NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
N. 98.
Woensdag 8 December 1886.
Vijftiende Jaargang.
abonnementsprijs:
advertentien:
BINNENLAND.
F euillet on.
THEA.
AMERSFOORTSCHE CODRANT.
VOOR
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer B Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De gezondheidstoestand des Konings
is, volgens den residentie-briefschrijver
van het Z. D., beter dan die in gerui-
men tijd was. De nierverschijnselen heb
ben geheel opgehouden.
De minister van binnenlandsche
zaken heeft aan Ged. Staten der provin
ciën medegedeeld, dat uit een onderhoud
met de inspecteurs van het lager onder
wijs aan hem gebleken is, dat bij het
schooltoezicht geen genoegzame zekerheid
bestaat, dat de gemeentebesturen tusschen
1 Jan. 1887 en 1 Jan. 1890 maatregelen
zullen nemen ter geleidelijke vermeerde
ring van het aantal onderwijzers, tot
hetvolle, bij de wet gevorderde getal.
Indien die verwachting, waartoe de
ondervinding, in de laatste jaren opge
daan, aanleiding gegeven heeft, gegrond
blijkt te zijn, dan zal na 1 Januari 1887
van de vruchten der opleiding van onder
wijzers niet genoegzaam partij getrokken
worden, en zullen niet alleen velen, die
in het bezit eener akte van bekwaamheid
zijn of komen, te vergeefs naar plaatsing
zoeken, maar tal van personen zich aan
het onderwijs onttrekken. Het gevolg
daarvan zal zijn, dat tegen 1 Januari
1890 het aantal onderwijzers, noodig om
aan het voorschrift der wet uitvoering
te geven, niet voldoende wezen zal.
Naar aanleiding van deze beschouwin
gen zijn Gedep. Staten uitgenoodigd
eenige vragen te beantwoorden.
Door den heer A. Verheul zijn aan
de gemeente Rotterdam ten geschenke
aangeboden de vaandels van de Rotter-
damsche vrijwilligers der marine in 1831.
Dit geschenk is door den Raad in dank
aanvaard.
De Nederl. Industrieel bevat eenige
bijzonderheden omtrent eene uitvinding,
die in de jongst verloopen maanden in
Noord-Amerika bijzonder de aandacht
heeft getrokken, n.l. den «peacemaker*
van prof. Tuck, een torpedoboot, die zich
in alle richtingen boven en onder water
kan bewegen en in een oogwenk torpe
do's onder het grootste schip brengen en
deze door electricieteit hun vernielings
werk laten aanvangen. De prijs van zulk
een boot zou f 40.000 zijn.
Zondag zijn te 's-llage aangekomen
eenige hooge Japansche autoriteiten. Zij
hebben intrek genomen in het Hotel des
Indes en werden bij hunne aankomst aan
het Ilollandsche station ontvangen door
den gezant van Japan aan ons hof.
Bij al de reeds bestaande moeie-
lijkheden, waartoe de ligging van Hee
renveen in drie gemeenten onophoudelijk
aanleiding geeft, kan het toch ook zijn
aardigheden opleveren bij feestvieringen.
In Haskerland was te Heerenveen in
dat gedeelte der plaats Sint Nicolaas ge
steld op Zaterdag, in Engwirden was
geen andere dag aangewezen, dus: op
Zondag, en Schoterland besloot het op
Maandag te vieren.
De Heerenveeners konden dit jaar alzoo
drie achtereenvolgende dagen het Sint
Nicolaasfeest genieten.
Gisteren werd aan de betrokken
personen de uitspraak der Alg. Synode
beteekend, waarbij het verzoek der ge-
schorschte kerkeraadsleden te Amsterdam
om revisie van het tegen hen door de
Synodus Contracta gewezen vonnis afge
wezen en dat vonnis ten volle bevestigd
is. Zij zijn mitsdien ontzet van de ker
kelijke bedieningen en ambten, door hen
in de Nederl. Herv. Kerk en de Neder-
duitsche Herv. gemeente te Amsterdam
bekleed, en voor onbepaalden tijd ver
vallen van de bevoegdheid tot het uit
oefenen van de kerkelijke rechten en het
aanvaarden van kerkelijke bedieningen.
In het buitengewoon nommer van De
Kerk. Ct., dat gisterenavond verscheen,
is het vonnis in extenso opgenomen, en
daarbij gevoegd een manifest van de
Synode, naar aanleiding van die uitspraak
uitgevaardigd en gericht tot de kerke
raden en leden der Nederl. Herv. Kerk.
Geen appèl of aanvraag om revisie van
dit vonnis is mogelijk. In hoogsten aan
leg is thans de zaak definitief beslist.
Na afloop van de behandeling van deze
zaak, is de Synode laadsleden Donderdag
uiteengeaan.
De kruitfabriek bij Muiden zal
waarschijnlijk nog deze maand in wer
king komen.
De Nederlandsehe Schaatsenrijders-
bond, opgericht 1882, en onder het be
stuur staande van de h.h. M. J. Waller
te Amsterdam, voorzitter, mr. S. Sal-
verda te Leeuwarden, vice-voorzitter, mr.
J. van Buttingha Wichers te Leiden, 1.
secretaris, baron de Salis te Amsterdam,
2. secretaris, H. KolfT te Rotterdam, pen
ningmeester, mr. M. M. van Heioma te
Heerenveen, en H. J. Diephuis te Gro
ningen, heeft het volgende programma
bekend gemaakt voor de internationale
wedstrijden op schaatsen, te houden ir.
den winter van 18861887, op een nader
te bepalen dag te Slikkerveer, bij Rot
terdam
De wedstrijd vangt aan ten 10 ure
's morgens. De bepalingen van het pro
gramma zijn: 1. meesterschap van Neder
land op 1609 meter. Eerste prijs f600,
een diploma en eene gouden medaille;
tweede prijs f300 en een diplomaderde
prijs f60 en een diploma; vierde prijs
f30 en een diploma.
II. Meesterschap van Nederland voor
heeren liefhebbers, op 1600 meter.
Eerste prijs een gouden medaille.
Tweede prijs eene zilveren medaille.
Derde prijs eene bronzen medaille. Vierde
prijs een diploma.
Als liefhebbers worden niet beschouwd
1. Zij, die ooit in een openbaren wed
strijd om geld, hetzij als prijs, inzet of
inleggeld, gereden hebben.
2. Zij, die van af 31 Maart 1886 ooit,
voor zoover hun bekend, met of tegen
een beroepsrijder om eenigen prijs ge
reden hebben.
3. Zij, die ooit, om eenig geldelijk
voordeel, in de uitoefening der athletiek
onderricht gegeven, die uitgeoefend of
daarbij als helpers gefungeerd hebben.
Rechters zijri de hh. mr. S. Salverda,
tevens starter, mr. J. van Buttingha
Wichers, tevens tijdopnemer, baron de
Salis, tevens tijdopnemer.
Tot halte-chef te Stroe (gem. Bar-
neveld) is benoemd de heer A. Oerle-
mans, thans assistent te Asselt; te
Asselt, mede aan den Oosterspoorweg,
de heer Klaassen vroeger te Klarenbeek.
Een Leidenaar had reeds lang het
voornemen zijne werkzaamheden voor
een dag aan kant te zetten om te Haar
lemmermeer te komen jagen. Hij had
daartoe 's morgens om 5 uren Leiden
verlaten en was om 7 uren te Haarlem
mermeer afgestapt bij den boer, waar
hij zijn hartstocht zou bot vieren. Na
zich met een warmen kop koffie geres
taureerd te hebben, bemerkte! hij dat
hij zijn geweer te Leiden had ach
tergelaten.
Zondagmorgen gingen vier perso
nen uit 's Hertogenbosch naar buiten om
ganzen en ander gevogelte te schieten.
Op den dijk onder Berlicum gekomen,
stond één hunner, H. R., oud 18 jaar,
met het geweer vaardig om te schieten,
toen door een onbekende oorzaak het
geweer afging en éen van het viertal,
P. F., een huisvader met kinderen, in de
zijde trof, zoodat hij ter aarde stortte en
weinige minuten daarna overleed.
Een werkman, die voorgaf polder
werker te zijn en werk te zullen krijgen
bij het omleggen van een gedeelte Oos-
terspoor bij Weesp, verzocht en verkreeg
aldaar bij zekeren De J. kost en inwo
ning, doch maakte zich reeds den vol
genden dag ongemerkt uit de voeten,
terwijl hij al het in eene kast aanwezige
geld benevens een horloge medenam. Alle
nasporingen der politie bleven tot heden
vruchteloos.
Bij 't afbreken eener oude kerk in
de gemeente Stratum is op eene diepte
van 1 Va meter onder den grond een
hardsteenen doopvont met voetstuk ge
vonden, waarvan het bekken vier in den
steen gebeeldhouwde koppen draagt, Het
voorwerp schijnt van zeei oude dagtee-
kening te zijri.
Men schrijft uit Eist (Utrecht) aan
de Amsterdammer: Van het tabaksge
was is alhier het aard-en zandgoed reeds
grootendeels afgeleverd en ook elders is
men daarmee druk bezig. Alléén van de
Plantage Willem III alhier werden dit
jaar circa 130,000 halve kilo's naar Wa-
geningen gezonden. De tabak is uitmun
tend, licht van soort en van goede qua-
liteit; de planters klagen echter over het
algemeen, dal ze te weinig ponden be
komen, gerekend naar andere jaren.
Vooral is dit het geval op de Veluwe, te
Rhenen, Eist en Amerongen.
- Naar aanleiding van eene aan den
Minister van Oorlog gedane vraag is door
hem bepaald, dat minderjarige weezen,
die toevertrouwd zijn aan de zorgen van
regenten van gestichten van liefdadigheid,
tot het aangaan van eene koloniale mi
litaire verbintenis mogen worden toege
laten, als door hen is overgelegd een
bewijs van toestemming van die regen
ten, en dat daartoe niet noodig is zoo
danig bewijs van een door den laatst
overgebleven der ouders of door den
kantonrechter benoemden voogd.
De heer Anemaet heeft een open
brief tot den Minister van Buitenlandsche
Zaken gericht, waarin hij het weinig
afdoende aantoont van de verdediging
door dezen Minister van 't diplomatiek
beleid tegenover den loop, dien de suiker-
quaestie in Frankrijk neemt. De heer
Anemaet geeft daartoe de lange voorge
schiedenis van het dezen zomer daar
behandeld# ontwerp, een voorgeschiedenis
die niet geheim was en die aan onze
diplomaten aanleiding had moeten geven,
de openbare meening voor te lichten. Hij
houdt vol, dat zij dat heeft verzuimd.
Omtrent het overgaan van het be
zit van het huisje van Czaar Peter de
Groote te Zaandam wordt thans gemeld,
dat daarbij geen sprake was van verkoop.
Z. M. heeft het den |Russischen Keizer
afgestaan.
Men schrijft aan de L. Ct.«De
mollen werken nog te veel en zoolang
ze dat doen krijgen we nog geen winter,
merken de boeren aan. Hedennacht had
de vorst voor het eerst blommetjes op
de glazen, ijs in de sloten en singel-
grachten gemaakt, maar het veld was
zoo wit als een laken. Dat houdt niet
aan, beweerden de tuinders, want het
heeft ruig gevroren, de lucht is nog te
waterig, en dat kon wel op sneeuw uit
draaien. De wind was sedert gisteren
naar het zuiden gekrompen. Daarover
hadden de schippers in de vroegte van
heden hunne beschouwing: «krimpende
winden en uitloopende vrouwen, die kan
je niet vertrouwen." Rauw weer, man j
Sneeuw of regen en de eenden gingen
gisteren ook al zoo te keer! Heb je wel
gezien hoe het maantje gisterenavond
in een nest zat? Dat is mis. Hij lag
waarempel heelemaal op zijn rug, merkt
een ander aan, en als hij dat doet, zijn
we nog niet van het vuile weer af.
Welk een hemelsbreed verschil, zulke
«uit de lucht gegrepen" weersvoorspel-
Roman van KARL HEIGEL.
24)
«Omdat ze aan het tooneel is geweest!
Wat is dat onbillijk."
Hildegarde, Sara's moeder, kon niet
nalaten eens te lachen. «Daarom nu juist
niet. Onze verhouding tegenover mevrouw
Nilson alleen weerlegt die zienswijze
reeds. Die dame is ook aan het too
neel.
«O, maar mevrouw Nilson is, zooals
Jöuszon ieder oogenblik met een eed
zal bevestigen, Zwedens grootste drama
tische kunstenares, Die arme Thea is lang
niet zoo gelukkig."
«Die arme Thea is gelukkiger dan zij
mogelijk verdient, dat zij in jou en in
je vader na al het gebeurde nog voor
spraak vindt. Kind, al ben ik nog zoo
blij, dat die enkele eigenaardige schaduwen
die iedere groote stad afwerpt, je onbe
kend zijn, geloof ik toch, da* je oud
genoeg bent om in te zien waarom Thea
geen vriendin voor je kan zijn."
Een vluchtige blos toog over het ge
laat van het meisje.
«Mijn God," gaf zij in verwarring ten
antwoord, «als ik haar voor zoo slecht
moet houden als men zegt dan begrijp
ik niet, waarom papa haar in 't geheel
herwaarts heeft doen komen."
Thans was het de beurt van Sara's
moeder om verlegen te zijn. Het jonge
meisje had een punt aangeroerd, dat
haar moeder zelve menigmaal met zorg
had vervuld.
«Het «on dit," hernam ze, «heeft, als
altijd, ook hier overdreven. Wie een
mensch wil verbeteren moet hem niet
uit zijn omgeving bannen. Bovendien dacht
papa aan Thea's broeder."
«O, en daarin had hij gelijk," vie
Sara haar levendig in de reden. «Menheer
Freiberg is een edel mensch."
«Luister eens. Menheer Freiberg is
nog veel te jong dan dat een jong meisje
met zulk een geestdrift over hem mag|
spreken."
«Menheer Freiberg is in vergelijking
met al mijn neven en bekenden zoo ge
leerd, zoo bedaard, zoo verstandig, dat
ik hem reeds vier jaar geleden als een
man van rijper leeftijd beschouwde. En
hebt u zelve hem niet tegenover papa
zoo warm en zoo wélsprekend verdedigd
En verdient hij ons medegevoel niet Ik
kan mij voorstellen hoezeer hij op dien
onzaligen avond in den schouwburg,
waarover ik, meer dan mij lief was,
heb moeten hooren, moet hebben ge
leden I En hij was altijd reeds zoo onge
lukkig."
«Ongelukkig hoe dat?"
«Och, dat meende ik maar zóó. Hij is
zoo fijngevoelig."
«Spaar zijn gevoel derhalve en ver
mijdt zijn zuster niet maar zoek haar
ook niet op. Dat is zijn eigen verlangen.
Als ze eens dezer dagen hier komen, zal
ik ze, om alle praatjes te voorkomen,
hier inviteeren, maar dan zal ik er meer
menschen bijvragen. Dan heb je gelegen
heid haar te zien en te spreken. Hoe je
verhouding onderling voor het vervolg
zal worden, bepalen je ouders en de
tijd."
Daarmee meende Hildegarde dat moei
lijke punt voldoende tot klaarheid te
hebben gebrachtze ging thans tot een
ander onderwerp van gesprek over.
Den avond daarop kwamen de reizi
gers met de stoomboot uit Gothenburg
te Wisborg aan. Aan de aanlegplaats
werden ze ontvangen door Swan Junszon,
die zijn vreugde over het wederzien van
Waldemar evenzoomin als zijn verlegen
heid tegenover diens hem tot nog toe
niet persoonlijk bekende, maar toch ook
niet volkomen onbekende zuster verheelde.
Wellicht zou de jonge man nog verlegener
zijn geweest en zou hij zijn duitsch
geheel hebben vergeten als hij de jongste
lotgevallen van Thea had geweten. Nadat
Swan, die er door een zwaren, vollen
baard zooals in de boeken staat als een
echte Noorman uitzag, maar die dezelfde
eenvoudige, goedhartige mensch was,
van voorheen, een arbeider met de zorg
voor de bagage had belast, voerde hij
zijn vriend naar diens nieuwe woning.
Het huis, een roodgeverfd houten ge
bouw, lag onder een partij oude boomen
op tien minuten afstands van de ijzer
gieterij. De eerste verdieping werd door
Swan en zijn bloedverwante, juffrouw
Lundquist, die in haar nationale kleeder
dracht oud en grijs was geworden, be
woond. Swan was thans «technisch
directeur" van de Wisborger ijzergieterij,
maar leefde nog steeds als de beschei-
denste ongetrouwde heer.
Broeder en zuster Freiberg zouden
de verdieping gelijkvloers bewonen.
Reeds op hetzelfde oogenblik dat zij
het huis binnentrad, deed de geur dei-
dennentakken, waarmee de vloer was be
dekt Thea eigenaardig aan. In het ruime,
maar lage, geheel met hout beschoten
vertrek, heerschte reeds eenigszins sche
mering. Thea keek bijna met een angstig
gevoel om zich heen daar viel haar oog
op een vaas met bloemen.
Een bouquet veldbloemen zou Thea's
aandacht in haar vroegere woning in de
schouwburgstraat bezwaarlijk hebben
kunnen trekken, doch hier snelde zij er
met een gevoel van innige vreugde heen
en riep op oprechten toon uit
«Och, wat zijn dat jmooie bloemen I
Zijn die van u?"
«Ik ik heb mij inderdaad ver
oorloofd," stotterde Swan. »U zult zeker
wel gewoon zijn heel wat mooier bloe
men ten geschenke te krijgen, doch deze
zijn op het mooiste punt van- den ge-
heelen omtrek, op den Odiusval, geplukt,
en dus meende ik Hij maakte den
zin niet af zoozeer was hij getroffen
door het vuur, dat op dat oogenblik in
Thea's donkere oogen fonkelde.
Spoedig echter verborgen de zware wim
pers dit,
«Ik dank u wel zeer, dat ge ntijn broer
zoo hartelijk ontvangt," zei ze.
«O, dat heeft niets te beteekenen,"
hernam Swan, die niet goed wist of hij
den bediende, die door een uitnoodiging
van Hildegarde om op het eiland te
komen, aan het gesprek een einde
maakte, verwenschen of zegenen moest.
Aan den eenen kant had hij deij eersten
avond maar al te graag met Waldernar
en met diens zuster alleen door
gebrachtaan den anderen kant was het