NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
STOUTENBURG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG,
No. 101.
Woensdag 19 December 1883.
Twaalfde Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Bericht.
Zij die zich thans abon
neer en ontvangen de Cou
rant tot 1 Januari gratis.
Buitenlandsch Overzicht.
Feuilleton.
Staten-G-eneraal.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,075
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
De laatste dagen heeft men kwade tij
dingen vernomen omtrent den toestand
in Annamin het kort komen zij hierop
neder, dat de anti-Franschgezinde man
darijnen in de hoofdstad Hué, gelijk
men zich herinneren zal is ten gevolge
van het daar gesloten verdrag de citadel
door Fransche troepen bezet, ten
tegen-omwenteling hebben bewerkt, waar
in de nieuwe heerscher door vergif om
het leven werd gebracht en de geheele
bevolking in opstand is gekomen. Beves
tigen zich die berichten, dan is 't er waar
lijk niet beter op geworden. Er wordt
bijgevoegd dat admiraal Courbet, om den
vijand onder de veranderde omstandig
heden het hoofd te kunnen bieden, nog
wel 20,000 man zou moeten hebben, en
deze zijn zonder gedeeltelijke mobilisatie
van het leger in Frankrijk onmogelijk te
krijgen. En tot dezen maatregel zou de
Regeering niet gaarne besluiten, daar bij
de strijdvaardigheid van het leger in Eu
ropa, zoo noodzakelijk met het oog op
den algemeenen politieken toestand, in
gevaar zou brengen. Zoo wordt de po
sitie van het Ministerie-Ferry moeielijk
de Tongkin-zaak is zoo ver gevorderd dat
men onmogelijk terug kan, al zou ook
een oorlog met China het onvermijdelijk
gevolg zijn. Als eenigszins geruststellend
teeken wordt aangemerkt, dat de be-
„Bescherm o menseh, der dieren leven,
Die eerpost is u toevertrouwd.
God heeft z' op reis ons meegegeven
Zij zijn u soms meer waard dan goud
Maakt gij dus misbruik van uw macht
Dan zijt g' ontaard van uw geslacht.—
Hoe „Joanus de Grootbek"
dierenbeschermer werd.
EEN BETimSCH SCHETSKE.
„Och heerejeewa ha da goeije minske et
van mergen dan allemeugelik druk 't Was toe-
soers hen en de weer runnen urn et crrae dier-
ke te verzurgen moar et hielp gin spier et
hunje sjankte egoal moar vort, zo n pien ha den
wurm. 't Is God gektoagd en alle minsen der
bie, zoo as die schandoal van een Joanus de
beesten koejeniertIe het der krek schik af urn ze
lebendig te temtieren. Nou het ie, moj begrie-
pen, da kleine hunje, da oarige hummelje, woar
zen moeder zoo gek met is, weer, uut moedwil
uutUlinkkloare baldoajigheid mins mit de greep
ien et lief gestoken en doarom ze 'k oe is ze
nou zoo oakelik uut de tied et wit ze nie hoe
ze et weer ree zal kriegen". Zoo spiak vrouw Hei-
bloin tegen hare buren die door hoofdschudden
en hoofdknikken blijk gaven van instemming
inet hare woorden en van deelneming tevens in
het leed van eene oude dorpsgenoote wegens
de bovengezegde mishandeling, door haar eenig
kind, aan haar lievelingsdiertje toegebracht.
De smid, die ook hier, zooals buiten meestal
het geval schijnt te zijn, voor een orakel door
ging, antwoordde heel deftig. „Wik ou nou es
wa zeggen vrouw Heiblom 't is en slechten,
en heele slechten, den dieën" (en hij wees met
zijn volle hand naar de woning van Arianus
Stavast, bij de dorpelingen beter bekend onder
trekkingen te Parijs tusschen den gezant
Tseng en den heer Ferry goed blijven,
getuige de uitnoodiging voor het feest
maal door laatstgenoemde aan het corps
diplomatique gegeven, en die door den
Chineeschen gezant weid aangenomen.
Inmiddels heeft Zaterdag de Minister
Ferry in de Karner mededeeling gedaan
van de nieuwe omstandigheden, die de
Regeering noopten een nieuw crediet aan
te vragen van 20 millioen francstevens
vroeg hij voor dat voorstel de urgentie.
Het werd in handen gesteld van de Tong
kin-commissie.
Uit Hongkon is bericht dat een Fran
sche expeditie ter sterkte van 6000 man
aan boord van kannonneerhooten naar
Son-tay is vertrokken: de tioepen de-
barkeeren zeven mijlen van de stad. Men
schat den vijand aldaar 20,000 man.
Een amendement van den heer Ras-
pail op de begrooting van Buitenlandsche
zaken, de opheffing bepalende van liet
Fransche gezantschap bij het Vaticaan,
is na kort debat, waarbij de rapporteur
Spuller de noodzakelijkheid der handha
ving van dien post betoogde, met een
belangrijke meerderheid verworpen. De
begrootingsdiscussiën zijn afgeloopen, het
budjet werd met 495 tegen 6 stemmen
goedgekeurd. Voor schulddelging is over
eenkomstig het voorstel der Regeering
honderd millioen francs uitgetrokken.
Ondanks de arrestatie van een paar
aanleggers der mislukte werklieden-mee
ting op het Beursplein te Parijs, geven
de arbeiders de poging niet op om een
manifestatie te houden het zijn nu de
metselaars, wier «Chambre syndicale» de
beweging tracht gaande te houden. Het
doel is thans gedelegeerden te kiezen die
naar het Parlement zullen gaan om te
zijn bijnaam van „de Grootbek") „en heelen
slechten herzeg ikke, en vuulik, en vregge
die allied mit et veeleitte slemieren en te don-
derjoagen eu die ze eiges den teek wel es uut
mochten trekken. Lest nog zag 'k hoe ie en
jong perd mit eu zeel um den kop sloeg, uin-
da et dier nie wiest woar et hér mosten hoe
ie de kat mit en touw oan en poal ha gebonden
en mit en gart der op insloeg da et zund was
en schaand. Ie schoaterde et uut van den lach,
de rakker as et dierke dan rondvloog tot gek-
worrens toe. Ook de koei en al et andere vee
lupt dan ook weg wa et kan as ze hum moar
van veere zien oankommen en nooit hoeft ie
te prebieren um er een uut de wei te goan lioa-
len ze kommen nie bie hum en ze loaten
hum ook nie bie keur kommen, zóó wieszin ze
wel. Doar hej nou de kernhond Kardoes bie
veurbeild As Sien hum kumt hoalen dan geet
ie groag met en is 't ie vrolik en frisch moar
as Joanus da doen wil, dan brotnt en dan biet
ie um roazend te worren. Hoe kumt da Toe,
zeg nou: hoe kumt da?" En met een gelaat,
alsof hij heel wat gewichtigs gezegd had zag hij
de vergaderden rond en herhaalde zoo moge
lijk op nog plechtiger toon Joa, zeg nou, hoe
kurnt da Het vraagstuk scheen voor de buurt
schap dan ook inderdaad ingewikkeld genoeg:
want terwijl de sinid, met zijn schootsvel, zijn
bril en zijn roetkleurig gezicht rond zag alsof
hij wou zeggen „nou, nou wa zeg de V bleef
alles doodstil, tot eensklaps een jongens stem
schreeuwde „Das krek as mit ou eiges, boas
JanAs de meister oe hoalt um en piepke te
rooken, dan lupt te wel hardmoar as de bur
gemeister oe den Veldwachter stuurt urn op et
gemeentehuus te kommen dan bedde meestal
gin tied. Nou dan, Kardoes is krek zoo bang
veur Joanus as ie veur den burgemeister Zóó
kumt da, begrepen?"
„Weerlichtse jongWa zeg de mien doar!
Ikke bang veur den burgemeister Wie zeet
da, 'k zij bang veur niemes ook nie veur den
verzoeken dat de werken, in de hoofd
stad aangevangen, met kracht zullen wor
den voortgezet, ten einde den nood te
verlichten waarin de arbeiders op dit
oogenblik verkeeren.
De Duitsche Kroonprins verliet Zater
dag haastig'Barcelona, waar men alle toe
bereidselen had gemaakt om hem luis
tervol te ontvangen en dus zeer teleur
gesteld washij had echter een telegram
gekregen, waarin hem verzocht was zijn
reis naar Rome te bespoedigen. Zondag
airiveerde het eskader te Genua, en om
half vier ging de Kroonprins met den
Koninklijken trein naar de Eeuwige stad.
Maar ziet nu logeert de Prins in
het Quirinaal, het Paleis des Konings,
in een gebouw dat onder den banvloek
ligt: hoe kan hem nu, na zijn bezoek
aan den Paus, in datzelfde Paleis een
contra-bezoek vanwege Z. H. worden ge
bracht? Gelukkig voor den wereldvrede
en voor het welzijn der menschheid in
het algemeen, heeft men een middel ge
vonden oin die kolossale moeielijkheid
te vereffenen. Kardinaal Jacobini, met
dat bezoek belast, zal door den Kroon
prins worden ontvangen in een hijgebouw
van het Quirinaal, dut er »dus" eigenlijk
niet toe behoort en «derhalve" vloek-
vrij is.
Omtrent Soudan hebben allerlei ge
ruchten geloopen, onder anderen dat
Hichs niet dood is maar gevangen wordt
gehouden, (anderen vonden zijn lijk
met een revolver in de eene en den de
gen in de andere hand,) maar het schijnt
toch een feit te zijn dat zijn troep op 37
man na is vernietigd, dat Soudan geheel
in opstand is, dat Opper-Egypte bedreigd
wordt, en het Baber-pacha niet mogelijk
zal zijn de dingen in orde te brengen
Keuning, as 't mot 1 lieur ie, veur niemes.
En inoak nou moar handig daj vort kuint of
'k zal oe tractieren op en groote knuppel koek
die oe slecht zal bekominen."Wa mem ie
De deugniet koos dan ouk wijselijk direct het
hazenpad terwijl de smid bij zich zelf mompel
de „hoe duvekoaters wit die jong nou da 'k
i uzie gehad hé mit den burgemeister ,k Mag
stom zin ak der wa van begriep." En zich tot
vrouw Heiblom keerende vervolgde liy luide:
„lieur es moeder de vrouw! ikke zal et wel
uutinoaken. We zullen hier ook en dierenbeschUr-
ming toestellen eu die zal den Joanus wel klein
kriegen, da versinèer ik oe 1 Nou buurman heel
heftig, joa zeker! zonnen beul; ze inusten burn
ook zoo es steken en trampen en sloan ze
mosten hum ook es en erin of en bien uuttrek-
ken zoo as 't ie de veugels en vliegen de vlar-
ken uuttrekt, ullinnig veur zen plezier en niks
anders, 'k Zal blied zin as 't woar is."
„Nee, nee vrouw Heiblom 1 nou zijdde van de
wies, da duut de dierenbescharming niedie
sleet me en trekt me, nee niks moar die kumt
op veur et vee en as dan zo'n vregge etkwoad
duut, dan kloagt ze hum oan en dun wordt ie
gestraft". „Alével das óók goed as et moar
uut roakt da ploagen. De stomme diereu 1 ze
kunnen niks zeggen en motten et moar licjen,
'k lie wel es bij inieu eiges gedocht, uk et zag
hoe ie de perds beulde, 'k wou da et heest hum
en tramp gaf, da wou 'k, moar verrechtig 't
is toch moar casjeweel, de kerel lupt altied nog
vrie."
Dit gesprek waarde lezerswerd gevoerd op
een helderen zomermorgen terwijl vrouw Hei
blom te veld goeiig om winkelwaren te halen
eu de smid Beekof, in de deur zijner werkplaats,
even bekoelde van de hitte, die luj zoo pas voor
zijn vuur had moeten verdragen.
Die smid stond bekend als: „en wiese" maar
ook als een goed man, die geen sterveling kwaad
deed of kwaad gunde en die, wat zijne liefde
voor dieren betrof, zens geliekeil nie ha". Me-
zonder krachtige hulp van Engeland.
Voeg daarbij nog berichten van brand,
van nieuwe cholera-gevallen en van
standjes tusschen Christenen en Moham
medanen veroorzaakt door overmatigen
bekeenngs-ijver van Amerikaansche zen
delingen aldaar. en men zal toestem
men, dat van de Egyptische vleeschpot-
ten het aantrekkelijke ook al af is.
Aan de Transvaalsche deputatie werd
door Lord Derby een nieuwe Wester-
grens voorgesteld, waardoor twee Kaffer
stammen, die hun verlangen daartoe zou
den hebben uitgedrukt, hun grondgebied
binnen de Republiek zullen krijgen en
de rechten der overige Kafferhoofden ge
ëerbiedigd zullen worden.
O'Donnell, de moordenaar vau Carey
den verklikker, is Maandagmorgen in de
gevangenis Newgate opgehangen.
Nadat in de Tweede Kamer-zittingen
van Woensdag en Donderdag verschil
lende posten op de begrooting van Hoofd
stuk V, Binnenlandsehe Zaken zijn ver
minderd of geschrapt, onder deze oölc
het bedrag voor een nieuw Kweekschool
gebouw in Den Bosch, staakten de
stemmen over het laatste amendement,
zoodat de eindstemming tot Vrijdag moest
worden uitgesteld. Dat amendement be
trof den post voor den aankoop van boe
ken, kunstwerken enz., dien de Commis
sie van Rapporteurs met 5000 gulden
verminderen en op het bedrag van ver
leden jaar, f 20.000 terugbrengen wil
den het werd Vrijdag verworpen, en
daarna het Hoofdstuk aangenomen met
algemeene stemmen op één na, die van
nigmaal waren er in het dorp dan ook reeds
stemmen van verontwaardiging vernomen als
weer de een of andere wreedaardige dierenpla-
gerij van Janus aan liet licht kwam, en waren
en burgemeester en predikant als ook de on
derwijzer reeds in die kwestie gemoeid. Daar
Janus echter en rieke" was „en lang niet de
domste, meenden de dorpelingen dat hij door
genoemde autoriteiten ontzien werd doch dit
was nu juist niet het gevalMaar er was met
den man geen recht ter wereld te schieten
Brutaal, onbeschoft, gewelddadig en ruw, was
hij een ieder ten schrik en begrepen de meer
beschaafde leden der gemeente terecht, dat, re
deneren niet hielp eu dreigen evenmin Hij was
in den tijd „als oudste" totaal door zijn vader
bedorven en zijne moeder, thans weduwe, ver
mocht niets op dat ruwe gemoed. Hij deed haar
geen leed, maar hij telde haar niet en liet groot
ste genoegen, waar hij alles voor staar, liet,
was liet plagen en mishandelen van dieren die,
door hunnen afhankelijken staat geheel aan de
luimen en mikken vau den laagliartigen wree
daard waren overgeleverd.
Eén zwak had, o wonder! dien Simson in
boeijen geslagen één gevoel ovei heerschte die
anders zoo wieede en stugge natuur. Hij was
namelijk, met afgodische liefde aan zijn jongste
broertje gehecht, eu wee dengene die het zou
hebben gewaagd dit knaapje, zijn oogappel, in
het minste te deeren. Dit was dan ook zijne
eenige zwakke zijde en bewees al weder de
waarheid, dat geen ziel zóó zwart of zoo slecht
is, of er dringt nog eene straal door van beter
gevoel: de lichtende vonk van het hooger be
staan. Die gehechtheid, niet genoeg dat zij
bestond, neen zij was in werkelijkheid overdre
ven eu kinderachtig; want niets, letterlijk niets
kon de kleine Frerik hein vragen of vergen, of
Janus was aanstonds bereid liet te doen of te
geven.
(Wuidt ocruoiyd.j
