NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Amersfoort, Baan, Bunschoten, Eemnes, Hamersvelfl, Hoevelaken, Hooiland, Lensden, Soest,
1. Stout
Zaterdag 4 September 1880.
Verborgen Goud.
No. 71.
Negende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Advertentiën kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens uur,des Woens
dags en Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gehracht.
AMERSFOORTSCHE G9URANI
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 8 maanden 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers 8 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Agent voor Baarn en Omstreken:
W. Z. MULDER te Baarn.
Advertentiën van 16 regelsJ 0,40.
Iedere regel meer0,05.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën zende men den dag vóór de uitgave in.
Meer dan wij wel geneigd zijn te er
kennen, oefent Frankrijk invloed uit op
de algemeene politiek van ons werelddeel.
Vóór tien jaar zou niemand geloof heb
ben gevonden, die toen voorspeld had dat
het vernietigde keizerrijk uit duizend
wonden bloedende, binnen korten tijd we
der als de gelijke zou staan te midden van
de machtigste volken van Europa: het
scheen toen wel, alsof ons werelddeel een
periode te gemoet ging, waarin het zou
bukken onder de ijzeren vuist van Duitsch-
land, gelijk het eenmaal, in de dagen van
den eersten Napoleon, had gesidderd voor
den Gallischen adelaar. Dat dit niet is
geschied, dat Duitschland, ondanks
zijn stoffelijk overwicht, zich met een ta
melijk bescheiden rol heeft vergenoegd,
hebben we, onder meer oorzaken, te dan
ken aan de veerkracht der concurreerende
natie, aan de verbazende machtsontwikke
ling van Frankrijk. Wel is de leer van het
staatkundig evenwicht niet meer, gelijk in
de dagen van den Koning-stadhouder
de spil om welke de Europeesche politiek
zich beweegt: maar toch, gelijkheid van
krachten bij de twee volken, van wier
FEUILLETON.
XIII.
Ik had reeds lang vooruitgezien dat zij
zich niet tevreden zou stellen met niets
doen, maar had het voor haar verborgen
gehouden, daar ik liever wilde, dat zij
er uit zichzelf een einde aan maakte.
Op denzelfden opgewonden toon voegde
zij er nog bij:
//Ik geloof niet, dat ik heel vlug ben,
niet half zoo vlug als Grootma maar
ik weet dat ik kan doen wat ik mij voor
genomen heb te doen. Iedereen kan iets
doen, en moet het doen."
z/En wat denk je dan dat je kan doen?"
vroeg ik.
//U gebruikt meisjes voor het faïence-
werk; laat mij bij haar werken. Ik
geloof dat ik een beetje kan modelleeren.
z/Ik geloofl" riep Grootma uit, ter
wijl zij opsprong, en naar haar kamertje
ging. //Papa zal eens zien, of Groot
ma half zoo kunstig is als zijne dochter."
De oude dame bracht een model in
natte klei mede om het mij te laten zien.
Iris hield hare wang nu dicht bij de mijne;
goede verstandhouding zoo oneindig veel
afhangt, is in elk geval een waarborg
voor het behoud van den vrede.
Het was daarom niet heel verstandig
van Gambetta, dat hij laatst op een diner
te Cherbourg het spook van den revanche
oorlog te voorschijn liet treden. Doch
wat wil men daarvan zeggen? Ieder is niet
altijd zijn eigen tong meester, en juist die
menschen, die den naam hebben van zeer
welsprekend te zijn, praten dikwijls hun
neus voorbij. Toen de president der Ka
mer daar zoo aanzat op een feest, waarbij
de nieuwe militaire ontwikkeling van zijn
vaderland toch eigenlijk de aanleiding tot
de vroolijkheid- was, al bestonden de gas
ten ook uit vreedzame handelslui, toen kon
het niet anders, of het verledene moest
hem voor de aandacht komen hij moest
nog wel eens denken aan die droevige
dagen, toen hij als dictator de ongeorga
niseerde krijgsbenden tegen de Duitsche
legermacht afzond, toen een nooit ge
kende geestdrift, gevoegd bij een nimmer
geëvenaarde verbittering, toch niet bij
machte waren, den overwinnaar het terrein
te betwisten.
Evenmin was het verstandig van de
staatslieden in de omgeving des Rijks
kanseliers, dat zij over die woorden onte
vreden waren. Een van beiden, df dat
misnoegen was slechts voorgewend, en men
had den toost van Gambetta eenvoudig
opgevat als een welkome gelegenheid om
de voorbereiding van nieuwe militaire
eischen gemakkelijk te makenóf,
men is slechts oppervlakkig bekend met
den geest der Fransche natie. De Fran-
schen willen geen oorlog, en hebben dien
ook niet gewild in het rampjaar 70. De
ik kon den gloed van haren blos voelen,
toen ik naar haar werk keek,
Het stelde een dooden leeuwerik voor,
die op vioolblaadjes lag.
z/Ik geloof dat het heel goed is, lief
kind," zeide ik; //maar hoe kan ik er
over oordeelen wanneer mijne oogen door
liefde verblind zijn, en ik, terwijl ik aan
je denk, het werk volkomen vind?"
Ik had niets van het plan geweten;
het model was een volkomen verrassing.
Men begrijpt licht, dat ik getroffen was.
Grootma's oogen vulden zich met tranen
vaD vreugde; maar zij bemerkte hare
zwakheid niet, door de vreugde die zij
gevoelde bij het vertellen, hoe vlijtig hare
Iris in het geheim gewerkt had.
z/Ja, ja," zeide ik; ,/het ziet er heel
netjes uit, en je zal morgen ochtend met
mij meegaan. Maar het wordt al laat, en
ik moet mijne krant nog lezen. Geef mij
een zoen en laat mij dan alleen om erover
na te denken, wat ik met je moet doen."
Iris gehoorzaamde en liet mij alleen
om over mijn groot geluk na te denken.
Den volgenden morgen lieten wij Grootma
alleen thuis. Het moet haar zwaar gevallen
zijn, Iris iederen dag eenige uren te mis-
sen; tot nu toe waren zij onafscheidelijk
geweest, maar de zachtaardige oude dame
strijd is toen doorgezel, omdat de publie
ke opinie verlamd was en geen gelegen
heid had zich te uitenthans, nu de re
publiek haar tienden verjaardag mag vieren,
heeft de stem des volks meer gelegenheid
om gehoord te worden, en gewis, de
natie- zou niet lijdelijk toezien dat haar
stoffelijk welzijn op nieuw in de waagschaal
werd gesteld.
Wij voor ons achten den dag van heden
zeer geschikt om eens een vluchtigen
blik te slaan op het laatste tiental jaren.
Den 4 September 1870 werd het tweede
Keizerrijk onder de verwenschingen van
het geheele volk verpletterd, en mannen
van veel bekwaamheid en toewijding na
men te midden van een verschrikkelijken
storm het roer in handen. Welk een ver
warring allerwege! 't Scheen alsof er nim
mermeer orde zou geboren worden uit dien
chaos. Stroomen van bloed moesten nog
vergoten worden, en ijzingwekkende gru
weldaden gepleegd, eer de storm zich zou
nederleggen, en de Republiek rustig het
werk harer wedergeboorte kon ter hand ne
men.
De wijze waarop die reuzen-arbeid werd
tot stand gebracht, is het grootste histo
risch wonder van den nieuweren tijd. Nie
mand heeft thans meer het recht, aan de
toekomst van het Fransche volk te wan
hopen, en zelfs twijfel te koesteren aan
gaande het welslagen van de derde proef
neming met gemeene-bestetijke staatsin
stellingen. Die vorm van bestuur, door
Thiers eenmaal beschouwd als de eenig
mogelijke, omdat zij Frankrijk het minst
verdeelde," is het vereenigingspunt ge
worden van alle welgezinden in den lande.
Vóór dezen is hij dat nooit geweest, en
daarom had hij noch in '93noch in
'48 levensvatbaarheid.
De republiek is bestemd aan Frankrijk
die vrijheden te verschaffen, die in théorie
daar het eerst zijn gepredikt, doch die het
zeifin de praktijk nooit heeft gekend.
Een vrije, onafhankelijke pers, onbe
perkt recht van vereenigen en vergade
ren, een vrije kerk in een vrijen
staat, al die denkbeelden leefden tot
reden toe slechts in het brein der meest
ontwikkelde burgers, doch konden in de
nationale instellingen geen wortel schieten,
zoodat Frankrijk alle reden had, sommige
natiën van den tweeden en derden rang te
benijden. Langzamerhand beweegt het zich
in dezelfde richting, en met vallen en
opstaan zal het dat doel zeker bereiken.
In het buitenland wordt over het alge
meen te veel nadruk gelegd op den strijd
der partijen. Nog altijd wordt er gevaar
gevreesd van de zoogenaamde radicalen,
wier gelederen onlangs eenige versterking
hebben ondervonden door den terugkeer
der ballingen, zonder dat het hun even
wel mocht gelukken bij de jongste ver
kiezingen eenig voordeel te behalen. Lite-
gendeel, die laatste openbaring van de
stemming des volks heeft duidelijk bewe
zen dat de dolzinnige manifestaties der
onverzoenlijken volstrekt niet meer in staat
zijn, de publieke opinie op een dwaalspoor
te brengen, en dat is een hoogst ver
blijdend verschijnsel.
Wat de andere, aan de republiek vij
andige partijen betreft., haar machteloos
heid is zoo in het oogloopenddat het
niet eens noodig is er notitie van te ne
men. De aanspraken van den „Roy,"
Hendrik van Chambordop den troon
verborg het gevoel dat het geluk van Iris
zou getemperd hebben, bij het begin van
haar nieuwe leven. Goede vrouwen maken
een geheim van hare opofferingen.
z/Die arme Grootma zal zich wel ver
velen," zeide Iris, en voor een oogenblik
verminderde die gedachte hare opgewon
denheid; maar langzamerhand keerde hare
vroolijkheid terug, en zij babbelde aardig
over alles wat zij zag. Het was een
schoone herfstmorgende mist hing over
de stoppelvelden en gaf aan alles een
zacht droomerig voorkomen. Herfstdraden,
waaraan millioenen dauwdroppels hingen,
omgaven de veelkleurige bramen; rood
borstjes, die in de heggen zaten, zongen
hun klagend liedje; de zon scheen gloeiend
rood door den mist heen; de kastanjebla
den, die dik op de paden lagen, verspreidden
een frisschen geur alles werkte aange
naam op de zintuigen.
»Als ik vandaag niet negentien was
geworden, zou ik tusschen die doode bla
ren springen," zeide Iris, terwijl zij mijn
arm met beide handen vasthield. O, papa,
dit is de allergelukkigste verjaardag van
mijn leven!"
Zij had hare oude eenzame Grootma
geheel en al vergeten.
Een gedeelte van de fabriek werd ge
bruikt voor faience. Daar gebruikten wij
verscheidene jonge vrouwen; zij hadden
eigene werkkamers, waar zij de voorwer
pen teekenden, modelleerden en beschil
derden. De ongeoefende handen deden
het eenvoudige werk, zooals het schilderen
van strepen en dergelijke zaken, en dan
werden zij tot de hoogere takken der
kunst toegelaten naar gelang van haar
aanleg.
Wij kwamen aan de fabriek, voordat
de bel van dat gedeelte luidde. Om tien
uur kwam Miss Smith, die het toezicht
had. Ik riep haar in het kantoor, waar wij
zaten en zeide:
„Miss Smith, dit is mijne dochter Iris.
Zij wil in de faiense afdeeling werken,
maar op gelijke voorwaarde als de andere
meisjes. U moet haar van onder op
laten beginnen, en haar slechts verhoogen,
volgens de verdiensten van het werk dat
zij levert."
„Ja mijnheer. Wanneer komt Miss
Brooke."
„Dadelijk."
„Heel goed, mijnheer. Wil u zoo
goed zijn, mij te volgen, Miss Brooke?"
Zij verliet het kantoor, en Iris volgde.
Een van onze teekenaars had ecne vaas
geteekend, die met veel zorg gevormd
