voor de leiding van de civiele za
ken op Oost-Java is aangewezen de
residenf van Soerabaja mr. Hunger,
voor West-Java de heer Abdoelkadir.
Op de vraag wat de Nederlandse
regering zou doen. indien een derde
mogendheid de kwestie voor de Vei
ligheidsraad zou brengen, antwoord
de dr. Van Mook hiervan niet het
minste idee te hebben.
Nog een stap
Een laatste stap van de Indonesi
sche delegatie was Zondagmorgen
het voorstel aan de commissie-gene
raal om Dinsdag bijeen te komen en
de nog onopgeloste problemen te be
spreken. Aan dit verzoek werd toege
voegd, dat, mocht deze conferentie
tot geen enkel resultaat leiden, het In
ternationale Hof van Justitie in Den
Haag om arbitrage zou moeten wor
den verzocht.
De commissie-generaal heeft het
voorstel verworpen. Volgens een Ne
derlandse woordvoerder werd de
stap beschouwd als een nieuwe po
ging om een oplossing van de ge
schillen op de lange baan te schuiven.
Later op de dag overhandigde dr.
Van Mook een brief aan de republi
keinse delegatie, waarin het optreden
der troepen werd aangekondigd.
Waarnemers zijn van mening
dat het ten minste twee dagen in
beslag zal nemen om mijnen en
opstakels op te ruimen voor de
Nederlandse troepen in de rich
ting van het binnenland kunnen
oprukken.
Geen tegenstand
De voorbereidingen voor de over
neming van de republikeinse gebou
wen begon reeds vroeg op de dag
met aanzienlijke militaire activiteit op
straat en in de hoofdkwartieren van
leger en politie, zo meldt Reuter. Ge
wapend met geweren, pistolen en
tommyguns arriveerden politietroepen
en Nederlandse soldaten in motorlor
ries aan de stations, de postkantoren,
de republikeinse regeringsgebouwen
en openbare nutsbdrijven en namen
deze over, zonder dat tegenstand ge
boden werd. Eerder hadden de repu
blikeinse autoriteiten hun personeel
geïnstrueerd geen tegenstand te bie
den. Zij hebben aan iedere employé
twee maanden salaris uitbetaald en
zoveel mogelijk levensmiddelen uitge
reikt als beschikbaar waren en hun
tevens bevolen van morgenochtend af
de non-cooperatiecampagne te begin
nen.
Te middernacht is dr. Gani door de
straten van Batavia, die door Ambon-
nezen waren afgezet, naar het door
de Nederlanders bezeth. republikeinse
ministerie van buitenlandse zaken ge
leid, waar de onder verdenking staan
de republikeinen bijeen zijn gebracht.
Er werd geen weerstand geboden. Dr.
Gani had zich blijkbaar in alle haast
gekleed. Hij droeg burgerkleding over
zijn pyama. Om 23 uur plaatselijke
tijd arriveerde zes Nederlandse solda
ten voor het gebouw van het nieuws
bureau „Antara". Twee Nederlandse
