AGBLAD VOOR AMERSFOORT
Du ikeiule Spitfire ramt gebouw
op vliegveld Twente
Monaco krijgt een nieuwe
Grimaldi
Van het BNV via de CVD
naar de BVD
Vrijheid in gebondenheid
Diamanlsmokkel kost de
Britten 600.000 dollar
Vier doden te betreuren
r
De agent verliest er zn helm bij
Een naam verandert maar de
reputatie niet
j rrüang. no. 272
Zaterdag 19 November 1949
Opg,rfcbt door de Stichting ..Hei Parool" - Giro 510330.
Bank Rotterdamsche Bank Postbus Abonnements-
12 ceDt p. I *-15 P kw. Losse nummers 10 cent.
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur: TJ. DE BOOR DER.
j.Y HET GEBOUW op het vlieg-
fld Twente, dal gistermiddag
door een duikende Spitfire werd
rcramd, brak brand uit, d e door
nllitoirin en de Ensclic dese
brandweer is geblust.
ENSCHEDE. Een Nederlandse Spitfire is gistermiddag om kwart over
twaalf, na een mislukte duikvlucht op het vliegveld Twente, met grote
snelheid tegen een stenen gebouw gevlogen, waarin ter plaatse de K..L M, en
de Rijksluchtvaartdienst z(jn gehuisvest. I)c piloot, de eerste luitenant-
vlieger Huisstee, die de enige inzittende was. kwam daarbij om het leven.
De heer Schurcr, een van de leden van het personeel van de Rijkslucht
vaartdienst, werd eveneens op slag gedood, toen het toestel in het gebouw
drong. Twee andere personen, de heren Engbers uit Lonnekcr en Schey-
grond uit Enschede, werden zwaar gewond. Zij zijn vannacht eveneens
overleden In het gebouw brak brand uit, die terstond door militairen
met schuimblusapparaten werd bestreden, waarbij later de Enschcdesc
brandweer assistentie verleende.
de gewonden vrijwel direct hulp kon
worden verleend. Een van hen. de
heer Seheygrond, sprong nadat hy
gekwetst was, uit de bovenverdie
ping van het beschadigde gebouw.
Hij werd door twee aanwezigen op
gevangen. In het gebouw bevonden
zich ook nog drie militairen van de
luchtstrijdkrachten, die licht werden
gewond. Zij behoorden tot de Meteo
rologische dienst.
De om het leven gekomen bestuur
der, eerste lt. vlieger J van Huisstcc.
is afkomstig uit Gilze Rijen De
weersomstandigheden waren op het
moment dat hij zijn duikvlucht
maakte, buitengewoon gunstig.
Optrekmanoeuvre
mislukt
De verongelukte Spitfire behoorde
tot de jachtschool van de luchtmacht
Nederland, die op het vliegveld
Twente is geslationneerd. Vrijdag
morgen was het toestel, tezamen met
een andere Spitfire opgestegen voor
het uitvoeren van enkele „duikaan-
vallen" op het vliegveld. Deze duik-
aanvallcn worden regelmatig onder
nomen en zij vormen een onderdeel
van het lesprogramma van de jacht-
vliegschool.
Het verongelukte vliegtuig is van
grote hoogte op het doel gedoken en
daarbij te ver gegaan. Even voor de
duik had de vlieger verscheidene
malen de verkeerstoren opgeroepen,
hetgeen er wellicht een aanwijzing
voor is, dat er met de machine iets
niet in orde was De piloot heeft op
het antwoord van de toren niet ge
reageerd. Dicht bij de grond gekomen
heeft hij uit alle macht geprobeerd
de Spitfire uit de duik op te trekken,
heigeen hem echter niet is mogen ge
lukken. Het vliegtuig heeft de grond
geraakt, is met grote snelheid door
geschoten en daarna uit elkaar ge
sprongen. nadat eerst het gebouw
van de K.L.M. en de Rijksluchtvaart
dienst werd geraakt.
De brandweer en de geneeskundi
ge dienst van het vliegveld waren
onmiddellijk ter plaatse, zodat aan
Deense en Westduitse verte- I
genwoordigers zijn overeengeko
men, dat, tot eind 1950 18.000 ton
Deense boter in West-Duitsland zal
worden ingevoerd.
s „Van de bovenste verdieping
hebben we een uitzicht van
40 km. over de Oceaan en bij
helder weer vai. 140 km over
Iand," aldus een opgewonden
bricj uit Boston, waar men ge
lukkig is met een nieuwe gra
nieten wolkenkrabber van 25
verdiepingen met 10.000 licht
punten. Wijin ons benedenhuis,
:.jn blij met de blijden...
Voeder uw oesters met ra
dioactie) plankton," aldus be
veelt ons een buitenlands pros
pectus. Zitten we nu in Bikini
of IcrsekeV, kijk maar uit', je
zal zeiJ ook radioactief worden
tengevolge van een buitenlands
oesteruurtje. iVee toch Heuzer
houdt zich Zeeuwse eigen teelt.
Is hier iets bn voor onze plat
telanders?. in AjjKrika bloeien
de 4-H-clubs. welker devies
luidt; „Helder Hoofd, logaal
Hart, en nijvere Handen voor
een gezonder wereld, een voor
namer land en een dorp om
rrot.s op te zijn" - -
Vol verwachting klopt het
hart der Warrenezen in Ar
kansas. want nog eert daq o)
wat en uit het ruim van de
Axcldijk komen de Borculose
stoelen (40), tafels en lampen,
die de meelijdende Achterhoe-
kers voor de houtstad Warren
hebben gemaakt na de wervel-
stormramp van dit r>oorjaar.
k.
.1 \1EIIIKA
Goed boven goud
HET tegenspreken van geruch
ten is een vrij nutteloos hé-
drijf, maar waar geen gerucht te
dwaas is om onzekere geesten van
streek te brengen, zijn wij blij. dat
president Truman dezer dagen
verklaard heeft, dat de prijs van
het goud niet verhoogd zal wor
den, zolang hij in functie is. Het
gerucht werd in de zomer gelan
ceerd en won in kracht na de de
valuatie-golf van September. De
goudproducerende landen, in het
bijzonder Zuid-Afrika, drongen
aan op een verhoging van de goud
prijs door de V.S Zij bepleitten,
in het kort. een devaluatie van'de
dollar Nu'is het zeker, dat een
devaluatie van de dollar de hou-
ders van aandelen in goudmijnen
zcu helpen, maar eveneens staat
vast, dat zij vrij-
ln het Wel ieder ander
zoeklicht
zou schaden. In
dien de Ameri
kanen meer dol
lars voor het
goud zouden geven, zouden zij het
gewenste effect van de Britse, de
Franse de Nederlandse en alle an
dere devaluaties onmogelijk ma-
kon. Zij zouden de buitenlandse
goederen op de Amerikaanse
riarkten duurder maken. Zij zou-
oen de Europese pogingen om hun
handel met de V.S in evenwicht
te brengen tot mislukking doe
men. De monetaire politiek heeft
'ele kanten, die boven het begrip
van de economisch ongeschoolde
Saan, maar het vraagstuk van een
devaluatie van de dollar behoort
daar niet toe De Amerikanen kun
f-en niet wensen, het economisch
nerstel van Europa te saboteren;
kunnen niet wensen, dat 's men
sen werkkracht in plaats van op
det produceren van nuttige goe
deren op het delven van onproduc-
goud wordt geconcentreerd.
Le goudprijs mag niet veranderd
"orden
De hoofden van de Ameri
kaanse Marshall-missies in Enge-
and. Frankrijk. België en Neder
land zullen Zaterdag a.s. in Den
,aaS bijeen komen.
Regering wil wel inkrimping, geen opheffing
van controle op onze economie
DEN IIAAG- Liberalisatie van het economische leven is het van
liet begin af aan het streven geweest van dc huidige minister van eco
nomische zaken. Hij heeft, zoals hij zegt in zijn memorie van antwoord
aan dc Tweede Kamer zoveel mogelijk de detail-bemoeienis van de
regering met het economische leven willen verminderen. Vele leden
van deze Kamer hebben hem naar aanleiding hiervan doen weten, dat
zij vervuld zijn vr.n ernstige bezorgdheid. Hiervan heeft de minister, zo
zegt hij verder in zijn memorie, met leedwezen kennis genomen. HU put
er echter troost uit. dat vele andere leden over dit streven hun waar
dering hebben uitgesproken.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Het Bureau Na
tionale Veiligheid, dat zich na de
bevrijding probeerde op te blazen
tot een staat in de staat, heeft zijn
slechte reputatie behouden, ondanks
dat het twee keer \an naam is ge
wisseld. Eerst werd het Centrale
Veiligheids-Dienst en ten slotte
Binnenlandse Veiligheids-Dienst. De
leiding en de methoden zijn echter
zo weinig veranderd, dat men er,
gelijk wij, soms toe komt om de
oude naam te gebruiken, welke bij
de reputatie past. Toen het Tweede
Kamerlid Goedhart gisteren het
doopceel van de B.V.D. lichtte, zijn
wij, dit crmeldexide, onwillekeurig
in de oude aanduiding vervallen.
De nieuwe naam gaat er nog niet
goed in, evenmin als de methoden
van deze, naar de woorden van de
heer Goedhart, zonderlingste instel
ling, die in ons staatsbestel bestaat.
Terwijl zij officieel de taak heeft
om de binnenlandse veiligheid te
beschermen tegen ondemocratische
invloeden, ook van buiten af. onder
scheidt zij zich door een absoluut
gebi-ek aan politiek begrip.
Doch het zonderlingste van alles
was, dat de minister van Binnen
landse Zaken, de heer Teulings,
volstaan moest met de verklaring,
dat de B V D. geen geheime politie
was, doch, dat hij verder van het
instituut niets afwist, omdat hij nog
geen gelegenheid had gehad zich in
te werken. Uit de aard der zaak
kan men van een minister, die nog
geen twee weken in functie is, niet
verwachten, dat hij van alle détails,
zijn departement betreffende, op de
hoogte is. Maar de heer Teulings is
een ervaren parlementariër, die
weet, wat er over dit instituut on
der zijn verschillende namen in het
parlement te doen is geweest. Hij
kon dus zeker zijn van critiek op
Onze verliezen in
Indonesië
DEN HAAG. De regering
maakt bekend, dat tot haar leed
wezen de volgende verliezen in In
donesië* zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: soldaat
D. Brouwer uit Haskerland (Fr.):
korporaal G. v. d. Eijnden uit Val-
kenswaard (N.Br.); soldaat A. Hoot-
sen uit Veenendaal.
Kon. Ned, Ind. Leger: geen ver
liezen.
Acrobaat Jan Vogel in
Kansas City verongelukt
KANSAS CITY: De Amster-
damse acrobaat Jan Vogel, die
reeds een jaar in de Verenigde Sta
ten optrad met een sensationeel
programma, is gisteravond te Kan
sas Citv van een hoogte van 30 me
ter naar beneden gestort. Hij wertj
in zorgwekkende toestand naar het
ziekenhuis vervoerd, waar hij is
overleden.
Jan Vogel, die 37 jaar oud was,
was bekend om zijn schijnval van
een hoogte van 30 meter. Halver
wege greep hij dan een voor de
toeschouwers onzichtbaar koord,
dat aan zijn *enkel bevestigd was.
Vrijdagavond viel hij echter tot
op de grond, zonder dat hij in zijn
val werd gestuit. Het publiek ge
loofde tot het einde toe in een
schijnvertoning. Het is niet bekend,
waaraan het ongeluk te wijten is.
de B.V.D. en het was tegenover de
Tweede Kamer, wier souvereine
rechten hij vroeger krachtig heeft
verdedigd, niet meer dan behoorlijk
geweest, indien hij zich op het debat
over dit punt behoorlijk had gepre
pareerd.
KNAC vraagt opheffing
van Zondagsrijverbod
DEN HAAG. De KNAC. heeft
er in een adres aan de minister van
verkeer en waterstaat opnieuw op
aangedrongen, te willen bevorde
ren. dat het Zondagsrijverbod niet
zal worden verlengd. Zoals men
weet vervalt de wettelijke grond
slag waarop dit verbod berust per
31 December a.s.
Ilij vat daarop zijn politieke be
ginselen andermaal samen en doet
dit met deze woorden: ..Het tot
stand brengen en handhaven van
een economisch stelsel, dat aange
past aan de omstandigheden van
tiid en plaats in staat is een zo
goed mogelijke welvaartsverzor
ging van het Nederlandse volk, nu
en voor de toekomst, te waarbor
gen." Hij voegt er aan toe, dat dit
stelsel is gebaseerd op twee aan
elkaar tegengestelde begiriselen
Enerzijds hel beginsel van de eco
nomische zelfverantwoordelijkheid
cn anderzijds het beginsel van de
economische gemeenschapsverant
woordelijkheid. Als men het ene
zou willen noemen een „econo
misch" gerichte economische poli
tiek en het andere een meer „so
ciaal" gericht economisch beleid,
dan meent de minister, dat zij el-
kaars onmisbaar complement vor
men.
Zo ligt het bij voorbeeld ze
ker niet in de bedoeling van
de regering alle instellingen,
die zijn geschapen in de tijd
van schaarste economie op te
heffen. Slechts de distributie-
diensten zullen binnenkort
geheel worden opgeheven.
Voor de overige óverheids-
diensten zal worden volstaan
met concentratie en inkrim
ping.
De opheffing van maximum
prijsvoorschriften, waarover de
minister van sommige Kamerleden
weinig goeds te horen heeft gekre
gen, verdedigt hij met op te mer
ken, dat in sommige gevallen de
vastgestelde maximumprijzen de
onderlinge concurrentie smoorde,
omdat de verkopers geneigd waren
maximumprijzen te blijven vragen,
zolang deze prijzen bestonden.
Tot de onontkoombare gevolgen
van dc devaluatie rekent de minis
ter, dat de prijzen van verschillen
de voor het levensonderhoud be.
nodigde goederen een zekere ver
hoging zullen ondergaan. Het is
thans echter nog niet te zeggen
hoe groot de uiteindelijke invloed
hiervan zal zijn op het huishoud
budget. (Zie verder pop. 4)
Rainier, man met moderne
opvattingen
(Speciale correspondentie)
Geheel onopvallend aanvaardt 19 Novem
ber een jong monarch de souvereiniteit over
zijn vaderlandje.
Het is prins Rainier III, kleinzoon van de
op 9 Mei 1949 overleden vorst Louis II van
Monaco. Zonder veel uiterlijk vertoon of fes
tiviteiten, zonder pracht en praal in het vor
stelijk paleis, de oude vesting op de rots
Monaco zal de jonge vorst de regering
aanvaarden uit handen van Monaco's inne
mende en vrien-
Antoixiette van Monaco,
AI
is Monaco nog zo klein,
heden zal Rainier vorst er z|jn.
L'en speciale medewerkster is
voor ons naar Monaco getogen,
om foto's te nemen en indruk
ken op te doen, want Monaco is
een oud vorstendom en al 700
jaren lang zitten er Grimaldi's
op de troon.
V-
Tot 9 uur winkelen vlak
voor de feestdagen
delijke burgerva
der, de heer Pal-
maro. Als Rai-
nier de sleutels M°naco rueuwe vorst,
der stad heeft Rainier UI, is nog jong
overgenomen is het zo ver.
Het geslacht waaruit deze jonge man
stamt, is een der oudste vorstenhuizen van
Europa; immers, de Grimaldi's ziin het die
de staat Monaco „gemaakt" hebben; zij zijn
het die, van het eind van de 13de eeuw af,
voor Monaco gestreden en geleden hebben.
Onder de vorsten Charles III en Albert I,
tydens de 19de eeuw, bereikte het een
hoge bloei op sociaal en cultureel gebied.
Men zegt, dat Monaco gesticht zou zijn
door Hercules! Vandaar de naam „Herculis
Portus". Volgens geloofwaardiger bronnen
is Monaco ontdekt en gesticht door de Phoe-
niciërs, het zeevarende volk bij uitnemend
heid, die er handelsaanknoping zochten met
"N de inheemse bevolking.
Toen in fïenna He ch
Toen in Genua de strijd losbarst
te tussen Welfen en Gibellijnen,
de aanhangers der kerkelijke vor
sten te Rome en de bondgenoten
van de Duitse keizers, werd Mona
co een veelbegeerd object.
Het was de Welf Frangois Gri
maldi, genaamd Malizia, die door
middel van een list, n.l. vermomd in
monnikskledij, in 1297 voor het
eerst bezit nam van de rots; toen
volgden er Gibellijnen. De Grimal
di's muntten uit in vermetelheid,
ondernemingsgeest en strijdvaar
digheid. Herhaaldelijk stelden zij
DEN HAAG. Op 1, 2, 3, 22 en deze ten dienste van vreemde vor-
23 December, m.a.w. vlak voor Sint sten. Dit is ook in later tijden zo ge-
Nicolaas en Kerstmis, zullen de bleven. Streed niet de in dit voor
winkels tot 's avonds 9 uur geopend jaar overleden vorst van Monaco,
zijn. Louis II, in de vorige wereldoorlog
mede in het Franse leger? Voor
zijn vele verdiensten werd hem la
ter de rang van generaal verleend
tevens ontving hij van de Franse
Republiek het Legion van Eer en
de militaire medaill#
Sedert de tweede helft van de vo
rige eeuw was Frankrijk een zeer
vriendschappelijke nabuur gewor
den, en nog altijd bestaan er tal
van overeenkomsten, vooral wat
betreft verkeers-en muntwezen,
post en telegrafie, e.d. tussen beide
landen. Ook de nieuwe vorst nam
in de jongste wereldbrand vrijwillig
dienst ln het Franse leger en streed
onder generaal Delattre de Tassig-
ny in een Algeryns tirailleursregi
ment.
Geluksoord
Rainier III is zeer sportief en een
groot liefhebber van de watersport.
In de haven van Monte Carlo heeft
hij zijn eigen jacht liggen. Hij zowel
als zijn zuster, Prinses Antoinette,
houden er democratische en moder
ne opvattingen op na; ze hebben
overal hun vrienden, ook in niet-
hofkringen. Prinses Antoinette
wijdt zich veel aan sociaal werk; zij
is voorzitster van vele comité's en
organisaties, en heeft in het paleis
een soort kinderbewaarplaats op
gericht, voor kinderen tusschen 2-7
jaar van allerlei nationaliteiten.
Het paleis staat nog steeds op
dezelfde plaats waar eens de Genue-
zen in 1215 de eerste steen legden
voor het hechte bolwerk, dat op het
eind van die eeuw overging in han
den der Grimaldi's.
Albert I, de beroemde natuurvor
ser en diepzee-onderzoeker, is de
grondlegger van het wereldver
maarde Oceanografisch Museum,
dat statig en loodrecht uit zee op-
ryst, en van het Anthropologi-
sche Museum, waar vele vondsten
samengebracht werden uit praehis-
torische tijdperken.
Monaco is een klein sprookjes
land aan de Azuren Kust. dromend
temidden van palmen, ceders en
bloeiende bougainvillea's; een on
volprezen oord van zon en warmte,
van fleurige strandkleding, blous-
jes en jurken, shirts en shorts, door
Moeder Natuur bevoorrecht, een
plekje op aarde, waar alle zorgen
van ons af glyden.
DE grote vetera
nen van de
filmindustrie Cecil
B. de Mille, Samuel
Goldwyn en John
Ford meenden on
langs te moeten
vaststellen, dat de
filmster als per
soon op het grote
publiek heel wat
minder aantrek
kingskracht uit
oefent dan vroeger
het geval was. Wie
kan het in deze da
gen in werkelijke
glorie nog opnemen
tegen een Mary
Pickford en Dou
glas Fairbanks sr.,
een Rudolph Va
lentino, vroegen zij
bedroefd. Misschien
zouden zij hun
jammerklacht voor
zich gehouden heb
ben, indien zij ge
weten hadden, roat
er enige weken la
ter in Londen te ge
beuren stond. Daar
werd in het Odeon-
theater de première
gegeven van de
film „The Forsyte
Saga", welke voor
stelling een bijzon
der aspect kreeg
door de aanwezig
heid van de ko
ninklijke familie.
Maar niet om hun
vorst te zien, had
den tienduizenden
Londenaars
voor het theater
opgesteld. Hun belangstelling ging in
de eerste plaats uit naar de Ameri
kaanse en Britse filmsterren, die als
medewerkers aan de film de pre
mière mochten bijwonen. En zo groot
bleek de aantrekkingskracht van de
sterren toch nog te zijn, dat 50Q Lon-
dense politie-agenten nauwelijks in
staat waren de fanatieke menigte in
bedwang te houden.
Nog een incident, overigens ook
van onschuldige aard. speelde zich
tijdens de première van „The For
syte Sagaaf. De zevenjarige Vic
toria Hutchinson was uitverkoren om
de koningin voor het begin van de
voorstelling bloemen aan te bieden
Dagenlang oefende zij thuis om de
daarbij verschuldigde révérance feil
loos te kunnen uitvoeren. Maar, zo
als de foto laat zien, gebeurde op het
grote ogenblik het ergste. Victoria
verloor haar evenwicht en kwam
voor de koningin te zitten in plaats
van te knielen. Arme Victoria
Vier doden en 4 gewonden
bij vliegongeluk
TAMPA (FLORIDA). Eon
Amerikaans Superfort B 29, dat in
Florida was opgestegen om te zoe
ken naar de B 29, die in de buurt
van de Bermuda's wordt vermist, is
neergestort. Vier inzittenden wer
den gedood en vier gewond. Vier
andere inzittenden kwamen met ae
schrik vry. Eén inzittende wordt
vermist.
DEN HAAG Naar het ANP
verneemt, is het wetsontwerp ter
goedkeuring van de resultaten der
Ronde Tafel Conferentie Donder
dag bij de Raad van State ontvan
gen. Verwacht wordt, dat deze
reeds heden een aanvang zal ma
ken met de behandeling hiervan.
LONDEN. Een Londens ge
rechtshof is begonnen met het be
handelen van 47 aanklachten tegen
drie maatschappijen, een bank, een
directeur en een procuratiehouder,
die er van worden beschuldigd be
trokken te zyn by een grootscheep
se diamantsmokkel van Engeland
naar de Verenigde Staten. In to
taal werd door de beklaagden een
hoeveelheid ruwe diamant van
19.451 karaat uit Groot-Brlttannië
verzonden, waarbfi zij de bepalingen
van de dcviczcnwet opzettelijk ont
doken. Volgens de openbare aan
klager heeft de Britse regering door
deze clandestiene diamantuitvoer
reeds een bedrag van zeshonderd
duizend dollar verloren.
Waren de diamanten rechtstreeks
naar Amerika verkocht, dan zou
Engeland er dollars voor hebben
ontvangen. Zij maakten echter de
omweg over Tanger, waar een stro
man zorg droeg voor de wederver
koop aan Amerikaanse diamant
handelaren.
De koers van het pond sterling
bedroeg destijds nog 4.3 dollar voor
een pond, doch de notering bedroeg
te Tanger slechts om en nabij 3.2
dollar. Door op listige wyze ge
bruik te maken van dit koersver
schil wisten de Amerikaanse dia
manthandelaren een onwettige
extra-winst van 20 a 25 procent
te maken, terwijl Engeland de zo
zeer benodigde dollars ontgingen.
Het had reeds lang de aandacht
der douane-autoriteiten getrokken,
dat zich een grote uitvoer van dia
manten uit Engeland naar Tanger
begon te ontwikkelen, ofschoon
geen der Londense diamant-deskun
digen iets wist van een markt voor
diamanten in deze Noordafrikaanse
haven.
Het complot kwam uit doordat op
het hoofdpostkantoor te Londen
drie postpakketten werden geopend,
die diamanten ter waarde van
75.254 pond sterling bevatten.
Na het voorlezen van de acte
van beschuldiging werd de zitting
van het hof verdaagd.
(Ingez. Med.)
gi«l3l 4
"illlM
PRODUCTEN
Hier en daar een
regentje
Weersverwachting geldig tot
Zondagavond:
Half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk enige lichte regen.
Zwakke tot matige wind, aan
vankelijk tussen oost en zuid,
later uit uiteenlopende richtin
gen. Weinig verandering van
temperatuur.
20 NOV.; Zon op 8 08 onder 16 43;
Maan op 8 37 onder 16 19