NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BURN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
STOUTENBURG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG,
Feuilleton.
MARIANNE.
No. 90.
Zaterdag ÏO November 1883.
Twaalfde Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Iets over Tonglrin.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Abennementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Rijkv 1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,07s
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Advertentiëii kunnen ingezon
den worden tot uiterlijk 's mor
gens 10 uur des Woensdags en
Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt sleckts driemaal
iu rekening gebraekt.
Het Oostelijk kustgebied van Achter-
Indië, in zijn gansche lengte doorsneden
door de uit China komende rivier Me
kong, stond in vroeger eeuwen onder
rechtstreeksche heerschappij van den kei
zer van China; de oorspronkelijke Ma-
leische bevolking was door de Chineezen
tot onderwerping gebracht. Later ver
mengden zich de overwinnaars met hen,
en zoo ontstond het Annamitische volk,
dat zich bij de eene of andere gunstige
gelegenheid van de Chineesche overheer-
sching losmaakte. Alleen bleef het zich
in zoo verre naar de vroegere verhouding
schikken, dat de koning bij zijn troons
beklimming door den gebieder van het
Hemelsche Rijk erkend moet worden.
Annam vormt een strook van onge
lijke breedte, afwisselende tusschen 16
en 32 kilometers. Het noordelijk ge
deelte is Tongkin, aan de golf van dien
naam, doorsneden door de Roode Rivier,
die, uit de Chineesche provincie Yunnan
komende, een voortreftelijken handelsweg
vormt. Dat is ook de reden waarom de
Franschen bij het vei drag, dat zij in 1863
sloten met den toenmaligen Annamiti-
schen keizer Tu Due, vrije vaart op die
rivier bedongen. De ervaring toch had
geleerd dat de hierboven genoemde ri
vier Mekong, die een veel langer stroom-
NOVELLE
van
ALMA WEISZMANN.
Wat, koud en nuchter wilde hij haar zijne
woning binnenleiden, omdat hij eene levens
gezellin, zijn huis eene meesteres noodig had,
en hiertoe moest zij dienen, zij, die hij vroeger
nauwelijks eenen blik waardig keurde en die
niettegenstaande hare vijf en twintig jaren
nog even weinig levenserzaring had opgedaan als
een onervaren kind'?
Wat hij toch morgen wel zeggen zoude Of
zijne woorden zoo zouden zijn, dat zij haar ver
trouwen inboezemden Wanneer hij bijvoorbeeld
eens tot haarjzeide „LiefsteMarianne, gij kent
mij slechts weinig, want ik ben in vergelijking
van u een zeer oud man maar ik bemin u van
ganscherharte, zooals iknog nimmer eene vrouw
bemind heb! De gedachte aan u vervult mijn
gansche levenuw beeld omzweeft mij bij dag
en bij nacht, nergens, nergens vind ik rust dan
alleen in uwe nabijheid wil dus, bid ik u,
den dierbaarsten wensch mijns harten vervul
len en wordt mijne vrouw!"
Ja, indien hij zoo eens sprak Een flauwe
glimlach speelde er om hare lippen bij de ge
dachte, dat zij onbewust den ouden dokter de
woorden in den mond had gelegd, die in vroe
gere jaren de ridder harer verbeelding wellicht
tot haar gesproken zoude hebbenArme, dwaze
Marianne Den volgenden morger. zat het meis
je even als altijd aan het venster in het woon
vertrek, doch zij scheen heden nog treuriger
gebied doorloopt, weinig handelsvoordee-
len 4 aanbiedt wegens de talrijke ondiep
ten. Aan de Roode Rivier ligt Hanoi,
de hoofdstad van Tongkin, voorheen van
geheel Annam.
Het zuidelijk gedeelte van het vroe
gere Annam is Fransch Cochinchina. Atn-
vankelijk een weinig beteekenend grond
gebied, is het door verovering tot zijn
tegenwoordige uitgestrektheid gekomen.
Thans heeft het tot hoofdplaats Saigon
op eenigen afstand van de zee gelegen,
aan een rivier, bij welks uitwatering een
goede haven is die tot vrijhaven gemaakt
en voor den handel van niet weinig te-
lang is. Het kustland is daar laag en
drassig, en in aanmerking genomen de
hooge temperatuur, kan men ligt begrij
pen, dat het er alles behalve gezond is.
Frankrijk bezit echter ook het op korten
afstand van de kust gelegen eiland Con
dor, dat hoog en frisch is en uitnemen
de diensten bewijst als herstellingsoord.
Het zielental in Cochinchina bedraagt
ruim twaalfhonderdduizend, waaronder
één twaalfde vreemdelingen.
Nu is de verhouding tusschen dezen en
de inboorlingen nooit erg vriendschappe
lijk geweest. Naar het schijnt hebben
de Franschen zich vroeger verbazend veel
moeiie gegeven om de Annamieten tot
het Christendom te bekeeren, en daar
dezen Boeddhisten zijn volgens de leer
van Confoetsee (Confusius), zoo kon het
niet anders of er moesten menigwerf
bloedige botsingen ontstaan. Herhaalde
lijk leest men dan ook van geloofsver
volgingen, en een der redenen waarom
in 1858 een expeditie werd uitgerust cie
tot de belangrijke uitbreiding van Fransch
Cochinchina heeft geleid is juist dat het
Fransch gouvernement te vergeefs aan
drong op het officieel vaststellen van het
dan andersde sporen van den slapeloos door-
gebrachten nachten van haren inwendigen strijd
waren duidelijk op haar gelaat te lezen en die
pe kringen vertoonden zich onder hare oogen.
Zij was op dit oogenhlik alleen, alleen met
hare besluiteloosheid. Tante Therese had z ch
verwijderd, ten einde de eene of andere htis-
houdelijke taak te verrichten of bleef misschien
wel opzettelijk Weg, want zij wist, dat doki.er
Sturm ieder oogenblik komen kon, en dus vend
zij het beter, zich op een afstand te houden.
Marianne had beloofd, verstandig te zijn en lit
stelde haar gerust. En zoo zat dan nu het jon
ge meisje vol gespannen verwachting, terwijl zij
hare vingers zacht trommelend op de vensterrii-
ten liet op en neer gaan. De diepe blos op here
anders zoo bleeke wangen toonde duidelijk aan,
hoe onrustig het binnen in haar was.
Toen eindelijk de groote huisbel weerklonk,
de gangdeur geopend werd en eene welbekende
mannenstem tot haar oor doordrong, begon zij
over het geheele lichaamtebeven en moest zich
geweld aandoen om niet, als een verlegen kind,
op te springen en weg te loopen. Wie weet, of
zij het niet gedaan zoude hebben, indien de vrees
voor den boozen blik harer tante en de belofte
de oude dame gegeven, om toch vooral verstan
dig te zijn, haar niet hadden tegengehouden.
Vol verachting over hare eigene zwakheid het
zij een oogenblik het kloppend hoofd in hare
handen rusten en sprak op bitteren toon „Wat
een ellendig wezen is eene vrouw toch Sidde
rend en bevend staat zij voor het noodlot en
weet niet eens eene gestalte te geven aanhaar
eigen wenschen en willen! O, gruwzaam lot een
vrouw te zijn
Langzaam slechts stond zij van haren st>el
op, toen de deur geopend werd en de dok;er
binnen trad. Wat nu te doen, wat nu te zi g-
gen Zij wist het zelf niet en sprakeloos stond zij
tegenover hem.
beginsel der godsdienstige verdraagzaam
heid.
In de laatste jaren is de Fransche in
vloed door het geheele rijk van Annam
zeer groot geworden, en al staat het nu
wel niet, gelijk de regeeringsgezinde bla
den beweren, officiéél onder Fransch pro
tectoraat, in werkelijkheid is het toch
zoo. De hoofdstad van Annam is Hué,
aan zee gelegen, dat als een der sterk
ste plaatsen van geheel Azië wordt be
schouwd de versterkingswerken zijn door
Fransche ingenieurs tot hun tegenwoor-
digen toestand van volkomenheid ge
bracht. Ook in de stad zelf getuigt menig
openbaar gebouw, dat de Westersche in
vloed zich krachtig heeft doen gelden;
de bewapening van het leger is mede
grootendeels op Fransche leest geschoeid.
Het is natuurlijk nog twijfelachtig of
de tegenwoordige expeditie haar doel zal
bereiken. Zij die, pessimistisch gezind,
in Tongkin een tweede Mexico zien,
vanwaar per slot van rekening Frankrijk
zich met schande beladen zal moeten te
rugtrekken, vergeten onzes inziens, dat
de gevallen op geen stukken na gelijk
staan: hier hebben de Franschen een
voudig te kampen met dezelfde moeie-
lijkhedenalle volken van West-Europa
ondervinden als zij, genoodzaakt door
den drang der omstandigheden, hun ko
loniaal bezit in Zuid-Oost-Azië uitbreiden.
Is men eenmaal daarmede begonnen, dan
is het einde zeer moeielijk te voorzien,
en wordt dikwijls de inspanning van alle
krachten vereischt om aan al de bezwa
ren het hoofd te bieden.
Sedert Frankrijk in 1873 het plan op
vatte om, met toestemming van het Chi-
neesch gouvernement de Roode Rivier
voor den handel te openen, tot welk doel
zij zoo uitnemend geschikt is, hebben de
geschillen elkander geregeld opgevolgd.
Annam verzette zich tegen de uitvoering,
en na gezetie]onderzoekingen en vruchte-
looze onderhandelingen, volgde de onge
lukkige espeditie van datzelfde jaar
daarna werd op nieuw onderhandeld, en
het verdrag kwam tot stand krachtens
hetwelk ook in het Noorden, in Tongkin,
de Fransche invloed is gevestigd en de
oude rijkshoofdstad Hanoi het gezelschap
moet dulden van Fransche kanonneer-
booten ter bescherming van den handel
tegen het Chineesche zeerooversgespuis.
Bedriegen ons de voorteékenen niet, dan
zal ook hier de West-Europeaan zijn doel
bereiken, en dan zit Annam ten Noorden
en ten Zuiden beklemd tusschen de be-
zittingen van den vreemdeling, die zich
zullen uitbreiden als een olievlek op een
stuk papier, en waartegen het zijn zweem
van zelfstandigheid moeielijk op den duur
zal bewaren. Maar tegelijk zullen dan de
natuurlijke hulpbronnen des lands in ex
ploitatie komen, zoodat het algemeen wel
zijn door de verovering wordt gebaat.
Is alzoo en dat geldt voor meer dan
één mogendheid, de koloniale politiek van
zelfzucht, willekeur en geweld vrij te plei
ten, misschien moeten wij haar wel
beschouwen als een historische noodzake
lijkheid.
Of dokter Sturm hare ontroering bemerkte?
Dit is nauw denkbaar, want ook hij was een
weinig angstig te moede niettegenstaande zijne
uiterlijke kalmte, die hij op wonderbaarlijke wij
ze wist te bewaren. Nimmer te voren toch was
hem het groote verschil in leeftijd en de wei
nige punten van aanraking, die er tusschen hen
bestonden, zoo in het oog gevallen als thans,
nu hij voor het schoone meisje stond, om het
beslissend woord te spreken.
Want de heer Sturm was lang niet jong meer.
De twintig jaren, die tusschen hem en Marianna
lagen, stonden duidelijk op zijn gelaat te lezen,
en hadden merkbare groeven op zijne wangen
te voorschijn geroepen, terwijl reeds menige
zilveren draad in zijn haar en baard zichtbaar
was. Zijne hooge, breede gestalte echter was
nog even krachtig als voorheen, en eene uit
drukking van diepen ernst, die alleen de vrucht
kan zijn van rijpere jaren, lag overal zijne trek
ken uitgedrukt. Het was in één woord een man,
die reeds dadelijk vertrouwen inboezemde, al
waren dan ook de eerste jaren van hartstocht
enliefde voorbij.
„Goeden morgen, Juffrouw Marianue."
Goeden morgen dokter."
Toen was het ijs gebroken en beiden namen
plaats. Rustig, alsof er van geen ernstige zaak
kwestie was, praatten zij verder over het weer,
den langen winter en het stille, eenzame leven
van het jonge meisje. Op eenmaal echter, hoe
wist Marianne zelf niet, greep de dokter hare
ijskoude hand er. vroeg haar zacht, zonder de
minste opgewondenheid, of hare tante haar zij
nen wensch had medegedeeld en of zij beslui
ten kon, voortaan haar leven aan zijne zijde te
slijten Dat hij voor haar zorgen wilde naar
zijn beste vermogen, haar bewaren zoude als
zijn kostbaarste kleinood, dit behoefde hij haar
wel niet te zeggen, meende hij, „want," voegde
hij erlachend bij, „wij zijn immers reeds zoo-
Amersfoort, 10 Nov. 1883.
De leden der Afdeeling Amersfoort van
de Vereeniging: „Volksonderwijs" wen
schen den leerlingen der openbare lagere
scholen op St. Nikolaasdag een feest te
bereiden. Zij nemen derhalve de vrijheid
allen, die hiertoe willen medewerken,
eene bijdrage te vragen, hetzij een klee-
dingstuk, boek- of prentwerk, of speel
goed, met verzoek zulks te zenden aan
lang huisgenooten
Zoo had de „oude" dokter tot haar gespoken,
terwijl hij nog immer hare hand vasthield en
zijn hoofd een weinig tot haar voor overboog,
zoodat zij zeer duidelijk iedere lijn van zijn ge
laat kon gade slaan, en tot de ontdekking kwam,
dat hij volstrekt niet zoo oud was, alleen maar
zoo ernstig, zoo heel ernstig
Zij had dus geen enkel woord gehoord van al
de fraaie liefdesbetuigingen, die zij hem nog
zoo kort te voren in den mond had gelegd, geen
enkele toespeling op hare schoonheid en jeugd,
op de liefde, die hem het harte verteerde, noch
zelfs op zijne rusteloos kwellende gedachten En
toch, zij had hare hand niet teruggetrokken uit
de zijne en had hem vol vertrouwen een zacht
„Ja," toegefluisterd
In deze korte oogenblikken dus had hij, zon
der de minste heftige gevoelsuitingen, hare
vriendschap gewonnen, en wist zij aan welke
handen zij haar toekomstig lot ging toevertrouwen
En toch niettegenstaande dit overviel haar een
weemoedig gevoel, toen zij na het vertrek des
dokters in haar eigen klein kamertje gezeten,
de gedachte maar niet van zich kon verzetten,
dat hij niet door liefde gedreven, maar enkel
op aandringen van hare tante aldus tot haar
gesproken had. Een gevoel van diepe schaamte
bedekte hare wangen, hare oogen vulden zich
met tranen en bitter teleurgesteld riep zij uit
„Hoe geheel anders is deze mijn verlovingsdag,
dan ik hem mij steeds heb voorgesteld, want
geene andere lippen dan die mijner tante heb
ben de mijne heden beroerd
O, indien zij slechts hare verlegenheid over
winnen en dokter Sturm vragen kon, of hij haar
werkelijk lief had! Natuurlijk moest dit spoedig
geschieden, zoo spoedig als hij kwam en dat
zoude nog dien zelfden avond zijn, had hij ge
zegd, ten einde gezamenlijk het avondeten te
gebruiken.
