DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
J
Beschuldigende conclusie in
geval-Santoso (7 doden)
het
Handelaars weigeren jonge
kaas te leveren
Publieke bedrij fsorganisatie
belangrijk gewijzigd
Over Peniwen niets bezwarends
aan het licht gekomen
Cokes voortaan
bonvrij
Eerstenieuwe"
in het land
Route op Berlijn
heropend
Snelste vrouw ontmoet
sterkste man
Dewey bij koningin Juliana op
Soestdijk ontvangen
Klare taal
9f Jaargang no. 116
Vrijdag 20 Mei 1949
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER,
EERSTE RAPPORT OVER BEWEERDE WREEDHEDEN
Geen represailles bij
Djember
BATAVIA In verscheidene Nederlandse dag- en weekbladen «h»
na het inzetten van de tweede politionele actie berichten verschijn
over wreedheden, die Nederlandse soldaten zouden hebben bedrex™
Veel stof deden vooral opjagen dc berichten over het doodschieten van
ïnr. S a n to s o Wiriodihardjo en enkele mannelijke leden van
zyn gezelschap op 19 December en de schietpartij by het ziekenhui* t»
P e n i w e n. Hoewel het officiële onderzoek naar deze gevallen nor nipt
geheel is geëindigd, zijn er toch reeds voldoende gegevens beschikhaar
treden'1 660 beeld is te vormen lloe Nederlandse militairen zyn opge-
deld, terwijl van een dezer vrouwen
de man en van een andere de ver
loofde werden neergeschoten
Uit de officiële militaire rappor
ten is gebleken, dat de Nederlandse
militairen bij het ziekenhuis vuur-
contact kregen met een bewakings-
groep, die deel uitmaakte van een
500 man sterke bende. Bij dit ge
vecht .zo melden de officiële be
richten. zijn vijf mannen van deze
groep gedood. Tijdens de daarop
volgende zuivering van het zieken
huis vluchtte de bende in alle rich
tingen. Er is op haar geschoten,
waarbij nog zes man vielen. Acht
verplegers en elf verpleegsters wer
den gearresteerd.
Het onderzoek naar de toedracht
van dit geval wordt zeer bemoei
lijkt. doordat belangrijke getuigen
uit de bevolking van Peniwen door
rondzwerven TNI-troepen zijn ge-
evacueerd. Intussen is de vertegen
woordiger van de procureur-gene
raal te Surabaja en de substituut
auditeur-militair van de KNIL-
krygsraad. na het verhoor van
veertig militairen en twaalf burgers
niets bezwarends gebleken ten na
dele van de Nederlandse militairen,
die aan deze actie hebben deelge
nomen. De commissie van onder
zoek is van oordeel, dat tijdens de
voortgezette actie op Zondagmorgen
geen mensen zijn gefusilleerd.
Over het geval San tos o deelt
men van officiële zijde mee, dat
mr. Santoso, de heer S o e t o j o, de
dames Soemadi Pradja en
Ke t a j o n e Partowidigdo en
een chauffeur op 19 December in
een gecamofleerde auto van Djokja
naar Solo vertrokken. Vlak bij het
vliegveld Maguwo werd de auto
door Nederlandse militairen be
schoten, omdat de bestuurder geen
gehoor gaf aan het bevel om te
stoppen. Toen de auto tot stilsand
was gekomen bleek de chauffeur
gewond te zijn. Korporaal v. H.
legde een snel verband aan en gaf
de gewonde uit zyn veldfles te
drinken.
Kort daarna verscheen sergeant
majoor G., die bevel gaf de man
nelijke arrestanten te fouilleren.
Over hetgeen daarna geschiedde
lopen de getuigenverklaringen uit
een.
Volgens een der militairen trok
de heer Santoso of de heer Soetojo
een revolver, waarna sergeant-ma
joor G. de drie mannejyke inzitten
den van de auto en nog vier andere
Indonesische arrestanten met zijn
tommygun heeft neergeschoten.
Enkele Nederlandse militairen
beweerden, dat er een handgranaat
in de auto gevonden was, anderen
waren daarvan niet zeker. De beide
dames verklaarden, dat, voor zo
ver zij konden nagaan, geen der
mannelijke passagiers een wapen
bij zich had. Sergeant-majoor G
heeft een Colt ingeleverd, die hij
op een der arrestanten zou hebben
gevonden, maar het staat niet vast
dat di wapvn inderdaad van een --
van hen afkomsig is.
Voor dc Krijgsraad
Op grond van de voor hem zeer
bezwarende resultaten van het on
derzoek zal sergeant-majoor G. zich
voor de Krijgsraad moeten verant
woorden. zodra hy genezen is van
de wonden, bij latere gevechten op
gelopen.
In Peniwen zouden, volgens
de berichten van de kerkeraad in
dat plaatsje, Nederlandse troepen
het ziekenhuis zijn binnengedron
gen. Alle patiënten en het verple
gend personeel moesten naar bui
ten gaan. Op het voorerf zouden
Nederlandse soldaten drie perso
neelsleden en twee patiënten heb
ben neergeschoten, terwijl een pa
tiënt zwaar werd gewond. Acht
leden van het personeel zouden zijn
gearresteerd, en alle medicijnen in
beslag genomen. De inboedel van
het ziekenhuis werd kort en klein
geslagen. Drie vrouwen uit de
Christengemeente werden mishan-
In het
zoeklicht
NA AZIE AFRIKA
HET verwerpen van het Bevin
Sforza-accoord over de toekomst
van de vroegere Italiaanse koloniën
door de V N.-Assemblée laat dit pro
bleem weliswaar volkomen onopge
lost. maar desondanks kan men er
niet rouwig om zijn. dat de Verenig
de Naties geweigerd hebben hun
goedkeuring aan de BritsItaliaanse
afspraak te hechten. De demonstra
ties voor en de feesten na de be
slissing van de V.N.-Assemblée in
Tripolis gehouden, bewijzen maar al
te duidelijk, dat een Italiaans trust
schap over Tripolitanië slechts on
rust in dit en waarschijnlijk ook an
dere Noord-Afri
kaanse gebieden
zou hebben kun
nen wekken. Men
beseft in Europa
nog veel te wei
nig. dat het koloniale tijdperk, dat
in Azië al tot het verleden behoort,
ook in Afrika zijn einde tegemoet
gaat. Een ontwikkelde en politiek
bewuste Afrikaanse élite van Ara
bieren zowel als van negers groeit
op. Wil het Westen zijn invloed in
Afrika behouden, dan zal het in sa
menwerking met deze kringen naar
een economische ontwikkeling van
het Ecarté Werelddeel moeten stre
ven, onder gelijktijdige liquidering
van het koloniale regiem. Ongetwij
feld is het probleem van het Ita
liaanse bevolkingsoverschot een
vraagstuk, dat niet slechts de Ita
lianen, maar de gehele Westelijke
wereld aangaat. In dit opzicht echter
zijn er nog grote mogelijkheden in
Noord- en Zuid-Amerika. Australië
en Nieuw-Zeeland. Dat zyn de aan
gewezen gebieden voor Europese
vestiging in de twintigste eeuw.
Droog
Weersverwachting, medege
deeld door het KNMI te De
Bilt, geldig van Vrijdagavond
tot Zaterdagavond. (Opgemaakt
te 10 uur).
Af en toe matige, overigens
zwakke wind tussen Noord en
West. In de vroege ochtend hier
en daar mist, morgen overdag
droog en op de meeste plaatsen
vrij zonnig weer. Ongeveer de
zelfde temperatuur als vandaag.
(Auteursrechten voorbehouden.
KNMI).
21 Mei: zon op 4 38. onder 20.35;
maan op 2.42, onder 13.32.
Zie verder pag. 2
Nee toch.Heus
Dit is de kleinste fiets van de
wereld. Zij weegt nog geen
kilo en is niet groter dan een te
lefoontoestel. Haar uitvinder,
een Weense ingenieur, geeft toe
dat er een speciale training voor
nodig is om het ding te berijden
maar het kan werkelijk
Bon aangewezen van de
brandstoffenkaart
DEN HAAG Behalve bruin
koolbriketten. turf en kolenslik
worden nu ook cokes bonvrU in de
handel gebracht. In verband hier
mee is het huisbrandrantsoen
1949/1950 op elf eenheden vastge
steld.
Aangezien in het rantsoen
van twaalf eenheden voor
het stookseizoen 1948/1949 onge
veer twee eenheden (4 mud)
cokes waren begreperi, betekent
het thans vastgestelde rantsoen,
tezamen met de bonvrije cokes,
een zekere verruiming van de
consumptiemogelijkheid.
Voor het betrekken van bovenge
noemde 11 eenheden is aangewezen
bon 06 van de brandstoffenkaart
TA 806. Deze bon dient zo spoedig
mogelijk, doch uiterlijk op 10 Juni.
bij de brandstoffenleverancier te
worden ingeleverd. Deze inleve-
ringstermijn zal niet worden ver
lengd.
Ten behoeve van nieuw gevestigde
gezinnen, van kamerbewoners, als
mede van gezinnen die voor 25
Maart aangifte hebben gedaan van
vermissing van bovengenoemde
brandstoffenkaart. zal nog een rege
ling worden gepubliceerd.
Evenals in de afgelopen jaren zal
de bevoorrading van de brandstof-
fenhandel gelijkmatig verdeeld over
de maanden Mei tot en met April
plaats vinden en bestaan uit anthra-
ciet, zgri. esskolen en eierkolen.
Dit betekent, dat de brandstoffen-
handel slechts in beperkte mate an-
thraciet op de bonnen zal kunnen
leveren, zodat het voor regelmatige
voorziening strikt noodzakelijk is.
dat het publiek ook de andere ge
noemde soorten van meet af aan op
de bonnen afneemt.
Slechts bij voldoende medewer
king van het publiek en de handel
zullen moeilijkheden bij de voor
ziening kunnen worden vermeden
Ter voorkoming van misverstand
wordt er de aandacht op gevestigd,
dat de leverancier gerechtigd is ge
deeltelijk cokes te leveren op de
oude bonnen, toewijzingen of ver
gunningen voor brandstoffen, die
vóór 1 Mei zijn geldig verklaard of
uitgereikt.
IJMUIDEN. Hedenmorgen om
veertien minuten over acht meerde
de Katwijker logger KW 227 „Karei
Doorman" onder commando van
schipper-eigenaar Willem van Leeu
wen in de vissershaven van IJmui-
den met aan boord 36 kantjes nieu
we Hollandse haring en won daar
mee de race, die in de afgelopen vier
en twintig uur is begonnen tussen de
haringvloten op de Noordzee. De
burgemeester van Katwijk en vele
andere belangstellenden waren op de
kade^ aanwezig, toen de „Karei Door
man" enige minuten voor acht de
pieren van IJmuiden binnenvoer.
Onder enorme belangstelling werd
de uit 36 kantjes bestaande eigen
vangst overgeladen op vrachtauto's
er. in een feestelijke colonne, waarin
een aantal personenauto's meereden,
die met vlaggen waren versierd,
ging het in snelle vaart naar Kat
wijk, waar nog hedenmorgen de ha
ringen worden gekeurd en op de af
slag komen.
Schipper Van Leeuwen vertelde
nog, dat deze reis de kortste is. die
hy ooit heeft gemaakt. Woensdag
morgen om kwart over tien was hij
„aan schot" gegaan.
Zesduizend gedrukte catalogi
met reproducties van schilde
rijen ter waarde van millioenen
guldens, die in Frankfort gesto
len zouden zijn, werden onlangs
over de gehele wereld verspreid,
met het verzoek nasporingen te
doen. Nu blijken de Rubensen,
Frans Halsen, Cesannes enz.
rustig in een kelder in Frank
fort te liggen.
De UNESCO heeft vastge
steld, dat de communist het
huldigen van ideeën, die afwij
ken van hetgeen hij onder de
mocratie verstaat, als latent
fascisme beschouwt, terwijl de
Westerse democraat juist in het
onderdrukken van afwijkende
meningen het kenmerk van to
talitarisme of fascisme ziet. Een
vergelijk acht de UNESCO niet
mogelijk
Guy d'Amato uit Napels
heeft een nieuw, verbluffend
wereldrecord gevestigd door in
Bologna 1036 uur aan een stuk
te dansen.
Gezin nauwelijks gered uit
brandend huis
AMSTERDAM. Door een ruit
in te slaan heeft het gezin van een
bakker op de Rozengracht zich he
denmorgen vroeg op het nippertje
uit zijn brandende woning kunnen
redden. Om half drie werd een der
vrouwelijke bewoners wakker,
doordat de vloer onder haar bed
brandde. Snel alarmeerde zij de
andere gezinsleden. In pyama ren
den allen naar buiten. Een jongetje
van anderhalf jaar kreeg door glas
scherven een diepe snij wond aan
een beentje, de bakker zelf êen
wond aan zijn voet.
De winkel is geheel uitgebrand,
de bakkerij kreeg alleen veel rook-
en waterschade. De oorzaak van de
brand is nog onbekend.
'S GRAVENHAGE Met Ingang van
1 Mei 1949 ls opgericht het Squadron
No 324 van de Militaire Luchtvaart,
Zojuist vernemen wij, dat de Sow-
jet bezettingsautoriteiten in Duits
land hebben bepaald, dat het verkeer
naar Berlijn voortaan moet worden
geleid over Oebisfelde. dat 25 kilo
meter ten Noorden van Helmstedt is
gelegen.
In de nieuwe Sowjet-Russische
order wordt het volgende bepaald:
1. Alle geallieerde voertuigen
mogen van de grote autoverkeers
weg gebruik maken, zonder daarin
belemmerd te worden.
2. Alle Duitse vrachtauto's, die
voor doorvoer bestemde goederen
vervoeren, alle particuliere auto's
die niet voor goederenvervoer wor
den gebruikt en alle bussen mogen
passeren, indien zij in het bezit zijn
van de normale interzonale docu
menten.
Voortreinen op Zaterdag
UTRECHT. Ingaande Zaterdag 21
Mei zullen, alleen op Zaterdagen, onder
staande voortreinen gaan rijden:
EindhovenDen Haag/Rotterdam
Eindhoven v. 13 06. Best stopt 1315;
Boxtel v. 13.24. Vught v. 13.33; -s-Her-
togenbosch v. 13.41; Zaltbommel v. 13 53:
Geldcrmalseri v. 14.06; Culcmborg v.
14.14; Utrecht CS v 14.36: Woerden v.
14.54; Gouda a. 15.13; Naar Den Haag
Gouda v. 15.16; Voorburg stopt: Den
Haag SS a. 15.38. Naar Rotterdam:
Gouda v. 15 19; Rotterdam Maas a. 15/36.
Den Haag/Rottcrdara—Utrecht,
Den Haag SS v. 16.06; Rotterdam Maas
v. 16 06: Gouda v. 16.28; Woerden v.
16.45, Utrecht CS a. 16.59.
De trein naar Hannover
UTRECHT De directie der Ned
Spoorwegen deelt mede:
De doorvoer van het doorgaande rij
tuig Hoek van Holland—Hannover naar
cn van Berlijn, reeds gepubliceerd op
14 Mei. gaat voorlopig niet door. Wel
zal dit rijtuig worden doorgevoerd naar
cn van Brunswijk.
De snelste vrouw
en de sterkste
man ter wereld
ontmoetten el
kaar Dinsdag op
het vliegveld La
Guardia nabij
New York. Het
waren onze
Olympische kam
pioene, mevrouw
Fanny Blan
ker sK oen
en de ex-wereld
kampioen zwaar
gewicht boksen,
Joe Louis.
Zoals men weet
heeft „The
Brown Bomber''
onlangs vrijwil
lig afstand ge
daan van zijn ti
tel, die op het
ogenblik nog va
cant is. De ern
stigste candida-
ten er voor zijn
Ezzar d Char-
les en Joe
Walcott, die
eikhar de vol
gende maand de
hoogste boks-cer
zullen betwisten.
De promotor van
dit gevecht is
Joe Louis.
Voer dat Louis op La Guardia in
het vliegtuig naar Chicago stapte,
waar hij besprekingen over het ti
telgevecht had te voeren, kwam
Fanny Blankers hem „good luck"
wensen.
De beroemde bokser wenste ook
onze athlete veel succes bij de wed
strijden in Los Angeles, waarheen
ze op weg was.
„Hoge marktprijzen maken het onmogelijk
redelijke winst te maken,
zeggen
■y
(Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Als de plannen, die de Federatie van Kaashandelaren
Donderdagmiddag in het gebouw van Kunsten en Wetenschappen hebben
beraamd, geheel worden verwezenlijkt, dan zullen de huisvrouwen ln
grote delen van ons land waarschijnlijk binnen enkele dagen geen jonge
kaas meer kunnen kopen. De kaashandelaars besloten namelijk voorlopig
geen Jonge kaas n3n de winkeliers te leveren, omdat naar hun stellige
overtuiging de huidige marktprijzen zo hoog zijn. dat er voor hen. nu de
kleinhandelsprijs voor Jonge kaas nog aan een maximum gebonden ls,
geen „drogo boterham" valt te verdienen.
Eisen: geen distributie en
vrije prijzen
Uit de urenlange discussies bleek
wel overduidelijk, hoe ontevreden
de kaashandelaars zijn. Er waren
er, die onomwonden vertelden, dat
zij met hun prijzen moeten knoeien
om een paar centen te verdienen.
En omdat dit velen tegen de borst
stuit eisen zij van de regering, die
volgens de handelaars wèl maat
regelen neemt om de fabrikanten
en de verbruikers te beschermen,
dat zrij ook de handelaars niet in de
steek laat.
Het liefst zou men willen, dat de
kaasdistributie en de prijzen geheel
vrij werden gegeven. Het bestuur
van de Federatie heeft dit verzoek
gericht tot minister Mansholt, maar
die liet weten, daartoe nog niet te
kunnen besluiten.
Er gingen stemmen op om het
bijltje er maar helemaal bij neer te
gooien door te weigeren aan de ad
ministratieve verplichtingen welke
de distributie nu eenmaal mee
brengt, te voldoen. Men wilde zelfs
iedere samenwerking met het Be-
driifsschap voor Zuivel verbreken.
„De regering behandelt ons op een
uiterst onwaardige manier." riep
één der handelaars.
„Speculatie"
En de oorzaak van de hoge prij
zen voor jonge kaas? „Louter spe
culatie". riep men. „Er is kaas ge
noeg, maar aan jonge kaas is niets
te verdienen. Aan drie maanden
oude kaas wel, want daarvan is de
prijs vrij. Daarom houden vele
grossiers de jonge kaag vast om
haar pas te verkopen als zij be
legen is Pas als er weer een rede
lijke winst bij voorbeeld twaalf
cent per kilo is te maken, zijn de
handelaars bereid weer mee te doen
Zal er helemaal geen kaas in de
winkels komen? Ja. maar waar
schijnlijk alleen blokkaas. waaraan
de handelaars wel behoorlijk kun
nen verdienen. Overigens bleken
vele leden van de Federatie nog
niet zo zeker van het succes van
hun actie, omdat zij niet weten of
alle collega's er aan willen mee
werken. Nog een andere vrees uit
ten zij: de grote winkelmaatschap
pijen zullen zeker hun eigen prijs
politiek blijven voeren.
Een en al feest en vriendelijkheden
's-GRAVENHAGE. Thomas Dewey de gouverneur van New York
en gewezen candidaat voor het presidentschap der Ver. Staten die op
het ogenblik een bezoek aan ons land brengt, zou heden middag om 4
uur door koningin Juliana op het paleis Soestdijk worden ontvangen.
Hedenavond biedt de ambassadeur der Ver. Staten, dr. Herman Ba-
ruch, in Den Haag een diner aan gouverneur Dewey aan, waaraan ook
de minister-president, dr. W. Drees aanzit.
dingsinstituut „Wiltzangk" der
K.L.M. te Wassenaar wordt ge-
In een persconferentie welke een
prettig en ongedwongen karakter
had. heeft gouverneur Dewey een
aantal vragen beantwoord van, en
er zelf gesteld aan de Nederlandse
persvertegenwoordigers. Hij legde
er de nadruk op. dat hij slechts een
vacantiereis doet en tijdens deze
reis zoveel mogelijk indrukken in
cle Europese landen wil opdoen.
Over politiek wilde hij in dit
verband niet spreken, maar hij
bleek tijdens deze persconferentie
in ruime mate op de hoogte te zyn
van het Indonesische vraagstuk.
Hijzelf vroeg herhaaldelijk om
inlichtingen over bepaalde dingen,
die hij nog wil zien. Hij zei ook
zeer geïnteresseerd te zijn in de
uitvoering van het plan-Marshall.
Gouverneur Dewey bezocht 24
jaar geleden Europa, maar is thans
voor het eerst in Nederland. Zater
dag zal hij in de voormiddag per
auto naar Brussel vertrekken.
BU de ABC-club
Thomas Dewey's bezoek valt sa
men met de derde verjaardag van
de American Businessmen's Club,
welke verjaardag met een bijeen
komst in de tuinen van het oplëi-
vierd. Het bestuur had Dewey.
gouverneur van de staat New
York, uitgenodigd.
PRIJSOPDRIJVING VAN
JONGE KAASSOORTEN
's-GRAVENHAGE- Er blijkt
jonge kaas, waarvoor zoals men
weet maximumverkoopprijzen ge
handhaafd zijn, tegen verhoogde
prijzen verkocht te worden.
Gevallen, waarin het publiek 4
tot 6 cent per 100 gram te veel
werd berekend, behoorden niet tot
de uitzonderingen.
Het publiek lette op de juiste
prijzen die thans ten hoogste voor
jonge kaas (kaas niet ouder dan
3 maanden) mogen worden bere
kend: vilvette kaas: 22 cent; 40
fabneks Leidse kaas, 4Q+ Friese
nagelkaas, 40+ kanterkaas: 2"
cent; overige soorten 40+ kaas al
of niet voorzien van kruidnagels
en/of komijn: 20 cent; 20
fabrieks Leidse kaas, 20+ Friese
nagelkaas, 20+ kanterkaas: 19
cent; boeren Leidse- en Delftse
kaas 21 cent pqr 100 gram.
VIJFDUIZEND politieke emi
granten uit alle Oost-Europese
Staten, die in het kamp voor Ver
plaatste Personen Zuffenhausen
bij Stuttgart verblijven, hielden
eèn anti-communistische demon
stratie. De demonstratie werd
gevolgd door een veld-gods-
dienstoefening van zowel de pro
testanten, als de Rooms-Katho-
lieken, Grieks-Katholieken en
Grieks-Orthodoxen. De geeste
lijkheid van de verschillende
kerken tijdens de godsdienstoefe
ning.
Burenruzie in centraal
Europa
BOEDAPEST AUc Joegosla-
vlsche vliegtuigen, die tot nog toe
zonder landing over Hongarije vlo
gen. moeten ln de toekomst te Boe
dapest landen, om bemanning en
passagiers ln de gelegenheid te stel
len transit-visa aan te vragen. Joe-
oslavië heeft zonder voorafgaande
kennisgeving vliegtuigen van de
Hongaars-sowjet-Russische maat
schappij, die naar Tirana in Alba
nië vlogen, gedwongen te Belgrado
te landen en daar moesten beman
ning en passagiers gedwongen wor
den zich van transit-visa te voor
zien.
Een in krachtige bewoordingen
gestelde Hongaarse nota verwijt
Joegoslavië „autocratisch en Hit-
leriaans optreden".
DE STRIJD OM SJANGHAI
SJANGHAI. De eerste bommen
van de onder communistische lei
ding staande strijdkrachten zijn in
Sjanghai gevallen. Gebouwen in de
wijk Jangtsepoe werden getroffen.
Een kleine bom kwam in de
Franse wijk van Sjanghai terecht.
Twee auto's werden vernield, per
soonlijke ongevallen kwamen niet
voor.
7REEDHEDEN. dat is het
9 VV slagwoord waaronder al
die gevallen ter sprake zijn geko
men in de krant en in de Kamer,
waarbij Indonesiërs, naar gevreesd
werd. anders dan in het gevecht
werden gedood.
Wreedheden? Of zijn het de on
vermijdelijke „bijkomstigheden'
van dat, wat in feite oorlog is?
Moet men geloven dat onze men
sen terecht vergeleken worden met
hen die Putten uitmoordden, of
zijn het incidenten, die nu een
maal inhacrent zijn aan een gewa
pend conflict, dat men op zichzelf
kan veroordelen, doch dat de kans
op ongelukken, fouten en vergis
singen met zich mede brengt?
Vandaag zijn er enkele officiële
reacties, waarbij zeer speciaal het
geval-Santoso illustratief is voor
dat wat men de „wreedheden op
Java" noemt. Uit dit eerste, voor
lopige rapport, waarvan men
geenszins behoeft te veronderstel-
I len dat het onze Nederlandse mi
litairen in een kwader daglicht zal
stellen dan strikt noodzakelijk is,
blijkt dat er zeven mannen zijn
gedood, terwijl dc aanleiding
laat staan de noodzoak daartoe
ten hoogste twijfelachtig is. Het is
I een voorbeeld hoe gemakkelijk in
deze tijden geoordeeld wordt over
de waarde van mensenlevens.
Over en weer, zoals de wreed
heden. incidenten, vergissingen en
ongelukken bedreven worden door
elke partij in e 1 k conflict. Het
zou van een tekort aan werkelijk
heidszin getuigen, indien men zou
aannemen dat alleen de ónder
fouten maakt, dat de verkeerde
eigenschappen slechts het foeibaar
monopolie van de vijand zyn en
óns geheel vreemd blijven.
Het geval-Santoso is het voor
beeld hoezeer we ons hebben ver
wijderd van dc maatstaven van
recht en rede, hoe verstandelijk-
beredenccrd dit zelfs begrijpelijk
kan worden gemaakt, in acht ne
mend de spanning, waarin de Ne
derlandse militairen verkeren, hun
overbelaste taak, hun gevoel van
onvermogen in een onbegrensd ge
bied te strijden tegen een onvatbare
guerilla.
Slechts een eerlijke en openlijke
behandeling en erkenning van de
eigen fouten, óók als er werkelijk
sprake zou zijn van wreedheden,
brengt de zaak tot ware proporties
terug, doet zien dat ons optreden
in Indonesië het exces niet tot doel
heeft, doch door ons evenzeer wordt
betreurd als door ieder ander.
Wanneer wij voor het front der
wereld durven zeggen, waar wij
zelf met ons eigen optreden niet
accoord kunnen gaan, hebben wij
tevens de kracht verkregen óók ge
loof in onze woorden te eisen op
andere punten.
Dat is de waarde van openlijke
behandeling en het is wenselijk dat
volgende rapporten nóg helderder
van taal zullen zijn dan dit eerste.
(Van onze parlementaire redacteur)
De totstandkoming der publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie laat
langer op zich wachten dan na de bevrijding werd gehoopt. Een voor
ontwerp uit do tijd, dat minister Vos aan Economische Zaken zat, kon
geen genade vinden, vooral in katholieke kring, omdat men vond, dat aan
de overheid te veel invloed werd topgekend. Er moet een katholieke
minister komen en daaraan hebben wo het wetsontwerp van minister
Van den Brink te danken, waaromtrent de Tweede Kamer In November
1948 een voorlopig verslag heeft uitgebracht. De uitwerking van dit op
velo punten critisehe verslag vindt men In de thans verschenen Memorie
van Antwoord, dlo enige belangrijke wijzigingen bevat. De voornaamste
is, dat do instelling van bedrijfsschappen en hoofdbedrijfsschappen geen
wet zal vereisen doch by Koninklijk Besluit zal kunnen geschieden.
Het wetsontwerp is een zoge
naamde raamwet, waarin de alge
mene beginselen van de publieke
bedrijfsorganisatie zyn opgenomen,
terwijl de invoering ervan voor be
drijfsschappen, hoofdbedrijfsschap
pen en productschappen moet ge
schieden bij instellingswetten. Uit de
aard der zaak vergen dergelijke
wetten heel wat voorbereiding en
bovendien een behandeling in het
Parlement, zodat in het Voorlopig
Verslag voorzien werd, dat er van
de practische invoering van de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
welke ook een stuk medezeggen
schap van de werknemers omvat,
ook na de aanneming van het on
derhavige wetsontwerp voorlopig
nog niet veel zou komen. De rege
ring beaamt dit in de Memorie van
Antwoord en verklaart zich bereid
om de instelling van hoofdbedrtffs-
en bedrijfsschappen mogelijk te ma
ken by algemene maatregel van be
stuur in plaats van door middel van
een speciale Instellingswet. Doch zij
wenst dit te beperken tot die geval
len, waarin omtrent de instelling
voldoende overeenstemming bestaat
tussen de in te stellen economische
raad, de regering en een voldoende
representatieve vertegenwoordiging
van werkgevers en werknemers.
De andere belangrijke wijziging
bestaat in het laten vervallen van
de voorgestelde constructie van een
lichaam „de algemene bedrijfsorga
nisatie". Van deze organisatie zou
dan de ontworpen economische raad
het bestuur moeten z|jn.
In de Memorie van Antwoord
wijst de regering er nog eens op, dat
de grondslag van het onderhavige
wetsontwerp is een nieuwe maat
schappijstructuur, waarin een orga
nische plaats wordt ingenomen door
gemeenschappen van bcdrijfsgenoten
en waarin aan bedrijfsorganen
medeverantwoordelijkheid wordt ge
geven en in die organen de arbeid
de hem geëigende plaats krijgt.
De indiening van het wetsontwerp
betekent niet, aldus de regering, dat
in gevallen, waarin het alge
meen belang een dergelijke stap zou
eisen, de verdergaande en anders-
soortige maatregelen van socialisa
tie achterwege zouden blijven Voor
speld wordt, dat de organisaties uit
de bezettingstijd, welke haar ont
staan danken aan de Commissie-
Woltersom en oorspronkelijk op het
leidersbeginsel gebaseerd waren,
Clarence Hunter volgt
Valentine op
langzamerhand zullen verdwijnen, komen.
CLARENCE E. HUNTER
PARIJS. De benoeming van
Clarende E. Hunter, vice-president
van de New York Trust Company,
tot hoofd van de E.C.A.-missie voor
Nederland ls bekend gemaakt door
de administrateur van dc E.C.A.,
Paul G, Hoffman. Hunter is 64 jaar
oud. Hij volgt dr. Alan Valentine op,
ciie zijn functio van president der
universiteit tc Rochester (New
York) weer op zich zal nemen.
Toen dr. Valentine vorig jaar zijn
functie bij de E.C.A. aanvaardde,
nam hij verlof voor de ty'd van een
jaar.
Hunter, wiens benoeming op 1
Juli a.s. ingaat, is 5 Mei naar Euro
pa vertrokken en tot nu toe werk
zaam geweest als adviseur van do
E.C.A.
Sinds 1921 bekleedde hij bij de
„New York Trust Company" ver
schillende functies; in 1926 werd hij
benoemd tot vice-president en als
zodanig was hij met de buitenlandse
aangelegenheden belast. Hij deed
verschillende buitenlandse reizen;
aan ons land bracht hij in de laatste
25 jaar ongeveer twintig bezoeken.
Hunter is geboren te Wellsburg in
de staat New York en woonde tot
zijn vertrek naar Europa te Mont-
clair in New Yersey. Mevrouw Hun-
ter is dezer dagen naar Europa ge-
