nieuwe
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
Jakok m der Heulen.
N. 50.
Saterdag 23 Juni 1886.
Vijftiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
BINNENLAND.
F euillet on.
FRANZ EUGEN.
BUITENLAND.
AMERSFOOBTSCIE COURANT.
Por 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 16 regels 0,-10 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Studentenfeesten te Utrecht.
De Utreelitsche feesten zijn in vollen
gang. Zij werden Maandagmorgen met
saluutschoten geopend. Dat Utrechtscli
burgerij van harte deelneemt aan het
feest der geliefde Alma Mater getuigen
de wapperende vanen en de velerlei ver
sieringen, die zoo min bij den kleinsten
burger als bij den rijksten patriciër ont
breken. Ieder heeft er het zijne toe bij
gedragen om de stad in feestdosch te
steken.
Nadat Maandagmorgen door den rector
magnificus in de Domkerk de openings
rede was gehouden, waarin hij de ge
schiedenis der Hoogeschool van hare
stichting tot op heden behandelde, bega
ven zich de studenten met den Senaat aan
't hoofd en voorafgegaan door het mu
ziekcorps van 't 8e regiment infanterie
uit Arnhem, naar 't Rijnspoorstation ten
einde de reünisten af te halen.
Daarna trok men naar 't Groot. Audi
torium alwaar de Rector van den Senatus-
Veteranorum, Jhr. G. C. van Weiier, de
gezamentlijke reünisten welkom heette
en de feesten voor geopend verklaarde.
In de sociëteit P. II. R. M. werd daarop
den reünisten de eerewijn aangeboden.
Des middags werd in de Buurkerk het
feestconcert gegeven, waarop én de feest-
ouverture, gecomponeerd door den heer
C. Coenen, èn de feestcantate van prof.
Nic. Beets door den heer Rich. Hol op
muziek gezet werden, uitgevoerd. Beide
werken hier meer uitvoerig te beschrijven
ligt niet op onzen weg en laat de be
perkte ruimte niet toe. Des avonds
woonde een talrijk publiek het concert
in Tivoli bij, gegeven door het muziek
corps van het 8e regement infanterie
onder directie van den heer A. Kwast Jr.
Na afloop daarvan brachten professo
ren, reünisten en studenten nog een be
zoek aan de studenten-societeit P. H. R. M.
waar door het muziekcorps van het 3e
reg. Huzaren eene soirée musicale werd
gegeven, die in een matinee musicale
eindigde. De aanbrekende dag vor.d n.l.
allen nog bijeen.
Gisteren morgen had in de groote ge
hoorzaal der Academie de promotie ho
noris causa plaats eener lange lijst van
heeren wier namen men in de groote
bladen vermeld vindt.
's Middags te één uur had de plechtige
overhandiging plaats van het bewijs van
hulde, door de vereeniging van oud-stu
denten aan den senaat toegedacht.
Te twee uren stroomde alles en allen
naar het Munster Kerkhof, van waar de
historische optocht haar tocht door de
stad zou aanvangen.
Deze optocht in details te beschrijven
moeten wij eveneens om de beperkte
ruimte in onze kolommen achterwege
laten. De totale indruk was schitterend,
dank zij de keurige costumes. De dui
zenden die dan ook gisteren de hoofdstad
van het Sticht bezochten, zullen zich
hun bezoek niet beklagen. Liet de
zon zich ook al niet zien, toch bleef het
buiten verwachting den geheelen dag
droog.
Des avonds te negen ure bereikte de
stoet Tivoli, alwaar de deelnemers aan
den optocht aan een gemeenschappelijke
maaltijd nieuwe krachten verzamelden.
Te half elf vertrok de stoet opnieuw,
ditmaal vergezeld door ontelbare fakkel
dragers en in de verschillende straten
bijna onophoudelijk door Bengaalsch vuur
verlicht. De illuminatie, begunstigd door
stil weder, was schitterend. Het electri-
sche licht maakte in Choorstraat, Lijn-
rnarkt, Oud-Kerkhof maar bovenal op
't Jans-Kerkhof een heet lijk effect. Hier
toch wierp het zijn zachte stralen op
den waterval en de fontein hetgeen een
tooverachtig schouwspel opleverde. Tot
laat in den nacht bewoog zich eene
ontelbare menigte door de straten. Over
het vervolg van het feest een volgende
maal meer.
Men meldt aan het N. v. d. D. uit
's-Gravenhage, dat Z. M. de Koning den
13 Juli uit Soestdijk daarheen denkt te
komen ter opening van de zitting der
Staten-Generaal op den volgenden dag.
Tot dusver moet bepaald zijn, dat Z.
M. na afloop van de openingsplechtigheid
in den middag naar Soestdijk zal terug-
keeren en telkenmale van daar naar de
residentie zou gaan tot het verleenen
van de gebruikelijke audiëntie aan wet
gevende commissiën enz.
Bij Kon. besl. is tot commandeur
in de orde van den Nederlandschen Leeuw
bevorderd de voorzitter van het college
van Curatoren der Universiteit te Utrecht,
Geschiedkundig verhaal door
5)
De stad Leiden had zich; toen na de
inneming van den Briel door de geuzen
de moed der Nederlandsche patriotten
nieuw leven gekregen had, vóór Oranje
en de opstandelingen verklaard en werd
nu reeds sedert maanden door een heir
van Alva belegerd, die gezworen had de
oproerige stad, het koste wat het wilde,
tot gehoorzaamheid aan zijnen heer en
koning terug te brengen. Maar op de
dapperheid harer burgers en de vastheid
harer wallen hadden alle aanvallen der
Spanjaarden schipbreuk geleden. Nogtans
was het weerstandsvermogen der stad
eindelijk uitgeput, want alle levensmid
delen waren opgeteerd en een veel
vreeselijker vijand, dan de wapenen der
belegeraars voor hunne wallen, bedreigde
thans de inwoners binnen de muren de
honger.
Pestaardige ziekten woedden ten ge
volge van het gebrek, onder de inwoners.
Toch hielden zij nog moedig vol hopen
de op het ontzet, dat Boisot de admiraal
der grenzen, hun zou brengen. De oogen
van gansch Nederland waren op Leiden
gevestigd, de harten van alle patriotten
waren vervuld met den wensch, de stad
te redden, die zulk een schitterend voor
beeld van onverschrokken moed en vol
hardende trouw gaf. Oranje zelf, de stad
houder, had zich, nauwelijks van eene
zware ziekte hersteld, op de geuzenvloot
begeven, die rijk met proviand en levens
middelen beladen, in het gezicht van
Leiden ankerde, het oogenblik afwach
tende, waarin het mogelijk zou zijn,
met de schepen tot aan de muren der
een paar mijlen landwaarts in liggende
stad te komen en haar de zoo vurig
verlangde hulp te brengen. Voor het
uiterste niet terugdeinzend, waar het de
redding der trouwe stad gold, hadden de
opstandelingen de dijken doorgestoken,
die de golven der zee van het lager ge
legen land afhieldenuit alle dorpen in
de laagte waren de bewoners gevlucht,
hunne huizen, hunne bezittingen aan de
door de vermelde dijken gebroken wateren
prijs gevende. Daar, waar te voren groene
weiden en welige korenvelden het oog
hadden verblijd, ruischten nu de golven
der zee en reeds was daarop de geuzen-
vloot zoo dicht naar de stad gezeild,
Mr. E. H. 's Jacob, Commissaris des
Konings in de provincie Utrecht, en zijn
tot ridders in die orde benoemd: de
rector-magnificus dier Universiteit, de
hoogleeraar J. A. XVijnnede hoogleeraar
in de godgeleerdheid J.J.P. Valeton Jr.;
de id. in de rechtsgeleerdheid. II. J.
Hamakerde id. in de geneeskunde
W. Kosterde id. in de wis- en natuur
kunde. C. Grinwis de id. in de letteren
en wijsbegeerte II. van Herwerden de
secretaris van het college van curatoren
Mr. I F. B. Baert, allen van de Univer
siteit te UtrechtJhr. Mr. J. L. B. de
Müralt, wethouder der gemeente Utrecht.
Zaterdag jl. is te Alblasserdam
de 13-jarige A. K., uit Zuidland, die bij
familie in eerstgenoemde plaats logeerde,
in een onbewaakt oogenblik aan het
toezicht van zijn oom ontsnapt, die in
een korenmolen woont. Hij begaf zich,
niettegenstaande het hem meermalen
verboden was, in den molen, orn zich te
vermaken met het ronddraaien op een
van de twee groote kamraderen, doch
geraakte daarbij met de beenen tusschen
de raderen. Aan een 10-jarig broertje
mocht het gelukken hem er uit te hel
pen. Hij werd onmiddellijk naar het
ziekenhuis te Dordrecht overgebracht,
alwaar hij den volgenden dag onder
vreeselijke pijn is overleden.
In het nieuwe tarief v oor tele
grammen, dat thans in voorbereiding is,
zal voor dagbladtelegrammen geen reduc
tie boven 40 woorden worden toegestaan,
hoewel aanvankelijk voorstellen daartoe
gedaan waren.
Bij de nieuwe regeling wenscht de
Regeering stads-telegrammen in te voe
ren tegen 15 cents per 10 woorden, en
een hooger tarief voor elk woord daar
boven.
Maandagmiddag ten ongeveer 5
ure kregen te Utrecht een treinsmid van
den Centraalspoor en een aansluiter van
de C. S. een twist over een dekkleed,
die zoo hoog liep, dat de treinsmid den
aansluiter met een hamer zoo op zijn
hoofd sloeg, dat de hersenspan verbrij
zeld werd en ei gevaar voor zijn leven
bestaat.
Zondag heeft te Hilversum de
voorgenomen wedloop plaats gehad tus
schen de paarden van de heeren Crom-
melin, van Haarlem, en Loman, van
Bussum, beiden gespannen voor een
sulkey. Dat van den Heer Crommelin
legde den afstand van 4000 meter af in
10 min., 52 sec., terwijl dat van den
Heer Loman 6 sec. later aankwam.
Volgens het oordeel van deskundigen,
zijn beide paarden tegen elkander opge
wassen, want bij den afrit weigerde dat
van den Heer Loman terstond in draf
te gaan, waarop het achter kwam en
bleef met een gedurende den geheelen
rit (2'/j maal de baan) niet noemens
waardig verschil, zoodat, ware dit inci
dent niet voorgekomen, de afloop twijfel
achtig zou geweest zijn.
Liep volgens deskundigen het eerste
paard mooier en regelmatiger, zoo ge
loofde men toch algemeen, dat bij lan
ger duur van den rit No. 2 de schade
wel zou hebben ingehaald.
Er waren uit de omstreken vele toe
schouwers, en men was van gevoelen,
dat het wenschelijk zou zijn meer der
gelijke wedloopen te houden. Het terrein
toch leent zich bijzonder goed daartoe.
In Drente worden vele zoogen.
dobben of kuilen gevonden, welke óf
door de natuur gevormd óf in vroeger
tijden gegraven zijn. Een der meest
bekende veldkuilen ligt nabij Valte en
doet jaarlijks dienst als badkuil voor de
schapen, welke uit zeven omliggende
plaatsjes derwaarts gedreven en gewas-
schen worden. Deze plaatsen zijn Valte,
Weerdinge, Kleindijk, Odoorn, Exlo,
Exloërveen en Valterveen. Zelfs in de
droogste zomers is er water genoeg voor
dit doel voorhanden.
Deze kuil ligt nabij de plaats waar
volgens de overlevering eenmaal de
stad Hunsow was gelegen, welke stad
in 581 door de Noormannen zou ver
woest zijn.
Uit Zuidbroek wordt aan de
AT. R. Ct. gemeldHet 14-jarig doch
tertje van den fabrieksarbeider E. Mar
tens, nog maar 2 dagen werkzaam in
de fabriek van den Heer W. A. Scholten
alhier, beging, om een kleinen omweg
te vermijden, de onvoorzichtigheid over
eene in werking zijnde machine te stap
pen, met het verschrikkelijk gevolg dat
zij gegrepen werd en herhaalde malen
rondgeslingerd. Toen de machine tot
staan werd gebracht, bevond men haar
deerlijk gewond, beide beenen gebroken
en met kwetsuren over het geheele
lichaam. Zij leeft nog, doch verkeert in
zeer zorgelijken toestand.
In Oostenrijksche bladen wordt
beweerd, dat in de laatste dagen de goede
verstandhouding tusschen Duitschland en
Frankrijk merkbaar is bekoeld. Het
Tageblatt verzekert zelfs, dat er werke
lijk gevaar voor het uitbreken van een
oorlog is geweest. "Waarschijnlijk spruiten
al deze geruchten voort uit het praatje,
dat de Koning van Beieren te Parijs ver-
geefsche pogingen deed om geld te krijgen.
Uit Rumelië is eindelijk ook weer eens
iets te melden. Het betreft de verkiezin
gen voor de Kamers, die gunstig voor de
Unie zijn uitgevallen. 61 der thans ge
kozen leden zijn voor het bestaande Bul-
gaarsche ministerie, de overige 22 behoo-
ren tot de Russische partij, maar zijn
toch in werkelijkheid unionisten. De Porte
heeft zich inmiddels ernstig boos ge
maakt, omdat in de openingsrede van
vorst Alexander, niets voorkomt van het
verlangen naar aansluiting bij Turkije.
Door William Harcourt werd in het
Engelsche Lagerhuis medegedeeld, dat
het parlement a. s. Vrijdag gesloten en
Zaterdag ontbonden zal worden. De
Engelsche bladen houden zich voor de
variatie allen bezig met het eerstdaagsch
door Koningin Elisabeth te vieren 50
jarig regeerings-jubilee. De Times, zegt
daarover na opsomming van de wereldge
beurtenissen, die zich in de laatste 49
jaren hebben afgespeeld«Aan vele der
gewichtigste dezer gebeurtenissen heeft
Koningin Victoria persoonlijk aandeel
genomen. Een terugblik slaande op al
de gebeurtenissen van haar veelbewogen
regeering, zullen haar onderdanen hun
eigen persoonlijke geschiedenis niet ver
geten. Er zijn Engelsche souvereinen
geweest, die misschien een meer open
baar leven hebben geleidmaar nooit
stond er een Vorstin aan het hoofd van
een volk, wier particuliere leven meer
was een open boek voor dat volk, die
voor haar onderdanen minder geheimen
had, die meer geneigdheid had om te
midden van haar zorgen hun sympathie
dat men er van de kerktorens het aantal
der schepen kon tellen en afzonderlijke
gestalten op het dek onderscheiden. Nog
slechts één dijk, de Lammerdijk, dien
de belegeraars bezet hielden, sterk be
vestigd hadden en zoo scherp mogelijk
bewaakten, scheidde de vloot van Leidens
muren. De hulp was zoo nabij en de ge
dachte, in het gezicht van den rijken
voorraad, die daar aan boord der schepen
voor hen opeengehoopt lag, van gebrek
te moeten versmachten, vermeerderde
nog de kwellingen van de hongerlijdende
bewoners der belegerde stad. Eiken dag
waren de omgangen der kerktorens dicht
bezet met menschen, die verlangend uit
zagen naar de plaats, waar de admiraal
Boisot met zijne vloot lag terwijl be
neden in de kerken honderden vrome
bidders op de knieën lagen en den
Almachtige smeekten, dat Hij den gun-
stigen wind mocht zenden, die de wateren
der zee landwaarts zou stuwen. Want
slechts wanneer de vloed hoog genoeg
steeg, om de schepen tot aan den Lam
merdijk te dragen, konden de geuzen de
Spanjaards daar uit hunne verschansin
gen werpen en de sluisdeuren bemach
tigen. Als die geopend waren, konden
de golven der zee tot aan Leidens muren
komen en daarmede voor de vloot den
toegang tot de stad openen, die van de
landzijde door een sterk Spaansch leger
geheel was ingesloten.
Het laatste brood, uit zemelen en
brandnetels, bestaande, was gisteren in
de stad gebakken, er was niets eetbaars
meer in eenig huis voorhandenkwam
er heden geen hulp van buiten, dan
moest Leiden óf zich morgen aan de
Spanjaarden overgeven, óf al de inwoners,
van den zuigeling tot den grijsaard,
waren aan den hongerdood prijs ge
geven.
Ook in het huis van Jan van der
Meulen was de grimmige gast, de hon
ger, binnengetreden. Van den talrijken
bediendenstoet, die weleer in de wijde
ruimten van het groote gebouw druk in
de weer was, zag men niets meer. Velen
er van waren aan de pest gestorven,
die in de stad heerschte, anderen hadden
op bevel van juffer Jacoba de wapens
gegrepen, om de rijen der op de wallen
strijdende burgers te versterken. Het
was zeer stil en zeer eenzaam geworden
in het huis van van der Meulen, waar
van de heer en meester reeds sedert
weken op het ziekbed lag, krank naar
lichaam en ziel beide.
Van den dag af, waarop Leiden zich
voor de zaak van Oranje en de vrijheid
verklaarde, was de positie van van der
Meulen in de stad geheel veranderd,1
Om zijne algemeen bekende nauwe be
trekkingen tot de kringen der Spaansche
regeering en den invloed daarop, dien
men aan hem toeschreef, was hij sedert
lang door zijne medeburgers gevreesd en
gehaat, maar zij hadden het niet ge
waagd deze vrees en dezen haat open
lijk te toonen, maar die zoeken te ver
bergen onder de vormen van eerbiedige
beleefdheid en voorkomenden ijver. Maar
nu, terwijl zij om den wil hunner eigene
veiligheid niet meer genoodzaakt waren,
den gunsteling van den hertog van
Alva zoo te ontzien, braken de meeste
families alle verkeer met hem af.
Zoo door allen met wantrouwen be
schouwd en schuw gemeden, begon hij
een tegenzin te krijgen aan het verblijf
in zijne vaderstad en hij vatte het be
sluit op, naar Spanje, het vaderland
zijner overleden vrouw, te verhuizen.
Maar dit plan stuitte af op den be
slisten tegenstand van zijne dochter,
zoowel als van zijne zuster. Aan de
tranen en gebeden der eerste zou het
niet gelukt zijn hem tot het opgeven
van zijn besluit te bewegen, maar tegen
over het protest dat Jakoba daartegen
inbracht, waagde hij het niet zijnen wil
door te zetten. Zij had hem eenvoudig
verklaard, dat zij tot de ontbinding der
firma van der Meulen die zijne verhui-
