NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
De Geheele 1001 Nacht Cadeau
Invoerrecht naar de Waarde.
Officieele Publicatiën.
No. 18.
Zaterdag 2 Maart 1895.
Vier-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
gëillustreerde Rebus
Plaatselijke berichten.
F euilleton.
AMERSFIO
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 8 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 1ft regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
ftroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
In ons nummer van 9 Maart a.s. plaatsen
wij wederom een
of prijsraadsel aan de oplossing waarvan
wij als prijs verbinden de Volledige
Arabische vertellingen van de
Duizend én één nacht, teiwijl als
premiën nog 3 fraaie gebonden boekwer
ken zullen worden nitsereikt.
De mededinging is uitsluitend open voor
abonnés op de Nieuwe Amersfoortsche
Courant.
De namen der prijswinners zullen
later worden bekend gemaakt.
Zij die zich alsnog wenscben te abon-
neeien ontvangen de tot I April verschij
nende nummers gratis.
De Admmisiratie.
Door den minister van financiën
is een wetsvoorstel aangeboden hou
dende «nadere bepalingen omtrent
de heffing van invoerrecht naar de
waarde der goederen." Het doel
hiermede is verbetering te brengen
in de bestaande gebrekkige bepalingen,
waarbij de belasting op schromelijke
wijze ontdoken wordt en dientenge
volge de natie met verhoogde lasten
bezwaard wordt. Het is bekend hoe
men langs slinksche wegen de belas
ting zoekt te ontduiken en hoe de
benadering dezer goederen den
ambtenaar onmogelijk gemaakt wordt,
b.v. door goederen, die daarvoor vat
baar zijn, niet geheel doch bij gedeel
ten in te voeren. Zoo worden, vertelde
men ons, rechter- en linkerschoenen
afzonderlijk ingevoerd, die pas waarde
krijgen als zij door den ontvanger
gepaard worden.
Manufacturen, glas- en aardewerk,
kramerijen enz. worden in den regel
aangegeven met 65 tot 80 pet dei-
waarde, fijne modewaren, instrumen
ten, gemaakte kleedingstukken met
50 tot 60 pet der waarde. Ja vele
worden voor niet veel meer
dan een derde der waarde aange
geven, zonder dat ze benaderd worden,
omdat de ambtenaren er niet mee
uit den weg kunnen. Tweederde
van de verschuldigde belasting wordt
dan ontdoken.
Dat tegen zulke frauduleuze aan
giften maatregelen genomen worden,
is goed te keuren. Het is echter de
vraag of die maatregelen zoo getroffen
zijn, dat eerlijke handelaars niet aan
schade worden blootgesteld. En hier
aan wordt getwijfeld, b.v. door de
kamers ven koophandel te Schiedam,
Groningen, Deventer enz. Zij betreuren
bet, dat de minister niet gebroken
heeft met het stelsel van heffing naai
de waarde, maar deze nog als basis
heeft blijven aannemen.
Daartegen zijn toch nog al bezwa
ren aan te voeren. »De waarde toch
is geen objectieve en derhalve geen
vaste maatstafdus is de belasting
door de heffing naar de waarde voor
ieder niet gelijk, en worden daardoor
privilegies op het stuk van belasting
door dit wetsvoorstel bestendigd.
Feitelijk wordt de eerlijke aangever
de dupe van zijn goede trouw, ter
wijl de oneerlijke het er op aanlegt,
zich tegen de fiscus te wapenen, en
bestaat er zóó een premie op de
mindere nauwgezetheid en de oneer
lijkheid des aangevers. Gehandhaafd
wordt de vicieuse maatstaf, terwijl
tevens de willekeur van visiteerende
ambtenaren uitgebreid en de bena
deringen bestendigd worden."
De bezwaren tegen een invoerrecht
naar de waarde werden op heldere
wijze uiteengezet in de Nieuwe Rot-
terd. van 16 April 1889. Daar werd
ook gezegd»De heffing naar de maat
en het gehalte kan geacht worden
vrij zuiver te zijn, omdat de verifica
tie zonder veel bezwaar kan plaats
vindenook de heffing naar het ge
wicht, waar het goederen betreft, die
in het groot verpakt zijn. Niet alzoo
de heffing volgens de waarde, of naar
het gewicht, waar het geldt goederen,
in het klein verpakt. De taak van
liet ambtenaarspersoneel, belast met
de verificatie, is uiterst veelzijdig en
zwaar. In den verificateur wordt ver
ondersteld volledige vertrouwdheid
met alle takken van den handel, en
voor alle artikelen in het bijzonder
speciale warenkennis, die in den regel
slechts verkregen worden door vak
mannen, en dan nog slechts ten op
zichte van een klein aantal artikelen.
Is de verificateur niet toegerust met
deze kennis, dan is hij niet in staat,
de juistheid der velerlei aangiften,
die aan hem worden onderworpen,
te beoordeelen en staat de deur wijd
open voor fraude en ontduiking van
rechten."
Van die fraude en ontduiking wist
de deskundige schrijver merkwaardige
staaltjes mee te neelen.
Hoe grooter waarde eenig artikel
in zijn soort iieeft, des te minder
loopt men gevaar bij te lage aangifte
door benadering schade te lijden.
Naarmate liet artikel in zijn soort
duurder en kostbaarder is, wordt een
te lage aangifte gemakkelijker. De
verbruikers van die duurdere arti
kelen, dat zijn de meergegoeden, be
talen dan naar evenredigheid minder
belasting dan de minder gegoeden.
De waarde is een zeer wankelende
maatstaf; de prijs dei- goederen is
steeds onderhevig aan daling of rij
zing, zoodat telkenmale liet verband
tusschen waarde en recht verbroken
wordt. Een terwille van dit verband
op te maken prijscourant der goe
deren is geen gemakkelijk werk, en
bovendien een werk dat steeds ver
betering blijft vorderen. De com
missie was er niet dan rnet veel
moeite in geslaagd, om voor een
zevental goederensoorten een prijs-
coueant te ontwerpen. Zoo'n lijst van
taxatie n ar de waarde verliest al
zeer spoedig hare waarde. Met den
vooruitgang van de industrie zal deze
moeielijklieid bij de toepassing van
een tarief naar de waarde grooter
worden, en zal de verificateur de
juiste waarde minder goed kunnen
bepalen. Of nu de maatstaf naar
maat, telling en gewicht de eenig
juiste is, dit is ook nog de vraag.
Men kan vragen of het billijk is, dat
b.v. wijn, onverschillig van welke
kwaliteit, gelijk belast wordt. Maar
wel is hij te verkiezen boven een
naar de waarde; van twee minder
goede dingen is het beste te kiezen,
al blijft er nog op af te dingen. Dit
is een maatstaf, die voor iedereen
dezelfde is, die door ieder kan
worden gecontroleerd en die blijkbaar
beter uitvoerbaar is, die met inacht
neming van kwaliteiteen betere waar
borg voor willekeur. Wenschelijk is
het ook, gelijk de Kamer v. Koophandel
te Deventer zegt, dat in de wet eenige
bepalingen worden opgenomen aan
gaande de wijze van verificatie in
berradeiing der goederen, opdat ;le
handel daardoor zoo min mogelijk
belemmering ondervinde. De in
voerrechten zijn toch reeds hinderlijk
voor den handel, en zeer lastig en
daarbij zijn ze voor den handel slechts
een vrij karige bron van inkomsten.
De minister heeft met zijn wets
voorstel zeker wel niet alleen ten
doel bet tegengaan van belasting
ontduiking; nevendoel, zoo niet het
eerste, is wel stijving van de schatkist,
die alle beetjes kan gebruiken. Bij
liet streven naar vermeerdering van
de opbrengst der invoerrechten, loopt
men gevaar het doel voorbij te stre
ven en te komen tot beschermende
rechten. Dit is meer dan men zich
voorgesteld had. Ook nu zal de Kamer
zich hebben uittespieken voor vrij
handel of protectie, naar aanleiding
van de motie-Dobbelman.
Nadat wij het vooi gaande geschre
ven hadden, kregen wij het Kamer
verslag te zien, waarin reeds boven
staand onderwerp besproken wordt.
Door de meeste sprekers wordt be
treurd, dat in deze zaak de Kamers
van Koophandel niet geraadpleegd
zijn, en zeer te recht, want zoo ergens
dan diende men toch daar het ge
voelen te vragen, waar men zich bij
zonder voor handel en nijverheid
interesseert. Veel kans tot aanneming
schijnt het wetsvoorstel, zooals het
nu is, niet te hebben.
De Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort brengen ter openbare kennis,
dat de in artikel 82 der wet op het lager
onderwijs bedoelde staat der kinderen
boven de zes en beneden de twaalf jaren
op de gemeente-secretarie ter lezing is
nedergelegd.
Amersfoort, den 28. Februari 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
De Kiesvereeniging «Amersfoort"
goedgekeurd bij koninklijk besluit dato
21 Juli '94 heeft in hare vergadering
vin 23 Febr. '95 kennis genomen van
bet feit, dat de Heer Burgemeester in de
Raadsvergadering van 21 Februari 1895
(volgens «Utrechts Dagblad" van 22 Fe-
hiuari )ü95) heeft ter zijde gelegd, een
door baar gezonden rekest, daar bet ZEd.
uit de statuten niet bleek, dal zij zicli
met andere zaken dan verkiezingen op
houdt. Artikel 7 der genoemde statuten
bevat: «de vergaderingen worden niet
alleen gehouden tot het stellen van can
didate!), doch ook vooi bet bespreLen
van algemeene belangen".
Het bedoelde rekest luidt
Aan de Gemeenteraad van Amersfoort.
Geeft met vetschuldigden eerbied
te kennen, de Kiesvereeniging
«Amersfoort" goedgekeuid bij Kon.
besluit van 20 Juli 1894, dat tot haar
leedwezen geen gebruik is gemaakt
van bei recht der gemeente, om de
tegenwoordige concessie van de gas
fabriek op 17 Augustus 1894 te doen
i)
NAAR HET HOOQDUITSCH.
DOOR
J. g. v. d. V.
De groote oorlog van 187071 was
geëindigd. De Duitsche strijders keerden
huiswaarts. Daaronder bevond zich ook
de vierentwintigjarige Willem Roth, die
in den zomer van 1870 met vochtige
oogen van zijne blonde Marie, de dochter
van den hoefsmid Walter, afscheid had
genomen. Thans was bij teruggekeerd,
de Franscbe kogels hadden hem gespaard.
Hy kreeg eene betrekking als bosch
wachter en in de maand Juli van 1871
voerde hij zijne Marie als vrouw in de
kleine, doch lieve woning, die op den
rand van het woud lag.
De eerste weken gingen gelukkig voorby
Willem had veel in het woud te doen.
's Morgens vroeg moest hij aan den ar
beid, 's middags kwam hij een uur thuis
om het middagmaal te gebruiken eu
eerst 's avonds, als de zon al lang on
dergegaan wae, kon by eenige uren met
zijne beminde vrouw naar hartelust keu
velen. Des Zond< gs, als hij den geheelen
dag vrij had, kwamen menigmaal zijne
vrienden en kennissen uit de naburige
stad hem opzoeken. Veel werd er dan
geproken over de arbeidsloonen in de
fabrieken. Door eene werkstaking had
den de arbeiders weten te verkrijgen,
dat hun weekgeld verhoogd en het aantal
werkuren verminderd was. Dan rammelden
zij met de thalers in de zakken.
De klank van het geld was als dans
muziek in de ooren der jonge vrouw.
«Hoeveel zoudt gij wel niet verdienen?"
sprak zy tot haren echtgenoot, «als gij
eens fabriekarbeidei waart. Gij, die zoo
sterk zyt? Dan konden wij in de stad
gaan wonen. Hier is het zoo eenzaam,"
Willem schudde onwillig het hoofd.
«Gij verdient hier zoo weinig," ging
Marie voort. «En als gy oud zijt, zal
men u ter zijde schuiven, dan kunt ge
genadebrood eten. Ik moet ook beter
huisraad hebben. De tafel en de stoeleu,
die gij gemaakt hebt, zijn te plomp var.
vorm. Mijn spiegel is te klein
Gestadig vallende droppels doorboreo
wel den steen. En het hart van Willem
was zoo zacht als was!
Toen de lente van 1872 in het land
kwam, woonden beide echtgenooten in
de stad. Haar wensch was vervuld. Hy
was fabriekarbeider geworden. De oude
meubelen waren door nieuwe vervangen.
Een flinke spiegel hing in de voorkamer
en Marie kon zich bewonderen, zooveel
zij wilde. Doch Willem was maar half
tevreden. Als hij naar de fabriek ging
en hel woud van verre zag, als hij het
vogel-concert in de boomen hoorde en
dan aan het gedruisch in de werkplaats
dacht, kreeg hij een sterk verlangen naar
het groote, groene bosch, waar hij zoo
vele jaren gewerkt had. Maar kwam
hij Zaterdagavonds met twaalf blanke
thalers thuis, om die thalers bij zijne
Marie voot kussen in te wisselen, dan
beviel bem het nieuwe leven toch.
De herfst kwam en de vogels trokken
naar warmer oorden. Vriend ooievaar
bracht voor zijn vertrek den jongen
echtelingen een geschenk. Trotsch wa
ren zij op het kleine schepsel, dat in de
wieg zijn eersten slaap sliep.
Marie kreeg hare krachten slechts
langzaam weder. Vele uitgaven waren
onvermijdelijk. Het weekloon was meestal
gebruikt eer de week om was. Willem sprak
er dikwijls over met een zijner vrienden,
dezelfde, die altijd het hardst over de
goede werkmansloonen geschreeuwd had.
«Dat alles is te verhelpen," zeide hij.
«Hoe dan?" vroeg Willem nieuwsgierig.
«Gy kent hel woud even goed als uw
huis. Probeer het en schiet een stuk
wild. Geloof mij, de eigenaar van het
bosch kan wel wat missen."
«Zwijg!"
«Zooals gij wiltl Gelooft ge misschien
dat Adam eene jachtacte in het paradijs
gehad heeft?"
«Mensch, spreek zoo niet. Ik wil uwe
woorden niet hooren
Eenige dagen later liep het gesprek weder
over hetzelfde onderwerp. Willem begon
te wankelen. Maar nog kon hij het niet
van zich krijgen, een wilddief te worden.
Daar kreeg hij den dag voor kerstmis
een slag, dien hij eenige weken vooruit
had zien aankomen. De fabrikanten waren
genoodzaakt een gedeelte van het werk
volk naai huis te zenden. Die maatregel
was hard, maar noodzakelijk. Ook Willem
werd ontslagen, terwijl zijn vriend aan
het werk bleef.
De nood stond thaDS voor de denr.
De heilige Kerstdag was aangebroken.
De toebereidselen voor den avond, voor
die gelukkige uren, waarin elk huisgezin
met vreugde zich om een kerstboom
schaart, waren overal gemaakt. Alleen
in Wlllems huis was liet somber. Zwijgend
zaten de echtgenooten bij de wieg van
hun kind. Hoe zouden zij den hangen
winter doorkomen, als de man geen werk
had?
Het werd hem te eng in die anders
zoo gezellige huiskamer. Zij, wier schuld
het was, dat hij fabriekarbeider was
geworden, morde, dat zij ar moede zoude
moeten lijden. Hij stond op, nam zijn
oud, geladen jachtgeweei en ging de
deur uit, zonder een enkel woord te
spreken. Zij liet hem begaan, daar zij
dacht dat hij het geweer wilde verkoopen.
Langzaam naderde hij het woud. Met
neergeslagen blikken liep hij den hout
vester voorbij, die aan den rand van het
bosch stond. Spoedig bevond hij zich
tusschen het hout. Daar klonk een schot.
Willem zag op en herkende op eenigen
afstand zijn vriend, die hem had aange
raden wild te stroopen. Hij snelde naar
den legenoveruestelden kant, om den
dief te ontvluchten. Na tien minuten
geloopen te hebben, stond hij stil. Hij
hoorde niets meer. Neen, stelen wilde
hy niet. Misschien zou het volgende
jaar hem werk verschaffen. Misschien
kon hij houthakker worden. In gedachten
brak hij een dorren tak af.
Daar stond plotseling de houtvester
voor hem. Deze had het schot gehoord
en was het bosch ingesneld. Sinds eer.igen
tijd waren er wild- en houtdieven aan
het weik geweest. De houtvester was
in zijn schik, toen hij den ongelukkigeu
