NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
t, Baars, Bonsclotes, Eesiies, Haiersvelö,.
1, Stont
laid,
t,
Zaterdag 5 Februari 1881.
-let voldongen feit.
Tiende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Advertentiën kunnen inge-
tnden worden tot uiterlijk
morgens S'/oUurdes Woens-
ags en Zaterdags.
1 Eene viermaal geplaatste ad-
ertentie wordt slechts drie-
taal in rekening gebracht.
De Toren van Treviso.
n.
6Ht i-y
iel.
',50
arst
50.
a
f2
00
°g
ier
er,
5,
el.
IMERSFOORTSCHE COURENT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per S mssnden 1,
q Franco door het geheele Rijk1,10.
Aftonderlijke nnmmers 3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsJ 0,40.
Voor het Buitenland0,07s.
Iedere regel meer 0,05.
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte.
Ook onze begrippen van zedelijkheid
jn aan mode onderhevig.
Voorheen hebben we altijd geleerd dat,
jeleer dan in een gepleegd onrecht te
erustenom het even of wij of anderen
i daders waren, het onze duurste
licht was, het kwaad te herstellen, het
tocht kosten wat het wilde. Een oud
'ederlandsch spreekwoord wijst daar ook
p»Beter ten halve gekeerd dan geheel
edwaald." Hebben we dus een verkeer-
en weg ingeslagen, en bemerken we dit
Brat nadat we een zeker aantal schreden
1 die richting hebben gedaan, terug!
I moeten we dan ook een groote inspan
ing als het ware ongedaan maken. Te
ug liever dan blindelings voortgestapt
a de hoop dat die weg ons toch ook wel
ot het doel zal voeren.
Die leer hebt gijwaarde lezertot
eden toe waarschijnlijk gehuldigd en in
raktijk gebracht. Bemerktet gij dat gij
emand onrecht hadt gedaan, ge liet over
lie ontdekking de zon niet ondergaan al-
orens de middelen tot herstel te overwegen.
Welnu, dat alles is verouderd. Die
:envoudige en doeltreffende moraal heef?
FEUILLETON.
Ik dacht aan de woorden mijner groot
moeder, als de heeren kort daarna tot de
jacht uitreden. Zij waren echter nog niet
lang weg geweest, toen zij weer naar huis
terugkeerden maar de belletjes van de paar
den klonken net als het klokje dat bij eene
begrafenis der armen luidt. Mijnheer de graaf
mende zelf de paarden om den hoek van
het park tot voor het kasteel, en op de ach
terbank van de slede, lag de jonge, schoone
baron Eckhofen, die eene kleine, ronde wond
in de borst had, welke echter groot genoeg
was geweest, om de ziel uit het lichaam te
doen wegvliegen, naar de plaats vanwaar
geen terugkomen meer mogelijk is. Dat ge
beurde op den 24sten Januari 1870.
Indien de bediende het er op had toege
legd om eene zegepraal te behalen, zoo had
hij toch nimmer eene grootere kunnen wen-
schen. De eerste stap welke de graaf ach
teruit getreden was, werden door meerderen
gevolgd; toen wendde de hoog opgehevene
gestalte zich om, en stapte met dreunende
schreden langs de ramen op en neder.
Aldus verliepen eenige minuten. De heer
scheen de tegenwoordigheid van den bediende
uitgediend. Hebt ge iets verkeerds ge
daan, kom er des noods rond voor
uit, maar voeg er dan terstond bij
ten einde den lieden geen gelegenheid te
geven tot de verwachting dat gij de zaak
weer in 't reine zult brengen//Ik kan er
niets meer aan veranderen 't is een
voldongen feit, een fait accompli."
Die zedeleer van het voldongen feit is
wezenlijk de schoonste uitvinding van onze
dagen. Zij is wel niet uit den hemel tot
ons nedergedaald, maar toch uit zeer ver
heven oorden, uit de kringen der staats
lieden, die naar welgevallen het lot van
volken regelen.
Komaan, daar is bijvoorbeeld een con-
stitutioneele staat. De wetgevende macht
berust voor een belangrijk deel in de han
den van de vertegenwoordigers des volks.
Geen bestuursmaatregel wordt er genomen,
of de Kamers moeten er haar zegel aan
hebben gehecht. Voor alles zijn de Mi
nisters verantwoordelijk.
Maar zie, er komen wolken aan den
politieken hemel. Nota's en depêches krui
sen elkander dag en nacht, en ofschoon de
z/natie" niet alles aan de weet komt, //veel
weten is kwelling des geestes" denken som
mige regeeringen, toch bemerkt zij zeer
goed dat er ^spanning" heerscht. Plotse
ling doet het bericht de ronde: //Heden
heeft de Regeering van P. aan die van Q.
den oorlog verklaard. De gezanten hebben
hun paspoort gevraagd," enz.
Van dat alles weten de Kamers niets
vóór Jan en alleman het weet. Thans wor
den zij in allerijl bijeen geroepen om me-
dedeelingen te ontvangen en te beraadslagen
te hebben vergeten, tot dat de laatste, die
zijne vorige onderworpen houding weer had
aangenomen, zijne tegenwoordigheid door
een vernieuwd gekuch te kennen gaf.
//Breng mijn ontbijt hier, en zeg dat de
slede niet behoeft vóór te komen, ik zal
heden niet op de jacht gaan, Prits moet
maar naar Hohenbruch rijden om mij bij
den heer von Ehrenfels te verontschuldigen,
hij kan zeggen dat ik niet wel ben, eene
verkoudheid heb opgedaan, kortom alles wat
hij wil, maar ik ga er niet heen."
De graaf viel als uitgeput op zijn' stoel
neder. Hij zag het zegevierende lachje niet,
dat om de lippen van den bediende speelde,
toen deze zoo snel mogelijk de kamer ver
liet, hij luisterde niet naar den hoefslag van
het paard, hetwelk den rijknecht met spoed
van het kasteel verwijderde, zijn oog blikte
in het verledene, hij zag een bleek, lijkkleu
rig aangezicht, en ontdekte ook de kleine
wond die zich in de trouwe borst van den
vriend bevond.
De gerechten voor het ontbijt stonden
reeds lang op tafel, maar de graaf roerde
ze niet aan. Hij scheen het niet eens be
merkt te hebben dat Johan ze voor hem had
nedergezet, en zich daarna weer zachtjes
had verwijderd; nu echter hief hij het hoofd
op en luisterde. In de verte hoorde men de
bellen eener slede vioolijk weerklinkenzij
over buitengewone credieten. Er zijn leden
die protesteerenhet gouvernement had
tot dien gewichtigen stap niet moeten over
gaan, zonder aan de Volksvertegenwoordi
ging de beslissing te latenmen noemt den
oorlog onrechtvaardig, niet populair men
spreekt van het weigeren der gelden
Jamijne heerenuitstekend gezegd.
Maar bedenkt even, we staan thans
voor een voldongen feit. Al uw protesten,
uw moties van afkeuring en wat ge ver
der nog beschikbaar hebt, baat niets meer.
Ge kunt door een stemming het Ministerie
doen vallen, de oorlog is er niet te
minder een werkelijkheid om. De Regee
ring die na deze zou optreden, ware in
elk geval verplicht haar nalatenschap te
aanvaardenal werd zij gekozen uit die
zelfde leden die thans zoo luide hun mis
noegen te kennen geven. Mocht het oor-
logscrediet geweigerd worden, de vijand
zal er zich niet door laten weerhouden, zijn
strijdkrachten te doen oprukken.
Dat is dus de théorie van het fait ac
compli in haar meest volkomen toepassing.
Dat deze leer ook in andere opzichten wordt
gehuldigd, kunnen we dagelijks vernemen.
Het gouvernement van Neerlandsch-Indië
heeft belangrijke uitgaven gedaan boven de
begrootingde Kamers keuren de credieten
tot dekking goed, want, het geval ligt
er toe. Een rijksgebouw kost twee- of
driemaal de oorspronkelijke raming,
de vertegenwoordiging mort er over, doch
eindigt niettemin met toegeven, want
het is nu eenmaal zoo. Er is een benoe
ming gedaan in strijd met het openbaar
belang; de mannen die de koorden der
beurs vasthouden doen van hun ontevre-
kwamen nader en hielden eindelijk voor de
poort van het kasteel stil.
//Drommels! heeft Johan het dan toch ge
waagd om niettegenstaande mijn verbod te
doen inspannen De graaf sprong op en
was juist voornemens om te schellen, toen
er buiten op de korridor eene doordringende
en zeer schelle stem vernomen werd.
z/Niet aandienen, ik wil hem verrassen
oude Cerberus, verstaat gij mij? ik wil hem
verrassen
Vervolgens naderden de schreden de deur
der leeskamer, er werd geklopt, en de heer
von Triks, een bekende van den graaf trad
binnen, die echter zooals uit alles duidelijk
bleek, slechts met gedwongene beleefdheid
door dezen laatste werd ontvangen.
De heer von Triks was een afstammeling
van een der oudste adellijke familiën uit
de provincie. Hij bevond zich in die lastige
periode des levens, waarop de tanden des
tijds, die tot hiertoe dank zij alle kunstma
tige middelen nog zooveel mogelijk weder
stand geboden hebben, zich toch eindelijk
aan het gansche lichaam doen gevoelen, en
er hunne sporen op achterlaten.
Wat waren deze vroeger zoo gladde ge
laatstrekken nu reeds verwelkt, en met kleine
spreepjes doorploegd die men zoo hoogst on
gaarne rimpels, hoort noemen. Een geheel
net dezer kleine, bijna onzichtbare streepjes
denheid blijken, doch daarmede wordt
het benoemings-besluit niet vernietigd.
Diezelfde schoone leer beheerscht thans
de Engelsche Afrikaansche politiek. De
man die aan het hoofd van het bewind
staat, heeft zekere handeling scherp ver
oordeeld, en zijn geestverwanten juichten
dat toe. Zij brachten hem op het kussen,
en nu zou zijn eerste daad zijn het ge
pleegde onrecht te herstellen, en de intrek
king voor te dragen van de Parlements-acte,
die den roof van de Transvaal bekrachtigde
O neen, dat zou misschien wel in
overeenstemming zijn met kleinburgerlijke
begrippen van goede trouw, maar in
strijd met de heilige leer van het //vol
dongen feit." //De aanhechting van de
Transvaal behoort tot de gescheidenisniet
ons is de taak opgelegd, haar besluiten
te casseeren."
En het merkwaardig verschijnsel deed
zich voor dat al die mannen, die in hun
verkiezings-manifesten de stemmenden in
palmden door hun uitvallen tegen de Bea-
consfieldsche politiek, toch aan deze
opvatting hun goedkeuring hechtten,
zonder dat een blos van schaamte hun
wangen bedekte.
Zoolang niet bewezen wordt, dat onrecht
recht is, zullen wij protest aanteekenen
tegen de walgelijke moraal van het //vol
dongen feit." Zij moge dan gehuldigd wor
den in de schitterendste sfeeren der samen
leving, zij moge in de hoogere politiek
den toon voerenal wat er edels en
goeds schuilt in het menschelijk gemoed
komt er tegen in opstand.
Laat ons nooit die stem smoren!
omringde zijne oogen, vertoonde zich op het
voorhoofd en vooral om de hoeken van den
mond, en geleken wel eenigszins op een
spinneweb, dat zich naar alle kanten uit
breidt. En niettegenstaande dit alles zou de
heer von Triks het mooiste meisje van de
wereld hebben kunnen huwen, waarom ook
niet? Deze streepjes en lijnen waren immers
omwonden met goud, en vormden op die
manier een net, waarin zich menig vischje
zou laten vangen, en er huppelend en sprin
gend zoo spoedig mogelijk in zou gezwom
men zijn, opdat niet een ander vischje haar
vooruit zou wezen.
Deze onwederstaanbaarheid, waarvan de
heer von Triks zoo ten volle overtuigd was,
en waarvan hij de oorzaak in zijne eigene
persoonlijkheid en niet in zijne welgevulde
beurs zocht, gaf aan zijn geheele wezen iets
opgeblazens en eene zeer groote ingenomen
heid met zich zeiven. Hierbij moeten wij
nog opmerken, dat zeer verschillende praat
jes liepen omtrent de afkomst van dat ver
mogen, waaraan hij al deze voorrechten te
danken had. Men sprak van een ongehoord
geluk in het spel met de jonge officieren
der garde in de residentie, en in een ver
trouwelijk gesprek gebruikte men wel eens
de uitdrukking: //corriger la fortune;" doch
het is maar altijd het beste om niet veel
over zulke dingen te praten, ten minste als