°c Ingezonden pC
N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ
Van Weedestraat 7 - Telefoon 962
Land- en Tuinbouw.
De twee machten in
het leven.
FEUILL E T OJN
der laatste onder den titel: „de Geheime
Internationale" had mijne bijzondere aan-
*,~~ht, en dit te meer daar over dit gruwe-
onderwerp o, zoo weinig in alle toon
aangevende bladen, 'n importe van welke
richting (behalve enkele linksche dan)
wordt geschreven, of veel aandacht up
wordt gevestigd. Deze zaak was immers
reeds eenige jaren vóór de groote men-
-chenslachting van 1914—'18 bekend. Kr
was toen immers reeds geschreven, dat de
particuliere internat, wapen- of ammunitie
fabrieken tot één groot concern waren
mengesmolten, behalve in Rusland, waar
groote Poetiloff-fabrieken staats-eigen-
dom waren. Dit internationaal concern toch
liste, welke fabriek porlogsmateriaal
i leveren aan het door hen aangewezen,
bepaalde land(en). Whs er o.a. niet vast
heid, dat de leverancier van geweren
oor ieder exemplaar had te betalen aan
noemd concern frs. lü (vóór-oorlogsche).
;keren tijd later werd, óf geheel op zich
elf staand, dan wel uit hoofde van deze
mededeelingen, in de Tweede Kamer de
vraag gedaan aan de regeering, hoe of het
toch kwam, dat voor hier te lande, de ka
nonnen steeds werden gekocht bij Krupp.
Eenigen tijd later werd eene commissie be
noemd, die in opdracht had deze aangele
genheid eens te onderzoeken, en waarvan
het gevolg was, dat het z.g. Krupp-rapport
ontstond. Dat rapport, gezien het effect
hetwelk het sorteerde, had gevoegelijk
achterwege kunnen blijven, daar zelfs de
toenmalige leden der 2e Kamer het NIET
mochten inzien: „Met het oog op de vriend
schappelijke verhouding tot een naburigen
staat". /Commentaar overbodig. Nog
teeds ru>t het rapport in de duisternis. Is
het wellicht toevallig, dat het (gelukkig
maar) enkel kanonnen, die hier te lande
worden gekocht, nu uit Zweden komen en
wel van de fabriek, waarvan Krupp de
grootste aandeelhouder is? Heel spoedig
na het uitbreken van de menschonteerende
slachting in 1914, bleek, dat de Belgen door
de door hen zelf gemaakte geweerpatronen,
werden doodgeschoten. Alleen het nummer
der Belg. en Duitsche patronen verschilde.
Fabrique Nationale, directeur de Duitsch'er
Piper, Herstal, België.
En thans iets over de sinistere figuur $ir,
(nog wel Sir), Basil Zaharoff, waarover ook
Floris C. schrijft.
Een Koning in het duister.
Bommen, en. Sinaasappelen,
Zaharoff's levensloop.
Voor de derde maal binnen twee jaar
wordt thans uit Monaco, gemeld, dat
Sir Basil Zaharoff, de koning van den
internationalen wapenhandel en multi-
millionair, op sterven ligt.
Maar ook in deze periode dreef zijn on-
vermoeibaren zakengeest hem steeds weer
tot nieuwe bezigheden. Zoo tusschen de
bedrijven door richtte hij in Denemarken
den sinaasappelenhandel in en organiseerde
talrijke handelsbetrekkingen tusschen
Oriënt en West-Europa. Inmiddels had hij
perfect Fransch en Engelsche leeren spre
ken, en kon hij dineeren als een lord en
zich gedragen als een markies. Hij wierp
zich daarna op de beurszaken en speciali
seerde zich weldra op den wapenhandel.
De betrekking tot Armstrong en Vickers
ormden den grondslag voor zijn onderne
mingen. Ten slotte werd de relatie met de
Engelsche firnva zóó nauw, dat hij als
compagnon in de zaak trad. Hij verkreeg
den titel van sir en voelde zich volkomen
Engelschman.
Men verwijt hem, dat het hem niet ge
noeg was, dat hij de wereldbehoefte aan
wapenen dekte. Hij wilde behoefte maken.
Derhalve mengde hij zich in de buitenland-
sche politiek van verschillende landen en
voerde zijn eerste experimenten in de Bal
kanoorlogen uit. Griekenland's politiek
werd weldra zichtbaar door hem beïnvloed.
Dat Zaharoff gedurende den wereldoorlog
schitterende zaken deed, behoeft nauwelijks
te worden vermeld. Ondanks dat alles
hoorde men betrekkelijk weinig van Zaha
roff hij werkte graag in het duister, om
als onzichtbare macht zijn tegenstanders
weinig gelegenheid tot aanvallen te geven
Talrijke munitiefabrieken staan thans on
der Zaharoff's controle. Maar hij hield zich
niet bij één bedrijf. Bij de petroleum produc-
tie der wereld spreekt hij een gewichtig
woord mee. Een aantal banken werken met
zijn vermogen. Ook de speelbank van Mon-
te Carlo staat onder zijn contróle. En opdat
ook de liefdesromantiek in dit avontuurlij
ke leven niet zou ontbreken, verloor hij zijn
hart aan een Spana*;che dame uit hooge
kringen, een nicht van den koning. Negen
jaar geleden is hij met deze dame getrouwd,
nadat haar eerste echtgenoot was overle
den."
Hoe weinig nota er van wordt genomen
door de, als ..groote" en „machtige" Hee-
ren der wereld aangeduide figuren, blijkt
overduidelijk uit hetgeen The Rt. Ho<.
H. A. L. Fischer, Britsch oud-minisu, I
schreef in de Telegraaf van 16 Juli 19^ I
wanneer hij schrijft over „Wapenfirma I
„zijn werkzaam geweest bij het aanwakL I
„ren van oorlogsstemmingen", en bij lir
„het overreden van haar landen, om uor
„logspolitiek te voeren, en hun bewape-
„ning uit te breiden. Omkoopen van reget-
„rings-ambtenaren, zoowel in eigen lan<j
„als in het buitenland. Valsche rapporti
„gemaakt met betrekking van leger- o,
„vlootprogramnia's van verscheidene lan-
„den, ten einde de bewapenings-uitgaven tt
„stimuleeren, enz."
Door wie, of wien worden nu commu
nisten gekweekt?
De voor eenigen tijd in Engeland ver
schenen brochure is mij bekend, en vraag-,
men zich af, welk een mentaliteit men er up I
nahoudt, alleen maar om geld te verdu- I
nen! Granaat-ontsteking, uitvinding \ai. I
Krupp, patent door Engeland overgenomen
en door die Duitsche uitvinding wellicht
honderdduizenden, zoo geen millioeneo
Duitscher* vermoord, verminkt, ol hulpe
loos voor hun leven gemaakt. En de beta
ling voor dat patent, schatten! Geld kent
geen vaderland en zooals, zoowel Christe
nen, als niet christenen, weten: Geld stinkt
immers niet. Wat te denken van eene com
binatie van groote belanghebbenden bij 1\
troleum, Bankkapitaal en fabrieken van
oorlogsmateriaal?
Hoewel vooralsnog improductief, behou
den de eigenaren toch steeds hunne rech
ten voor en is de mogelijkheid geenszins
denkbeeldig, dat hiervan op een voor hen
passend moment gebruik kan, of zal wor
den gemaakt. Ik heb hierbij het oog op de
zeldzaam rijke, Russische Naftabronnen, de
z.g. „Bnito" door den bekenden heer Dc-
terding gekocht van het Fvansche hu -
Rothschild. Belanghebbenden bij de t
groep zijn de Petroleum Mij., de Bantpu
Union Parisienne, waarin, als van overwe
genden invloed geldt, de geweldige Fm-
sche ammunitiefabriek Schneider Creu->
(Zie Morus: Hoe ze groot en rijk werden
met een voorwoord van Mr. A. R. Zim
nierman).
BLOUPOT.
Laat ons Uw
DRUKWERK
verzorgen
Niet alleen zijn onze prijzen zeer laag gesteld
maar ook aan de afwerking wordt de meest
mogelijke zorg besteed
Beleefd aanbevelend,
XII.
FOSFORZUURHOUDENDE KUNST
MEST.
naar het Engelsch
van
LILLIAS CAMPBELL DAVIDSON.
(Nadruk verboden)
12)
Ziet u dan niet?Hebt u geen
oogen in het hoofd, om te zien, dat dit het
meisje is, dat u dien avond mee naar huis
bracht en een onderdak boodt? Ik heb u
toen wel gezegd, dat daar ellende van zou
komen en nu is zij terug, om te spionnee-
ren.
Jocelyn bleef precies zoo staan, versla
gen. Nu wist Launcclot de waarheid, zij
had nooit gerekend op de onverwachte ver
schijning van Rachel. Ze had gemeend, dat
die nog altijd beneden in haar kamer was.
Ze wachtte, tot zij zijn schreden hoorde
terugkeeren. Zijn blik rustte vragend op
haar. En, begrijpend, dat zij de eerste moest
zijn, om te spreken begon zij:
Ja, het is volkomen waar. Ik ben het
meisje, wie u een onderdak boodt, toen zij
niet wist, waarheen te gaan. U heeft zich
mij niet herinnerd, maar ik heb het wel ge
zien.
Er stond nog eenige aarzeling in zijn
blik te lezen, toen hij naar haar keek. Ze
kon de gedachte niet verdragen, dat dit
twijfel bij hem zou beduiden.
Ik wist, toen ik uw advertentie in de
„Herald" zag, dat het hier moest wezen.
Daarom wilde ik juist graag komen. Ik
kende het huis en ik wist, dat u goed was
veer 66, zoodat voor een eenzelfde uitwer
king dus 1% maal zooveel van het laatste
dan van het eerste genomen moet worden,
of voor het laatste niet meer dan 2/3 van
den prijs van superfosfaat betaald mag
worden. Hoeveel men per H.A. moet ge
ven? Ja, dat hangt vooral van den grond af:
van 64$ balen.
geweest voor mij. Des te meer verlangde
ik er naar, iets te kunnen doen voor u.
Ik begrijp, dat, als u toch in betrek
king moest gaan, u liever ging naar een
plaats, die u al kende, dan naar een, die u
geheel vreemd was.
Zij bloosde en nu zij hem dat eene al
vertéld had, voelde zij, dat ze hem ook
omtrent dat andere niet meer misleiden
mocht.
Ik heb u nog een bekentenis te doen,
sprak zij dus. Ik hoef niet zelve in mijn
onderhoud te voorzien; dat moet u niet
denken. Maar ik leidde een ledig bestaan,
had niets of niemand, om voor te zorgen.
En toen ik hoorde van uw moeder, dacht
ik, dat ik haar soms van eenigen dienst kon
zijn; vandaar dat ik op de advertentie
schreef: Ik weet niet, wat uw huishoud
ster bedoelde, toen zij daar juist zoo sprak.
Waarom meende zij, dat ik een spinonne
was? Ze schijnt altijd iets tegen mij gehad
te hebben. Dien avond in den storm ver
zette zij er zich ook tegen, dat u mij hier
binnen noodde. Waarom zou ik hier ko
men spionneeren? Misschien is zij niet wel
bij het hoofd?
Die arme, oude Rachel heeft ons heel
haar leven trouw gediend. Zij wil ook niet
opzettelijk lomp of ondankbaar zijn. U
moet 't haar maar vergeven. Ik ben over
tuigd, dat zij zich zoo straks schamen zal
over haar optreden van zooeven.
Wat Jiij zei, was vriendelijk genoeg,
maar toch kon Jocelyn de gedachte niet
van zich afzetten, dat hij ook eenigszins
aan haar was gaan twijfelen.
Ze trad een schrede dichter naar hem toe
en keek smeekend naar hem op.
Ik hoop, dat u toch geen leelijke din
gen van mij denkt?
Leelijke dingen?herhaalde hij.
met een verontwaardiging, die haar goed
deed. Als ik u vertelde, wat ik dacht
Hier viel hij zichzelven in de rede en
De levensgeschiedenis van dezen tachtig
jarigen avonturier is fantastisch. Ergens op
den Balkan, wellicht ook in Klein-Azië
stond zijn wieg, bracht hij zijn eerste le
vensjaren door. Maar reeds op twaalfja
rigen leefdtijd hield hij het niet in zijn af
gelegen dorpje uit, hij trok naar Konstan-
tinopel en stond daar met schoenveters op
de hoeken der straten. De sinokkelmogelijk-
heden tusschen de eilanden van den Griek-
schen Archipel, dus op een punt, waar de
handelswegen van drie werelddeelen elkaar
kruisen, brachten hem op het denkbeeld,
hier te rationaliseeren, het geheim bedrijf
te organiseeren. Op zijn twintigste jaar
was hij al zoo ver, dat anderen voor hem
werkten, dat anderen voor hem de verant
woordelijkheid droegen, het risico liepen.
Maar het geld vloeide in zijn zak. En het
vloeide rijkelijk
Een toeval bracht Zaharoff in aanraking
met den man, die een beslissenden invloed
op zijn lot zou hebben. In een casino leer
de hij den Turkschen vertegenwoordiger
van de groote Engelsche wapenfabrieken
Armstrong en Vickers kennen, die zich zeer
interesseerde voor den handigen jongeman
met zijn talrijke relaties. Door gebruik te
maken van den invloed zijner vele zaken
vrienden wist Zaharoff zich toegang te ver
schaffen tot den Turkschen minister van
oorlog. Een overeenkomst tusschen het mi-
nisterie en de Engelsche firma was het re
sultaat. Zaharoff kreeg provisie, liet de
smokkelarij geheel in andere handen over
gaan en begaf zich op nieuwe wegen. Voor
korten tijd verdween hij uit het openbare
leven ging naar Parijs en Londen, om
zich de Europeesche beschaving eigen te
maken. Want een loopbaan, zooals hij zich
voorstelde, was ondenkbaar zonder een be
hoorlijke kennis. En Zaharoff belieerschte
zijn eigen moedertaal slecht, om van vreem
de talen maar te zwijgen.
wendde zich af.
Van dat oogenblik dateerde het gelukkig
bewustzijn bij Jocelyn, dat zij goede vrien
den waren. Hun omgang werd gemakkclij
ker, nu hij wist, dat zij de betrekking niet
had aangenomen enkel als een middel, om
in haar onderhoud te voorzien.
Ze waren veel samen. Dagelijks waren ze
uren lang in de zitkamer bij Mrs. Vyvian,
of aan de maaltijden in de groote eetka
mer met haar ouderwetschen vuurhaard,
haar zware, antieke meubelen en haar oude-
familieportretten.
In den avond kwam Launcelot van zijn
studeerkamer, om naar haar te luisteren,
terwijl zij zijn moeder voorzong, of om met
haar beiden te praten, terwijl Jocelyn een
sreng wol ophield voor Mrs. Vyvian of toe
zag op haar breien.
Zoo kon het niet anders, of ze leerden
elkaar in een paar weken tijds beter kennen
dan dit anders in jaren zou zijn mogelijk
geweest.
Hij haalde boeken voor haar uit de bi
bliotheek en wist die met smaak te kiezen;
hij zorgde, dat zij langere wandelingen
maakte dan enkel in den tuin. Kortom, op
iedere mogelijke wijze trachtte hij haar le
ven te veraangenamen. Het kon zijn, dat
hij dit enkel deed uit erkentelijkheid voor
de zorgen, die zij voor zijn moeder had,
maar zc ging die oplettendheid hoe langer
hoe meer op prijs stellen.
Er staan geen viooltjes meer in uw
vazen, zei zc op een goeden ochtend tot
Mrs. Vyvian, die lusteloos was na een
nacht van heel slecht slapen. Ik zal er eens
-even in den tuin wat gaan plukken; gisteren
heb ik ze er nog gezien.
Geef jc maar niet zooveel moeite,
kindje! Misschien kan Rachel cr dat jonge
ding op uitsturen.
Ik zou er liever zelf plukken, zei Jo
celyn opgewekt.
Rachel en zij waren iu op voet van ge
wapende vrede. De oude had haast niet tot
haar gesproken sinds die uitbarsting in den
corridor, maar Jocelyn merkte heel goed,
dat zc nog steeds achterdocht jegens haar
koesterde. Zij, van haar kant, sprak vrien
delijk tot de oude, als zij elkaar ontmoet
ten in de gangen of in de kamers van Mrs.
Vyvian. Maar zij kon het gevoel niet kwijt
raken, dat Rachel haar in stilte gadesloeg.
Nu zij den tuin inliep, dacht ze weer aan
dat „bevel" van Rachel, op den eersten dag
dat zij daar geüoopen had. Hoe aanmatigend
eigenlijk voor een ondergeschikte, hoe
lang zij er dan ook al in dienst mocht we
zen, om bevelen te geven in het huis van
haar meester.
Op dit oogenblik bevond Jocelyn zich
weer heel dicht nabij het „verboden" grond
gebied. De viooltjes, die zij nu geplukt
had; de eerste herfstvioohjes, waren niet
zoo mooi, als die zij daar ginds tusschen
het kreupelhout zag.
Het was toch ook eigenlijk al te dwaas,
om de grillen van de huishoudster te ge
hoorzamen! Zij was overtuigd, dat Laun
celot er niet op tegen zou hebben, als zij
daar liep. Hij had er nooit iets van gezegd.
Dus ging zij kalm verder en plukte handen
vol purperen viooltjes; meer dan de vazen
van Mrs. Vyvian zouden kunnen bergen.
Toch liep zij steeds verder. Het eenige
waarneembare geluid was het ritselen van
de dorre bladeren onder haar voeten.
Toen zij zich juist met eenige moeite
door een dichte haag had gewrongen, bleef
zij ineens vol verbazing stilstaan, want....
daar stond een grafsteen.
Dus hier was een graf, midden in dien
stillen tuin! Wie kon hier begraven zijn?
Met een huivering dacht zij ineens aan
den bcwusten nacht, toen zij zoo duidelijk
had hooren graven en later die proce^ie
door de gang had gezien.
Zou dit dan de reden zijn, dat haar ver
boden werd, zich in dat deel van den tuin
te begeven?
Onwillekeurig trad zij toch wat dichtei
tot aan het graf, dat zij de inschriptie 01
den steen kon 'lezen. Deze luidde: „J. P
V., 9 Juni.
Negen Juni! Het was elf Juni, toen zij
dien verkenningstocht had gemaakt naa;
Caerleon en daar geen ander onderdak had
gevonden dan Huize Merlin.
J. P. VIneens flitste het
haar door het brein, wat Adela Muncast. i
op dien middag in Debrctt had gezien. Hoi
heette die broer van Vyvian ook weer
degene, die den kolonel had doodgeschoten
en die bedrogen was met de kaarten?..
John PenrhynJa, nu herinnerde
zij het zich en zij schrikte er van.
Dus dit was dan het plekje op den aard
bodem, dat de schande van de familie be
vatte? Hij was dood, de zoon en broer, die
deze oneer had gebracht over Huize Mer
lin; die den eeuwenouden naam bezoedeld
had.
Hoe en wanneer hij gestorven was, hier
stond zij niet langer bij stil; en het was een
echt graf, niet enkel een gedenksteen.
Hier lag dus John Penrhyn Vyvian.
Met een blik van innig mededoogen keek
zij op van het graf en zag door het kreu-
pelbosch op zich toetredenLauncelot
Zij trachtte de uitdrukking op zijn gelaat
te lezen, maar kon er alleen groote droef
heid op onderscheiden.
Hij ontblootte het hoofd, toen ze bij het
graf kwamen en een oogenblik stonden ze
zoo zwijgend tegenover elkaar.
Toen begon hij langzaam:
U heeft dus uw weg hierheen gevon
den? Ik dacht niet, dat dit het geval zou
wezen.
Wbrdt vervolgd.
„Geen leven (dat wil dus zeggen: geen
dier en geen plant) zonder fosfor", en hoe
wel deze stof op zich zelf vergiftig is,
komt ze bij dieren en planten in zulke ver
bindingen met andere stoffen voor, dat er
van vergift geen sprake meer kan zijn. In
onze beenderen, hersenen en zenuwen komt
ze b.v. voor als fosiorzure kalk, en in de
planten verbonden met magnesia. Fosfor
schijnt een groote rol te spelen bij de vor
ming der eiwitstoffen in de zaden der plan
ten. 't ls b.v. reeds lang bekend, dat bij ge
brek aan fosfor een graangewas, dat an
ders op 't oog toch weelderig staat, slechts
weinig koren levert met een slecht gewicht,
terwijl de opbrengst zoowel in hoeveelheid
ais in kwaliteit stijgt bij een gepaste aan
wending van fosforverbindingen.
Kunstmest, welke fosforverbindingen
bevat, werd dan ook het eerst en wordt
nog het meest gebruikt om den verbouw
van granen en zaden te bevorderen.
A. Beenderenmeel.
In Engeland en Duitschland gebruikte
men reeds lang beenderenmeel ter bemes
ting; in ons land begon men daarmee veel
later en wel het eerst op de kleigronden in
't Noorden van de prov. Groningen. Dit
beenderenmeel wordt onder zeer verschil
lende vormen gebruikt: grof en fijn gema
len, gestoomd, opgelost en ontlijmd. En nu
begrijpt ieder wel: hoe fijner verdeeld, hoe
spoediger en beter het bij planten kan wer
ken. De fijnste verdeeling verkreeg men,
toen men uitvond de beenderen te koken
in luchtdichte potten, waardoor ze verande
ren in een heel fijn verdeelde brij, die daar
na aan de lucht gedroogd wordt. Het ge
stoomde beenderenmeel bevat van 2224,
het ontlijmde van 2730 fosforzuur!
Doch hoe fijn ook verdeeld, toch werkt
het nog betrekkelijk langzaam, en om die
werking van het fosforzuur nu te bespoe
digen, vond men uit het zeer. oplosbaar en
dus snel opneembaar te maken door het te
behandelen mei zwavelzuur. Daardoor ver_
kreeg men, wat men superfosfaat noemt en
waarin van 1418 fosfurzuur voorkomt,
benevens een weinig stikstof.
Het gestoomde beendermeel gebruike
men bij wintergranen en vlinderbloemigen,
doch het opgeloste en aangezuurde werkt
veel sneller en krachtiger.
B. Slakkenmeel.
Een groote bron van fosfor werd echter
gevonden, toen in 1876 Thomas Gilchri^t,
een Schot, met behulp van de zuurstof der
lucht en kalk de fosfor uit het ijzererts
wist af te zonderen. De sintels of „slak
ken", die bij het smelten van het erts op
het vloeibare ijzer drijven, worden stoffijn
gemalen en onder den naam van (Tho
mas-) slakkenmeel, waarin van 1123
fosforzuur voorkomt, gebruikt als meststof.
Door proefnemingen is bewezen, dat het
meest oplosbaar slakkenmeel, dat dus de
planten het eerst en het meest helpt, ook
nog in het tweede en zelfs in het derde jaar
de meeste nawerking heeft.
Slakkenmeel moet droog bewaard wor
den, wijl het licht verhardt tot cementach-
tige brokken, die zeer moeilijk weer fijn te
malen zijn. De waarde berekent men naar
het procent fosforzuur, dat oplost in een
2 citroenzuuroplossing. De fijnheid moet
minstens 75 bedragen, d.vv.z. dat ten minste
75 der slakken na een kwartier ziften
moet vallen door een zeef met een mazen-
wijdte van 0.168 m.M.
Het slakkenmeel eigent zich vooral voor
erwten en klaver, doch op lichten grond
ook voor alle andere gewassen, maar min
der goed op zware klei. Door het gehalte
aan zwavelcalcium, een vergift, dat tot 2%
kan bedragen, is het gewenscht het reeds
eenigen tijd vóór het zaaien uit te strooien
en goed onder te werken, ja men doe het
gerust reeds in den herfst of in den winter.
Om bij het strooien het stuiven te voor
komen, kan men het vermengen met voch
tige aarde, maar het moet dan, om harde
brokken te voorkomen, binnen 36 uren
worden uitgezaaid.
Stelt men de werking van het in water
oplosbaar fosforzuur der superfosfaten op
100, dan is die van het in citroenzuur op
losbaar fosforzuur van slakkenmeel onge-
C. Superfosfaat.
Als materiaal voor de bereiding hiervan
dienen allerlei stoffen, die fosfor bevatten:
Baker-, Majiüones- en Maldenguano, apatit
en fosforit, coprolithen, de verbruikte
beenderkool der suikerfabrieken, de tot
asch verbrande beenderen van Fray Ben
tos (Argentina), enz. Wijl het fosforzuur
dezer grondstoffen voor een deel moeilijk
opneembaar is voor de planten, wordt het
na het fijnmalen, zooals reeds bij het been
dermeel is gezegd, behandeld niet zwavel
zuur en daardoor oplosbaar, doch de hoe
veelheid oplosbaar fosforzuur is natuurlijk
afhankelijk van de gebruikte grondstof en
loopt dan ook uiteen van 1121%. Het D
dus onverschillig, waaruit de superfosfaat
wordt bereid, maar bij den aankoop moet
niet alleen worden gelet op het gehalte aan
oplosbaar fosforzuur, maar ook op de fijn
heid en de droogte. Het moet een droog en
fijn poeder zijn: immers een vochtig, kleve
rig superfosfaat laat zich moeilijk gelijk
matig over het zand uitstrooien, noch met
de hand, noch met de machine. En hoe fij
ner verdeeld, hoe beter het met alle bo
demdeeltjes in aanraking komt, wat noodig
is, omdat fosforzuur zich weinig met hei
bodemvocht door den bouwgrond verdeelt,
terwijl het voor een deel ook niet lang op
losbaar blijft, doordat het zich scheikundig
verbindt met kalk, magnesia, klei en ijzer.
Superfosfaten worden op alle gronden
gebruikt, vooral voor vlinderbloemigen;
alleen voor lichte zandgronden zijn andere
fosfaten, b.v. slakken- en beendermeel, aan
te bevelen, terwijl superfosfaten op moeras
gronden soms zelfs schadelijk werken.
Men moet het kort vóór het zaad uit
zaaien en met ploeg of cultivator met den
bodem vermengen.
Mag het fosforzuur in den bodem ook al
spoedig onoplosbaar worden in water, de
plantenwortels lossen het echter gemakke
lijk op. Een bemesting met superfosfaat
heeft dan ook altijd een betere uitwerking
dan een bemesting met eenzelfde hoeveel
heid fosforzuur in andere fosfaten. Boven
dien geeft men 'n zwakke gipsbemesting en
bewerkt de zure reactie van superfosfaat
een oplossen van den bodem, vooral een
ontbinding van het veldspaat, waardoor een
weinig kali oplosbaar wordt.
Wat de werking aangaat, kan men aan
nemen, dat het eerste jaar 7080 van
het fosforzuur wordt opgelost, zoodat er
voor het tweede nog 2030 disponibel
blijft.
D. Ammoniak-superfosfaat.
Dit is een mengsel van superfosfaat en
zwavelzure ammoniak en bevat van 39%
stikstof en 915 oplosbaar fosforzuur.
Het wordt vooral gebruikt bij oliezaden,
wintergranen en bieten, doch ook bij haver
en gerst. Het moet, worden ondergeploegd
en niet slechts geëgd.
Met bovenstaande lijst van 4 fosforzuur-
houdende kunstmeststoffen hebben we on
getwijfeld wel de voornaamste van deze
soort genoemd, maar in den handel komen
er nog tal van andere voor, zooals: vleesch-
meel met 5%1% stikstof en 1217
fosforzuur, doch waarvan de ontvetting
onvoldoende is, vischguano (van over
tollige haring) met ongeveer 11 stikstof
en 4—5 fosforzuur, en verschillende
mengsels van superfosfaat en zwavelzure
ammoniak. Van de laatste koope men ech
ter nooit die met een gehalte van 3
stikstof en 10 oplosbaar fosforzuur, wijl
dat mengsel niet anders verkregen kan
worden dan door toevoeging van zand (35
op 100 K.G.), wat slechts waardelooze bal
last is. Niet het aantal balen, maar de hoe
veelheid voedingsstof moet beslissen.
(Wordt vervolgd). CEKA.
Bulten verantwoordelijkheid
der Redactie
WAPENFABRICATIE.
Met intense belangstelling lees ik geve-
geld de stukken van Floris C., doch vooral
