NUSUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
Magdalena's led.
No. 91.
Woensdag 13 November 1889.
Achttiende jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG W ZATERDAG.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
AMERSFOORTSCHE OOOBANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
ingezonden stukken en berichten intezendeu uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentie ni
Vun 1 6 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De leden van de Tweede Kamer
der Staten-generaal zijn ter vergadering
bijeengeroepen tegen Dinsdag 19 Novem
ber aanstaande, ten 2 ure.
Door den Minister van Oorlog is
o. a. bepaald, dat, indien milicien-korpo
raals vrijwillig afstand doen van de voor
rechten, verkregen door vrijwillige oefe
ningen in den wapenhandel, nl. vermin
dering van hunnen diensttijd, dan belioo-
ren zij, evenals de overige miliciens
hunner lichting, het geheele eerste jaar
van hunnen diensttijd onder de wapenen
te blijven. Zij zijn dan echter ook niet
gehouden in hun 2e en 3e dienstjaar zes
weken onder de wapenen te komen.
De minister van oorlog heeft be
paald, dat de bevolen troepen-verplaatsin
gen moeten zijn afgeloopen op 30 April
1890.
Te Zaandam zijn twee aangehuwde
kinderen eener weduwe, meisjes van 4
en 6 jaar, door twee onbekende perso
nen van de straat opgenomen en in een
rijtuig weggevoerd. Volgens latere ge
ruchten zou deze ontvoering door de
elders wonende voogden bedreven zijn.
Uit Hilversum schrijft men aan het
Hdbl., dat het nu ernst wordt met het
Herstellingsoord van het Witte Kruis.
Een mooi plekje, midden in het bosch
en vlak bij de heide, werd er voor aan
gewezen. Er staat een groot, wit huis,
het eerste dat men ziet als rnen van
Amsterdam herwaarts spoort- Het bevat
een groot aantal flinke kamers, waar
licht en lucht in overvloed kunnen bin
nenstroomen, een ruim trappenhuis, bal
kons, enz.
Het comité zoekt thans een directrice.
Is die gevonden, dan zal met het inrich
ten van het gebouw en den tuin worden
begonnen, om in het komend voorjaar
te worden opengesteld.
Een nieuwe scheur aan 't Centraal
station te Amsterdam. Sedert een
paar weken viel aan de oprit van het
Centraal-station aan den kant van het
oude station, juist aan de kromming bij
het viaduct, loslaten van de voegen waar
te nemen. Successievelijk ontstond een
scheur en weldra niet meer langs de
voegen maar dwars door de steenen heen,
Thans is de scheur van boven tot be
neden. Hel driedubbele onderkassement
van hardsteen is midden doorgebroken.
Het is moeielijk te zeggen, of de scheu
ring ontstaan is door de zware lasten,
die over deze oprit naar het station wor
den vervoerd. Doch die mogelijkheid ligt
ook voor de hand, dat dezelfde oorzaken,
die de viaducten deden scheuren, ook
hier in 't spel zijn.
Te Dordrecht is door een comité
van heeren, die zich daartoe in eenige
plaatsen van ons land hebben gevormd,
een gebouw aangekocht, dat bestemd zal
worden tot eene opleidingsschool van
evangelisten, godsdienstonderwijzers enz.,
en dat eerstdaags zal worden geopend
en in gebruik genomen. Voor den aan
koop van dat gebouw is door enkele per
sonen de som van 10.000 gegeven, ter
wijl nog minstens f5000 noodig zullen
zijn om het eerste jaar de kosten te kun
nen dekken.
Tot onderwijzer is benoemd de heet
D. Bokma, vroeger werkzaam aan de
Vlaamsche opleidingsschool te Brussel.
De in herfstmaand j.l. ondernomen
herstelling van het inwendige der kerk
te Ingen nadert met rasschen tred hare
voltooiing. Wie zich overtuigen wil, hoe
veel eene op zichzelve gansch niet onbe
haaglijke dorpskerk wint door verplaat
sing van den preekstoel naar den kant
van het koor, terwijl de stoelen door
banken vervangen worden, met bevloe
ring, hij trede deze kerk binnen. Een
tegen een pilaar geplaatste kansel geeft
altijd iets ongezelligs ook is het gepast
en aangenaam, dat de spreker zijn ge
hoor voor zich heeft. Dusdanige vertim
mering vinde navolging in andere dorps
kerken.
Bij het werk kwamen te voorschijn
drie fraaie grafzerken, welke tot dusver
op het afgeschoten en niet voor een eere-
dienst gebezigde koor aan het oog ont
trokken waren geweest Op eene zerk
leest men
»Ao DNI 1568 den 20 dach Decem-
bris starf Derick van Meerten. Ao 1531
den 7 dach Septembris starf Joffer Berta
van Eek syn huysvrouw."
Zijn wapen vertoont een klimmenden
herald rechts gewenden hazewindhond
aanziende helm met den zittenden haze
wind tot teeken. Haar wapen is het be
kende der v. Eck's van Pantaleon t. w.
een rechterschuinbalk.
De derde groote zerk vermeldt hel
overlijden van Joffer Jutta van Wijck,
als voerend twee gekruiste distels, eene
voorzaat der Utrechlsche Jonkheeren-fa-
milie v. Asch v. Wijck, Bait van Hat-
tom (-(- 1 Jan. 1534)'s husfrii (huisvrouw,
1521).
Ingen, dat trotsch mag wezen op zijn
grooten zoon, den omstr. 1342 in zijn
midden geboren Marcilius van Ingen, den
eersten rector of hoogleeraar der univer
siteit der Duitsche stad, bezat weleer
eene vermaarde Commar.derie der St.
Jans-ridders of der orde van Malta. Een
Commandeur dier Orde, in de kerk ter
plaatse op het koor begraven is levens
groot in plechtgewaad, inet een staf in
de hand, uitgebeeld op de zerk, waaron
der zijn gebeente rust. Vermoedelijk is
't Hendrick Ruijsch geweest, geboortig
van Amersfoort, en Sept. 1596 in hoo-
gen ouderdom gestorven. Die zerk, een
twintigtal jaren geleden nog gaaf aanwe
zig, viel daarna uiteen.
Nog kwam te voorschijn een in het
onderste gedeelte van een keikmuur ach
ter pleisterkalk verscholen brok zachten
zandsteen, waarvan het geheel de voor
stelling kon hebben behelsd van de aan
bidding der drie Wijzen uit het Oosten
voor Bethlehem's krib.
Uit Voorst wordt aan de Zutph. Ct.
gemeld
»Gisteren is alhier een van de nog
weinig overgebleven strijders, die den
lOdaagsehen veldtocht hebben medege
maakt, de heer W. van Unen, in den
ouderdom van bijna 90 jaar, overleden
In 1821 nam hij dienst bij de dragon
ders en werd te Deventer ingelijfd na
25 trouwe dienstjaren, waarvan er wegens
medegemaakte veldtochten enz. een tien
tal voor dubbel werden aangeteekend,
nam hij in 1846, versierd met het
metalen kruis en de bronzen en zilveren
medaille, eervol ontslag, waarbij hem een
karig pensioen van f73 per jaar werd
verleend, waarna hij zich te Voorst ves
tigde. Jaren lang voorzag hij zijn talrijk
huisgezin van het hoognoodige door met
eene handkar goederen van en naar
Zutfen te voeren. Op meer gevorderden
leeftijd werd hij door gegoede ingezete
nen in staat gesteld een ezel aan te
koopen, waarmede hij tot voor ongeveer
drie jaren het goederenvervoer volhield
en zoo hiermede was ingenomen, dat
men hem dikwijls hoorde zeggen nik
en mijn ezel."
In de laatste jaren werd hij ten deele
door zijne kinderen ondersteund. Vcoral
zijnen zoon Arend, gepensionneerd briga
dier van Nederlandsch Indië, die bij hem
inwoonde en zijn hoogbejaarden vader
tot het laatste oogenblik liefderijk ver
zorgde, komt daarvoor alle eer toe.
De grijsaard was steeds vlug ter been,
zelfs zoo, dat hij in 1888 met een goed-
koopen volkstrein zijne dochter te 's-Gra-
venhage nog een bezoek bracht.
Van de acht kinderen had de over
ledene, behalve bovengenoemde zoon, nog
3 zonen, van welke 1 in Indië gesneu
veld en thans nog 2 in Indië in dienst
zijn"
In een druk bezochte vergadering
van Amsterdamsche barbiers en kappers,
in het café ide Roode Leeuw" gehouden,
is rnet groote meerderheid van stemmen
besloten, beginnende 1 Januari 1890 des
Zondags na 12 uur niet moer te werken,
doch aan de kleine minderheid het slui
tingsuur op 1 uur toe te staan, om,
mocht deze proef gelukken, met primo
Mei den geheelen Zondag tot rustdag te
bestemmen, afgezien van eenig godsdien
stig principe. Door gedrukte kaarten, in
den winkel op te hangen, zal de cliën-
tèle van dit besluit verwittigd worden.
Jl. Donderdag na de kantoor-uren
meldden zich bij de firtr.a Vlaer en Kol
te Utrecht, twee deftig gekleede Hollan
ders aan, van wie een te Londen en een
te Amsterdam woonachtig is, en boden
daar een wissel van 24 pond sterling en
eenige shillings ter disconteering aan.
Aan het kantoor had men juist verno
men dat te Apeldoorn, Zutfen, Deventer
Oosterhout, Amsterdam en op andere
plaatsen geld op Engelsche wissels was
verstrekt, die bij onderzoek allen onbe
taald uit Londen terugkeerden en ver
moedelijk valsch zijn.
Daarom behield men den wissel met
afgifte van een re?u en de afspraak,
dat dienzelfden avond de betaling zou
geschieden.
Na nauwkeurig onderzoek bleek, dat
men goed had gedaan met niet oogen-
blikkelyk te betalen, daar de wissel ver
moedelijk valsch was, wat slechts door
een kleinigheid te bespeuren was. De
politie werd terstond met de zaak in
kennis gesteld en de noodige maatrege
len werden genomen om de beide nhee-
ren" in handen te krijgen. Daartoe wer
den de rechercheurs Werkmeester en
van Doorn met de zaak belast, die zich
op de volgende wijze van hunne taak
kweten.
Op den bepaalden tijd bevonden zij
zich in den omtrek van het kantoor en
zagen daar twee heeren druk in gesprek,
van welke zij de uitdrukking opvingen:
»er staat toch een goede handteekening
op." Deze uitdrukking was voldoende oir
hun vei moeden te bevestigen. Zij wer
den beiden daarop door hen gearresteerd.
De politie deed aldus eene goede vangsl
on kon die beide oplichters vooreerst on
schadelijk maken.
Naar wij vernemen hebben zij dien
avond nog op andere hier gevestigde
kassierskantoren getracht Engelsche wis
sels te disconteeien, wat hun echter niet
gelukt is.
De bekende haiddraver Dihbels, van
den heer Bierma, te Oldebiltzijl, is voor
f2800 gekocht door een ingezetene van
Gouderak.
De heer B. kocht indertijd dit paard,
dat toen voor niets deugde, voor ruim...
f50. Dit jaar won Dibbels, bereden door
pikeur A. Siderius, nog f2600 aan prij
zen en premiën, waarvan de berijder als
loon de helft genoot.
De Staats-Ct. bevat de volgende
mededeeling:
Sedert eenigen tijd zijn zoowel in bin-
nenlandsche als buitenlandsche dagbladen
berichten opgenomen omtrent gruwelen
welke op het eiland Lombok door een
Arabischen handelaar jegens ontvluchte
en door hem weder opgevatte slaven
zouden zijn begaan, welke daarop neder-
komen dat die personen, na de wreedste
mishandelingen le hebben ondergaan, ter
dood zouden zijn gebracht of den dood
zouden hebben gevonden ten gevolge van
onmcnschelijke folteringen.
DOOR
Cli. DESLYS.
Naar het Fransch.)
5) Reeds stond de kast op haar plaats.
Zij behoefde nu nog maar in den muur
te worden gemetseld. Dit gebeurde stil
zwijgend. Men hoorde in de kamer niets
dan de onrustige ademhaling van den vrek
en daarbuiten niets dan het rommelen
van den donder in de verte.
Ziezoo! 't is klaarI sprak Michaud
opstaande.
Eindelijkbesloot Anselme, die hem
ter nauwernood tijd liet zijne gereedschap
pen op te rapen, maar hem haastig naar
beneden drong.
Toen zij den winkel doorgingen, werd
er plotseling aan de tuindeur geklopt.
O, ol sprak meester Jan, ik wed er
wel wat om dat dit reeds een of andere
schuldenaar is die de brandkast komtin-
wijden.
Dat raakt u niet! antwoordde de
vrek toornig. Ik wacht een bezoeker die
niet gezien moet worden. Ga gij maar
dezen weg... Dank voor het werk... Goeden
nacht.
Hij had de straatdeur reeds geopend en
sloot die nu haastig achter Michaud.
Op dit oogenblik sloeg het juist elf
uur.
Nooit wellicht was Magdalena's echt
genoot zoo laat t'huis gekomen.
Het onweer was bovendien losgebro
ken. Bliksemstralen doorkliefden den don
keren hemel en werden opgevolgd door
ratelende donderslagen. Reeds begon het
zwaar te regenen.
Meester Jan liep op een draf naar
huis. Juist toen hij daar aankwam, don
derde het zoo hard, dat hij schrikte en
tegelijkertijd brak er een hevige stortbui
los. Men zou gezegd hebben dat degar,-
sche hemel zich opende.
Die stortregen, die elk voetspoor van
de wegen wegvaarde, zou ook, zooals men
later zien zal, ten nadeele keeren van den
armen Michaud
Den volgenden ochtend toen Magdalena
de werkplaats van haar man binnentrad,
vond zij dezen zoekende in alle hoeken
en gaten.
Wat zoekt gij toch vroeg zij hem.
Welantwoordde hij, mijn grooten
passerl Gij weet wel, die mij werd ge
geven toen ik op mijn leerreis door Frank
rijk te Bordeaux was en bij een brand
het kind van mijn meester redde. De
kameraden hebben er mijn naarn in doen
snijden en ik ben er aan gehecht... 't Is
een herinnering aan mijn jeugd... Waar
dat ding nu toch zijn kan?
Plotseling sloeg hij zijn hand voor het
hoofd.
O, riep hij uit, nu herinner ik het
mij. Ik zal dien gisteravond achtergelaten
hebben bij....
Anselme's naam zweefde op zijne lip
pen, maar hij sprak dien niet uit. want
de kinderen waren erbij en Michaud had
beloofd te zullen zwijgen.
Vader, wil ik uw passer gaan halen
vroeg zijn zoontje?
Neen, Pietje antwoordde Michaud,
den knaap omhelzende ik zal hem zelf
van daag of morgen gaan halen hij ligt
in een huis waar niets verloren raakt....
En als naar gewoonte blijmoedig zin
gende, ving hij aan zijn schaaf te slij
pen.
Tegen twaalf uur, toen de huisgenooten
bezig waren in de achterkamer te ont
bijten, bemerkte Magdalena eene onge
wone beweging op straat. De menschen
liepen heen en weer en spraken zeer druk
met elkaar. En wat nog buitengewoner
was, een oogenblik daarna reed in vlie
gende vaart een postsjees voorbij onder
bedekking van eenige gendarmes.
Wat zou er aan de hand zijn vroeg
Magdalena.
Kom! sprak Jan, dat zullen we wel
hooren als de buten terugkomen.... Kijk
maar eens hoe ze die sjees achterna loo-
pen.
Inderdaad, allen die beneden in het
dorp woonden, jong en oud, mannen en
vrouwen schenen naar boven te komen
en te midden van die drukte hoorde tnen
een luid gedruisch van gillende stemmen
en geklos en geschuif van klompen.
De kleine Piet was naar de deur ge
gaan.
Vader, vader! riep hij uit, de cate
chisatie gaat uit... Zij loopen allen voort....
mag ik er ook bij?
Jeannette stond reeds op om met haar
broertje medetegaan.
Neen, verbood Magdalena ze, neen
mijne kinderen, ik wil niet hebben dat
ge met dien hoop meeloopt. Een ongeluk
is zoo gauw gebeurd. Buitendien ge moet
zoo nieuwsgierig niet zijn: door nieuws
gierigheid, dat weet gij, hebben de men
schen het paradijs veiloren.
En de vader, die zijn vrouw gelijk gaf,
vervolgde op een toen van zacht bevel:
Laat ons voortgaan met ontbijten,
kinderen.
Toen het ontbijt gëeindigd was speel
de Michaud eenige oogenblikken met zijne
kinderen in den tuin... en ging toen weer
aan zijn werk.
Voor den drempel zat Magdalena als
naar gewoonte met Jeannette bij zich.
Elk oogenblik sprong de kleine Pieter
in 't midden van de straat om uittekij-
ken naar den kant waar al het volk
verzameld stond.
Niemand keerde nog terug.
Eindelijk kwam er een vrouw aan in
de richting van het huisje van den schrijn
werker.
't Was een oude buurvrouw, vrouw
Simon geheeten.
Hé, moeder Simon, riep de knaap
haar reeds van verre toe, vertel ons toch
eens wat daarboven te doen is, dat er
zooveel menschen naar heenloopen.
De oude vrouw verhaastte haar stap en
bleef voor de werkplaats staan.
Jeannette en Magdalena vroegen haar
nu ook om inlichting en Jan, met zijn
schaaf in de hand, naderde haar om le
luisteren.
Wat! riep vrouw Simon uit, gij
weet dus niet.... maar het geheele dorp
is er van in opschudding... Van nacht
is er iemand vei moord.
Wie dan vroeg kleine Piet,
Anselme! antwoordde de oude
