Brandstoffenhandel JOH. TAK
Niet de prijs maar de KWALITEIT bepaald de waarde van het artikel.
Belgischs-, Eagelsche- en Hollandsche Anthraciet
Reparatie - Inrichting.
Sfiemt
FRISIA's PUIKJE
luw-snTlüïniwerh
E. Daams - Dierenarts
S. DE ZOETE
v.h. Kleman Berghuis
KERKPAD la - SOEST
leveren U prima ia—
■n NU is het tijd voor aankoop van WINTERPROVISIE mam
TEGEN VLOOIEN
Wassoherij
Pianoleerares
A.J.HEINS-Soest
H.A. W. LüSCHEN
G, Kraaljenhagen
Tentoonstelling
30 of. per1 half pond
HANDELSCREEMETEN
J. JORNA
Perkbeplanting
J. GEIJTF.NBEEK
Afbraak te koop
H.
W. Roest
verhuizingen
Aanleg en Onderhoud
van Tuinen.
Kiezen
van
TELEFOON s Kantoor 180, Huis 186
Bedenk U dit vooral bij aankoop van BRANDSTOFFEN
extra gezuiverd van gruis, stof en steenen, die enorme hitte geeft en van zeer langdurig uithoudingsvermogen.
Onze graote omzei is hiervan bat beste bewïfs.
Prijzen sterk concurreerend Voor juiste maat en gewicht wordt door ons zonder eenig voorbehoud ingestaan.
Filialen: ZEIST-DEN DOLDER-SOESTERBERG Speciaal adres voor COMBINATIE-INKOOP
Wed. J. C. POHLMAN
B. VAN WOUDENBERG
Aanleg en Onderhoud van
Tuinen en Buitenplaatsen
„HELIOS"
Firma GEBRs. STAAL
Ie en 2e Hypotheken
CREDIETEN
E. van üeuyss»
H. Voskuilen - Molenstraat
In kwaliteit het beste
Inprijs het goedkoopste
üarquises en
Zonscher*men
Tuin- en Bloemzaden
BIL©IIM0S¥i^nJ9
BLOEMWERKEN
Kamerplanten Vazen en
Bakjes
Kunstzaal „SOESTDIJK"
Beschilderd Aardewerk
Glas, Fluweel, Zijde etc.
C. VALKENBURG, Middelwijksir. 28a, Soest
Inrichten, bijhouden en controleeren van Admini
straties, Opmaken van Balansen, Belasting Adviezen
kwaliteit onovertroffen
Kinkhoestdrank,
Maagzout,
Bussumsohe g-louShaiTdeS
OU!«I» O. SGHflESJDüFl ÜHS1I9 S
Woning-Bureau „SOEST EN OMSTREKEN"
D. F. VOIGT - OPTICIEN
UITVERKOOP
e®.
BODE
H. Wolfsen, Veldweg 19.
Handel in Aardappelen,
Groenten, Binnen- en
- Buitenlandsch Fruit -
Maltha Aardappelen
DagelijksverscheAardbeien
TELEF. m 358
Bel op 538 Amersfoort
S. BVIenko
?9SV5i£i£RMAN
RAAMHORREN
Historische Processen
Lange Brlnkweg 31 Soest.
Magazijn van degelijk Schoenwerk
aan uiterst billijke prijzen.
Minzaam aanbevelend,
NOORDERWEG 1h - SQPST
Bolbegonia's, Zaadplanten enz.
Alle soorten Koolplanten.
Wandgedierte, Mieren, Motten, Kippenluis,
etc. etc. is een pakje
wettig gedeponeerd, zuiver Poeder k 45 cent
EEN WARE UITKOMST. Uitsluitend bij de
bekende Drogisten.
Heuvelweg 8 Soestdijk
MEUBELMAKERIJ - STOFFEERDERIJ
Ledikanten, Bedden, Matrassen, Complete
Meubileering van huizen, villa's en kantoren,
Karpetten, Matten, Gordijnen
Prijsopgaaf zond. eenige verbinding
met en zonder borgen. Postzegel
voor antwoord. CLAES DE VRIESE-
LAAN 19b, ROTTERDAM.
Rembrandtlaan W.Z. 12 Soestdijk.
Nette aflevering. Billijke prijzen.
NIEUWERHOEKSTRAAT 2.
Billijke cond. - Moderne meth.
Spreekuur eiken Zaterd. van 1—2 uur ol
schriftel. aanm.
Vioolschool van K. de NEEVE
en alle andere Strijkinstrumenten.
LANGE BRINKWEG 13.
Kunnen nog eenige
nieuwe of vergevorderden leerlingen
geplaatst worden.
Verkoopt KLOMPEN in elk model en maat,
Overal staan m'n klompen hoog aangeschreven
Steeds zal ik ook het fijnste geven.
Klomp of een klomp is een groot verschil*
U mag zeggen wat U wil.
|k zal ook sterk concurreeren,
Lager zal niemand het probeeren.
Even nog zeggen waar U heen moet,
Naar H. VOSKUILEN, Molenstraat Soest 1
BELEEFD AANBEVELEND.
Handel in Kunstmeststoffen,
- Turfstrcsise! en Granen -
MiDDELWIJKSTRAAT 18 - TEL. 141
Het GOEDKOOPSTE ADRES voor
IS BIJ -
EAKKERSWEG Ho. 2 - SOESTOiJK
Uw bekend adres voor nieuwe
IS BIJ
„SCweskiust"
Steenhofstraat 1 Soestdijk Telef. 178
Beveelt zich beleefd aan voor alle voorkomende
Aanleg en Onderhoud van Tuinen.
Vredehofstraat 3a
Entree Vrij.
Als tijdelijke reclame ontvangt ieder kooper van een pond „FRISIA's
PUIKJE" v5jf Redster-Zegels.
Neemt eens proef - FRISIA's PUIKJE is werkelijk Iets bijzonders
Hebt gij reeds een proef genomen met:
volgens medisch recept van Dr. Briimer, Arts te Gro
ningen. Eenig afdoend middel tegen zwaren, hardnek-
kigen Hoest, Kink- of Slijmhoest en Bronchitis. Ook voor
Asthmalijders en aamborstige menschen het meest baatgevend.
Per flacon f0.95 en fl.75.
fabr. H. Biirger, bereid uit de bronnen van Carlsbad. Tegen
slechte spijsverteering. Werkt bloedzuiverend, zacht laxeerend
en eetlust opwekkend. Per flacon f 1.15.
Verkrijgbaar bij alle Apotheken en Drogisten.
De Landbouwbank te Utrecht verstrekt op korten termijn Credieten
onder hypothecair verband eu borgstelling
NEEMT GELDENINDEPOT
met 3 dagen3 voor 6 maanden vast 4
voor 3 maanden vast 3x/a°/0 voor 1 jaar vast 4V2%
Inlichtingen ten kantore van den Agent E. HARTOG, Dalweg 4, Baarn
De Directie: I. C. DE BEAUFORT
N. C. DE RUIJTER
BREDIUSWEG 1 - - BUSSUM - TELEFOON 78
Parklaan 12b S
Vortegenwoordiger voor Soest: B.
REIMAN,
f^iddeiwijkstraai 2Sa - SOEST
Verzoekt opgave van Pensions, te koop of te huur zijnde Land
huizen en villa's
Bode Soest—Soestdijk—Utrecht.
Tel. Soest lló. Tel. Utrecht 422
Bestelhuizen
L. Brinkweg 25. Utrecht Neude 28.
Beveelt zich tevens beleefd aan voor
met Lastauto.
Lange Bmnkweg23
TIMMERMAN - AANNEMER
Beveelt zich beleefd aan voor
DRAAGT
BURGEM. GROTHESTR. 28 SOESTDIJK
van de laatste
Nog af te geven prachtige KNOLBE
GONIA'S, HELIENTROOP enz.
BLOEMIST
Burg. Grothestraat 4 - Teief. 113.
Levering van alle voorkomende Bloem
werken. Ruim gesorteerd in Vazen,
Rozenbouls, Drijfschaien Sjardinières
enz.
Handel in Bloem- en Tuinzaden
van J. B. Wijs en Zn., Amsterdam
Beleefd aanbevelend.
Soesterbergschestr. 10 - Soest
SOEST-SOESTDIJK-AMERSFOORT
Bestelhuis te Amersfoort
RODENSE, Appelmarkt.
Groote partij Deuren en Raamkozijden,
Balken, Planken, Kraalschroten, Pannen,
Pompen, Palen enz.
Ontvangen nieuwe
BURG. GROTHESTR. 41 - Tel. 140
en wij zijn direct bij U
De hoogste waarde betaald onder-
geteekende voor
alle soorten meubilaire goederen, bed
den, ledikanten, kleeden, tapijten, boe
ken, goud, zilver, brandkasten, piano's,
orgels, antiquiten, geheele of ged. in
boedels en verder alles wat waarde
heeft. Contante betaling. Steeds aan
huis te ontbieden.
Langestraat 109B Tel. Interc. 538.
Amersfoort.
J. MENKO
Beëedlgd Makelaar-Taxateur
Belast zich met publ. veilingen enz.
NIEUWEWEG 64 - SOEST
Het goedkoopste adres voor
V.
De man met het ijzeren masker.
Wie kent niet, althans bij name, den
man met den ijzeren masker, waarvan
het heet, dat hij in de Fransche staats
gevangenis, de Bastille te Parijs, was
opgeslotendat hij sliep, at, kortom
geheel den dag leefde met zijn ijzeren
masker voor het gelaat, opdat toch maar
niemand, die in zijn nabijheid kwam,
hem zou herkennen Deze man met
het ijzeren masker is aan de buitenwe
reld het eerst bekend geworden door
een boekje, in 1745 te Amsterdam in
het bekende Elsevierformaat uitgegeven.
Sedert is „de man met het ijzeren
masker" een voortdurend onderwerp
geweest van geschiedkundigen en ro
manschrijvers, die hun hersens moe
hebben gepeinsd over de vraag wie zich
achter dat masker dat intusschen
niet van ijzer, maar van zijde of fluweel
was. en ook bovendien niet den gan-
schen dag gedragen werd heeft ver
borgen gehouden.
Eigenaardig, zelfs nu, na meer dan
twee eeuwen, die een blik hebben ver
gund in menig vroeger gesloten archief,
weten wij niet anders dan dat de man
met het ijzereren masker, gelijk wij hem
zullen blijven noemen, heeft bestaan.
Maar met zekerheid weten wij niet wie
hij geweest is, nog minder wat er met
hem is gebeurd en welke redenen van
politieken of anderen aard* hem tot deze,
wel zeer bijzondere straf hebben ver
oordeeld. Het staat alleen vast, dat de
Burggraaf de Saint Mars hem destijds,
toen hij het beheer voerde over de
staatsgevangenis te Pigneral, in ontvangst
namdat deze belangrijke gevangene
Saint Mars volgde naar elke nieuwe
standqlaats, in het bijzonder naar het
eiland St. Marguerite tegenover Cannes
en naar de Bastille te Parijs. Vaststaat
ook, dat de Gouverneur der gevangenis
hem met achting behandeldezelfs bleef
staan, wanneer hij tegen hem sprak, en
dat ook de machtige Louvois, een van
Lodewijk XIV's bekénde Ministers, den
gevange met eerbied toesprak toen hij
hem eens bezocht. Vast staat ook, dat
de Saint Mars zich een keer, toen de
zoon van een vriend bij hem op bezoek
was, zeer verontrust toonde, wijl deze
zich had begeven naar de kamer, waarin
de geheimzinnige gevangene vertoefde:
vast staat ook, dat een monnik, die toe
vallig een tafellaken aanreikte, waarop
de gevangene een paar woorden ge
schreven had, op geheimzinnige wijze
twee dagen later stierf, hoewel hij te
goeder trouw kon verklaren niets van
het geschrevene te hebben gelezen. Maar
de werkelijke leeftijd van den man met
het ijzeren masker, noch de juiste datum
van het begin van zijn gevangenschap,
zelfs niet de volkomen zekere datum
van zijn dood en de plaats, waar zijn
stoffelijk overschot is begraven, zijn ons
bekend. De archieven van de Bastille
en van de andere staatsgevangenissen,
waar de man met ijzeren masker de
jaren van zijn leven heeft doorgebracht
zwijgen over hein; wat geschiedschrij
vers, die zich aan dit onderwerp wijdden,
zijn te weten gekomen, hebben zij langs
anderen, meer samengestelden weg ver
kregen.
Het bovengenoemd boekje, tc Amster
dam in 1745 verschenen, gaf een heel
gemakkelijke uitleg voor den man met
het ijzeren masker. Onder verdichte
namen werd het volgend verhaal gedaan.
Lodewijk XIV, de machtige koning van
Frankrijk, die van 1643 tot 1715 regeerde,
had twee zonen, een wettige, die later
als Lodewijk XV is bekend geworden;
een onwettige, hem door Louise de la
Vallière geschonken, die onder den naam
van Graaf de Vermandois bekend stond.
Het heette nu te zijn voorgekomen, dat
deze Graaf de Vermandois, die regel
matig aan het Hof verkeerde, in twist
was geraakt met zijn ouderen broeder,
den Dauphin, die als zoodanig natuurlijk
een geheel bijzondere positie bekleedde.
Hij zou dezen zelfs een oorvijg hebben
toegediendNadat dit den koning ter
oore was gekomen, verzamelde deze
zijn raadslieden rond zich, die hem
ervan overtuigden, dat een dergelijk feit
niet volgens de gewone wetten kon
worden gestraft, maar ook dat de be-
leediging, den Dauphin aangedaan, niet
voorbijgegaan kon worden. Vandaar, dat
den koning werd aangeraden den Graaf
de Vermandois naar het leger, dat toen
in Vlaanderen was, te doen vertrekken
daar het bericht van zijn sneuvelen te
doen verspreiden, en hem vervolgens
in eeuwige gevangenschap te houden.
Dit verhaal legt een aannemelijken grond
slag voor het masker, dat de gevangene
steeds moest dragenzou toch iemand
den Graaf de Vermandois hebben erkend,
dan zou het praatje van zijn dood on
juist zijn gebleken, en zou men al spoedig
hebben gevraagd om welke reden hij
in het geheim tot levenslange gevangen
schap ware veroordeeld. Nu slaat daar
echter tegenover, dat de Graaf de Ver
mandois. die natuurlijk bestaan heeft,
op weliswaar plotselinge, maar geheel
natuurlijke wijze is gestorven, en dat
van zijn dood vele getuigen zijn. Daar
komt nog bij, dat tusschen den Dauphin
en den Graaf de Vermandois een zoo
danig verschil in leeftijd was, dat van
een oorvijg in een twist moeilijk sprake
kan zijn geweest. En, afdoende argument
maar alleen voor nauwkeurige ge
schiedkundigen in een zijner brieven
aan Saint Mars sprak minister Louvois
in 1691 van een gevangene, die reeds
twintig jaren bij Saint Mars zou zijn,
hetgeen, den leeftijd van den Graaf de
Vermandois nemende, die officieel boven
dien eerst in 1683 is gestorven, niet
juist kan zijn.
Aldus niet de Graaf de Vermandois,
maar wie dan wel Voltaire, die deze
geschiedenis ook heeft behandeld, wijst
op de inderdaad merkwaardige coïnci
dentie, dat in het jaar, dat de gevangen
schap van den man met het ijzeren
masker aanving, de verdwijning van
geen enkel in Europa bekend personnage
wordt vermeld. Dit heeft intusschen niet
verhinderd, dat men aan een zeer be
langrijk Fransch edelman, den Hertog
de Beaufort, is gaan denken. Er kon
voor Lodewijk XIV eenige reden bestaan
om deze de Beaufort een bijzondere
straf op te leggen. De wettige geboorte
van Lodewijk XIV werd aanvankelijk
betwijfeld, en zijn politieke tegenstanders
vereenigden zich in de Fronde, waarvan
Beaufort een der hoofdaanleggers was.
Deze Beaufort vervulde later belangrijke
posten bij de Fransche zeemacht, maar
lang niet altijd ten genoege van zijn
souverein en ten genoege van de Fran
sche vloot. Het laatste wat van hem
bekend is, is, dat hij werd uitgezonden
om Candia, door de Turken belegerd,
ter hulp te komen. Uit de berichten van
den Hertog van Navailles, die het Fran
sche eskader commandeerde, komt vast
te staan, dat men hem uit het oog heeft
verloren, en dat hij nimmer op het
slagveld is teruggevonden. Het heette
nu, dat Beaufort niet in het slaggewoel
zou zijn omgekomen, maar dat men
over zijn gedrag zoo ontevreden zou
zijn geweest, dat inen hem in 1669 in
de staatsgevangenis te Pignerol opsloot
en hem vandaar steeds meevoerde, waar
Saint Mars heenging. Men heeft verschil
lende bewijzen aangehaald voor de
juistheid van deze stelling, maar één
ding heeft men toch nimmer kunnen
weerleggen en wel de bemerking, dat
de Beaufort, hij mocht dan een edelman
zijn van zoo hooge geboorte als men
maar wil, toch niet een dergelijke on
aantastbaarheid bezat, dat men hem voor
de oogen van Frankrijk behoefde te
sparen. Terwijl evenmin verklaard is,
waarom Lodewijk XIV, indien hij zich
van hem wilde ontdoen, hem maar niet
had doen afmaken, waarom zich toch
niemand zou hebben bekommerd I
Aldus ook niet de Beaufort, maar
alweerwie dan wel Het kan niet
verwonderen, dat Anna van Oostenrijk,
de gemalin van Lodewijk XIII den
vader van Lodewijk XIV in het
geding is gebracht. Het waren tijden,
waarin de koningen en koninginnen in
heel wat grooter afzondering leefden
dan thans het geval is, maar daardoor
vanzelf ook tijden, waarin het gemakke
lijker was te hunnen of haren aanzien
fabelen te dichten, die niet te contro
leeren waren. Op tweeërlei wijze is de
naam van Anna van Oostenrijk met dien
van den man met het ijzeren masker
verbonden. Het is bekend, dat Lode
wijk XIV ter wereld kwam, nadat een
meer dan twintig-jarige echtverbintenis
tusschen haar en Lodewijk XIII kinder
loos was gebleven. Dit heeft al dadelijk
geleid tot het vermoeden, later onder
woorden gebracht, dat Lodewijk XIV
niet de zoon van zijn vader, maar van
een anderen man, die de liefde van
Anna van Oostenrijk had weten te ver
werven, zou zijn. Deze overlevering heeft
ertoe gebracht om als dc man met het
ijzeren masker aan te wijzen een jong
buitenlandsch edelman, behoorende tot
de omgeving van Anna van Oostenrijk,
die liefdesbetrekkingen met haar zou heb
ben aangeknoopt, waarvan Lodewijk XIII
bericht had ontvangen. Zou dat verhaal
juist zijn, dan zou in elk geval de ge
vangenschap van den man met het
ijzeren masker heel wat vroeger moeten
zijn aangevangen dan in 1669 of 1671,
tenzij dat men aanneemt, dat Lodewijk
XIV eerst omstreeks dien tijd omtrent
zijn werkelijken vader op de hoogte is
gebracht en, teneinde het geheim niet
te doen uitlekken, heeft zorggedragen
dezen voor goed uit de gemeenschap
te verwijderen. Dezelfde opmerking zou
gelden ten opzichte van het verhaal, dat
den eleganten jongen Hertog van Buc-
kingham als den man met het ijzeren
masker aanwijst. Deze, van wien het
historisch vaststaat, dat hij betrekkingen
onderhield met Anna van Oostenrijk,
hetzij dat deze van platonischen, hetzij
van anderen aard waren, is in 1628 te
Portsmouth vermoord. Neemt men nu
aan, dat hij niet werkelijk vermoord zou
zijn of dat, zooals de verdichting luidt,
een ander in zijn plaats naar Engeland
zou zijn gereisd en voor hem vermoord,
zou zijn geworden, dan volgt daaruit
toch, dat niet heel veel later dan 1628
zijn gevangenschap een aanvang moet
hebben genomen. Het is te begrijpen,
als het werkelijk de Hertog van Buc-
kingham is geweest, dat de gevangen
bewaarders groote voorzorgen hadden
te nemen. Noch in Frankrijk noch in
Engeland diende zijn aanwezigheid te
worden vermeld. Maar nog eens, hoe
oud zou wel de Hertog van Buckingham,
die in de kracht van zijn leven was
toen hij stierf, niet hebben moeten zijn
als hij tot omstreeks het begin der 18e
eeuw heeft geleefd. Men moge dan be
weren, dat het regime, dat de man met
het ijzeren masker volgde, een gezond
regime was, het is toch niet waarschijnlijk
dat hij bijna een eeuw oud zou zijn
geworden I
(Wordt Vervolgd).
