NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
toe MÉsische Vertelling,
VEROORDEELD.
N. 38.
Woensdag 12 Mei 1886.
Vijftiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
BINNENLAND.
F euillet on.
stot-tai.
AMIRSF001TSC1E COURANT.
Pet 3 maanden 1Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van I6 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Tweede Kamer is bijeen ge
roepen tegen Dinsdag 18 Mei ten half
twee ure.
Uit Berlijn wordt aan de N. R. C.
geseind
Bij den Duitschen Bondsraad is een
ontwerp-besluit ingediend, om aan de
Nederlandsche vlag het recht van kust
vaart te verleenen. Volgens de rijkswet
van 1881 hebben alleen Duitsche sche
pen het recht ter uitoefening dezer vaart,
maar kan het met toestemming van den
Bondsraad ook aan buitenlandsche sche
pen worden toegekend. Tot de vreemde
vlaggen, die ter uitoefening van dat be
drijf zijn toegelaten, behoorde de Neder
landsche vlag nog niet. Met het oog
hierop zegt het Montagsblatt: «Volgens
de memorie van toelichting bij het thans
ingediende ontwerp-besluit, moeten er
zich onlangs omstandigheden hebben op
gedaan, volgens welke het voegzaam
wordt geacht, ook aan de Nederlandsche
vlag de uitoefening der Duitsche kust
vaart toe te staan. Nadere inlichtingen
zijn er niet bijgevoegd en zullen eerst
bij de beraadslagingen in den Bondsraad
worden gegeven."
Naar ik hoor, is de aanneming van
het voorstel om Nederland weder tot de
kustvaart toe te laten, zoowel in de com
missie van den Bondsraad, als in de vol
tallige vergadering van den raad valko
men verzekerd. De Rijksdag heeft in deze
aangelegenheid geen beslissende stem,
zoodat de zaak beslist is, zoodra zij door
den Bondsraad wordt goedgekeurd.
De Duitsche regeering is voorts thans
toegetreden tot het voorstel van Neder
land om een internationaal congres te
houden, met het doel gemeenschappelijke
maatregelen te nemen tot het tegengaan
van den handel in sterken drank bij de
visschersvloten op de Noordzee, en twee
commissarissen benoemd, die het con
gres, hetwelk op 10 Juni in Den Haag
aanvangt, zullen bijwonen. Tot dusver
had de Duitsche regeering zich zeer ge
reserveerd gehouden tegenover het Ne
derlandsche voorstel, doch thans toont zij
zich geneigd om in goede overeenstem
ming met Nederland, deze aangelegenheid
tot een einde te brengen.
DOOR
Ter vergadering van de tWillem
Barents-vereeniging", die Zaterdag j.l. te
Amsterdam plaats had, is besloten tot
ontbinding der vereeniging en tot oprich
ting van een «Willem Barentsfonds" om
daaruit in gunstigen tijd nieuwe weten
schappelijke reizen te laten doen. Hut
Poolschip «Willem Barents" zal echter
worden verkocht en het batig saldo voor
het fonds worden bestemd. Hulde werd
gebracht aan den voorzitter, den heer
Rahusen, en aan de commandanten en
officieren der expeditiën, in 't bijzonder
aan de nagedachtenis van Koolemans
Beijnen. Door de afdeeling zeevaart van
het meteorologisch instituut te Utrecht
is een atlas saamgesteld uit de op de
reizen van de «Willem Barents" gedane
meteorologische waarnemingen.
De correspondent der N. R. Ct.
te Berlijn meldt
«Uit Bad Wildungen wordt bericht,
dat aldaar apartementen voor den Ko
ning en de Koningin der Nederlanden
in gereedheid worden gebracht, en dat
de komst van HH. MM. tegen den 18.
dezer aangekondigd is.
«Uit goede bron verneem ik, dat de
Duitsche regeering, na de aanneming
van het zalmtraetaat door de Nederland
sche kamers, niet meer zooveel politiek
gewicht als vroeger hecht aan het trac-
taat over den letterkundigen eigendom.
Met het oog op den algemeenen en
sterken tegenstand, dien dit tractaat in
Nederland ondervindt, en in de veronder
stelling, dat misschien later eene inter
nationale regeling van liet bedoelde on
derwerp tusschen alle staten mogelijk
is, schijnt de regeering te Berlijn niet
geneigd, om den wille van laatstbedoeld
tractaat, de thans bestaande voortreffe
lijke verhouding tusschen Berlijn en
's-Gravenhage eenigszins in gevaar te
brengen.
De Heer J. F. Huijsser, die bij
den jongsten wedstrijd te Nijmegen een
prijs heeft behaald, heeft de reis van
Overveen naar Maastricht per tweewie-
Ier afgelegd. Hij vertrok namelijk Don
derdagochtend te 4 uren uit Overveen
en kwam achtei eenvolgens aan te Am
sterdam om 5.25, te Amersfoort 9.45, te
Arnhem 1.25, te Nijmegen 3.10, te Venlo
8.50, te Roermond 12 's nachts en te
Maastricht 3.38 's morgens.
Binnen kort zal elke reiziger,
gezeten in een trein voorzien van westing-
house-rem, die trein tot staan kunnen
brengen. Het Rolt. Nbl. geeft van de
inrichting daartoe de navolgende beschrij
ving.
In elke afdeeling der rijtuigen is aan
gebracht, in het midden boven de zit
bank en tegen het schot, ter behoorlijke
hoogte, een hefboom, waardoor een
luchtklep der Westinghouse-Iuchtleiding
wordt geopend en geopend blijft, wan
neer die hefboom naar rechts wordt
gedraaid.
Door deze luchtontsnapping wordt de
trein geremd.
Bij het naar rechts bewegen van den
hefboom wordt daardoor een zijden
draad (gesloten door een plombe) in de
rijtuigafdeeling verbroken, terwijl tevens
buiten bij den bakboom van het rijtuig
een witte plaat te voorschijn komt, die
de afdeeling aanduidt, waarin de hefboom
is gedraaid. Door het weder naar links
draaien van den hefboom wordt de rem-
luchtklep gesloten, doch blijft de witte
plaat (buiten) in het gezicht, totdat zij
door liet treinpersoneel wordt opgeklapt.
Onder het geheele rijtuig is een me
taaldraad, die aan de beide einden door
een spiraalveertje wordt gespannen en
op plaats gehouden.
In dien metaaldraad zijn schakels met
langwerpige gaten, één onder elke rijtuig
afdeeling,
Wanneer de hefboom in een der
rijtuig-afdeelingen naar rechts wordt be
wogen, wordt deze beweging door mi ddel
van een koperdraad en tuimelaar (bel.
crank) aan den metaaldraad onder het
voertuig medegedeeld, en hierdoor aan
een klep (release valve), die in de hoofd-
luchtleiding is geschroefd, zoodat de lucht
ontwijkt.
De verticale arm van de tuimelaars
reikt daartoe in de bovengemelde scha
kels met langwerpig gat, zoodat wanneer
de hefboom in een der rijtuig-afdeelingen
wordt bewogen, de hefboomen in andere
afdeelingen niet medewerken, en dus de
witte plaat daar niet te voorschijn komt.
In elke rijtuig-afdeeling kan de rem dus
in werking worden gesteld, wanneer dit
niet reeds in eene andere afdeeling heeft
plaats gehad, en wanneer in eene afdee
ling het in werking brengen van den
rem om eenige reden wordt gestaakt,
kan in de andere afdeeling steeds de
rem zonder eenigen hinderpaal in werking
worden gebracht.
Als voorzorg wordt door een wrijvings-
veer achter den hefboom in de rijtuig
afdeeling belet, dat die hefboom door de
veeren, welke den metaaldraad onder
het voertuig spannen, wordt verplaatst,
zoodat het sluiten der luchtklep alleen
kan plaats vinden door het draaien van
den hefboom in de rijtuig-afdeeling.
Bij W. Versluys te Amsterdam is
verschenenDc onbevoegdheid der Hol-
landsche literaire kritiek door Willem
Kloos en Albert Verweij.
In deze brochure deelen de schrijvers
mede, dat zij de eigenlijke auteurs zijn
van den bij W. Gosler te Haarlem uit
gekomen roman in verzen »Jidia, een
verhaal van Sicilië, door Guido."
Het was den schrijvers door vele min
of meer bekende dichters en prozaschrij
vers kwalijk genomen, dat zij het groot
ste deel der Hollandsche letterkundigen
het recht ontzegd hadden verzen te be-
oordeelen. Om de proef op de som te
geven, dichtten zij een «roman" en zon
den haar aan de critiseerende bladen en
tijdschriften. Welnu, als om strijd werd
liet «verhaal" vol onzin en slechte verzen
geprezen. Fiora della Neve, Holda, W.
Gosler, Smit Kleine, Cosman, een onge
noemde beoordeelaar in de Tijdspiegel,
zekere Krioo in Europa, P. Br. (Proo.
Overijselsche en Zwolsche Courant, staken
de loftrompet over deze «doode glasoogige
marionet" over dit «hoopje hout en kleurige
vodden," dat zij voor «een levenden, voe
lenden mensch" hielden.
Waarschijnlijk zal dit vlugschrift met
meer genoegen door de heeren Kloos en
Verweij zijn geschreven, dan door de
heeren critici worden gelezen. Het is
moeilijk te ontkennen, dat onze fijnproe
vers er zijn ingeloopen. Het zal nu voor
het publiek de moeite waard zijn te zien,
hoe de bedrogtnen er zich weer uit redden.
Een Groninger student is veroor
deeld tot f lOO boete, subs. 15 dagen
gevangenisstraf, wegens het ontvreemden
van onderscheiden belknoppen en een
spionspiegellje, dat men vergeten had in
te nemen.
Prof. Spruyt brengt ter kennis
van de vrienden van Zuid-Afrika een
verzoek, door den heer W. Louis, direc
teur der opleidingsschool te Pretoria, tot
hem gericht, om hem behulpzaam te zijn
bij het aanvullen van zijne schoolbiblio
theek. De Ned.-ZuidAfr. Vereeniging heeft
daartoe eene som beschikbaar gesteld,
terwijl door bemiddeling van mr. A van
Naamen van Eemnes, uit Zwolle, reeds
eene verzameling boeken werd gezonden.
Behalve lectuur voor schoolkinderen,
wenscht men ook lectuur voor volwasse
nen te zenden. Boeken worden ingewacht
aan het adres van den secretaris der
N.-Z.-A. vereeniging, mr. N. A. Calisch,
Keizersgracht 647 te Amsterdam, en
opgaven ven den prijs, waarvoor men
werken zou willen afstaan, aan dat van
prof. Spruyt.
De twaalfde jaarvergadering der
Maatschappij tot opvoeding van weezen
in het huisgezin zal worden gehouden
op Vrijdag, den 28. Mei e.k., des mid
dags één uur, in het departements-gebouw
dei Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
achter het paleis te Amsterdam.
Te Heusden kwam Maandagmorgen
vroeg een dolle hond de gemeente binnen
en verliet haar weer door de Herptsche
poort, niettegenstaande de politie alle
mogelijke moeite deed om het dier te
dooden. Volgens latere berichten ver
toonde hij zich ook aan den Vlijmen-
schen dijk, waar men, door de telephoon
gewaarschuwd, hem onder schot trachtte
te krijgen. Verscheidene honden te Heus
den werden gebeten en zijn door de be
voegde macht afgemaakt.
In Limburg is het de gewoonte, dat
de candidaten hetzij schriftelijk, hetzij
mondeling om de stemmen der kiezers
vragen. De heer L. Haffmans, die inder
tijd zijn «rnag ik nog eens terug komen?"
aan de Kiezers der Tweede Kamer met
een herkiezing beantwoord zag, heeft
zich nu weder voor de Prov. Staten tot
de kiezers van Horst gewend, met het
verzoek hem te herkiezen. Hij schrijft:
«De vraag is wel een weinig onbeschei
den, maar ik denkZoolang de kiezers
het goedvinden en mij de noodige kracht
niet ontbreekt, blijf ik op mijn post.
«Verzoeke mij dus aanstaanden Dins
dag niet te vergeten en te bedenken dat,
ofschoon er zich drie nieuwe candidaten
ppdoen, er toch maar ééne plaats vacant
5)
\ergeet mij niet geheel en al, en breng
Rosario mijne groeten." De aangespro
kene drukte hem, terwijl hij zijne blik
ken afwendde, de handen.
Eenige minuten later roeide de boot
met den geboeide ,en zijne vier bewa
kers naar de gele streep, welker zand-
steenmassa's de onderaardsche gewelven
omgeven van hen, die tot levenslange
tuchthuisstraf veroordeeld zijn. De jeug
dige Andaluziër was genoodzaakt zich in
hel midden van het vaartuig te zetten,
met een Guardia aan weerszijde. Op
eens echter stond hij op, zonder dat de
soldaten hem dit belett'cn. Daar stond
hij met het gezicht naar Spanje gekeerd;
de Andalusische kust, de golf en de rots
van Gibraltar, de zee en de hemel ver
toonden zich in wondervolle pracht. Met
wijd geopende oogen trachtte de gevan
gene zoolang mogelijk den aanblik der
gouden zonnestralen te genieten. Plot
seling overdekte hem van achteren een
koele schaduw en hij viel op de bank van
het vaartuig, dat onder de kerkergewelven
verdween.
III.
Op den avond van denzelfden dag be
vond Rosario zich in haar nederig slaap
vertrek en voor haar stond Miss Florry
Arrowsmith. «Zeg mij dan toch, wat u
eigenlijk scheelt," sprak deze. «Uw zon
derling gedrag is ons allen in 't oog ge-
loopen. Gij schijnt gejaagd, en 't is alsof
u een ongeluk is overkomen. Spreek
toch, en zeg wat er gebeurd is." «Ach
Miss Arrowsmith, gij hebt gelijk, en zoo
gij mij ook niet gevraagd hadt, zou ik
mij toch tot u om raad en hulp hebben
gewend. Er is werkelijk een groot on
geluk gebeurd." Het meisje zei dit met
zulk eene kalmte en bijna onverschillig
heid, dat Florry er meer door werd aan
gegrepen, dan wanneer zij haar zulks
onder jammerklagen en snikken had
medegedeeld. «Spreek dan toch," riep zij
luid, terwijl zij het meisje bij den arm
vatte, «wat is u overkomen?" «Mij?
in 't geheel niets, dat heet, zeer weinig,"
riep nu Rosario met bevende stem, «maar
hij werd ter dood veroordeeld." «Ter
dood veroordeeld, wie?" »Hij, hij,
José, mijn verloofde." «José Riveras
zou ter dood veroordeeld zijn herhaalde
Miss Arrowsmith langzaam en met nadruk,
als hadde zij niet goed gehoord. «Maar
weet gij wel wat gij zegt Zeg dan toch
in 's hemels naam, wat is er gebeurd
Ach ik weet het helaas, maar al te
goed," hernam Rosario bedrukt. «Herin
nert gij u nog, dat in den nacht voor
ons vertrek, buiten de Linea een schrik
kelijke en bloedige misdaad gepleegd
werd?" Florry knikte. «Van deze misdaad
werd José aangeklaagd «José
«José werd aangeklaagd, ter dood ver
oordeeld en vervolgensbegenadigd."
«Mijn God, wie had zoo iets ooit van
José kunnen vermoeden?" «Maar Miss
Arrowsmith," riep het arme dienstmeisje
in werkelijken zielsangst, «hij is immers
onschuldig." «En waarom werd hij
dan veroordeeld «Waarom hij ver
oordeeld werd Wijl de overlevende
vrouw beweerde, dat hij de moordenaar
was, zijn dolk stak nog in het lijk der
eene, aan zijn uniform werden sporen
van bloed ontdekt, en hij wilde niet
zeggen, waar hij dien nacht geweest was.
En in deze twee maanden", snikte zij,
«dat ik met u te Londen en te Croydon
was, mij vermaakte en op eene gelukkige
toekomst hoopte, stond José te Algeciras
met geboeide handen, gekluisterde voeten,
met een ijzeren ring aan den wal vast
geklonken. In deze houding moest hij
ook slapen, zoodat zijn hals rondom slechts
eene wonde werd en hij dien nauwelijks
bewegen kon.1) O! Maria onbevlekte! i
«Rosario," vervolgde Florry, die haar
zooveel mogelijk zocht te troosten, dat is
zeer zeker een groot ongeluk voor u
doch mettertijd zult gij u in uw lot leeren
schikken. Nu zijt gij nog ongehuwd en
dus vrij. Bedenk echter in welken schrik-
kelijken toestand gij hadt kunnen ge-
raken, zoo gij de vrouw van zulk een 1
man waart, en hij dan zulk eene mis- i
daad had gepleegd «Maar hij is on
schuldig, onschuldig, begrijpt dan toch,
hij is onschuldig «Ja, lieve Rosario,"
hernam Miss Arrowsmith, terwijl zij gansch
vertrouwelijk en liefdevol haar rechter
arm om het middel barer bediende sloeg,
«het valt ons vrouwen hard aan de
schuld van onzen beminde te gelooven.
Wanneer ik denk, dat men van Harry
zeide neen, ik mag daaraan niet den
ken maar zie, wanneer ook tien oog-
1 Streng historischin de gevangenis van
Algeciras, provincie Cadix, Spanje, November
en December 1881 en Januari 1882.
getuigen het mij onder eede bevestigden,
ik zou hun geen geloof schenken, en ik
zoude zeggen zooals gij Mijn beminde is
onschuldig I"
Hoe goed Florry het ook met hare
toespraak meende, zij miste totaal haar
doel. De jonge Spaansche verwijderde op
vrij trotsche wijze, den haar zoo vrien
delijk omslingerenden arm, en het zou
moeielijk te beslissen zijn geweest, of de
tranen, die in hare oogen parelden, meer
het gevolg waren van het haar drukkend
en grievend leed, dan van het gevoel van
gekwetste eigenliefde, toen zij uitriep:
«Neen, Miss Florry Arrowsmith, niet
wijl José mijn verloofde is, geloof ik aan
zijne onschuld, maar wijl ik de overtui
ging heb, dat hij onschuldig is wijl ik
het weet, ja, ik herhaal het nog eens,
wij! ik het gansch zeker weet, wijl ik
het overtuigend bewijs ervan heb." Bij
het hooren van deze besliste uitspraak,
stond de Engelsche eenige oogenblikken
van verbazing stil. Eindelijk echter vroeg
zij «Maar welk is dan wel uw bewijs,
dat zwaarder moet wegen, dat overtui
gender moet zijn, dan de vele degelijke
en ontegensprekelijke bewijzen, waarop
hij veroordeeld is?" Het dienstmeisje
scheen op eens den moed te ontzinken
en keek bedeesd voor zich op den grond.
Eindeljjk zei zij gansch langzaam «Welke
