STEMPELS Steeds Grooter Nieuws- en Advertentieblad Verschijnt Woensdag en Zaterdag Bekendmakingen. Detrapnaarboven Protestvergadering tegen het ontwerp Terpstra Massa- Sluipmoordenaar. Officieel. in „Reiigie en Kunst". No. 10 Twintigste Jaargang Woensdag 3 Februari 1932 BUREAU VOOR ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT 7 BOESTDIJK ADVERTENTIEN EN INGEZONDEN STUKKEN WORDEN INGEWACHT TOT UITERLIJK DINSDAG. EN VRIJDAGSMORGENS 1# UUR AAN HET BUREAU UITGAVE: N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ v.h. G. v. d. BOVEKKAMP ADVERTENTIEN: VAN 1 TOT 6 REGELS 75 CTS., ELKE REGEL MEER 16 CTS. GROOTE LETTERS NAAR PLAATSRUIMTE, BIJ ABONNEH. Q ROOTE KORTING ABONNEMENTSPRIJS II.— PER DRIE MAANDEN, FR ANCO PER POST. REDACTIE- EN ADM.-ADRES: VAN WEEDESTR. 7 - TEL. 2062 - SOESTDIJK HET AUTEURSRECHT VAN DIT BLAD WORDT UITDRUKKELIJK VOORBEHOUDEN OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 1» VAN DE AUTEURSWET l»ll (STAATSBLAD NUMMER I8«) Het hoofd van het gemeentebestuur van Soest brengt op grond van artikel 36 lid 1 der Woningwet hierbij ter openbare ken nis, dat bij besluit van den gemeenteraad dd. 31 October 1931, le afd. no. 915 is bepaald, dat de vaststelling van een plan van uitbreiding voor de gemeente wordt voorbereid. Soest,' 1 Februari 1932.. Het hoofd van het gemeentebestuur voornoemd, G. Deketh. De lessen van tegenspoed zijn dikwijls het zegenrijkst, wanneer ze het strengst schijnen te zijn. CHEVENIX. Er zal geen onrust meer zijn, als er volledig vertrouwen is. ANON. Op het eerste gehoor lijkt het vreemd, maar het is een feit, dat er nu eenmaal twee manieren zijn, om de dingen te be kijken. Van den buitenkant. En van bin nen. Of om duidelijker te zijn: het uiter lijk van de dingen, en de innerlijke be- teekenis. En het is juist dit inzicht dat ons van groote hulp kan zijn bij het op lossen van onze dagelijksche kleine zor gen en problemen, zoowel als de groote. Want, kijk nu eens hier, laten we een zeer alledaagsch onderwerp nemen: de trap naar boven. Stel U voor, U woont op een bovenhuis, met een lange trap. Die trap kunnen we op twee manieren bekij ken. anneer we die van den buitenkant bekijken, zien we een massa hooge tre den, moeilijke, lastige treden, en elke tre de kost ons inspanning en adem, en hoe veel menschen zijn er niet, die meer dan eens verzuchten: O, die ellendige trappen, ik word er doodmoe van! En de andere manier om die trap met zijn zware, hoo ge, moeilijke treden te bekijken? Wel, dat is, om hem te zien als het middel om hoo- ger te komen, om „boven" te komen, de weg, waarlangs we ons huis bereiken, ons eigen huis, met al zijn lieve dingen, met alle rust en gemak en geluk, waarvan ons huis de zetel moet zijn. Op dezelfde manier kan men de we derwaardigheden in het leven gaan zien, op tweerlei wijze: men kan ze naar het uiterlijk nemen, of wel, men kan ze al(s ware doorzien, de innerlijke beteeke- ,n'\s ervan opzoeken, en er de leering uit trekken, die erin besloten ligt. Met ande re woorden, we kunnen de moeilijkheden de beproevingen, de tegenspoeden be schouwen, niet als allerlei bar onaange- name en lamme dingen van het noodlot, waaraan we zoo gauw mogelijk moeten zien te ontsnappen, doch als gelegenheden om ooger te komen, we moeten ze gebrui- ken als treden van de trap naar boven, naar het huis van harmonie en vrede, ons eigen huis. Het zijn zoo dikwijls, deze schijnbare moeilijkheden en tegenspoeden, slechts goede gelegenheden, om te tonnen hoeveel wgsheid, hoeveel verstand hoe veel geduld, hoeveel liefde voor den mede-' mensch, hoeveel waarheid, hoeveel lank moedigheid, hoeveel vertrouwen we heb ben. En als we ze inderdaad zoo zien en ze inderdaad zoo gebruiken, dan zal elke moeilijkheid voor ons slechts een trede zijn, die ons weer een stuk hooier brengt, telkens hooger. Totdat we eindelijk ons Huis bereikt zullen hebben.... Het is daarom treffend juist, wat ie mand in States (New-Orleans) opmerkte, namelijk dat de meeste van onze moeilijk heden noodig schijnen te zijn om ons te noodzaken de zuiver aardsche dingen op te geven en ons omhoog te voeren naar hoogere atmosfeerhet zijn de toenemende moeiten der menschheid, waardoor zij van een valsche basis overgaat in het ware - van de zinnen naar Ziel. En voor dit overgaan van het lagere naar het hoogere, werken alle dingen samen: zoowel droge aarde, als het licht van de zon, zijn noodig om het zaad te doen ontkiemen en ten slotte vrucht te doen voortbrengen. Zoowel de teleurstellingen van wereldsch leven oo de hinderpalen van betrouwen iir het stoffelijke, als de koesterende invloed van yenscheljjke hulpvaardigheid, schynen noo dig te zijn om de ziel te bevrjjden in de reddende wetenschap dat de dingen van den Geest zijn, die hij het meeste be hoeft.- Want dat zjjn de kostelijkste din gen niettemin de eenige dingen, die verkregen worden zonder goud en zonder prijs" - en, indien die eenmaal verwor ven zijn, worden alle andere goede din gen onvermijdelijk „toegeworpen". Daarom, in een tijd als deze, als vel'e moeilijkheden zich schijnen op te stapelen, is het goed en wijs om, elk voor zich, zich af te vragen, wat feitelijk onze hoogste idealen, onze meest verheven hoop is, en op welke basis we ze opbouwen. Wijsgee- ren en filosofen, wijs en dwaas, mogen delibereeren over den oorsprong van het geweten, aldus zegt William Lawrence, en over de bekrachtiging van goed en kwaad; zij kunnen ons wellicht in den mist brengen en ons daar in den steek laten. Maar wij, alle-dags-menschen, wij hebben eiken dag, vandaag en morgen, te handelen; aannemende dat er een goed en een kwaad zijn, moeten wij onze be slissingen nemen zoo goed we kunnen op grondslag van ons verstand en gewe ten, zooals we die hebben.,.. FLORIS C. (Nadruk verboden). Een zaal plaats biedend voor 250 a 300 menschen slechts voor 1/3 gevuld Jammer voor het vele vergeefsche werk van het Comité van Actie, jammer voor den spreker, den Heer R. van Gaasbeek, maar bovenal jammer, omdat daaruit zoo duidelijk sprak, dat het onderwijs aan hun kinderen, zoovele ouders schijnbaar on verschillig laat. „Religie en Kunst" had te klein moeten blijken, de zaal had stamp vol moeten zijn van ouders, die opkwa men tegen het onrecht dat men hun kinde ren zal aandoen! Wij hadden dat anders verwacht. Hoe vaak hooren wij niet van ouders, die zich ernstig boos maken om onbeduidende voorvallen, die in iedere school wel eens plaats vinden. Nu echter het peil van het geheele lager onderwijs omlaag zal gebracht worden, nu er 'dus iets ernstigs te gebeuren staat, blijven de ouders thuis. Een gevoel van misnoegen moeten de kleine 100 aanwezigen gehad hebben, toen zij deze geringe belangstel ling bemerkten en ons verslag zou niet volledig zijn, als we van dit':,gevoel van wrevel geen melding maakten. Om 8.10 hur opent de heer M. M. van Wely, voorzitter van het Comité van Actie de vergadering en geeft na een woord van dank aan de medewerkers van dezen avond en aan de Redactie en Ad ministratie van „De Soester". die zoo prachtig het publiek had ingelicht, het woord aan den heer R. v. Gaasbeek. Spreker gaat terug naar den tijd van 20, 25 jaar geleden toen elke politieke strijd werd ingezet met het schoolvraag- stuk. De richting van de school was het eenige dat van belang scheen, hoe de kwa liteit van het onderwijs was, deed er schijnbaar minder toe. 'Dat het onderwijs daaronder leed, is te begrijpen. Na een herziening van de Grondwet (1917) waarbij uit art. 192: Het Open baar Onderwijs is een voorwerp van aan houdende zorg der regeering het woord „Openbaar" werd geschrapt, kreeg ons land in 1920 een nieuwe L.O. Wet. die met de algeheele gelijkstelling van Open baar en Bijzonder Onderwijs, tal van perspectieven opende, zooals: kleinere klassen, betere opleiding van onderwij zers, betere salarieering. De groote vrijheid, die het Bijzonder Onderwijs toen gekregen heeft, bleek wel dra een groot gevaarons onderwijs werd te zeer gesplitst, er kwamen te veel scho len. Zooals Mr. P. J. Troelstra in 1924 kon deze vergaande splitsing nooit in de bedoeling van de Wet 1920 hebben gelegen. En terwijl de kosten van het on derwijs schrikbarend stegen, waren de re- sultaten hoogst bedenkelijk. De Commissie Rutgers kreeg daarom de opdracht te onderzoeken, hoe aan de gelijkstelling tusschen Openbaar en Bij zonder Onderwijs een minder kostbare toe passing kon worden gegeven, zonder de vitale belangen van het onderwijs te scha- t'i-, on(lerwijs is inderdaad duur. Jaarlijks kost het het Rijk f 100 millioen. terwijl bovendien door de 1100 Neder- landsche gemeenten nog een flinke som aan onderwijs wordt besteed, 't Onder wijs zou goedkooper zijn, wanneer de splitsing, een ramp vooral voor kleine ge meenten, maar niet zulke ernstige afmetin gen had aangenomen, Als eerste middel tot verbetering had de Commissie Rutgers dan ook de versnippering moeten tegen gaan, door b..v. voor te stellen de bepa ling, dat leerlingen van een Bijzondere school niet meetellen, wanneer men leer lingen tracht te vinden voor een tweede soortgelijke Bgzondere School. Een derge lijk middel deed de Commissie Rutgers echter niet aan de hand. Spreker wijst vervolgens op het ver schil tusschen het Christelijk Onderwijs van vroeger en dat van nu. Dat van vroe ger had een hoogstaand ideaal: onderwijs op Christelijken grondslag. Aan dat ideaal bracht het gaarne offers (lage salarissen!) Bij het Christelijk Onderwijs van nu, is dat ideaal vaak verdwener Wanneer we zien; op welke manier dikwijls handteekening- lijsten worden samengesteld (lijsten van 40 handteekeningen, waarvan 18, 19, die niet deugdelijk zijn), dan wekt dit wel eens den indruk, dat men met het oog op de Rijkssubsidie, er op uit is, zieltjes te win nen. De finantieele gelijkstelling tusschen Openbaar en Bijzonder Onderwijs heeft nog een ander gevolg. In Nederland zijn Kerk en Staat gescheiden. Maar de rijkssubsi die, die aangewend wordt tot salarieering van de religieuzen, die onderwijs geven, vloeit voor een groot deel naar de Kerk. De Kerk zal dus gaarne religieuzen met 't onderwijs belasten, waardoor vele leeken- onderwijzers buiten betrekking blijven. Een logisch middel om het onderwijs goedkooper te maken en toch niet te scha den, zou dus geweest zijn: tegengaan van de versnippering. De Commissie Rutgers, die 3.5 jaar ge arbeid heeft, heeft echter andere uitwegen gezocht en Minister Terpstra heeft het rapport Rutgers nagenoeg ongewijzigd als ontwerp van de nieuwe L.O. Wet aan di Tweede Kamer voorgelegd. Dit nieuwe Wetsontwerp is reaction- nair. De oude wet van 1920 had de 9-ja- rige Mulo-school (6 jaar L.O. en 3 jaar Mulo) afgeschaft en schreef een zeifde La- gere.school opleiding voor voor iedereen. Ook de minder gesitueerden hadden daar door gelegenheid gekregen, zich later (bij gesehikten aanleg) te kunnen ontwikkelen. Nu zal bij de nieuwe Wet de 9-jarige Mulo weer hersteld worden, wat dus beteekent de instelling van een standenschool. Een ander voorbeeld hoe reactionnair de nieuwe Wet is: de mrjezeggingschap van den Onderwijzer in schoolzaken, van zoo groote moreele beteekenis, waarvan de waarde bijna algemeen wordt erkend, wordt in de nieuwe wet niet -vastgelegd. Alleen de naam „Onderwijzer van Bij stand" wordt gewijzigd in „Onderwijzer". De invloed van de schoolvergadering zal steeds groeien en gedachtig aan de waar heid van het spreekwoord„Gouverner, c' est prévoir" had de Wetgever de in vloed van den onderwijzer in de Wet kun nen vastleggen. Na de pauze bespreekt de heer Van Gaasbeek enkele kenmerken van het Wets ontwerp nader. Als eerste punt noemde spreker, de gemakkelijkheid, waarmee men Openbare scholen zal kunnen opheffen, doordat klei ne openbare scholen vereenigd zullen wor den. Dat daardoor jonge kinderen enkele malen per dag een afstand van 3, 3.5 K.M. moeten afleggen, is een niet te onderschat ten nadeeL Een andere verslechtering zal de nieu we Wet geven, doordat zij de behoorlijke opleiding tot onderwijzer, die de wet 1920 had gegeven, weer te niet doet. Qnnooclig te zeggen, dat het tegenwoordig onderwijs moeilijk is. Opvoedkundigen zooals Mon- tessori. Dalton,, e.a. hebben door hun on derzoekingen meer het individueele in de opvoeding naar voren gebracht. En al is veel van dat nieuwe onderwijs een mode gril geworden, het karakter van de klas is veranderd en zelfs in kleine klassen is het onderwijs heel wat moeilijker gewor den. De Wet 1920 bepaalde, dat een on derwijzer opgeleid zou worden door Lee raren met M.O. bevoegdheid en na volledi ge opleiding op 20 jarigen leeftijd voor de klas kwam. De nieuwe wet handhaaft de oude onvoldoende opleiding, zoodat de op voeding van het kind in handen komt van menschen, die slechter zijn opgeleid dan veearts, tandarts, enz. Bij een ziek varken of een holle kies haalt men iemand, die een H.B.S. en een speciale 5-jarige studie heeft gehad. Voor het kind is een jong- mensch met een lagere school- en nor maalschoolopleiding goed genoeg! Spreker behandelt vervolgens de nieu we eischen voor de oprichting van een Bij zondere schooi'. Tot nu toe is daarvoor noodig een lijst met handteekeningen van ouders, die verklaren, bijzonder onderwijs to wenschen. Die handteekeningen, her haalde spreker, gaven vaak aanleiding tot geknoei. Nu zou men zoo denken, dat de nieuwe wegeving aan de ouderverklaring scherper eischen ging stellen, dat b.v. de handteekening gezet zou moeten worden in de aanwezigheid van een ambtenaar, dat b.v. misbruik werd gestraft? Neen! De handteekeningen, die toch een waarborg moesten zijn, dat men uit moreele over wegingen bijzonder onderwijs verlangt, zijn niet meer noodig! De versnippering van ons onderwijs (en de daarmede ge paard gaande hooge kosten) kan nu nog sneller voortwoekeren. Dat de waarborg som verhooogd wordt van 15 pCt. tot 30 pCt. (rentende 5p Ct.!) en dat de Bijzonde re School dus voor het op te richten ge bouw van b.v. f 50.000 zelf f 15.000 moet Wij bevelen ons beleefd aan, voor de levering van ALLE MOGELIJKE tegen zeer lage prijzen. Aanbevelend, N.V.EersteSoesterElecfr.Drukkeri v. Wetstraat 7, Soestdljk. Tel. 2062 betalen, is geen rem, die de splitsing zal tegengaan. Men weet, dat in de kringen van het Bijzonder Onderwijs het geld er wel komt. Een voornaam punt in het nieuwe ont werp is de nieuwe leerlingenscliaal (in „De Soester" van 16 Januari uitvoerig be sproken); 45 leerlingen per leerkracht. De praktijk heeft evenwel aangetoond, dat in werkelijkheid het aantal leerlingen per klas altijd meer is dan de wet voorschrijft. Uit het onderwijsverslag blijkt b.v.., dat in 1929, toen het aantal leerlingen per klas 30 was, er bijna tien duizend klassen in Nederland waren, die meer dan 30 leerlin gen telden. Wanneer dus een 45-leerlin- genschaal in de wet wordt vastgelegd, dan zullen in de praktijk nog grootere aantal len aan de zorg van één onderwijzer wor den toevertrouwd. Het >onderwijspeil moet daardoor dalen en daar 80 pCt. der Ne der landsche jeugd alleen slechts Lager Onderwijs krijgt, is een achteruitgang van de volkskracht van deze onderwijsver- slechtering het noodwendig gevolg. In dit verband is een vergelijking met de verhou ding van recruten en "instructeurs wel aardig. In de begrooting voor 1932 komen onder Defensie (infanterie) op een voor- jaarsploeg van 300 recruten en 38 in structeurs. Bij het Lager Onderwijs dus een verhouding van 1 tot 45, bij recruten een van 1 tot 8. Voor Nederland, waar men zoo graag prat gaat op de vredesac- tie, is de voorgestelde 45-leerlingenschaal een hoon. Laten we hopen, dat althans deze bepaling geen wetsartikel wordt. De nieuwe L.O. Wet geeft dus groote verslechtering, waarmede de regeering f 5.5 millioen denkt te bezuinigen. Zij ver geet echter, dat 2600 leerkrachten op wachtgeld zullen komen. De Vereeniging „Volksonderwijs" heeft Koopt Uw Radiobode bij de N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ v. Weedestraat 7, Soestdijk middelen beraamd, waardoor op onderwijst wel de noodige bezuiniging wordt verkre gen, maar waarbij niet bovengenoemde na- deelen gelden. Zij geeft daartoe aan: le. de leerlingen die reeds een bijzon dere school bezoeken, niet meer meetel len bij de aanvraag tot stichting van een tweede bijzondere school. 2e. geen medewerking verleenen bij het oprichten van kleine bijzondere scholen. 3e. concentratie van U.L.O. te bevor deren. Spreker wekt de aanwezigen ten slotte op, om „Volksonderwijs" te steunen in haar pogen, het onderwijs op hooger peil te brengen en de kwaliteit van het onder wijs te verhoogen. De heer Van Wely dankt den spreker hartelijk voor zijn heldere uiteenzetting van het wetsontwerp en leest den aan wezigen de motie van het Comité van Ac tie voor, die daarna door de aanwezigen met algemeene stemmen wordt aangeno men. MOTIE. De vergadering, belegd door het Plaat selijk Comité van Actie tegen het Wets ontwerp Terpstra, gehouden te Soest, op 29 Januari 1932, gehoord de besprekin gen, overwegende dat het wetsontwerp inbreuk maakt op de pacificatie, ten nadeele van het open baar onderwijs, dai het, in flagrante strijd met de op dracht aan de Staatscommissie-Rutgers, bezuinigingen voorstelt, die de vitale be langen, zoowel van het bijzonder als het openbaar onderwijs dit met name door een uit onderwijs- en opvoedkundig oog punt niet genoeg te veroordeelen opvoeren van het aantal leerlingen per leerkracht ten zeerste benadeelen. dat het geen bepalingen inhoudt, die, in overeenstemming met genoemde op dracht, aan de finantieele gelijkstelling Neen, 't is haast niet te geloven, Dat er zulke monsters zijn, Die, des nachts, in koelen bloede. Aanslag plegen op een trein. Die daar dan de rails ontwrichten, Met ontploffings-apparaat Catastrophe doen ontket'nen, Waar het hart van stille staat. Want zoo'n monster, 't leven levend, Zonder God, zonder gebod, Zal onschuldigen doen treffen, 't Allervreselijkste lot! Door verminking en verplett'ring; Man en vrouw, zoowel als kind; 0! het wreede beestmensch is wel Tot krankzinnig toe, verblind! Rustig in den trein gezeten, Pratend, lachend, vroolijk, stil, Blijven allen 't einddoel wenschend: Spoedig wezen, waar ik wil. In 't hotel; bij vrouw en kind'ren; In 't ouderlijke huis; Bij een lieve, ernstig zieke; Of bij echtgenoot weer thuis. Hoe het zrj, een ieder hunkert Naar wat thuiskomst bieden zal; Maar de trein in razend tempo Nadert onheilsplek! Eén knal. Eén slag davert door de ruimte! Dan is 't één seconde stil En, onverbidd'lijk daarop volgend, Hartverscheurend, woest gegil! Gekerm, méér dan afschuw-wekkend; 's Duivels doel bereikt; Ontzet! Wat daar net nog lachte, leefde, Thans verminkt, ontzield, verplet! Steunend, brekend reeds de oogen; Brullend van onduldbaar leed; Half verbrand, vernield, versplinterd; Aanblik, dien men nooit vergeet! Zou het beestmensch thans b2grijpen? Voelen, wat hij heeft gesticht? Mensch kan straffen, hem niet peilen; Dader wordt door God gericht! Nadruk verboden. AD RE Ml /an openbaar en bijzonder onderwijs een minder kostbare toepassing geven; inte gendeel, dat bet wetsontwerp oorzaak zal zijn van 'n zeer ten nadeele zoowel van Rijks- als Gemeentelijke Financiën voort gezette stichting van bijzondere scholen en schooltjes, dat het uit de Wet wegneemt een als noodzakelijk voorgenomen verbeterde on derwijzersopleiding en daarin bepalingen opneemt, die aan de beteekenis van den on derwijzer als opvoedkundige leerkracht ten zeerste afbreuk doen, van oordeel, dat aan de financieele ge lijkstelling een minder kostbare toepas sing kan worden gegeven, waarbjj boven dien de belangen van het onderwijs zullen worden gediend, door o.a.: a. bij de aanvrage tot oprichting van een bijzondere school niet meer mee te tellen de kinderen, die reeds een bijzonde re school bezoeken, b. geen medewerking te verleenen tot oprichting van bijzondere scholen met minder dan drie leerkrachten, c. de concentratie van U.L.O. scholen te bevorderen, verklaart zich homogeen met de door het „Comité van Actie tegen het Wetsont werp Terpstra" ingestelde actie, vertrouwt, dat het deze actie onver zwakt zal voortzetten, teneinde de Volks vertegenwoordiging te overtuigen van de noodzaak van het aanbrengen van de door het Comité voorgestane verbeteringen en besluit deze motie ter kennis te bren gen van de Tweede Kamer der Staten- Generaal en de pers. Soest, 29 Januari 1932. De Voorzitter der Vergadering: M. M. van Wely. WORDT UW OMZET wanneer gij regelmatig adverteert in „De Soester". uitgave van de N.V. Eerste Soester Electr. Drukkerij. Dit blad verschijnt twee maal per week en wordt door honderden betalende abonné's in SOEST en OMGEVING gelezen

Historische kranten - Archief Eemland

De Soester | 1932 | | pagina 1