MÏEUIfB Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND. N. 88. Woensdag 3 November 1886. Vijftiende Jaargang. VOOR VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. BINNENLAND. F euillet on. THEA. AMERSFOOR HE COURANT. abonnementsprijs: Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. advertentien! Van 1 6 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent. Advertentiën viern.aal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Bij Kon. besluit is de luitenant kolonel J. M. G. Randhare, van het le regiment huzaren, op zijne aanvrage op pensioen gesteld en het bedrag daarvan bepaald op f4800 's jaars. In de Tweede Kamer is tegen morgen, Donderdag a. s. aan de orde gesteld, het wetsontwerp betreffende den accijns op gedistilleerd. De examens voor het verkrijgen van eene akte voor onderwijzer of onder wijzeres, te Amsterdam gehouden, zijn mede zeer slecht uitgevallen. Van de 137 personen, die proeven hunner be kwaamheid moesten afleggen, slaagden slechts 27 mannelijke en 25 vrouwelijke candidaten. De nieuwe Zondagswet is in aan tocht, en reeds deden enkele bijzonder heden omtrent haar de ronde. Thans is het ontwerp aan de Tweede Kamer in gediend. Onveranderde instandhouding der Zon dagswet van 1815 vond de Minister niet mogelijk en wijziging is daarom wen- schelijk. De beginselen, waarvan bij het aange boden ontwerp is uitgegaan tegenover de kerkgenootschappen, zijn, dat de Staat niet te zorgen heeft voor de waarne ming van godsdienstige en kerkelijke plichten door de burgers, maar alleen aan de leden der kerkgenootschappen de ongestoorde uitoefening van den eere- dienst heeft te waarborgen, en tegen over den mensch, dat hem de mogelijk heid daartoe niet ontnomen wordt door machtigen, en dat hij in de gelegenheid is tot het genieten van rust na volbrach ten arbeid. De mensch kan niet altijd door, dag in dag uit,- arbeiden. Een dag van rust is nu en dan noodig om het verlorene te herwinnen. De Maatschappij heelt er belang hij, dat die noodzakelijke rustdag worde in acht genomen. En nu acht de Min. het een Staats- plicht het individu te hulp te komen in het zich verzekeren van een rustdag, waarvoor de Zondag, ook als kerkelijke rustdag, de aangewezen dag is, wegens de gelijktijdige rust van allen. Een verbod van allen arbeid aan ieder en gedurende den geheelen Zondag is niet het doel dezer Wet. Art. 1 beperkt zich tot een verbod, op Zondag arbeid te verrichten in of voor eenig bedrijf of beroep, in dienst of te gen loon van anderen, buiten gebouwen of afgesloten plaatsen, en daarbinnen, in dien die arbeid van den openbaren weg zichtbaar of hoorbaar is. Andere werkzaamheden zijn in den regel niet van dien aard, dat zij hinder toebrengen aan de algemeene Zondags rust, terwijl ook het andere doel van deze wet, verzekering van een wekelijk- schen rustdag aan den arbeider, die zelf niet bij machte is die voorwaarde met goed gevolg te bedingen, een wijdere strekking van het verbod niet noodzake lijk maakt. Art. 2 bevat uilzonderingen, óf nood zakelijk óf in elk geval niet hinderlijk voor andere Zondagsrust, o. a. voor goe derenvervoer te water en in het alge meen voor openbare middelen van ver voer. De Zondagsrust van anderen wordt er ook niet ernstig door gestoord, wat wel het geval is met particulier goederenver voer door de straten eener gemeente per vrachtwagendit laatste valt dan ook niet onder de uitzonderingen van dit artikel. Art. 3 bevat vrijstelling voor arbeid in of voor eenigen tak van openbaren dienst. Voorgesteld wordt, het onmiddellijk hoofd van den betrokken diensttak te doen be slissen, maar tevens, met het oog op uit gebreide takken van staatsdienst, zooals bijv. de posterijen en de telegraphie, den minister, onder wiens departement een tak behoort, de bevoegdheid toe te ken nen, algemeene vrijstelling te verleenen, voorschriften vast te stellen, bij de vrij stellingen, aan zijn ambtenaren te geven, in acht te nemen. Art. 4 verschaft de mogelijkheid tot vrijstelling ook voor anderen arbeid dan voor dien welke in openharen dienst wordt verricht. Verkoopingen op Zondag worden ver boden, insgelijks het drijven van handel op zichtbare of hoorbare wijze. Heeft men het een en ander noodig, dan kan men zich dit in den gesloten winkel aan schaffen. Alleen met bet oog op spoedig aan bederf onderhevige waren zou een algemeen verbod wel wat te ver gaan, en tevens is het voor velen, die van den Zondag een dag van uitspanning maken, wat op zich zeiven niet is af te keuren, zeer lastig, buiten gebouwen geen ver- verschingen te kunnen bekomen en ver mindert dit hun genot. Daarom is het verbod niet uitgestrekt tot eet- en drink waren. Openbare veAnakelijkheden en geraas makende spelen mogen binnen den af stand van 200 meter van een gebouw, bestemd tot openbare godsdienstoefening, niet plaats hebben. Ten einde verstoring der Zondagsrust door misbruik maken van sterken drank tegen te gaan, wordt verboden, op Zon dag vóór 12 uren 's middags in voor het publiek toegankelijke localiteiten sterken drank toe te dienen of te leveren hene den 2 liter. Door het strafbaar stellen van perso nen, die overtredingen in hun woning toelaten, wordt voorkomen, dat werkge vers, die er belang bij hebben 's Zondags hun fabriek of werk niet te doen ttil staan, hun arbeiders tot het verrichten van diensten overhalen, onder belofte van eventuëele boeten te zullen betalen en voor bij recidive opgelegde hechtenis ge lijke vergoeding te zullen geven. Door dit artikel toch loopen de pa troons zeiven gevaar, veroordeeld te wor den, zelfs tot hechtenis. Straffeloosheid wordt gewaarborgd, in dien bijzondere omstandigheden Zondags- arbeid noodzakelijk maken en zóó on voorzien zijn, dat de tijd ontbrak om vrijstelling te vragen. Aan het Departement van Marine is aanbesteed, de levering van 240,000 kilogram jarige witte tarwe en 100,000 kilogram jarige roode tarwe. Minste in schrijvers waren: voor de witte de Heer H. de Gier, te Gorinchem, a f 9.90 per 100 KG., en de roode de Heer H. van Waveren Jz., te Hillegom a f 9.79 per 100 KG. Ds. J. P. Hasebroek, emeritus pre dikant hij de Hervormde Gemeente te Amsterdam, vierde Zaterdag den dag waarop hij voor 50 jaar voor het eerst optrad als predikant der gemeente Heilo. De burgemeester der residentie heeft zijn bijzonderen dank betuigd aan den commissaris van politie en eenige inspecteurs te Scheveningen, voor hun onvermoeiden ijver, aan den dag gelegd bij gelegenheid van den brand van het Kurhaus. De hoofdagenten en agenten, die op dien dag op het terrein diensten bewezen, kregen allen eene geldelijke belooning. De firma H. C. A. Thierne te Nijmegen, Uitgever der Geschriften over Sociale Vragen, verspreid wordende van wege de Liberale Unie" te Amsterdam, verzoekt ons mede te deelen, dat het eerste nummer zal bevatten: Mr. A. Kerdijkwettelijke beperking van arbeidsvrijheid en arbeidstijd voor kinderen, jeugdige werklieden en vrouwen. Deze geschriften zullen verschijnen in post 8o. formaat van 32 tot 48 pagina's druks en ten einde ze onder ieders bereik te brengen, voor slechts 10 cent per Ex. verkrijgbaar zijn. Met ingenomenheid begroet De Standaard de poging der regeering, om de Zondags-quaestie tot meer bevredi gende oplossing te brengen. Afgezien van de wijze, waarop deze poging gewaagd woidt, verdient die poging zelve lof, al kan men allicht vragen, wat zin het heeft, slag op slag met nieuwe wetsontwerpen aan te komen dragen, nu de grondwetsherziening nog steeds aan de orde blijft. Den inhoud van het ontwerp bespreekt de Stand, later. «Reeds nu echter mogen we de opmerking niet achterwege houden, dat het standpunt, ten deze door het goevernement ingenomen, om de argu menten, waarmee het zijne zaak bepleit, geheel het kenmerk vertoonen van wat gangbaar is in de kringen van onze moderne theologen." Volgens een te Amsterdam ontvan gen telegram uit Aden, later uit Londen bevestigd, is het stoomschip prins Hen drik, gezagvoerder Heemskerk, van Ba tavia naar Amsterdam, tengevolge eener aanvaring met het Engelsche stoomschip «Hubbock" nabij Aden gezonken. Alle opvarenden werden gered. Men hoopt het schip lens te pompen. Ook de «Hubbock" werd zwaar bescha digd. De milicien uit Groningen die zich een deel van de vingers der rech terhand had afgehakt om aan den dienst te ontkomen, is door gedeputeerde Staten ongeschikt verklaard. De minister van oorlog heeft echter bevolen, dien milicien in dienst te houden. Bovendien wordt de domme knaap door de rechtbank ver volgd, wegens zelfverminking. Te Enschede wordt volgens Ge meenteraadsbesluit niet 1 Januari a. s. de gasprijs op 75 cent bepaald. In de Betuwe is de tabak reeds grootendeels verkocht tegen f22 a f26.50 per 50 kg. Voornamelijk werd de prima qualiteit opgeruimd, terwijl van het ge was waar het bestgoed hagelschade heeft, nog veel te koop is. In Maas en Waal werd tot heden weinig verkocht; de plan ters blijven daar bij hun eisch: f26 a f27 per 50 kg. De kerkelijke quaestie. Het O. M* bij de arrondissements-rechtbank te Am sterdam, concludeerde gisteren tot toe wijzing van het verzoek tot interventie van de zijde der kerkelijke commissie in het geding lot ontruiming tegen de vier kosters te Amsterdam. Het Hof te Amsterdam deed gis teren uitspraak in de zaak tegen M. M. v. H., huisvrouw van L. G., wonende te Haarlem, die haar stiefdochter zoodanig mishandelde, dat het kind, volgens ver klaringen van deskundigen, aan de gevol gen stierf. Het Hof nam gedeeltelijke toerekenbaarheid aan en veroordeelde haar tot 10 maanden gevangenisstraf. De politie te Tiel heeft in de afge- loopen kermisweek aangehouden: 1 soldaat van een der regimenten infanterie, wegens desertie, en 8 personen, allen in de policiehladen gesignaleerd en wier op sporing werd verzocht; 5 van deze, tot geldboeten of eenige dagen hechtenis ver oordeeld, betaalden de boeten, daarbij te kennen gevende, geen trek te hebben om twee dagen op water en brood te zitten. Toen de bepaling nog niet bestond, dat de twee eerste dagen gevangenis straf op water en brood moesten worden doorgebracht, was het aldaar eene zeld zaamheid, dat aangehouden gesignaleer- den de opgelegde boeten betaalden. Roman van KARL HEIGEL. 17) Daarop voer hij met zijn zakdoek over zijn lorgnet. Schwebel, die ook tot de commissie behoorde, begon te snikken en kreeg daarvoor van Stübbecke een afkeurenden blik. «Ik dank u," zei de directeur en toen sloeg Schwebel weêr op Stübbecke een blik. «Uw plannen, met betrekking tot de begrafenisplechtigheid," ging Hahnen- kamm voort, «mag ik mijn goedkeuring zooveel te minder onthouden, omdat ik verlang, dat de stad ziet, dat niet financieele, doch zuiver ethische inzichten mij deden handelen zooals is geschied. Ik zie niet tegen de kosten op en ik zal u voorude openlijke uitdrukking uwer sympathie en nogmaals voer hij over zijn lorgnet «een sympathie, die tus- schen artisten en hun directeur dubbel mag worden op prijs gesteld zeer verplicht zijn." Voor dat de deputatie de kamer verliet nam Stübbecke nog eens het woord. Hij verzocht den directeur een aangelegen heid te mogen aanroeren, een aangele genheid, die het gansche personeel van het Apollinothéater als een quaestie van eer beschouwde. Hoewel Hahnenkamm door zijn factotum, dokter Henne, op 't geen er zou volgen, was voorbereid, kon hij zijn laf karakter toch niet verloochenen. Het werd hem benauwd en onbehaaglijk om 't hart zijn hoofd begon te gloeien en zijn blik ken vlogen in dien kleinen kring van den een naar den ander. «Zou het niet mogelijk zijn, dat gij zonder verder met elkander te overleggen uw «sympathie" in ronde woorden uit- druktet?" vroeg hij. Doch op die uit- noodiging om voor den dag te komen volgde slechts een dof gemompel. «Ik hoop," liet de directeur er ter verduide lijking op volgen, «dat ge geen aanval op hij kon liet woord zoo gauw niet vinden «op mijn gevoel zult doeu." Met een gebaar alsof hij spijt had over 't geen er volgen zou hief Stübbecke de rechterhand op. «Namen zal ik niet noe men," sprak hij plechtig, «Hooggeëerde directeur! De band, die ons,kunstenaars en kunstenaressen, met elkander ver- eenigt, is boven allen twijfel hecht en duurzaam. Maar," vervolgde hij met een strengen blik op zijn mededinger Schwebel, die een luid «hm 1" had doen hooren, met steeds in kracht toenemend geluid, «rnaar wat blijft de leden van dien bond, de ambtgenooten, over, als een lid be wijst, dat hij de eer onwaardig is langer aan een inrichting van den naam en den stand, als die waaraan wij zijn verbon den, deelgenoot te zijn? Dan toonen wij hem, dat wij hem zedelijk verachten. Maar zulk een lid verstoort het broeder lijk samenzijn der kunstenaars. Want al zijn wij ook door ons contract verplicht op de planken onze gevoelens te verber gen, moet toch een dergelijke toestand, een dergelijke pressie op het spel van een ieder nadeelig werken. Tijd noch overreding breken echter den passieven tegenstand, dien de waardige den on waardige biedt die kan alleen worden weggenomen als de directie den persoon, die niet in den smaak valt in dit geval de persoon waarmee dat het geval is ontslaat. Dat wilden wij aan u onzen geëerden directeur in bedenking geven." Ilahnenkam ademde vrijer. Op die quaestie kon hij gemakkelijk genoeg antwoord geven. «Mijneheeren, de kiesche wijze, waarop gij dat pijnlijk conflict ter sprake brengt, maakt mij opnieuw aan u verplicht. Ik ben, voor zoo ver mijn gemoedsstemming mij dit vergunt, laat ik liever zeggen, weemoedig verheugd, dat mijn persoon lijke antipathie in dit geval met de be langen van het gezelschap hand in hand gaan. Het lid in quaestie ook ik wi' 1 geen namen noemen zal u niet lan- ger tot ergernis zijn, ik zal mijn secre- taris, dokter Henne, veroorloven in dien zin de noodige stappen te laten doen. Vaartwel, mijneheeren!" En daarmee werden de afgevaardigden beleefd en hoffelijk bedankt. Terwijl de meesten hunner de lichte zomer overjas over den gekleeden rok aantrokken, klopte de eerste tenor den eersten komiek met een «goed gebruld, leeuwop den schouder. Stübbecke keurde den spotter het ant woord niet waardig. Hij wilde het som bere kleed der droefheid niet door lichte kleuren omhullen maar stapte van het hoofd tot de voeten in 't zwart gestoken met kommervollen blik de trap af en de straat op. Als hij een huilebalk" had op gehad, had hij voor lijkbidder kunnen spelen, om voor aanspreker te kunnen doorgaan ontbrak hem alleen de citroen. In plaats daarvan kocht hij in den eer sten fruitwinkel den besten een dozijn perzikken om er een begrafenis-boud van gereed te maken. De teraardebestelling had plaats met al de pracht, die een millionnair en de directeur van een schouwburg alleen kunnen vertoonen. Onder de langgerekte tonen der bazuinen en het doffe roffelen der pauken wond de trein zich als een zwarte reuzenslang door de bonte menigte, die de door de zon beschenen straten vulde. Het ver over de honderd leden sterke, mannelijke personeel van het Apollino-theater opende den stoet met walmende fakkels in de hand en een ellenlangen lamfer aan den hoed. Voor den met bloemen bedekte, door zes paarden getrokken lijkwagen uit, droeg eene in 't wit gekleede koriste, wier jaren en lichamelijke bekoorlijkheden aan haar deugd geen oogenblik deden twijfelen, een reusachtigen lauwerkrans. Wel was de ontslapene tijdens zijn leven zoo min een zanger als een held geweest, maar minstens had hij op dien lauwerkrans even zooveel recht als zijn vader op zijn ridderorde. Deze ridderorde fonkelde op diens borst in een prachtige rouwkoets met een lakei in zwart en zilver naast elk portier, die een met lloeis omwon den maarschalksstaf in de hand hielden. Het overige gedeelte van Hahnenkamm en van diens, zooals wij willen gelooven, oprechte smart, was voor hel publiek door eeu nieuwen, niet een nog breeder rouwrand omgeven batisten zakdoek om-

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1886 | | pagina 1