NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, RAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSOEN, SOEST,
STOUTENBURG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG,
EDELMAN EN FABRIKANT.
Feuilleton.
No. 19
Woensdag 7 Maart 1883.
Twaalfde Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Buitenlandsch Overzicht.
A. J. C. KREMER.
in.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,07°
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
AdTcrteutiëu kunnen lngezon'
den worden tot uiterlijk 's mor
gens ÏO uur de» Woensdags en
Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad'
vertentie wordt sleclits driemaal
lu rekening gebraclit.
Men zou zoo zeggenEen vroolijk we
reldje, waar we het tegenwoordig mee
stellen moeten 1 De buitensporigheden van
het dynamiet en ander ontplofbaar tuig,
de woelingen van anarchisme en nihi
lismeoproerverzet tegen het openbaar
gezag, geheime complotten en openbare
geweldenarijenmen 'hoort haast van
niets anders.
Vanwaar toch die vreeswekkende ver
schijnselen? Zou het inderdaad waar zijn,
dat over gansch Europa een net van
samenzwering ligt uitgespreid, waarvan
de knoopen in enkele centraalpunten
van het verkeerals LondenBrussel
Genève gezocht moeten worden? Of moet
elke uiting van wraakneming op de maat
schappij op regeerders en gouvernemen
ten op zichzelf worden beschouwd?
De Spaansche beroeringen schijnen ten
minste geen buitenlandsche verbindingen
te hebben. In Andalusië moet eene ver-
eeniging bestaan onder den naam „De
zwarte hand", welker leden, volgens in
beslag genomen naamlijsten zeven duizend
in getal, zich het plegen van misdrijven
tegen leven en eigendom ten doel stellen.
Eigenlijk dus een uitgebreide rooverbende,
die aan haar snoodheden zekeren staat
kundigen tint tracht te geven. De hoof-
door
Mevrouw begreep dat g»baar; 't gaf zooveel
te kennen als «herinner u maar eens den
tijd voor ons huwelijk.»
Nu was het waarheid dat de baron in dien
«1' enfant cheri des dames,» geweest was. Hij
was een eenige zoon, eigenaar van een aanzien
lijk landgoed dat onbelast was en groote renten
afwierp, had aanzienlijke bloedverwanten en
was van een oud geslacht. Bovendien was hij
een knap sterk gebouwdzeer groot man met
een gunstig voorkomen, een flink danseur en
wiens geheele opvoeding er op gericht was ge
weest hem in gezelschap te doen schitteren.
Clara, baronesse van Ëonschoten had dan ook
geen gelegenheid verzuimd om vrouw van Oos
terwoud te worden, niet zoozeer uit liefde dan
wel uit ijdelheid uit zucht om al hare vrien
dinnen de loef af te steken. Zij had een tame
lijk fortuin, was van aanzienlijke geboorte, bezat
verstand en talenten en 't gelukte haar van
Oosterwoud op haar te doen verlieven, dat
is te zeggen, zij wist te verkrijgen dat hij hare
goede hoedanigheden bovenmate vergrootte, haar
bekoorlijkheden toeschreef die zij niet bezat, en
blind werd voor hare minder aanbevelingswaar
dige eigenschappen.
Evenwel die oude geschiedenis was mevrouw
nu al lang vergeten, of zij wilde die verge
ten, allerminst er aan herinnerd worden. Zij
beet zich op hare smalle lippen en draaide met
een.... «naar, akelig».... het hoofd orn.
De baron stond op en ging voor een der ramen
staan, terwijl hij verstrooid, zooal niet verstoord,
naai' buiten staarde.
den benevens 500 leden zijn in handen
van liet gerecht: er blijven evenwel nog
genoeg van die heeren vrij loopen om
ongerustheid te verwekken. Den 26e
Februari hebben 21 hunner een hoeve
overrompeld, de mannen vermooid, de
vrouwen mishandeld en alles vernield. Te
Keres hebben zij een groot getal wijnstok
ken bij den wortel afgehaktaan de over
heid dreigbrieven gezondenen trachten
zij de boerenarbeiders tot opstaiN aan te
zetten. Zonderling klinkt bij dit alles de
verzekering van den Minister van Binnen-
landsche zakenGuyon in de cortes
dat de regeering reeds een jaar lang
kennis droeg van het bestaan dier ver-
eeniging en de zaak had gesteld in han
den der rechterlijke macht, alsmede dat
de prefecten in Andalusië krachtige maat
regelen genomen hadden om de pachters
tegen de aanslagen dier boosdoeners te
beschermen. De republikeinsche partij
zag haar pogingom van deze zaak een
machine de guerre tegen het ministerie
te maken mislukkenhaar voorstel tot
het instellen van een enquêtedoor den
Minister bestreden en als een votum van
wantrouwen opgevat, werd met 125 tegen
45 stemmen verworpen.
In Italië is het evenmin pluis. Inzon
derheid in de Venetiaansche districten
schijnen de onlusten meer van agrarischen
aard te zijn. Behelzen de berichten waar
heid dan is er maar al te veel reden
tot ontevredenheid. De landbouwende be
volking wordt door de grondeigenaars
letterlijk nitgezogen. Er zijn boeren die
sinds lang leven van zemelen en gras
voor hun zieke kinderen koken zij soep
van afval, op de mesthoopen verzameld.
Het beste van den oogst wordt door den
«Mevrouw vutte haar kous weder op, met
drift vloog de naald door het klcedingstuk en
de slag met welke zij de maasbal op de tafel
legde bewees danook weldra, dat zij inet haren
arbeid gereed maar hare drift nog niet bekoeld
was.
De baron keerde zich om.
«Mevrouw,» zeide hij«daar zie ik Evert Beek
man de laan opkomenzal ik hem ontvangen
«Doe wat gij wiltverklaarde zijne nog altijd
verstoorde echtgenoot.
«Dat zal ik, mevrouw!» antwoordde de edel
man op koelen toon, hoewel hij weinig minder
woedend was dan zijne wederhelft en verliet
met de handen op d«n rug zijne plaats aan het
venster om het vertrek uit te gaan. Toen hij
daarbij zijne vrouw voorbijkwambleef hij een
oogenblik voor haar staan.
«Mevrouw!» zeide hij op ernstigen toon. «Gij
kent onze overeenkomst, ik bemoei mij niet
met de opvoeding der freules, die van mijn
zoon is mijne zaak!»
De barones verwaardigde haar man met geen
blik of woord, maar het trillen harer handen
bewees hoe de storm in haar woedde. Toer.
Van Oosterwoud de kamer verlaten had, zij
bespiedde hem uit den hoek van haar oog,
en de deur achter zich had toegetrokken, sprong
zij op, bergdc haar werk, greep hare reticule
en trok heftig tweemaal aan de schel.
Dat was het sein voor hare kamenier. Hansje
kwam een oogenblik later binnen.
«Waar is de jonker?» vroeg mevrouw.
«De jonker is uitgegaan, ik denk naar den
koepel.»
«Zoo! Ik heb vreeselijke hoofdpijn, ik zal
niet aan tafel komen, zeg aan mademoiselle
dat ik niet met de freules kan gaan rijden en
zij die maar moet bezighouden.»
Daarna stapte de vertoornde vrouw, die op
dit oogenblik nog langer en magerder scheen
dan gewoonlijk, hare kamenier voorbij en ging
zich in hare vertrekken opsluiten:
landheer opgeëischt. Onder zulke omstan
digheden zijn de opstandelingen niet te
veroordeelen. Een ander karakter dragen
weer de beroeringen op Siciliëdaar zijn
wijzigingen in de spoorwegtarievendie
handel en nijverheid met ondergang drei
gen de oorzaak. Te Catania is de toe
stand het meest gespqjinenwinkels en
openbare gebouwen zijn er gesloten, twee
oorlogsschepen en eenjjregiment troepen
werden er heen gezonden om de orde te
herstellen .Indien de regeeringen waFmin-
der^aan^politiek^'deden en zich meer
bekommerden om den économischen toe
stand der bevolkingener zou gewis
minder onrust heerschen.
Over Ierland is weinig nieuws mede
te deelennu en dan arrestatiën van
medeplichtigen in het beruchte moord
complot. Het te New-York verschijnend
blad „Irish World", tegen welks hoofd
redacteur Sheridan een aanvraag om uit
levering in overweging is, gaat voort
het vuur aan te blazen. Het heeft thans
het volgende plannetje bedacht: vijfhon
derd moedige mannen moeten zich be
schikbaar stellendriehonderd gaan dan
naar Londen, tweehonderd naar andere
groote steden van Engeland en Schotland.
Ieder huurt een kamer en brengt er
eenige gallons petroleum. Op een gege
ven sein in een nachtals het ferm waait,
zullen te Londen 300 branden te gelijk
uitbarstenbij welker schijnsel de wereld
het charter van Ierlands onafhankelijk
heid zal kunnen lezen. Slechts een half
millioen dollars zijn voor deze grootsche
onderneming noodig: zeker goedkoop ge
noeg.
In het Britsch Lagerhuis is men dan
eindelijk toch klaar gekomen met het
adres van antwoord op de troonrede
Gladstone is de vervelende debatten net
jes misgeloopen. De laatste dagen zijn er
eenige practische voorstellen gedaan
door den Ier O' Shaugnessy tot invoering
van den leerplicht in Ierland, dat aan
genomen werden waarmede de regee
ring verklaarde zich te vereenigenonder
voorbehoud dat zijwegens het groot
aantal nog in behandeling zijnde onder
werpen eerst in de volgende parlements-
zitting een bepaalde voordracht zal indie
nen en een van vier ledentot afschaf
fing van deaan lezers van de „Pickwick
papers" welbekende rechtsvervolgingen
in zake verbreking van trouwbeloften.
De Donau-conferentie is met haar
arbeid gereed. Het resultaat isdat Rus
land vrijheid heeft verkregen, de Kilia-
monding der rivier in bevaarbaren toe
stand te brengen en daar dezelfde rechten
te heffen als op de andere monden be
staan, en dat het mandaat der gemeng
de commissie van toezicht op den beneden-
Donau met 15 jaren wordt verlengd.
Uit Frankrijk wachten we op het be
richt, dat de Kamer met betrekking tot
het van radicale zijde ingediend voorstel
tot wijziging van de grondwet is over
gegaan tot de eenvoudige orde van den
dagof in een anderen vorm de zaak
voorloopig van de baan heeft geschoven.
Die uitslag, waardoor het voortbestaan
van het Kabinet Ferry voor eenigen
tijd is verzekerdis het gevolg van het
besluit der „Union républicaine" de
Gambettistische partijomzonder
het beginsel der herziening los te laten,
den voorgestelden maatregel thans ontij
dig te verklaren.
I
II.
Sedert onheuchelijke tijden waren op het dorp
tal van lakenwevers gevestigd, 't Was den mees
ten der bazen tamelijk goed gegaan, zoodat
eenige families zich in redelijken welstand moch
ten verheugen. Over het algemeen stond ieder
baas aan het hoofd van een eigen zaakdie in
vergelijking met de tegenwoordige fabrieken
belachelijk klein en gering was; toch Verdien
den zij in den regel geld genoeg om geld te
beleggen, meestal door het aankoopen van land
en ontginning van kleine stukjes heide. De werk-
loonen waren toen laag; toch waren zij, als er
werk was, dat trouwens zelden ontbrak, vol
doende, want de fabriekarbeiders bezaten of
huurden voor weinig geld een huisje en een
stukje grond en hadden hun brood.
Alles geschiedde toen op de lakenfabriek rnet
de hand. Barbarijsche, Saksische, Deensche en
inlandsche wol die uit Australië was toen
nog onbekend en de Barbarijsche is nu bijna
geheel uit den handel verdwenen, werd ge
sorteerd, want in iedere baal zit wol van ver
scheidene waarde-verschillende soorten gemengd,
gewasschen, gesponnen, geverwd, geweven,
geroldalles zonder zeer zamengestelde werk
tuigen. Bijna ieder fabriekant had zijn «blauw
kuip» en verwde rood en zwart en groen en
bruinmaar gevold werd op den molen van den
heer, wiens voorzaten vroeger wind- en water-
recht hadder. bezeten. Een van deze had ten
gerieve der lakenwevers en ten bate van zijn
eigen zak een volmolen gebouwd op het riviertje
dat door het park en langs het kasteel stroomde,
't Was in dea tijd geweest toen de eerste la
kenwevers, die om een en andere politieke re
den elders uitgeweken warenzich in deze streek
vestigden: hij scheen zeer goed met hen inge
nomen geweest te zijn, zoodat hij hun verschei
dene gunsten bad bewezen, zooals door het ver-
leenen van grond in erfpacht, en andere ver
gunningen welke zijn nazaat thans niet weinig
onaangenaam waren.
In lateren tijd was dan ook de verstandhou
ding tusschen den heer en do bazen er niet op
verbeterd. Het water- en windreeht was sedert
lang afgeschaft en de bazen bepaalden nu zelf
het volloonwant op een naburig dorp was een
tweede volmolen gebouwd en concurreerde met
dien van den baronook dreigden de bazen ge
zamenlijk een derde te zullen zetten. Naarmate
zij meer geld verdienen concurreerden zij ook
met den heer als er land te koop kwam.
In drukke tijden gaven zij hooger loon en
dreven daardoor de dagloonen op; in slappe tij
den, als zij geen werk hadden voor hunne werk
lieden maakten het deze den baron lastig door
aanzoeken om ondersteuning en geen juLt be
grip van het mijn en dijn. Daarbij gevoelden
de bazen hunne onafhankelijkheid van den heer
en daar zij met velen tegen een enkelen over-
stonden, werden zij meester in den gemeente
raad en schreven niet zelden de wet voor aan
hem, wiens voorzaten zich altijd als gebieders
en heerschers hadden beschouwd over alles wat
leefde binnen de grenzen van hunne toenmalige
heerlijkheid. De ergste grief echter was nog wel,
dat de fabriekanten het stroopen van wild be
vorderden door het betalen van goede prijzen
voor hazenhoenders, snippen, eenden en ander
wild.
De baron en zijne vrouw waren trotsch tegen
over de fabrikanten, de fabrikanten waren
onbeleefd, beleedigend niet zelden, tegenover
den baron en de overige bewoners van het
kasteel en Evert Beekman, die verreweg de
rijkste was van zijne vakgenooteneen beschaafd
en zeer ontwikkeld man, die dan ook met nog
een paar anderen, door allen «mijnheer Beek
man» en niet «baas Beekman» genoemd werd,
was om die voorrechten niet minder op het
kasteel gehaat.
't Kan dus geer. verwondering opwekken,
dat, toen de fabrikant bij den baron op de biblio
theek werd toegelaten, deze hem zeer koeltjes,
om niet te zeggen, uit de hoogte ontving.
(Wordt Vervolgd
