NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
ONDER 'T OORDEEL.
Él
41
No. 95.
Zaterdag 26 November 1892.
Een-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
I FLËSSCHEÜ TREKKERS.
z'
Feuilleton.
AMERSFOOHTSCIE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheelc Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regel» 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend,
firnote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Hoe zij aan dien zonderlingen
naam komen, is moeielijk uit te
makenwat er mee bedoeld wordt
weet bijna iedereen.
Een paar spitsboeven, aan wier
uiterlijk en kleeding men niet zou
zeggen, dat zij eigenlijk inde ge
vangenis thuis behoorden, vestigen
zich ergens onder verdichte namen,
gewoonlijk als een handelsfirma.
Zij gaan in de couranten de ad
vertentiën na, waarin iets te koop
wordt aangeboden, en doen dan
bestellingen. Meestal wordt hun
het gevraagde in goed vertrouwen
toegezonden. Alles is van hun ga
ding schoenen zoowel als spiri
tualiën naalden versmaden zij
evenmin als sigaren of kaas. Wordt
later op betaling aangedrongen,
dan zijn zij niet te spreken wordt
hun het vuur wat dicht aan de
schenen gelegd, dan verplaatsen
zij den zetel hunner handels ope-
ratiën naar elders. Nu Jen dan
komen in de bladen waarschuwin
gen van den commissaris van po
litie, het publiek op het hart druk
kende zich niet in te laten met
personen, handeleude onder de
namen van enz., dewijl geble
ken is dat zij geen vertrouwen
verdienen, maar dan zijn er ge
woonlijk eenige dupes gemaakt,
en de brave heeren hebben zich
een stel nieuwe namen aangeschaft.
Dezer dagen werd voor het
Gerechtshof te 's-Gravenhage de
zaak behandeld van iemand, die
geheel alleen en voor eigen re
kening zijn nobele affaire dreef,
en van wien in het bericht der
couranten gezegd wordt, dat hij
ïalgemeen als flesschentrekker be
kend staat." Ondanks die schoone
reputatie was het hem toch ge
lukt, zijn slag te slaan, en zich
meester te maken van een jacht
hond, een revolver en een geweer.
In de correspondentie, gevoerd
met den man wien hij deze din
gen afhandig had gemaakt, had
hij zich het air weten te geven van
een grooten mijnheer, door te
spreken van zijn koetsier, zijn jager,
zijn kassier. Toen bij aanmaning
om betaling zijn portemonnaie ge
sloten was gebleven, volgde er
een aanklacht bij de Rechtbank
te 's-Gravenhage, wegens oplich
terij. Het Openbaar Ministerie had
de vordering gegrond geoordeeld
en straf geëischt; de Rechtbank
echter was van meening, dat hier
toe geen termen bestonden, en
sprak den beschuldigde vrij. Het
Openbaar Ministerie nam met die
uitspraak geen genoegen en kwam
hij het Gerechtshof in hooger be
roep, betoogende dat hier wel dege
lijk oplichting had plaats gehad,
namelijk een combinatie van leu
gens, die op een gewoon ontwik
keld mensch een indruk maken
van waarheid.
De verdediger trachtte te be-
toogen dat men hier met niets te
doen had dan met strafifelooze leu
gens en concludeerde tot vrijspraak
en onmiddellijke in vrijheidstelling,
welke laatste echter, in afwachting
der beslissing, werd geweigerd.
Wij vermelden dit geval, één
uit vele, omdat het niet weinig
te denken geeft. Voor ons leekeitiA men irgelege ün,r
die de goede gewoonte he'-.ig toelbii Jf> wy,k.D'
rechterlijke uitspraken te eet^ sec
digen, doen zich soms feiten vocv
die de vraag wekken ofdebelan-xi
gen der eerlijke burgers wej "'ge,,
tijd in voldoende
beschermd. Zeker, g )0|
van strafrecht is volmaakt, en al
tijd zullen er wel leemten zijn,
waarvan een schelm op een be
hendige manier gebruik weet te
maken. De rechter mag niet afgaan
op zijn persoonlijk rechtsgevoel,
hij heeft slechts de geschreven wet
toe te passenals deze niet uit
drukkelijk in het behandelde geval
voorziet, kan geen straf worden
uitgesproken. Maar, hij is toch ook
geen machine; hij bepaalt, of er
opzettelijk nadeel is toegebracht,
al geschiedde zulks ook door an
dere middelen dan die door ge
wone dieven worden aangewend.
Liegen moge op zichzelf geen straf
baar feit daarstellen, wanneer
het wordt gebezigd als middel om
zich langs onrechtmatiger! weg din
gen toe te eigenen die den pleger
van: het misdrijf niet toekomen,
klinkt de vrijspraak toch minst
genomen zonderling.
Een schaduwzijde van de heden-
daagsche wettenmakerij is wel
deze, dat leemten, door de erva
ring aangewezen, niet gemakkelijk
zijn aan te vullen. Daardoor blijft
de toepassing van het recht altijd
min of meer ten achter, en wordt
de gelegenheid geopend, om prac-
tijken uit te denken die niet ver
volgbaar zijn.
In dat geval moet de ma^",
schappij, ter beveiliging ^fat* -
bedreigde belangen zic'V e -\j^
ten te he{.^Jfr
doorJilt: 4^' jiViir
wanneer, zooals in de voormelde
historie, de streek zoo beleidvol
is aangelegd, dat er van te groot
vertrouwen geen sprake kan zijn,
krijgt de zaak een ander karakter,
en moeten er bijzondere middelen
worden toegepast om het kwaad
op afdoende wijze te bestrijden.
Dat kan, dunkt ons, alleen ge
schieden door aansluiting van alle
belanghebbenden, dus van ne
ringdoenden en leveranciers. Reeds
vroeger, bij het bespreken van
andere verkeerdheden op handels
gebied, die haar oorsprong vinden
in te groote vrijgevigheid bij het
verleenen van crediet, hebben we
daarop aangedrongen we vinden
thans aanleiding om dien wenk te
herhalen.
In enkele gemeenten heeft men
bureaux van informatie opgericht
naar de soliditeit der afnemers
Vond men die overal, waar de
handelstand eenigszins sterk is
vertegenwoordigd, dan zo.tsi VA
de rekening der leden/vvïV
flesschentrekkersgild -V
streep gehaald wordt-
De wei-kl"-'^ van
- "et e;.*
verschaffen, of genoemde heer in
het Noorden »goed is voor zijn
geld," en vraagt zulks aan het in
formatie-bureau aldaar. Luidt nu
het bericht ongeveer aldus, dat,
voor zoover bekend, de heer X.
nauwgezet is in zijn betalingen, i
dan kan de toezending gewaagd
worden, natuurlijk buiten eenige
verantwoordelijkheid voor de per
sonen, die de inlichting hebben
verstrekt. Geldt het iemand, die
gelijk onze man in Den Haag
salgemeen als flesschentrekker be
kend staat," dan weet men zulks
ook aan het informatie-bureau,
en mededeeling van die ongunstige
bekendheid zal voldoende zijn om es
den ander te doen beshvl'U* i toe.
geen relatie met hem tift ifV'.t-.d-
Is het antwoord.
staat is om iets. -
melden
naar vvv ll.'
nok
SUB
reau
uc
l.r:
Lar.
54.
•i: c
IVI
8 r
terla
Dooa
MEVR. KAUTZMANN-VAN OOSTERZEE.
22) En toch, ze hadden buiten den
waard gerekend. Reeds toen zij de
eerste huizen van het dorp hadden be
reikt, waren ze opgemerkt, en terwijl
zij zich op het landhuis hadden opge
houden, had de opmerker, een trouw
volgeling van dominé Hester, zich naar
de pastorie voortgespoed en daar aan de
vrouw gezegd, dat dominé van Burgstede
prediken zou hij had het zelf gezien.
»Het kan niet waar zjjn," zeide me
vrouw Hester.
»Het is waar," zei dominé's volgeling.
Zjj naar dominé; >man weet ge wie
van morgen voor u preeken zal?"
«Zeker, dominé Dee."
«Misgeraden. Het is v. Burgstede."
«Onmogelijk, het moet een abuis zjjn."
«Hij is hier gezien in gezelschap van
de twee ouderlingen, die hem gehaald
hebben."
«Ik zeg u, het is onmogelijk."
.«Het is echter w-||py
rie, of t, gelegd
heiliger-om
o'-; sr
de r t
,v™„ >4 RUIMING
Maak me niet c deffe- i-"1". 'Jflf '9
ten liggen en t V
z0°gena3 o> emde
preekstoel on g Friese!» -*4| J li
waaraan ik .-en v\„o(.rutnden
ijver mijn krachten* wijd, opdat ik ze
tot de erkentenis brenge van hun diepe
doemwaardigheid en ellende, door zulk
een vrijdenker te moeten laten toespre
ken, opdat ik er de vruchten van oogste,
die zich natuurlijk weer zullen uiten in
een bandeloos schermen over de liefde
van Christus voor allen, en de roeping
zijner volgelingen neen, vrouw, mijn
bloed kookt, als ik denk, dat hij
«Maar verhinder het dan."
«Hoe kan ik dat; ik lig hier vastge
ketend aan dezen ziekestoel, en kan mijn
armen voet niet bewegen, zonder het
bijkans uit te schreeuwen van pijn."
«En echter kunt ge het toch beletten.
Zie, van Zemelen en Goldsmid hebben
hem gehaald, doch de andere vier ouder
lingen ziin uw trouwe volgers. Laat een
van hen de kerkdeuren sluiten en aan
de deur zeggen, dat er geen dienst is;
dat is alles."
«Maar vrouw! Welk een denkbeeld!"
«Welnu, het een of het ander; tjjd te
verliezen hebt ge niet."
tkoixfhe
link dacht na,
Toen van Zeme
kerk kwamen, ware
ten. «Hier gaat nie
Smelink. «Onze pr
voorganger heeft
kunnen vinden,
worden gehoudt
«Dat zullen
en van Zeme
bij moeten
wij hebben l
ons de slee
«Neen."
Het aangroeiend kerkpubliek stond vol
verbazing bij de nog gesloten deuren.
Sommigen begonnen met kracht te pogen
de deuren los te beuken, doch de sterke
sloten bleven onwrikbaar; anderen be
proefden vol ijver naar boven te klimmen,
om door het inslaan van eenig venster
er in te komen en dan van binnen te
openen, doch vergeefs.
opr aen preu.^itoel,
-*ien jm"j genaaid hebt, en ge moogtzien
hoe ge hem er op krijgt."
Op dit oogenblik sloegen de klokken
tien uur.
In snellen draf reed de equipage van
Van Hoogendara het kerkplein op, doch
kon niet voor de deur komen van wege
de menschenmassa.
Van Burgstede stak het hoofd naar
buiten. «Wat is hier te doen," vroeg hjj,
op hooger be.,.. -
«Gtci mij de sleutels ik beveel het u."
«Ik kan het niet doen."
«Gij weigert! Maar bedenk, en ken
uw heer als iemand die woord houdt,
dat ik slechts luid twee woorden heb te
spreken, en ge zijl hier in het dorp on
mogelijk gemaakt en kunt u elders een
betrekking zoeken."
«Gij durft me dreigen I Oude koeien
uit den sloot halen, is niet nobel die
schuld werd geboet en vergeven."
(Wordt vervolgd).