DE GROOTE BRAND TE
SOESTDUINEN.
s
IF. TODO
Garage STAM
I Personeel „WALTA", aannemer te Utrecht I
Personeel „de LEEST", Stucadoor Soest
Burg. Grothestr. 56 - Telef. 2006 - Soest
Ingezonden
EERSTE SOESTER BEGRAFENIS-ONDERNEMING
A
D.K.W.-Motor
3 SOESTDIJK
Zondagmiddag 3 uur n m- Burgem. Dekethpark
Interessante Voetbalwedstrijd
Entree 20 cent. Werkloozen 10 cent.
Accountantskantoor W. M. DE VRIES
tweede blad.
ZATERDAG 14 MEI 1938.
NUMMER 40.
De Gouden Koets, met Prinses Juliana, Prins Bernhard en de jonge Prinses Beatrix passeert onder overgroote belangstelling
het Buitenhof te Den Haag.
De Soester Brandweer liet eenige wacht
posten achter, die mede den geheelen nacht
een waakzaam oogje in het zeil hebben
gehouden. Ook politiebewaking blees des
nachts achter.
Eerst Donderdagmorgen om 9 uur
ingerukt.
Eerst den volgenden ochtend om 9 uur
kon alle verder gevaar afwezig worden
geacht en kon al het brandweerpersoneel
definitief inrukken.
Des avonds, tot 2 uur des nachts toe, is
de brandweer nog druk doende geweest
de wagens weer geheel bedrijfsklaar te
maken, want alle medegenomen slangen
waren gebruikt, zoodat nieuwe slangen
voor nieuwe eventualiteiten moesten wor
den opgehaspeld en opgewonden en de ge
bruikte moesten worden gereinigd.
Het was dus een brand, zooals nog nooit
was medegemaakt, met tal van bijzondere
toevalligheden, die samen werkten tot het
verlies van 4 aardige landhuizen in een
fraaie, natuurschoonrijke omgeving.
LECTORI SALUTEM. (Om te bewaren).
Buiten verantwoordelijkheid der Redact ie
VERGADERING E. d. D.
Mijnheer de Redacteur,
Naar aanleiding van het verslag van
een vergadering van E.d.D., voorkomende
in „De Soester" van 4 dezer, verzoek ik
in Uw blad de volgende opmerking te mo
gen maken1: Het belangrijkste moment in
de rede van daminé Padt was, dat hij,
Terug van een filmreis door Algiers
(rand der Sahara), en in afwachting van
de mogelijkheid eener vervolgreis in het
najaar, heb ik mij tijdelijk gevestigd aan
den boschkant van het natuurrijke Soest,
alwaar ik (na eenige weken non-activiteit)
vanaf Zaterdag 14 Mei gedurende de Zo
mermaanden heb ingericht een kunst
atelier voor moderne artistieke fotografie.
Zooals ik in Amsterdam reeds jaren
gewend was, behalve artistenfoto's op mijn
atelier óók portret- en kunstfoto's te ma
ken in de grootste Theaters, etc., ben ik
óók hier in Soest en elders gaarne bereid
artistieke portret- en kunstfoto's te ma
ken in Uw eigen home, tuin. etc. Schrijft
s.v.p. even een briefkaart of belt U even
op, en ik kom U bezoeken om U zonder
eenige verplichting een greep uit mijn ve
le werk te toonen.
Altijd gaarne tot Uw dienst, aanbevelend,
Joh. v. d. Meer, fotograaf-filmoperateur,
„Fotam", Braamweg 73, Soest, Tel. 2193.
Moderne briefkaarten vanaf 3 1.50.
Groote kunst-foto in lijst vanaf 3.50.
Ontwikkelen en afdrukken voor amateurs.
Foto's en filmopnamen voor Industrie,
reclame, sport, actualiteiten, feesten, etc.
Levensgroote reclame-foto's, massa-foto's,
kleuren-foto's, transparante foto's, foto
montage. Ontwerpen en uitvoeren van mo
derne affiches, showcards, folders, adver-
tentie's, etc. etc., reclame-camipagne's,
ideeën, adviezen, lessen. Atelier-foto's
alléén nó. eenig bericht.
„Fotam" fotografeert alles! altijd! overal
(Adv.).
OPGERICHT 1899
Fa. J. C. Haks Dz. Directeur D. HOOLWERF
Telef. 692 Telef. 731
Kantoor Heuvelweg. 18
Begrafenissen - tramsporten - crrmatie's
(Vervolg van pag. 1).
Het vuur snelt verder.
Inmiddels had het vuur zich nog verder
uitgebreid. Wel mocht het gelukken de per-
ceelen van Lyndenlaan 11, bewoond door
den heer L. J. Piree, van Lyndenlaan 13,
Middenlaan 1, bewoond door den heer J.
Groenhuizen en Middenlaan 3, bewoond
door den heer H. L. Welker Jr., voor de
vlammen te sparen door nat houden dei-
rieten daken, doch door de verbijsterend
groote snelheid en de hardnekkigheid, waar
mede 't vuur in dit bosch met al zijn dicht
op elkander staande huizen met rieten da
ken voortschreed, geraakten ondanks alle
goede voorzorgen, toch nog 'n 3-tal andere
huizen mede in brand, telkens aanvangen
de bij het rieten dak, dat in een minimum
van tijd als een fakkel brandde en dan
weder op zich zelf een gevaar voor het er
naast gelegen huis werd. Vrijwel tegelijker
tijd kwamen toen de perceelen de Beau-
fortlaan 6, een zomerverblijf, dat momen
teel niet bewoond was door den eigenaar,
den ca'ndidaat-notaris J. A. Dil uit Utrecht,
de Beaufortlaan 8, bewoond door mevrouw
van Oort en de Beaufortlaan 10, bewoond
door het gezin van den heer N. S. Bon
tenbal, wiens echtgenoote momenteel in
Italië vertoefde, in brand te staan. Tegen
een dergelijke hoeveelheid brandende hui
zen tegelijkertijd was zelfs de beste orga
nisatie nret bestand, zoodat de betrokken
commandanten zich al spoedig realiseer
den, dat zij allereerst hun krachten behoor
den te wijden aan die huizen, die wel ge
vaar liepen, doch nog behouden zouden
kunnen worden. En de pogingen in die
richting werden genoeg beloond door het
tenslotte gespaard blijven van de hiervo-
ren reeds genoemde vier perceelen, die wel
zeer ernstig gevaar hebben geloopen mede
in deze catastrophe betrokken te worden;
en de toestand was zoo, dat brand in zoo'n
huis toen practisch gelijk stond met een
tot den grond toe afbranden. Dat de
bewoners van deze huizen buitengewoon
dankbaar gestemd waren aan den brand
te zijn ontkomien, behoeft wel geen verder
betoog.
Met 8 tot 10 stralen op de waterleiding
werd tenslotte in gezamenlijk werken het
gevaar bezworen voor verdere uitbreidin
gen, doch dat daarvoor hard is gewerkt
moeten worden, zal iedereen wel begrijpen.
Maar alle werken om de als fakkels
brandende 4 huizen te behouden was tever
geefs; de rietdaken stonden in een mini
mum van tijd in vollen vlam en waar de
meeste dezer daken van binnen niet be
schoten waren, zoodat de rietpluimen van
binnen uit op zolder en. vliering zichtbaar
zijn geweest, is het ook licht te begrijpen,
dat er eigenlijk- geen blusschen aanwas..
De strijd tegen de rieten daken.
De brandweer stond dan ook voor een
uiterst moeilijke en eigenlijk onmogelijke
taak. Allerlei omstandigheden werkten sa
nten. Ten le al die rieten daken daar van
alle huizen in het complex, dat begrensd is
door van Lyndenlaan, Middenlaan en de
Beaufortlaan. De strijd, die de brandweer
hier sinds lange jaren tegen rieten daken
heeft gevoerd en waarbij zij zooveel tegen
werking en miskenning ondervond, doch
welke tenslotte is geëindigd met het op
nemen in de Bouwverordening van een be
paling, dat naast een huis met een rieten
dak nimmer een ander huis met een soort
gelijk dak mag worden gebouwd, is thans
in de practijk op wel bittere wijze volko
men juist gebleken.
Waren de huizen daar thans om en om
met rieten en pannen daken geweest, on
getwijfeld had het mogen gelukken over
slaan van het vuur te voorkomen.
Een tweede ongelukkige omstandigheid
was het feit, dat alle huizen pr actisch mid
den in het naaldboomenbosch stonden,
waarvan bij den bouw slechts zoo weinig
mogelijk hoornen gekapt zijn. Daardoor
stonden de rieten daken eigenlijk practisch
onder of in vrijwel aanraking met de dro
ge sparretakken en toen het vuur zich via
die boomen en takken ging voortplanten,
ten deele als „kroonvuur" bij een bosch-
brand, hielp weinig meer.
Ten derde was de langdurig droge tijd,
die wij in de afgeloopen vele weken hebben
gehad een zeer ongunstige omstandigheid;
slechts een enkel vonkje was nu in staat
het krakend droge riet in lichterlaaie te
zetten binnen slechts enkele minuten. Ook
de voortschrijding van het vuur via de
boomtakken werd door deze droogte ten
zeerste in de hand gewerkt.
Ten slotte was de laag neerslaande
wind uit Oostelijke Jen Noord-Oostelijke
richtingen een welkome drager voor de
vonken en brandende deeltjes, die zoodoen
de naar de andere rieten daken werden
vervoerd, waar zij terstond hun alles ver
nielend werk voortzetten, terwijl de gerin
ge capaciteit van de waterleiding ter plaat
se, door de betrekkelijk kleine diameter
der buizen een groote handicap vormde
voor het uitleggen van vele stralen, die
in dit geval op al die vele brandhaarden
aanwezig moesten zijn. Reeds twee motor
spuiten op de leiding daar bleken bij volle
capaciteit die leiding geheel leeg te zui
gen, zoodat de uiterste voorzichtigheid
was geboden om dat tegen te gaan en de
zuigcapciteiten en dus ook de druk aan
de straalpijpen lager moesten worden
gesteld, dan anders, bij voldoende water
toevoer mogelijk en wenschelijk zou zijn
geweest.
Dat desondanks dit alles nog 4 huizen
in het complex gespaard zijn kunnen blij
ven, is alleen te danken aan de groote ac
tiviteit en het opmerkelijke uithoudings
vermogen der brandweerlieden, die met
alle energie poogden te behouden, wat
maar eenigszins te behouden viel en die
met ongekenden ijver en toewqding steeds
een nieuw huis en een nieuw rieten dak,
dat werd aangetast, nat hielden en blusch-
ten, door welk optreden die huizen ge
spaard konden worden.
Schuur met waarde vollen. Inhoud
gespaard.
Zelfs de garage van het perceel, dat
het eerste in brand geraakte, welke garage
bij den er achter, aan de Middenlaan, wo
nenden bewoner als opslagplaats voor par-
fumeriën, reukwaters, poeder, zeep 'en
dergelijke in gebruik was, kon algeheel
behouden blijven, hoewel de deuren ervan
door de groote hitte van buiten reeds
heelemaal geblakerd waren. Doordat het
dak dezer schuur gelukkig van eterniet-
golfplaten was vervaardigd en de wakke
re brandweerlieden ondanks de verzengen
de hitte en doordringende rook die gara
ge-deuren langen tijd naarstig nat hielden,
hebben die deuren het gehouden en is aan
den zeer waardevollen inhoud dier berg
plaats, die als bedrijfsvoorraad was ver
zekerd, vrijwel geen schade toegebracht;
immers de geringe waterschade in het
voorste gedeelte mocht geen naam hebben.
Wat verbrand is.
Alle vier verbrande huizen zijn prac
tisch geheel in vlammen opgegaan; alleen
de muren bleven staan en wat van het ge
bouw nog overbleef, was niet veel. Daar
door zijn ook alle inboedels practisch ver
brand. Eenige onderdeelen daarvan zijn
weliswaar nog betrekkelijk ongedeerd te
voorschijn gekomen, doch de schroei- en
blakerschade en vooral ook de water
schade, tmaakten de waarde daarvan zéér
gering. Uit 2 huizen kon nog wat huisraad
gered worden, dat in allerijl is uitgedragen
door behulpzame handen, doch de snelheid
van het vuur was zóó groot, dat men al
spoedig die reddingspogingen moest opge
ven. Het kleine deel dier 2 inboedels, dat
gespaard is kunnen blijven, is later bij
buurtbewoners ondergebracht en ten deele
met een wagen vervoerd.
Onder de verbrande inboedels waren er
waardevolle; een aantal kostbare schil
derijen en een hoeveelheid antiek werden
mede een prooi der vlammen.
De schade.
Een juiste schatting der aangerichte
schade is momenteel nog zeer moeilijk;
globaal werd de totaal aangerichte schade
aan de 4 huizen en de inboedels door des
kundigen geschat op meer dan 50.000.-.
Alle schade is door verzekering gedekt,
ten deele op beurspolis en ten deele bij
eenige particuliere maatschappijen.
Gedurende de blussching bleek nog, dat
de gasleiding van een der huizen afgebro
ken was, waardoor een lange steekvlam
naar buiten trad. Door handreiking tus-
schen politie en brandweerlieden mocht
het gelukken den kelder van het perceel
te bereiken en aldaar de hoofdkraan der
gasleiding dicht te draaien.
De oorzaak.
De oorzaak van deze brand is gebleken
te zijn gelegen in het afbranden van verf
met behulp van een steekvlam door perso
neel van den schilder Böhler uit Amster
dam, aan wien door den te 's-Gravenhage
wonenden eigenaar Onmeling het schilder
werk aan dat perceel was opgedragen.
De schildersknecht ontzag zich niet,
vlak onder het rieten dak met zijn steek
vlam de verf op een houten plank af te
branden en hield zelfs met behulp van zijn
plamuurmes de kant van het riet op, om
er beter bij te kunnen en ook, om het
riet tegen de hitte van de steekvlam te
beschermen! Reeds eerder op den dag was
reeds een begin van brand daardoor op
het rieten dak ontstaan, dat door vlug
ingrijpen van den schilder nog tijdig ge
doofd kon worden. In plaats van daardoor
nu voorzichtiger te worden en de noodige
voorzorgsmaatregelen, waaronder de aan
wezigheid van een paar emmers met wa
ter in de nabijheid van het dak, te hebben
getroffen, is de schilder even zorgeloos
als te voren met het afbranden doorgegaan.
Toen het riet eenmaal flink had vuur ge
vat, konden deze schilder met zijn hulp
kracht het vuur niet meer baas en was
het begin der catastrophe aangevangen.
Hoewel beiden nog poogden het door hen
aangerichte euvel nog te herstellen en bij
het blusschingswerk flink medehielpen, gaf
dat toen niet meer.
Gevaar voor de Luchtvaart
Afdeeling.
In den aanvang van dezen zoo snel om
zich grijpenden brand, bestond groot ge
vaar voor uitbreiding door de rondvliegen
de stukken brandend riet. Het bosch der
Waterleiding Mij. aan de overzijde van de
spoorlijn had het een tijd slecht te verdu
ren en het mocht slechts met inspanning
van al het inderhaast bijeengetrokken per
soneel gelukken daar boschbrand te voor
komen.
De brandende rietdeelen kiwamen zelfs
op de terreinen der L.V.A. te Soesterberg
terecht en toen de Commandant daar, uit
inlichtingen van enkele vliegers, die in den
aanvang van den brand boven de plaats
des onheils hadden gecirkeld, opmaakte,
dat de omvang van den brand steeds toe
nam, meende deze onverwijld de noodige
voorzorgsmatregelen te moeten treffen.
Burgem. Grothestr. 30
Telef. 2363 - Soestdijk
GED1PL. OPTICIEN. Voor het
maken van Uw bril, ook volgens
recept van H.H. Oogartsen, een
VERTROUWD ADRES-
Op dat moment werden alle toen in de
lucht zijnde vliegtuigen in de buurt van
Soesterberg door een speciaal sein naar
beneden geroepen en zooveel mogelijk- in
de hangars opgeborgen. Tevens werden de
verschillende brandweerpiketten geconsig
neerd en het materieel in staat gebracht
om onmiddellijk uit te rukken. Gelukkig
kwam het niet zoover, en kon men te
Soestduinen tenslotte nog tijdig het vuur
stuiten.
Groote belangstelling.
Uit den aard der zaak trok deze groote
brand veel belangstelling van het publiek
en de autoriteiten. Op het terrein bemerk
ten wij den loco-burgemeester, wethouder
H. J. Gasille, den gemeente-secretaris J.
G. A. Batenburg, den directeur van Gem.-
Werken Ir. W. C. van Goor, den inspecteur
van Bouw- en Woningtoezicht J. Th. A.
v. Noesel, die dapper aan het blusschings
werk medehielp, verschillende opzichters
van Gemeente Werken, het raadslid J.
Nooder en vele anderen.
Het publiek was van heinde en ver hier
heen getrokken per auto en per fiets. Uit
de gemeente Soest zelf was een menigte
inwoners komen kijk jn, want het bericht
van deze ernstigen brand was „als een
loopend vuurtje" door de gemeente gegaan,
zoodat om 5 uur eigenlijk iedereen wist,
wat er aan de hand was. En wie het nog
niet wist, behoefde slechts in de richting
Soestduinen te zien, om uit de groote rook
kolommen aldaar op te maken wat er aan
de hand was.
De afzetting.
De politie was au grand complet. Alle
agenten, wel of niet in dienst, hebben wq
ter plaatse gezien en onder leiding van
den Inspecteur van Politie A. F. Schreuder
en den adjunct-inspecteur E. J. v. d. Es-
senburg, werden alle noodige politie- en
afzettingsmaatregelen genomen en werd
direct een uitvoerig onderzoek naar de
oorzaak van dezen bfjjnd ingesteld.
Het watergebrek.
Een oogenblik is er nog over gedacht
met een der motorspuiten bluschwater te
betrekken uit de vijvers van het Soester
Natuurbad, doch het feit, dat deze nog on
geveer 1 K.M. weg lagen met de spoorlijn
ertusschen, terwijl de brand op dat moment
practisch geen uitbreiding meer zou ver
krijgen, deed de Commandanten tenslotte
besluiten, daar maar van af te zien.
Het gevaar bezworen.
Te ongeveer 6 uur was het grootste ge
vaar bezworen en kon met het blusschen
der toen nog brandende huizen verder
worden volstaan. Enkele naaldboomen zijn
als voorzorgsmaatregel tegen overslaan
der vlammen, ook naar de overzqde van
de van Lyndenlaan, waar eveneens enkele
huizen met rieten daken waren, gekapt
moeten worden.
Het verdere blusschings- en nablus-
schingswerk vorderde nog verschillende
uren en eerst te 6 uur kon Amersfoort en
te 9 uur Soesterberg inrukken.
sprekende over Oss, zeide: „Dat wij in ons
„democratisch" land eigen ruiten ingooi
en en een Nationaal Socialistisch systeem
in de hand werken met een affaire als in
Oss."
Deze uitspraak van dominé Padt kunnen
wij niet anders uitleggen dan dat het Na
tionaal Socialisme de rots is, waarop de
rechtszekerheid gebouwd wordt. Dus de
waarheid dringt door en de waarheid zal
ons vrijmaken. Mussert verkondigt dus de
waarheid en ik heb hem niet geloofd. Maar
nu dominé Padt het zoo treffend heeft ge
zegd, ben ik van mijn zonde overtuigd.
Een Waarheidzoekende.
DE TREKHOND.
Hector, een hond, wlerd oud. Zijn levens
einde was niet ver meer af. Eens was hij
een groote, krachtige hond, die vroolrjk
blaffend tegen zijn baas opsprong als hij
met hem weg mocht. Dat was lang gele
den. Gedurende 11 12 jaren had hij zijn
baas trouw gediend. Nu kwelden hem de
kwalen van den ouderdom. Had Hector nu
maar een baas gehad, die hem liefderijk
had verzorgd. Dan was de oude dag niet
zoo wreed geweest. Maar neen.
De maréchaussée trof tijdens haar sur
veillance langs de wegen, liggende aan een
weg, een groote hond. Het arme dier was
totaal af, het kon zelfs niet meer loopen.
't Was Hector! Hij wlerd met behulp van
omwonenden op een kruiwagen in een
schuur gebracht en op een stroobed neer
gelegd. Eten kon hij nog wel. De maré
chaussée stelde een onderzoek in naar den
baas van Hector. 't Bleek te zijn de venter
J. K. Toen het dier niet meer kon, had hij
het op den weg achtergelaten en
niet meer naar Hector omgezien.
Is het wonder, dat de maréchaussée J. K.
|j| Voor Uwe belastingvrije
II D.K.W.-specialist met
9 fabrieksdiplosa
H| Ook op zeer gemakkelijke bet.cond.
duchtig de les las over dit onmenschelijk
optreden
K. heeft op aandrang der politie, Hec
tor weer in huis genomen en hij heeft ge
zorgd, dat het dier door goed voedsel en
rust, weer op de been kwam.
W.
m m
contra
GEDIPL. BELASTINGCONSULENT
