REVOLUTIE SOEST - IN Nieuws- en Advertentieblad Verschijnt Woensdag en Zaterdag Bij de a.s. blijde gebeurtenis. Van geluk en pech. Uitgave: N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ, v.h. 0. v.d. Bovenkamp REDACTIE- EN ADM.-ADRESv. WEEDESTR. 7 - TEL. 2962 - GIRO 161165 Bekendmakingen De filmvertooningen. No. 7 ZEVEN EN TWINTIGSTE JAABGANG. Woensdag 26 Januari 1938 Bureau voor Administratie: VAN WEEDESTRAAT 7 SOESTDIJK Advertentiën worden ingewacht tot uiterlijk Dinsdag- en Vrijdagsmiddags 2 uur, aan het Bureau: Van Weedestraat 7 Telefoon 2902 Advertentiën: VAN 1-5 REGELS 75 CT&., ELKE REGEL MEER 15 CTS. Groote letters naar plaatsruimte BIJ ABONNEMENT KORTING ABONNEMENTSPRIJS:0.80 PER DRIE MAANDEN HET AUTEURSRECHT VAN DIT BLAD WORDT UITDRUKKELIJK VOORBEHOUDEN OVEREENKOMSTIG ART. 15 VAN DE AUTEURSWET 1912 STAATSBLAD No. 380 (Officieel) BEKENDM AKIN G. HENGSTENKEURING. De Burgemeester der gemeente Soest brengt het volgende ter kennis van belang hebbenden: De Minister van Economische Zaken heeft bepaald, dat de gewone hengsten- keuring in het voorjaar 1938, voorzooveel de provincie Utrecht betreft, voor het type tuigpaard zal plaats hebben op Vrijdag 11 Februari 1938. Een keuring van hengsten van ander ty pe zal voor dit gewest niet worden gehou den. De Provinciale regelingscommissie voor de Paardenfokkerij in Utrceht zal tot het aannemen en inschrijvingen voor bedoel de keuring zitting houden op Zaterdag 29 Januari 1938, van des voormiddags 11 tot des middags 12 uur, in het gebouw van de Landbouwbeurs, Achter Clarenburg, te Utrecht, terwijl tot dien datum schriftelijke aangifte kan worden gedaan b\j den Secre taris der Commissie, den heer Ir. J. S. Swierstra, te Utrecht, Prins Hendriklaan No. 39. De aanvragen voor inschr(jvingsbiljet- ten moeten worden gericht aan vorenge noemden Secretaris, waarbij moet worden opgegeven: a. naam en woonplaats van den eige naar of houder; b. naam, ouderdom, hoogte, type tuig paard, kieur en afteekeningen van den hengst, benevens, indien deze in een stam boek is ingeschreven, diens stamboek en stamboeknummer; c. zoo mogelijk afstamming van den hengst, zoowel van vaders- als van moe derszijde en naam en woonplaats van den fokker; d. door welke commissie of commissies de hengst gekeurd moet worden; e. plaats en datum van de vorige keu ring, zulks voor het geval de hengst reeds eerder gekeurd is. De hengsten moeten op Vrijdag 11 Fe bruari 1938, des voormiddags 10 ure, aan wezig zijn op het achterterrein van de Veld-Artillerie-Kazerne „Damlust" te Utrecht. Soest, 19 Januari 1938. De Burgemeester voornoemd, W. A. J. Visser. lukkingen op anderen te werpen, en ons zelf schoon te wasschen, want onze groot ste vijandzit dikwijls in ons zelf. In onze eigen gedachten van haat en wan trouwen, van leugen en bedrog, van oneer lijkheid in kleine en groote dingen, van ongeloof in de macht, van goede, opbou wende gedachten en daden. Sommigen meenen, dat ze in hun gedachten wel het oor kunnen leenen aan lage motieven, aan slechte gedachten, mits de wereld het maar niet ziet. Maar ze vergeten, dat wanneer het in hun gedachten er zoo donker en gemeen uitziet, er niet veel ruimte over blijft voor lichtere, goede, helpende ge dachten, die verheffen en opbeuren. Wij menschen, we bouwen met onze eigen ge dachten ons eigen wereldje; door de at mosfeer zooals we die in onze innerlijke gedachten scheppen en onderhouden, zien wc de wereld en wat daarin gebeurt. En nu is het maar aan onszelf om te bepalen, of we de wereld door een helder glanzend, vroolijk lichtend, zondoorlicht venster van reine, goede gedachten zullen zien, of door het doffe, beslagen venster der troebele, duffe, benauwde atmosfeer van een duis ter gemoed, dat het zonlicht niet kan ver dragen. En als we langzamerhand de be- teekenis hiervan gaan inzien, zullen we wellicht wat meer aandacht gaan beste den aan gasten, die we in het hui9 onzer gedachten toelaten en toestaan te blijven, zullen we wellicht wat nauwlettender toe zien op de kwaliteit van ons denken, zul len we het groote belang gaan beseffen van het onderhouden van goede, opbouwen de, liefdevolle en vaarheidsvolle gedach ten in ons bewustzijn, en van het weren van alles uit ons bewustzijn, wat neer haalt, verlaagt en bederf zaait. Zoo komen we vanzelf tot het oude stre ven van de menschheid op haar best: het streven om altijd gced te zijn, een voort durende strijd in ons zelf ontketenend te gen alles wat laag, minderwaardig, slecht isIn dit verband is het heel juist de volgende opmerking eens te overwegen: indien de mensch voortdurend naar het volmaakt goede streeft en actief is, zal hij ten slotte daar komen, waar hij niet in staat zal zijn zelfs aan lage dingen slechts te denken. Hij zal zijn hoogste genoegen en belooning vinden in het denken niet aan zich zelf en zijn eigen kleine belangetjes, maar in het streven om zegen en hulp aan anderen te brengen. Geen mensch is wer kelijk begonnen te leven totdat hij iemand meer liefheeft dan zichzelf totdat hij eerst aan het geluk en welzijn van een of anderen denktDeze dingen zijn inderdaad niet onpractisch en in het zoo genaamde harde leven" onuitvoerbaar. Want ten slotte kunnen we in ons werk, wat het ook zjj, altjjd een gelegenheid zien, om de wereld aan iets nuttigs te helpen, en te „dienen", in den hoogsten zin des woords. (Nadruk verboden). bel. Het werd namelijk bekend, dat men in Baarn Soëst al ver vooruitgesneld was: men was daar al weer over het stadium van het voorloopige Comité Révolutionair heen en „het Volk van Baarn" had reeds een nieuw gemeentebestuur, „provisionee- le Representanten", voorshands voor den tijd van 6 weken, gekozen. En deze door het volk gekozen Representanten of ver tegenwoordigers zouden Maandag 16 Fe bruari naar Utrecht gaan om daar de rech ten van Baarn te verdedigen. Het is begrijpelijk, dat men in Soest niet achter wilde blijven en in Utrecht niet minder voor den dag wenschte te komen dan Baarn. Daarom werd Vrijdag 13 Fe bruari inderhaast besloten het Volk van Soest tot een volksvergadering tegen Zon dag bijeen te roepen. Dit geschiedde door het aanplakken van de volgende BEKENT MAAKING. stand, waarin de Soester boeren door het doortrekken en inkwartieren achtereenvol gens van Engelsche en Fransche troepen waren geraakt, waaraan ze heel wat fou- rage, paarden en wagens hadden moeten afstaan. Om zes uur was het agendum afgehan deld. Het volk van Soest had voor de eer ste maal zijn eigen vertegenwoordigers ge kozen. Een nieuwe tijd wa3 ingeluid. Aldus geschiedde in „het Eerste Jaar der Bataavsche Vrijheid." J. HEPP. In 1795. beek, Gijsbert Gertze Schouten en Michiel Al onze ellende komt hieruit voort, dat wij alleen aan onszelven den ken, terwijl het geheim van het ge luk is, alleen aan anderen te den ken. T. de Wyzewa. Ja, zoo ver het algemeen, zyn w\j U en ik en de anderen wel handige luitjes, we hebben ons antwoord wel klaar en wij weten van wanten. Als het ons niet voor den wind gaat, wanneer poging na poging mislukt, wanneer tegenslag volgt op te genslag, wel, dan hebben we daarvoor al b(j voorbaat een keurig excuus klaar. Een mensch moet maar pech hebben, zeggen we dan. En gaat het ons goed, loopt het ons mee, hebben we succes, nu, dan weten we deksels goed te zeggen, hoe dat komt: we zijn immers van die mirakel kranige kae- rels, nietwaar, en dat succes, wel dat heb ben we verworven, omdat we zoo bar knap en kranig zijn. Maar gaat het een ander goed, schijnt hem alles mee te loopen Dan zeggen we al gauw: Ja, een mensch moet maar geluk hebben! Stom geluk, an ders niets! Kijk, dat is allemaal gauw gezegd. Maar toch zijn het slechts dooddoeners, deze luchthartige verklaringen van „pech" en „stom geluk". Waardoor we het heele we reldbestel op rekening schrijven van een onberekenbaar en blind noodlot, en de ver antwoordelijkheid voor den gang van za ken, van onze zaken, van onze schouders afschuiven en overbrengen op die van het anonieme „noodlot". Het is natuurlijk heel gemakkelijk om aldus voorspoed en tegen slag te willen „verklaren", maar een der gelijke houding getuigt niet bepaald van veel verlicht Inzicht, en evenmin van een buitengemeene moraal. En of we het ge loven willen of niet dat doet aan eeuwige waarheden geen syllabe toe of af we dienen den vijand niet te zoeken in een onnaspeurlijk noodlot of pech, we dienen hem ook niet te zoeken in de men schen om ons heen, in zoogenaamde con currenten of kwaadwillenden, we hebben niet het recht al de schuld van onze mia- Neen, waarde lezer, het is niet noodig, dat u de schrik om het hart slaat. De hierbovenbedoelde revolutie is allang be ëindigd, al meer dan 140 jaar geleden, en was volstrekt onbloedig. Toch waren het een paar bewogen dagen, voor het anders (ook nu nog!) zoo rustig dorp. En het is wel aardig om daarover eens wat meer te vernemen, vooral ook omdat de betover grootvaders van verschillende huidige Soester inwoners b\j die Revolutie een rol hebben gespeeld. Zooals u nog van school weten zult (en als u 't vergeten bent, is 't nog niet zoo erg), sloeg In het begin van het jaar 1795 de Fransche Revolutie ook naar ons land over. Op 18 Januari van dat jaar nam stadhouder Willem V de wijk naar Enge land, welk feit door omwentelingen in Franschen geest in de verschillende groote steden gevolgd werd. Soest toen 1277 zielen. Soest, dat toen nog slechts 1277 zielen telde, kwam. niet met de nachtschuit ach teraan: reeds den 9en Februari daaropvol gende brak hier de Revolutie Uit. Nu moet daarbij vermeld worden, dat het initiatief niet van de Soesters zelf uit ging, althans niet in de eerste plaats. De rol van aandrijver en organisator werd hier gespeeld door een niet onaanzienlijk Amsterdamsch burger, Jacobus van Pem- broek, die hier in Soest een buitenplaats had, zoodoende hier zekere rechten had als eigengeërfde en toentertijd zelfs de func tie van buurmeester bekleedde. Deze heer had in Amsterdam de Revolutie meege maakt en wilde zich verdienstelijk maken door ook in Soest en omgeving de Revo lutie te helpen voltrekken. Daartoe had h(j zich door het Comité Révolutionair van Amsterdam een schriftelijke opdracht la ten verstrekken, „om overal waar h}j kon, in het Stight van Utrecht de Revolutie te bevorderen." De geest scheen overigens ook in Soest reeds rijp te wezen, want hij wist gedaan te krggen, dat al op 9 Februari 1795 in het „Rechthuis" of gemeentehuis (het ge bouwtje, dat thans in de Eemstraat ach ter de steenen pomp ligt, vlak vooraan) een samenspreking werd gehouden van vijf schepenen: Willem Fluyt, Toon van den Hoeven, Cornelis van Altena, Geurt Hil- horst, Willem Smits en 25 van de voor naamste geërfden, meest landbouwers. Het Comité Révolutionair. „Burger" van Pembroek had de leiding en wist door te zetten, dat er een Comité Révolutionair werd opgericht, dat leiding zou geven aan de omwenteling in Soest. Tot leden van dit Revolutionaire Comité werden gekozen: Geurt Hilhorst, Hendri- cus Ebbehorst, Hendricua de Beer, Willem Smits, Evert Fluyt, Jacob Isaakse, Cor nelis van Altena, Cornelis van den Bree- mer, Wouter Logtestein, Teunia Steen- Dijkman. Natuurlijk zou het niet gedeugd hebben, als „Burger" van Pembroek er niet b\j geweest wa.-. hij werd „consulent en raadgever" van het comité. Verder werd het geheele gemeentebestuur, voor afgezet verklaard; de schout en de gemeente-se cretaris hadden deze revolutionaire ver gadering geboycot en daarom durfde men over hun functies vooralsnog niets te be slissen. Maar in een later stadium gingen ook zij eraan. Tot secretaris van. het comi té werd met algemeene stemmen gekozen de predikant van Soest, Ds. F. H. Gelhuys. Plechtig werd verklaard, dat de leden „dee- ze Post aangenomen hebben en als man nen van Eer zullen uitvoeren", wat met hun handteekening werd bekrachtigd. Het opgestelde stuk besloot' met den uitroep: „Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap". Men was nu wel op eigen houtje zoo dapper aan het omwentelen geslagen, maar over de vraag, hoe men zich in het hoogere bestuur, dat van de provincie zou moeten inschakelen, zat men met de han den in het haar. Totnogtoe had de ridder schap het platteland in de provinciale re geering vertegenwoordigd („quasi verte genwoordigd", zeiden de Soesters sarcas tisch) en bovendien had Soest, met Baarn, Eembrug en Eemnes, onder de ambachts heerlijkheid van den Stadhouder gestaan. Het Soester Comité stelde een brief op voor de „Representanten van het volk van het Stight van Utrecht", zooveel als de voorloopige provinciale regeering, waarin op grond van het feit, dat „de Ridderschap nu geannuleerd (opgeheven) is en ook hun Ambachtsheer Willem de Vijfde vertrok ken en van. zijne posten ontslagen Is", er aanspraak op gemaakt werd, dat Soester afgevaardigden zitting zouden krijgen in het provinciaal bewind, „om meede te wer ken ten algemeenen nutte van den lande," Aan de Burgers Teunls Steenbeek en Ja cobus van Pembroek werd opgedragen de zen brief over te brengen en in Utrecht de aanspraken van Soest te verdedigen. Den volgenden dag, Dinsdag 10 Februari, zou den zij vertrekken. Maar van het heele mooie plan kwam niets, want dien nacht zette onver wachts een harde dooi in, „waardoor de wee gen in 't eerst niet wel dan met gevaar te gebruyken waaren." Een tochtje naar Utrecht is thans een kleinigheid, waar we onze hand niet voor omdraaien. Maar in dien t(Jd, toen auto's en spoorwegen nog ontbraken, beteekende het, vooral bi) slecht weer, nog wel wat meer. En w"e zullen ook wel niet ver van de waarheid af zyn als we veronderstellen, dat vooral meneer Van Pembroek bezwaar gemaakt zal hebben om zich over die ontdooide modderwegen te wagen. Men besloot dan maar de 16e te gaan. Reeds toen animositeit tusschen Soest en Baarn. Doch er kwam weer een kink in de ka- De In- en opgezetene van Zoest wor den verzogt om op Zondag den 15 Fe- bruary 1795 's namiddags ten 12 uuren op het luyden der Klok te compareren, in de Kerke alhier, om aldaar te helpen verkiezen, vrije volks Representanten van dit District volgens het algemeen gevoelen uit ieder huisgezin een man, uit gezonderd die dewelke gealimenteert worden en dienstbaar zijn. Zegt het voort. De Schout en de Gemeentesecretaris, die de vorige vergadering geboycot hadden, kregen een speciale* aankondiging per brief. Verder werd een soort lijst van stem gerechtigden opgesteld en volgens die lijst stembriefjes met namen en nummers van de opgeroepenen gereed gemaakt. De stemming zou bij meerderheid van stem men geschieden. Tegen den tijd, dat deze gewichtige ver gadering in de geschiedenis van Soest in de groote of protestantsche Kerk een aan vang zou nemen, kwam het Comité Révo lutionair nog even in het vlak bij de kerk gelegen Rechthuis samen om het agendum en een te behandelen resolutie op te stel len. Onderdehand galmde het klokgelui uit den kerktoren en stroomden de mannen van Soest naar de kerk. Zoo was dan het gewichtige oogenblik gekomen. Het comité begaf zich uit het Rechthuis naar de Kerk en de volksver gadering werd geopend met een bezielde toespraak van Burger van Pembroek, die het Volk van Soest op het gewicht van het oogenblik wees. Daarop werd verslag gedaan van de verrichtingen van het Co mité en het volk hechtte zijn goedkeuring aan deze verrichtingen, waarop het volk de leden van het Comité van hun posten ontsloeg, om tot de verkiezing van Repre sentanten over te gaan. Tevoren werd er nog aan herinnerd, dat zrj zulke personen moesten kiezen, „die malkanderen niet te na in den bloeden bestaan, bij voorbeeld vader en zoon, of gebroeders; van een onbe sproken gedrag en met de vereijsten be kwaamheden verzien zijn." Representanten van het volk. Verkozen werden door het Volk van Soest tot Representanten: Evert Fluyt, Teunls Steenbeek, Hendricus de Beer, Hen- dricus Ebbehorst, Aard van Klooster, Wil lem Smits, Jan Bieshaar en Geurt Peterze Hilhorst; tot gemeentesecretaris: Zeeger de Beer, en tot gemeentebode: Helmus (of: Wilhelmus) Schimmel, allen voor den tijd van zes weken, want alles geschiedde als voorbereiding tot een definitieven, wet telijk geregelden toestand. Tenslotte werd een uitvoerige resolutie voorgelezen, waarin ook de uitslag der verkiezing verwerkt was, en deze werd „met blijde toejuijching" door het volk goedgekeurd. In dit stuk verklaarden de vergaderden „uit te maken het vrije volk van Zoest, houdende onze mondelingsche verklaaring voor even goedt en wettig, als of wij deeze qualificatie, die ons recht en duijdelijk voorgelezen is, eigenhandig hoofd voor hoofd ondergeteekend hadden." U ziet: men dorst een zelfbewuste en revo lutionaire toon aanslaan! Verder werd in deze resolutie of qualificatie aan de geko zen Representanten een gedetailleerde op dracht verstrekt voor de overname en voe ring van het dorpsbestuur. Als gedepu teerden naar Utrecht werden daarin aange wezen de Burgers Teunis Steenbeek en Geurt Hilhorst en natuurlijk de onvermij' delijke Van Pembroek als consulent en raadgever. Deze gedeputeerden, die den vol genden dag zouden vertrekken, kregen nog een speciale opdracht: namelijk aan te dringen op een oplossing van den noodtoe- Zooals men uit het programma der a.s. feestelijkheden, afgedrukt in ons nummer van j.1. Zaterdag, heeft kunnen zien, heeft het Comité took filmvoorstellingen voor ouden van dagen en voor door werkloos heid getroffenen georganiseerd. Te 3 uur op den Nationalen Feestdag zullen in het Carlton Theater de ouden van dagen van die Oranje-voor stelling kunnen genieten en later kunnen ook de werkloozen met hun echtgenoote deze voorstellingen bijwonen, waarbij dan van wege het Comité voor een passende trac- tatie zal worden gezorgd. Dringend aanra den deze voorstellingen te gaan bijwonen, zal wel niet meer noodig zijn; men wende zich tot een der Comitéleden. Wij waren Maandagmiddag in de gele genheid van het programma, dat zal wor den vertoond, kennis te nemen. Na een Fox-Movietone-filmjournaal, waarin wij de overstroomingen aan de Ti- ber en de oorlogstafereelen in China za gen, kwam een oerleuke klucht, Joe E. Brown in „Jan Ongeluk", waarin de hoofd persoon allerlei moeite doet om polo te paard te leeren te spelen, hoewel hij hee- lemaal niet kan paard rijden en alleen al bij het zien van paarden hevige niesbuien krijgt. Doch het meisje zijner keuze, een liefde op het eerste gezicht, is een verwoed polo-bewonderaarster en vandaar, dat Joe tenslotte moet invallen in het plaatselijke polo-team, met de allerdolste complicaties; Wonder boven wonder scoort hij zelfs ettelijke punten en het happy end komt daardoor aldra. Hoewel een dolleuke film- comedie, werd toch naar voren gebracht de vraag, of dit filmgegeven, waar prac- tisch niets „inzat", nu eigenlijk wel de meest geschikte bijfilm was voor oudere menschen en werkeloozen; voor de kinde ren want het ligt in de bedoeling zoo mogelijk ook alle schoolkinderen in staat te stellen deze filmvertooningen in de da gen, die op de blijde geboorte volgen, bij te wonen achtte men zoo'n overdolle klucht wel aardig. Daarenboven zullen voor hen nog sportfilms en leuke teeken films ingelascht worden. In dit verband bestaat dus nog de mo gelijkheid, dat voor de ouderen alsnog de keuze op een andere bijfilm zal vallen. De hoofdfilm, waarvoor de vertooning eigenlijk zal worden georganiseerd, is niet minder dan 1040 Meter lang en geeft vele tafereelen uit het leven onzer vorstelijke personen. Deze film is speciaal samenge steld uit authentieke oude films uit vroe- geren tijd, dus alle origineele opnamen en vandaar dus „stom", want in dien tijd dacht men nog niet aan „sprekende" films. Max Tak heeft echter op uitnemen de w(jze voor de muzikale illustratie zorg gedragen en Kommer Klein volvoerde zijn taak als mondeling toelichter van alle ta fereeltjes op buitengewoon goede wijze. Deze Oranje-film van Polygoon kan dan ook als bijzonder goed geslaagd worden aangemerkt. 40 jaar geleden weer eens op de film te zien, heeft natuurlijk voor de ouderen zijn bijzondere bekoring en vele herinneringen komen dan weer boven of worden opge- frischt. Na de stamboom van het huis Nassau, zien we den Dam te Amsterdam van 1898 op het doek verschenen, we zien de paar dentram rijden, zien „Naatje van den Dam" nog midden op het plein staan en bespeuren nog het oude Commandantshuis. In die omgeving vond de kroning van H.M. Koningin Wilhelmina plaats. Na de huwelijksplechtigheid met Z.K.H. Hertog Hendrik van Mecklenburg zien wij dan op het doek de groote historische optocht te

Historische kranten - Archief Eemland

De Soester | 1938 | | pagina 1