NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
AMERSFOORT, BAARN, BUNSCHOTEN, EEMNES, HAMERSVELD, HOEVELAKEN, HOOGLAND, LEUSDEN, SOEST,
STOUTENBURG, VUURSCHE, SCHERPENZEEL EN WOUDENBERG,
Aan Nederlands Industrieelen.
Het lelot van RÖODEN BASMAN
Feuilleton.
No. 19.
Woensdag 5 Maart 1884.
Dertiende Jaargang
Uitgever: A. M. Slothouwer,
W. ROMBOUTS.
ANEBSFOORTSCHE COURANT.
Abannementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het geheele Rijk1,10.
Afzonderlijke nummers3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdags en des Zaterdags.
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regelsf 0,46.
Iedere regel meer a 0,05.
Voor het Buitenland0,07'
Reclames per regel s 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Advertentiën kunnen ingezon
den worden tot uiterlijk '8 mor
gens ÏO nur des Woensdags en
Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts driemaal
in rekening gebracht.
Onderstaand, ook voor onze plaatselijke
industrieelen, belangrijk artikel nemen
wij gaarne op verzoek uit „de Amster
dammer" over.
Bij vele industrieelen begint zich meer
en meer een zekere tegenzin te open
baren om aan tentoonstellingen deel te
nemen, en niet geheel ten onrechte gaan
zij er slechts schoorvoetend toe over; de
aanvankelijke ingenomenheid met tentoon
stellingen is merkbaar verflauwd, omdat
zij elkander te snel opvolgen en hierdoor
herhalen zich te spoedig de kosten en
lasten, die zij voor de inzenders na zich
sleepende organisatie is in vele opzich
ten niet zoodanig als noodig is om den
lust tot deelneming op te wekken, maar
geeft integendeel vaak aanleiding tot ge
gronde klachtende teleurstellingen dooi
de samenstelling en uitspraken der Jury's
ondervonden zijn vaak maar al te ge
rechtvaardigd, en vele andere oorzaken
dragen ertoe bij, om den reeds bij den
aanvang van de exposities opgewekten
geest van ontevredenheid, na den afloop
nog te doen toenemen.
Maar ofschoon nu deze onvoldaanheid
der exposanten zeer zeker tamelijk alge
meen is, en schier telkens wederkeert,
zoo blijven toch de tentoonstellingen elk
ander onder verschillende vormen en be
namingen, opvolgen en houden zij zich
met afwisselend succes staande. Wel een
bewijs, dat hun nut in algemeenen zin
erkend wordt, dat de belangen der in-
DOOR
En zij? Hoe stond het met haar hartje? Och!
eigenlijk zou zij daarop nog geen voldoend ant
woord hebben kunnen geven. Zij mocht beide neven
wel lijden, de een, om zijne beminnelijkheid de
ander, om zijne oprechtede gelijkheid, maar
voorkeur! bepaalde besliste, voorkeur neen-
die had zij nog niet. Alleen vader hing zij met
onuitsprekelijke teederheid aan en hem te moe
ten verlaten zou haar het grootste kruis zijn
geweest, zóo ging de eene dag voor --- de an
dere na, eentoonig voorbij. Zonder dat er eenige
verandering in hun zamenzijn te weeg werd
gebracht.
IV.
Het kwaad dat ons de wereld biedt;
Draagt vank het goede in 't verschiet;
Want, bij een deeg'lijk, rein gemoed
Maakt ook het einde alles goed.
Nadat Bernard door den ouden Goswijn van
den woedenden hond was bevrijd, vluchtte hij,
in de meening dat hij Bastiaan dood had ge
schoten, ijlings het bosch in en rustte niet eer
voor dat hij mijlen ver weg was. Zijn vader, die
hem den ganschen dag te vergeefs te huis ver
wachtte, maakte zich dermate ongerust dat hij
zich den anderen morgen dadelijk opmaakte om
dustrie er baat bij vinden en hun invloed
op vele toestanden niet weggecijferd kan
worden. Het is dan cok dikwerf zeer
bezwaarlijk voor vele industrieelen om
zich te onthouden van deel te nemen
aan een wedstrijd, die tegenwoordig als
het ware burgerrecht verkregen heeft,
en vooralsnog niet gemist kan worden
in de maatschappelijke orde van zaken.
Zij het ook niet altijd met volle instem
ming en overtuiging, toch achten zij het
om welke beweegiedenen dan ook, niet
raadzaam wegteblijven, daar, waar an
deren den strijd aanvaarden, en worden
zij dikwerf door omstandigheden gedron
gen zich te doen vertegenwoordigen op
een terrein, dat zij eigenlijk liever wensch-
ten te vermijden.
Nu evenwel de Tentoonstellingen meer
en meer het karakter aannemen van par
ticuliere ondernemingen en speculaties,
wordt het zeker ook wensehelijk en noo
dig, dat de positie der inzenders de ver-
eischte wijzigingen onderga, om niet aan
mogelijke willekeur bloot te staanzij
moeten niet alleen beschouwd worden als
de noodzakelijke elementen om de zaak
tot stand te brengen, maar wel degelijk
als de hoofdpersonen, wier belangen zoo
veel mogelijk moeten worden vereenzel
vigd met die van het verbruikende publiek
hebben zij aan de eene zijde plichten te
vervullen en zich te onderwerpen aan de
gestelde voorwaarden en bepalingen, aan
den anderen kant hebben zij ook rechten,
die niet voorbij gezien mogen worden en
die behoorlijk gewaarborgd moeten zijn.
Orn nu zooveel mogelijk rekening te
houden met den tegenwoordigen toestand
en de inzendingen op meer soliden grond
slag te doen plaats hebben dan de gewone
programma's aanbieden om gegronde
klachten en teleurstellingen te vei mijden
en met meer vertrouwen te kunnen expo-
seeren, om onze nijverheid beter en juister
hem te zoeken; wat hem echter dien eerster,
dag niet gelukte om de eenvoudige reden dat
Bernard het bosch verlaten en zich naar Broe
ken begeven had, om van daar naar de hoofd
stad te komen. Hij meende dat, wanneer hij nu
maar dadelijk dienst nam, alle gevaar voor op
sporing en ontdekking wel geweken zou zijn.
De ontaarde zoon daciit volstrekt niet aan zijns
vaders angst; maar was slechts op eigen lijfs
behoud bedacht, zoodat het ook niet in hem
op kwam, om naar huis te schrijven hoe en
waar hij zich bevond. In dien nood snelde de
oude Form, allen wrok vergetende, naar Gos-
wijns hut om daar raad en hulp te zoeken.
Ook daar bracht de tijding van Bernards verdwij
nen groote ontsteltenis teweeg, en Goswijn die
zeer goed begreep waar de schoen wrong, stelde
voor allen te zamen op onderzoek uit te gaan, ten
einde hem door het bericht dat Bastiaan leefde
en buiten gevaar was, tot terugkeeren te be
wegen Moeijelijk was die taak voorzeker, dit
gevoelde de brave oude maar al te goed, om
dat bij zijn tocht door de bosschen zeer goed
ongezien kon hebben volbracht; terwijl de oude
Form maar vol hield dat hij zich nog wel in
het bosch verborgen zou hebben, of dat zij
daarin gewis zijn lijk zouden vinden. Allereerst
werd dus besloten de bosschen te doorzoeken;
waarop Bastiaan heil van zijn bed toeriep„Va
der! neem Wolff dan mede, die brengt u, nu
hij met hem gevochten heeft, zeker op zijn
spoor; maar dan moet gij eerst weer naar de
plek waar gij den hond van hem hebt afgehaald."
Die praktische wenk, werd met bijval begroet
en Form stak den braven jongen de hand toe
met de woorden: „Gij zijt toch een beste kerel!
die zelfs voor uw moordenaar spreekt en hem
geen kwaad wenscht, waarachtig zoo zijn er
niet veel; geef my de hand jongen en laat ons
vrienden zijn!'
bekend te maken en meer naar waarde
te doen beoordeelen, zoude liet wel de
aandacht van onze exposanten verdienen,
om meer zelfstandig handelend op te
treden dan tot dus ver het geval was,
en, door de handen ineen te slaan, eene
krachtiger stelling intenemen dan op an
dere wijze bereikbaar is.
Te dien einde zouden de industrieelen
zich meer moeten aansluiten om hunne
bijzondere belangen tot een algemeen
belang te doen worden, en eene Ver
eeniging moeten vormen met het hoofd
doel, te zorgen, dat op doelmatige wijze
.oor de rechten van allen wordt ge
waakt. Uit deze Vereeniging zoude een
hoofdbestuur moeten worden gekozen ter
behandeling van de dagelijksche zaken.
Dit zou zich in onmiddellijke verbinding
moeten stellen met de comité's, die later
officieel zullen optreden, en zooveel als de
vraagbaak en raadgever der exposanten
moeten zijn. Wanneer noodig, zoude eene
algemeene vergadering der belangheb
benden kunnen worden gehouden ter be
spreking en vaststelling van de te nemen
hoofdmaatregelen.
Door eene te bepalen contributie zoude
eene kas dienen te worden gevormd ter
bestrijding van de onvermijdelijke onkos
ten: voor honorarium der jury-leden, die
door de Vereeniging gekozen, aan de
bevoegde autoriteiten ter benoeming zou
den moeten worden voorgedragen, en van
het défrayeeren van een lid van het
hoofdbestuur, dat als gedelegeerde wordt
belast met de uitvoering der besluiten
en de zorg van de algemeene belangen
der Vereeniging, zooals vervoer en plaat
sing der goederen, contróle en toezicht
op de onkosten en uitgaven enz. Eene
zoodanige contributie zoude van te ge-
ringen invloed zijn op de overige kosten
van inzending, om niet ruimschoots ver
goed te worden door het vooruitzicht dat
Goed Form! luidde het zwakke antwoord, zeg
hem dan maar dat ik het hem vergeef en dat
hij dus daarom ook gerust terug kan komen."
Nadat Oom Goswijn Geerte Mie, die al vast
voor een goeden knapzak had gezorgd, vaarwel
gekust en Bastiaan tot rust vermaand had, trok
het drietal met Wolff, die door Freerk werd ge
leid, inet stevigen marsch op weg. Naauwelijks
herkende de trouwe schrandere hond de plek
of een luid geblaf bewees dat hij de bedoeling
begreep. Dadelijk ging hij. met den neus langs
den grond en den staart aanhoudend in bewe
ging, de mannen vooruit, die werk hadden om
zijn snellen gang te volgen. Weldra kwamen
zij op een dicht begroeide plek, midden in het
bosch onder hoog opgaande boomen gelegen,
of een luid gejank en luidruchtig gesnuffel van
het dier overtuigde de zoekenden dat de ver
miste hier had uitgerust, wat ook weldra over
tuigend waarheid bleek, daar Goswijn een ton
teldoos opraapte, die Form dadelijk voor die
van zijn zoon herkende. Na korte oogenblikkeo
rust ging de tocht weer vooruit, totdat de hond
hen, buiten het bosch, den weg naar Broeken
opvoerde en altijd maar in rechte lijn voort
holde.
Bernard die, zooals wij gezien hebben, zich
daar bevond met het doel naar de hoofdstad
te trekken, verliet juist op dit oogenblik de wo
ning, waar hij zijn intrek genomen had. Hoewel
niet geheel geldeloos, begreep hij toch zeer
goed dat zijn beurs niet genoeg voorzien was
om hem ver de wereld in te brengeu en ge
voelde hij berouw dat hij niet eerst tot zijn
vader gegaan was, die hem niet verlegen zou
hebben gelaten. „Stom," mompelde hy „ver
vloekt stom wat nu begonnen Verder trekken
en gebrek lijden of-- hier blijven en schrijven?
De oude moet afdokken en dan kunnen ze daar
allemaal stikken voor mijn part. Wacht ik zal
voor de inzenders den weg werd ge
opend tot het verkrijgen van deskundige,
onafhankelijke en ijverige jury-leden en
behoorlijk toezicht op huune goederen
en onkosten.
Wanneer eene Vereeniging als de bo
ven bedoelde, waarin alle takken van onze
nijverheid beliooren vertegen wooidigd
zijn, met ernst hare taak begrijpt en,
wars van kleingeestige beschouwingen
en persoonlijke opvattingen, haar hoofd
doel als eene Nationale zaak beschouwt,
dan zal zij genoegzame zedelijke kracht
bezitten om op de medewerking en den
steun van onze Hooge Regeering te mogen
vertrouwen.
Met overtuiging worden deze denkbeel
den aan onze vaderlandsche industrieelen
in overweging gegeven, en mochten zij
bij hen genoegzamen ingang vinden om
de uitvoering ervan mogelijk te maken,
dan moet bepaald bij tijds op handelen
worden aangedrongen immers tijdig ge
noeg om de vereenigde pogingen nuttig
te doen zijn bij de aanstaande groote
tentoonstelling te Antwerpen. Een jaar
tijd tot voorbereiding der deelname is
voor velen niet te lang en spoedig voorbij.
Komt de bedoelde vereeniging wellicht te
laat tot stand, dan zal zij noodwendig
onder veel minder gunstige voorwaarden
werkzaam moeten zijn, dan wanneer zij
zich reeds van den aanvang af rnet de
zaak kan bezig houden.
Reeds werden door verscheiden nijver
heidsmannen van beteekenis blijken van
instemming met deze gronddenkbeelden
gegeven.
Mochten meerderen, wat wij verwach
ten, hunne adhaesie aan dit plan willen
hechten, zij worden beleefd verzocht hun
naamkaartje optezenden aan den onder-
geteckende.
J. A. N. SciIAGEN VAN LEEUWEN.
Amsterdam.
Karei maar schrijven, dat hij bij den oude gaat
en met de duiten hier komt. Drommels neen,
dat niet, dan zag ik er niets van. -- Dus... nog
een paar dagen hier blijven, en van middag
dadelijk schrijven. - Neen, ook niet! dat is ook
mis, want de brief kon verkeerd komen en
als de oude Goswijn het wist, was ik spoedig
in den val. Maar voor den dr! Wat dan?...
Van nacht terug gaan en geld halen, dan kan
ik toch overmorgen nog een heel eind weg ko
men naar Berlijn? Ik wil onder de roodbroeken,
daar helpt niet aan, wat vader ook spookt. Ik
verd...m het nu eer.maal om in de kast te ra
ken, daar heb ik een broer aan dood; ik houd
van de vrijheid. Dus weer naar rnijn logies en
van nacht op marsch, dat is het liedje dat ik
van daag eens zal zingen!" en omkeerende
sloeg hij den afgekomen weg weder in; maar
naauwelijks was hij tien passen den hoek om
of hij bleef, met open mond, doodsbleek en
verbijsterd staan, daar, hij den optocht van de
drie zoekers bemerkte die, met Wolf, aan het
hoofd, recht op hem afkwam. Ware zijn vader
alleen geweest dan zou hij verheugd zijn voort-
getreden; rnaar nu hij Wolff, Goswijn en Freerk
ook bemerkte, sloeg hem de schrik om het hart,
en snel beraden als hij altijd geweest was, zag
hij naar een uitweg om. Zijn eerste werk was
den hoek weer om te vlieden; doch hij was
reeds gezien en herkend, want hij hoorde zijn
vader uit alle macht roepen„Bernard! wacht
toch mijn jongen! u zal geen leed geschieden,
wij komen u halen, wacht toch!"
Wordt vervolgd.
