IEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT en GELDERLAND. Vervloekt en Verstooten. N. 41. Zaterdag 21 Mei 1887. Zestiende Jaargang. Van 't zelfde, en non. wat. F euilleton. abonnementsprijs: verschijnt woensdag en zaterdag. advertentien: binnenland. AMEB COURAIÏf. VOOR Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheelo Rijk. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukkeu en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent. Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Het was geheel toevallig, dat onze beschouwing over «kunstboter" onder de oogen van de lezers en leze ressen der Nieuwe Amersfoortsche Courant kwam, even na de verschij ning van het advies der Landbouw- commissie over hetzelfde onderwerp. Toen we ons vorig hoofdartikel schreven, wisten we heusch niet, dat er iets van dien aard ophanden was. Gezegde commissie heeft een goed werk gedaan, en niemand zal bewe ren dat zij den tijd, na haar instel ling (18 September j.l.) verloopen, nutteloos heeft besteed. De quaestie waar het eigenlijk op aankomt is aan het slot van haar advies zoo vierkant mogelijk gesteld. We lezen daar: «Onder het woord «boter" wordt verstaan dat vetartikel, welks bestanddeelen uitsluitend uit melk verkregen zijn. Vitters zullen misschien opmerken, dat hier geen rekening is gehouden met zout en met kleur sel; maar wij, we zoeken geen spij kers op laag water. Verder: «Surro gaten van boter worden nóch als boter, nóch onder een gelijkluidenden naam, b.v. butter of butterine, nóch onder een samengesteld woord waarin het woord boter voorkomt, in den handel gebracht. De vaten of verpakkingen, waarin voornoemde surrogaten verkocht of verzonden worden, moeten voorzien zijn van den voor het surrogaat verkozen naam 'n duidelijk zichtbare letters." Daarop volgen nog eenige preven tieve voorschriften, den handel in het artikel betreffende. Het doet ons genoegen, dat de Landbouw-commissie niets bepaald heeft omtrent de kleur. Indien de oléo-margarine, we kiezen dien naam omdat we op dit oogenbiik geen anderen weten, zonder bij menging van kleursel in den handel mengsel, volgens de eigen verklaring van sommige fabrikanten, er zóó ongewoon, zóó onsmakelijk uitzien, dat niemand het zou lusten, al lieten geur noch smaak noch voedings waarde iets te wenschen over. Dat is vooroordeel, zal men zeggen. Mis schien maar in ieder geval zou het debiet van het artikel er gevoelig onder lijden, en dat behoeft nu ook weer niet. Natuurlijk is, bij gelijkheid van kleur, het opsporen van bedrog, waaraan, we herhalen het als het vroeger niet duidelijk genoeg is ge zegd, we de fabrikanten volkomen onschuldig rekenen, moeielijker op te sporen, maar het publiek zal ook wel een handje helpen, vooral wanneer het zal mogen gelukken, overeenkomstig de prijsvraag uitge schreven door de «Vereeniging tot wering van knoeierijen in den boter- handel," .een eenvoudig middel te ontdekken waardoor ook zij, die zich met geen chemisch of microscopisch onderzoek kunnen inlaten, in staat worden gesteld om gemakkelijk te zien of zij boter, dan wel iets anders voor zich hebben. Zijn er eenmaal wettelijke bepalin gen vastgesteld, zooals de Landbouw- commissie wenscht, dan kan het niet anders, of onze zuivelhandel met het buitenland zal levendiger worden. Dat men er toch aan denkegeen land ter wereld heeft malscher weiden dan Nederland, en als onze boeren willen, als zij samenwerken, als zij de practische resultaten der wetenschap in toepassing brengen, dan kan er een product worden ge leverd dat misschien wel te evenaren, maar onmogelijk te overtrelfen is. Maar dan moeten zij ook afstand doen van elke begeerte naar onrecht matig verkregen winst. De naam van Nederlander moet op zichzelf reeds een waarborg worden van onkreukbare goede trouw en nauw gezetheid dan maar ook dan alleen zullen we de oude plaats op moest worden gebracht, dan zou het1 de wereldmarkt heroveren. Er is eenig verband tusschen deze quaestie, en die van het Landbouw onderwijs, mede in het advies der commissie besproken. Ons voorbe houdende, later op het stuk zelf terug te komen, bepalen we ons tot de vermelding, dat in overweging geeft elke inrichting, voor dat doel uitsluitend bestemd, en die aan de gestelde eischen voldoet, van Rijks wege te ondersteunen met de helft der kosten, indien de wederhelft vol doende is verzekerd. Natuurlijk is het onverschillig of oprichting, onder houd en exploitatie uitgaan van par ticulieren, vau de gemeente of van de provincie. Ook dat achten we een goed be ginsel. Staatshulp is hier noodzake lijk, en gewettigd door het algemeen belang. De eischen dienen zóó te worden geregeld, dat rekening kan gehouden worden met de bijzondere toestanden en behoeften van elke afzonderlijke streek. Waar bijv. zui velbereiding slechts een onderge schikte rol vervult, behoeft zij op het program geen ruime plaats in te nemenwaar tuinbouw en groen teteelt hoofdzaak zijn, moet daarop de volle nadruk gelegd worden. in den vollen zin des woords, moet later komen. Landbouw-onderwijs moet niets meer en niets anders zijn dan dat. Er behoort geen herhaling van andere leervakken aan vastgeknoópt te worden, hoe wenschelijk het ook zij, dat de jongelui daarin nog eenige vorderingen maken. Verlangen hun ouders dat, welnu, de herhalings school is de daartoe aangewezen inrichting. Ook zouden wij het ver keerd vinden als men het bezoek der laatste, door er landbouw-onder wijs aan vast te koppelen, trachtte te bevorderen; zoomin het een als het andere zou daarmede tot zijn recht komen. Dat men maar eerst beginne, met op onderscheiden punten des lands eenige eenvoudig en practisch inge richte landbouwscholen te openen; de bezoekers zullen wel komen, als de resultaten zich doen zien. Door overreding krijgt men onze boeren jongens nietzij verlangen bewijzen, feiten, stellige uitkomsten. En hebben zij wel zoo geheel ongelijk? eerstbeginnend Men heeft wel eens den wensch uitgesproken, op de lagere scholen ten platten lande landbouwonderwijs te doen Of daarmee veel gewonnen zou zijn, betwijfelen wij zeer. De gewone be zoekers dier school hebben niet de vatbaarheid voor een studie in be paalde richtingen studie aan prac- tijk gepaard, moet het toch in elk geval zijn. Dat men bij het leervak «kennis der natuur", welks omvang onmogelijk te bepalen is, bij voorkeur zulke onderwerpen van behandeling kiest die in de richting van de be stemming der leerlingen liggen, is doch verder niet gaan. Zij zeer aan te bevelen, kan de lagere school bereidt slechts voor, kinderen geschikt om waar te nemen en na te denken. Het eigenlijk leeren, Men zegt dat de Commissie van de Tweede Kamer voor het onderzoek naar arbeiders- en fabriekstoestanden, niet meer zal voortgaan met het afnemen van verhooren aan fabriekshoofden, ar beiders, enz. Te beginnen met den lsten Juni zal nu werkelijk een deel van het Duitseh- Engelsche postverkeer over Vlissingen plaats vinden. De Belgische heeren, die te Berlijn onderhandelden, slaagden niet in hunne pogingen. Gedurende hun ver blijf in de hoofdstad, bleven bijna eiken dag postzendingen uit, ten gevolge van het gebrekkige Belgische transito-verkeer. J Naar de N. R. Ct. verneemt, zal er binnenkort een postpakketdienst op zij maakt de Ned. Indië in werking treden. De pak ketten, tot een maximum van 5 kilogram, zullen met de stoomschepen van de maat schappij Nederland en de Rolterdamsche Lloyd worden verzonden, en in Indië door die maatschappijen verder naar de plaatsen van bestemming worden geëxpe dieerd. De uit Indië verzonden pakeften wor den hier te lande verder per post be zorgd. Naar aan de Zw. fCt. wordt ver zekerd, moet bij den minister van water staat, den heer Van den Bergh, die, volgens gerucht, reeds lang wenschte af te treden, thans het besluit vaststaan, orn zich eerlang terug te trekken. Voor 20 studenten in de medicijnen aan eene der Nederi. universiteiten be staat gelegenheid om in opleiding te worden genomen voor officier van ge zondheid 2. kl. bij het leger in Nederi.- Indië, onder genot van f7000 toelage. Onder de te Atjeh gedetacheerde barisans waren in de eerste dagen van Maart, toen deze troepen nog geen twee maanden op het oorlogstooneel hadden doorgebracht, van de 323 man overleden 16, geëvacueerd 75, min of meer lijdende aan beri-beri 80 man. Met 1 October dezes jaars is er ge legenheid tot plaatsing van leerlingen aan de Rijkskweekscholen voor vroedvrouwen te Amsterdam en te Rotterdam. Die leer lingen genieten van het Rijk huisvesting, voeding, verpleging en onderwijs, gedu rende twee jaren, ten ware zij zich door wangedrag of door gebleken ongeschikt heid voor de betrekking van vroedvrouw, een verder verblijf aan de school onwaar dig toonen. Bovendien kunnen eenige in wonende leerlingen aan de lessen deel nemen. Belanghebbenden worden uitgenoodigd van haar verlangen om geplaatst te wor den vóór 15 Juli e. k. schriftelijk kennis te geven aan den voorzitter van den ge neeskundigen raad der provincie, waarin zij hare woonplaats hebben. Voor Noord- Brabant en Limburg, dr. A. van der LoefT, te Breda; voor Gelderland en Utrecht, dr. 11. L. Yerspijck, te Utrecht; voor Zuid-Holland, dr. L. J. Egeling, te 's-Gravenhage; voor Noord-Holland, dr. J. P. Dozy, te Amsterdam; voor Zeeland, dr. B. Carsten, te 's-Gravenhage; voor Friesland en Groningen, dr. L. Ali Co- 13j Als geëlectriseerd sprong Dewbinsky van zijn stoel op, toen Anka onaange diend met Iwan binnentrad. Sprakeloos van verbazing en vreugde bood hij haar een fauteuil aan, waarop zij zich neer liet. Iwan verwijderde zich dadelijk, hij vermoedde dat slechts iets van het hoogste gewicht de jonge vorstin aan leiding tot dezen stap had kunnen geven. Nog voor dat Dewbinsky woorden vond, zei Anka haastig «Mijnheer de graaf, uw plan ter ont vluchting is verraden. Ik wilde dat bericht aan geen bode toevertrouwen, zulks scheen mij te gevaarlijk I Wees dus op uw hoede I" «En hoe weet ge dat ik vluchten wil vroeg de graaf, terwijl Anka's wangen zich met een hooger rood kleurden. «Het toeval heeft het mij verraden," gaf zij ten antwoord. «O, ik bezweer u, wees voorzichtig I" Deze woorden met innige bezorgdheid gesproken, veroorzaakten den graS^ een diepe aandoening. «Hoe verheug ik mij u nog eens te zien," zeide hij. «Ja, het is waar, ik wilde vluchten, ik wilde dit oord verlaten, om voor mijn ongelukkig vader land te strijden. Ik wilde gaan zonder afscheid van u te nemen." «Ik weet dat uw plicht u roept," ant woordde zij haastig, «vlucht, zoo ge moet, maar nog heden, morgen zou het te laat zijn I" Een nauwelijks merkbare beving vergezelde deze woorden. «Wien kan mijn gesprek met Lan- giewicz bekend zijn fluisterde de graaf voor zich. Zij wilde nu weder opstaan, want zij had hare boodschap verricht en ge voelde dat het in dit oogenbiik geen gewoon gesprek kon zijnmaar een zekere vrees weerhield haar tegelijker tijd de bekentenis, die op Dewbinsky's lippen zweefde, uit te lokken. Zij wilde heengaan. Maar de graaf, bemoedigd door den stap, dien zij voor hem gewaagd had, besloot van de gelegenheid gebruik te maken, die zijn geluk gronden of het voor altijd vernietigen moest. «Anka," sprak hij met diep bewogen stem, «in dit plechtig oogenbiik kan ik het u niet langer verzwijgen, welke teedere en innige gevoelens ik voor u koester. Mag ik tot afscheid eenige hoop met mij nemen, die mij in alle toestan den moed en kracht zal geven, de hoop dat ge mij niet vergeten zult Met zachte stem en neergeslagen oogen, hare hand aan zijn ernstigen, eerbiedigen hadddruk overlatend, ant woordde zij «Ik eerde en hoogachte u van den eersten oogenbiik af dat ik u zag en ik beken het met hoogmoed, dat ook mijn hart uw gevoel beantwoordt. Ik vertrouw u en hoop op de toe komst." «Gij maakt mij meer dan zalig ant woordde Dewbinsky, terwijl hij hare hand teeder kuste, «ik dank u «Neem dit als gedachtenis en talis man," voer Anka voort, terwijl zij een gouden kruisje, hetwelk aan een dunne ketting aan haar hals hing, los maakte en den graaf met glinsterende oogen aan schouwde. Met de betuigingen van eeuwige liefde nam Dewbinsky het dierbare pand in ontvangst en heider lippen ontmoetten elkander tot den verlovingskus daarop wrong Anka zich zacht uit zijne armen; «Wij moeten scheiden de oogenhlikken zijn kostbaar, breng mij naar mijn paard, en nog iets laat mij weten zoodra uw vlucht gelukt is, opdat vrees en angst mij niet verteren." «Iwan zal u een zekere boodschap bren gen; dierbare Anka," antwoordde de graaf. Zij onderdrukten beiden de smart der scheiding en schiepen troost en hoop uit het vertrouwen, waarmede de liefde van jonge harten de toekomst cn het lot te gemoet gaan. Spoedig zat Anka weder in den zadel; in het bosch ontmoette zij den haar zoekenden stalmeester, die zeer verheugd was, dat haar geen ongeluk overkomen was. In gedachten verdiept, met ernst op het fraai gelaat, bereikte zij het ouder lijk kasteel. Maar nu was ook haar ener gie verdwenen, die door het gevaar, waarin Dewbinsky had gezweefd in span ning was gehouden. In hare kamer zonk zij op een kanapé neder en stortte haar wee met brandende tranen uit. Nu eerst gevoelde zij hoe innig zij Dewbinsky be minde, hoe diep het afscheid van hem haar in de ziel greep. De stalmeester had in het kasteel ver haald, dat Betsy met Anka was door gegaan, en alleen Anka's moeder ver nam uit den mond barer dochter de ware toedracht der zaak. Eerst schudde de vorstin bedenkelijk het hoofd, doch vervolgens sprak zij haar kind moed in. «Moge God u genadig beschermen," zeide zij, „en alles ten beste besturen. Mijn zegen zal u niet ontbreken En bij deze woorden sloot zij haar weenend kind in de armen. VII. Toen Anka het kasteel van Dewbinsky verlaten had, kwam hem alles als een droom voor; maar hij was de man niet om er lang over na te denken, hoe zijn geliefde met zijn plan ter ontvluchting bekend was geworden, en door dat pein zen de behoorlijke maatregelen ter uit voering van zijn ernstig voornemen te verzuimen. Haar vermaning, dat hij nog heden nacht zou vluchten, moest hij vol gen, wilde hij zijn aan Langiewicz ge geven woord houden en den geheimen bond trouw bewijzen. Te Sandomir had Langiewicz ge zegd had hij zijn leger opgeslagen. Daar zooveel honderd Polen er gekomen waren, hoopte ook Dewbinsky dat doel te bereiken. Hij riep Orlanoff en Iwan bij zich. Beiden stonden spoedig voor hun meester, die met een doordringenden blik den jageronderzöekend in de oogen zag; zonder een gelaatstrek te bewegen wachtte hij iri stijve houding de bevelen van den graaf. Wordt vervoigt.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1887 | | pagina 1