DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Het Mei-feest verbreedde de kloof
tussen Oost en West
Zware druk op grenzen
van Palestina
Gebruikte Hitier
Nederlandse uniformen?
Attlee:
Rusland is een politiestaat
Boelganin
Imperialisten belemmeren vrede
Hollandse nieuwe
in zicht
Griekse partisanen
in Athene?
De Gaulle wijzigt
zijn koers
Duitser bekent
Britten landen troepen in Haifa
Generaal Foulkes
in ons midden
Duitse staaltrusts
in nieuw gewaad
Maandag 3 Mei 1948
'Achtste jaargang, No. 1010
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements-
orijs 31 cent p. w. of 4,-~ p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.Y, De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort»
Telefoon redactie 4291. (Tcld000 administratie 6235»
4
"pVe viering van de eerste Mei-dag, die gelukkig zonder ern-
stig incident is verlopen, stond geheel in het teken van de
Oost-West-scheiding in de arbeidersbeweging. Overal heerste
een gespannen atmosfeer. Het was in verschillende steden slechts
aan de waakzaamheid van de politie te danken, dat het niet tot
ernstige botsingen is gekomen.
Koos Vorrink:
Socialisten strijden
tegen tgrannie
In Amsterdam begon het feest
vieren al om half negen met twee-
en-twintig kinderoptochten. die
door de CPN waren georganiseerd.
Op de avond waren er twee gro
te openluehtmanifestaties: de CPN
demonstreerde op het IJsclubter-
rein, de PvdA kwam op het Am-
stelveld bijeen. De meeste belang
stelling vond echter de rede die
de voorzitter van de PvdA, Koos
Vorrink in de loop van de namid
dag in ck Apollohal had ui1 espro
ken. De leider van de PvdA wekte
zijn gehoor op, de gedachten op
deze socialistische dag te laten uit
gaan naar de geestverwanten ach
ter het ijzeren gordijn, die, mals
hij zeide, niet in vrijheid kunnen
getuigen van het democratisch so
cialisme.
Spreker wees er op. dat het de
taak der tegen de tyrannie strij
dende socialisten is, het streven
naar een verenigd Europa waar
van de verwezenlijking reeds is
begonnen, te ondersteunen.
De grootste autoriteit
De heren Paul de Groot (lande
lijk secretaris van de CPN), A. J.
Koejemans (gewezen hoofdredac
teur van De Waarheid) en Fred
Schonenberg (communistisch 2de
Kamer-lid) die de menigte resp. in
Amsterdam, Lochem en Den Haag
toespraken, lieten daarentegen uit
komen, dat het juist de arbeider in
Oost-Europa is, die vrijheid kent,
terwijl in Nederland volgens deze
sprekers onderdrukking zou heer
sen. Het Marshall-plan werd als
bevordering van het Amerikaanse
imperialisme afgedaan en de sa
men\. erkende West-Europese lan
den werden van het voorbereiden
van een nieuwe oorlog beschuldigd.
16 Engelsen gearresteerd
De Britse premier Attlee had
over Stalin een heel ander oordeel.
„Evenals in mijn jeugd is Rusland
ook thans een politiestaat, een land
van vrees en onderdrukking, alleen
met een andere groep heersers."
Volgens Attlee moet de Sowjet-
Unie nog vele eeuwen "an voor
uitgang doormaken. De min.-pre-
sident eindigde met dr belofte:
„Waar de democratie bedreigd
wordt zullen wij alles doen om
haar te steunen."
Ook de Britse minister van
Landsverdediging, A. V. Alexan
der, hekelde de politiek der Sowjet
1 Unie en merkte op, dat deze poli
tiek het hoofdbeletsel was voor de
vrede. De minister noemde het
plan-Marshall een laatste kans.
Eveneerjs op deze dag demon
streerden de aanhangers van de
Engelse fascist Mosley, die door de
politie moest worden beschermd.
Zijn partijgenoten brachten de fas-
cistengroet. Het scheen echter
minder rustig te zijn toegegaan,
aangezien 16 personen moesten
worden gearresteerd.
East is East, and
In Parijs hadden de vroede va
deren er reeds bijtijds voor ge
zorgd, dat er geen aanleiding tot
ergernis zou ontstaan. Men had
namelijk de aanhangers van De
Gaulle een stadsgedeelte als opera
tie-terrein toegekend, terwijl de
communisten in een ander gedeel
te van d,e wereldstad mochten de
monstreren.
De burgemeester van Toulon had
een zelfde tactiek toegepast, maar
toen leden van het algemeen Frans
Vakverbond een „verboden straat"
wilden betreden kwamen zij in
botsing met de politie, tengevolge
waarvan verscheidene arbeiders
werden gewond.
Spaak is optimistisch
Van politieke betekenis waren
nog de woorden van de Zweedse
premier, Erlander, die op een so
ciaal-democratische meeting ver
klaarde, dat Zweden een vrije en
ongedwongen buitenlandse politiek
zou voeren, maar ook bereid zcu
zijn de vrijheid en onafhankelijk
heid van het land tegen eventuele
aanval van buiten te verdedigen.
Erlander juichte het plan-Mars
hall toe. Hij vond het vreemd drie
jaar na de les, die Hitler had gege
ven, over de waarde van de demo
cratie te moeten spreken.
De Belgische premier, Spaak,
was van 'ongekend optimisme. Ik
breng U eèn hoopvolle boodschap,
Weerbericht
Weersverwachting tot Dinsdagavond:
IORGEN IETS ZACHTER
Koude nacht met weinig
wind en op vele plaatsen
nachtvorst Morgen gelei
delijk toenemende bewol
king en later voorname
lijk in het Zuid-Westen
ran het land enige regen
of motregen Iets zachter
dan vandaag Meest mati
ge wind uit Zuidelijke
richtingen.
Dinsdag 4 Mei- Zon op 5.05, onder
20 09; maan op 3.59, onder 14.45.
zeide hij te Brussel. Wij worden
niet door een oorlog bedreigd
maar een ongeluk kan er altijd ge
beuren. En derhalve hoopte hij er
in te slagen West Europa te vere
nigen. Dan zou een macht worden
gevormd, die tot dusverre in de
wereld ongeëvenaard is. -
Berlijn eiste!
Beter dan waar ook wanneer
wij Moskou buiten beschouwing
laten was de Meidag in Berlijn
georganiseerd. In de Lustgarten
waren niet minder dan 500.000 per
sonen bijeen gekomen, om naar
een rede van de tweede voorzitter
van het (communistische) vrije
vakverbond, Hermann Schlimme,
te luisteren. Nadat Schlimme de
Londense conferentie had beschul
digd de scheuring van Duitsland
voor te bereiden, eiste hij unifica
tie van de Duitse economie, de
munt, de sociale wetten, het post
wezen en de spoorwegen. Talrijke
rode vlaggen wapperden op de tri
bune, waar grote foto's van Marx,
Liebknecht, Engels en Bebel prijk
ten.
Aan het andere einde van
Unter den Linden, op de Platz
der Republik, waren de anti
communisten bijeen. Hier eiste
de afgevaardigde voor Europa
van de American Federation of
Labor, Henry Rutz, een snel en
definitief vredesverdrag en dat
alle bezettingstroepen snel en
gelijktijdig vertrekken.
Gouden droom
verwezenlijkt
In Moskou had de traditionele
parade plaats, die, begunstigd door
warm zonnig weer, meer dan een
millioen burgers op de straat had
gelokt.
Boelganin, de minister van de
gewapende strijdkrachten, hield
een rede, waarin hij een opsom
ming gaf van de verdragen, die
Rusland met andere landen heeft
gesloten als een bewijs van zijn
volhardende en onvermoeide strijd
voor een rèchtvaardige democrati
sche vrede.
Volgens de Pravda is de gouden
droom der mensheid, het socialis
me, reeds werkelijkheid geworden
op een zesde gedeelte van de aard
bodem.
De leider der Griekse Guerilla-
strijders, generaal Markos, meende,
dat deze droom ook voor Grieken
land spoedig verwezenlijkt zal zijn
en hij beloofde een geweldige
overwinning en de schepping van
een volksdemocratie.
Op 18 Mei zal de halve haringvloot
met een enigszins beperkt aantal netten
de vroeg-haringvlsserlj beginnen. Deze
beperking zal voorkomen dat de vroe
ge vangst een financiële mislukking
wordt en zal tevens de vissers in de
gelegenheid stellen, de jonge haring de
best mogelijke verzorging te geven
Maatjesharing is namelijk een teer pro
duct, vanwege het hoge vetgehalte, zo
dat ze niet bewaard en dus ook niet
geëxporteerd worden kan, behalve mis
schien naar België.
De prlmeurprijzen zullen evenwel
niet te lang gelden, aangezien op 25
Mei nog een aantal schepen gaan va
ren en op 1 Juni de gehele vloot van
200 schepen.
De eerste nieuwe haring wordt 22 of
24 Mei verwacht.
Sowjet-officier loopt
naar de Engelsen
Kort nadat de Russische autoriteiten
bij de Amerikanen een protest hadden
ingediend tegen de ontvoering van de
Sowjet-officier luit.kol. J. D. Tassojev,
werd medegedeeld, dat de betreffende
persoon zich te Herford in de Britse
zone bevindt en.vdaar ondervraagd
wordt. Tassojev. zo verneemt A.P. ver
der. was in Bremen gestatlonnecrd voor
het houden van toezicht op het inladen
van herstelbetalingsverschepingen naar
Rusland en Is door tussenkomst van de
Amerikaanse havenmeester geheel vrij
willig naar de Britten gegaan.
De DC 6 PHTKW, die Zaterdagmorgen op Schiphol tijdens de
start doormidden brak is niet zoals aanvankelijk werd vermeld het
toestel, dat „Wilhelmina" zou worden gedoopt, maar de tweede ma
chine van de serie van 7 weJke de KLM in Amerika besteld heeft en
waarvan de eerste 25 Maart in ons land arriveerde. Het is bijna uit
gesloten, dat het ongeluk te wijten zou zijn aan een constructiefout,
daar begin Maart de DC 6-toestellen, nadat zij in verband met ver
schillende rampen uit de dienst waren genomen, weer door de ver
schillende luchtvaartmaatschappijen op hun lijnen waren ingezet. De
brandweer, die terstond na de ramp ter plaatse was, heeft wel met
schuimblusappnraten gewerkt, doch van vlammen was niets te zien.
Dagelijks werden met de DC 6 toestellen lesvluchten gemaakt om het
pilotencorps vertrouwd te maken met de besturing. Twee werklieden
zijn bij het vliegongeval op Schiphol aan een groot gevaar ontsnapt.
Het toestel raakte met de top van de linkervleugel de grond, draaide
een hele slag om en kwam tenslotte in de zandheuveltjes aan de
zuidelijke rand van het vliegveld terecht, waar op het ogenblik aan
een rijbaan wordt gewerkt. Bij deze manoeuvre schoof de machine
over enige draineringsbuizen heen, waarin twee arbeiders aan het werk
waren. Zij zagen het toestel over zich heen schuiven, doch kwamen
met de schrik vrij, evenals de uit vier personen bestaande bemanning
van het vliegtuig. Van beide vleugels zijn stukken afgebroken. Leden
van de Rijksluchtvaartdienst stellen een nauwkeurig onderzoek In.
De bond van de Engelse koopvaar-
dijvaart heeft in ci)n jaarlijks rapport
verzocht om een nauwgezette contröle
en selectie bij het aanwerven van zee
lieden. „daar communistische groepen
een poging doen tot infiltratie van de
industrie ten einde dc macht te ver
krijgen".
Communist vermoordde
minister van justitie
De Griekse minister van Justitie,
Christos Ladas, is Zaterdagavond aan
de gevolgen van een op hem gepleegde
aanslag overleden. Het staat thans vast,
dat een 22-jarige communist de hand
granaat in zijn auto heeft geworpen.
Na de aanslag schoot de politie op de
dader, die gewond naar een ziekenhuis
werd vervoerd en daar mompelde: „All
ies voor de partij!"
Naar de secretaris van de premier
verklaarde vormt de aanslag een on
derdeel van een communistisch complot
om de premier en andere ministers te
vermoorden.
Ladas, die als een van de sterkste
mannen van de liberale partij werd be
schouwd, heeft krachtig gewerkt voor
de uitvoering van terechtstelling van
personen, die wegens moord ter dood
veroordeeld waren. JDe laatste maanden
zijn er ongeveer 125 linkse personen
die al twee drie jaar in de gevange
nis zaten, terechtgesteld.
Een paar uur na de aanslag werd de
staat van beleg in Athene afgekondigd.
Voorts werd een uitgangsverbod voor
Athene en Piraeus tussen nul uur en
vijf uur ingesteld en werd de pers ver
boden nieuws over de operaties tegen
de guerillastrijders te publiceren. De
vice-minister-president, Tsaldaris, deel-
dè nog mede, dat deze maatregelen het
gevolg zijn van de wanordelijkheden,
die de indruk wekken dat vermomde
partisanen Athene hebben weten bin
nen te komen.
Churchill Donderdag
in Nederland
Naar ANP meldt zal Winston Chur
chill Donderdagmiddag 6 Mel op Schip
hol aankomen. Churchill, die het ..Con
gres voor Europa" hoopt bij te wonen.
zal gedurende zijn verblijf in Nederland
in de Britse ambassade logeren»
SÊd
Voor de dertiende maal wist Triton
op bet Amsterdam-Rijnkanaal te Jut-
phaas de Varsity te winnen. De strijd
was ditmaal feller dan ooit te voren
en met slechts een halve lengte ver
schil schoot de oude vier van Triton
voor Aegir door de finish.
Hij kreeg een cent voor
zijn vrouw
Dc Engelse vereniging van ge
trouwde vrouwen is het niet eens
met de wet. die een echtgenoot toe
staat van een man. die hem zijn
vrouw afhandig heeft gemaakt,
schadevergoeding te eisen. In dc
laatste tijd i& het namelijk herhaal
delijk voorgekomen, dat dc waarde
van de vrouw moest worden ge
taxeerd en het bleek toen. dat deze
kan verschillen van een farthing
een vierde penny ruim een
cént) tot 5000 pond (f 50-000)De
genoemde vereniging noemt deze
wet een overblijfsel uit de dagen,
toen een vrouw niet meer was dan
een stuk onroerend goed. Ook de
Londense kranten zijn tegen het
handhaven van de geldelijke waar
dering van het verlies, dat de echt
genoot door ontrouw van zijn
vrouw li/dt.
R.P.F. vormt cellen
Generaal de Gaulle en zijn anderhalf
millioen leden tellende R.P.F. hebben
volgens Reuter een scherpe wending
naar links genomen door de vorming
van meer dan 1300 cellen in Franse
fabrieken.
Naar de vooraanstaande Gaullisti
sche functionaris lacques Baumel dien
aangaande mededeelde, zijn er reeds
140.000 betalende leden. Deze cellen
heten „groupes d entreprise'Hun
functies vallen niet samen met die van
de vakverenigingen, integendeel, de keu
ze van de vakvereniging staat voor de
leden vrij. Het doel van deze cellen is.
de arbeiders van eenzelfde fabriek te
verenigen ten einde communistische
propaganda in de fabrieken te bestrij
den. bescherming te verlenen tegen
communistische intimidatie en. zo no
dig, sabotage te voorkomen.
Een ander symptoom voor de veran
dering van koers van de RPF is een
verklaring van de leiders van deze
partij op het jongste congres te Mar
seille. waarin wordt gezegd, dat zi| een
anti-marxistische en anti-communisti
sche, doch ook anti-kapitalistische en
revolutionnalre leer aanhangen.
Oorlogsvrijwilligers
half October weer
thuis?
Naar wfj in de „Volkskr.nt" van
hedenmorgen lezen zou het in de
bedoeling van dc legerleiding lig
gen om alle oorlogsvrijwilligers, die
vóór Juni 1946 in Indonesië zijn
aangekomen, te demobiliseren vóór
October 1948.
Het inschepingsprogramma. zou.
nog steeds volgens dit blad. luiden:
Op 24 April 1-8 R.I. en 2-6 R.I.
per „Johan van Oldenbarnevelt"
naar Nederland. (Zoals men zich zal
herinneren maakten wij destijds van
de afvaart van dit schip melding).
Voorts vertrekt op 3 Mei met do
..Grote Beer" het 1ste regiment ja-
gors.
Op 12 Mei vertrekken met de „Ko
ta Baroe" het 1-3 R.I. en het 1-11 R.I.
Op 20 Mei vertrekken met de
..Waterman" het 1-5 R.I. en het 1-4
R.I.
Op 11 Juni vertrekken met de
„Sibajak" het 2 4 R.T. en het 1-9 R.I.
Op 22 Juni vertrekt met de „Zui
derkruis" het 8e bataljon van het
Regiment Stoottroepen-
Op 28 Juli vertrekken met de „Jo
han van Oldenbarnevelt" het 2 5
R.I.-en 2-7 R.I.
Op 20 Augustus vertrekken met
de „Waterman" het 1-12 R.I. en het
1-11 RI.
Op 3 September ten slotte ver
trekken met de „Sibajak" het 2-10
R.I. Aan- en Afvoertroepen en Le-
gergenie.
Moord te Naaldwijk
opgehelderd
De Naaldwijkse politie is er in
geslaagd licht te brengen in de
duistere moord te Naaldwijk. Tij
dens het verhoor bekende de gear
resteerde Duitser S. met de
vroegere knecht van 't Hoen, in de
avond van Zaterdag 24 April er op
uitgetrokken te zijn om met een
geladen pistool en een masker
voor, de tuinder te* dwingen geld af
te geven. Omdat 't Hoen zich te
weer stelde, had S. geschoten in de
richting van 't Hoen, met het be-
kepde noodlottige gevolg.
De minister van Binnenlandse Za
ken zal vanavond om ongeveer vjjf
minuten over acht over beide zen
ders een radiorede houden over „de
versterking van het wettig gezag".
Arabische invasie zou van zes kanten
tegelijk gaan losbarsten
Terwijl de grenzen van Palestina blootstaan aan zware druk
van alle kanten - Zaterdag werd gemeld, dat Syrische en Liba
nese troepen reeds met een invasie waren begonnen en in het
Zuiden zouden Egyptische troepen Palestijns grondgebied bin
nen gerukt zijn - heeft Groot-Brittannië. dat tot 15 Mei nog
mandaatmogendheid is en als zodanig verantwoordelijk voor de
handhaving van rust en orde, in Haifa duizend soldaten aan
land gezet, die „moeten ingrijpen, daar waar dc rust wordt ver
stoord". In de wijk Katamon van Jeruzalem is sinds Zondag
middag 4 uur een wapenstilstand van kracht tussen Joden en
Arabieren. Dc tussen dc frontlijnen van beider strijdkrachten
gelegen vrije zone is nu bezet door Britse troepen.
Zaterdagavond heeft de Haga- cn volgens Lie zou de zitting nog
nah de volledige mobilisatie van
alle Joden tussen 25 en 35 jaar
bevolen. Zij die reeds als bewa
kingstroepen dienst deden, kunnen
hiermee ook voor frontdienst wor
den opgeroepen.
Zoals langzamerhand gebruike
lijk is geworden bij de berichtge
ving uit Palestina, is ook de Sy-
risch-Libanese invasie in Noord-
Galilea alwaar tegengesproken, en
wel uit Damascus, de Syrische
hoofdstad zelf. Maar de Haganah
meldde zware gevechten in de
grensstreek, waar zware strijd zou
woeden, gepaard gaand met hoge
verliezen door een ernstige aanval
van Syrische en Libanese troepen
met kanonnen en tanks op vier
nederzettingen juist aan de Pales
tijnse zijde van de grens.
Egypte gereed
Bevestiging was evenmin te krij
gen van het bericht dat Egyptische
troepen in het Zuiden Palestina
zouden zijn binnengerukt. Wel
houdt Egypte zich gereed: van het
garnizoen van Cairo zijn alle ver
loven ingetrokken. Egypte, dat bij
een eventuele Arabische invasie in
Palestina het Zuidelijke deel van
het land zou moeten bezetten, zou
-daarbij dan steun krijgen van
Saoedi-Arabie. Ook Irak schijnt
van plan te zijn aan de in
vasie deel te nemen en Transjor-
dnanse troepen staan eveneens ge
reed. Op die manier zullen zes van
de zeven staten-leden van de Ara
bische Liga (Jemen ligt te ver
weg) tegelijk Palestina binnen
trekken, tot welk plan besloten
schijnt te zijn op een militaire
conferentie die Donderdag in de
Transjordaanse hoofdstad Amman
is gehouden. Koning Abdoellah van
Transjordanië heeft na een onder
houd met de Britse gezant met een
lachend gezicht aan verslaggevers
meegedeeld: „De ring rond de
Joodse vijand wordt nauwer. Het
ogenblik waarop de Arabieren heer
e:i meester zullen zijn in Pales
tina is niet ver meer. Wij gaan de
toekomst met vertrouwen tege
moet".
De politieke commissie van de
Veligheidsraad is nog steeds doen
de, te beraadslagen over het UNO-
beheerplan voor Palestina' maar de
kans dat de vergadering van yan-
daag meer zal bereiken dan die
van Zaterdag, welke niets oplever
de, 'is zeer klein. Integendeel:
Trygve Lié heeft tegenover ver
slaggevers erkend, dat het best
mogelijk was, dat de UNO er nog
wel een maand nadat de Engelsen
hun mandaat zouden hebben terug
gegeven over zouden praten, wat
er met Palestina moest gebeuren.
De buitengewone UNO-Assemblée
is reeds haar derde week ingegaan
In een „sterfbed scène" wordt Mussert
door Kamerad Herdtmann bij de neus
genomen
(Van een bijzondere medewerker)
OP Hemelvaartsdag was het in
1940 stralend lenteweer. Maar
Rauschniggs' gesprekken met Hit-
Ier, waar ik mij die dag in ver
diepte, ontnamen mij de vreugde
van de voorjaarsdag door de ont
stellende visioenen die deze lectuur
opriep van de totale oorlog, zoals
Hitier zich die voorstelde. Met cy
nische openhartigheid werd hier
verkondigd, dat oorlogsverklaringen
uit de tijd waren en dat een aanval
voorbereid diende te worden door
activiteit van de vijfde colonne,
waarna een blikseipsnel toeslaan
gepaard met aanvallen op alle sleu
telstellingen de overrompelaar alle
voordelen zou 'verschaffen die hij
maar wensen kon. Luchtlandings
troepen, overvallen op bruggen en
regeringsgebouwen, gewapend op
treden in havensteden, het stichten
van verwarring door gebruik te
maken van de vijandelijke uniform,
Hitier zou alles gebruiken voor zijn
doel. Weinig kon ik vermoeden, dat
wij enige dagen later dit visioen
verwerkelijkt zouden zien. En toch
waren er reeds lange tijd Neder
landers bezig met de voorbereiding
van deze schandelijke operaties.
De zogenaamde Abwehr, de con-
traspionnage onder leiding van Ad
miral Canaris, had in Duitsland drie
opleidingskampen waar Nederlan
ders en. Duitsers geoefend werden
voor de verrassende aanval op Ne
derland, waarbij Nederlanders in
uniformen van de Nederlandse ma
rechaussee als tolk en gids. zouden
optreden voor de Duitse stoottroe
pen. Eén er van was het kamp As-
perberg, gelegen in de buurt van
Goch. Daar bevonden zich ook zo
genaamde volksduitsers, die al op
verraderlijke wijze in burgerkleren
deelgenomen hadden aan de overval
op Polen. Dit feit en de aard van
de gehele opleiding, de geheimzin
nigheid en de voorspiegelingen over
hetgeen er gebeuren ^ging waren
ruim voldoende aanwijzingen voor
de in het kamp aanwezige NSB-ers,
dat zij landverraad gingen plegen
door gewapend met Duitsers in Ne
derland en tegen Nederland op te
treden. Het was b.v. een onderdeel
van hun training, dat zij zich moes
ten voorstellen plotseling in Neder
land te zijn, waar zij dan werden
aangehouden. Zij moesten dan
ogenblikkelijk een verhaal kunnen
vertellen, dat hun aanwezigheid ter
plaatse aannemelijk maakte. Hoe
wel de mannen werd voorgespie
geld, dat Mussert weldra aan de
macht zou komen en dat zij dan
politiediensten in Nederland zou
den moeten verrichten, was hun
hele opleiding er op gericht, dat zij,
bij wijze van verrassing, al of niet
militair in Nederland zouden moe
ten optreden, ter dekking eventueel
van achter hen aan komende Duitse
militairen.
Welke Nederlanders leenden zich
voor deze schunnige vorm van
daadwerkelijk verraad? Het zijn
NSB-functionarissen geweest,
woonachtig in Duitsland, die onder
leden van de NSB aldaar mannen
hebben geronseld.
Een hoofdrol speelde een zekere
Julius Herdtmann, Nederlands con
sul in Kleef, een duistere figuur,
die reeds in de vorige wereldoor
log een dubbele rol speelde en
blijkbaar over veel geld beschikte.
Hij reed rond in een grote auto en
bewoonde een ruim huis. Hij was
reeds voor de oorlog goed bevriend
met Mussert en hoewel liij zeker
geen kleiner aandeel in de voorbe
reiding van het landverraad heeft
geha»! dan Kohier, een tweede be
langrijke figuur in deze aangele
genheid, heeft Mussert In 1940
Kohier laten vallen en Herdtmann
nog lange tijd dc hand hoven het
verradershoofd gehouden.
Tenslotte werd er zo openlijk in
de kringen van de NSB gesproken
over het landverraad van Herdt
mann, dat Mussert zijn oude vriend
royeerde. Herdtmann nam dit ech
ter allerminst en probeerde' Mus
sert weer zachter te stemmen.
Hij liet het voorkomen of hij
op sterven lag en verzocht zijn
leider hem nog éénmaal op 'te
zoeken. Mussert ging naar de
uitgestoten verrader toe. Hoop
te hij nog enige geheimen van
zijn stervende lippen te verne
men? Wie zal het zeggen. De
stervende zag er echter nog al
gezond uit, al sprak hij ook
fluisterend.
Mevrouw Herdtmann, die na
de verraderlijke overval van
Nederlanders op Nederland
enige teruggekeerde „inzetters"
hartelijk gecomplimenteerd
had, trachtte Mussert over te
halen haar „stervende" man
weer in de beweging op te
nemen. Mussert voelde er wei
nig voor, omdat hij vond, dat
hij bij de neus was genomen.
De „sterfbedscène" is toen ont
aard in een fikse scheldpartij
van het mevrouwtje, zodat
Mussert ijlings het rumoerige
sterfhuis verliet.
De Hauptsturmführer der SS,
Herdtmann, leeft inmiddels nog, zij
het ook dat er weinig gelegenheid
in het kamp Crailoo bij Laren is
om in een luxe auto rond te rijden.
De reeds genoemde Kohier speel
de eveneens een'belangrijke rol. De
NSB mocht na de maatregelen van
Minister Goseling weliswaar geen
afdelingen hebben in het buiten
land, maar dat belette Herdtmann
niet een bond van nationaal-socia-
listische Nederlanders in Duitsland
op te richten, waarin Kohier leven
dig medewerkte. Een onderafdeling
van deze bond vormde de afdeling
S(port en) S(pel), waarvan de be
ginletters de werkelijke bedoeling
verraden.
Onder de Sport en Spellers
zochten de raddraaiers hun prooi,
maar al te onnozel moet men de
slachtoffers niet achten. Zij lieten
zich graag lijmen voor het merk
waardige vaderlandslievende doel:
in een Duits militair kamp door
Duitse militairen opgeleid te wor
den voor gewapende diensten in
Nederland, na aflegging van een
eed van trouw op Mussert en een
eed die tot geheimhouding ver
plichtte. Met hoeveel enthousiasme
beschrijft een zekere Martin van
Haalem hoe hij met 30 Mussert-
mannen en 80 kameraden van de
Duitse weermacht geoefend werd
voor de dag van de bevrijding van
zijn dierbaar vaderland!! Een
exemplaar van dit kostbare stuk
bevond zich in de privé brandkast
van Mussert, die zo roerend kon
spreken over de wapenbroeder
schap van Duitsers en Nederlan
ders, j
„twee tot zes weken duren".
Mosje Sjertok van het Joodse
Bureau heeft dc Veiligheidsraad
telegrafisch verzocht, onmiddellijk
tussen beide te komen in Palestina,
omdat anders een oorlog, die zou
kunnen uitgroeien „tot een grote
brand met onberekenbare gevol
gen" onvermijdelijk is.
De gezondheidstoestand van
de echtgenote van de Cana
dese generaal Foulkes, die momen
teel een bezoek aan ons land
brengt heeft hem genoopt enkele
veranderingen in zijn programma
aan te brengen. Mevrouw Foulkes
wordt momenteel te Londen ver
pleegd wegens verschijnselen van
voedselvergiftiging. Hoewel er in
haar toestand verbetering is inge
treden achten doktoren het critieke
stadium van haar ziekte nog niet
geweken. Dc generaal is nu Zon
dagavond alleen te Valkenburg
aangekomen aan boord van een
Canadees militair vliegtuig. On
middellijk hierna heeft de generaal
zich begeven naar dc ambtswoning
van de Canadese gezant hier te
lande de heer Pierre Dupuy. Aan
de galamaaltijd die dc generaal
hier werd aangeboden zaten behal
ve prins Bernhard ook tal van Ne
derlandse hoogwaardigheidsbekle
ders aan, onder wie de minister
president.
Hedenmorgen om acht uur heeft
de generaal zich naar Harderwijk
begeven om daar militaire demon
straties bij te wonen. Aansluitend
daaraan is generaal Foulkes naar
Wageningen gegaan waar hem het
ereburgerschap van de stad is aan
geboden. Het zal geheel afhangen
van de gezondheidstoestand van
zijn echtgenote, of de generaal
hierna nog in Nederland zal blijven
of terugkeren naar Londen.
Na een activiteit van ongeveer twee
jaar zijn Britse deskundigen gereed ge
komen met de deling van de grote staal-
trusts in het Ruhr-gebicd. Dc fabrieks
complexen van dc acht grote trusts, die
tezamen ongeveer zes-en-tachtig pro
cent van de staalproductie in het Ruhr-
gebied omvatten, zijn aan zes-en-twintig
nieuwe maatschappijen overgegeven
Dc toekomstige vorm van eigendom Is
ook thans nog niét bekend. Volgens
een Britse ambtenaar werkten de nieu
we maatschappijen goed en zouden, in
dien dit besloten zou worden, zonder
enige moeill|kheid genationaliseerd kun
nen worden.
Voorlopig behouden de maatschap
pijen de volledige contróle over hun
eigen fabrieken. Evenwel zijn de be
sluiten van de directie onderworpen
aan het veto van dc „Noordduitse
Ijzer- en Staalcontróle", d.i. de afde
ling van het militaire bestuur, die de
verantwoording draagt voor dc staal
industrie in het Ruhr-gebied.
Krenterig krentenbrood
De prijs van het krentenbrood Is
thans vastgesteld op 1,— per brood
van 800 gram cn op 8 cent per bolletje
van ten minste 50 gram. Voorts is be
paald. dat het krentenbrood ten minste
20% krenten, rozi|nen of sucade moet
bevatten. Het publiek dient er rekening
mede te houden, dat de hoeveelheid
aan de bakkers gedistribueerde krenten
en rozijnen betrekkelijk gering ls, zodat
zi) hun klanten slechts mondjesmaat van
krentenbrood kunnen voorzien.
MORGENAVOND 6 UUR
VLAGGEN HALFSTOK
De commissie Nationale Herden
king 1940-'45 verzoekt de bevol
king, op morgen, 4 Mei om 18 uur,
te; herdenking van onze en de ge
allieerde gevallenen in dc oorlog de
vlaggen halfstok uit te steken-
Was 9t maar waar
Een van dc laatste uitlatingen
van Henry Ford. autokoning
was. dat de wetenschappelijke re
sultaten naar aanleiding van de 2e
wereldoorlog de gedurende deze
oorlog aangerichte schade mis
schien meer dan vergoeden zouden.
Thans meende president Truman
aan deze woorden te moeten her
inneren. toen hij verklaarde, dat.
naar men had medegedeeld, grote
verwachtingen wat betreft het ge
bruik van de atoomenergie voor
vredesdoeleinden te wachten ston
den