Olficiëele Publicatie.
Brieven uit de Hoofdstad.
De BURGEMEESTER der ge
meente AMERSFOORT.
üerinnert den ingezetenen, dat
bij Koninklijk besluit van 15
October 1883 (Stbl. no. 143) is be
paald dat de koperen pasmunt,
geslagen krachtens de wetten van
38 September 1816 (Stbl. no. 50)
en 26 November 1847 (Stbl. no.
60) op 31 December 1883 buiten
omloop wordt gesteld en dat die
muntsoort róór 1 Februari 1884
aan de kantoren de Betaalmees
ters en van de Ontvangers en
Commies-Ontvangers der directe
belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen kan ingewisseld worden.
Wordende de ingezetenen ge
wezen op het geldelijk nadeel
waaraan zij zich bloot stellen
door de OUDE CENTEN en HAL
VE CENTEN niet uiterlijk vóór
1 FEBBUARI e. k. in te wisselen.
Amersfoort,
den 15. Januari 1884.
De Burgemeester voornoemd,
T. A. J. VAN ASCH VAN WIJCK.
Amersfoort, 16 Januari 1884.
Zondag 20 Jan. zal in de Rem. kerk
om half elf optreden Ds. Böhringer uit
Amsterdam.
Naar men verneemt wordt eerstdaags
eene belangrijke promosie bij het wapen
der Cavalerie verwacht, meer bepaald in
hoogere rangen.
Tot ons leedwezen vermelden wij dat
van den heer Justus van Maurik be
richt is ingekomen dat hij door onge
steldheid verhinderd is in de Nutsverga-
dering op te tredenwij koesteren de
hoop dat hij in de volgende maand her
steld mag zijn en alsdan zijne belofte
zal kunnen vervullen.
Tot agent van Politie 2e klasse te
Amersfoort is aangesteld Johan Frede-
rik Kreissel, thans nachtwacht.
Voor Directeur der Reinigings-dienst
in de gemeente Amersfoort hebben zich
naar men ons verhaalt, een honderdtal
sollicitanten aangemeld.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers
op achterstaande advertentie betreffende
de Fröbelschool.
Morgen en overmorgen den 17e en
18c dezer, tusschen 13 uur zal er ge
legenheid zijn om aangifte te doen van
kinderen welke die inrichting zullen be
zoeken.
Wij vertrouwen dat de belangstelling
in deze nuttige inrichting groot zal zijn,
^en velen ouders hunnen jeugdigen kinde
ren zullen toevertrouwen aan de bekwame
leiding der onderwijzeres.
Het matig gestelde schoolgeld zal zeker
weinigen afschrikken.
Naar wij uit goede bron vernemen,
bestaat het voornemen tot eene, zoowel
voor onze provincie, als voor onze stad,
belangrijke concessieaanvrage tot het
aanleggen van stoomtramwegen
De eene lijn zou beginnen in de ge
meente Laren aan het Oostelijke uiteinde
der Gooische stoomtram vervolgens oost
waarts gaan naar Eemnes-Buiten daarna
zuidwaarts naar Eemnes-Binnen tot aan
de gemeentegrens dier gemeente en de
gemeente Baarn om daarna Oostwaarts
over de Eembrug op den Bisschopsweg
te komen en zoo vervolgens langs de ge
meente Bunschoten naar Nijkerk te gaan
om daar aan te sluiten aan het station
van den Centraal-spoorweg en het uit
einde van de lijn WageningenEde
LunterenBarneveldNijkerk.De tweede
lijn zou zijn aanvangspunt te Spaken
burg vinden, vervolgens door Bunschoten
gaan om daarna de eerste lijn te kruisen
of gedeeltelijk te volgen en te vervolgen
door Zeldert en den Ham en langs een
gedeelte van de spoorbaan Amersfoort
Zutfen het station Amersfoort te be
reiken. Van hieruit zou de baan worden
voortgezet langs Oud-Leusden, door de
Leusdensche heide naar Maarn, Doorn,
Neer Langbroek, Cothen en Wijk bij
Duurstede om daarna aan de overzijde
der rivier langs Ravenswaaij, Buren en
Buurmalsen naar Geldermalsen te gaan
en daar te eindigen aan het station van
den Staatsspoorweg.
Het groote belang der genoemde lijnen
valt duidelijk in het oog, daar zij ver
scheidene middelen van vervoer en eenige
welvarende plaatsen met elkander ver
binden en geheele streken, die tot heden
tamelijk geisoleerd waren van flinke com
municatiemiddelen voorzien.
Amersfoort wordt daardoor verbonden
met den Gooischen stoomtramweg te
Laren, met den Oosterstoomtramweg
(UtrechtArnhem) te Doorn en vindt te
Maarn eene aansluiting met den Ned.
Rijnspoorweg en dus een kor teren weg
naar Arnhem, terwijl de gemakkelijke
communicatiemiddelen ongetwijfeld den
handel vooral op Marktdag met de om
liggende plaatsen zullen veilevendigen.
Spakenburg en Bunschoten vinden hier
door een snel middel tot vervoer der
visch (waarmede zij nu bij de visschers-
plaats Huizen, dat 2 stoomtramwegen
bezit, zeer ten achter zijn) en kunnen
aan het station Amersfoort naar alle
richtingen verzenden.
Nijkerk vond een kortere verbinding
met het Gooi en eene aansluiting te
meer voor, den reeds genoemden stoom
tram.
De gemeenten Langbosch, Cothen en
Wijk bij Duurstede worden uit hun
geisoleerden toestand opgeheven, aan
gesloten aan den Ooster-stoomtram,
aan den Rijnspoorweg en den Staats
spoorweg en krijgen dus een gemak
kelijk middel van vervoer voor de
vele vruchten, terwijl wordt het veer te
Wijk bij Duurstede door een stoombootje
bediend, (hetgeen o. i. een noodzakelijk
uitvloeisel is) voor het Zuid-oostelijk ge
deelte der provincie Utrecht eene korte
re verbinding met Noord-Brabant, Go-
richem, Dordrecht, Tiel en vele kleinere
plaatsen is verkregen.
Alle voordeelerj dezer verbindingen op
te sommen is ons niet mogelijk daar zij
veelal eerst tijdens het gebruik in het
oog vallen.
Wij hopen evenwel, dat de noodige
medewerking van particuliere autoritei
ten en van allen, die iets kunnen bij
dragen tot het tof stand brengen dezer
lijnen, zal verkregen worden.
Baarn. Naar wij met genoegen ver
nemen zal het. aangekondigde kinderfeest
voor de kinderen der Openbare School
alhier plaats hebben op Vrijdagavond as.
in het Amalia-Hotel.
W are weldadigheid.
De Staatscourant heeft dezer dagen
aangekondigd, dat in Februari een col
lecte door ganscli Nederland zal worden
gehouden ten bate van de Maatschappij
van Weldadigheid. De Maatschappij is
voor vele Nederlanders nog een onbe
kende. Zij behoorde het niet te wezen,
want deze stichting van den edelen ge
neraal Van den Bosch, wier voor
naamste kolonie den naam draagt van
Prins F r e d e r i k die jaren lang den
steun mocht ondervinden van het Oranje
stamhuis, werd door den betreurden
Gremer te recht met dichterlijken gloed
aan alle menschenvrienden warm aanbe
volen, want zij is een instelling die in
waarheid armoede voorkomt, gansche
huisgezinnen van den hongerdood en
ellende redt en de leden er van voedt,
leert, opvoedt en tot brave burgers, knappe
werklui en landbouwers opleidt. Maai
de Maatschappij gaat achteruit, haar be
staan wordt bedreigd door de verminde
ring van haar ledental. 20,060 Neder
landers steunden haar bij de oprichting
in 1818. En nu, na 65 jaar, terwijl de
bevolking wellicht met 5(J pCt. is toege
nomen en de vruchten die de onderne
ming voor de maatschappij heeft opge
leverd voor 't grijpen zijn, thans zijn er
nauwelijks 5U0U personen die de luttele
som van 1.60 per jaar bijdragen. N
Waaraan het te wijten is'? Omdat,
zooals in een vergadering der Haagsche
afdeeling gisterenavond, de heer jhr. mr.
J. K. W. Quarles Van Lllbrd, die 38 jaren
lang tot de Maatschappij in betrekking
stond en haar reeds eenmaal voor toialen
ondergang bewaarde, en de heer Salo
mon, de bekende beschermer, niet enkel
van dieren, maar ook van hulpbehoevende
menschen, opmerkte, omdat de vrien
den der Maatschappij uitsterven en de
jongeren de kolonie l'Tederiksoord en haar
zuster-koloniën van de Maatschappij ver
warren met debedelaarsgestichlen,waar
mede zij sedert 1S5S niets meer te ma
ken hebben. Ommerschans en Veenhuizen
zijn de Kijksgestichteii waar bedelaars
wegens bedelarij worden gestraft, Fre-
denksoord en de andere koloniën dei
Maatschappij van Weldadigheid zijn par-
ticijiere gestichten ter voorkoming van
bedelarij, waar de armen, die m de groote
steden verkwijnen en vergaan, tol nieuw
leven gewekt worden, waav zij leeren
arbeiden, waar hun godsdienst ieder
naar het kerkgenootschap waartoe hij
behoort zedelijkheid en orde geleerd
worden, waar de kolonisten eerst als
arbeiders worden onderwezen om ze daar
na in de gelegenheid te stellen door eigen
kracht hun huisgezin te onderhouden.
Die «vrijboeren" leven en sterven op de
plaats: zij Kwamen er als verstootelingen
der maatschappij, zij gaan heen na een
welvolbracht leven, na een rustigen ouden
dag te hebben genoten, na hun kinderen
te hebben zien opgroeien tot brave men
schen, die in of buiten de koloniën als
bekwame arbeiders der maatschappij tot
sieraad verstrekken.
Waarom thans een algemeeene inza
meling uitgeschreven? Omdat aan de
Maatschappij is ontvallen een menschen-
vriend, de dusver onbekende weldoener
die als N. N. in 18 jaren tijds f A 17,000
aan de Maatschappij schonk orn de hypo
theek te helpen aflossen en in tekorten
te voorzien. Eerst thans is op uitdrukke
lijk verzoek der Maatschappij de sluier
weggenomen. De edelmoedige tuas prin
ses Marianne der Nederlanden Met on
geveinsde ontroering verklaarde de heer
tjuarles, dat het hem een vreugde was
op deze wijze een krans te mogen leggen
op de lijkbaar van eene prinses uit het
Nederl. vorstengeslacht, die om haar wel
doen veel geprezen was, maar niet ge
prezen kon worden. Ten einde de leemte
te kunnen aanvullen die haar overlijden
in de kas der Maatschappij te weeg brengt,
ten einde ten minste/'8UUU 'sjaarsvast niet
verloren te doen zijn, daarvoor was het
beroep noodig op de natie; daartoe zal
de heer Salomon een pelgrimstocht doen
door liet land en overal mededeeleri wat
hij te Frederiksoord heeft gezien.
Wij wenschen hem den besten uitslag
toe bij zijn tocht. Trekken van het plat
teland velen naar de groote steden, in
dip steden is een schamele overbevolking,
die, wanneer veie weidenkenden helpen,
weder kan worden overgeplant naar bui
ten, en den nog braak liggende bodem
van ons land door ontginning vruchtbaar
kan maken. Zulk een landverhuizing bin
nenslands kon, goed geleid, de algemeene
welvaart onzaglijk doen toenemen, en
het ware zeer te betreuren indien de
reeds zoolang bestaande Maatschappij van
Weldadigheid, die hetzelfde beoogt en
zich reeds in zoovele opzichten uitnemend
van die taak heeft gekweten, te niet ging
uit gemis aan steun bij de natie. Zij be
hoort niet alleen in staat gesteld te wor
den te blijven bestaan, maar tevens om
haren werkkring uit te breiden, omdat
haar streven is ware weldadigheid, die
niet luiheid aanwakkert, maar tot arbeid
en zelfstandigheid opwekt en daardoor
dfe kracht des volks vei sterkt. klbl.
AMSTERDAM, den i5. Jan. '84
Wie naar Amsterdam komt heeft ruim
schoots gelegenheid zich te amuseeren.
Daar is de Stads Schouwburg met Gravin
Sarah naar la Comtesse Sarah vrij be
werkt door Mendes da Costa, eenstuK dat
inderdaad „pakt" al moeten we toestem
men, dat het een bedrijf korter kon zijn en
dat echtbreuk ook hier weder de voor
naamste beweegkracht is. De taal is
goed en 't spel ook en de meesten zullen
liet met veel genoegen zien. Bij van Lier
uit het Grand Theatre gaat niet veel
succes Vorstin Andrea een boeiend stuk,
dat invr. Frenkel gelegenheid geeft, zich
weer in het gunstigste licht te vertoonen.
Maar vooral mogen we de Duitsche opera
aanbevelen, die in \an Lier's Schouwburg
in de Plantage allerprachtigste uitvoerin
gen geeft. Menige opera van grooten
omvang heeft niet zooveel uitmuntende
krachten als deze. Het zou jammer zijn,
bij een bezoek aan de hoofdstad die opera
te verzuimen. Voor 't oogenblik gaat de
loover/luit, maar er is steeds afwisseling,
ik dweep met deze opei a niet, anderen
wél, ook goed, maar er is alle kans, dat
ze nog vele andere opeia's zullen geven.
Bij Drot in Frascati (Plantage; gaat De
dochter van den Tamboer Majoor eene
operettedie mij herhaaldelijk deed
lachen en die ik aanraad aan allen, die
aanleg voor leverziekte hebben of vrees
om er aanleg voor te krijgen Het schijnt
wel. dat het getal van die lui hier ter
stede zeer groot is, althans het getal der-
genen, die niet meer lachen of alleen
als een boer, die kiespijn heeft (of een
edelman onder dergelijke omstandigheden
anders lacht weet ik. niet; en wel sedert
Ie zaken zoo slecht staan. De huizenbou
werij om te beginnen heeft menigeen lee-
ujke trekken gespeeld en voor hypotheek
schuld zijnde huizen bij dozijnen verkocht.
De Twentsche Bank, die veel geld op huizen
had is dan ook genoodzaakt geweest meer
dun honderd perceelen te koopén, die bij
den grooten toevoer niet genoeg konden
opbrengen en thans door de huur gedurende
de eerste twintig jaar de rente ruim
schoots dekken, maar de vorming van
den afzonderlijke afdeeling noodzakelijk
maakten. De bouwwoede zal wel wat be
koeld zijn en dat te eer, dewijl een nieuw
terrein van exploitatie zal geopend wor
den zoodra de verbinding van de stad
met de buurten buiten de voormalig#
Haarlemmerpoort en Raampoort zal heb
ben plaats gehad. Zeker zal het afbreken
der gasfabrieken later voor een nog schoo
ner exploitatie het veld ruim laten.
In afwachting van een nieuw gemeen
teraadslid in plaats van den heer Fock,
die zijn ontslag vroeg wegens verande
ring van woonplaats" hebben we al vast
twee nieuwe leden in Mr. Kerdijk en den
heer van Bosse. Als de wet het veroor
loofde kon men hier de verkiezing eigen
lijk wel afschaffen. Wie niet altijd thuis
zit, weet vrij zeker een dag of wat vóór
„Burgerpligt" de Candidatenlijst rond
zendt, wie verkozen zal worden. Op het
Leesmuseum wordt uitgemaakt, wie lid
van den raad zal worden, enkelen, die
niet op de hoogte zijn, dragen nog een
paar candidaten aan, in Burgerpligt wor
den de laatsten afgestemd en de eersten
worden daar en bij de stembus gekozen.
Dat dit zoo gemakkelijk gaat, bewijst
alleen, dat er een onbeschrijfelijke lauw
heid onder de kiezers heerscht. Het mee-
rendeel van het beetje, dat stemmen mag,
blijft weg en heeft den moed niet, zich
te vereenigen en zelf candidaten testel
len buiten de aandeelhouders in de groote
öndernemingen orn. De verkiezing van
Mr. Kerdijk geeft den sociaal-demokraten
een beetje hoop, dat hem verzoek om
warm eten aan de kinderen der minver
mogende schoolkinderen zal worden toe
gestaan. We zullen dan weldra als
dit aangenomen wordt met evenveel
recht een verzoek te gemoet mogen zien
om kousen en schoenen, om kleeren, om
bedden, dekens en matrassen en waarom
ook niet om tabak en jenever voor den
man en portwijn voor zieke vrouwen of
kraamvrouwen. Nederland wordt dan een
groot armhuis. Dat particulieren zich ver
eenigen tot dat doel, is zeer schoon en
prijzenswaardig, maar dat de gemeente
in beginsel aanneemt, dat gezorgd moet
worden voor de kinderen, buiten hunne
natuurlijke verzorgers om vind ik beden
kelijk. Hoe het komt dat deze niet voor
hun kinderen kunnen zorgen, daarvan
zwijgt het rekest om warm eten. De
kroegen zouden er het antwoord op kun
nen geven. Dat menigeen Maandag houdt
en de andere dagen voor tien uur 's mor
gens een half dozijn en meer borrels op
heeft, is vrij algemeen bekend. Minder
algemeen weet men, hoe de zaak met
Hassoldt is afgeloopen. Bij de rijjool reed
een rijtuig met studenten zijn winkelruit
stuk en richtte groote schade aan. De
maatschappij werd aangesproken, maar
deze wees de verantwoordelijkheid af om
dat de koetsier het rijtuig per dag huurt
en dus aansprakelijk is. De koetsier had
geen geld en Hassoldt kon dus ook geen
geld krijgen. Mr. Kappeyne, die voor hem
pleitte had zijn rekening ingediend met
eene andere uit vroeger tijd, maar deze
werden niet betaald en na allerlei drei
gementen en vertooningen van Hassoldt,
na bedreiging met executorialen verkoop,
heelt Mr. Kappeyne eindelijk zijn eisch in
getrokken en moet de onbetaalde post in
zijn boek openblijven staan. De gebroken
ruit-geschiedenis is zeer treurig voor
Hassoldt afgeloopen, maar de wet is nu
eenmaal niet anders en de diensten door
Mr. Kappeyne bewezen hadden betaald
moeten worden. Hoogstens kan men met
eene bestaande orde van zaken den draak
steken, als men die niet veranderen kan.
Dat zullen de leden van St. Lucas ook
doen. De wijze waarop jurys werken in
zake kunstwedstrijden, schijnt niet in
den smaak der kunstenaars tevallen en
de heer van Eeden, bekend door zijn
satyrisch^ blijspel Het Sonnet heeft nu
een blijspel geschreven Frans Hals, dat
door de leden van St. Lucas zal worden
opgevoerd en waarin de draak wordt ge
stoken met de achtbare heeren juryleden.
De gemoederen zijn zeer verdeeld over
de benoeming van Rudolf Staag tot hoog
leeraar aan de Rijksakademie. Aan de
eene zijde is inen ontevreden, dat er al
weer een vreemde professor wordt bin-
nengeloodsd, en onzen Nederlandschen
kunstenaars een slag in het aangezicht
wordt gegeven, terwijl de leerlingen hun
professor niet kunnen verstaan. Aan den
anderen kant wijst men er op, dat Stany's
werk op de tentoonstelling het werk van
alle Nederlandsche graveurs en etsers
overtrof dank de opdrachten van ver-
