NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
ANKARSTROM.
No. 61.
Woensdag 30 Juli 1890.
Negentiende jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
Feuilleton.
IMEBSFOOHTSCHE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten iutezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
In het II. Juli-nummer van „De
Stem der Liefde" komen treffende ge
dichtregelen voor, van onzen hoogge
achte stadgenoot, den oud-Prof. Dr. J. J.
P. Valeton, uitgesproken op de Alg. Verg.
der Ned. Vereeniging tot Afschaffing van
Sterken Drank, gehouden te Zeist in
Juni jl., welke wij, om de strekking, in
onze kolommen overnemen.
Sclnidt af het jnk.
Schudt af het juk, verbreekt de banden,
Waarin gij nog steeds ligt gekneld,
Gij, vrij gevochten Nederlanden,
Nooit zwak of laf op 't oorlogsveld.
En zoudt gij dan in deze dagen
Nog 't juk der schande blijven dragen,
Beheerschtdoorgeestverdoovend vocht?
Neen, nimmer, nimmer Neerlands zonen 1
Laat ons naijvrig ons betoonen
Op vrijheid, eens zoo duur gekochtl
Of is 't geen juk, of is 't geen schande,
Dat alcohol van 't wiegjen af,
Elk, rijk of arm, in heel den lande
Verzeilen moet tot aan het graf?
Bij ieder feest, op alle tijden,
Het zij van droefheid of verblijden.
Wordt men met alcohol begroet.
Waarheen men immer de oogen wende,
Daar treèn, o bron van diepe ellende!
Ons sterke dranken tegemoet.
't Is waar, die dranken te bereiden
Schijnt velen aanbevelenswaard,
Daar zij tot drukken handel leiden
Met volken tot aan 't eind der aard.
Maar weten zij, dat juist dat voordeel
Hun eenmaal strekken zal ten oordeel,
Hoe sterk het ook zij aangegroeid?
Hoe zal 'teens klinken in hunne ooren,
Als zij den vloek der volken hooren,
Die door hun gif zijn uitgeroeid 1
Stijgt niet reeds nu van alle zijden,
Een vloekkreet over 't helsche vocht,
Uit al het namelooze lijden
Dat alcohol steeds heeft gewrocht?
't Zijn vaders, moeders, kind'ren, vrouwen,
Gedompeld in verdriet en rouwen,
'tls armoê, krankheid, harteleed,
't Is twist en tweedracht, huiskrakeelen,
't Zijn hartverscheurende tooneelen,
't Zijn euveldaden, gruwlijk wreed.
Aanschouwt dien mensch wien eind'lijk
('t drinken,
Van 't dood'lijk gif den ed'len geest
Benevelde en hem weg deed zinken
Tot lager nog dan het beest.
Wat is zijn houding krom gebogen 1
Wat staren wezenloos zijne oogen 1
Wat bitt're zielsangst grijpt hem aan
Hoe siddert hij op al zijn wegen!
Wat schrik'lijk monster grijnst hem tegen,
Slachtoffer van den dronkaardswaan
Ach, opent, opent toch uwe oogen,
Mijn Vaderland, wees niet meer blind
Gij zijt een speelbal van de logen,
Zoolang ge in drank iets heilzaams vindt.
Erkent toch, dat wanneer de zinnen
't Bedwelmend vocht blijven beminnen,
De Booze Geest zelf er in blaakt!
En wij, mijn vrienden, laat ons kampen
Met die ellendigste aller rampen,
Tot Nederland zij vrijgemaakt 1
Onder meer, komt nog in het zelfde
nummer het navolgende voor:
Drankgebruik in Nederland
in 1889.
Wij brengen de officiëele cijfers, ons
welwillend medegedeeld, ter kennis van
de lezers van De Stem der Liefde. Zegt
ze voort
De ontvangeg accijns over het geheele
Rijk bedraagt aan
Gedistilleerd (binnen en
buitenlandsch) 23 819.192.
Wijn1.795.142.
Bier (bisnenlandsch)975.124.
Te zamen 26.590.458.
Deze accijns vertegenwoordigen de vol
gende hoeveelheden in liters:
Gedistilleerd39.698.600 liters.
Wijn8.975.700
Bier156.179.800
By het laatste, het
binnenlandsch bier,
is nog toe te voegen
aan ingevoerd bier. 3.164.600
Te zamen 208.018.700 liters.
Twee-honderd-acht-nüllioen achttien
duizend zevenhonderd liters zijn alzoo
ongeveer verbruikt in één jaar door een
bevolking van vier-en-een-half millioen
zielen. Dat is per hoofd (bij benadering)
aan
DOOR
Mr. William 3. ten Hoet.
Aan Wolfgang.
3) Eerst als recitatief, in sombere klan
ken, die uit het geestenrijk schenen her
te stammen, riep ze de oude, bezielde
Barda's in herinnering, die in deze zelfde
hal wellicht eenmaal gezongen hadden,
óók bij hun harpen van toen ....dan naar
grooten terts moduleerende, deelde zij de
regels, of naar nieuwer stijl, tot een zoet
vleiend lied, om Dardulena te schetsen
in haar droom totdat ze, als des late-
ren Schuberth's Erlkonig vddrgevoelende,
bij de verschijning van den gesneuvelden
held in schrille, hartdoorvlijmende klan
ken eensklaps met een laatsten geweldi
gen greep in kleinen terts afbrak en te
gelijk met de linkerhand dempte.
Oda's gezang maakte op hare toehoor
ders diepen indruk, die zich naar ieders
eigenaardigheden uitte. Des vrijheers
waardig oog rustte gedurende 't zingen
met vriendelijke ontroering op zijn ge
liefde dochter; Klara klapte in de mollige
handjes toen 't gedaan was, terwijl een
niet weg te pinken traan haar over de
volle wangen liep en neef goot een stroom
van verplichtende spreekwijzen over de
kunstvaardigheden zijner nicht uit. Wel
't stilste maar toch het meest ken
schetsend getuigenis, legde de zwijgende
gast in den hoek af. Reeds bij de eerste
woorden van het lied had hij opgehoord
en als onwillekeurig sloot hij 't boek
waarin hij las. Toen, opgerezen als een
nachtwandelaar dikwijls stilstaande, sloop
hij naar de plaats waar Oda zat en bleef
met overeengeslagen armen voor haar
staan. Het somber voorhoofd helderde
wat op; in zijn trekken sprak zich deel
neming aan het lied uit.... en hij bleef
in dezelfde houding toen 't laatste ak
koord was weggestorven.
«En Darthulena sprak hij einde
lijk met diep, dof stemgeluid «toen
haar droom werkelijkheid geworden was
hoe droeg ze dien slag?"
«De dichter meldt het niet. Maar zij
was eene dochter van 't Noorden, haar
vader sneuvelde als een held, ze wist
hem eenmaal in de Walhal te ontmoe
ten en sterkte zich in de hoop op
wederzien."
«Hopen is een ijdele trootst!" zei de
Gedistilleerd8.81 liters
Wijn1.99
Bier35 50
Of te zamen per hoofd 46.30 liters.
Aan veraccijnd gedistilleerd alleen
werd alzoorini-Nederland volgens het
bovenstaande in^889 den accijns
gerekend ad f60- per hectoliter ad
50% sterkte, of f65.258.per dagen
de verkoopwaarde zec-r matig berekend
op het dubbele dier som door de be
volking dagelijks f 130.516.verbruikt.
Hiervan moet echter, naar men berekent,
ongeveer 20% worden geacht te zijn
verbruikt voor brandspiritus, geneesmid
delen. inmaken van vruchten, enz.; zoo
dat dan ten slotte zoo wat f 194.413.
per dag verdronken werd. Wij laten
hierbij nu maar buiten aanmerking het
bedrag dat aan de kasteleins werkelijk
betaald wordt.
In Den Haag werd in 1888 over
1889 zijn de cijfers n pi.t officieel he-
kenri verbruikt aan gedistilleerd alleen
2.187.380 liters, of bij eene bevolking
van 153.440 zielen, 14.64 liters per hoofd,
dat is, den accijns berekend op f60,
per hectoliter of f3.595.50 per dag, de
verkoop-waarde per hectoliter weder op
liet dubbele gerekend, een dagelijksch
verbruik van bijna f7200. waarvan
20% af als boven, blijft f5800.dat
enkel aan gedistilleerde dranken in Den
Haag verdronken wordt. Wij laten
de cijfers van de dagelijks verbruikte
bieren en wijnen nu maar achterwege.
Wie verschaft ons de cijfers van an
dere groote steden?
Z. M. de Koning heeft de wet tot
goedkeuring der spoorwegovereenkomsten
bekrachtigd.
De Minister van Oorlog brengt voor-
loopig ter kennis van belanghebbenden,
dat in 1891, volgens de lot nu toe gel
dende bepalingen, jongelieden als cadet
bij de Koninklijke Militaire Academie en
volontair bij den Artilleriecursus en bij
den voorbereidenden practischen cursus
der Militaire School zullen worden toege
laten.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat van
1629 Aug., onder leiding van den gen.-
majoor van der Beek, kommandant van
de Nieuwe Hollandsche Waterlinie, oefe
ningen in den vestingoorlog zullen wor
den gehouden, in de groep lunetten van
genoemde linie, aan welks oefeningen
zullen deelnemen: de 3e en 4e komp.
5e bat. van het 5e reg. inf.de 4e komp.
van het 7e reg. inf.de 2e 3e 4e en 5e
komp. van het le reg. vest.-artill.een
detachement van het 5e bat. van het 2e
reg. inf., een dito van het 6e reg. inf.,
een dito vest.-arlillerie en een dito trein.
En van 18—27 Sept., onder leiding
van den gen.-majoor, inspecteur der ca
valerie, oefeningen in den strategischen
velddienst zullen worden gehouden, waar
aan zullen deelnemen: de staf en de vijf
veldescadrons van het le reg. huzaren;
idem van het tweede idem; idem van
het 3e idemde staf en de 2e batterij
van het korps rijdende artillerie; een
detachement van het escadron ordonnan-
cen, van den trein en van de kon. maré-
chaussée.
Men meldt uit Haarlem;
«Zaterdag jl. waren op de groote jaar-
Irjksche paardenmarkt 771 paarden en 2
hitten aangevoerd. De handel was leven
dig en vlug; de remontecommissie kocht
een drietal paarden voor de artillerie en
er werden prijzen besteed van f88 tot
f850.
Tijdens de markt werd een viertal
portefeuilles met bankpapier vermist.
Hoogstwaarschijnlijk hebben handige zak
kenrollers hun slag geslagen. Een der
portefeuilles bevatte bijna f 400 en be
hoorde aan den heer v. Maas, te Bloe-
mendaal.
Verschenen is het 46e jaarverslag
der hied. Vereeyüging tot afschaffing van
Sterken Drank, 't welk uitgebreide mede-
deelingen bevat over de werkzaamheden
der Vereeniging in 1889. Het verslag is
tegen 30 cent verkrijgbaar bij de uitge
vers H. W. Mooy te Amsterdam en P.
J. Kraft te 's Gravenhage.
Een marinier, die Zaterdagnacht
omstreeks 12 uur in den stoomdraai-
molen op het Vreeburg te Utrecht had
plaats genomen, raakte, toen de molen
reeds in beweging was, met een zijner
beenen door de opening onder de velo-
cipéde en werd zoo eenige keeren rond
gereden, daar men den molen op zijn ge
kerm niet direct kon laten stilstaan. Met
veel moeite werd hij er tussthen uitge
haald. Nadat Dr. L. de eerste hulp ver
leende, werd hij meer dood dan levend
naar 't politiebureau vervoerd.
Of hij als het tenminste niet zijn
leven kost zijn been zal kunnen be
houden zal de vraag zijn, daar het been
behalve 't verlies van eenige teenen, er
zeer ontredderd uitzag.
De Belgische Moniteur meldt, dat
de koning van België onder anderen den
buitengewonen gezant en gevolmachtigd
minister van Nederland te Brussel heeft
ontvangen, om Z. M. een eigenhandig
schrijven van gelukwensching van onzen
Koning bij gelegenheid van het vijf-en
twintigjarig koningschap van Leopold II
ter hand te stellen.
Door den minister van justitie is
aan de procureurs-generaal eene circulaire
gericht, waarin het verlangen is uitge
drukt, dat de bezoldigde rijksveldwach
ters zich onthouden van het uitoefenen
van die visscherijen, waartoor eene akte
vereischt wordt, en in elk geval van het
handeldrijven, ook in visch, hetzij op
eigen naam, hetzij op naam van bij hen
inwonende betrekkingen.
De vijf-en-twintig hoogste prijzen
van de Haail. paardenloterij (alle paard
of rijtuig) zijn gevallen op de volgende
nrs.21531, 16827, 9327,23390,23552
24431, 13701, 15881, 19066 20063'
8495, 161, 23775, 6750, 15838, 170o'
23840, 1701, 14378, 12377,4137,23088!
5105, 31884. 1383, 9389, 21887, 500
24440.
Maandagmorgen werd met militaire
eer op de algemeene begraafplaats te
Utrecht ter aarde besteld, het lijk van
den op zoo ongelukkige wijze verdronken
kanonnier der vesting-artillerie M.
Op de lijkkist was eene fraaie krans
van levende bloemen neergelegd, geschon
ken door de korporaals en manschappen
der compagnie waarbij M. diende, terwijl
de slippen van het lijkkleed werden ge-
drager. door 4 kanonniers 1. kl., welke
graad ook door den overledene werd
bekleed.
Voor eenige dagen was iemand in
eene Zuid-Bevelandsche gemeente als naar
jonge man somber. «Slechts dwazen,
zwakkelingen laten zich door haar paaien,
sterke harten roepen haar toeGa weg,
ik heb u niet noodig;"
«En toch!" sprak Oda ernstig terwijl
haar dweepende blik als onbewust over
de zee gleed «is hoop de lieflijkste
dochter des Hemels.... Wat was leven
zonder haar!"
Zoudt ge ons niet", hernam de officier
«mijn lievelingslied willen voorzingen?
Dat, uit Temora wat Kathmors ge
waarwordingen schildert, wien Kaibers
schim hem in den droom verscheen?"
«Elk ander," antwoordde Oda vriende
lijk terwijl ze de blanke hand hem toe
stak «slechts dit niet mijn vriend. Ik kan
den indruk niet vergeten, die 't op u
maakte, toen ik 't onlangs zong."
«Volkomen juist!" sprak Klara. «Neen.
zing dat niet. Het klinkt ook te verschrik
kelijk.... als een geestbezwering."
«En zijt ge bang voor geesten zei de
joDge man met een glimlach.
«Dat nu wel niet", gaf Klara lachend
ten antwoord, «maar ik hou toch meer
van menschen. Gij nu ja zeker!"
voegde ze er spottend bij, «zoo iemand
die zich bitter weinig om de menschheid
bekreunt en die halve dagen lang in een
H. Vinkeles, Temora: IVe zang, blz. 67.
raamspelonk kan zitten broeien om in
Swedenborg natuurlijke historie der Spo
ken te studeeren.... vergeeft me! maar
gij zult daar zeker anders over denken."
«Zie eensl" riep nu de vrijheer die
lang en onafgewend door 't venster naar
zee had getuurd «die driemaster daar
die al een uur lang tegen den wind ge
loefd heeft en de kust scheen te willen
naderen daar laat hij 't anker vallen
en hijscht de Zweedsche vlag." 't Geheele
gezelschap liep op 't hoekraam aan.
«Zij zetten een boot uit," merkte de
neef op.
«En een man klimt de valreep af!"
liet er Klata op volgen. «Zie! Een fat
soenlijk man schijnt het, want hij draagt
de nationale kleeding!"
«Inderdaad sprak de Vrijheer. «De
boot neemt den koers naar de landings
plaats in de fiord. He Peerson 1" riep hij
naar 't voorvertrek toe, «ga eens aan den
steiger, beneden en noodig den vreem
den heer hier. Je behoeft niet te vragen
hoe hij heet mij is 't genoeg, te we
ten dat hij een Zweed is."
De oude knecht was spoedig weerom.
«Baron Aarberg, Secretaris van legatie
bij het Zweedsche gezantschap te Lon
den
«Is welkom I" brak de Vrijheer af en
stond op om den vreemde te gemoet te
gaan.
Nu trad deze binnen, 't Was een jong
mensch van zoowat zesentwintig, achten
twintig jaar, groot van leest en flink ge
bouwd. Biond haar viel in krullen om
een schoon gewelfd voorhoofd, 't Gelaat
had sprekende, geestige trekken. Men had
goed gezien dat hij de nieuw ingevoerde
Zweedsche nationale dracht aan hadeen
soort van kort wambuis, zwart van kleur
even als de onderkleederen om't lijf een
zijden sjerp van zwart en rood en van
den schouder hing een zwart manteltje
af. De overeenkomst van die kleedij met
de oud Spaansche, waartoe nog een van
voren opgetoomde hoed met vederbos
bijdroeg, was wel geschikt om de fraaie
gestalte van den knappen jonkman recht
te doen en, al mocht men het doel
matige van die kleeding, voor Zweden,
betwisten, goed stond ze, dat erkende
iedereen.
«Ik zou waarlijk verlegen zijn, om een
toereikende verontschuldiging voor mijn
vrijpostigheid te vinden begon de
vreemde «maar uw gastvrijheid heeft
er mij al van ontheven, voor ik nog uit
de boot stapte. Een bediende
De spreker toonde in houding, stem en
gebaren, geheel en al een man van Imo
gen stand en beschaving te zijn.
«Ik heet u nogmaals welkom, baron