NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
No. 17.
Woensdag 27 Februari 1889.
Achttiende Jaargang.
BINNENLAND.
AMERSFOOBTSCHE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per S maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukkeu en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
advertentien:
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer B Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend,
Groote letters en vignotten naar plaatsruimte.
De Tweede Kamer is bijeengeroe
pen tegen Dinsdag 5 Maart, te 2 ure n.m.
De heer Mr. J. B. van Ossenbrug
gen, lid van de Tweede kamer voor
Dordrecht, is Maandagmiddag te 's-Hage
overleden.
Het gekozen Kamerlid voor Eind
hoven heeft verklaard zijn verkiezing te
beschouwen als een getuigenis tegen de
invoering van den algemeenen dienst
plicht, «eene wet, die een ongelukswet
zou zijn, evenals die op het onderwijs."
Hij was geroepen geweest om aan de
voorbereiding van die wet mede te wer
ken. Voorts heeft hij de plechtige ver
zekering gegeven, dat hij met al zijn
kracht zou trachten het onheil te voor
komen. De heer Mutsaers was lid van de
Staats-commissic.
I
In de Haagsc'he Kroniek der N.
R. Ct. leest men Van de bijeenroeping
der Tweede Kamer is nog niets bekend.
Naar ik hoor zal reeds dadelijk bij de
hervatting van den arbeid de boterwet
aan de orde komen, terwijl overigens
weinig zal worden afgedaan vóór de
werkzaamheden der afdeelingen. De hoofd
schotel zal de staten-tabel zijn van de
indiening der gewijzigde schoolwet schijnt
voorloopig nog niets te zullen komen
evenmin van de voorstellen omtrent de
verdediging, al liggen deze reeds grooten-
deels gereed. De omzetting der Eerste
Kamer moet aan alle groote dingen voor
afgaan.
Door den minister van binnenland-
sche zaken is aan 's Konings commissa
rissen eene aanschrijving gezonden, waar
uit blijkt, dat de minister van oorlog de
aandacht van zijnen ambtgenoot van B. Z.
heeft gevestigd op het nadeel, hetwelk
door de gewone inkwartiering ontstaat,
voor het geval dat troepen worden ge
detacheerd tot handhaving der orde. Im
mers, niet alleen worden de militairen
dan over de soms uitgebreide gemeenten
verspreid, maar de ingezetenen hebben
bovendien het recht, de inkwaitiering
uit te besteden, waardoor de militairen
soms op grooten afstand van de alarm-
plaats worden onder dak gebracht. Het
schijnt om verschillende redenen den
minister van oorlog noodzakelijk, in ge
vallen als het bedoelde, de militairen niet
bij de ingezetenen in te kwartieren, doch
de detachementen vereenigd in openbare
of andere gebouwen te huisvesten (c. q.
bij de bereden detachementen met de
paarden). In verband hiermede worden 's
Konings commissarissen verzocht, bij voor
komende gelegenheden met de gemeente
besturen maatregelen te beramen, om
zooveel mogelijk aan die bezwaren tege
moet te komen,
Het aantal Nederlandsche inzenders
op de aanstaande wereldtentoonstelling
te Parijs bedraagt 177. Het thans bij de
hoofdcommissie ingeschreven aantal in
zendingen dat zeker veler verwach
ting zal overtreffen vult de geheele
te Parijs verkregen plaatsruimte. Deze
beslaat in de hoofdafdeeling 900 M1.in
de afd. Voedingsmiddelen 400 M'.ver
der zijn er afzonderlijke plaatsruimten in
de afdeelingen Landbouw, Tuinbouw,
Schoone Kunsten en Onderwijs. De kolo
niale afdeeling, ter grootte van 250 Mr,
wordt, met de inzending van een volle
dig Javaansch dorp, door eene afzonder
lijke commissie in het moederland be
heerd. In den tuin verrijst eene diamant
slijperij van de firma Boas.
Naar aan de Amst. Ct. wordt ge
meld, is op initiatief der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw, de heer
Bauduin te 's Hage bezig een ontwerp
verzekeringmaatschappij in gereedheid te
brengen, die, uitgaande van het hoofd
bestuur, in alle afdeelingen hare verte
genwoordigers zou hebben en waarin men
alles wat de landbouw betreft tegen on
geval of misgewas kan verzekeren. Het
hoofddoel is na het in gereedheid bren
gen van dit ontwerp algemeene mede
werking te verkrijgen, want slechts hier
door kunnen de te betalen premiën gering
zijn.
Om aan allen twijfel daaromtrent
een einde te maken, kunnen wij thans
met zekerheid mededeelen, dat de Minis
ter van Binnenlandsche Zaken besloten
heeft de Rijkskweekschool te Nijmegen
op te heffer.. De sluiting zal 1 September
a.s. plaats hebben en de nog aanwezige
kweekelingen zullen naar andere Rijks
kweekscholen overgebracht worden.
Het is ons niet hekend, hoever de.be
zuinigingsmaatregelen in de andere pro
vinciën zich uitstrekken. Te oordeelen
naar de beslissingen, die in den laatsten
tijd voor Gelderland hebben gegolden,
zal ditmaal aan de opleiding van onder
wijzers een gevoelige slag worden toe
gebracht. (4rn/i. Ct.)
Uit het verslag over liet 85 jaar
van het bestaan der Inrichting voor doof
stommen-onderwijs te Rotterdam blijkt,
dat met het optreden van den heer Ic.
Bikkers als directeur verschillende her
vormingen gewenscht schenen, welke ook
eenige wijzigingen in de statuten ver-
eischten. Zoo werd, wat het onderwijzend
personeel betreft, eene geheel nieuwe
regeling tot stand gebracht, en wat de
leerlingen aangaat, wijziging gebracht in
den leeftijd van toelating, den tijd der
opneming en der vacantiën.
Dringend behoefte wordt gevoeld aan
uitbreiding der ruimte, doch daartoe is
veel geld noodig, waarom het bestuur
een beroep doet op de algemeene onder
steuning. Het getal leden is iets toege
nomen en bedraagt thans 1302, met eene
contributie van f6782, waai onder Am
sterdam met ruim 100, met eene con
tributie van f587. Aan leergeld werd
ontvangen f2935. De uitgaven der ver
pleging bedroegen f17,522, waarvan ge-
resititueerd werd f 11,474. Het getal
leerlingen bedroeg 158, waarvan 117
kosteloos onderwijs ontvingen en van
welke weder 74, die geheel of gedeelte
lijk kostelooze verpleging genoten. Er
werden weder verschillende giften en
legaten ontvangen, ofschoon deze bron
niet zoo ruim vloeide als het vorige jaar.
De gewone uitgaven bedroegen f46.032,
de gewone ontvangsten f36,703, zoodat
deze rekening sloot met een nadeelig
slot van f9328. Deze buitengewone in
komsten bedroegen f 19,993, de buiten
gewone uitgaven f 19.200, zoodat deze
rekening sloot met een batig slot van
f793.
Van het eiland Wieringen wordt
het volgende aan de N. R. Ct. geschreven
«De toestand op ons eiland is in het
algemeen genomen niet gunstig, sinds
jaren achteruitgaande door het kwijnen
van den landbouw, door het verpachten
van de zee als anderzins. Er ligt op het
eiland een zware schuldenlast. Vroeger
wist men hier nooit van hypotheek maar
thans zijn de meeste eigendommen daar
mede bezwaard. Men hoort dan ook hoe
langer hoe meer van menschen, die
bankroet gaan of daaraan blootstaan. Men
ziet dan ook gedurig deurwaarders het
eiland doorkruisen,' tot groot ongenoegen
van velenwant die menschen zijn slechte
vertroosters. Over het geheel is daardoor
iets drukkends in de samenleving, vooral
om dezen lijd van het jaar, nu alle kas
sen zoo wat leeg zijn. Als April en Mei
in het land komen en de lammeren ver
kocht worden, die nu nog geboren moe
ten worden, dan komt er weer verade
ming. Er zijn redenen om te verwachten,
dat zij dit voorjaar nog al prijzen zullen
maken; daardoor wordt de hoop wat
aangewakkerd. Voor den kleinen man is
de winter hier nog al gunstig. Door den
zachten winter kan de arbeider nog al
veel buiten werken en in den polder is
nog al werk met slooten uitdiepen. Ook
de visscher verdient bij open zee nog
allicht een stukje brood, zoodat we voor
de armen werkelijk een gelukkigen win
ter hebben. De vereenigir.g tot werkver
schaffing rust ook dezen winter van haren
arbeid. Zij had voor den herfst, evenals
den vorigen winter, bij het ministerie
van marine om touwpluizen verzocht,
doch dat verzoek was van de hand ge
wezen, omdat er bij de marine zooveel
geplozen touwwerk W3s, dat daar dezen
winter niet aan gedaan werd, en ook
andere werkverschaffingen waren afge
wezen. Dubbel gelukkig alzoo voor Wie-
ringen, dat er dit jaar weinig behoefte
aan is. Ware het een harde winter ge
weest, dan zonden we het hier hard te
verantwoorden hebben gehad.
Ook de hevige storm heeft ons hier
genadig behandeld. Wel steeg het water
ook hier aan den noordkant tot eene
ongekende hoogte, maar ons eiland ligt
zoo hoog, dat we voor watervloed niet
bang zijn. Slechts ééne visschersschuit
werd van hare ankers gerukt en te plet
ter geslagen. Op aansporing van den
nieuwen burgemeester heeft zich eene
commissie gevormd om dien man hulp
te bieden. Voorloopig wordt er nu naar
ouder gewoonte bij boeren en burgers
eene lijst gepresenteerd, om eene gave
voor dien man, die een zwaar huisgezin
heeft. Daarna zal men verder zien. Die
commissie heeft verder het plan gevormd
tot het oprichten eener onderlinge waar-
borg-vereeniging onder de Wieringer
schippers, door het bijdragen van vaste
contributies. Die zaak is in de maak, we
melden later wel of zij tot stand is ge
komen. Het zou zeker voor de schipperij
van groot belang zijn; maar van nog
grooter belang zou zijn het bezit van
eene goede haven We zijn er met dezen
storm gelukkig afgekomen, omdat hij uit
het noordwesten woei, maar was de
wind zuidwest geweest, dan waren er
meer dan vijftig schepen verpletterd ge
worden."
Aan het Departement van Buiten-
landsche Zaken is van den consul te
Buenos-Ayres het volgende bericht ont
vangen nopens den uitvoer van suiker
uit Nederland naar Argentinië.
Het is den consul bij herhaling ge
bleken, dat te Buenos-Ayres in den
laatsten tijd suikers, bij partijen van
honderden vaten, uit Nederland zijn aan
gevoerd, welke onder anderen wegens
hunne grijze kleur in qualiteit zeer ten
achteren staan bij de Hollandsche suiker,
die daar gewoonlijk wordt geïmporteerd.
Betwijfelend, dat de aanvoer van be
doelde suiker, die zelfs inferieur was aan
het inlandsche product, het gevolg is ge
weest van door de belanghebbenden aldaar
gegeven orders op mindere waar, meent
hij in het belang van den Nederlandschen
export-handel naar Argentinië verdere
zendingen als de genoemde ernstig te
moeten ontraden. Wil men niet evenals
tot voor kort prima-suiker hierheen expe-
diëeren, dan bestaat het gevaar, dat de
voor ons thans nog zoo belangrijke sui
kermarkt aan den Rio de la Plata in de
toekomst voor het Nederlandsche artikel
zal verloren gaan, te meer daar de con
currentie der inlandsche suikers steeds
grooter wordt. Men gelieve zich daarbij
ook het voor eenige jaren met onze sui
kers voorgevallene te herinneren. Toen
werden eveneens slechte partijen suiker
uit Nederland afgezonden, en het gevolg
hiervan was afname der importen aldaar
van onze suikers en vermeerderde aan
voeren van het Duitsche en Fransche
artikel. Willen onze fabrikanten dei halve
hun débouché in deze Republiek niet
verliezen, dan dienen zij slechts prima
qualiteit te leveren.
Naar men verneemt, zullen in den
aanstaanden zomer de groote manoeuvres
worden gehouden in de heidevelden van
Hoornsterzwaag en Jubbega-Schurega.
Reeds moeten de terreinen voor dat doel
zijn opgemeten.
Men schrijft Zondagavond uit
Meppel
Hedenavond om 8 uur had hier aan
ue gasfabriek een geweldige ontploffing
plaats De ramen in de directeurswoning,
grenzenden aan de fabriek, zijn er ge
heel uit geslagen. De schok werd door
bijna de geheele stad gevoelt. Een muur
in de fabriek is geheel weggeslagen. De
oorzaak is een lek in de leiding, waar
door zich het gas opéénhoopteeen gas
vlam, die in die afdeeling brandde, ver
oorzaakte daardoor de ontploffing. Als
door een wonder is een veel grootere
verwoesting voorkomen, doordien de toe
gang tot het zuiveringshuis, die gewoon
lijk open staat, op het oogenblik der
ontploffing gesloten was. Brandweer en
schutterij waren onmiddelijk op het ter
rein aanwezig,
Omtrent de gevonden munten bij
de verbrande woning van gebr. R. te
Zetten, meldt men het volgendehet zijn
zonder uizondering zilveren munten, welke
vermoedelijk begraven zijn geweest in
een tonnetje. De kleinste zijn nog van
1 gulden, de nieuwste van 1792, zoodat
het begraven na dien datum moet heb
ben plaats gehad. Het juiste getal is nog
niet op te geven. Men zou haast ver
moeden, dat de collectie aan een mun-
tenverzamelaar heeft toebehoord, zóó
groot is de verscheidenheid. Wij zagen
eene munt van 1635 met opschrift «Phi
lips IIII D. G. Hisp. et Indiar Rex" en
een andere met «Ferdinand I1D. G. Rom.
Imp." Verder een fraai 30 stuiverstukje
met de wapens van de 7 provinciën van
1689, een 3 guldensstuk van 1721, een
van 10 sc. van 1690 met opschrift «Zee-
landia" en aan de keerzijde «Luctor et
ernergo". Aangezien men in den laatsten
tijd meermalen munten op die plaats ge
vonden had, was het vinden van deze
schat niet geheel onverwacht. Gisteren
vond men nog een ouderwetsche vork.
Wegens grooten toevloed van belangstel
lenden werd het verder zoeken gestaakt.
Het aantal bezoekers van de in
richting tot kostelooze verschaffing van
brood en koffie te Amsterdam blijft vrij
wel op dezelfde hoogte. De uitdeeling
duurt voort tot den laatsten Maart. Men
mag verwachten, dat de commissie na
afloop een verslag zal opmaken omtrent
den loop der zaak en hare werking.
Amst. Ct.
Een inwoner tan Montfoort was
niet tevreden met het cijfer, waarin hij
in de gemeentebelasting meende aange
slagen te zijn. Zonder dralen diende hij
eeri bezwaarschrift daaitegen in en de
gemeenteraad heeft ongunstig op zijn
reclame beschikt omdathij zeli's niet
was aangeslagen I
Op het koepelfort «de Harssens"
aan den mond der haven te Helder had
Donderdagavond eene brutale aanranding
plaats. De milicien-kanonnier v. G., op
wacht staande, meende eenig geritsel aan
den achterkant van het fort te vernemen.
Daar het meermalen gebeurt, dat som
mige botvisschers, bij het uitoefenen van
hun werk op den Zuidwal, zich wel eens
op het fort begeven, ten einde zich voor
de kou eenigszins te beschutten, begaf
de schildwacht zich ter goeder trouw
naar de plaats waar hij het geluid had
vernomen. Hij bespeurde 3 personen,
doch visschers schenen het niet te zijn.
Toen hij de mannen bijna genaderd was,
werd hij plotseling op verraderlijke wijze
aangegrepen en werden hem, waar
schijnlijk met een stuk hout, zulke hevige
slagen toegebracht, dat hij bewusteloos
neerviel. In dien toestand werd hij door
de wacht, die hem kwam aflossen, ge
vonden. De aanranders, die zeer waar
schijnlijk op den roof uit zijn geweest,
hadden in dien tijd gelegenheid gehad
de vlucht te nemen. Held. Crt.
In het afgeloopen jaar zijn 303
hoofden van huisgezinnen en vrijgezellen
vrouwen en kinderen meegerekend
840 personen uit de provincie Gronin
gen naar Noord-Amerika vertrokken.
Slechts 13 welgestelden waren onder dit
getal, 186 mingegoeden en 104 behoef-
tigen.
Een aantal vrienden en vereerders
var. Jan van Beers hebben zich tot eene
commissie vereenigd, die de taak op zich
heeft genomen, een gedenkteeken te doen
verrijzen op het grafvan den overledene.Deze
com missie heeft thans een circulaire verzon
den, waarin aan de veelzijdige verdiensten
van den ontslapene hulde wordt gebracht.
De circulaire draagt een honderdtal namen
uit Noord- en Zuid-Nederland. Het bestuur
der commissie bestaat uit de heeren Jan
van Rijswijck, Pol de Mont, Mulder. Mar-
kelbach, Billiet, Max Rooses en Van den
Branden. Men wordt verzocht zijne bij
dragen onverwijld te doen toekomen aan
den heer Herman Mulder, secretaris,
St. Andriesplein 23, Antwerpen,
De afdeeling Apeldoorn der Ver-
eeniging Patrimoniumheeft in die
gemeente lijsten rondgezonden, houdende
het verzoek aan den postdirecteur, op
Zondag aan hen niets te doen bezorgen.
Die lijsten zijn door ruim 1500 personen
geteekend.
Te Amsterdam is Zondagmiddag
eene goed bezochte openbare vergadering
gehouden van de in December jl. opge
richte Nederlandsche luchtvaart-vereeni-
ging, die de oefening in de luchtvaart
wil bevorderen, en haar zoo mogelijk
dienstbaar zal maken aan onze verdedi
ging. De vergadering diende om dit doel
te verklaren en de aanwezigen op te
wekken om tot het lidmaatschap toe te
treden.
Na afloop der vergadering was er ge
legenheid zich als lid te laten inschrijven.
Het ledental is thans 30.
Door de directie der Ned. Gist- en
Spiritusfabriek te Delft zal in de maand
Juni a.s. een bakkersconcours geopend
worden, dat ongeveer twee weken zal
duren,
De cursus heeft ten doel aan jonge
lieden, die hel bakkersvak uitoefenen of
wenschen uit te oefenen, eenig inzicht
te geven in de wenschelijke grondslagen
van dit bedrijf en bun de weg te wijzen
tot verdere theoretische en praclische
ontwikkeling.
Tot den cuisus worden toegelaten bij
voorkeur jongelieden boven den leeftijd