NIEUWE NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR t, Baarn, Bunscboten, Eemnes, StoutenMrg, Yuursclie t, le Woensdag 19 Juli 1882. Na de ramp. No. 57. Elfde Jaargang. Uitgever: A. M. Slothouwer, Advertentiën kunnen inge zonden worden tot uiterlijk 's morgens 8'/s uur des Woens dags en Zaterdags. Eene viermaal geplaatste ad vertentie wordt slechts drie maal in rekening gebracht. Nog het een en ander omtrent de „Adder." Abon nemcntsprija voor Amersfoort per 3 maanden f 1, Franco door het geheele Rijk1,10. Afzonderlijke nummers 3 Cent. Dit Blad verschijnt des Woemdagi- en des Zaterdag». te Amersfoort. Advertentiën van 16 regelsJ 0,40. Iedere regel meer 0,05. Voor het Buitenland0,07® Reclames per regel0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Nederland kan tevreden zijn. Het heeft thans ook zijn onderzeesche marine, gelijk wij weieens gezegd hebben van Engeland, toen het zijn kostbare oorlogsbodems af en toe in de golven zag wegzinken. Er zijn een groot aantal menschen, op wie cijfers eenigen indruk maken. Wel nu, men herinnert zich, hoe menigwerf gesproken werd van de noodzakelijkheid, om aan onze Volksvertegenwoordiging een waardige vergaderplaats aan te bieden. Doch daar kan vooreerst niets van komen. Zoo'n Paleis van de Staten-Gene- raal kost een millioen Nog noodiger acht men het, op het aan het Rijk kosteloos afgestane Ruïne-plein te Leiden het reeds acht jaren geleden beloofde academie-gebouw ten behoeve onzer oudste en beroemde hoogeschool te stich ten. Achtereenvolgende regeeringen hebben wel getracht, deze belofte gestand te doen, maar 't is zulk een gemakkelijke zaak niet voor een behoorlijk universiteits gebouw is niets minder noodig dan een millioen, en, dat vindt geen Minister van Pinanciën in eeu vergeten hoekje van de begrooting van inkomsten. Een millioenNu ja, in een punt des tijds ging het naar de diepte. Want die som wordt door een scheepje als de ver ongelukte //Adder" vertegenwoordigd. Eu als dat nu maar een ongeluk ware, zonder meer! Doch wat spreken we nog van geld Weg met alle herinnering aan het materi eel verlies, nu ons hart vervuld is met innige deelneming in de smart van zoo vele Nederlandsche familiën, tot alle maat schappelijke standen behoorende! Een keurbende van zeelieden van alle rangen verzonk vlak bij de kust, 63 mannen bijna allen in den bloei der jaren! En wat het leed nog grievender maakt, is de gedachte, de vreeselijke twijfel, of bet ongeluk niet vermeden had kunnen worden. Zeg niet dat het onedelmoedig is dat te schrijven dat zelfs onwillekeu rige verzuimen, van willekeurige kan natuurlijk in de verste verte geen sprake Zijn, na de vreeselijke catastrophe met den mantel der liefde moesten bedekt wor den. Dat is onwaar. Wij brengen geen beschuldigingen aan het adres van be- pr.dde personen zelfs, al ware de ge schiedenis der ramp even duidelijk in bijzonderheden bekend als zij thans in ne velen is gehuld; dan nog zou dit niet op onzen weg liggen. Maar wat wij niet met genoeg nadruk kunnen veroordeelen, dat is het stelsel, of neen, zoo kan bet niet genoemd worden, de stelselloos heid, die oorzaak was dat een schip, niet voor de zee bestemd, met een bemanning kloeke zeelieden naar den bodem der zee is gegaan. Dat men in de beschaafde wereld sche pen bouwt die zoo min mogelijk op sche pen gelijken, monsterachtige dingen met ontzettend veel ijzer, met pantserplaten bedekt, van rammen en torens en allerlei geschut voorzienen van welke gevaar ten er reeds menigeen of door zijn zwaarte gezonken, of voor de vaart volkomen on bruikbaar gebleken is, welke vaartui gen men aanhoudend wijzigt en grooter en zwaarder en logger maakt, voor die dwaasheid zijn onze maritieme autoriteiten niet verantwoordelijk. Wij moeten mee doen zegt men. Onze defensiemiddelen te water, moeten, even als die te land, het noodige weerstandsvermogen bezitten. Maar, ons aan die noodzakelijkheid on derwerpende, eischen we tevens, dat er van die weermiddelen een gepast gebruik wordt gemaakt. Een rammonitor als de //Adder" is een zwaar plomp ding met zeer weinig diepgang, volstrekt niet ge schikt voor diensten buitengaats. Die soort van schepen wordt gemaakt voor de ver dediging der riviermonden. Zij behooren daar te blijven. Onze marine heeft evenwel goedgevon den de //Adder" tevens te gebruiken als zeeschip. Wel ja, waarom niet Zou het niet mogelijk zijn, de landverhuizers met inbegrip van de Russische Joden per rammonitor naar Amerika over te bren gen Men acht tegenwoordig immers niets ondoenlijk: met een roeiboot steekt een ondernemend man den Oceaan over. De //Adder" was voor de oefeningen der zeemiliciens naar Hellevoetsluis gezon den. En nu komen de bedenkingeu, die door geen Commissie van Onderzoek we- derlegd en door geen zoetsappig plooiende courantartikelen weggeschoven kunnen wor den. Men liet het onzeewaardige schip onverzeld dien gewaagden tocht doen. De commandant zelf zag er gevaar in: hij telegrafeert aan zijn vrouw dat het nu mooi weer is, en hij dus afvaart. Dat doet een zeeman anders niet voor een zee tochtje van weinige uren. Hij wist, dat slecht weer noodlottig kon worden toch volbrengt hij zijn plicht. En ieder wist met hem, dat in deze dagen geen uur lang op //goed weer" kon gerekend worden. Van het vertrek wordt noch aan het Dept. van Marine, noch te Hellevoetsluis bericht ontvangen. Dat schijnt dus regel te zijn. Waarom dit hier niet plaats had, zal uitgemaakt moeten worden: want het is vrij zeker dat de onbekendheid met het oogenblik van afvaart oorzaak is ge weest dat niemand tijdig genoeg ter hulp kwam om ten minste iets te redden. Maar dat alles, hoe ernstig ook, is nog de ergste grief niet. De rammonitor is bestemd voor de rivierverdediging, en had binnendoor moeten varen. Juist, maar dat kan niet. Onze vaarwaters, de waterweg van Am sterdam naar Rotterdam zijn ongeschikt om bodems van die afmetingen door te lateu. Er zijn wel plannen tot verbete ring, maar Zuidholland wil iets anders dan Noord-Holland, beiden blijven stijf op hun stuk staan en wat is daarte gen te doen? Wat? Als de leden van een gezin het oneens zijn, dan moet het hoofd des gezins den knoop doorhakken. Maar wij wij hebben geen gouver nement dat in staat is het algemeen be lang de overhand te bezorgen boven pro vincialisme en plaatselijk eigenbelang. Er is verlamming in het raderwerk van den Staat. De heeren die kibbelen over de rich ting van dien waterweg, en vermoedelijk zullen blijven kibbelen totdat de zaak in het vergeetboek raakt, en de Regeering die niet in staat is het geschil op te los ses, zij hebben thans een klein proefje gehad van de heerlijke vruchten die de consequente toepassing van het beginsel der gewestelijke autonomie kan opleveren. Geen personen zijn hier de schuldigen, maar toestanden: en de onpartijdigste onderzoeker zal niet verder kunnen gaan dan die toestanden //levendig betreuren." Daar blijft het dan bij. Want natuurlijk, om verrotte toestan den in orde te brengen, daarvoor hebben we andere mannen noodig dan onze re geerders van één dag. Soms komen we in verzoeking, om naar een klein beetje autocratie in onze staatsinstellingen te verlangen. Zoo'n despoot kan soms heel wat herstellen, dat de kakelende en de- batteerende heeren van politieke vergade ringen onaangeroerd laten. Doch laat ons over dit punt niet ver der uitweiden. Als de//Adder" niet anders dan overzee kon, waarom dan geen stoom schip meegegeven om in tijd van nood bij te springen. Het //Vaderland" schrijft, vergoelijken- derwijze z/De monitors van het model //de Ad der" zijn, als slechts voor de binnenwa teren en de kust bestemd, geen goede zeebouwende schepen, maar tochtjes als van IJmuiden naar Hellevoetsluis hebben zij tallooze malen zonder het minste be zwaar en zonder geleide verricht. De ram- monitors //Tijger" en //Ileiligerlee" zijn o. a. zonder geleide van andere schepen van Glascow en Liverpool naar onze ha vens gevaren. Sedert 1875 heeft de //Ad der" jaarlijks voor de zomermanoeuvres den tocht van IJmuiden naar Hellevoet sluis gemaakt." Onzes inziens bewijst zulks alleen dat men het spreekwoord vergeet van de kruik die zoo lang te water gaat tot zij breekt. Men mag zulke dingen niet wagen, noch voor de eerste, noch voor de honderdste maal. Ware de //Tijger" op zijn reis van Glascow herwaarts gezonken, men zou het aan zichzelf te wijten hebben gehad. Nu dat niet is gebeurd kan men dien moni tor wel geen zeeschip noemen? (Bovendien is sedert van andere zijden gemeld dat hij wel degelijk geleide heeft gehad.) De Minister van Marine heeft de be noeming eener Commissie toegezegd, die onpartijdig alles zal onderzoeken wat op de ramp betrekking heeft. Op die belofte vertrouwen we. Doch het zwaartepunt van de questie ligt in den toestand onzer bin nenwateren, die tot waagstukken verleidt, ja, dwingt. En daar kan natuurlijk niets anders van gezegd worden dan: 'tis zoo! OFEICIËELE PULICATIËN. De Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, Gezien art. 8 der wet van den 2. Juni 1875 (Staatsblad no. 95), Brengen ter kennis van het publiek, dat door hen aan de firma Garjeaune Co. en hare rechtverkrijgenden ver gunning is verleend om eene ververij, verbonden aan eene tapijtfabriek, opterich- ten op de perceelen, alhier gelegen aan den Lagenweg, bij het kadaster bekend onder Sectie A, no. 1399 en 980. Amersfoort, den 17 Juli 1882. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, W. L. SCHELTUS. VAN PERSIJN. Amersfoort, 18 Juli 1882. Het kamp bij Oldebroek zal van af heden tot 29 Augustus worden betrokken door de 5e en 6e batterij van het le reg. veld artillerie, alhier in garnizoen. Met de leiding der oefeningen gedurende dien tijd in genoemde legerplaats is belast de Majoor C. L. Doorman. N. v. d. D. BINNENLAND. De Regeering heefteen premie van f2000 uitgeloofd voor het vinden van het wrak van de Adder. Eindelijk, nu het vaartuig wel voor een groot gedeelte onder 't zand bedolven zal zijn. In de St.- Ct, lezen wij »Ten einde alle twijfel weg te nemen, die door vermelding der tijdingen omtrent den rammonitor Adder, geplaatst in de Staats Courant van 12 dezer, zoude kun- den ontstaan, strekke dat van het vaar tuig van IJmuiden op 5 Juli jl., dien dag of later, noch bij het Dep. van Marine, noch bij den directeur en commandant der Marine te Hellevoetsluis eenig bericht werd ontvangen." Zr. Ms. ramschip Schorpioen is Vrijdag te Nieuwediep binnengekomen met de lijken van de luitenants Smits en van Voorthuijsen, van den machinist le kl. J. C. Baartmans, den stuurman Schultze, den vuurstoker le kl. J. J. Christiani, den milicien-vuurstoker J. van Rijsber- gen, den matroos 3e kl. P. J. J. L. de Ruijter en de mariniers le en 3e kl. W.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1882 | | pagina 1