,Een bijzondere dag" van Ettore Scola
sn „Carrie" van Brian de Palma
WEE UITSTEKENDE NIEUWE FILMS:
inemanifestatie Utrecht 1978
Ut 25 OKT. T/M 1 NOVEMBER
bert vos
Leusder Krant - Kijk op de film
DONDERDAG 25 ME11978
donderdag 25 mei t/m woensdag 31
mei 1978
GRAND, tel. 033-14632
GRAND 1
Pastorale 1943, a I
Dagelijks 13 30.18 30.21.15 uur. zon
dag: 13.30. 16 00. 18 30. 21 15 uur
GRAND 2
Carrie, 16 jaar
Dagelijks 13 30.18 30,21.15 uur, zon
dag: 13 30. 16.00. 18 30, 21 15 uur
GRAND 3
Ben Hur, a l.
Dagelijks 13.45 en 20 00 uur
GRAND 4
's Werelds vurigste minnaar, a I
(The world's greatest lover")
Dagelijks 13 30,18 30. 21.15 uur. zon
dag 13.30. 16 00. 18 30. 21 15 uur
GRAND 5
Una giornata particolare, 16 jaar
(Een bijzondere dag)
Dagelijks: 13.45,18.45. 21 30 uur; zon
dag: 13.45. 16 15, 18 45. 21 30 uur
CINEMA, tel. 033-18900
CINEMA 1
The Choirboys, 16 jaar
Dagelijks: 13.45.18.45,21.30 uur. zon
dag 13.45, 16 15. 18 45. 21 30 uur
CINEMA 2
Jaws. 12 jaar
Dagelijks: 13.30. 18.30, 21 15 uur; za
terdag en woensdag 18 30. 21.15 uur.
zondag: 16.00.18 30. 21 15 uur
Abba, de film, a l
Zaterdag, zondag en woensdag 13.30
uur
EURO, tel. 033-33655
EUROCINEMA
De twaalf veroordeelden, 12 jaar
(The dirty dozen)
Dagelijks: 13 45, 18 30, 21 30 uur; za
terdag en woensdag: 18 30,21.30 uur.
De schat in het Zilvermeer, a l
Zaterdag- en woensdagmiddag 13.45
uur.
DUO, tel. 033-16572
DUO 1
The hottest show in town, 16 jaar
Dagelijks: 14 15 19 15.21 30 uur zon
dag: 14.15. 16.30. 19.15. 21 30 uur
Meisjes, die om liefde gillen, 16 jaar
Vrijdag- en zaterdagavond 24 00 uur
DUO 2
llsa, de harembewaakster, 16 jaar
Dagelijks 14 00 19 00.21 15 uur. zon
dag 14 00. 16.15. 19 00. 21 15 uur
Double crossers, 16 jaar
Vrijdag- en zaterdagavond 23 45 uur
groot deel te danken aan haar
walgelijke moeder, die wereldvreemd
en godsdienstwaanzinnig haar leven
vult Eén van de scholieren, Sue, krijgt
medelijden met Carrie en zorgt er voor.
dat het meisje door de knapste jongen
van de klas wordt uitgenodigd voor het
jaarlijkse schoolbal
Vanuit dit (op zich simpele) gegeven
werkt De Palma naar een perfekte thril
ler met horror-aspekten toe en gebruikt
daartoe alle filmische trucs, die hem ter
beschikking staan Hij schuwt effekten
niet en het wordt dan ook allemaal een
bloederig geheel Want het is duidelijk,
dat op dat schoolbal alles misloopt.
Normaal gesproken zou het school
meisje snikkend het bal verlaten, voor
lange tijd gekrenkt en vernederd Zo
niet Carrie. Want Carrie beschikt over
telekinetische gaven en dat betekent,
dat zij voorwerpen kan verplaatsen
door er heel sterk aan te denken (en
naar te kijken). De wraak van Carrie is
daardoor afschuwelijk. Brian de Palma
heeft dat allemaal tot in de details ver
filmd, kompleet met muziek la Hitch
cock, dreigend, onheilspellend.
(Grand 2, eerste week, 16 jaar)
EEN BIJZONDERE DAG:
BIJZONDERE FILM
Een opmerkelijke film van de
laatste tijd is wel de Italiaanse speel
film „Een bijzondere dag" (Una
Giornata Particolare) van de in Ne
derland vrij onbekende regisseur Et
tore Scola. Het is een bijzondere film,
enerzijds, omdat de twee hoofdrol
spelers, Sophia Loren en Marcello
Mastroianni nu eens in een andere
kontekst dan gebruikelijk te zien zijn,
en anderzijds, omdat Scola er in is
geslaagd om op een zo op het oog
heel simpele wijze de problematiek
van het fascisme in al haar enge de
tails bloot te leggen zonder daarvoor
naar grootse effekten te hoeven
grijpen.
Scola filmt een dag uit het leven van
Antonietta (Sophia Loren) en Gabriele
(Marcello Mastroianni) Twee mensen,
die vlak bij elkaar wonen. Zij is de vrouw
van een overtuigd aanhanger van Mus
solini. de Duce, zij dweept eveneens
met de Italiaanse führer. heeft er plak
boeken vol van Hij is een anti-fascist,
een ex-radioreporter, die nu zijn tijd
doorbrengt met onbenullige be
zigheden om in leven te kunnen blijven.
Antonietta kent de meneer van de over
kant van op een afstand, maar vindt
hem aardig Door een toeval ontmoeten
die twee elkaar op een bijzondere dag
in 1938. Op de dag dat Hitler op
operette-achtige wijze door Mussolini
en zijn Italianen in Rome wordt in
gehaald Antonietta's man en zes kin
deren zijn keurig in het zwarte hemd
opgedoft naar de triomfantelijke intocht
van Mussolini's grote voorbeeld. Zij blijft
alleen thuis. Om haar werk te doen
Gabriele en Antonietta komen met
elkaar in gesprek. Ze praten over de
Duce, over zichzelf. Antonietta is een
beetje verbaasd over haar buurman Hij
probeert haar niet te versieren en dat
intrigeert haar. Langzaam maar zeker
begint ze hem het hof te maken, terwijl
op de achtergrond, via de schallende
stemmen van radio-reporters Hitler in
Rome wordt binnengehaald als de
grootste held aller tijden. De anti-fascist
en de fascistenvrouw zitten op de zesde
verdieping en laten dat alles over zich
heen gaan Praten er over zonder het
als echt belangrijk te accentueren Er
ontstaat lichamelijk kontakt en als Gab
riele onthult, dat hij als radioreporter
werd ontslagen omdat men hem van
homo-sexualiteit verdacht, belet dat
Antoinetta niet om door te gaan. Zonder
gewetenswroeging overigens, want ze
weet. dat ook haar man regelmatig
vreemd gaat
Als de dag voorbij is, die bijzondere
dag in mei 1938, komt de man thuis met
zijn zes kinderen en stelt Antonietta
voor het feest van vandaag extra luister
bij te zetten door het scheppen van het
zevende kind Antonietta heeft die dag
echter haar les geleerd. En terwijl ze
leest in De drie musketiers", het boek
dat Gabriele haar gaf, wordt Gabriele
door twee mannen in regenjassen
weggehaald om gedeporteerd te wor
den De bijzondere dag in mei is voorbij.
„Een bijzondere dag" is, zoals ge
zegd, een bijzonder knappe film,
waarin de onvrijheid van de gewone
mensen achter de diktatuur centraal
staat. Een onvrijheid die veel diepere
wonden slaat dan het uiterlijke
machtsvertoon of de brallende rede
voeringen van de führer op die dag in
mei. Het fascisme en het leven van
iedere dag, is door Ettore Scola op
onvergetelijke wijze in beeld ge
bracht. (Grand 5, eerste week, 16
jaar).
JAWS, TERUG VAN
WEGGEWEEST
Terwijl Spielberg's nieuwste film
„Close encounters of the Third Kind"
geruisloos van het Amersfoortse film
doek is verdwenen, is de film. waarmee
Spielberg beroemd werd deze week
opnieuw in de keistad te zien. „Jaws
(De zomer van de witte haai) met even
eens Richard Dreyfuss in de hoofdrol
naast Robert Shaw. Roy Schneider en
Lorraine Gary.
Het begint zo langzamerhand weer te
zomeren, veel mensen zijn van plan om
hun vakantie door te brengen aan
rie uit „The dirty dozen".
an 25 oktober tot en met 1
ember zal dit jaar te Utrecht voor de
ende maal een Cinemanifestatie
den gehouden Ten aanzien van de
lenstelling van het programma zal
in het verleden gevolgde beleidslijn
den doorgetrokken Dit betekent dat
programma zal bestaan uit artistiek
irdevolle films. De Cinemanifestatie
met name de import- en verto-
gsmogelijkheden van het bewuste
ire films bevorderen door een aantal
deze films tijdelijk naar ons land te
ïn. zodat naast het publiek en de
s ook de filmimporteurs ervan
mis kunnen nemen Hierbij zal wor-
i gestreefd naar de aanwezigheid
i creatieve medewerkers van de te
tonen films, zulks tot meerdere in
flatie van pers en publiek De se-
tievan de programmering zal ook nu
er geschieden door Hans Saaltink
De manifestatie zal zich"traditiegetrouw
concentreren in de Utrechtse theaters
Camera en Studio Zo mogelijk zullen
ook een of meer andere Utrechtse thea
ters bij de manifestatie worden betrok
ken. zoals bij de laatstelijk in 1976 ge
houden Cinemanifestatie het geval
was
Er zijn subsidies gevraagd aan de
gemeente Utrecht, het Ministerie van
Cultuur. Recreatie en Maatschappelijk
Werk en de Provincie Utrecht. Het Be
stuur van de Stichting Cinemanifestatie
bestaat uit de heren Drs J Ph Wolff,
voorzitter. A L M Zetz, vice-voorzitter.
Drs C A Voskuil, secretaris, J Th van
Taalingen, penningmeester, en Mr P.
A Meerburg Ook ditmaal zal het
uitvoerende organisatorische werk
worden verricht door het Bureau van de
Nederlandse Bioscoopbond.
zuidelijke kusten, waar vaak haaien
worden gesignaleerd, zodat het de
hoogste tijd wordt voor deze ..waar
schuwende voorlichtingsfilm" van
duivelskunstenaar Spielberg, die met
„Jaws" een nieuwe filmtraditie
vestigde. „Jaws" is een nachtmerrie
achtig gebeuren, door Spielberg op ge
raffineerde wijze in beeld gebracht, een
Hitchcock waardig. Vooral de methode
van filmen met een camera op
Haaien-hoogte, verhoogt het schri
kaanjagend effekt van deze bijna per
fekte thriller. En mocht u naar verre kus
ten gaan: pas op voor haaien. En mocht
u niet weten waarom: ga naar „Jaws"
(Cinema 2, eerste week, 12 jaar).
BEN HUR
In mijn tijd (moetje mij horen was
„Ben Hur" de grootste film die ooit op
het doek was gebracht. De film werd
gemaakt in 1959 en was een „remake
van de film die regisseur Fred Niblo in
1927 maakte, eveneens voor MGM
Regisseur van deze tweede „Ben Hur"
was William Wyler, de hoofdrollen wer
den gespeeld door Charlton Heston
Jack Hawkins en Steven Boyd. Het
massa-spektakel schijnt nooit te verve
len. want het is niet de eerste keer. dat
„Ben Hur" opnieuw in roulatie werd ge
bracht. Voor de liefhebbers, die er maar
niet genoeg van kunnen krijgen. (Grand
3, eerste week, alle leeftijden. Kompleet
met elf Oskars
IN HET KORT
,,'s Werelds vurigste minnaar", de
persiflage op het Hollywood van
vroeger, kompleet met de nodige slap
stick en melodrama, van Gene Wilder,
die de hoofdrol speelt, de regie had en
het scenario schreef, gaat in Grand 4 de
tweede week in En dat is deze film ten
volle waard Een lekkere film, waar je
met steeds in de glimlach blijft steken
(Alle leeftijden).
Pastorale 1943 een van de beste
Nederlandse films der laatste tijd, blijft
in Amersfoort en gaat nu de zesde week
in. Regisseur Wim Verstappen is er in
geslaagd om naar de gelijknamige
roman van Simon Vestdijk een film over
Marcello Mastroianni en Sophia Loren in „Een bijzondere dag" van de Ita
liaanse regisseur Ettore Scola.
De drie giganten in „Jaws" op jacht naar de witte haai.
LE FOND DE L'AIR EST
ROUGE
Vanaf zaterdag kunnen de liefheb
bers van de (lange) Franse film, als
afsluiting van de reeks die door het
Filmhuis Amersfoort wordt ge
bracht. de film „Le fond de l'air est
rouge" van Chris Marker bekijken.
Het is een opmerkelijke film, mede
dankzij Bernard Bakker van het
Filmhuis en Fugitive Film in Neder
land in roulatie gebracht na de pre
mière tijdens de Film International in
Rotterdam. De film is opmerkelijk
door haar inhoud: een 240 minuten
(vier uur!) durende dokumentaire
over de „derde wereldoorlog", die
volgens de maker Chris Marker in
feite reeds in 1968 begon begon.
Je moet er natuurlijk wel het geduld
voor kunnen opbrengen, maar wie het
er voor over heeft, kan in die vier uur
naar een „verpletterend verslag" kij
ken. zoals Peter van Bueren terecht in
de Volkskrant opmerkte
Chris Marker werd in 1921 in Ourga
geboren. Sinds 1968 maakt hij met het
door hem gevormde collectief „Med-
vedkme vooral films met arbeiders
over hun situatie. Met o.a Godard en
Resnais maakte hij in mei en juni 1968
..Cine tracts die als politieke affiches
op de muren van woningen werden ge
projecteerd
Films
Les Statues meurent aussi (1950 met
Alain Resnais), Olympia 52 (1952). Di-
manche a Pekin (1955). Lettre de Sibé-
rie (1958), Description dun combat
(1960). Cuba si (1961). Le joli mai. la
jetée (1962), Le mystère Koumiko
(1964), Si j'avais quatre dromidaires
(1966), Loin du Vietnam (1967. col
lectief), La sixième face du Pentagone
(1967). A bientot j'espère (1968. met
Mario Marret), Le deuxième procés
d'Arther London (1969), Jour de
tournage. Les mots ont un sens (1969).
Carlos Marighela. La bataille des dix
millions (1970), Le train en marche
(1971Vive la baleine (1972, met Mario
Ruspoli). L'ambassade (1973). La so
litude du chanteur de fond (1974), La
spirale (1975, collectief) LE FOND DE
L'AIR EST ROUGE (1977). La pseudo-
société (1978)
Over zijn film zegt Chris Marker zelf:
Men heeft de neiging te geloven dat
de derde wereldoorlog begint met de
lancering van een atoomwapen Ik denk
eerder dat ze zo zal eindigen In die
tussentijd zullen zich patronen blijven
ontwikkelen in een ingewikkeld spel.
waarvan de ontrafeling de toekomstige
historici veel werk zal geven, als ze er
nog zijn.
Het is een grillig spel. waarvan de
regels per partij veranderen, waarin de
rivaliteit tussen de supermogendheden
zich net zo goed kan manifesteren in
een Heilige Alliantie van de rijken tegen
de armen, als in een selectieve uitroei-
ingsoorlog van de revolutionaire voor
hoede daar waar het gebruik van bom
men de grondstoffenbronnen in gevaar
bracht, als in een manipulatie van deze
voorhoede zelf voor doeleinden die niet
de hunnen zijn
Gedurende de laatste tien jaren heeft
een bepaald aantal mensen en krach
ten (soms meer spontaan dan georga
niseerd) geprobeerd voor eigen reke
ning te spelen - met gevolg dat de rollen
zijn omgedraaid. Zij hebben allemaal
gefaald op de terreinen die ze hadden
uitgekozen. Het is hun aanwezigheid
die de politieke verhoudingen van onze
tijd het meest diepgaand veranderd
hebben Deze film prete deert niet meer
dan enkele fases van deze verandering
duidelijk te maken
Chris Marker projecteerde tijdens de
woelige zomermaanden van 1968 sa
men met collega s als Alain Resnais en
Jean-Luc Godard stukjes film als poli
tieke affiches op de muren van wonin
gen Vietnam en Parijs zijn twee be
langrijke voorbeelden van een enorme
opstand, die zich over de hele wereld
manifesteerde en ook de culturele re
volutie in China omvatte stakingen van
arbeiders in verschillende landen, mili
taire revoluties en contra-revoluties in
Zuid-Amerika, het afscheid en de dood
van Chè Guevara, de korte Praagse
lente en in Nederland het Maagdenhuis
(wat in de film niet voorkomt, want dat is
op wereldniveau maar een heel klein
woelinkje geweest, hoewel naar onze
begrippen toch een flinke vlam in de
pan)
Via het televisiejournaal, de vuilnis
bak van wereldleed zoals zo vaak wordt
opgemerkt, hebben wij dat allemaal zelf
broksgewijs kunnen zien Chris Marker
lijkt alle bestaande televisiejournaals uit
de hele wereld als een filmische en
cyclopedie achter elkaar gemonteerd te
hebben. Uitgezocht naar bruikbaarheid
voor een visie die dit enorme Bericht uit
de samenleving tijdens de derde we
reldoorlog aaneen lijmt.
Al die gebeurtenissen en mensen
flikkeren langs je ogen. zoals je ze nog
nooit m eenzelfde lange adem opge
somd en verwerkt hebt gezien. Door de
aaneenschakeling zijn eigenlijk alle
demonstraties en opstanden uitingen
van een gezamenlijke internationale
beweging waar als strijdende tegen
stander een slechts in kleur en ge
vechtstenue verschillend leger van mi
litairen en politie tegenover staat Stra
ten en pleinen van grote steden vormen
de loopgraven van deze wereldoorlog.
En je kunt je na vier uur eigenlijk alleen
nog maar afvragen waarom die atoom
bom nog steeds niet gevallen is.
(Zaterdag tot en met dinsdag - Filmhuis
Amersfoort, aanvang 19.30 uur
- Op het programma van de Amersfoortse bioscopen zijn deze
in ieder geval twee uitstekende films te vinden, te weten „Una Giornata
(Een bijzondere dag) van regisseur Ettore Scola met Sophia Loren en
Mastroianni in de hoofdrollen en de film „Carrievan regisseur Brian de
de man die in filmkringen zo langzamerhand naam heeft gemaakt als „de
van Hitchcock Voor hen. die een film hebben gemist komen er deze
drie terug: de magistrale .Ben Hur" van William Wyler. het grote succes van
Iven Spielberg .Jaws' en „The dirty dozen een film van Robert Aldrich,
ook van „The Choirboys'die eveneens in Amersfoort te zien is deze
Geprolongeerd werden „Pastorale 1943" (zesde week in Grand 1). „The
greatest lover' (tweede week in Grand 4). „Abba de film' (vijfde week in
(ema 2) The hottest show in town' (tweede week in Duo 1) en de reeds
fioemde „The Choirboys van Aldrich (tweede week Cinema 1)
THRILLER
FORMAAT
de film „Carrie" vorig jaar
i in Nederland in première ging,
nog vrijwel niemand van de
regisseur Brian de
Inmiddels is dat
veranderd, want van De
gingen in het afgelopen jaar
films in première en ook in
zijn de voortreffelijke
van Brian de Palma on-
is natuurlijk een beetje
om nu maar meteen vast te
dat de Palma gewoon de op
volger van Hitchcock is. maar het is ech
ter wel onmiskenbaar, dat veel van wat
Hitchcock groot maakte als meester
van de suspence, in De Palma's films
terug is.te vinden. Maar dat niet alleen
De Palma voegt er nieuwe demensies
aan toe en kreèert op bijna on
navolgbare wijze thrillers, die klinken
als een klok, ook al zijn de onderwerpen
niet altijd even kritisch gekozen, vaak bij
het banale af
In „Carrie gaat het om een school
meisje op de middelbare school. Carrie
(een voortreffelijke vertolking van Sissy
Spacek, die faam verwierf met haar de
buut in Terrence Mallick's „Badlands").
Carrie is een meisje, dat het niet zo
gemakkelijk heeft op school. Ze wordt
voortdurend gepest en dat is voor een
éne uit: De schat in het zilvermeer.
Eén van de angstaanjagende scènes uit „Carrie" van Brian de Palma.
KINDER
VOORSTELLINGEN
In de matineevoorstellingen van Ci
nema 3 (sorry Euro Cinema) kunnen de
kinderen deze week weer eens kijken
naar een Winnetou-film. „De Schat in
het Zilvermeer". Spanning en avontuur
voor hen. die de film nog niet eerder
zagen (Alle leeftijden)
„Peter Pan" is verdwenen en mis
schien zou dat veroorzaakt kunnen zijn
door de toch wel wat erg hoge
toegangsprijs, die Grand vroeg voor het
bijwonen van deze prima Disney-film.
8.25 per kind Het lijkt me toe. dat
wie de jeugd heeft, de toekomst heeft
Maar de ouders keren terecht op hun
schreden terug als ze deze prijs horen.
Je zou toch een gezin van zes kinderen
hebben, die allemaal graag naar de film
willen
het verzet te maken, waarbij de held
haftigheid der verzetsstrijders op relati
verende wijze terug wordt gebracht
naar meer reèlere proporties (Grand 1
zesde week, alle leeftijden).
„Abba de film". Muziek en show van
deze Zweedse popgroep. Ook niet weg
te branden Nu al weer voor de vijfde
week in Cinema 2. Ook voor alle leef
tijden.
„De twaalf veroordeelden" (The Dirty
Dozen) van regisseur Robert Aldrich
met Lee Marvin, Ernest Borgnine en
Trini Lopez in de hoofdrollen, is terug in
Amersfoort Het verhaal van twaalf
mannen, die toch al gevangen zaten
wegens één of andere misdaad, tot een
comando-eenheid worden opgeleid om
achter de Duitse linies in Frankrijk te
worden gedropt voor een zelfmoord
opdracht Verder met Charles Bronson,
George Kennedy en Telly Savalas.
(Eerste week - Euro Cinema - twaalf
jaar)
„The hottest show in town" wordt
voor de verandering in Duo 1 geprolon
geerd. Dit „skandinavische sexcircus"
blijft nog een weekje in Amersfoort
staan, zogezegd. En uit oogpunt van
kwaliteit bekeken, moet ik zeggen, dat
ik wel slechtere produkten in dit on-
verslijtbare genre heb gezien. (Duo 1
tweede week, zestien jaar)
Minder waardering kan ik opbrengen
voor „llsa de Harembewaakster'' Wie
llsa als nazi-kamp kommandante bezig
heeft gezien, weet wat men kan ver
wachten Alleen deze film doet er naar
mijn gevoel nog een walgelijk schepje
sadisme bovenop. Ik ben - ik heb het al
eens eerder geschreven - principieel
tegen censuur Maar eigenlijk zouden
de filmverhuurders en bioscoop
exploitanten verstandiger moeten zijn
en dit soort films in de filmdoos moeten
laten. Bah. (Duo 2, zestien jaar).
Ih de nachtvoorstellingen van het
Duo-duo kan men kijken naar „Meisjes
die om liefde gillen" in Duo 1 en
„Doublé Crossers" in Duo 2. (zestien
jaar)