NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
foort,
ie tiran
Die Gesticdenis van die tam
Woensdag 19 October 1881.
t,
StoïteiËrg, Virsclie, Sclerpenzeel on Woudenberg.
we
ZONDER MASKER.
PREMIE
dertig* Cents,
No. 84.
Tiende Jaargang.
Uitgever: A. AfSlothouwer,
Advertentiën kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens uur des Woens
dags en Zaterdags.
Eeue viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gebracht.
M. DE VRIES,
Suit-AITrikaanscbe Republiek van die kaste tieujaare,
KLAAS WAARZEGGER,
FEUILLETON.
COUR&NT
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het gcheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers 3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,07'
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
bij de
Aan H.H. abonnenteii en begun
stigers en zij die zicli abonueereu op de
Nieuwe Amersfoortsche Courant wordt
door den Uitgever als PREMIE aangebo
den voor
een oorspronkelijk werk van den Heer
Oud- Voorzitter van den Volksraad der
Zuid-Afrikaansche Republiek Transvaal
getiteld
of die
gevertel door
aan zijn Neeft MARTINUST in Hollant,
in die eige boere syn taol.
De Beethoven der herinnering.
XV.
Het was liet streven zijns meesters geweest, hem
reeds bij den aanvang zijner stndicD, het juiste gezichts
punt te geven, waaruit de muziek in al haar omvang en
rijkdom, in al haar majesteit en schoonheid beoordeeld
kan worden en niet tevergeefs had deze zijne beste
krachten gewijd, aan de ontwikkeling van een leerling,
die door de heilige Muse zelve zoodauig was begunstigd
met stem en gehoor beiden. Hij had hem geleerd, dat,
hoewel er in de ganschc werkelijke kunst geen vorm
zonder inhoud mogelijk is, het vooral in de muziek die
overeenstemming is tusschen inhoud en vorm, die b>j
de volmaakte idéé des kunstenaars, weergegeven iu zijne
compositiën zoo esthetisch verheft en bevredigt, dien
haar gevoelen en waardeeren kan. Immers, dan alléén
slaagt de componist er in, terwijl hij direkt op het ge
moed werkt, indirekt het leven te karakteriscereD, en
de buitenwereld in tonen en accoorden ods nabij te bren
gen, en weer te geven, wanneer hij zelf eerst het leven,
de w ereld begrepen en doorschouwd heeft. Daarom heeft
de muziek niet. uitsluitend lyrische, maar ook epische
en dramatische kracht, en waar een Haydn hel wagen
durfde, in tonen het donkere door een ander woelen van
den C'haos te schetsen, uit hei welk dan plotseling op het
scheppend: daar zij lichtde heldere dag en daarmede
de orde en overeenstemming van het heelal wordt, daar
ls immers zijne muziek niet slechts de begeleiding vaD
een koud, weinig zeggend bijbelwoord, neen, veelmeer
verheft ze dit tot het zelfstandig gebied zijner eigene
Amersfoort, 18 October 1881.
Eene dienstbode wier bleeding den 20
Aug. 1.1. in vlam geraakte ten huize van
den heer H. alhier, is na een smartelijk
lijden Maandag j.l. overleden aan de ge
volgen van brandwonden.
De beroemde hardlooper de heer Dibbels
beeft gisteren, Dinsdagnamiddag van drie
tot vier en een half uur, achtereenvolgens
de hof rondgeloopennaar men berekend
heeft bij zulks honderd maal in dien tijd
verricht; wel voldaan is de man des avonds
naar Amsterdam teruggekeerd.
Heden Woensdag 19 Oct. is het 40
jaar geleden dat Prof. P. Harting tot Hoog
leeraar te Utrecht werd benoemd. Naar
men verneemt zal hem een bewijs van
hulde en hoogachting worden aangeboden
in het gebouw voor kunsten en weten
schappen.
Bij de heden gehouden Schietwedstrijd
van het kader der dienstdoende schutterij
alhier op de Vlasakkers, welke in tegen
woordigheid van den heer kommandant
Jlir. van den Sandheuvel en verdere H.H.
officieren plaats hadwerd de 1. prijs
behaald door den heer J. Busquet, adju
dant-onderofficier administrateur vau
het Militair Hospitaal, bestaande in eene
prachtige vergulde klok; 2. prijs is be
haald door den Sergeant Tamboer Klum-
per, bestaande iu een paar bronzen beel
den; 3. prijs werd behaald door den Ser
geant Prins, zijnde een tabakspot.
De prijzen werden door den heer kom
mandant, onder een hartelijke toespraak
aan den winners overhandigd.
De 1. prijs werd behaald met 13 punten,
de 2. met 6 en de 3. prijs met 4 punten,
fantasie, en bezegelt het met een reuzenkracht, waarin
men den toondichter vergeet, om slechts aan de onbe
grensde waarde van den tekst te gedenken.
Daarom wordt niet zelden de muziek een taal des ge-
voels genoemd, cn is het waarheid, dat de gedachte van
groote Meesters, die in hunne compositiën zichzelf, met
hun innerlijk denken en streven weergevendslechts
door diegenen wordt gevat, die zei ven leerden lijden,
strijden en overwinnen, daar zeker is deze een zeer juiste,
en drukt zij volkomen uit, wat zoo menigeen heeft erva
ren aan eigen hart.
Hierover spraken meester en leerling niet zelden, en
wanneer de eerste zich plaatste voor het klavier, en zijne
gedachten in tonen zocht kenbaar te maken, dan luister
de Eijken in ademlooze stilte, en zag met vereering naar
het zoo fier opgericht hoofd en het stralend oog van den
toonkunstenaar. Dan scheen voor dezen de smart voor
bij, dan drukte het lijden van het. verleden niet meer,
dan kon hij vergeven en vergeten, en zich bnigen voor
den goddelijken invloed der muziek, die heiligend en be
zielend hare vleugelen over hem had uitgebreid, en wan
neer straks die tonen zoo roerend zacht, zoo wegslee-
pend sineekend voortrolden of zich oplosten in een heer
lijk Allegro, dan sloop de knaap soms stil weg naar zijne
eenzame kamer, het hart vol zoete ontroering, vol be
dwelmende fantasie. Dan sloeg hij zijne boeken open,
doch zijn oogen w aren vochtig en beletten hem het lezen,
terwijl zijn hoofd, voor ernstige studie ongeschikt, hem
slechts harmonieu in de herinnering bracht, die hij. ach
zoo gaarne, had mogen neerschrijven; dan had hij voor
den Meester mogen knielen, en hem smeeken: „Deel
mij uw leed mede; ik ben jong, doch ook mijn hart
klopt warm en heeft het uwe begrepen en verstaan,"
doch de vrees w eerhield hem de vrees, om onbeschei
den geacht te worden, door den man die hem dierbaar
was als een vader. Dan had hij zijn hand mogen vatten
en fluisteren: „Dateen deel van uwen geest op mij zij,
opdat ik u nastreve," doch dezelfde aDgst drong de
welke beiden laatsten met kamp plaats
had.
Op de gisteren alhier gehouden Paar
denmarkt waren aangebracht aan de lijn
250, Veulens aan de lijn 71, in de stal
len 105, Veulens in de stallen 8. De
hoogste prijs voor paarden was f 450, de
laagste f 60; de hoogste prijs der veulens
f 110, de laagste f 40,
Handel was er weinig, daardoor niet veel
verkocht. Buitenlandsche kooplieden waren
niet tegenwoordig.
De Tweede Kamer heeft naar de Arnh.
Ct. uitrekent, 5 dagen over de eedsquaestie
gedisputeerdin die 4 dagen zijn 25 rede
voeringen gehouden, die te zamen 53 blad
zijden van de Handelingen der kamer vul
len, 53 folio bladzijden, elk van 2 kolom
men druks!
En toen dat gedaan was, was de Kamer
bijna nog even ver als toen zij begon.
Alles liep met een sisser af of eigenlijk
niet af, want er is alle kans, dat aanstonds,
als de commissie voor de verzoekschriften
verslag uitbrengt over het adres van den
heer Gerritsen te Amersfoort, die discus-
siën van nieuws af aan beginnen. De heer
van Houten heeft daar reeds zoo iets van
in 't vooruitzicht gesteld. Maar dan treedt
waarschijnlijk minder de beginsel vraag op
den voorgrond en meer de wijze waarop
aan het bezwaar, tegen de voorgeschreven
eedsformule, dat ook de meerderheid der
Kamer schijnt te deelen, kan worden te
gemoet gekomen.
Inmiddels zal de Kamer waarschijnlijk
overladen worden met reclames en adres
sen van het handjevol dat tegen die
for mulebezwaar heeft. Hier en daar is
men reeds bezig zulke adressen op te
stellen en te teekenen.
woorden van zijne lippen terng en hij moest vluchten
naar de eenzaamheid, om zijne kalmte te hervinden.
En thans? Thans welhaast stoDd in vervulling te tre
den, wat hij zoolang had gewenscht eu gehooptthans,
aan het eind zijner voorbereidende studiën, mocht hij
binnen weinige dagen zijn meester toouen, dat hij geen
onwaardige geweest was wanneer hij slaagde. En
daaraan twijfelde hij niet.
Walter Hartman bemerkte intusschen met klimmen
de belangstelling, dat zijn leerling steeds gruoter vorde
ringen maakte cn zichzelf eischen stelde zóó hoog, dat
ze menig ander onoverkomelijke hinderpalen geschenen
zouden hebben. Niet alleen was hij in zeer korten tijd
de moeilijke uitspraak der Italiaanschc taal volkomen
machtig geworden, maar hij wist die ook zóó duidelijk
en vloeiend in zijne liedereD weer te geven, en liet, waar
noodig, zóó innig en wegsleepend zijn gevoel, straks
weer zóó rijk en klankvol de kracht der melodie spre
ken, dat het zelden meer noodig was gegronde aanmer
kingen temaken; ja, integendeel vatte de meester op
zekeren avond zijne hand, en die levendig schuddend,
sprak hij„In u leeft de geniale zucht, die naar Boven
streven moet; nog korten tijd en gij zijt der leiding
ontwassen, kuu-tcnaar in den edelsten zin. Tracht ech
ter tevens Christen te ziju, en gij moogt mede naar de
kroon dingen."
„Kunstenaar en Christen," sprak de jonkman, „is
dat mogelijk?"
„Ja, het is mogelijk. Denk aan Handel, wiens Aria
gij straks gezongen hebt. Hij althans heeft bewezen wat
de kunstwijn kan, wanneer ze door den godsdienst wordt
gewijd eu geheiligd, denk aan Beethoven, die niettegen
staande zijn aangeboren humor waarmede hij het leven
in de wereld en deszelfs schaduwzijden beschouwde, toch
opwaarts kon stijgen uit het gebied des lustigen levens
tot het rijk der idealen, waar de mensch zijnen God ont
moet vol heiligen ernst en vol geloovig vertrouwenen
w aar dezen niet ophondt voor dit rijk te strijden, daar
Wij hunnen aan dit bericht nog toevoe
gen dat ook hier ter stede door onder-
teekening wordt deelgenomen aan een ver
zoekschrift van den volgenden inhoud:
Aan
de Tweede Kamer der Staten Generaal.
„Geven eerbiedig te kennen, de onder-
geteekenden, allen Nederlanders
„dat het opleggen van een eed kwet
send is voor een ieder wien zijn gegeven
woord heilig is, voor ieder die uit plichts
gevoel de waarheid spreekt en voor ieder,
die om het welzijn der maatschappij te
bevorderen zijn ambt getrouw vervult;
„dat het opleggen van een eed demo-
raliseerend werkt op minder ontwikkelden,
die er uit afleiden, dat het schenden eener
belofte, waarbij men de woorden: „Zoo
waarlijk helpe mij God Almachtig" uit
spreekt slechter of strafbaarder is dan
het verbreken van zijn woord wanneer deze
formule er niet bij is uitgesproken;
„dat deze redenen hen nopen Uwe ver
gadering eerbiedig te verzoeken, zoodanige
maatregelen te nemen, dat voortaan de
Staat niet meer den eed verplichtend opleg-
ge-
Hetwelk doende,"
Dit verzoekschrift ligt nog eenige dagen
ter onaerteekening bij den uitgever dezer
courant.
Vergadering van den Raad der gemeen
te Amersfoort op Douderdag, den 20.
Oct. 1881, des namiddags ten 1 ure.
Punten van behandeling
1. Begrooting van de schutterij, het bur
gerlijk armbestuur en weeshuis voor 1882.
2. Rekesten van de geneesheeren, den
heelmeester Morren en de apothekers, om
verhooging van jaarwedde.
3. Rekest van A. M. Slothouwer betrek-
dwingt hij ons met bijna Demonische kracht met zich
mede. Zinkt dan de vermoeide en afgematte geest weder
op de aarde neder, dan lost zich de tegenstrijdigheid
van het eindig en oneindig bestaan op in een lied zoo
vol reine weemoed, dat reeds daardoor de ziel wordt ge
sterkt met verjongde kracht, om straks gewapend met
bovenaardschen humor, zich een nieuwe baan te breken,
waarlangs het gewarrel des aardschen levens ontvloden
kan worden.
Gij weet hoe Beethoven juist zoo groot werd door de
humoristische zijde van zijn karakter en levensbeschou
wing, doch zeker, waar deze niet gewijzigd en gelouterd
door zijn waar Christendom, hij zou nimmer de man
ziju geweest, die wij thans in hem vereereu, hij zou
slechts op de laagste trede van den ladder tot roem ge
bleven zijn.
Doch, waar ik hem de Geweldige noem, mag ik daar
zwijgen van zijn voorganger, die zoozeer Meester was
van vorm en inhoud, die zoozeer zich verdiepte in de
meest verborgen geheimen der harmonie, dat het soms
zwaar is, hem daarin te volgen, of zijne idee te vatten,
van den eenigen Bach? Gij weet, mijn vriend, hoe zijne
opvoeding was, hoe het zaad van een eenvoudig geloof,
door zijne moeder in zijn hart gestrooid en later onder
goede zorg te Leipzig gekweekt, geheel zijn leven heeft
gelouterden waar hij, teruggaande tot de eenvoudige
melodiën der oude kerkliederen, deze zoozeer doorleefde,
en hare hooge waarde besefte, daar werd het hem moge
lijk ze niet alléén voor het orgel en orgelconcerten te be
arbeiden, maar ook ze tot vier- en meerstemmige koor
zangen om te werken, waarin de Geest nes Meesters
ademde en gevoeld werd. Hij, de diepzinnig en toch een
voudig geloovige leefde wel waarlijk in zijne composi
tiën sla zijn „O Lamm Gottes ÜDschnldig," of het
liefelijk „Mtin Glaubiges Herze, frohlocke undscherze,
dein Jesus ist da," voor u op, en zie of daar niet waar
lijk naast, ja boven den kunstenaar, de christen heeft
gedacht en gedacht? t Wordt vervolgd.)