NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND.
N°. 50.
Woensdag 24 Juni 1885.
Veertiende Jaargang
Brieven over Volapiik.
Maggie Wilson.
abonnementsprijs
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
advertentiEn:
Zij die zich met
1 Juli op de Nieuwe
Amersfoortsche Courant
abonneeren ontvangen de
voordien tijd te verschij
nende nos. gratis.
BINNENLAND.
Feuilleton.
minora.
AMEBSFOORTSÜHE COURANT.
VOOR
Per 3 maanden ƒ1.Franco per post door liet gcheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
lugezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdags en Vrijdags.
Uitgever A.M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
Van 16 regels 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Kö no lil, no piikolöd!
Kö stupel, seilolöd
Tweede Brief. Jleyer, J. M.
d. i. Waar geen oor is, spreek daar niet,
Waar een dwaas is, moet gij zwijgen.
J. M. Schleyer.
Waarde Vriend,
De stelling uit mijn vorig schrijven,
«dat voor onzen tijd eene interna
tionale taal noodzakelijk is," kondigt
daarmede reeds het thema voor dezen
brief aan.
Voor onzen tijd een internationale
taal! Onwillekeurig denk ik bij die
woorden dat anioma had ik bijna
gezegd aan de grootsche uitvin
dingen onzer negentiende eeuw. Sinds
Savary, Watt en Bulton den stoom
als beweegkracht hebben aangewend
is de eene geniale uitvinding de andere
met stoom gevolgd. Spoorweg, Stoom
boot, Telegraaf, Telefoon en Wereld
post met al hunne bestaande en toe
komstige variaties, hebben eene ge-
heele omkeering in onze maatschap
pelijke toestanden teweeggebracht.
Reeds onze Maestro da Costa zong
in zijn «Lied van 1840" met zijne
gewone zienersgave: vergun mij
de aanhaling van het zoo bekende
gedeelte:
Een nieuwe loopkring is voor heel deez aard be
gonnen
Het zeegevaarte voelt zijn ingewanden leven,
En roept geen drijfkracht meer van buiten om te
zweven.
Jameer! de vrije zee, waarin de stoomboot zwemt,
En'saardrijks vaste korst in ijz'ren band geklemd,
Waarop de spoortrein gonst, wedijveren met
elkander.
Zie langs zijn tweelingslijn dien feilen Salamander.
Vuur sist het uit zijn buik, die rammelt over de
aard
Hij voert bevolkingen en legers in zijn staart,
Metalen tenten, die met bliksemende wielen
Wat stand houdt waar hij schreeuwt, verplett'ren
en vernielen.
Hij runt, hij vliegt, hij rukt, verwaten en verwoed
Afgronden in 't gezicht, en bergen te gemoet,
Die wijken, of doorboord een open heirbaan laten.
De steden uaad'ieu tot elkander; Volken, Staten,
Dooi kruisen, mengen zich. Een zelfde stoom-
krachtvaart
Sleept heel ons menschdom voort, en effent heel
onze aard.
Ja, die «feilen Salamander",
wij vergeven da Costa om de schoo-
ne schildering gaarne dat woord van
zijn verstokt conservatisme ja,
die felle Salamander, alias sooor-
trein, heeft met zijne aanverwanten
stoomboot telegraaf en teleloon een
machtigen bond tegen de afstanden
van voorheen gesloten. Zoo gespierd
mogelijk geelt ons da Costa van dat
verbond eene voorstelling.
Als een besje in de vorige eeuw
het wagen dorst per trekschuit van
Amsterdam naar Rotterdam te rei
zen ge kondt zeker zijn, dat zij
onderweg zonder overhaasting een
paar kousen gebreid had. Enthans?
O tempora, o moresOnderstel dat
hetzelfde besje hetzellde paar kou
sen in onzen wagon le klasse zou
afmaken. Ik ben er overtuigd van
dat zij te Madrid reeds lang, even
als Rosaura van Fiore, op een mata
dor verliefd was, eer zij hare taak
volbracht had.
Mocht gij ooit reiziger worden,
mijn Waarde L., 't zij voor een han
delshuis, 't zij als erfgenaam van
Rothschild, dan heb ik medelij
den met de vuurproef, die gij eerst
ondergaan moet. Neem aan, dat gij
alleen ons kleine Europa bereizen
wilt: dan hebt gij minstens een do
zijn talen te leeren om U overal
verstaanbaar te maken.
Gij zult dat te kras vinden en
zeggen, dat gij het met Fransch,
Duitsch en Engelsch al vergenoeg
brengen zult. Toegegeven, maar
gij kunt ook niet ontkennen, dat gij
over die drie talen minstens zes jaar
noodig hebt. En nu vraag ik U, in
gemoede af: is het niet dwaas over
een doel zes jaar te besteden, als
men evengoed, zoo niet beter, dat
zelfde doel (inzake door Volapük) in
hoogstens één jaar kan bereiken?
Niet alleen het spoorweg- ook het
telegraafnet breidt zich dagelijks
da Costa zou misschien zeggen
schrikbarend uit. De afstand tus-
sehen Oude en Nieuwe wereld is
door de snelheid der electrische vonk
als het ware weggeslonken. Reken zelf
maar uit Lubertus; van uwe school
jaren al' zijt gij een matador in de
edele «cyferkonste" geweest: Ame
rika ligt van ons 1UÜ0 uren 40
dagen en nachten wandelens. Eene
depêche nu heeft slechts het vijfhon
derdste gedeelte van dien tijd noo
dig, zegge twee uren, om van
den Eamle van Overzee tot ons te
komen. Het gebruik van dit zoo prac-
tisch correspondentie-middel neemt
dan ook hand over hand toe.
Hoe gemakkelijk zou het nu zijn,
als alle volken daarvoor ééne taal
gebruikteneen alfabet heel't men
reeds, waarom nu ook geen B ge
zegd en een taal er bijgenomen.
Daarenboven zijn sommige talen ten
eenemale ongeschikt voor telegrafie:
de Chinees b.v. neemt zijne toevlucht
tot het Engelsch, en daar deze taal
op hare beurt eene massa klanken
niet kan teruggeven, moet men bij
het Fransch of Duitsch leentjebuur
spelen ten minste zoo zegt
Schleyer, en die zal het met zijne
40 talen wel weten Voorwaar,
Volapük zou in deze een onschatba-
ren dienst bewijzen, temeer daar
hare laconische kortheid ook gelde
lijk voordeel oplevert.
Ik geloof niet, mijn waarde, dat
wij samen de Antwerpsche tentoon
stelling zullen bezoeken, zooals wij
het genoegen met onze Amsterdam-
sche hadden. Nu, liet behoeft ook
niet, want wij hebben nu eenmaal
een idéé van zoo'n mikrokosmos.
Weet ge nog wel: Hier advertenties
en opschriften in Engelsch, Duitsch,
Russisch, daarltaliaansch, Deensch
Fransch, ginds die figuurtjes
schijnen wel teekeningen van een
scholier in spé foei, spot zoo niet,
't is geschreven door de zonen van
het Ilemelsche Rijkhier hebben
we weer hiëroglyphen van Maleisch,
Arabisch, en ra,-ra,-wat-is-dat?
De handelaars der [uitgestalde wa
ren zitten er dan ook leelijk mee
in de klern; zoo gaarne houden zij
eene lofspraak op hunne koopwaar
maar, helaas, hoofdschuddend mom
pelen zij van de voorbijgangers en
toehoorders, iets dat veel gelijken
moet op: «Aures habent et non
audiunt". Wat raad? Men over
handigt U eene reclame in 3 of 4
talen geschreven, en 't zou nu on
dankbaar van U zijn, van U Hollan
ders, Engelschen, Chineezen, Russen,
Italianen, Spanjaarden, Franschen,
Turken, enz. enz. zoo ge niet uw
eigen landstaal er bij vondt.
Of hier voor verkooper zoowel als
voor kooper ééne taal gewenscht
ware wie zal bij helderen zonne
schijn zeggen: de duisternis van den
nacht heerscht om mij
Evenmin wil ik het nut aanwij
zen, dat in dezen tijd van concuren-
tie een internationaal handels- en
advertentie-blad in ééne taal geschre
ven stichten zou. Reeds Schleyers
Volapükabled" kan het in minia
tuur aautoonen.
Ik zal u niet meer vragen, mijn
waarde, is eene wereldtaal noodig
geworden
Vroeger heb ik wel eens met
blinden over kleuren getwist, gij
weet het; maar met dat onbe
gonnen werk heb ik voor goed ge
broken.
Juist nu ik wil eindigen, valt mij
nog iets te binnen. Ik heb onlangs
iemand hooren zeggen«Als de be
oefening van Volapük algemeen ge
worden is, dan is het nog vroeg
genoeg voor mij." Ik wil niet ont
kennen, dat in die woorden een
glimp van eene garstige waarheid
ligt opgesloten, doch ik zog met
Placidus
Meng een droppeltje waarheid on
der een emmer vol leugen,
Aanstonds kleurt zich 't geheel,
of het geen leugen meer is.
En dat droppeltje waarheid is dan
de quaestie, dat Volapük in hare be
oefening op het conventioneele rust.
Dit is zoo; eerst bij algemeene be
oefening levert zij hare gewenschte
vruchten op. Maar 't is ook waar,
dat men daartoe niet geraakt door
te wachten: Stilstand is achteruit
gang; door Eendracht tot macht,
zij hier de leuze.
Om de voorstanders niet te ont
moedigen, en den vijanden van Vo
lapük geen wapen in de hand te
geven, zij gezegd, dat de Wereldtaal
meer beoefend wordt dan sommigen
wel rneenen. (Zie ingezonden stuk
van No 48). Want deze schepping
op taalgebied, eenig in hare soort,
is te groot om ooit verloren te
gaan: zij zet de kroon op alle uit
vindingen onzer stoomeeuw.
Keulen en Aken zijn niet in één
dag gebouwd, aanhouden doet win
nen; iedere weg, ook die naar het
verhevenste doel, moet stapsgewijze
worden afgelegd. Deze drie onbe
twistbare waarheden heeft Volapük
hoog in haar vaandel geschreven.
Ontvang, mijn waarde, de oprech
te groeten van
Juni 85.
t. t.
T. PLUIM.
volapükatidel.
Uit Königswart wordt geschreven,
dd. 20 Juni
De Koning der Nederlanden vertoeft
nu vijf dagen in onze vriendelijke bad
plaats, en te oordeelen naar de vroolijke
stemming, waarvan Z. M. blijken geeft
op zijn wandelingen met de Koningin en
het Prinsesje, dat ook hier aller lieve
ling is, schijnt het den Koning in ons
eenvoudig maar aan natuurschoon rijke
Königswart even goed te bevallen als
in de voorname badplaats Karlsbad.
Reeds op den weg van Karlsbad naar
hier. welken de Koning zooals men weet
per rijtuig 3Üegde, was hij verrast door
DOOR
10)
Slechts Oswald had het van haar kun
nen verkrijgen de piano weder te ope
nen, en toen haar eerste lied in de kamer
weerklonk, werd het hem le moede als
was de weleer zoo gevierde Alice Wilson
nit haar graf verrezen om zich in deze
reine meisjesziel te nestelen en den ern-
stigen, zwaarmoedigen broeder te doen
gevoelen welk een strijd haar Berthold
eens gestreden had, vóór hij zich geheel
aan de kunst en aan haar kon toewijden.
Na dat eerste lied waren er meer ge
volgd meer en meer gevoelde Oswald
de geheime aantrekkingskracht van dit
schoon geluid, tot eindelijk ook Maggie
zich weder geheel aan haar studie over
gaf en er weldra geen dag meer voorbij
ging zonder dat de langgesloten piano
geopend en bespeeld werd. Langzamer
hand waren deze genotvolle uren voor
beiden een bron van nieuw leven ge-
Worden, en zelfs mevrouw van Velheim
luisterde onbespied meer dan eens naar
dit aanlokkelijk Sirenengezang.
Toen het laatste accoord van Maggie's
lied door de lucht klonk, schreed Oswald
met zijn moeder langzaam door den
grooten tuin naar hun woning toe. Reeds
van verre hadden zij Maggie's gezang
meenen te hooren en toen zij zich hier
van overtuigd hadden, bleven beiden onder
de geopende vensterramen staan, waaruit
haar stem weerklonk, om ongestoord en
ongezien getuigen van haar eenzaamheid
te kunnen zijn.
Intusschen had het jonge meisje twee
lievelingsliederen van Oswald ter hand
genomen, het «Es war ein alter Ivonig"
van Anton Rubinstein, en het: «Tiefim
Herzen trag ich Pein" van Robert Schu
mann. Beide zong zij onbeschrijfelijk
weemoedig, en wellicht schooner dan
zij het tot dusveue voor Oswald had ge
daan.
«Uw lievelingsliederen, Oswald fluis
terde zijn moeder.
Als eenig antwoord knikte hij slechts
met het hoofd en zond een dankbaren
blik naar boven.
Toen alles verstomde en zij duidelijk
het raam hoorden sluiten, begaven beiden
zich zwijgend naar het woonvertrek.
Juist toen zij wilden binnentreden, ver
scheen Maggie op den drempel, die, niet
wetende, dat het reeds vrij laat was,
nog eens een eenzame wandeling door
den tuin had willen maken om dan aan
het hek grootmama en Oswald af te
wachten.
«Is 't dan reeds zoo laat was 't
eerste, wat haar uit den mond viel. «Ik
had u juist een eindweegs tegemoet wil
len gaan de avond is zoo onbeschrijfelijk
zacht
Veel werd er dien avond niet meer ge
sproken vooral Oswald muntte uit door
zwijgen. Spoedig werd daarom het goede
nacht toegewenscht en weldra hadden allen
zich ter ruste begeven. Had de zoete
vergetelheid van den slaap Maggie en
haar grootmama spoedig de uitspanningen
van den dag doen vergeten, Oswald daar
entegen had nog geen oog geloken, toen
de eerste zwakke stralen der opkomende
zon den horizon kleurden.
Ditmaal waren het geen gewichtige
brieven of zaken, waar hij over nadacht
en peinsde ditmaal was 't Maggie's
beeld dat hem steeds bezighield en niet
wilde verlaten. De allerliefste gestalte
van zijn nichtje had hern steeds meer en
meer geboeidhij had zich dit echter
steeds uit hoofd en hart willen praten.
Hij, een man, die, ofschoon in de kracht
van zijn leven, toch niet meer tot de
jeugdigen van dagen kon geteldd worden
hij zou de hand uitstrekken naar dien
parel'? Immers, de liefelijke gestalte van
18 jaren kon slechts vadei lijke, hoogstens
broederlijke liefde voor dezen ernstigen
man ondervinden en deze zou haar
dan niet gelukkig kunnen maken zooals
hij het wel wenschte Neen, voorwaar!
Dat kón, dat mócht niet 1 Het was slechts
een zuiver droombeeld zonder leven, zon
der hoop
En toch had hij niet in Maggie een
zekere verandering kunnen bespeuren?
Meende hij niet in haar onvermoeide,
kleine zorgen voor hem méér dan kin
derlijke genegenheid te bemerken Mis
schien 1 Zóó zij hem eens kon lief
hebben welk een hemel op aarde
Gedachten van liefde en hoop kwelden
hem dezen nacht meer dan anders en
toen eindelijk de eerste heldere zonne
straal op zijn gelaat viel, sloot zich het
vermoeide oog en hij droomde, dat zijn
schoonste wensch vervuld werd.
Eenige dagen later ontving mevrouw
van Veldheim een briefje van haar goede
Hollandsche kennis, die voorstelde den
volgenden morgen gezamenlijk de Drachen-
fels te bestijgen. Oswald en Maggie had
den dit plan ten zeerste toegejuicht en
zonder talmen werd een toestemmend
antwoord gegeven.
Den volgenden morgen om 7 uur ver-
eenigde zich het gezelschap op Villa Maggie,
bestaande uit mevrouw de douarière Van
Langenfeld, haar dochter Eugénie, bene
vens haar zoon André. Welgemoed gaf
men zich aan de zorg van den voerman
over, die hen tot Königswinter zou bren
gen, van waar dan de tocht zou aange
vangen worden. Vergezellen wij hen
niet op dit uitstapje, maar stellen wij
u een oogenblik de nieuwe gasten
voor.
Mevrouw de douarière van Langen
feld keerde met haar dochter van een
buitenlandsche reis naar Holland terug.
Op de zwakke gezondheid van Eugénie
had dit verblijf in het Zuiden echter
geen bijzonder heilzamen invloed uit
geoefend, ofschoon zij haar moeder
reeds meermalen had verzekerd, dat
zij zich thans veel beter en sterker ge
voelde.
Deze alleen wilde de waarheid der
bekentenis niet inzien. Voor haar was
en bleef Eugénie de teringachtige doch
ter van den vader, die reeds in de kracht
van zijn leven aan deze verraderlijke,
meedoogenlooze kwaal oveileden was.
Wordt vervolgd