NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
De laatste der Calero's
N°. 10.
Woensdag 4 Februari 1885.
Veertiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentiën:
BINNENLAND.
Feuilleton.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Per 3 maaudeii 1.Eraneo per post door bet gcheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdags eu Vrijdags.
Van 16 regels 0.40iedere regel meer B Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Bij kon. besl. van f23 Jan. 1885,
no. 18 is bepaald:
Art. 1. Hulponderwijzeressen, in Ned.-
Indië aan de openbaie lagere gemengde
scholen aangesteld zijnde, genieten eene
bezoldiging van f 125 's maands met 4
driejaarlijksche verhoogingen, ieder van
f25 's maands, alsmede vrije woning ol
schadeloosstelling voor huishuur tot het
zelfde bedrag dat thans voor onderwijzers
3e klasse is of later mogt worden vast
gesteld.
Art. 2. Ons tegenwoordig besluit is
niet van toepassing op de onderwijzeres
sen, die reeds aangesteld waren op het
oogenblik van het in werking treden van
dit besluit.
Bij Kon. besl. is benoemd tot
notaris binnen Oldebroek, J. H. C. Smeltzer,
candidaat-notaris te Driebergen.
Bij Koninklijk besluit van 19 Januari
is de vereeniging tot christelijke verzor
ging van Krankzinnigen en Zenuwlijders
als rechtspersoon erkend.
De heer Lindeboom schrijft in dc
Bazuin, dat reeds voor meer dan een
derde van de eerste serie (groot f 50.000)
is ingeschreven.
In tegenstelling van een bericht,
in ons laatstvoorgaand nummer, om
trent den zorgelijken toestand van Z. M.
den Koning, bericht men nu, dat de Ko-
zich vrij wel gevoelt. Wel heeft Z. M.
gedurig aanvallen van zijn oude kwaal,
de nierziekte n. 1., maar dat maakt zijn
toestand niet zorgwekkend. Wordt deze
nierkwaal niet erger dan kan naar
menschelijke berekening de dokters
meenen het, de Koning nog lang ge
spaard blijven.
Indien de geruchten geloof verdie
nen, dan is Prinses Hendrik verloofd met
Prins Albert van Saksen-Altenburg, gebo
ren 14 April 1843, Luitenant-Generaal in
Russisclien dienst, zoon van wijlen Prins
Eduard van Saksen en van wijlen Prinses
Reutz-Greitz.
H. K. H. Prinses Hendrik is voor
onbepaalden tijd naar het buitenland ver
trokken.
Het Paleis op den Kneuterdijk,
door den laatst overleden Kroonprins be
woond, is door aankoop het eigendom
geworden van den Staatsraad, Jhr. Mr.
van Ilumalda van Eysinga.
Uit 's-Gravenhage bericht men
ons, dat de Minister van Marine door
eene ernstige ziekte is aangetast, waar
door hij natuuilijk geen aandeel nemen
kan aan de werkzaamheden in zijn de
partement.
De eerste zitting in dit jaar van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, die
aanvankelijk bepaald was op 10 Februari
is, naar men ons bericht, nog uitgesteld.
Bijzondere ingenomenheid met de
totstandkoming der liberale Unie toonen
zelfs vele liberale bladen niet.
Bepaalde antipathie tegen haar gevoelen
ze wel niet, maai de wijze, waarop deze
Unie tot stand kwam, geeft hen, naar
het schijnt, geene genoegzame waarbor
gen voor de toekomst.
In een onbewaakt oogenblik heeft een
der opstellers van het reglement, dooi
de woorden «bestrijding der kerkelijke
partijen" in Art. 1. neer te leggen, de
eigenlijke bedoeling der liberale Unie,
naar de meening van dien opsteller
althans, blootgelegd. Daar stak de storm
op. De meeste gematigde liberalen kwa
men met kracht tegen deze kwalificatie
op. Het gevolg was, dat aan deze be
ruchte zinsnede een beentje gelicht werd
en zij al spoedig uit artikel 1 verdween.
Zij, door wier toedoen deze verdachte
uitdrukking werd geschrapt, zijn zeker
de slechtste liberalen niet.
Zij bewezen aan de toekomst der libe
rale Uni een wezenlijken dienst.
Ook de Utreehtsche Courant, een erkend
liberaal blad, bespreekt in twee hoofd
artikelen de liberale Unie en noemt daarbij
de leuzeastrijd tegen de kerkelijken"
onjuist en niet waardig.
sAl is de leuze nu uit de statuten der
liberale Unie verdwenen," zegt het blad,
»zij is daarmede niet weggenomen uit
de herinnering, maar blijft aan hare ge
schiedenis nauw verbonden."
Het totaalbedrag van giften voor
de Amsterdamsche weikverschaffing, bij
de commissie aldaar tot hiertoe ingekomen,
is f 137556,16.
Vrijdag overleed, zeer onverwachts,
de heer A. L. Boeser, Hoofd der Bur
gerschool te VFeesp, directeur der Rijks
normaallessen te Naarden. Hij was een
man van groote bekwaamheid en steeds
vol ijver in het behartigen van de belan
gen van het Openbaar Onderwijs.
Door zijne rekenboeken, die bet eerst
met de geestdoodemle cijfermethode bra
ken, maakte Boeser zich door liet ge-
heele land bekend. Allen, die hem per
soonlijk leerden kennen, zullen zijne ver
diensten op de rechte waarde weten te
schatten, want Boeser behoorde tot die
weinige mannen, wier meerderheid ooger.-
blikkelijk door ieder, die met hem in
aanraking komt, wordt erkend, en dien
men zich, zij het ook onwillekeurig, tot
model kiest. Zijn gemis zal in de onder
wijswereld diep worden gevoeld.
De werkzaamheden aan de Gooische
Beetwortelsuikerfabriek, onder Naarden,
van den heer Dudok van Heel, zijn Zater
dag geëindigd. Er werden ruim dertien
millioen kilogram beetwortelen verwerkt.
Aangaande Pieter Bruinsma, den
overwinnaar in den schaatsenwedstrijd te
Leeuwarden, bevat het Nieuwsbl. voor
Ned. het volgende
»Pieter Bruinsma is geboren te Lem
mer. Zijn vader was schipper. Hij is de
jongste van tien zonen en op 't oogen
blik 27 jaren oud (24 November gewor
den). Thans kapitein eener veerboot, die
van Sneek nnar de verschillende andere
steden in Friesland vaart, is bij zeer
werkzaam, zoo zelfs, dat zijne superieuren
hem soms moeten dwingen, om rust te
nemen.
«Zijn gestalte is lang en gezet; zijn
haar en baard zijn blond. Hij is nooit
uitgelaten druk, en spreekt niet meer
dan het lioogstnoodige. Hij gaat zich
nooit aan sterken drank te buiten, doch
drinkt van tijd tot tijd zijn borreltje
evenals ik en een ander. Alle jaren in
October begint hij levertraan te gebrui
ken en tegenwoordig eet hij, met het
oog op de wedrennen, dagelijks 30 rauwe
eieren. Ook zijne moeder is een stoere
rijdster geweest en won o. a. eenmaal
in den tijd van eene week negen prijzen
met hardrijden.
jDie thans reeds bejaarde vrouw drukte
hem voor zijn vertrek aan het hart en
zeide: «Pieter, toon heden dat ge man
en Fries zijt, want hier geldt het de eer
van Vorst en Vadeiland." Met die aan
moediging ging hij op weg en overwon.
»Toen hij alleen de baan afreed, om
dat zijn tegenpartij weggebleven was,
had hij zijn bovenbroek aangehouden en
kwam terug met een groote scheur in
het kruis, zoo krachtig zet hij zijn bee-
nen af.
Professor G. D. L. Huet heeft in
eén schrijven aan het Leidsche Studen
tencorps aangedrongen op het afschaf
fen van den groentijd. In vergaderingen,
door de studenten daarop gehouden, heeft
men aan het verzoek van den rector-
magnificus in zooverre voldaan, dat men
besloten heeft »de ladder" afteschaffen,
zijnde deze een lokaal, waarin inden avond
het ontgroenen plaats heeft, en dat zijn
naam te danken heeft aan de steile
trap, die er naar toe leidt.
Vóór 25 Februari worden van de
verschillende liberale kiesvereenigingen
in ons land berichten ingewacht, bij den
heer J. Voute, Secretaris van Burger
plicht te Amsterdam, of zij al dan niet
tot de liberale Unie toetreden.
Tot Directeur-boekhouder dergemeente-
lijke gasfabriek te Hilversum is benoemd
de heer H. M. Andriessen, Directeur der
gemeente-gasfabriek te Bolsward.
De laatste drie schilderijen, kunst
stukken van Frans Hals, nog aanwezig
in het hofje van Beresteijn te Haarlem,
hebben helaas, ons land verlaten en
zijn voor de som van ƒ50000 naar Pa
rijs getransporteerd.
Mejorikvrouw Bichon Viscli te
's-Hage en mej. F. Bijleveld aldaar, heb
ben een bazaar gehouden voor hei ameu
blement van het te bouwen weeshuis
te Neerbosch. De opbrengst was ruim
ƒ1300.
Als een merkwaardige bijzonderheid
mag wel genoemd worden, dat de te
Schoonhoven wonende schipper. G. Ver-
meij, oud 85 jaren, met zijne dochter,
oud 64 jaar en zijn kleinzoon, oud 41
jaar, benevens zijn achterkleinzoon, oud
13 jaren, alzoo vertegenwoordigende 4
geslachten, op Zondag 25 Januari geza-
melijk een reisje op schaatsen hebben
gemaakt.
Het Hoofdbestuur der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen had besloten,
ter herdenking aan haar 100-jarig be
staan, eene opleidingsschool voor be-
waarschoolliouderessen op te richten.
Wat de afdeeling Nijmegen beweegt te
gen dit besluit overal antipathie te ver
wekken, welen we niet; maar zeker is
het, dat naar aanleiding van hare be
zwaarschriften, schier overal vergaderin
gen worden gehouden, om het voor en
tegen te wikken en te wegen. Op vele
plaatsen gaat men met het voorstel
Nijmegen mee; elders verklaart men er
zich weer tegen.
Ds. P. Scheltema, sedert 1848 ar
chivaris der gemeente Amsterdam en
sedert 1851 archivaris der provincie
Noord-Holland, is op 72-jarigen leeftijd
aldaar overleden.
De heer J. R. H. de Jong heeft bij
breedvoerig schrijven, aan den Raad dei-
gemeente LUrecht concessie gevraagd,
voor het leggen van een tramwegnet in
de openbare straten der gemeente Utrecht
en het daarop doen bewegen van tram
wagens, tot het vervoer van personen en
goederen, getrokken duor paarden of
muildieren.
De plannen voor den Oosterstoom
tramweg, sectie WageningenOosterbeek
zijn Zaterdag in het hotel Steuk, te Wa
geningen, ter inzage gelegd. De lijn komt
geheel aan den noordelijken berrn van
den Rijksstraatweg te liggen. In het dorp
Renkum, ter hoogte van de huizen van
de heeren De Haas en Mijnlielf, is eene
wisselplaats. Over de Heelsumsche beek
zal naast de schapenbrug een steenen
duiker worden gebouwd. De aanwijzing
geschiedt aanstaanden Donderdag, en de
aanbesteding zal Zaterdag te Utrecht
plaats hebben.
Voor eenige dagenis Ds. Hattink,
Predikant te Harderwijk, des morgens om
10 uren, in zijne woning van de trappen
gevallen, waarbij hij zich ernstig bezeerd
heeft. Het is te hopen, dat de man, die
algemeen geacht en bemind is, voor zijn
gezin en zijne gemeente gespaard blijft,
hoewel zijn toestand zich vrij ernstig laat
aanzien.
uit het Italiaansch van
vitt0ri0 bersezi0.
1) De beroemde professor Fuloi wischte
zich het zweet van 't voorhoofd af na
zijne lange verhandelinghet gesprokene,
met wegslepende welsprekendheid voor
gedragen en van groote geleerdheid en
zaakkennis getuigend, was tevens in de
hoogste mate belangwekkend geweest,
getuige de warme algemeene toejuichingen
van bet talrijke, uitgelezen publiek, dat
als vastgekluisterd aan de banken van
het groote amphitteater der universiteit,
zijne woorden met steeds klimmende
aandacht had gevolgd.
Met de grootste duidelijkheid en met
een overvloedigen schat van wetenschap
pelijke bewijzen en van voorbeelden aan
zijne praktijk en aan de studie van het
leven in al zijne openbaringen ontleend,
had hij de onverbiddelijke gevolgen van
die fatale en blijvende wet in de biologische
wereld, de wet der overerving, aange
toond en haai de plaats aangewezen, die
zij bekleedt in dat onmetelijke drama
der omwentelingen van het organische
leven.
Beginnende met de laagste en een
voudigste en stap voor stap opklimmend
tot de hoogste en meest samengestelde
organismen, en die geheimzinnige, ver
borgen macht, die wij het noodlot noemen,
in haren voortgang r.avorschend, eeist
in die verzameling van bestanddeelen
zonder eenig bewustzijn en vervolgens
daar waar-het bewustzijn en de wil tus-
schenbeide komen, gesteund, voortge
dreven en bepaald door de instincten en
de hartstochten, was de kundige spreker,
na even sommige praktijken der veefok
kers ter verkrijging van gewenschte wijzi
gingen in de dierenrassen te hebben
aangestipt, meer bepaald blijven stilstaan
bij het edelste gewrocht der schepping
den mensch.
Met krachtige en verontwaardigde
woorden had hij zijne verbazing te kennen
gegeven, dat ten opzichte van den mensch,
die toch de voornaamste bewoner dezer
aarde is, degene waaraan zij, zooals hij
zich uitdrukte, haar zedelijk karakter te
danken heeft, zoo groote zorgeioosheid,
zoo groote miskenning plaats vond der
eenvoudigste regelen, die bij het sluiten
van huwelijken in aanmerking dienden
te komenen hij had er op gewezen
hoe, daar niemand er aan dacht, om in
eigen kring te voorzien in deze hoog
ernstige zaak, noch het individu, noch
de hoofden van familién, noch de burge-
lijke autoriteiten, zoodat de invloed van
liet wel is waar onbewuste, maar ten
minste door de wetten der natuur op
geheimzinnige wijze gericht wordend
instinct, van nu aan vernietigd zijnde en
niet vervangen wordend door bepalingen
op rede en wetenschap steunend, hoe nu
deze gewichtige zaak overgeleverd bleef
aan schier immer noodlottige belangen
en wenschen, aan overweldigende harts
tochten, voortvloeiend uit onbeteugelde
maatschappelijke toestanden.
Hieraan zeide bij ook dat grootendeels
was toe te schrijven die pliysieke verar
ming der tegenwoordige geslachten, voor
namelijk der stadsbewoners. Terwijl bij
hiervan anderdeels de medische faculteit
beschuldigde, die bloedige school, die van
't begin tot bijna op de helft der vorige
eeuw oppermachtig heerschend, door het
misbruik, dat zij van aderlatingen maakte,
het bloed der vaders en grootvaders had
verarmd en hen aldus veroordeeld had
aan hunne nakomelingen zwakke spieren
en verarmde zenuwachtige gestellen over-
tedragen, waaruit die algemeen heer-
schende zenuwziekte en die besluitelooze,
zwakke, verwijfde en ijdele karakters
voortkwamen, eene ijdelheid, die vaak tot
krankzinnigheid voert, en die ontaardt
in eene steeds toenemende en aangroeiende
zelfmoord-epidemie.
Met al den gloed der ware welspre
kendheid wees hij er op, hoe het de plicht
was van een ieder, om in eigen werkkring
en naar eigen vermogen mede te werken
tot verbetering van een dusdanigen staat
van zaken. Misschien, zoo ging hij voort,
zal er een tijd komen, waarin men het
niet langer strijdig zal achten met onze
vrijheid, dat de maatschappij, welke het
recht meent te hebben de zonen aan het
huisgezin te ontvoeren, om ze tot soldaten
te vormen en het onderwijs verplichtend
te stellen zelfs voor het kind van den
behoeftige die broodsgebrek lijdt, dat zij
ook tusschenbeide kome, om te verhoeden
dat eene bloeiende, achttien-jarige maagd,
onder bescherming van het wetboek,
onder voorwendsel van het huwelijk, ge
koppeld voor de aan een afgeleefden
wereldling, bedekt met al de wonden dei-
zedeloosheid, vol ondeugden en kwalen,
die op de kinderen de gevolgen der uit
spattingen waaraan bij zich heelt schuldig
gemaakt, zal overbrengen om te beletten
dat de teringzieke, de lijder aan vallende
ziekte, de krankzinnige in een volgend
geslacht der maatschappij eene reeks van
ongelukkigen toevoege, voor wie het leven
slechts éene eindelooze ellende is en die
voor de maatschappij op zijn zachtst ge
sproken waardeloos zullen zijn,maar waar
schijnlijker nog schadend en verzwakkend
op haar zullen werken en haar eene
nieuwe bron van besmetting worden.
Maar in dien tusschcntijd, zoo ging hij
voort, rustte op een ieder, die zich bewust
is eene dier gevaarlijke krankheden in
zich om te dragen, de zedelijke, vader
landslievende en menschelijke verplichting,
zich van het huwelijk te onthouden was
het de plicht der geneeshceren aan de
verblinden de oogen te openen en de
getroffenen hun noodlot te openbaren en
hen de noodzakelijkheid te doen inzien
van eene deugd, waartoe alles hen dwingt;
was het de plicht van vaders en voogden
om weerstand te bieden aan alle verlok
kingen der hebzucht, aan alle drogredenen
van den hartstocht, zelfs van den meest
oprechte en zich te verzetten tegen die
huwelijken, die slechte verderfelijke en
rampzalige gevolgen na zich kunnen
slepen.
(Wordt vervolgd).
