NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND.
IN DEN STRIJD BEPROEFD.
Ofïïciëele Publicatie.
Gemengd Nieuws.
No. 32.
Woensdag 20 April 1892.
Een-en-twintigste jaargang.
VOOR
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever G J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
BINNENLAND.
Plaatselijke berichten.
F e ui liet on.
VAN F. JUSTUS.
AMEBSFOORTSCHE COURANT.
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1Franco per post' door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
ADVERTENTIE Ni
Vail 16 regels 0,40 iedere regel meer B Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van AMERSFOORT,
Gezien art. 5 der wet tot regeling van
den kleinhandel in sterken drank en tot
beteugeling van openbare dronkenschap
Brengen ter openbare kennis, dat een
verzoekschrift om vergunning tot verkoop
van sterken drank in het klein bij hen
is ingekomen van A. Van Egdom, in liet
perceel wijk A, No. 306. en W. de Voogd,
in het perceel wijk F, No. 120.
AMERSFOORT, den 19. April 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
H. M. de Koningin-regentes zal op
Maandag den 25 April aanst., des mor
gens ten 10 uur, in het paleis te Am
sterdam gelegenheid geven bij HD. hunne
opwachting te maken aan militaire, ci
viele autoriteiten en commissien, en op
Dinsdag den 26 daaraanv. te 10 uur par
ticuliere audiëntie verleenen.
Degenen, die verlangen daartoe te wor
den toegelaten, kunnen zich inschrijven
op eene der lijsten, welke aan het paleis
gereed zullen ligger, van heden af tot
en met Donderdag den 21 April, des
avonds te 8 uur, op welken tijd die lijs
ten zullen worden gesloten.
Staats-Ct.
Aan de Zutph Cl. wordt uit 's-Gra-
venhage gemeld, dat in Juni de indie
ning van een wetsontwerp op den leer
plicht bij de Tweede Kamer kan wor
den verwacht.
Men verneemt schrijft de Bood
schapper dat hoogstwaarschijnlijk de
oud-min. van binnenlandsche zaken, jhr.
mr. A. F. de Savornin Lohman, door de
antirev. kiesver. te Kampen als candidaat
voor de Kamer (vacature-Noordtzij) zal
worden gesteld.
De nieuwe tijd baart velen heel wat
hoofd brekers en zorg, maar geeft toch
ook aanleiding tot sommige aardige voor
vallen.
Zoo bleek in eene onlangs te Hoek
gehouden raadszitting, dat niemand dei
aanwezigen iets snapte van hetgeen waar
van in de bekende circulaire van het
provinciaal bestuur sprake is. Noch de
voorzitter,noch een der raadsleden, noch
de aanstaande secretaris waren in staat
eenig licht over de zaak te verspreiden.
Een der leden stelde toer, voor, de oude
tijdregeling maar te behouden, 't welk
werd goedgevonden.
In eene andere plattelands gemeente
had bij de bespreking der circulaire eene
grappige vergissing plaats.
In al zijne deftigheid had de burge
meester de moeielijke quaestie aan de
orde gesteld, en vroeg na lezing der ge
heele circulaire den leden: wat denken
de heereri ervanzullen wij den tijd van
Greenwich of den Midden-Europeeschen
tijd nemen? Doodelijke stilte. Wat wil
len de heeren? Nog stiller werd het en
dieper dan daar straks zonken de hoof
den der edelachtbaren op de borst. Kun
nen de heeien er zich mede vereenigen,
dat wij ons lot middeleeuwschen tijd be
palen? Een zucht van verlichting steeg
uit aller borst, en een voor een zeiden
zij plechtig: ja!
Tot aanvulling van een vorig be
richt kan worden medegedeeld, dat de
wijziging van de spoorweg- en telegraaf-
reglementen, welke in het laatst dezer
maand zal afgekondigd worden, zich
hiertoe zal bepalen, dat daarin de be
naming Amsterdamsche Tijd zal worden
vervangen door die van West-Europee-
schen tijd.
De Greenwich-tijd zal dus met 1 Mei
voor de spoorweg- en telegraafdiensten
gelden.
Inmiddels zal, naar wij vernemen, de
regeering met aandacht de bewegingen
volgen, die hier te lande ten voordeele
van den Midden-Europeeschen tijd zich
heeft geopenbaart.
Een opstel van den Duilschen rijks
architect Petri (Regierungsbaumeister)
over het spoorwegwezen bewijst, in ver
band met het bericht, dat er een zeer
geriefelijk ingerichte trein tusschen Ber
lijn en Keulen wordt ontworpen, dat men
in Duitschland ook van hoogerhatid met
de tot nog toe gevolgde inrichting der
spuorwegwager.s wil breken.
De spoortreinen zijn werkelijk ook niet
veel meer dan een verbeterde uitgave
der oude postwagens of diligences; ter
wijl men eigenlijk de stoombooten tot
voorbeeld had moeten neinen. Dit heeft
men in Amerika reeds lang geleden in
gezien.
Geven spoorwegwagens met een vrijen
doorgang in het midden (der lengterich
ting) reeds gedeeltelijk het aangename
van een stoomboot zoo is dit in nog
meerdere mate het geval met geriefelijk
ingerichte treinen, die dan ook daarom
in den regel veel beter dan de gewone
treinen bezet zijn.
Deze voorkeur wordt nog verhoogd
door de omstandigheid dat de plaatsen
genummerd zijn, en dat men vooruit eene
bepaalde plaats, en zijn bed bespreken
kan. Daardoor vervalt ook de zoo on
aangename jacht naar plaatsen, en de
vrees, dat, bij tijdelijke verwijdering, de
genomen (besproken) plaats door een an
der wordt ingenomen.
In de Amerikaansche treinen, waar
dergelijke wagens zich bevinden (limited
express genoemd) kan men tegen een
matige verhooging van den gewonen prijs,
voor zoover de ruimte toereikend is, eene
zoodanige plaats bekomen.
Deze treinen bestaan uit meerdere sa
lonwagens, met draaibare zitplaatsen en
middengang, uit slaapwagens, als de trein
's nachts doorrijdt, uit een eelwagen, een
rookwagen, terwijl zich aan bet einde
van den trein een bibliotheekwagen be
vindt, met plaatsen van waar men een
goed uitzicht over de landstreek heeft.
Bovengenoemde wagens zijn door brug
gen met elkander verbonden, zoo dat
men zonder gevaar zich van den eenen
in den anderen kan begeven.
Eene onlangs voor den Canada-PaciOc
spoorweg gebouwde wagen heeft eene
lengte van 21 M.de anders smalle ven-
steis zijn door 6 groote glasruiten ver
vangen: bovendien zijn boven op den
wagen doelmatige plaatsen voor het uit
zicht aangebracht.
Verder heeft de wagen 2 wasch-gele-
genheden, een keuken, een bibliotheek
met schrijfgereedschap enz., en zelfs een
kleine apotheek met de meest noodige ge
nees- en verbandmiddelen.
De nieuwe tijd heeft reeds een ernstig
spoorwegongeluk veroorzaakt. Te Worth
a. R. meende een spoorweg werker, dat
de laatste trein reeds voorhij was, en was
daarom met eenige werkzaamheden be
gonnen. De man, die reeds 25 jaar in
betrekking was, had niet gedacht aan den
onlangs daar ingevoerden nieuwen tijd.
Gelukkig werd de laatste personentrein
nog spoedig genoeg opgemerkt, zoodat
de trein niet met volle vaart ontspoorde.
Slechts enkele reizigers bekwamen lichte
kwetsuren.
Zondag 24 April e. k., zal in de
Remonstrantsche kerk alhjer als voor
ganger optreden Dr. B. Tideman J. zn.,
predikant te Haarlem.
In ons vorig nummer werd onder
de plaatselijke berichten medegedeeld dat
de van het examen in den gymnastiek
geslaagde onderwijzers hunner opleiding
te danken hadden aan den heer Kaak.
Dit moet zijn den heer F. Rauh leeraar
in de gymnastiek aan de H. B. S. al
hier.
Door heeren burgemeester en wet
houders is gister ten raadhuize aanbe
steed de levering van 9200 Ben-Ahin-
keien, het uitbreken van 230 M> lavakei-
bestrating op de Kampstraat en het ver
voeren van deze keien naar de Konings
poort, en het bestraten van 230M» op
de Kampstraat met bovenbedoelde Ben-
Ahin-keien, benevens het leveren en leg
gen van een voetpad in waalklinkers,
langs de zuidzijde van den Arnhemschen
straatweg (aan de zijde van de Arend.")
Hiervoor was ingeschreven door de hee
ren T. van Daal alhier, voor f 1094 en
T. W. Bonte, alhier, voor 11075, aan
welke laatste inschrijver het werk is ge
gund.
Ten raadhuize is gister aanbesteed
de levering van 1500 dubbele hectoliters
beste lange Friesche turf en 835 dubbele
hectoliters beste harde turf voor de ge
meente Amersfoort; 330 dubbele hecto
liters beste lange Friesche turf en 330
dubbele hectoliters beste harde turf voor
het burger-weeshuis; en 650 dubbele
hectoliters beste lange Friesche turf en
250 dubbele hectoliters beste harde turf
voor het St. Pieters- en Bloklandsgast
huis alhier. Hiervoor was het laagst in
geschreven door de firma wed. P. Schim
mel Zoon alhier voor 27 cent per
dubbelen hectoliter lange en 50 cents
per dubbelen hectoliter harde turf voor
de gemeente Amersfoort en door O.
Noppcrt te Avereest voor 25 cent per
dubbelen hectoliter lange en 43 cent per
dubbelen hectoliter harde turf voor het
burger-weeshuis en voor 25 cent per
dubbelen hectoliter lange en 44 cent per
dubbelen hectoliter harde turf voor het
St. Pieters- en Bloitlandsgasthuis. Aan
genoemde inschrijvers is de levering ge
gund.
Alhier is overleden de oud-strijder
van 1830/31 F. van den Berg, gerech
tigd tot het dragen van het Metalen
kruis.
Ds. M. J. Bouwman, predikant bij
de gereformeerde gemeente (doleerende)
alhier, heeft hzt op hem uitgebracht be
roep naar Voorthuizen aangenomen.
De Majoor-commandant van de
dienstdoende schutterij alhier heeft be
paald, dat in het loopend seizoen door
de compagniën, in vereeniging, slechts
zes oefeningen zullen worden gehouden,
en wel op Dinsdag, den 26 April, 31
Mei, 2 Juni, 26 Juli, 23 Augustus en 27
September. Telkens zal moeten worden
aangetreden vóór het gebouw waarin het
magazijn en de bureaux der schutterij
zijn gevestigd, aan de Munrhuizen, wijk
B, No. 199: op eerstgemelden datum 's
namiddags kwartier voor 3 en op de
overige dagen des namiddags half vier.
De oefeningen zullen worden gehouden
op de I.eusderheidc.
De vrijwillige schietoefeningen voor het
kader worden op nde Vlasakkers" ge
houden, en vangen aan op Maandag, 25
April aanslaande, 's namiddags 4 uur.
Het brandpiket is gedurende de maan
den April, Mei en Juni aan de 2en com
pagnie opgedragen.
Novelle
3) „Well 1" luidde het antwoord van den gast
„smart fellows naar het lijkt." En zonder
van het kleine meisje ook maar de minste
notitie te nemen, voegde hij er bij„Wat wil
jelui worden, jongens?"
„Professor!" verklaarde Robert .„Soldaat 1"
riep Paul tegelijkertijd.
„Juist niet zeer voordeelige baantjes 1"
merkte Westheim op en de lederachtige huid
van zijn gelaat plooide zich aan de hoeken
van zijn mond in een paar diepe vouwen,
't geen vermoedelijk een lachje moest voor
stellen. „Als jelui soms nog eens betere
plannen maakt en zin. in den handelsstand
krijgt, komt dan maar aan den overkant bij
mij ik zal wel een paar ferme mannen
van zaken van jelui maken."
„Dat verhoede God!" dacht de president
en toen hij op dat oogenblik toevallig de
oogen vail Eveline ontmoette, las hij op
haar gelaat hetzelfde stommen afwijzend ant
woord.
„De noodzakelijkheid, dat men een van
tweeën wezen moet, hamer of aanbeeld begon
Wetsheim weder, zich tot den president rich
tende, als had dit geheele intermezzo geen
plaats gehad, „openbaart zich juist nu recht
duidelijk, nu eindelijk de oorlog tusschen
onze Zuidelijke staten en het Noorden is
uitgebroken. Het Noorden heeft veel te lang
gedacht voor hamer te kunnen spelen. Well,
wij zullen het nu eens leeren, om op zijne
beurt zich te vergenoegen met de rol van
aambeeld."
„Ik betwijfel nog ten zeerste, of de zaak
dien afloop zal hebben 1" riep Eckow met
warmte.
„Ik betwijfel het geen oogeublikl" be
weerde Westheim met onverstoorbare kalmte.
„Op onzen kant hebben wij het naar ver
houding oneindig grootere matrieele bezit en
het geheele overwicht van de hoogere ver
standsontwikkeling. Gij ziet mij zoo ongeloo-
vig aan? Herinner u alleen het feit. dat
bijna alle staatslieden van beteekenis in de
Unie, te beginnen met Washington, uit de
Zuidelijke staten zijn voortgekomen. Waar
derhalve dezer twee factoren samenwerken,
daar vraag ik, aan welke zijde moet daar de
zegepraal zijn?"
„Aan de zijde van het Noorden strijdt de
idee, de humaniteit," merkte Eckow met na
druk op.
„Bah?" zeide Westheim verachtelijk, „De
„Negerhut," niet waar? Een heel mooi boek
indien het niet ééne groote dwaasheid
was van het begin tot het einde
De president trok de schouders op. „Gij
zult mij iu elk geval ten goede houden, dat
ik mij bij mijn oordeel niet laat bepalen
door een sentimenteelen roman. Maar eene
iustelling, welke, gelijk de slavernij, voor elke
hoogere wetgeving eene schande is, moet
vallen, 't zij vroeger of later, en ik hoop
den dag nog te beleven, waarop in het Witte
Huis te Washington hare afschaffing wordt
afgekondigd."
„Als ik dien dag beleef, zou ik mij heel
eenvoudig een kogel door de hersens jagen 1"
antwoordde Westheim koelbloedig, tenvijl hij
zijn sigaar stuk stootte in het aschbakje en
daarna eeue nieuwe opstak.
De president gaf aan de kinderen, die met
ver opengespalkte oogen van den een naar
den ander hadden gekeken en het gesprek
waren gevolgd, een wenk, om heen te gaau.
Het deed hem in de hoogste mate pijnlijk
aan, dat zij deze laatste woorden vuu den
gast hadden gehoord en hij wilde hen niet
langer getuigen laten zijn van het gesprek,
omdat Westheim, die bovendien van de af
wezigheid der kleine gasten volstrekt geen
notitie had genomen, zich bij zijne betogen
om hunuentwil niet het minste zou iuhouden.
Het gesprek wilde niet goed meer vlotten.
De verhouding der politieke machteu in den
schoot der Unie was, naar het scheen, het
eenig onderwerp, dat den gast tot meer door
slaande uitingen kon aanleiding geven. Op
al het andere antwoordde hij meestal mot
het onvermijdelijke yes en no, dat allen, die
op Amerikaanschen grond inheemsch zijn ge
worden, spoedig tot een tweede natuur wordt.
Toen de president, om eene boodschap aan
hem in zijne betrekking gericht aan te nemen,
de kamer even had verlaten, richtte Westheim
zich plotseling tot Eveline, die over 't algemeen
weinig deel hadgenomen aan 't gesprek. „Gij
dweept waarschijnlijk ook met de Negerhut
miss?"
Zij gevoelde zich bijna een weinig gepikeerd
door den toon dezer woorden; doch beant
woordde ze kalm, terwijl zij hare heldere
oogen op hem richtte: „Neeu, mijnbeer
Westheim. Het boek heeft mij nooit erg
getroffen, want ik kon mij niet losmaken van
de gedachte, dat de geheele opvatting eeua
hoogst eenzijdige is en met eene bepaalde strek
king geschreven."
„En de slavernij op zich zei ven?" vroeg
hij verder, haar onafgewend aanziende.
Eene seconde lang aarzelde zij te ant
woorden goed zeide zij vast, doch zonder een
spoor van uitdagiDg in haren toon„Ik kan
haar niet anders beschouweo, dan als een
schandvlek voor de menschheid."
Wederom vertoonden zich de kleine, als
in leder geperste vouwtjes aan de hoekeu
van zijnen mond. „Ha, een schandvlek?"
herhaalde hij, bijna alsof zij hem een com
pliment had geaiaakt. „Zeer goed 1 Een
schandvlek! Nu, miss, hij, die hier voor u
zit, moet zijn schandvlek rustig verder dragen,
want hij is eveneens slavenhouder."
„Ik vermoedde dat," antwoordde zij bedaard,
„omdat gij daar straks hebt gezegd, dat gij
eigenaar van eeue plantage waart. Maar deze
omstandigheid neem mij niet kwalijk
kon met betrekking tot mijn oordeel uiet in
aanmerking komen."
„Well, en dus ben ik in uwe oogen een
wat moet ik zeggen? een dishonored, een
gebrandmerkt man?"
Zij schudde het hoofd „Neen, het zou
onbillijk zijn, om voor eene ver zich uitstrek
kende en diep ingewortelde instelling aan
de afzonderlijke personen de geheele verant
woordelijkheid op te leggen."
„Gij zijt zeer vriendelijkantwoordde hij
met eene diepe buiging. Of dat gezegde in
ernst of spottend gemeend was, kon Eveline
niet ondeischeiden. Maar het was haar eeue
opluchting toen de president weder binuen-
kwa i., want dit zonderlinge tweegesprek be
gon haar lastig en beklemmend te worden.
Trouweus dat het nu met hun drieën
voortgezette gesprek veel levendiger en aan
genamer geworden was, had zeker niemand
kunnen beweren. De gast was geheel en al
vervallen in zijne oorspronkelijke stilzwijgend
heid en brak deze slechts af om af en toe
