NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
on
NH voor I® Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Woensdag 15 Februari 1899.
Acht-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
lei Konini Lear van tel «ras.
i\0. 12.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het gelieele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in tezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts drie'maal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De door prins George van Grieken
land, de lasthebber van de mogend
heden op Kreta, benoemde commissie
welke belast was met het uitwei'ken
van een soort van grondwet voor de
Ivretensers, is thans met haar werk
gereed gekomen, waardoor de prins
hoopt dat aan de verwarring welke
in alle takken van bestuur heerscht,
een einde zal komen. In hoofdzaak
regelt dit ontwerp-grondwet de vol
gende zaken. Kreta zal zelfbestuur
krijgen, gelijk door de mogendheden
was bepaald. De verdediging van liet
land en het bewaren van de orde
zullen aan de gendarmerie en een
burgerwacht waarvoor de dienstplicht
bestaat, worden opgedragen.
Alle geloofsbelijdenissen zullen
worden erkend en de uitoefening
daarvan door de grondwet gewaar
borgd. De olïïcieele taal zal het
Grieksch zijn. Alle Kretensers kunnen
openbare ambten bekleedcn voor zoo
ver zij daarvoor geschikt zijn en hun
levenswandel de bekleediug dier amb
ten niet onmogelijk maakt. Prins
George is belast met de uitvoerende
macht onder medewerking van ver
antwoordelijke raadgevers.
De afgevaardigden welke door
de bevolking gekozen worden en
buitendien tien door don prins aan
te wijzen, vormen de Volksvertegen
woordiging. De prins zal verder de
rnaclit hebben de voor den gerech
telijken administratieven, linancieelen
en militairen dienst benoodigde
wetten in toepassing te brengen, terwijl
lietn tevens de bevoegdheid wordt
toegekend overeenkomsten te sluiten
betrekking hebbend op de openbare
werken.
De Engelsche bevelhebber te Kandia
gaat echter steeds voort op eigen hand
maatregelen van bestuur in te. voeren,
zonder zich te bekommeren om prins
George, die toch feitelijk door de
mogendheden is aangesteld om deze
materie te regelen. Begrijpelijk is dan
ook de ontstemming, welke deze maat
regelen bij den pi ins, wien men voor
zeker voortvarendheid niet kan ont
zeggen wekken.
Maandag heeft de Fransche minister
van justitie Lebret het wetsontwerp
om de revisie aan de strafkamer van
het Hof van Cassatie te onttrekken,
bij den senaat ingediend, liet is
dadelijk naar de bureaux verwezen,
die het zullen laten drukken en daarna
onder de leden ronddeelen.
In de Kamerzitting van 20 Januari
jl. heeft Dupuy, daartoe door Millerand
als het ware gedwongen, beloofd, hel
dossier betrekking hebbend op de
enquête van de strafkamer in zake
Dreyfus in zijn geheel te doen drukken
en onder de oogen van het publiek
te brengen. Thans weigert Dupuy,
aldus deelt de ftappèl mee, zijn be
lofte te houden. De raadsheeren
Accarias Boullocho en Duval, die met
liet toezicht op liet drukken dezer
stukken belast waren, hebben Vrijdag
morgen aanzegging gekregen dat de
regeering voortaan zelf de verant
woordelijkheid voor de stukken op de
Imprimerie nationale op zich zou
nemen. En dit zou zijn geschied orndat
men zekere getuigenissen door zeer
hooggeplaatste personen voorde straf
kamer van het Hof afgelegd en die
bezwarend zouden zijn voor Dupuy
en zijn ministerie in 1894, uit liet
dossier wil doen verdwijnen.
De regeeringsorganen spreken deze
beweringen van de Rappèl wol is waar
tegen, doch de Agence nationale
bevestigt ze.
In de Echo de Paris beeft de Beau-
repaire voor zijn beschuldigingen tegen
de raadsheeren ook gebruik gemaakt
van een brief van het lid der straf
kamer Dumas Deze heeft nu verklaard
dat deze brief vervalscht is en dat de
Beaurepaire bijgevolg gebruik heeft
gemaakt van een valscb stuk. De heer
Dumas vraagt daarom den minister
van justitie dezen valschen brief bij
het dossiei-Mazeau te voegen en in
afdruk aan de leden van den Senaat
lond te deelen.
De Temps spreekt beslist tegen dat
de procureur-generaal Manauzijn ont
slag zou hebben aangevraagd even
min als eenig ander lid van de straf
kamer. Een der raadsheeren heeft
zelfs aan dat blad meegedeeld, dat bij
de ontslagname op dezen oogenbiik
als desertie beschouwde en als een
daad van lafheid.
Tevens kan de Temps uit de beste
bron tegenspreken, dat de strafkamer
reeds van den beginne af vóór Dreyfus
zou zijn geweest. Dan zou zij toch
geeu langduiige enquête hebben be
boeven te houden, dan zou zij in den
loop daarvan immers herhaaldelijk
een voorwendsel hebben kunnen vin
den, bepaaldelijk na de ontdekking
van sommige brieven van Esterhazy,
om zicli genoegzaam ingelicht te
vet klaren; maar de strafkamer heeft
steeds meer licht verlangd. Alle ge
tuigen zonder één uitzondering heb
ben ook hun verklaring gedicteerd,
en de president en de raadsheeren
zijn slechts tussclienbeide gekomen
om vragen te stollen.
De anti-Dreyfusianen hebben uit
gerekend dat van de 4fl raadsheeren
van de gezamenlijke drie kamers van
liet Hof van Cassatie er minstens 25
tegenstanders van de rivisie zijn. In
elk geval zou Dreyfus niet onschuldig
worden verklaard, docli voor een
nieuwen krijgsraad gebracht.
Volgens de Echo cle Paris zullen
de drie Kamers zoodra liet wetsont
werp op de revisie in den Senaat
aangenomen is, Esterhazy opnieuw
verhooreti.
Naar de Soir meedeelt is er een
ernstige twist uitgebroken tusschen
Mazeau en Loew, daar laatstgenoemde
zou weigeren de akten van do door
hem geleide enqueLte aan Mazeau af
te geven, ofschoon lietslüitings-arrest
uu Zaterdag gewezen is.
Koning Oscar's ergernis.
Mag men de Vossisclie Zeilung ge-
looven dan zal het regentschap 'van
den kroonprins van Zweden en Noor
wegen van vrij langen duur zijn en
door de beslissingen, die tijdens den
duur moeten genomen worden, nog
bijzonder politieke beteekenis krijgen
ook.
De Noorweegsche vlaggewet, die voor
Noorwegen de «zuivere" vlag, zonder
liet unieteeken, invoert en tegen het
laatst van dit jaar van kracht zal
worden, is, zooals bekend is, eenigen
lijd geleden door den Koning onder
teekend. Hoe ontstemd koning Oscar
ook was over de ondankbaarheid van
de tegenwoordige Noorwegers
want toen zijn vader hun in de jaren
tusschen 1840 en 1850 de tegenwoor
dige unievlag gaf, werd die met groote
blijdschap aanvaard hij heeft de
\laggewel toch onderteekend om rust
met Noorwegen te hebben.
Deze stap heeft in Zweden bij de
pers van de rechterzijde scherpe
opmerkingen uitgelokt en over 't alge
meen heeft het besluit van de Noor
wegers om hunne vlag tc veranderen,
zoodat het unieteeken verdwijnt, bij
de Zweden groote omstemdheid en
ergernis verwekt. Daaruit is het te
verklaren, dat de uiterste rechterzijde
reeds vroeger er op had aangedrongen,
dat Zweden het in werking treden
van de vlaggewet moest verhinderen
en dat thans van den kroonprins,
onder wiens regentschap de verdere
besluiten tot uitvoering van de vlag
gewet moeten worden genomen, wordt
verwacht, dat hij bezwaren aan de
•wet in den weg zal leggen. Het schijnt
echter tocli gewaagd aan te nemen,
dat de kroonprins zal handelen in
strijd met de bedoelingen van den
Koning, hoewel de toegevendheid van
den Koning volstrekt niet het gevolg
heeft gehad, dat daarvan werd ver
wacht, want in Noorwegen wordt er
nu op aangedrongen onverwijld een
anderen eisch te berde te brengen,
namelijk de invoering van afzonder
lijke consulaten voor Noorwegen.
Koning Oscar heeft dus door zijne
houding in de vlagge-quaestie niet
verkregen wat hij wenschte: den
voorloopigen vrede met Noorwegen;
de nieuwe aanspraken van Noorwegen
en de kritiek, die hij in Zweden heeft
ondervonden, zijn dan ook oorzaak
geweest, dat hij zich letterlijk ziek
heeft geërgerd.
Wielerwedstrijd.
Begin Maart zal de Baarnscho Wiel
rijdersclub «Antiloop" een internatio
nalen wegwedstrijd uitschrijven op
den weg Baarn—Amsterdam, afstand
100 K. M.
Op Dinsdag 21 Februari zal le
Zeist in de Kerk der Broedergemeente
een concert worden gegeven. Een
50 tal dames en heeren zullen onder
directie van den heer J. N. W. C.
Ruijgrok uitvoeren: «Heilig is God"
van Os. E. Weiss, Fragmenten uit
«Paulus" en «Elias" van Mendelssohn
en hot Oratorium «Selig aus Gnade"
van A. Becker. Mejuffrouw Lucie
Coenen, sopraan, uit Utrecht, Jonkvr.
J. M. E. v. d. P., piano en Jhr. F.
v. R., Bas, uit Zeist, hebben welwillend
hunne medewerking toegezegd. De
netto opbrengst van het Concert en
van de collecte welke zal worden ge
houden is ten bate van de groote
zendingsschuld die het Zendingsge
nootschap der Broedergemeente drukt
Misschien willen ook de Zendings
vrienden buiten Zeist wel iets voor
dit doel afstaan. Giften zullen gaarne
ontvangen worden door Ds. E. Weiss,
te Zeist en in do Berichten uit de
Heiden-Wereld worden verantwoord.
Te Tilburg bestaat een drank-
bestrijdei svereeniging, waarvan de
leden zich verbonden hebben geen
sterkedrank te gebruiken na 12
uur 's middags. Voor twaalven, drink
Naar het Engelsch.
1)
Een reusachtig portret van de beroemden
Amerikaanschen acteur Edwin Booth in de rol
van «Koning Lear" prijkte aan de hoeken der
voornaamste straten van Chicago, ter aankon
diging van de avondvoorstelling in «Mc Biquer's
Schouwburg«" en vóór de ramen der sigaren
winkels en restauraties hing met hetzelfde doel,
tusschen de beeltenissen van zangers, acrobaten
en trapezenkunstenaars, ook die van den onge-
lukkigen, in lompen gehulden koning, in ver-
twijfling uitroepende: «Blaast winden en doet
uw kaken scheuren blaast en woedt!»
De Amerikaan heeft geen tijd om lange
aankondigingen te lezen: een opzien-barend,
bont beeld, een gelukkig gekozen, pikant of
huiveringwekkend tooneel verlokt hem een
oogenbiik te blijven staan en de beknopte aan
kondiging, welke er onder is geplaatst, te lezen,
Het komt er dan 's avonds, na volbrachten
arbeid, maar op aan, welk kleurenspel, welk
tafreel den diepsten indruk op hem heeft
gemaakt; daarheen richt hij zijne schreden.
Zelfs een meester in de kunst en een lieveling
van het publiek als Edwin Booth kan, op gevaar
af voor een leege zaal te spelen, zich aan die
onwaardige reclame niet onttrekken.
Na weken van dufheid in het schouwburg
leven der groote slachterstad, was mij die
aankondiging hoogst aangenaam. Met veel
moeite gelukte het mij, van een opkooper nog
een plaatskaartje machtig te worden, en ik
begaf mij 's avonds tijdig naar den schouwburg.
Het was April: een ware Lear-storm gierde
nit de prairie door de straten; maar tegen
Booth streden zelf wind en onweder te vergeefs
in het strijdperk. Yan alle kanten stroomden
de toeschouwers samen, en aan den ingang van
het gebouw was het een gegons en gedrang
als van een bijenzwerm: alle standen, van de
aanzienlijke dame tot den zwarten portier van
mijn hotel, die alleen tot de gaanderij wordt
toegelaten, waren vertegenwoordigd. Het was
een bonte menigte van Shakespeare-bewon-
deraars.
Het orkest speelde tot inleiding een marsek,
het scherm ging open en het tooneel stelde
een zaal in het paleis van Koning Lear voor,
welke sterk aan één der huizen in de veer
tiende Avenue van New-York, de wijk der
millionairs, deed denken. Weldra trad Booth
op. Wat ik altijd in hem bewonder, is de
eenvoud der middelen, waarmede hij weet te
werken tegenover een publiek, dat hem ook
krachtigere vergeven, ja die zelf in stilte met
ingenomenheid begroeten. Een verhevene kun
stenaarsnatuur te midden van de ruwe, ruate-
riëele, prozaïsche bedrijvigheid van zijn vader
land. De man speelde ook nu voortreffelijk,
en het publiek juichte hem onstuimig toehet
kwam mij e.venwel voor, dat de nationale
ijdelheid daaraan voor het minst een even groot
aandeel had, als de ingenomenheid met het
stuk en met de wijze, waarop het werd voor
gesteld. Maar hij het tooneel op de heide,
waarin de smart en de toorn van Lear met de
elementen met titanische woede om de voor
rang strijden, toen de wanhopige vader uitriep
«Bulder altijd voortSpuw bliksemvuurStroom
neder, regenRegen, wind, donder, vuur zijn
mijne dochters niet!» Weergalmde de zaal van
ware, warme geestdrift. Het was niet meer
het j oelende, woeste lawaai van zooeven, maar
het was een wilde kreet van de tot in het
diepst geschokte volksziel, zoo oorspronkelijk,
zoo waar, als die van den ongelukkigen koning,
dóór op het tooneel, zeiven. Een triomf der
kunst, welke in hare hoogste volmaking tot
de gausche menschheid spreek, zonder zich te
hekommeren om gelaatskleur, ontwikkeling of
beschaving; en in iedere borst, welke ademt,
een echo wekt; elk hart, dat klopt, op het
diepste treft. Na maanden van ontbering door
hare goddelijke stralen eens weder ontvlamd,
voelde ik eerst goed den noordelijken nacht,
welke mij omgaf; ik bibberde ais de oude Lear
de verdrevene, de zwerveling.
De boekhouder van mijn hotel, die toevallig
naast mij zat, wekte mij uit mijn mijmering
door een Hinken slag op den schouder. «Laten
we een glas bier gaan drinkenzeide hij. Wij
stonden op van onze zitplaatsen, verlieten de
schouwburg, en begaven ons naar het daar
tegenover gelegen bierhuis. Mijn buurman
kende de gansche stad, en stelde mij aan dezen
en genen voor. Na een glas bier gedronken
en wat rondgeloopen te hebben, klonk de schel,
ten teeken dat de voorstelling weêr zou be
ginnen. Toen ik mij opmaakte om haar roep
stem te volgen, trad mij een breedgeschouderd
persoon op zijde, die door zijn flink zeemans-
uiterlijk reeds lang mijn aandacht had getrok
ken, en mij op een toon, welke geen weigering
duldde, uitnoodigde nog een glas bier met
hem te drinken. Hij stak in een verweerd,
bruin wambuis van getaand zeildoek, zooals
de zeelui dat plegen te dragen, in een broek
van dezelfde stof, welke tot de knieën met
leder was bezet. Om den donkerbruinen, van
diepe, scherpe voren doorploegden hals droeg
hij een bonte das, terwijl zijn witte bakkebaar
den deftig afstaken tegen het breede, hoogge-j,
kleurde, goedaardige gelaat.
