M1SUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
BINNENLAND.
No. 84.
Woensdag 20 Oetober 1897.
Zes-en-twintigste jaargang.
V.'J
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Feuilleto n.
EEN HELD.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzondert ij ke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in tezenden uiterlijk Dinsdag en Yrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIËN:
Yan 16 regels 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De stichting «Eigen Haard" van
den Bond van Orde door Hervorming
krijgt binnenkort haar beslag. Zater
dag is te Winschoten een vergadering
van aandeelhouders gehouden. Aan
een commissie van vier personen
werd opgedragen binnen een maand
den benoodtgden grond aan te koopen.
Op 1 Nov. a.s. vervalt liet tegen
woordig van kracht zijnde «larie!
voor abonnementen" der Holl. IJz.
Spoorwegmaatschappij, dat van af 1
Maart 1895 tot nu toe v.in kracht is
geweest en wordt alsdan vervangen
door een nieuw «tarief voor abonne-
ments-kaarteu".
Dat tarief, hetwelk op aanvraag a
5 cents verkrijgbaar is. bevat: Het
tarief waartegen worden verstt ekta.
Trajeetkaarten voor volwassenenb.
dito voor jongelieden \an beiderlei
kunne, beneden den leeftijd van 19
jarenc. dito voor ambachtslieden
(weekkaarten)d. kaarten voor alle
lijnen e. en f. groepenkaarten.
Voorts algemeene en bijzondei e
bepalingen en tarief en voorwaarden
voor liet ven
geabonneerden
De trajeetkaarten zijn verki ijgbaar
van een tot en met twaalf maanden
werkmanskaarten vangen aan op
Maandag en eindigen op den eerst-
volgenden Zaterdag.
De prijzen der kaarten voor alle
lijnen zijn hooger dan die volgens
het oude tarief, omdat er verschillende
lijnen aan zijn toegevoegd.
De tegenwoordig op de stations
verkrijgbare abonnementskaarten voor
alle lijnen geldig één maand, worden
na 31 Uct niet meer uitgegeven en
de nieuwe aanvragen moeten ten spoe
digste ingeleverd worden.
Groepenkaarten gaan in op den ien
en op den 15en van elke maand.
Voor hen, die in een hoogere klasse
willen reizen dan hun kaart aangeeft.
gelden dezelfde bepalingen als voor
reizigers met gewone plaatskaarten.
Aan werklieden wordt vergund om
twee op elkaar volgende treinen voor
de heenreis op te gevenvoor de
terugreis is hij vrij in de keuze van
den trein. Op de weekkaarten der S. S.
en N. C. S. wordt daarentegen een
bepaalde trein voor de terugreis aan
gegeven
De werkstaking te Wormerveer
duurt nog steeds voort. Een onder
houd tusschen patroon en stakers.
Zaterdag gehouden, heeft tot geen
bevredigende uitkomst geleid, zoodat
de fabriek nog stil staat. Te Zaan
dijk is men reeds begonnen met een
lijst te loopen om giften voor de
werkstakersin te zamelen. Te Wormer
veer woidt van de zijde der werklie
den een stroobillet \erspreid, waarin
uitioerig da staking wordt bespro
ken. In dit billet wordt alleen de
loonskwestie behandeld.
Over den verkoop van lie' land
goed «Sonsbeek" te Arnhem is met
volkomen zekeiheid nog niets bekend.
De eeue «vertrouwbare" bron beves
tigt bet gerucht, de ander «vertrouw
bare" spreekt het tegen. Over het
algemeen krijgt men den indruk, dat
de verkoop nog wel geen voldongen
feit zal zijn.
Bijna algemeen wordt de wenscb
gekoesterd, dat de gemeente het prach
tige, nabij de stad gelegen landgoed
in haar bezit zal kunnen krijgen, om
zoodoende een der fraaiste plekjes
van ons land voor vernieling te bewa
ren en door doelmatige!) aanleg aan
Arnhem eene aantrekkelijkheid meer
te geven.
Stoomtramweg van Nijkerk over
Barneveld naar Ede.
Naar wij uit goede bron vernemen
heeft de Minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid het wetsontwerp
betreflende de subsidie voor boven-
genoemden stoomtramweg van ten
hoogste f 152.000. bij den Raad van
State ingediend, zoodat liet ontwerp
weldra in de beide Kamers behandeld
kan worden. (Dit in het vorig lum-
rner dezer courant reeds medegedeeld.)
Bij beschikking van 5 November
1889 werd aan A. J. Krieger te Gouda
concessie verleend voor den aanleg
en de exploitatie van een locaalspoor-
weg van Ede over Barneveld naar
Nijkerk. De concessionaris mocht er
echter niet in slagen hel tot stand
komen van de door heul ontworpen
spoorwegverbinding te verzekeren, en
onder die omstandigheden wilde of
kon hij cr niet toe overgaan de hein
verleende concessie definitief te aan
vaarden door het storten van liet
geèisclite waarborgkapitaal binnen
den voorgeschreven termijn, niette
genstaande deze bij herhaling verlengd
was. Tengevolge van dit niet aan
vaarden, kon de verleende concessie
als vervallen worden beschouwd. Het
bleek ecliter dat de ontwerper zoowel
als de belanghebbenden in de betrok
ken streek op liet tot stand brengen
dezer vei binding bedacht bleven. Na
de plannen van den locaalspoorweg
Ede—Nijkerk te hebben gewijzigd met
liet oog op den aanleg van een stoom
tramweg op eigen baan tusschen ge
noemde plaatsen, wendde de lieer
Krieger zich opnieuw tot de regeering
tot het verkrijgen van concessie en
nu tevens ook van een rijkssubsidie.
Het komt den min. van waterstaat
voor dat er voldoende aanleiding be
staat de verwezenlijking van dit reeds
sedert geruimen tijd aanhangig spoor
wegplan, door het hescliikbaar stellen
van een renteloos vooiscliot, uit 's rijks
schatkist, mogelijk te maken.
Het westelijk gedeelte der Veluwe,
ten noorden grenzende aan den spoor
weg UtrechtZwolle en ten zuiden
aan dien van Utrecht naar Arnhem,
wordt alleen doorsneden in de r.eli-
ting van west naar oost door den
Uosterspoorweg tusschen Amersfoort
en Apeldoorn. Ten deele doordat de
dorpen Ede, Lunteren, Barneveld, en
Voortbuizen en de overige in deze
streek gelegen, tot de gemeenten
Nijkerk, Barneveld en Ede belioorende
buurtschappen te ver van de spoor
wegstations zijn verwijderd, ten deele
door de richting van de genoemde
spoorweglijnen voldoen deze niet ge
noegzaam aan de behoefte om bet
noordwestelijk deel van Gelderland in
verbinding te brengen met de hoofd
stad der provincie en met de overige
gedeelten des lands. Het in deze
landstreek geheel ontbreken van wa
terwegen waardoor alle vervoer buiten
de groote spoorwegen nog per as moet
geschieden, doet te meer de behoefte
aan een betere spoorwegverbinding
gevoelen.
Het plan voor de verbinding van
Ede met Nijketk, zooals dit thans
ontworpen, strekt om in deze behoefte
te voorzien door den aanleg van een
grootendeels op eigen baan geprojec-
teerden stoomtramweg, loopende van
de haven te Nijkerk naar bet station
aldaar, waar aansluiting aan den Ne-
derlandschen Centraalspoorweg wordt
verkregen, voorts langs de buurtschap
Appel en het dorp Voorthuizen, den
Oosterspoorweg kruisende iti de nabij
heid van liet station Barneveld, verder
loopende langs bet dorp Barneveld,
de buurtschap Meulunteren en de
dorpen Lunteren en Ede, om bij het
station Ede aansluiting te vinden aan
den Staatspoorweg van Utrecht naar
Arnhem en aan den stoomtramweg
van Ede naar Wageningen.
Of het maken van eene aansluiting
aan den Oosterspoorweg bij het kruis
punt in de nabijheid van Barneveld
voorgeschreven zal worden, zal bij de
uitvoering der te verleenen concessie
nader zijn te overwegen.
Met het oog op den aanleg van
liezen stoomtramweg is overgegaan
tot de oprichting van de Spoorweg
maatschappij De Veluwe, gevestigd
te Barneveld, welke zicli ten doel
stelt van den heer Krieger over te
nemen diens aanspraken op de con
cessie, tot het vei krijgen waarvan
deze de noodige plannen en beschei
den iiad ingezonden.
Wordt ook het bovenbedoelde rijks
voorschot beschikbaar gesteld, dan
zal nog een bedrag van f 216,009
door leening moeten worden gevonden.
Het door de Nederlandsclie Centraal-
spoorwegmaatschappij bij hare toezeg
ging gestelde maximum van f250,000
zal nog eenige speling opleveren, voor
het geval de werkelijke aanlegkosten
de raming mochten overtreffen.
Blijven deze kosten daarentegen
beneden de raining, zoodat liet pro
vinciale voorschot slechts tot een
lager bedrag dan f 52,000 verleend
wordt, zoo zal ook liet Rijksvoorschot
in dezelfde evenredigheid zijn te ver
minderen.
Door de bekende Thee-Firma
J. P. Nord Thomson te Amsterdam,
is alweder iets nieuws in den handel
gebracht, dat voor inenige huismoe
der een welkom en nuttig sieraad
zal zijn.
Het is n. I. een fraai theebusje voor
geregeld tafelgebi uilt, inhoudende 1
ons (netto) geurige Souclion thee.
Het sierlijke busje wordt «Kronings
busje" genoemd en vertoont in eene
verscheidenheid van kleuren op de
twee groote vlakken het portret van
H. M. de Koningin, benevens eene
allegorische voorstelling van de kro
ning door twee engelen. Het portret
zelf door bloemen omlijst. Bovenaan
de woorden Thomson's Kroningsthee,
in den linderhoek het jaartal 1898.
Op de twee zijvlakken eene fraaie
heraldieke afbeelding met de Koningin-
nekioon.
Behalve liet sierlijke biedt liet busje
ook nog practische voordeelen aan.
Het dopje van het busje kan tevens
dienst doen voor theemaatje. Menige
dienstbode geen vaste maat kennend
doet nu eeus te veel, dan weer te
weinig thee in de theepot. In dit
dopje theemaatje is dus een afdoend
middel gevonden, dat zicli zoo iets
Naar het Italiaansch van
E. DE AMICIS.
5)
De chef keek gelukkig niet ten
tweede male naar hem, maar keerde,
doodsbleek van woede, naar den armen
martelaar terug, en dreigde hij met
de ééne hand zijn hoofd grijpende,
hem met de andere, zooals hij zeide,
tusschen zijne op elkander geklemde
tanden te slaan:
«Luister, gek. Het was een slecht
oogenblik voor je, toen je dacht me
te trotseeren. Je kent me niet, maar
ik kan je vertellen, dat ik mannen
heb gefolterd, die tweemaal zoo sterk
waren als jij. Je hebt er geen denk
beeld van, hoe ik je kan doen lijden.
Ik zou je tot morgen kunnen marte
len, zonder je te dooden, maar je juist
leven genoeg latende, om je te doen
hegrijpen wat lijden is Ik waar
schuw je me niet langer op de proef
te stellenJe deedt beter met te
spreken, en me op m'n vragen te ant
woorden, vóór m'n geduld ten einde
is, dan me tot het uiterste te drijven
wat des te erger voor je zou zijn.»
Nog kwam er geen antwoord, en
de roovers waren thans buiten zich-
zelven van woede. Met een schreeuw
en een woedenden blik in de oogen
wierpen zij zich als drie wilde dieren
op den gevangene, en staken naar hem
met de punten van hunne dolken,
terwijl zij dit hun moorddadig spel nu
en dan slechts staakten, om elkander op
te wekken slechts zacht te treffen,
omdat zij vreesden, dat hun slacht
offer hnn zou ontsnappen en verlost
worden door de medelijdende hand
des Doods.
«Om 's Hemels wil, vermoord hem
niet!» riep de jonge schildwacht, door
doodsangst bevangen door het ontzet
tend tooneel, en nu eens naar de
moordenaars en dan weêr naar het
open veld ziende, en hoestende met het
doel het geluid van naderende voetstap
pen te smoren.
Wacht, wacht, zeg ik jelui! Zoo
je hem vermoordt, zul je nimmer weten
wat hij te zeggen had. Stel hem nog
eens op de proef; ziet, hij geeft een
teeken dat hij spreken wil. Je knnt
hem daarna dooden; ik zal h'm zelf
m'n dolk wel in het hart stooten.
Och, houdt je messen thuis, slaat hem
alleen met je handen. Stommelin
gen zie je niet, dat je h'm ver
moordt?»
Zonder op te houden met hoesten,
keek hij nogmaals naar buiten vlak
bij den toegang tot het hol en
daarop, van zijn post naar beneden
springende, riep hij met eene van toorn
en verontwaardiging gloeiende stem
«Lafaards! lafaards! met je drieën
tegen een half-dooden man!»
»De duivel haal je! «schreeuwde de
chef, zijn dolk opheffende om denjongen
schildwacht te treffen.
»Te laat!" riep de ander in vervoe
ring van vreugde uit, en naar den
ingang wijzende, zeide hij, »Zie!"
Door dezen woorden gewaarschuwd,
wierpen de twee broeders bliksemsnel
een mantel over hun slachtoffer, terwijl
de kapitein haastig zijn geweer op
raapte en op den geheimzinnigen vij and
toetrad, die aldus zijne schuilplaats
binnendrong.
Men vernam een geklinkklank van
wapens, het gedreun van zware voet
stappen, men zag het flikkeren van
baj onetten, en daarop trad eene gehee
le bende soldaten binnen, omsingelde
de roovers en ontwapende hen. Er
heerschte een oogenblik doodsche stil
te, welke alleen werd verbroken door
het zware ademhalen van de hijgende
soldaten.
«Help den armen stervende!» riep
de jonge schildwacht, die, zoowel als
zijne makkers, gegrepen was, en thans
op den grond geknield lag, met de
handen onder de baj onet van één der
soldaten.
»Een stervendeWdar is die vroeg
de kapitein van de nieuwaangeko-
menen, vooruit tredende en het hol
rondziende.
«Ddér, dddr in dien hoek."
De soldaten keken, maar konden in
het eerst niets zien, daar zij uit volle
daglicht kwamen.
«Onder dien mantel,» zeide de jonge
schildwacht driftig.
De kapitein trad, terwijl de oogen
van al zijne manschappen op hem
gevestigd waren, vooruit en lichtte
den mantel op. Er werd een kreet
van ontzetting vernomen, op het zien
van het schouwspel. De ongelukkige
gevangene lag op zijne knieën, met
de armen op den rug gebonden, zijn
gelaat bleek als de Dood zelf.
«Maak hem onmiddellijk los!" beval
de kapitein. »Geef hem wat te
drinken."
Drie soldaten snelden toe, maakten
de ketenen los, waarmede de arme lijder
geboeid was, legden hem vervolgens
voorzichtig op den grond, en onder
steunden zijn hoofd terwijl zij een
beker wijn aan zijne lippen hielden.
De andere soldaten, woedend over
het geen zij zagen, sloegen de roovers
met de kolven hunner geweren.
«Houdt op!" riep de kapitein, en
zich daarop tot den schildwacht wen
dende, zeide hij «Wat kun je ons
hieromtrent meêdeelen Vlug, spreek
De soldaat, die den jongen schild
wacht bewaakte, liet hem los, en de
man stond op.
«Wanneer werd die arme kerel
gevangen genomen? Spreek de waar
heid, versta je, wantje hebt niet lang
te leven
«Die man!» begon de jonge roover
op ontstelden toon, want hij beefde
nog over al zijne leden van afgrijzen