IwriallMoÉÉ
Rijwielejt
Naaimachines
GEMENGD MEUWST
INGEZONDEN.
Hulp voor de
Auisterflamsclie Diamantbewerkers.
Advertentiën.
WotfTt gevraagd
Tl
-e.'üKHUISEN.
DE IIHMLiniEJIÖLIE
is de eenige echte.,-'**
MÜLLEFEA Co.
Commipfairs in Effecten,
Aailes voor Electrkclie Schellen
6. C. v. ECK
alle vopMiiiend DRÜWERK,
De wijziging «Ier kieswet.
De regeering heeft gevolg gegeven
aan hare belofte om een wijziging
der kieswet voor te dragpn, welke
de grondslagen der in 1896 getroffen
regeling onaangeroerd laat, maar
daarin de veranderingen brengt die
bij de toepassing noodig zijn geble
ken.
Gelijk wij hadden gewenscht en
verwacht, heeft zij zich niet enkel
bepaald tot zoog. technische wijzigin
gen. Zij heeft tevens getracht de be
ginselen waarop de bestaande regeling
berust, beter tot hun recht te doen
komen. Dit is o.a. geschied door de
omschrijving der kenteekerien van
geschiktheid en maatschappelijken
welstand, door de Grondwetvereischt,
aan te vullen zoodat een aantal per
sonen, die nu ten onrechte zijn uit
gesloten, op dc kiezerslijsten kunnen
verschijnen Daardoor worden groo-
tendeels de gebreken weggenomen,
welke van verschillende zijden inder
tijd reeds in het ontwerp van den
minister Van Houten waren aange
wezen. Depaaldelijk gebit dat de liie
zers krachtens loon,spaarbankboekjes
of exatnen. die nu terecht in ruimer
mate worden toegelaten.
Een tweede gewichtige verandering
wil bewerken dat, evenals, bij de be
lastingkiezers reeds het geval is, ook
de kiezers krachtens huur of loon
ambtshalve op de lijsten worden ge
bracht, en niet verplicht zijn zich aan
te melden. Voor zoover mogelijk wil
de regeering dit bereiken door de nu
reeds bestaande verplichting van ver-
hum ders en patroons 0111 inlichtingen
te geven, te vervangen door de ver
plichting om aangifte te doen van hun
huurders of ondergeschikten, die op
grond van huur of loon voor het
kiesrecht in aanmerking komen. In
hoeverre dit stelsel aannemelijk en
goed uitgewerkt is, zal nader zijn te
onderzoeken het voorstel echter, op
zichzelf, is zeker een opmeikeltjke
poging om het bestaande kiesrecht
belangrijk te verbeteren.
Verleden week werden te Urk
aangebracht 3,213,000 stuks ansjovis.
Prijs f8,50 per 1000 stuks. De vangst
liep deze week zeer uiteener waren
visschers die in één schot 25 a 30
duizend stuks ansjovis vingen, maar
ook die met ongeveer evenveel netten
nog geen 10,000 in de heele week
hadden.
Van velen werd het netwerk door
het stormachtig weder beschadigd.
PLAATSELIJKE BERICHTEN.
Vergadering van den Raad der
gemeente Amersfoort op Vrijdag, den
25. Mei 1900, des namiddags ten 2
ure.
Punten van behandeling:
1. Rpquest van het Bestuur der Afd.
Amersfooit v/d. Ned. Bond van Oud-
onderoflicieren om subsidie voor een
schietwedstrijd met advies van Burg
en well).
2. Voorstel tot tijdelijke onttrekking
van terreinen aan den openharen
dienst gedurende de jaarmarkt en dp
verpachting van standplaatsen.
3 hl tot vaststelling van het he-
d rag van vrije woning van'den Direc-
1 I r gasfabriek ingevolge are 5
dn p- nsioeiiveroidi uilig.
4 II. tol vastclling van hel Ie
suppletoir kohier der Inkomsten-be
lasting dienst I9U0.
5 ld. tot vaststelling van een staat
van oninbare posten dienst 1899
(Inkomsten-belasting).
6. Voorstel inzake de erfdienstbaar
heid van waterleiding in het voormalig
Kalfsveld.
7. Ontwerp-verordening op de tap
perijen, koffiehuizen en logementen.
8. Request van J. Vrij tot aankoop
van een terrein in de Muurhuizen,
met advies van Burg. en wetli.
9. Voorstel tot onttrekking aan den
openbaren dienst en verkoop van een
terrein groot 1G1/, M' aan den Groo
ten Koppel aan de firma van Haselen
en Boom.
Onderstaand programma zal
door de stafmuziek van het 5e reg.
infanterie, onder directie van den heer
G. K. G. van Aken, worden uitge
voerd op het middagconcert morgen-
Donderdag-middag op het terras der
sociëteit «Amicitiaa te geven:
1. Kaiser-Jager MarschEilenberg.
2. Ouverture »Bauditenstreiche" Von Suppé.
3. »Sobre las Olas" Walzer Rosas,
4. Fantaisie de l'opéra »Le Songe
d'une nuit d'été"Amb. Thomas.
5. Ouverture »Le Cheval de Bronze" Auber.
6. Grand Sesctuor de l'opéra «Lucie
de Lainmermoor" Donizetti.
7. Gavotte a. d. Ballet »Phantasien
im Bremer Rathskeller" Steinmann.
3. Souvernir de l'opéra «Martha ou
ie raarché de Richmond" v. Flotow.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft benoemd tot gecommit
teerden bij het eind-examen van het
Stedelijk Gymnasium met zesjarigen
cursus de hoogleeraren dr. J. C. Mat-
thes, te Amsterdam; dr. U. Pli.
Boissevain en dr. J. G Kapteyn, te
Groningen en bepaald, dal bedoeld
examen zal worden gehouden van 21
tot 23 Juni.
Bij de aanbesteding door archi
tect W. van Schalk gehouden voor
het bouwen van 2 woonhuizen aan
den Appelweg, voor rekening van den
lieer A. F. Donath, is ingeschreven
door J. C. van Eijbergen, alhier, voor
f7.950 en P. Rinks, le Zandpoort,
voor f 0,105.
Door notaris A. N. J. Vos, te
Amersfoort, is in massa verkocht het
Buiten vet blijf Kamp-Oord" aan den
straatweg van Amersfooit naar
Uneclit, bestaande in heerenhuis,
schuur, bergplaats, moestuin, boom
gaard. houw- en weiland en bosch,
groot 8.50 00 HA. benevens een per
ceel bouwland, opgaand geboomte,
eikenwal, heide en huisje aan den
straatweg naast liet vorig perceel
groot 8.78.00 II A., aan den lieer
J. Reuten, alhier, voor i'2800
De Heer G. Vink, Sigarenhan
delaar Leusdensche weg alhier, is
aangewezen als Rijksdepóthouder voor
den verkoop van postzegels enz.
De reizigers uit liet Noorden,
die, voorzien van kilometerboekjes,
voor de verdere reis naar Amsterdam,
via Hilversum-Baarn, te Amersfoort
plaatskaartjes moeten nemen, vinden
daartoe met eersten sneltrein, slechts
vier minuten tijd. Dikwijls komt de
trein te laat daar aan. zoodat de
reizigers de kans beloopen den trein
le missen, of bij het gaan over do
rails, om aan het loket te komen,
een ongeluk te krijgen.
De kamer van Koophandel te Meppel
heeft daarom verzocht, aan de directie
van de Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij op liet perron te
Amersfoort een kiosk te plaatsen
voor de afgifte van plaatskaartjes
voor doorgaande reizigers.
Ofschoon het verzoek door meer
dan één Kamer werd ondersteund,
heeft de raad van Administratie ge
antwoord, dat aan het verzoek niet
kan worden voldoen, doch dat bij
het indienststellen van het nieuwe
station aan het verzoek zal worden
tegemoet gekomen.
363e STAATSLOTERIJ.
Vijfde klasse. Tweede week.
Trekking van 21 en 22 Mei.
(1900 loten).
Ten kantore van den Collecteur te
Amersfoort zijn aan de navolgende
nummers te beurt gevallen
Prijs vaD f 400 op Nos. 3750 en 3833.
Prijs van f100 op No. 11959.
Prijzen van f70.
78 598 3538 3754 3767 3785 3795
3797 3808 7326 7337 11978 13246
13250 13288 13311 10833 16860 17865
17876 en 17917.
Te zamen 24 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken
563 574 3323 3329 3508 3518 3523
3531 3543 3738 3756 3775 3817 7335
11946 11956 1196411960 11971 11972
11974 11975 11985 13213 13217 13218
13235 13255 13259 13304 15020 15034
15054 15072 15075 15080 16780 16803
16832 16848 16866 17867 17883 17909
17910 17916 17921 17924 en 17931.
I'apiernood.
Zooals bekend is, heeft de oorlog in
Zuid-Afrika de papierprijzen doen stij
gen, daar van schier alle couranten
de oplaag vermeerderde. En de droog
te in Scandinavië maakte, dat de mo
lens daar te lande niet werken kon
den, zoodat de aanvoer van papier-
grondstoflen sterk verminderde. Duur
te van steenkolen droeg er ook nog
toe bij en in liet laatste jaar zijn de
papierprijzen met circa 50 pCt geste
gen en is de papiemood steeds erger
geworden.
Nu zijn nog de papierfabi ieken te
Sittingbourne, van de lieeren Lloyd,
de bekende papierfabrikanten en eige
naars van de Daily Chronicle, afge
brand. Daardoor is die firma niet
meer in staal om vele groote con
tracten voor papierleverantie na te
komen. De firma heeft aan een be
kend fabrikant in Nederland geseind
of deze hem aan papier kon helpen,
docli kon daar met de minste hulp
erlangen, terwijl' ook (an alle papier
fabrieken in Duitschland en Zweden
en Noorwegen liet antwoord kwam
dat zij overkropt waren met werk
en geen stukje papier konden leve
ren
Verschenen is het rapport over
liet leerlingwezen in Oostenrijk, Zwit
serland en Duitschland, in opdracht
van dc Maatschappij tot Nut van
't Algemeen uitgebracht door de liee-
ren mr. II. L. Drucker, F. W. Wes-
tei'ouen van Meeteren, B. 11. Heldt,
D. W. Stork en mr. .1. Verschuijl (rap
porteur).
Uit de wenschen eri voorstellen der
berichtgevers, dat tevens als résumé
der beschouwingen kan gelden, is het
volgende programma opgesteld
1. Invoering van verplichte leerling
examens.
2. Vaststelling van het aantal leer
lingen dat in één werkplaats 111 ver
houding tot dat der gezellen mag
gehouden worden.
Voor zooverre de berichtgevers zich
over het cijfer dier verhouding uit
spreken, wordt door twee hunner
aangegeven, dat het aantal leerlingen
nooit dat der gezellen mag overtreffen
een ander gaat nog verder en wil
hoogstens 1 leerling op 4 gezellen;
een vierde eindelijk wijst er op, dat
niet uit het oog mag worden verloren,
dat vele leerlingen later naar de
groot-industrie overgaan, en wenscht
ilus blijkbaar het aantal leerlingen
niet te zeer te bepeiken.
3. Invoering van verplichte vak- en
herhalingsscholen.
4. Invoering eener «Meisterpriïfung"
ter vaststelling der vereischteu van
bekwaamheid, waaraan een patroon,
die leerlingen wenscht te houden, zal
moeten voldoen.
5. Verbetering van liet staatstoezicht
op liet leerlingwezen
6. Bevordering der oprichting van
vakscholen.
7. Verplichte inwoning van den
leerling bij den patroon.
8. Beperking van liet gebruik van
den leeiling voor huiselijke diensten
en voor werk, dat niet omiddellijk
met zijne opleiding in verband staat
(opruimen, boodschappen doen, be
stellingen opnemen, enz.)
9. Verplichte afsluiting van een
schriftelijk contract.
10. Invoering van examens na ieder
leerjaar.
11. Vaststelling van een maximum
werktijd.
12. Vaststelling van den duur van
den leertijd.
Hiermede wordt door twee der
berichtgevers bepaaldelijk verlenging
van den leertijd bedoeld.
13. Afschaffing van liet vakonder
wijs in do avonduien en overbrenging
naar de laaiste uien van den werkdag.
14. Vaststelling van een algemeen
formulier-leei contract.
15.' Bepaling, dat de loonsbetalirig
uitsluitend aan den wettelijke!) ver
tegenwoordiger van den leerling zal
mogen geschieden.
16. Vaststelling niet van een maxi
mum-, docli van een minimumwerktijd
en wel van 10 uur.
Dit met nieuwere opvattingen wei
nig overeenstemmend voorstel wordt
slechts in één der antwoorden gevon
den, evenals de beide volgende punten
17.Uitloven van premiën vooroppas
sende leerlingen
18. Verbod aan den patroon om
zijne leerlingen aan de gezellen over
te laten.
liet Staphorster Itoertje.
Het schijnt dat de faam van liet
Staphorsten Boertje ook lot Amerika
doorgedrongen is. Hij is ril. aangezocht
door een Amerikaansch consortium,
voor 10,000 dollar een «kunstreis"
van drie of vier maftnden in de Ver-
eenigde Staten te maken. Het boert jo
heeft liet aanbod aangenomen en nu
zal voor hem iu de Amerikaansche
bladen reclame worden gemaakt met
portretten in nationaal kostuum en
brieven van «hooggeplaatste personen"
in Nederland.
Een hevige ontploffing had Dins
dagavond te Elberfeld plaats in de
Königstrasse. waarbij een fabriek met
den grond werd gelijkgemaakt.
Reeds op vrij grooten afstand kon
den de drommen merischen, die door
den enortnen slag verschrikt hun
woningen hadden verlaten, een denk
beeld krijgen van liet geweld der
explosie Overal waren tot zelfs op
de 3de en 4de verdieping de ruiten
gesprongen.
Een beeld van ware verwoesting
toonde ecliter de plaats des onheils
zelve. Het geheele fabrieksgebouw
was in één grooten puinhoop veran
derd. Zware balken, als glas afge
knapt, verwrongen machinedeelen,
stukken van ketels enz. lagen in
treurige wanorde dooreengeworpen,
terwijl dikke rookwolken nu en dan
dit alles aan de blikken der nieuws
gierigen onttrokken.
Een der firmanten, die zicli bij een
der magazijnen bevond, werd door
den geweldigen druk op deti grond
geslingerd en verwondde zich einstig.
Niemand werd gedood, docli 10
arbeiders moesten zwaar verwond
naar het ziekenhuis gebracht wor
den.
Honderd vijf-en-dertig duizend gulden zijn
ten bate der werklooze diamantbewerkers in
onze kas gevloeid. Wij hebben daaruit twintig
weken achtereen uitkeering kunnen verstrekken.
Doch het tijdstip nadert, waarop onze mid
delen zullen zijn uitgeput, en dc werkloosheid
is niet verminderd;
Nooit heeft een crisis de diamanIbewerkers
zóó scherp getroffen.
Ieder herinnert zich, dat aan den rampzaligen
oorlog van Engeland tegen de Zuid-afrikaansche
Republieken vooraf ging een tijdperk van span
ning en van onrust. Voor de diamantindustrie,
die door elke bedreiging der algemeenen wel
vaart het eerst wordt getroffen, was het onver
mijdelijk gevolg een stille slappe lijd.
Maar het voorjaar en de zomer van 1899
waren voor de diamantbewerkers niet ongun
stig geweest Zij konden zich aanvankelijk redden
en hebben zich gered, ook nadat de oorlog in
October was losgebarsten en dc aanvoer van
diamant uit Kimberley geheel was gestaakt.
Toen echter December aanbrak, moest hulp
worden geschaft
Al de diamantbewerkers sloegen de banden
ineenDe Diamantslijpers-Vereeniging, dc afdee-
lingen van den Algemeenen Nederlandschen
Diamantbewerkersbond, van Patrimonium, den
R. K. Volksbond en Betsalel vormden een cen
traal comité, waarin gedelegeerden van iedere
vakvereeniging zitting nam. Dezen kozen een
commissie van uitvoering, bij welke zich aan
sloten de afgevaardigden der werkgevers-orga
nisatie der Amslerd. Juwcliers-Vereeniging en
die gesteund werd door eeno commissie van
financieel beheer.
Toen werd een beroep gedaan op het Neder-
landsche volk.
Die roep vond weerklank bij velen.
Met groote dankbaarheid vermelden wij giften
van Hare Majesteit de Koningin en Hare Maje
steit de Koningin-Moeder; giften \an vele aan
zienlijken, vele giften ook van burgers en werk
lieden.
Onze commissie kon hare eerste uitkeering
doen op den 4den Januari.
Van meet af moesten wij zuinig zijn.
De eerste uitkeeringen werden slechts verstrekt
aan hen, die aantoonden dat zij vier achtereenvol
gende weken of in de laatste negen weken vijf
weken zonder werk waren geweest. Dit kon
worden gecontroleerd door de contributieboekjes
der georganiseerde werklieden; voor niet-geor-
ganiseerden (de kleine minderheid) werden ge-
tuigen-verklaringen gevraagd.
De uitkeering voor gehuwden bedroeg in
geld één guldenverder bons voor zestien brooden
per week, en bons voor andere levensmiddelen
tot eene waarde f 1.50. Laatstbedoelde bons
werden vóór eenige weken vervangen door zes
geldbons, ieder van f 0.25, die door tal van win
keliers worden in betaling genomen. Onze onder
vinding tot-dusver leert, dat van deze geldbons,
anders bij gewone bedeeling een gevaarlijk mid
del, goed gebruikt wordt gemaakt.
Voor ongehuwden bedroeg de uitkeering twee
gulden. y
Op 4 Januari werd uitkeering verstrekt aan
«170 personen (225 gehuwden en 2i5 onge
huwden). Dit cijfer steeg op 8 Februari tot
2017 personen, waarvan 1137 gehuwd en 880
ongehuwd.
Sedert vijftien weken wisselt het getal werk-
loozen, aan wie uitkeering moest worden ver
strekt, tusschen 2100 en 2250.
Daar zijn in Amsterdam ongeveer 8500
personen, die hun bestaan zoeken in de diamant
nijverheid en het daarvan afhankelijk hulpbe-
drijf der schijvenschuurders.
Men denke niet dat zij, die tot dusver de
hulp onzer commissie niet inriepen, normale
verdiensten hebben.
Ware dat het geval, men zou met recht
mogen on moeten verwachten, dat uit eigen
kring krachtige steun aan de vakgenooten zou
worden verstrekt.
Met volkomen zekerheid kunnen wij getuigen,
dat dit liet geval niet is.
Wij geven slechts uitkeering aan die de
gansche week werkloos waren. Wie kans ziet
in zijn vak nog iets te verdienen, komt voor
geene uitkeering in aanmerking en acht zich
gelukkig meer te ontvangen, dan wij hem
kunnen geven. Maar ook bij dezen daalt iedere
week het peil van vroegere welvaart.
Zóó diep droevig is de "toestand.
En niemand'weet wanneer het einde zal zijn.
Kiinberley is ontzet, maar de handel blijft
verlamd.
Wanneer zal het getij keeren?
Nog eens, niemand weet het en niemand in
ons land kan beslissenden invloed oefenen ten
goede.
Wij zijn verplicht een hernieuwd beroep te
doen op allen, die deernis gevoelen voor deze
slachtolfers van den strijd der Engelschen tegen
de Boeren!
Voorkomen moet worden, dat eene groote
klasse van werklieden door algeheele uitputting
tot armlastigheid geraakt.
Wij richten ons tot de Amsterdammers het
eerst, maar tevens tot alle Nederlanders.
Uit de opbrengst der collecten, die de heer
D. Beerends voor ons organiseerde, is gebleken
dat stad en land tot hulpe bereid zijn.
De nood stijgt: wij bidden u, geeft op nieuw
De commissie van uitvoering:
J. Douwes Jr. 1
S. de Miranda. Nieuwe Ileercngr. 47.
S. J. Pothuis.
Mr. L. W. van Gigch, Ileerengr. 390.
D. S. Granaat, Ileerengr. 621.
S. W. Königsberger, Sarphatistr. 83.
De connnissie voor financieel beheer:
J. W. Bottenheim, Ileerengr. 505.
J. Hartz, Stadhouderskade 70.
Dr. C. W. Janssen, Singel 364.
S. J. Pothuis, Nieuwe Ileerengr. 47.
Mr. J. G. Schólvinck, Keizersgr. 569.
V HgjlMMwiq-k'ed tot
onze d^l)je/droefliëkl onze
iuni/ geliefde Eéhtge-
Moeder, bebuwd-
r Grootmoeder
- v V
lerendina Johanna van Wi&elingh
I geboren $fddré
|.*jn den ou<fë?th5& van 73
Igjaren.
li'W. VAN WISSELINGII. „'--V
'Ml. M. J. VAN WISSEL4KGH- I
VAN WMffiLTNGH.I
VAÏ^arfgSELI NGH
r^uiidereyi.
Amersfoort, 22 Mei 1900.
een^c'vrije kamer inef kost en
bediening door et;n' lieer jjf>.b.
h_.ll; Aanbiedingen mepflp'gave
vait" prijs onder letfef-'-^T aan 't
burefttt.. van
Mijn Dl lTSClI
S?'."IfROOI) héipft geen
wanOTliiwk, daar dezelve geen
zoixte korst bevat.
Bakkerij naar de eisfïien
dei.-'üjiln-'fiigerjfctfl
Onder aanbevej.
Kasssiers. .Commissionnairs In Effecten.
Effenen, Coupons, Buiten
landse]! geld, Prolohgatiën,
Beleejjingei», Incasse^n en ver?.
schaffen van\WUsels op Bieneti-
en Buitenlamp-"" v»--*'"
Kantiiirri.-llmirti 11 i7.cn 288.
Onder de gemeente Amersfoort.
.f' van
C, Ï)E KONING TILLY,
13 A'ebterstraiiit Ui', HAARLEM
Men leze de üfóehure
daarover, die opaparfïage gratis
wordf: boygewrtcfen.
.Laiig'egracht 29.'
Intefc'ommunasl-Telephoonnutnmer 55,
Jfoopen enverkoopPn Effecten,
tyfi'upons, buitenlandseh Bank
papier en Muntspeciën tot den
sneest voordeeligen^koers.
Sluiten PryfongAticn en Be-
'.leeningcn, .(Jiseontceroii en ver
schaffen ^wissels op alle bankr*'
jflaaisetf) zoowel iy.' bet Binneri-
als bet Buitenland-,' nemen gefjfen
deposito tegeq*;nader (gateen
te komen voorwaarden^nz. enz.
Het kantoor i3>1gf&j)end alle
werkdagen van 94 en Tl-8'/,
le kwaliteit Brfmaers met kousje
en glas I- f 1.50.
Ie kwaliteit enkélvkousje f0.30.
geharde f0.35.
Reperatie Inrichting
voot \i
verhuist van de Leusderweg 18
naar de Aruheuisehe weg, lioek
Beekstraat 38.
inn'e
^memtkkerij
blijft zich ljj(j voortduring
aanbevelen, tdt hëbjevoren van
tegen ^concuiTcerciide prijzeiis
