NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BURN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELO, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSOEN, SOEST,
STOUTENBURG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL El WOUDENBERG,
Officiëele Publicatie.
Feuilleton.
No. 102
Zaterdag 22 December 1883.
Twaalfde Jaargang.
UitgeverA. M. Slothouwer
Wegens het Kerstfeest
op Woensdag a. s. zal het
volgend nommer Maandag
worden uitgegeven.
Bunschoten. Alhier zijn na den
jongsten storm aangespoeld een 3 riems-
sloep en een tonmolen, en inde Zuider
zee opgevischt een scheepsanker met volle
kabelketting, gemerkt A. W. IC. en een
schippersboot of sloep.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Rijk*1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
tic Amersfoort.
Advertentie» van 1O regels0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor liet Buitenland0,075
Reclames per regel 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
De BURGEMEESTER der gemeente
AMERSFOORT herinnert den ingezete
nen, dat bij Koninklijk besluit van 45
October 1883 (Staatsblad n°. 143) is be
paald dat de koperen pasmu t, geslagen
krachtens de wetten van 28 September
4816 (Stbl. no. 50) en 26 November 4847
(Stbl. no. 09) op 31 December 1883 bui
ten omloop wordt gesteld, en dat die
muntsooit vóór 1 Februari 1884 aan <le
kantoren der Betaalmeesters en van de
Ontvangers en Commies-Ontvangers der
directe belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen kan ingewisseld worden.
Wordende de ingezetenen gewezen op
het geldelijk nadeel waaraan zij zich bloot
stellen door de ouule ccaitesa en hsalve
centen niet uiterlijk vóór 1 Fe
bruari e. k. iutewisselen.
Amersfoort, den 19. December 4883.
De Burgemeester voornoemd,
T. A. J. VAN ASCII VAN W1JCK.
't Kan zijn nut hebben, dat we aan
liet eind dezer jaarkring de vraag stellen,
is Amersfoort voor- of achter uitgegaan,
in liet tijdperk dat weldra voor een nieuw
zal hebben plaats gemaakt. Zien we
daarom terug op het zich ten einde spoe
dend jaar, dan is het antwoord zoo be
knopt mogelijk dit
Naast veel wat we gaarne anders zou-
Hoe „Joami'4 tie Crootbek"
dierenbeschermer werd.
EEN BETUWSCH SCHETSKE.
(Slot.)
Vaak was het dan ook reeds gebeurd dat het
jongske voor zijn speelmakker Kardoes in de
bres spioiig als broer Janus hem wilde kastij
den, en dat het betraande en smeekende oog
van den gevoejvollen knaap de hand had weer
houden die een weei loozen vogel den nek om
wou draaijen. Pruttelend onderwierp de wree
daard dan voor het oogenblik zijn opzet aan de
liefderijke uiting van het reine kindergevocl
maar -het was ook onder en door dien in
vloed alleen, want de magneet was naau-
welijks geisoleerd. of het besluit kwam weer
boven „dat io, as de jong weg was, ze toch
wel zou kriegen
Immers hij ging onveranderlijk uit van de stel
ling: »dat et vee veur den mins was en da die
krek der mee doen kos wat ie wou of verkoos,
da eu iellc veur zen eiges moar weten rnos of
zie kwoad dee of nie en dat et niemes en hoar
kos schelen of der een meer of een minder ka
pot goeng."
Verwijt noch vermanend betoog kon hem dee-
ren .en als men hem voorhield dat hij'nog eens
zelf het slachtoffer van dien kleingeestige» moed
wil zou worden, dan lachte hij schamper eu
zeide: eer ze ruien kunnen kriegen zin ze zeker
al eiges kapot.
Toch zou ook hij nog leeren dat de opperbe
stuurder van leven en dood zich niet straffeloos
laat hoonenen zou datzelfde redelooze vee, dat
den zien, is er toch veel tot stand ge
komen, dat, doen er zich geen buitenge
wone omstandigheden voor, bevordelijk
zal zijn aan den bloei en de welvaart onzer
gemeente. Het onderwijs is thans na de
regeling van een meisjesschool voor lager
en meer uitgebreid lager ouderwijs be
vredigend de stadsreiniging gaat eene,
laat ons hopen degelijke reorganisatie te
gemoet, terwijl ook de gaskwestie tot
eene oplossing kwam, die reden geeft,
om de toekomst tamelijk verlicht in te
zien. In het begin van het jaar, kwain
eene vrijwillige brandweer tot stand, die
naar wij vertrouwen, mettertijd zal lee
ren, dat de daaraan besteedde, aanzien
lijke gelden, niet te betreuren zijn, en
die in bare gevolgen, reeds het voordeel
heeft opgeleverd, dat het dagelijksch be
stuur, tot een' herziening \an het brand
reglement lveeft besloten. Voor Iran del en
nijverheid was het een groote tegemoet
koming, dat de beperkte dienst op post
en telegraafkantoor is opgeheven.
Het hoofd onzer gemeente bij den aan
vang van '83, heeft voor eenige maanden
plaats gemaakt voor den Heer VAN
ASCII VAN WIJCK, terwijl de commis
saris van politie de Heer BECK, zich een
uitgebreider werkkring zag aangewezen.
Den laatste zagen wij noode vertrekken,
al deed het ons goed, zijne bijzondere
geschiktheid, ook van hoogerhand erkend
te zien. Zal het zelfde eens gelden van
onzen tegenwoordige!! burgemeester? Het
antwoord hierop is een kwestie van tijd,
die wij niet wagen vooruit te loopen.
Blijft er nu ook nog veel tot de vven-
sehen behooren, wier vervulling eerst in
'84 of later mag worden tegemoet ge
zien, 83 was, om een kamerterm te be
zigen niet onvruchtbaar voor den voor
uitgang onzer stad, en als wij thans, om
traditioneel te blijven, eindigen met een
wenseh voor 84, dan zij bet deze
dat bij, die aan het einde van aclittieii-
liomlei'dl vier en tachtig de taak
op zich neemt een overzicht te leveren,
dan getuigen moge, wat wij thans ver
klaren
het afgeloopcn jaar gaf meer reden tot
vertrouwen in de toekomst dan het vorige.
D.
Amersfoort, 22 December 1883.
Donderdag avond bad ,,liet Nut" al
hier liet voorrecht eene dame als spreek
ster te zien optreden, nl. Mejuffrouw
Groote uit Amsterdam. Zij droeg eene
novelle voor van eigen vinding, die met
genoegen door de vele aanwezige dames
werd gevolgd daarna reciteerde zij eeni
ge verzeil van bekende dichters als van
Beets, Eaurfllard enz. Wij vertrouwen
dat zij veel genoegen zal geschonken
hebben.
Bij Kon. besluit is benoemd tot com
mies ter directie der registratie en do
meinen te Maastricht, IJ. Burger, surnu
merair.
Zondag 23 Dec. is geen Remonstrant-
sche Kerk. Op Kerstdag zal des avonds
om 6'/> ure dienst worden gehouden met
zangkoor.
Op de gehouden uitloting van aandee-
len ten laste der Remonstrantsche kerk
is uitgeloot no. 12, 't welk door den
eigenaar is ten geschenke gegeven; daar
na weid opnieuw een nommer 29 ge
trokken, 't welk met de rente zal wor-
den afgelost met primo Januari, Woens-
jdag of Donderdag van 121 ure bij den
Boekhouder D. Gerritsen, bij wien tevens
de verschenen rente te bekomen is.
11ijin zijn overmoed, ten speelbal zijner wree
daardigheid koos, hem gevoeliger treilen dan hij
ooit had kunnen vermoeden, en wel juist op de
eenigste kwetsbare plek zijner harde natuur.
Op zekeren dag dat het liefelijke lenteweder
zulks voor het eerst gedoogde, toog hij met den
ploeg naar het land om de eerste voren te leg
gen. Kleine Frenk was er dol op om dan mede
te gaan; want Janus zette hem dan gewoonlijk
vóór zich op den ploegbalk en gaf hem de leid
sels der paarden in de handhem bij eiken draai
dan even oplichtende tot de balk weer recht
lag. Janus had ditmaal, bij zijn ouden vos, die
dat werk reeds jaren gedaan had en ten volle
vertrouwd was, twee jongere paarden medege
nomen, die, dartel en speelziek, liorn de handen
reeds vol gaven voor zij nog hunne bestemmings
plaats hadden bereikt.
Hoewel een inwendige stem hem had gera
den, Frerik dien dag liever thuis te laten, toeh i
had het vleijcn van liet jongske, als naar ge
woonte, gezegevierd en Frerikje zat op den
ploegbalk.
Ware Janus nu maar bedaard aan don arbeid
getogen en had hij de onervaren dieren inet
zachtheid en rede geleid, zeker ware dan niet
geschied, wat hij later zoo menigmaal heeft be
treurd; maar korzelig en plaagziek, als hij steeds
was, meende hij de dartelheid der jonge paar
den liet best door dwang te kunnen beteuge
len. Hij sneed een langen, buigzame» tak van
een iiabijstaanden wilgenboom, die hem, nadat
hij de dieren had vastgebonden, (tiaar al te
duchtig dienst deed, zoodat de beesten zich
van angst niet meer wisten te wenden of te
keeren.
De gevolgen dezer lage onverstandige han
delwijs bleef dan ook niet uit, want nu sloeg de
joligheid van het jonge vee tot wildheid over
en waren zij naauwelijks weder met groote moei
te in liet gareel gezet, of het ging er van door
met eene vaart, die, hoewel nog geen bepaald
hollen, toch niet te beteugelen was. Janus liet
ze onbekommerd loopen, eerst mompelende:
»As 't oe verveelt koaro jes! zul de van eiges
wel uutsenëijeniniéri moakt het niks" en hield
slechts de kleine Frerik, die ouder gewoonte op
den ploegbalk zat, stevig vast: maar toen die
harddraverij te lang naar zijn zin duurde werd
hij weder kwaad, en beukte, na den knaap met
de vermaning «stil zitten beur jungskeop den
balk vastgebonden te hebben, de dieren m*t
het zware ploegijzer geweldig de ledenal
schreeuwende «Weerlichtse steenkoppen! ge het
geloopen veur ou eigen plezier, nou zulde irai-
nen veur et niieiie en krek zoo lang ak et wil."
Klets! daar kwam een achterhoef van den bj-
dehandscheii al spoedig het ooshout stuk slaan
en een oogenblik later wierp de uandehandsche
in eens zóo krachtig (ie bc'ule aehterpooten om
hoog Jat zij de» ploegbalk raakten en het ge
heele gevaarte, met den jongen er op, in een
oogw enk deden kantelen, waarna de paarden nu
werkelijk in hollenden ren vooruitstovp.il. Nu
was de beurt aan den meester om van schrik I
te verstijven zijn lieveling lag gebonden
aan den ploegbalk met hel hoofd omlaag, en
kon bij den minsten schok worden verpletterd.
Het span was niet meer te houden en holde nu
aanhoudend door dik eu dun heen. Aan los
binden van het kind was bij die vlucht niet te
denken en er bleef hein dus niets anders over
dan zoo goed mogelijk de schichtige dieren bij
de leidsels te houden en te trachten den ge-
kantelden balk weder opgericht te krijgen.
Het angstgeschrei van den doodelijk verschrik
ten knaap drong hein door merg en gebeente,
en dieper in het hart dan hij zich zelf wel wilde
bekennen; en wat hij ook troostte en suste, het
baatte hem niets want het gevaar bleef be-
Het 37 Landhuisli. Congres zal alhier
I gehouden worden 24, 25, 26 en 27 Juni
1884. In het Waarborgfonds, bestaande
uit aandeden van f 40. is voor ruim
f 1000. deelgenomen.
De Tweede Kamer beeft de begroo
ting van Oorlog met 53 tegen 24 stem
men en de Vestingbegrooting met 61
tegen 16 stemmen aangenomen, f415000.
voor Kaz. terrein alliier werd geschrapt.
Voor lien, die gedurende de Kerstda
gen of bij gelegenheid van den Nieuw
jaarsdag de stad verlaten, zal liet zeker
aangenaam zijn te vernemen, dat de
tweedaagsche retourkaartjes op de lijnen
van de Hollandsclie en de Rijnspoor.
welke op 24 en 25 Dec. genomen wor
den, ook voor de terugreis op den Ü7n.
en die, welke op 31 Dec. genomen wor
den, tot op den 2n Januari geldig zijn.
Lijst van brieven, geadresseerd aan
onbekenden, verzonden van het postkan
toor te Amersfoort over de le helft der
maand November 4883.
Helft der maand Nov. 4883.
1. O. Herdevelt, Amsterdam.
2. II. W. Bruin,
3. II. W. Otten, Arnhem.
3. Schotberg, Delft.
5. Croon, 's Gravenhage.
6. Talsina,
7. Houba, Kessel.
8. W. J. J. van Beek. Utrecht.
9. Mej. J. A. Rensen,
staan. !\Iet stikkende» adem en starenden blik
zag hij dan ook van oogenblik tot oogenblik den
stond tegemoet dat alles ter neder zou slaan on
het kind voor zijn oogen worden verpletterd,
zonder dat hij iets tot zijn redding had knnnen
bijdragen en voortaan met liet Kaïnsteeken
moest rondloopen.
Die ure, hij heeft het daarna meermaal ge
tuigd, die ure is hem de bangste zijns leven»
geweest. Zij had in een oogenblik zijne ha
ren vergrijsdja, wat hij ook deed, nooit heeft
hij haar later kunnen vergeten; en, ofschoon
hij eindelijk de uitgeputte dieren tot staan kreeg
eu het knaapje, hoewel door den geleden angst
op het ziekbed geworpen, geen blijvend letsel
bekwam; toch bracht die ure te weeg wat
nog niemand had vermogen te bewerken, na
melijk dat hij, van dal oogenblik af, MENSC1I
werd en zijne BEUl.ENNATUUlt hem verliet. Kil,
kreeg hij later soms nog aanvechting der oude
begeerte om dieren te mishandelen, dan was
oen blik op den kleine voldoende orn haar te
verjagen.
»Xee!" zei hij dan bij zich zelf, nee, toch
riio, ma'k verzinken ak 't doen zal; 'k wil
nievers van weten en loat et dier rustig mit
vree. 'k Hè geleerd da et kwoad is, wentjdie
schrik was mien straf." Fn toen later ook,
daar ter plaatse, eene vereeniging tot bescher
ming van dieren, tot stand kwam, werd Janus
er In I van en, wat ineer zegt, een wakker vóór-
stander der goede zaak ook.
r't Is alóvel zoo béter, zeide hij, 'k bin blied
veur mien eiges boas Beelcof! da et zóó is ge-
kommen. Nou vuul ik mien vriejer uin et hart
nou 'k gin dieren meer beul; went'k hé leeren
begriepen da ze ook zin geschoapen deur den
eigensten Schepper die ons hè gemoakt, en dat
ze nie ion de wereld allinnig moar veur ons
plezier, moar du ze doarop ook recht hebben
