NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
IEL DEMON 10.
No. 84.
Zaterdag 20 October 1894.
Drie-en-twintigste jaargang.
VOOR
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Bij dit Dommer Behoort eeo Bijvoegsel.
BINNENLAND.
Plaatselijke berichten.
Feuilleton.
JMÏRSFOO
IE CODBANT.
abonnementsprijs:
l'er 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën nier maal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Croote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Lombok.
In de Indische Gids worden uitvoerige
beschouwingen gewijd aan het voorgeval-
lene op Lombok. Hulde brengende aan
de regeering voor haar krachtdadig optre
den, waarschuwt de redactie voor een
zachtmoedige behandeling der Baliërs.
De tegenwoordige regeering, dus zegt
de redactie onder meer, slaapt zeker niet
op rozen, ai ontwringen onze troepen den
vijand sterkte na steikte, al reiken de
Sassaks hoe langer hoe meer ons de hand,
al schijnen de vorsten van Bali niet van
zins, ter wille van hun rasgenooten op
Lombok, ons ontrouw te worden, en al
boden Goa, Sidenring en Bom hulptroepen
aan, waardoor het gevaar voor moeilijk
heden met de inlandsche vorsten van
Celebes, in omstandigheden als de tegen
woordige, niet licht te tellen, misschieti
weggenomen is.
Voor de Balineezen op Lombok is nu
de strijd een worsteling op leven en dood
geworden; de weslmousson, die voor de
de ,r staat, zal vermoedelijk niet alleen
de krijgsoperatiën vertragen, maar ook op
dr gezondheidstoestand der onzen een
onuuiisligen invloed uitoefenen; hoogst
waarschijnlijk zal het nogeenige maanden
„uren, eet Lombok geheel onderworpen
is, en, men mag dit niet bewimpelen,
elders in den uilgestrekten archipel zijn
gistingselemenlen aanwezig, die eensklaps
ook déar den vrede kunnen verstoren.
De regeering echter gaat met vasten
tred haais weegs, en beleid aan veerkracht
parende, boezemt zij den goedgezinden
vertrouwen en den vijandigen ontzag in,
terwijl zij de weifelenden tot toenadering
stemt. Als nu maar het leger versterkt
wordt! De minister heeft met loffelijken
spoed maatregelen genomen, waardoor
binnen enkele weken de troepenmacht
in lndië met 700 Europeesche manschap
pen en ruim 20 officieren aangevuld zal
zyn; mogen weldra nieuwe troepenuit-
zendingen volgen I Het oogenblik is bij
zonder gunstig voor de werving, en de
behoefte aan troepenversterking is onmis
kenbaar.
Reeds jaren en jaren geleden is er op
aangedrongen, dat men toch eens inzag,
hoe weinig die effectieve steikte op het
papier beleekent in werkelijkheid; hoe
weinig de veldbataljons veldbataljons zyn
en hoe ver de depotbataljons blijven bene
den den eisch hoe dikwijls een te velde
trekkende troepenmacht niets anders is
dan een met veel moeite uit verschillende
garnizoenen bijeengedreven menigte sol
daten, zonder eenheid of verband; hoe
volstrekt noodig voor de handhaving en
veiligheid van Nederland's gezag het blijkt
het leger te reconstrueeren en de moreel
of physiek waardeloozen, aan wie men
niets heeft en die toch den Staal minstens
evenveel kosten als geschikte militairen,
te vervangen door krachtige en geoefende
soldaten; dat alles kiemt thans meer nog
dan vroeger. Indien de toestand den
Staten-Generaal naar waarheid werd
blootgelegd, geen minister zou vruchteloos
fondsen aanvragen voor legerversterking
zal het de minister Bergsma zijn, die
zich jegens zijn land verdienstelijk maakt
door dezen meest noodigen van alle
maatregelen te provoceeren
Lombok zij nu voortaan weer een
Tanah Sassak (een Sassaksch land), maar
onder Nederlandsche leiding met een orga
nisatie, die in hoofdzaak overeenstemt
met de organisatie van het inlandsch
bestuur op Java! Nog één Balinees, in
welke ondergeschikte betrekking ook,
gezag te laten voeren op Lombok, ware
een spotten met Nederlands prestige.
Voor de verraderlyke Balineezen, wat wij
bidden mogen, geen genade I
Men moge dat onmeedoogend noemen,
met een Èngelsch staatsman, die niet
berucht is om ziju wreedheid, gelooven
wij dat the essence of war is violence
and that moderation in war is imbecility
(het wezen van den oorlog geweld, en
dat matiging in een oorlog onnoozel is)
en deze tijd van rouw over de ongeluk
kige slachtoffers van het laaghartig verraad
der Balineezen, schijnt ons al zeer slecht
gekozen voor het prediken va" zachtmoe
digheid en veigevingsgezinoneid.
Een volgeling van Be Ruijter.
Uit Hontenisse wordt aan de Tem.
Ct. gemeld
Onder de gesneuvelden op Lombok
behoort ook onzen gewestgenool J. de
Vijlder, die evenals Michiel de Ruijter zijn
loopbaan begon met het wiel te draaien
bij den .Zeelendraaier" te Lamswaarde.
Genoemde Ko de Vijlder was in zijne
jeugd ook een eerste snaak, zoodat ik,
nog afgezien van zijn beroep, in hem altijd
om zijne .kwajongensstreken", zijne lief
hebberij in avonturen, (waar hij zijn moed
en onverschrokkenheid toonde) eene sterke
overeenkomst vond me. De Ruijter, zooals
die ons door verschillende schrijvers o. a.
Schimmel geschetst wordt. Dit, wat de
jeugd van Ko betreft, wilde ik hier even
mededeelen, nu ook zijn uiteinde, na
ongeveer 20 jaren trouwen dienst in het
leger, zijn heldendood in deo strijd tegen
de vijanden van het vaderland, met dat
van zijn grooten voorganger overeenkomt.
Post- en Telegraafambtenaren.
De ambtenaren bij de posterijen en
de telegrafie mogen dit jaar met buiten
gewone belangstelling het voorloopig
verslag der Tweede Karner tegemoet
zien, over Hoofdstuk IX der Staatsbe-
grooting (Waterstaat, Handel en Nijver
heid).
Naar het Rott. N.bld. verneemt: wordt
aan dit verslag een nota toegevoegd, door
den heer mr. H. Goeman Borgesius in
de door hem gepresideerde 4e afdeeling
der Kamer voorgelezen, waarin op zake
lijke gronden wordt aangedrongen op een
reorganisatie dier ambtenaren, in verband
met een verbetering v in de positie der
klerken en een gewenschte afschaffing
der surnumerairs, der jongelieden, die,
na afgelegd examen in afwachting eener
benoeming als commies, in dienst worden
gesteld, zonder eenig salaris.
Dit heeft tot gevolg, zegt het R. N.
dat de hoogere betrekkingen bij beide
takken van dienst, alleen openstaan voor
zulke jongelieden, wier ouders in de
gelegenheid zijn ze nog gedurende eenige
jaren op hun kosten te laten leven.
Wij vestigen de aandacht onzer
lezers op de in dit blad voorkomende
advertentie iBiyè -Ue Huisvriend", een
maandblad, dat ruim 50 jaren bestaat,
en dat, terwijl het steeds met den tijd
gelijken tred gehouden heeft, zoowel wat
uitvoering als inhoud betreft, met de
eerste tijdschriften van het binnen- en
Buitenland mag vergeleken worden.
Aan alle gezinnen kunnen wij sDe
Huisvriend" als een degelijke lectuur
met het volste vertrouwen aanbevelen.
Landaanwinning.
In Friesland heeft men een belangrijke
overwinning op de Zuiderzee behaald.
Omstreeks 17 jaar geleden is om het
Lemsterhop een 5400 M. lange bazalt-
kopwerk gemaakt, dat ongeveer 1.70 M.
boven volzee uitstak. Op verschillende
wijzen had de zee gelegenheid in het
afgeschoten vak binnen te dringen, met het
gevolg, dat daar voortdurend slib achter
bleef. In 17 jaar is de toestand zóó
gunstig geworden, dat het waterschap,
dat het kopwerk deed aanbrengen, er aan
kan denken een oppervlakte van 280
H.A. aangeslibten vruchtbaren grond te
doen bedijken en droogleggen.
Zoodra Ged. Staten hun goedkeuring
aan dit plan hebben gehecht, zal met
de uitvoering en den bouw van een
stoomgemaal worden aan-evangen,
Ornithophilia te Utrecht.
Dezer dagen kwamen in het hotel Bel-
levue alhier, eenige liefhebbers van
Pluimgedierte bijeen om te spreken over
de wenschelijkheid, eene Vereeniging op
te richten ter bevordering der liefheb
berij voor pluimgedierte.
In die vergadering is de vereeniging
.Ornithophilia" tot stand gekomen.
Als bestuursleden zijn gekozenmr.
J. E. W. Twiss, voorzitter; jhr. A. P.
C. C. ridder van Rappard, onder-voor
zitterC. J. G. Repelius, secretarisO. J.
de Haart Nzn penningmeester; mr. J.J.
Moll, J. W. Schuyl en H. Essen,
Alle aanwezige heeren traden direct
als lid der vereeniging toe. Het bestuur
vleit zich, dal alien, die belang stellen
in pluimgedierte, zich zullen aansluiten
om zoodoende de liefhebberij voor hoen
ders, duiven, fazanten, kalkoenen, water
vogels, zang- kamer- en volière vogels
meer aan te moedigen, inzonderheid tot
het houden van raszuivere exemplaren.
Waar de belangstelling op dit gebied
in het buitenland zoo groot is, zal zeker
de nieuwe vereeniging ook hier voldoen
den steun vinden.
Wij hopen, dat het bestuur in zijne
pogingen daartoe zal slagen en dat veie
leden zullen toetreden.
Zondag 21 October zal de gods
dienstoefening in de Remonstr. kerk ge
leid worden door Ds. S. J. Pekema
Doopsgez. pred. te Hilversum.
In de Donderdagavond gehouden
algemeene vergadering van de kiesver-
eeniging Amersfoort zijn gesteld tol can-
didaten vooi de vei kiezing van vijf leden
voor de Kamer van Koophandel en Fa
brieken alhier de heerenJ. Ger. Kleber,
J. Sinnige en A. T. R. Vermolen, (aftre-
denden) en A. Visser en C. van der Zoo
de Jong (in de vacaturen ontstaan door
het bedanken van de heeren C. T. tbd
Beek en M. W. F. J. de Jong).
Aanstaande Woensdag zal vdor de
kazerne der bereden wapens de gouden
medaille voor 36-jarigen trouwen dienst
worden uitgereikt aan den adjudant-onder
officier C. J. W. Valken, van het le
regement huzaren, hier in garnizoen.
Sergeant Verspijk, van het regement
grenadiers en jagers, is gedetacheerd bij
het 5e regement infanterie alhier, ten
einde de lessen op den cursus te volgen.
De wachtmeesters Schönefeld en
Van den Berg, van het le regement
veld-artillerie te Utrecht, welke tot 1
November a.s. zijn gedetacheerd aan de
Rijschool hier, worden op dien datum
tot 31 October 1895 [gedetacheerd bij
het 3e regement veld-artiilerie te Bergen
op-Zoom tot het volgen van eene cursus
in de africhting van artillerie-trekpaarden.
Het reinigen der wollen dekens ten
behoeve van hel garnizoens-nachtleger
hier, is gedurende 1895 opgedragen aan
J. A. G. Bremer te Velp, voor 12 cent
per stuk.
De levering der aardappelen aan
de troepen in dit garnizoen, gedurende
het tijdvak van 1 November 1894 tot 15
Juni 1895, is door den Minister van Oor
log toegewezen aan den heer Wagenaar
alhier, voor f 2.38 per Hectoliter.
Zoo langzamerhand begint het
er op .den Hof" weder recht gezellig
uit te zien. Missen wij dit jaar ook al
een paar groote spullen, aan kleine ge-
UIT HET FRANSCH.
6) »Is h6t waar, zuster?" vroeg Andrea.
Lucrezia aarzelde, vervolgens het hoofd
latende zakken, zeide zij
„Het is waar!"
.Men spreekt van Lucrezi Mammone
in al de steden van Italië," hernam An
drea met droefheid. ïMen roemt hare
weergalooze bevalligheidmen
roemt hare vorstelijke schoonheid
weet ik het al? Zuster men spreekt
zoo, dat de naam van onzen vader
van af Napels tot Venetië besmet zal
zyn."
Lucrezia verborg haar hoofd in de
handen.
.De naam van onzen vader," zeide zij
zacht, .is de naam van de Vilelli, een
naam edeler dan die eens konings I
01 gy hadt gelijk, mijn broeder; er was
voor mij een groot geluk of een groot
ongeluk weggelegd."
.Dezen morgen, toen ik te Spoleto
aankwam, om u te komen opzoeken,"
vervolgde Andrea, ïwaart gy de eerste,
die ik zag en wel by toeval. Gij
gingt in een draagstoel over het plein...
Ik heb u gevolgd, omdat ik u schoon
vond en omdat de eenzaamheid van myn
leven mij in dwaze avonturen gebracht
heeft. Ik kende uw naam niet
Dezen avond ben ik onder uw balkon
terug gekomen en heb drie heeren aan
uwe deur ontmoet."
Lucrezia stond snel op en een hoog
moedige blik verhelderde haar gelaat.
.Het zyn snoevers of leugenaars," riep
zij uit, .indien zij zich slechts op een
glimlach hebben beroemd."
.Zij spraken uw naam lachende uit,"
zeide Andrea, »en ik heb mijn degen
getrokken."
.Ik dank ui ik dank u myn
broeder."
.Terwyl ik streed, kwam er een man
uit uw huis."
.Die heeft een edel hart," zeide Lucre
zia, terwijl zij de oogen neersloeg. .Hij
acht mij en ik bemin hem Maar
hoe wist gij, dat Lucrezia Mammone uwe
zuster was?"
»Er is in het paleis van graaf Eicole
eene vrouw, die vroeger bij onze moeder
diende Mercedés
.Mercedés!" herhaalde Lucrezia.
.Ik heb haar ondervraagd. Zij heeft
my alles gezegd. En nu, Lucrezia,
moet gij nog de geschiedenis hooren van
onze familie."
.Die ken ik, broeder Ercole en
Frans Vitelli waren neven De oude
prins van Mor.teleone had hen beiden
even lief maar Frans stierf te
vroeg, en de graaf Ercole erfde onmete
lijke rijkdommen.'
.Frans werd vermoord I" viel An
drea iD.
.Onze vader I" zeide Lucrezia, met
bevende stem.
.Onze vadert Zij hebben gelo
gen, die u gezegd hebben, dat de oude
prins van Monteleone de twee neven
evenzeer liefhad Ge waart te
jong om dat te begrijpen, Lucrezia, maar
ik, ik herinner het mij Luister.
Na den dood van onze goede moeder,
de gravin Pia Vitelli, liet de prins van
Monteleone mijn vader roepen om hem
te zeggen, dat hij van plan was hem tot
erfgenaam te maken. De prins woonde
toen te Spoleto, in hetzelfde paleis, waar
nu graaf Ercole Vilelli woont. Wij kwa
men allen, mijn vader, gij en ik, en nog
een arme bloedverwant, die mijn vader
uit weldadigheid onderhield. Deze arme
bloedverwant is nu graaf Vitelli, prins
van Monteleone en souverein heer van
Ascoli."
.Graaf Ercole I ving Lucrezia
aan.
.Hij was het. Mercedés kwam ook
met ons mede."
.Mercedés heeft mij nooit van dat
alles gesproken," zeide de jonge vrouw.
.Mercedés had er belang bij u veel
te verbergen, zuster; maar, wees gerust,
gij zult alles weten.
.Wij kwamen le Spoleto aan
De prins onthaalde ons goed en ont
ving ook, uit liefde voor mijn vader,
den armen Ercole, die zacht, han
delbaar, geleerd, vlug van begrip en
de meest toegewijde neef van de wereld
was."
Andrea zeide deze laatste woorden met
bitterheid.
.Wij leefden rustig te Spoleto," ving
hij weder aan, .toen onze vader de eerste
verschijnselen gevoelde van eene zonder
linge ziekte, die hem de borst en de in
gewanden verscheurde. Ercole verzorgde
hem met eene toewijding, die allen, die
er getuige van waren, trof. Hij bracht
geheele nachten door bij het ziekbed van
hem, dien hij zijn weldoener noemde. Hij
dulde zelfs niet, dat huurlingen hem in
zyn liefderijk werk bijstonden. Hij maakte
de drankjes eigenhandig klaar en gaf ze
hem geregeld in. Het was alleen Mercedés,
die nu huishoudster geworden was, die
toestond zijD plichten te vervullen.
.Evenwel ging mijn vader iederen dag
achteruit, en de oude prins van Monteleone
stierf.
»Ik heb het u gezegd, Lucrezia, gy
waart le jong, om nog van dien tijd
een indruk of eene herionering overge
houden te hebben; maar ik zag en
hoorde alles. Het scheen, dat een onver
zoenbare geest zijne zwarte vleugelen
over het huis Vitelli gespreid had. De
bedienden in stille droefheid gedompeld,
vervulden zonder geraas hun plichteD.
Men sprak niet dan zacht in het paleis.
Wat mij aangaat, ik zwierf van de eene
kamer naar de andere, altijd trachtende
door te dringen tot mijn vader, maar
ik werd immer op den drempel terugge
houden door Ercole, die Op koelen toon
zeide
„Verwijder u, Andrea, de lucht, die
men bij zieken inademt, is gevaarlijk voor
kinderen."
.Of door Mercedés
.Ga niet binnen," zeide zij, »hy
slaapt."
.Zoodat ik, nooit mijn vader ziende,
over de vorderingen van de kwaal die
hem verteerde, niet kon oordeelen.
Wordt vervolgd.
