NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
I, Baarii BnscMeu, Eennes, HaimtU, Iralata, loM Lmli, Soest,
NIEUWE
Zaterdag 7 October 1882
No. 80.
Elfde Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Advertentiën kunnen inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens $l/3uurdes Woens
dags en Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gebracht.
MISTRAL, DE DICHTER,
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers 3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woentdagt- en des Zaterdagt.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0.076
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dat onze landgenooten veel belangstel
ling aan den dag leggen voor de lagere
school, voor 't geen daarin wordt gedaan
en voor de wijze waarop zij haar doel
tracht te bereiken, kan misschien be
schouwd worden als een bewijs voor onze
ernstige opvatting van hetgeen ons natio
naal welzijn betreft.
Twee gevallen willen we daarbij uitzonde
ren. Waar de school dienst moet doen als
politieke stormram, om een staatkundige
partij de oppermacht in handen te bren
gen, en men, ten einde daartoe te komen,
niet schroomt de godsdienstige begrippen
der menigte tot een hartstochtelijke on
verdraagzaamheid aan te blazen, mogen
zij zulks verantwoorden, die de school
allerlei onbewezen, en, omdat zij vol
komen onwaar zijn, nooit te bewijzen,
beschuldigingen toewerpen; hun drij
ven laten wij thans buiten beschouwing.
Insgelijks ook de minder fraaie houding
van hen, die vitzuchtig van nature, en
gewoon ieder gebrek dat elke instelling
noodzakelijk aankleeft, breed uit te meten,
FEUILLETON.
naar het Eransch van A. Daudet
door Lobé.
(2 Slot.)
Mistral liet zich overhalen en met zijne
welluidende en zachte stem begon hij,
terwijl hij met de hand de maat sloeg,
het eerste vers:
//Ik zag u zingen van een meisje dat
door de liefde krankzinnig geworden was,
z,nu heb ik, u het droevig lotgeval
reeds gezegd," ik zal u zingen, als
God wil, van een kind uit Cassis,
z/een armen kleinen visscher van an
sjovis.
Daar buiten luiden de klokken voor de
vesper, de voetzoekers klapten op de
markt, de fluiten en tambourijnen weer
klonken steeds door de straten. De stieren
van Camargne loeiden, terwijl men ze
meevoerde.
En ondertusschen zat ik, met de elle
bogen op tafel en de oogen vol tranen
te luisteren naar de geschiedenis van den
kleinen visscher. Calendal was slechts een
visscher; de liefde maakte hem tot een'
held.Om het hart van zijne uitverko
rene de mooie Estérelle te winnen,
onderneemt hij de wonderbaarlijkste za-
onophoudelijk hun vervelende aanmerkin
gen ten beste geven, daarom ook bij
elke gelegenheid onze nationale opvoeding
en inzonderheid dat deel er van, dat bin
nen de wanden van het schoollocaal plaats
vindt tot liet onderwerp van hun beden
kingen, klachten, verzuchtingen en grie
ven maken.
Zelfs bij hen, die het onderwijs, gelijk
het van overheidswege wordt gegeven, een
goed hart toedragen, ontmoeten we niet
zelden personen die hun ontevredenheid
betuigen over sommige bijzonderheden.
De wijze waarop zij dit doen is niet altijd
de meest gepaste: menigmaal vervalt men
spoedig tot overdrijvinghet geval van
minder juiste waarneming van het voor
werp der grieve, of men gaat een ge
brek, een niet al te gelukkige toepassing
van eenig beginsel, of een bepaald ver
zuim, dat in beperkten kring werd opge
merkt, als algemeen aanwezig voorstellen.
Dan wordt het publiek er bij gehaald,
de behoefte aan bijval maakt dat men de
dingen nog een beetje scherper doet uit
komen dan noodig was, en de tegen
partij, die niets liever wil dan twist in
het kamp der verdedigers, opdat zij straks
met te meer kans van slagen een nieuwen
aanval zal kunnen ondernemen, ver
heugt er zich in.
De duizenden mannen en vrouwen, die
aan het onderwijs in zijn verschillende
takken hun beste krachten wijden, hebben
recht op een billijke beoordeeling. Critiek
op hun arbeid vreezen zij nietmogen
zij althans niet vreezen: veeleer behooren
zij die uit te lokken, door hun wijze van
ken, en de twaalf werken van Hercules
zijn nog niets naast de zijne. Eens, toen
hij zich in 't hoofd had gezet dat hij rijk
wilde worden, deed hij groote uitvindin
gen van vischnetten en bracht al de visch
uit de zee naar den oever. Een ander maal
drijft hij de gevreesde bandiet van Olhou-
les, graaf Sévéran, naar zijn roovershol
te midden van zijne struikroovers, terug.
Eens ontmoette hij twee partijen, die bij
elkander gekomen waren om te duelleeren
op het graf van meester Jacques, een
landsman, die 't is geen kleinigheid
al het timmerwerk voor den tempel van
Salomo geleverd heeft. Calendal werpt
zich te midden van het bloedbad en brengt
de twistenden door zijne toespraak tot
rust.
Bovenmenschelijke ondernemingen
Er was daarboven op de rotsen van Lure
een ondoordringbaar cederbosch, waarin
nooit een houthakker durfde komen. Ca
lendal gaat er heen. Hij blijft er dertig
dagen, geheel alleen. Gedurende die der
tig dagen hoort men de slagen weerklin
ken van zijn' bijl, die diep in de stammen
doordringt. Het bosch schreeuwt om
wraak; de een na de ander vallen de
oude, reusachiige boomen neer, en rollen
naar beneden in den afgrond, en als Ca
lendal terugkomt is er geen enkelen ce
derboom meer op den berg over.
Eindelijk verkrijgt de visscher van an-
werken met daad, woord en geschrift bloot
te leggen. En is de afkeuring gegrond,
dat zij dan niet aarzelen de oorzaken van
de minder gunstige beoordeeling weg te
nemen. Zoo kan men tot verbetering
komen, als ten minste de gebreken niet
te wijten zijn aan wettelijke regelingen
tegenover welke onderwijzers en school-
autoriteiten machteloos zijn.
Een klacht, die niet nieuw is, maar
toch in den laatsten tijd luider en alge-
meener is uitgesproken dan te voren, loopt
over het zoogenaamde //huiswerk."
Voorheen zaten de jongelui zeven of
acht uur per dag in de school. Een ge
deelte van dien tijd konden zij bezigen
voor practische oefeningen, waarbij alleen
toezicht, geen leiding van den onderwijzer
noodig was. Niettemin kregen zij nog
werk mee naar huis, dat dcu volgenden
dag werd gecorrigeerd.
Later zijn gaandeweg de schooluren
ingekrompen, op grond van de eischen der
gezondheidsleer, 't Spreekt van zelf dat
wij aan het gezag der laatste geen afbreuk
willen doen. Maar de school moest
toch haar taak blijven verrichtenen hoe
wel nu belangrijke verbeteringen in de
methode het mogelijk maaktenom in
minder tijd degelijker resultaten te ver
krijgen gewerkt moest er in elk geval
worden. Daarom zocht de school, en meer
speciaal die, waar het onderwijs niet bin
nen de //gewone" grenzen was beperkt,
haar toevlucht niet zelden bij vermeerde
ring van het //huiswerk," makende alzoo
den huiselijken kring tot een succursaal
sjovis, tot belooning voor zooveel helden
daden, de liefde van Estérelle, en wordt
hij door de bewoners van Cassis tot con
sul benoemd. Ziedaar de geschiedenis van
Calendal. Maar wat komt Calendal er op
aan? Provence speelt de hoofdrol in dit
gedicht. Provence met zijne geschiedenis,
zijne zeden, zijne legenden, zijne land
schappen, een eenvoudig en vrij volk dat
vóór zijnen dood zijn' grooten dichter ge
vonden heeft. En nu, leg vrij uwe spoor
wegen aan, plant de telegraafpalen, ver
ban de landstaal van uwe scholen. Niet
tegenstaande dat alles zal Provence eeuwig
leven in Mireille en in Calendal.
Nu hebben wij genoeg poëzie gehad,
zei Mistral, terwijl hij zijn boek dicht
sloeg. Laat ons nu naar het feest gaan
zien.
Toen wij uitgingen waren bijna alle
menschen op straat, de wind had de lucht
gezuiverd en de zon scheen vroolijk op
de roode daken, die nog nat waren van
den regen. Wij kwamen juist bij tijds
om de processie nog te zien. Een uur lang
zag men niets als het voorbijgaan van
witte, blauwe en grijze boetelingen, gods
dienstige genootschappen van gesluierde
meisjes, roode vaandels met vergulde
bloemen en groote heiligenbeelden van
verguld hout gemaakt en die op vier
schouders gedragen werden, heiligen van
van de schoolwereld.
Ziedaar het misbruik, hetwelk mede
aanleiding heeft gegeven tot de klacht,
dat men onze jongens door overmaat van
hersen-inspanning bederft. Dat men er
tegen te velde trekt, is zoo natuurlijk
mogelijk.
Doch dit toetegeven en volmondig er
kend -zijnde, mogen we ook weieens vra
gen of zij, die thans bij hun strijd tegen
het misbruik ook het gebruik den oorlog
hebben verklaard, wel overdacht hebben
wat zij doen?
ffAls de kinderen vijf uren per dag in
de school hebben gezeten, is dat mooi
genoeg. De rest van den tijd moeten zij
vrij zijn. De poëzie van het kinderleven
is evenwel al te gauw vervlogen: we be
hoeven ons daartoe geen extra moeite te
geven.
Zoo wordt or gooogd. Maar Loaiitou
de meeste ouders wel een middel, om
de kleinen gedurende den overigen tijd
bezig te houden? Ze moeten spelen, zegt
ge. Nu, het moge maar eens beproefd
worden, een uur of vier, vijf per dag.
In de vrije natuur, zeggen de heeren.
Dat is, voor stedelingen, op straat. Bij
mooi weer en bij regen. Straks honderd
en duizend klachten over kattekwaad. De
politie wordt uitgescholden omdat zij het
niet verhindert. De onderwijzers krijgen
circulaires van de burgemeesters over het
gedrag der jeugd buiten de school. Een
enkele maal verdrinkt er eens een erg
roekelooze jongen, en de ouders roepen
moord en brand.
Is dus //huiswerk" aan te bevelen uit
gekleurd aardewerk, als afgodsbeelden, met
bouquetten in de hand, koorkleederen,
hostiënschoteltjes, draaghemels van groen
fluweel, kruisbeelden in eene wit zijden
lijst, en dat alles zich door de wind voort-
bewegenden in het licht van de kaarsen
en van de zon, te midden van psalmen,
litaniën en klokkengelui.
Toen de processie geëindigd en de hei
ligenbeelden in hunne nissen geplaatst
waren, gingen wij naar het stierengevecht
zien, toen naar den strijd tusschen men
schen, de drie watervallen, de katten-
wurging, het spel met de lederen flesch
en al die mooie vermakelijkheden van
Provence. Het was laat in den avond toen
wij in Maillane terug kwamen. Op de
markt, vóór het kleine koffiehuis, waar
Mistral 's avonds zijn partijtje gaat maken
met zijn' vriend Zidore, had men een
groot vreugdevuur aangestoken. De dans
werd geregeld; lantaarns van uitgeslagen
papier werden, overal waar 't donker was,
aangestoken, de jeugd nam plaats, en na
eenige oogenblikken gaven de tambourij
nen het teeken voor een' wilden, onstui-
migen dans rond het vuur, die den ge-
heelen nacht moest voortduren.
Nadat wij ons avondeten gebruikt had
den, waren wij te moe om nog meer te
loopen en gingen dus naar de kamer van
Mistral. Het is eene eenvoudige boeren-
