DAGBLAD VOOR AMERSFOOST
OOK SOEKARNO BEVEELT
„STAAKT HET VUREN"
B
AMSTERDAM
Sjarifoeddin wil arbitrage
1
B
Vakarbeiders in de kampen
luchten hun hart
Een geleerde en een moedige
vrouw
Wat nu
„Linggadjati niet
meer van kracht"
Republiek niet
onafhankelijk
Laatste acties
Douane-unie van 16
landen in Europa?
KOMT NAAR
U TOE!
120 millioen dollars
voor Europa?
Gironummer 510330 - Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of 1 4.~ per kwartaal Losse nummers 10 ct.
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Dinsdag 5 Augustus 1947 Nr. 712 6e Jaargang
Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telcf. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Soekarno heeft gisteravond in een radiorede bevel
gegeven de vijandelijkheden te middernacht te
staken.
Sjarifoeddin, die na hem voor de microfoon kwam, viel in een
scherpe politieke rede opnieuw de Nederlandse houding aan. De
Nederlanders verklaren thans, dat zij voor orde en rust zullen
zorgen in de door hen bezette gebieden. Dit moet onder ons volk
wraakgevoelens wekken, aldus Sjarifoeddin.
In het bezette gebied vechten nog vele strijdorganisaties, die
moeilijk bereikbaar zijn. Hoe kunnen wij hen op tijd bereiken,
terwijl ons pas heden het telegram bereikte?
Wij moeten ons thans houden
aan de beslissing van de Veilig
heidsraad. zo ging Sjarifoeddin
verder. Aan Linggadjati zijn wij
niet meer gebonden, want de
Nederlanders hebben opnieuw
Linggadjati geschonden door
Banka, Billiton. en Riouw on
afhankelijkheid te geven.
Wij willen het conflict op
vreedzame wijze oplossen, maar
op een geheel nieuwe basis. Wij
wensen arbitrage door een der
de. Wapenstilstand betekent
voor ons dat de pemoeda's wor
den vrijgelaten en de Neder
landse troepen weer achter de
demarcatielijnen worden terug
getrokken.
Voor Diogja's besluit om de vijan
delijkheden te staken viel. waren
nog enige moeilijkheden op te los
sen met betrekking tot het voor de
Republiek bestemde telegram van
de Veiligheidsraad. Gani. zo blijkt
achteraf, had geweigerd voo- de
overbrenging te zorgen, omdat hii
geen kans zag on tijd Diogja te be
reiken. en do indruk wilde voorko
men dat de Republikeinse regering
treuzelde met de afkondiging van
het ..cease five". Het telegram was
ovorieens al van Zaterdag 12 tot
Zondag 8 uur in handen van de Ne
derlands-Indische regeling. Men
overwoog vertegenwoordigers van
de U.N.O. of van een vreemde mo
gendheid om bemiddeling te vragen,
maar om tijdverlies te voorkomen
werd het telegram tenslotte voor de
zender Batavia voorgelezen en later
uit een vliegtuig boven Djogja neer
gelaten.
Het Nederlandse Icgcrbericht van
gisteren meldde zonder nadere uit
leg dat „veiligheidsmaatregelen"
waren getroffen op Madoera. Een
militaire woordvoerder heeft later
meegedeeld, dat uit dit bericht moet
worden afgeleid dat er troepen zijn
ontscheept. Hij verklaarde, dat dc
Madoercse bevolking, die meer dan
een millioen zielen telt. hongersnood
lijdt, daar zij is afgesneden van het
Javaanse vasteland. Er zijn grote
ladingen rijst naar het eiland ge
zonden.
Verder werd op de laatste dag
van de „politiële actie" de bezetting
van Kroja en Soempioeh bekend ge
maakt. resp. 15 km. ten Zuiden en
14 km. ten Oosten van Bandjoemas.
Eveneens werd bekend gemaakt,
dat de verbinding tussen Tegal en
Seniarang aan de noordkust (die
blijkbaar door de T.R.I. verbroken
was) weer was hersteld.
Bij de opmars op Noord-Sumatra
stond het Nederlandse leger 80 km.
ten Oosten van Pematang en Sian-
tar. even buiten Tandjong Balai.
Het spoorwegverkeer tussen Medan
Met haar beminnelijkste glimlach
slapte een 22-jarig Amerikaans
meisje uit Texas te Schiphol als
laatste uit het toestel van de Ame
rican Overseas Airlines uit Frank-
a^' schoonheidskoningin der
Amerikaanse luchtvaart troepen in
Europa! Zij werd gekozen uit 27
meisjes, die elk een luchtvaarton.
derdeel in Europa vertegenwoordi
gen Veertien maanden werkt Vir
ginia nu bij de luchtmacht in IFi'es-
baden en miss is ze ook niet meer.,..
Ze heeft haar hart geschonken aan
een jonge Amerikaan, ook uit
Texas, met wie ze nu ruim een jaar
getrouwd is. Als beloning voor haar
schoonheid mag ze nu drie dagen in
Holland doorbrengen, wat ze most
lovely" vindt!
en Tebing Tinggi was Maandag her
vat. en de dienst op de ljjn tussen
Medan en Siantar zou Dinsdag weer
worden geopend.
De bronnen bij Sibolangit. die het
water voor Medan leveren, werden
in tact aangetroffen, doch het was
nog niet bekend of de 40 km. lange
pijpleiding naar de stad gebruikt
kon worden, aldus het communioué
Bij de opening van de zitting van
de Veiligheidsraad deelde gistermid
dag de voorzitter. Faris al Choerv
mee dat hij bericht had ontvangen
van de minister-President van de
Indonesische Republiek, waarin de
ontvangst van hot telegram van de
Veiligheidsraad bevestigd werd,
maar waarin geen mededeling wei d
gedaan van de voornemens der ve-
publiek. Al Chocry. blijkbaar Sjari
foeddin met Gani verwarrend, zei
verder, dat Sjarifoeddin uit gevan
genschap ontslagen was. Ook van
Nederland was dc bevestiging ont
vangen van de ontvangst van het
telegram. Hoewel België een discus
sie zonder de aanwezigheid van Ne
derland en India wilde voorkomen,
kreeg toch Hodgson (Australië)
het woord. Hodgson beschuldigde
de Nederlandse regering ervan, dat
zij het telegram van de Veiligheids
raad voor Djogja langer heeft op
gehouden dan nodig was. Hij stelde
voor een officiële afgevaardigde van
de U.N.O. naar Indonesië te zenden,
om de Veiligheidsraad op de hoogte
te houden. De voorzitter zou hier
over het secretariaat raadplegen.
Saparoea in ballast naar
Amsterdam
Het 6000 ton metende Nederlandse
schip „Saparoea" is uit Southamp
ton naar Amsterdam vertrokken.
Het schip liet Engelse surplus oor-
logsvoorraden achter, welke, toen
het verbod van dc Engelse regering
op de uitvoer van oorlogsmateriaal
naar Indonesië werd afgekondigd,
nog niet ingescheept waren. De !i-
ding. welke reeds aan boord was
voordat het verbod was bekend ge
maakt, mocht aan boord blijven.
Het ms. „Johan de Witt", dat be
halve 851 uit Indonesië komende re-
patriërenden, in Southampton nog
241 repatriërenden afkomstig uit
Australië en behorende tot de ko
ninklijke marine aan boord heeft
genomen, zou vandaag te Amster
dam aankomen.
zegt Washington
De Verenigde Staten erken
nen de Indonesische Republiek
niet als een afzonderlijke natie,
aldus deelt het Amerikaanse de
partement van buitenlandse za
ken mede.
In April 1947 werd de Republiek
de facto erkend: Dit is het uiterste,
wat dc Verenigde Staten onder
soortgelijke omstandigheden kun
nen doen, omdat Indonesië niet een
volledige onafhankelijke natie Is,
krachtens de overeenkomsten met
de Nederlanders. (A.P.)
Legerbericht van heden:
De Nederlandse troepen heb
ben in de nacht van 4 op 5
Augustus om 24 uur plaatselijke
tijd de opmars gestaakt ingevol
ge opdracht van de legercom
mandant. Van dit tijdstip af zul
len slechts maatregelen worden
uitgevoerd voor het vestigen cn
handhaven van recht en veilig
heid in de thans bezette gebie
den. zo wordt in het Neder
landse legerbericht van heden
gemeld.
Uit nagekomen berichten blijkt,
dat het totaal aantal gesneuvelden
volgens tot dusver ontvangen gege
vens 74. het aantal vermisten 16 en
het aantal gewonden 178 bedraagt.
Over de acties van Maandag zegt
het legercommuniqué:
West-Java en Midden-
Java: Zuiveringsacties en afron
dingsacties zijn 4 Augustus voort
gezet. In verband met berichten be
treffende terreur tegen daar wonen
de Chinezen is Gombon. 30 kilome
ter ten Oosten van Banjocmas. be
zet.
Oost-Java: Grissec, 15 kilome
ter ten noordwesten van Socrabaia,
is bezet. Op Madoera werden de be
veiligingsmaatregelen en zuive
ringsacties voortgezet. Boven Ka-
mal is een „firefly" door luchtaf
weergeschut neergeschoten.
Noord-Sumatra: de maat
regelen voor het herstel van recht
en veiligheid werden voortgezet.
Kisaran, Tandjoengbalai en Oelak-
Meöan (resp. 150, 190 en 180 kilo
meter ten zuidoosten van Medan)
en Aaer Saoeli bjj het Togomeer
werden bezet.
Midde n-S umatra: De bezet
ting van Loeboek Aloeng bleek
noodzakelijk in verband met de ter
reur tegen de bevolking. De zuive
ringsacties op Zuid-Sumatra gingen
gepaard met enige schermutselin
gen. o.a. ten Noorden van Batoe-
radja.
Uit welingelichte kringen te Pa
rijs wordt vernomen, dat de vor
ming van een douane-unie door 16
landen van de commissie voor
Europese economische samenwer
king, die gevormd is in verband
met het plan van Marshall, weldra
op de agenda >an de commissie zal
worden geplaatst.
De commissie za| zich beperken
tot het toestemmen in een derge
lijke unie en zal een bijzonderhe
den uitwerken, Jaar de commissie
op het ogenblik nog slechts vier
weken tijd heeft om het uitgebreide
programma te voltooien.
In welingelichte kringen is men
van mening, dat het gehele voorstel
staat of valt met de houding van
Engeland. In verband met de impe
riale preferenties is het voor En
ge',md moeilijk zich bij een derge
lijke unie aan te sluiten, terwijl het
volgens de leden van de Engelse
delegatie niet waarschijnlijk is, dat
de landen van het empire zich wen
sen aan te sluiten bij een zuiver
Europese douane-unie. De aangele
genheid is reeds hesprnken met de
Amerikaanse autoriteiten, die te
kennen gaven, dat een dergelijke
douane-unie hun goedkeuring zou
wegdragen.
Olie-productie weldra
weer op volle toeren
De grote olievelden van Zuid-
Oost Sumatra en dc daarbU beho
rende raffinaderijen zullen spoedig
genoeg olie opleveren, om in de be
hoefte van geheel Zuid-Oost Azië
Ie voorzien, aldus verklaren Neder
landse ambtenaren.
Volgens berichten uit Palembang
waren er slechts enkele petroleurn-
bronnen in brand gestoken door de
terugtrekkende Indonesiërs. Alle
branden waren geblust en vele an
dere olievelden waren onbeschadigd.
De raffinaderij van de Royal
Dutch Shell, die betrekkelijk wei
nig beschadigd was in 1942, zal deze
zomer weer op volle toeren draaien.
De raffinaderij Soengi Gerong
van de Standard Vacum wordt vol
komen gereconstrueerd en.zal tegen
October weer vliegtuig-benzine pro
duceren.
Asuncion omsingeld
Volgens mededelingen van Para-
gucse vluchtelingen, die aan de
Argentijnse grens zijn aangekomen,
hebben de opstandelingen thans de
hoofdstad van Paraguay, Asuncion,
omsingeld. De tweede legergroep,
die in het week-end inderhaast door
de Paraguese regering is samenge
steld en voor het grootste deel uit
gewapende burgers bestaat, is on
der leiding van generaal Villsboa,
de minister van openbare werken,
in een hevige strijd gewikkeld met
de „opstandelingen" in de nabij
heid van Asuncion.
(Ingezonden mededeling)
(zie annonce van morgenavond)
.1
1
„Waarom krijgen wij geen vacantiegeld?"
(Van onze speciale verslaggever)
„Kunt u ons nou vertellen, hoe het komt, dat wij nog nooit fietsban
den hebben gekregen?"
„Weet u wel, dat er hier metselaars zijn, die in een kort broekje op
de steiger staan, omdat ze geen werkbroek meer hebben?
„Vindt u het geen schandaal, dat we strak in onze vueantieweek
nog niet eens met een weekloon thuis komen? Met een beetje geluk
krijgen wc f 30.uitbetaald, en daar kunnen we niet eens van leven,
laat staan dat we met vacantie zouden kunnen gaan. Die vacantic-
week wordt voor ons een smartweek".
we In dc vacantieweek naar huis
Gebrek aan waardering
Het was tijdens de pauze van een
culturele avond in het arbeiders
kamp te Randwijk, dat wij dit
kruisvuur van vragen moesten door
staan. Het gezelschap „Theo Pater-
notte" bracht daar een gevarieerd
muzikaal programma, waarnaar ook
minister Neher, die behaaglijk aan
zijn pijpje trekkend, op de eerste rij
zat, met genoegen luisterde. Verder
waren daar aanwezig het kamerlid
Mr. A. M. Joekes, die voorzitter is
van de centrale commissie voor cul
tureel werk in dé arbeiderskampen.
Het was een aardige avond, en de
arbeiders genoten volop, maar hun
aandacht werd enigszins afgeleid
door de aanwezigheid van vele jour
nalisten. Blijkbaar verlangden zij er
naar, hun hart eens te luchten, en
in de pauze kregen ze daartoe alle
gelegenheid.
Deze welbespraakte, rasechte Am
sterdammers, toegerust met een
flinke dosis humor, maar ook met
een scherp onderscheidingsvermo
gen, maakten van hun hart geen
moordkuil. Maar het merkwaardige
feit deed zich voor, dat ze over het
kamp zelf, over hun lichamelijke en
geestelijke verzorging, vrijwel geen
klachten hadden. Hun bezwaren
gingen veel verier.
„Meneer, wij worden als bouw
arbeiders niet gewaardeerd, leder
een krijgt fietsbanden, iedereen
krijgt werkkleding. Wij niet. Wy
zijn deze winter 13 weken uitgevro-
ren geweest. We hebben toen geen
vacantiebonnen ontvangen. Nu gaan
Spionnageaffaire in de Universiteits
bibliotheek te Utrecht
Er was een tijd, dat van het boek
de band het belangrijkste was
voor dr. Hanna Kohlbrugge
Schrander ondergronds
werk
WIE zo tussen 1920 en 1930 op
de banken van het Utrechtse
gymnasium zat, werd wel eens krie
gel, als hij de naam Kohlbrugge
hoorde, want dat betekende onver
mijdelijk een vergelijking, die niet
in z(jn voordeel was. De meisjes
Kohlbrugge, dat waren nog eens
leerlingen om trots op te zyn! In
een verstandig ogenblik overwoog
het slachtoffer van de vergelijking
misschien wel eens. dat het voor
die „wurmen" zelf toch ook niet
leuk was, want zrj werden niet al
leen aan anderen ten voorbeeld ge
steld, maar zij werden ook onder
ling vergeleken; nummer één ging
boven nummer twee en de jongste
kreeg het helemaal hard te verdu
ren, want Addie en Ise, die hadden
het toch nog veel beter gedaan. Dat
't juist die jongste, Hanna zou zijn,
die no<- eens op de nominatie zou
komen voor professor in het Per
zisch aan de universiteit in het
Sticht, zullen haar klasgenoten niet
vermoed hebben.
Hanna Kohlbrugge studeerde
oude talen; zjj promoveerde in
het Sanskrit! en werdwerk
loos. In die dagen kort voor de
oorlog was aan leraren geen ge
brek en pas-afgestudeerden kwa
men niet onder dak. In arrenmoede
werd zij wetenschappelijk assisten
te aan de Universiteitsbibliotheek
in Utrecht; in feite kwam zij hier
door in de werkverschaffing. Zij
studeerde verder, nu oud-Perzisch.
De oorlog brak uit; zij bemachtigde
nog net op het laatste ogenblik een
Linguaphone-cursus Nieuw-Per-
ziseh en begon die taal te bestude
ren. Dat bleef zij doen, ook toen
haar heel wat ander werk wachtte.
Vlak voor de oorlog had haar
jongste zusje Hebe al te Potsdam
in de gevangenis gezeten wegens
haar werk voor de Bckenntnis-
kirche. Onmiddellijk na de inval der
Duitsers ging die weer aan de gang,
Hanna hielp op alle mogelijke wij
zen mee. Dezer dagen is gebleken,
welk een belangrijke rol de Univer
siteitsbibliotheek hierbij vervuld
heeft. Wy hebben er uitvoerig over
geschreven.
Hebe werd door de Gestapo ge
zocht; iemand vertelde de Sicher-
heitsdienst, dat hij Hanna en Hebe
samen had gezien; Hanna werd ge
arresteerd en in de Amsterdamse
strafgevangenis opgesloten. Na
tuurlijk ontkende zy alles, maar zij
praatte daarbij zo geleerd, dat ze
haat ondervragers tot wanhoop
bracht. En toen haar oudste zuster
er ook nog bij kwam en zo'n hoge
toon tegen deze mannen opzette,
dat die er beduusd van werden, lie
ten zij haar in vredesnaam maar
weer gaan. Hanna ging, werkte
door, studeerde Perzisch, en ver
zond boeken als „geschenk van de
Utrechtse Universiteitsbibliotheek"
naar de bibliotheken van Genève en
Madrid, waar deze opnieuw gebon
den werden, want in de oorspron
kelijke band zaten de microfoto's
met waardevolle inlichtingen voor
de geallieerden.
De zaak werd verraden, Hanna
Kohlbrugge klom op de fiets en
trapte met haar schryfmachine
naar Amsterdam. Twee dagen la
ter verzond de Amsterdamse „Uni
versiteitsbibliotheek" geschenken
naar neutrale zusterinstellingen!
Kort daarna was dit niet meer no
dig. want het Zuiden van het land
was bevrijd en telefoon en koeriers
zorgden er voor, dat alle berichten
sneller doorkwamen dan via boe-
kenzendingen mogelijk was.
Stoïcijnse kalmte
Dit betekende niet, dat Hanna
Kohlbrugge op non-actief kwam.
Hebe was tijdens een poging om
naar Engeland over te steken, ge
vangen genomen, naar Vught en
later naar Ravensbrück gebracht.
Hanna had haar werk als secreta-
resse-archivaresse van een der
voormannen uit het verzet overge
nomen. Die hele hongerwinter door
sjouwde zij van 's morgens vroeg
tot aan. ook wel tot na het „sperr-
uur" door de stad, geheime aocu-
menten overbrengend van het
hoofdkwartier naar de telegraaf-
rost, torsend met zware archief-
koffers, als de bergplaats van het
archief weer eens gevaarlijk was
geworden. Eens overkwam het
haar, dat de drie koffers op haar
fiets losraakten. Ongelukkig stond
ze te sjorren; er kwam een land-
Dr. Hanna Kohlbrugge, die aan
moderne en oude talen, met inbe
grip van Sanskrit en Oud-Perzisch,
niet genoeg had en behalve aan de
studie haor hart verpand had aan
de strijd tegen de bezetter. Van
boeken en boekbanden weet zij
alles af en van deze kennis maakt
zij dankbaar gebruik om het de
vijand lastig te maken. Dr. Hanna
Kohlbrugge Is taalgeleerde met spe
ciale belangstelling voor Nieuw-
Perzisch. Zal zij eenmaal aan de
Universiteit te Utrecht mogen
doceren? Velen hopen zulks.
wachter aan. Hanna dacht niet an
ders dan dat zij verloren was, de
man zou natuurlijk informeren,
wat zij in die koffers had, denken,
dat het levensmiddelen waren en
van vreugde in de lucht springen,
als hij merkte, wat hij gevangen
had. Hanna had de tegenwoordig
heid van geest Duits te praten:
ogenblikkelijk boog de man als een
knipmes en haalde een lang stuk
touw uit zijn zak, waarmee h\j de
zaak deugdelijk vastmaakte.
's Avonds bij de carbidlantaarn,
vlak bij het potkacheltje, in een be
nauwd klein hoekje zorgde zij dat
de registratie van alle stukken vol
komen bij bleef. Maar 's ochtends
om half zes, zes uur was zij, toen
zij eenmaal gemerkt had, dat een
carbidlantaarn na dc nachtrust nog
wel een paar uur wilde branden, al
weer op en dan gebeurde het vaak,
dat z\j zich verdieptein de stu
die van Arabisch of andere Ooster
se talen.
Nog tijdens de bezetting was zy
gepolst, of zij eventueel docente zou
willen worden aan een uit handels
kringen voortgekomen instituut,
dat beoogde jongelui geschikt te
maken voor de handel met het Na
bije Oosten. Daartoe moesten zy
o.a. Arabisch en Nieuw-Perzisch
kennen en dr. Kohlbrugge was de
enige in Nederland, die deze taal
grondig bestudeerd had.
Een leerstoel Nieuw Perzisch
Na de bevrijding namen de plan
nen om het contact met de Arabi
sche landen, dat Nederland vroeger
zo lang en zo goed onderhouden
had, weer op te nemen, vastere
vorm aan. Iran wil graag betrek
kingen aanknopen met andere lan
den en dan het liefst met landen,
waarvan het geen overheersing of
Invasie te duchten heeft, dus o.a.
met Nederland. Zakenkringen in
Nederland weten dit en zij zijn
vastbesloten de kans te benutten.
Maar dan moeten er weer Neder
landers komen, die Arabisch en
Perzisch kennen. Dat wil dus zeg
gen, dat er eerst geleerden moeten
zijn, die hun dit kunnen onderrich
ten. En zo kwam men opnieuw by
dr. Kohlbrugge en deed haar voor
stellen betreffende een leerstoel
nieuw-Perzisch aan de Utrechtse
universiteit, die door haar zou moe
ten worden bekleed. Om dit zo te
kunnen doen, dat het ook weten
schappelijk verantwoord is, was het
nodig, dat dr. Kohlbrugge eerst nog
een jaar ging studeren aan de
Oriental School in Londen en daar
na naar het land zelf, naar Iran zou
gaan.
Het jaar te Londen is thans
voorbfl; natuurlijk met succes, alle
gewenste resultaten zijn bereikt en
dezer dagen komt dr. Kohlbrugge,
die nu ook nog een Engels „fellow
ship" verkregen heeft, naar Neder
land terug. Het plan was, dat zij na
een korte vacantie naar Iran zou
vertrekken, doch op het laatste
ogenblik doen zich deviezenmoeilyk-
heden voor. Kan Nederland de be
nodigde gelden hiervoor beschik
baar stellen?
Lukt het niet. dan staat te vre
zen, dat dr. Kolhbruggc voor Ne
derland verloren is. Reeds is haar
een Amerikaans stipendium toege
zegd en men kan er verzekerd van
zyn, dat een der Amerikaanse uni
versiteiten, waar kenners van de
talen uit het Nabije Oosten ook niet
groot in aantal zijn, haar zal weten
vast te houden. Dit zou ook hierom
te betreuren zyn, omdat de moge-
lykheid te Utrecht nieuw-Perzisch
te studeren, niet alleen aangenaam
zou zyn voor Nederlanders, die
naar Iran willen, doch omdat hier
door ook de kans geschapen wordt
buitenlandse studenten in Oosterse
talen naar Nederland te trekken.
Tydens haar verblijf te Londen,
waar zij aan de Oriental school na
tuurlijk mensen van alle nationali
teiten ontmoette, is het dr. Kohl
brugge gebleken, dat Nederland op
wetenschappelijk terrein nog altijd
een uitstekende naam heeft. Wordt
het bekend, dat men Oosterse talen
ook in Nederland kan studeren,
dan zal een a^htal studenten er on-
fetwijfeld de voorkeur aan geven
it hier te komen doen.
met een week steun, in plaats van
met een normaal weekloon, plus een
toeslag."
Wij konden hen die avond in
Randwijk niet helpen, maar wel
zegden wij toe, hun bezwaren te
publiceren. Hetgeen wij bij deze
doen.
Cultureel werk in
dc kampen
Een enkel woord dienen wij nog
te wijden aan een hoogst belangrijk
onderdeel van het werk in de kam
pen zelf: de zorg voor het geestelijk
welzijn van de arbeiders. Mr. Joekes
heeft ons daar een en ander van
verteld. Er is een brede organisatie
opgezet van plaatselijke commissies
en provinciale commissies, die haar
overkoepeling vinden in de centrale
commissie. Vertegenwoordigers van
de departementen, van de vakbon
den en van de kerken hebben in dc
centrale en in de provinciale com
missies zitting. In dc plaatselijke
commissies vindt men ook afgevaar
digden van de burgerij en van de
arbeiders uit het kamp zelf.
„Onze zorg strekt zich uit van de
voetbal tot aan de kerk", zo schetste
Mr. Joekes het arbeidsveld der cul
turele organisaties. Aan sport wordt
veel aandacht besteed, cn dan onder
deskundige leiding. Voor Zeeland en
Gelderland zijn al sportleraren be
noemd. In de cantines wordt gezorgd
voor behoorlijke lectuur, kranten en
periodieken; verder worden er cur
sussen gegeven, de eigen werkzaam
heid van de arbeiders wordt be
vorderd, en ten slotte zijn daar dan
nog de ontspanningsavonden, die
een bonte verscheidenheid bieden
van: toneel, cabaret, film. muziek
en sprekers over interessante onder
werpen.
Voor toneel, film en cabaret be
stond vrijwel 100 belangstelling
onder de arbeiders, voor de spre
kers 60 tot 75 voor de lichte mu
ziek 100 en voor het zwaardere
genre 60 Aan de vak- en ontwik
kelingscursussen nam ongeveer 10%
van de arbeiders deel.
Op deze wijze wordt er naar ge
streefd, de arbeiders in hun vrije
tijd verstrooiing en ontspanning te
brengen. Het zal wel nooit gelukken,
de huiselijke sfeer geheel te vervan
gen. maar er wordt in dit opzicht
serieus en loffelijk werk gedaan.
Het Amerikaanse en het Britse mi
litaire bestuur in Duitsland proberen
Noord en Oost Europese landen, die
onder Russische invloed staan te win
nen voor een stelsel van vrije mone
taire handel in plaats van ruilhandel.
Het plan van de Westelijke geal
lieerden werd officieel bekend ge
maakt door de financiële adviseur
van gen. Clay, Bennett.
Bennett zei. dat het plan was tus
sen de Brits-Amerikaanse zóne en
Europese landen, handelsovereen
komsten af te sluiten, welke voorzien
in betaling van de goederen en dien
sten in dollars of harde valuta's.
De 120 millioen dollars, welke ver
kregen worden bij de verkoop van
de Duitse export, zullen in Europa
gebruikt worden voor de aankoop
van goederen van de Duitse nabuur-
staten.
Het jongste succes binnen het ka
der van dit plan was, de onderteke
ning van een accoord met Tsjecho-
Slowakije.
Verder zijn onderhandelingen be
gonnen met een Finse delegatie voor
een dergelijke overeenkomst. Spoe
dig zullen er conferenties volgen met
Hongarije, Zweden en Denemarken.
(A.P.)
Weer geluks
telegrammen
Met ingang van 1 October as. zal
het wederom mogelijk zijn, tele
grammen te verzenden, die geluk
wensen ot rouwbeklag inhouden.
Ook telegrammen op luxe-formu
lieren zullen weer met ingang van
die datum gebruikt kunnen worden.
Elandsfontein naar het
vaderland
De „Elandsfontein" ls op 2 Augus
tus van Danzig naar Nederland op
weg gegaan. Zoals bekend, is dit
schip van de „Verenigde Neder
landse Scheepvaartmaatschappij"
tijdens de oorlog gebouwd op de
werf van Schickau te Danzig.
DE Nederlands© regering heeft
het bevel „Staak' het vuren"
gegeven en op zich zelf stemt dat
tot grote vreugde. Maar diep te
betreuren is. dat dit bevel gege
ven moest worden na een aanma
ning om niet ie zeggen: bevel
van de Veiligheidsraad. Do
eiligheidsraad heeft daarmee
hoe men de zaak ook wendt of
keert dc „politionele actie" der
Nederlanders veroordeeld. Daar
mee is het internationale prestige
van ons land gedaald cn do Repu
bliek heeft er sterk door aan pres
tige gewonnen. Handelbaarder ten
aanzien van tie Nederlandse ver
langens is de Republiek er zeker
niet door geworden.
liet is nu gebleken hoe gevaar-
I ilk het was door gewapend optre
den te riskeren, dat het Indonesi
sche probleem een zaak van tie
U.N.O. zou worden. Zeker op de
lange duur moeten er dan beslis
singen vallen, die niet in dc eerste
plaats dc belangen tier betrokken
partijen maar die der grote mo
gendheden dienen. De bemoeiin
gen van tic Veiligheidsraad zijn
pas begonnen. Wat gaat er nu ver
der gebeuren?
Nederland heeft voor dc inter-
nationele uitspraak gebukt (en
daarmee ontegenzeggelijk een
voorbeeld gegeven, waaraan de
andere mogendheden, dc grote in
de eerste plaats, zich kunnen spie
gelen. Maar enige slagen heeft ons
land toch nog om dc arm gehou
den. Het blijft de bevoegdheid van
de Veiligheidsraad in deze aange
legenheid bestrijden en bovendien
heeft Van Mook in ziin radiorede
duidelijk te kennen gegeven, dat
Nederland niet van zins is het in
dc laatste weken bezette gebied te
ontruimen.
Dc bedoeling is nu, dat de on
derhandelingen. met gebruikma
king van de goede diensten van
Amerika, worden hervat. Maar
hoe? Moet Van Mook nu. na de
door hem aanbevolen gewapende
actie, weer met dc Republiek aan
de tafel gaan zitten? En zal de
Republiek daartoe bereid zijn als
vrijwel overal op Java dc Neder
landse troepen staan? Zal dc Re
publiek er genoegen rnco nemen
als Java in een aantal staatjes
wordt verdeeld, hetgeen in de Ne
derlandse bedoelingen schijnt te
liggen?
Dc Republiek acht in haar offi
ciële verklaring het nu al „van
het grootste belang, dat de Neder
landse troepen uit de gehele ar
chipel worden teruggetrokken."
En in de Veiligheidsraad blijft
Rusland er op staan, dat de troe
pen minstens het in de laatste we.
ken bezette gebied weer prijs
geven. Neen, eenvoudiger is de
zaak er door de .politionele actie"
zeker niet op geworden. De moei
lijkheden zullen zich de komende
dagen blijven opstapelen. En ze
zullen o.i. alleen overwonnen kun-
nen worden indien Nederland de
koers die het de laatste maanden
heeft ingeslagen, consequent ver
laat en een politiek voert, die in
staat is het vertrouwen der Indo
nesiërs. thans zo sterk geschokt,
te herwinnen.
Speciale KLM-vlucht
naar Michigan
Op 11 Augustus a s. zal de K L.IVf
een vlucht Amsterdam—Grand Ra<
pids (Michigan) uitvoeren, waar
van gebruik gemaakt kan wordei
voor het vervoer van philatelistisctu
stukken.
De stukken, die men met dezi
vlucht mede wil geven moeten ge
adresseerd zijn aan het post offie*
Holland (Michigan) en de aandui
ding dragen „per extra K.L.iVl,-
vlucht Amsterdam—Grand Rapids
II Augustus 1947." De terugzending
geschiedt gratis; hiervoor behoef
geen antwoord-coupon te wordei
ingesloten. De K.L M. heeft voor di
doel 10 000 speciale enveloppen doei
vervaardigen.
Duitse partijleiders in
Londen
Een delegatie van twaalf Duitst
politieke leiders, behorende tot alU
partijen, zijn uit de Britse zóne vooj
een vierdaags bezoek te Londen aan
gekomen. Zij zullen studio makei
van het Britse plaatselijke bestuui
en de parlementaire organisatie.
Max Brauer, de sociaal-democra
tische burgemeester van Hamburg
en leider der groep, verklaarde, dai
men vooral belang stelde in de eco
nomische toestand van Engeland
„Alles, wat uw eerste-minister in d<
volgende paar dagen zegt, zal voo)
ons van vitaal belang zijn, wan'
Duitslands toekomst is nauw met dt
uwe verbonden." De delegatie ba
staat o.m. uit vertegenwoordigen
van sociaal-democraten, communis
ten en centrumpartij.
Begin September zal de Zeeuws
middelbaar technische school f
Vlipsingen haar poorten openen.
Onweersachtig
I Weersverwachting, van De Bilt
geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond.
Meest zwaar bewolkt met. regen
hier en daar mét onweer, later in
9 het Westen uat opklarend. Zwak
5 ke tot matige winj tussen Zui't
p en West. Iets lagere temperatuw
jjj dan vandaag.