BINNENLAND.
Een derden voorsprong verkrijgt
zij wanneer zij als koopvrouw de
waren niet alleen zoo goedkoop moge
lijk tiacht in te koopen, maar door
aan de betrokken firma's concessiën
op bare lijnen te verleenen, de goe
deren goedkooper kan inslaan dan een
concurrent.
Ik zal zwijgen over medewerking
of tegenkanting van het betrokken
personeel tegenover de concurrenten
in verbruiksartikelen, maar vermoed
dat klachten hierover niet zullen uit
blijven.
Tot eene zekere hoogte krijgen we
bij invoering der besproken organisatie
eene gedwongen winkelnering terug.
Den zoozeer gehaten en met recht
afgekeurden maatregel, die de voor
deur zoo moeilijk is uitgedreven, zien
we de achterdeur weer binnenloodsen.
De vorm is zeker niet dezelfde, maar
zoude na eenigen tijd het wezen van
de zaak niet vrijwel hetzelfde zijn
Ten slotte wensch ik de woorden
waarmede bet rapport van den heer
Citroen eindigt tot de mijne te maken:
«Tegen eene wijze van produktie,
»die den voorspoed der maatschappij
«in haar geheel, zoowel als dien van
»den winkelstand in het bijzonder,
«dreigt te ondermijnen, en daartegen-
»over den arbeidstand slechts schijn-
»baar en tijdelijk voordeel aanbrengt,
«behooren wij ons vastberaden aaneen
«te sluiten, gedachtig aan de oude
«spreuk, dat een kwaad des te moei
alijker is te bestrijden, naarmate het
«na verloop van tijd gelegenheid heeft
«gehad dieper wortel te schieten."
Welnu, het kwaad waarop door mij
is gewezen in mijn betoog, heeft nog
slechts weinig wortel geschoten. Laten
we pogingen aanwenden zijnen groei
te stuiten.
Ik heb daarom de eer aan het Congres
voor te stellen, dat het zich in beslist
afkeurenden zin uitspreke tegen de
voornemens en plannen, waarvan de
directie der H. IJ. S. M. zwanger
gaat, met betrekking tot het in 't leven
roepen eener economische organisatie
op coöperatieven grondslag, en wel
in het bijzonder voor zoover het be
treft de vestiging eener verbruiksver-
eeniging, die een groot gevaar op
levert voor de middenstand en tot
ondergang van vele winkeliers zal
leiden.
S. J. VAN DUINEN.
Amersfoort, Augustus 1903.
Bijlage.
H. IJ. S. M.-Personeel.
Onlangs deelden wij een en ander
mede omtrent eene bespreking over
de wenschelijkheid en mogelijkheid
van tiet slichten eener economische
organisatie van het personeel der
Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maat
schappij op coöperatieven grondslag.
Naar wij vernemen, zal deze or
ganisatie, welke bij eventueel tot
stand komen grootendeels zal worden
gesteund door de directie der Maat
schappij bestaan uit:
1. Verbruiksvereeniging
(kruidenierswaren, huishoud-artikelen,
kleêren, voedings-artikelen, brand
stollen).
2. Spaar- en Voorschotkas.
3. Uitzetfonds voorin het hu
welijk tredende dochters der leden,
voor in een ambacht gaande zoons der
leden.
4. Ziekenfonds (voor gezinnen
der leden, omvattende betaling van
dokter, apotheker, verpleegster en
eventueele hulp in de huishouding).
5. Ondersteunings-fonds bij
ziekte der leden, met het doel
aan het door ziekte getroffen perso
neel eene ondersteuning te verstrekken
boven en behalve de uitkeering, welke
in zoodanig geval van de Maatschappij
wordt ontvangen.
6. Herstelling s-Instelling.
Het plaatsen van herstellend perso
neel en herstellende vrouwen en kin
deren in bestaande herstellingsoorden.
Wellicht later, het inrichten van zeer
eenvoudige eigen herstellingsoorden
(aan zee en in boschstreek) voor her
stellend personeel, herstellende vrou
wen en kinderen.
7. Vacantie-Instelling voor
zwakke kiDderen der leden en eventueel
voor leden met hunne gezinnen.
8. Begrafenisfond s. Uitkeering
van kosten der begrafenis van vrouw
en kinderen der leden.
9. Weezen-verzorging. Het
verleenen van hulp bij de verzorging
van weezen of half-weezen van in
dienst omgekomen personeel.
10. Woning-Instelling. Het
stichten van goedkoope woningen op
plaatsen waar zulks noodig en moge
lijk is.
11. On der wijs-instelling. Vak
onderwijs, herhalingsonderwijs, voor
bei eiding voor examens der Maat
schappij.
12. Instellingtotondersteu-
ning bij buitengewoon onder
richt. Het geven van een vrijplaats
of het verstrekken van financieelen
steun bij het verkrijgen van eene plaats
aan kinderen der leden op ambachts
scholen, huishoudscholen, tot opleiding
van dienstboden, studiebeurzen op
H. B. S. of andere scholen.
13. Bibliotheken. Op bijv. drie
plaatsen van het Hollandsche IJzeren
Spoorweg-maatschappij-net, waaruit
alle leden, op welk station ook, boeken
kunnen leenen.
14. Instellingen tot ontspan
ning. Een muziekcorps, bijv op drie
plaatsen van het Hollandsche IJzeren
Spoorweg net, plaatselijke zanggezel
schappen, plaatselijke of gewestelijke
tooneel vereen igingen,organiseeren van
populaire voordrachtavonden in vel
schillende plaatsen, reis-combinaties in
verloftijd enz.
lölnstellingtotlichamelijke
o n t w i k k el i n g. Plaatselijke sportge-
zelschappen.
16. Het uitgeven van een
algemeen orgaan, zoowel voor
vak doeleinden als ter bevordering van
den werkkring der hoofd-vereeniging
en der onder-vereenigingen.
Hoogstwaarschijnlijk zal nu de
«Hollandsche Vereeniging van Spoor
weg-ambtenaren" tot liquidatie over
gaan en medewerken aan de stichting
van eene „Coöperatieve Vereeniging
tot bevordering van de Welvaart van
personeel der H. IJ. S. M." Denkelijk
zal dit de naam zijn der nieuwe orga
nisatie. N. v. d. D.
Bij de op 7 dezer geëindigde
toelatings- en herexamens voor de
Hoogere Burgerschool zijn van 38
kandidaten en leerlingen de volgende
33 geslaagd
Voor de le klasse: Clara van Beek,
C. van den Donker, P. M. Geraerds
Thesingh, Nelly J. G. Glerum, A. H. F.
Kortlang, ICatharina S. van Laaren,
H. Meyer, M. 1-tuys, F. W. Sap, A.
M. E des Tombe, P. van 't Veer, J.
H. A. Wieringa en Tanna J. Zijlstra,
terwijl zonder examen tot de eerste
klasse werd toegelaten H. de Marees
van Swindereu.
Voor de 2e klasse werden zonder
examen toegelatenJacoba H. D. C.
Munnik, J. de Marees van Swinderen
en D. de Marees van Swinderen.
Voor de 3e klasse zijn geslaagd
K. van Aller, Antoinette v. d. Bogert
J. F. Everts, H. G. Goosens, A. W. F.
Nieman, Marie J. Stamperius, J. Th.
Stroeve, Rosa Süsholz en Prins Visser.
Voor de 4e klasse: M. J. van den
Bosch, C. J. van Burken, W. J. Can-
krien, E. G Drenth, J. Gerhard, Geer
trui J. van der Horst Bruyn, A. C
Perk, Catharina M. S. Rauh en D.
van der Zee, terwijl zonder examen
tot deze klasse werden toegelaten
H. J. van Daal en J. den Tex Bondt.
Voor de 5e klasse slaagde Otto van
Rees.
De school begint den cursus 1903
1904 met 275 leerlingen.
Men zal in ons land niet licht
een tweede gemeente aantreffen met
een zielental als dat van Amersfoort,
waar men onder de ingezetenen een
veertigtal muziekliefhebbers, die een
strijk- of blaasinstrument bespelen,
bijeen heeft kunnen brengen om zich
geregeld iedere week (met uitzonde
ring van half Juli tot September)
te oefenen in samenspel, en zoo moge
lijk in den winter een drietal uit
voeringen en evenveel volksconcerten
te geven.
Verscheidene ingezetenen, het nut
en wenschelijke daarvan inziende, heb
ben getoond het symfonie orkest Jubal
te willen steunen door als donateur of
kunstlievend lid toe te treden.
Het is waarschijnlijk, dat niet alle
ingezetenen,die insgelijks willen mede
werken om Jubal. onder de leiding van
den bekwamen onderkapelmeester van
het 5e reg Inf. de heer G. Bikkers, in
stand te konden en tot grooter ont
wikkeling te brengen, de inteekenings-
lijst hebben ingezien, door uitsledig-
heid of onwillekeurig verzuim van
het bestuur. Voor hen, die op die wijze
onopzettelijk voorbij zijn gegaan en er
mede prijs op stellen, dat Amersfoort
een eigen symfonie-orkest bezit, dat
goede muziek behoorlijk kan voordra-
en de lust opwekt om in vrije uren
een strijk- of blaasinstrument te be
oefenen, is alsnog de gelegenheid
opengesteld om in te teekenen bij een
van de bestuursleden J. A. Schoter
man, Utrechtschestraat 34, of G. J.
Slothouwer, Larigestraat 77.
Een donateur betaalt per jaar min
stens f5, een kunstlievend lid f2,50
Bij uitvoeringen heeft de eerste het
recht vier, de tweede twee huisge-
nooten te introduceeren. Voor intro-
duceeren van één huisgenoot meer
woidt f 0,50 per uitvoering betaaltd
Het voornemen is, de eerste uit
voering te doen plaats hebhen in
November a s., en twee dagen daarna
met hetzelfde programma een volks
concert te geven.
Wat volksconcerten betreft wordt
het volgende in herinnering gebracht
Vroeger kon de weikman in de een
tonigheid van zijn arbeid afleiding
vinden door te zingen en te fluiten
Dit is allengs minder mogelijk ge
worden door de invoering van machines
en uitgebreider verdeeling van den
arbeid Naarmate de aibeid nog een
toniger is geworden dan vroeger, heeft
de werkman meer behoefte gekregen
aan geschikte gelegenheden om zich
te ontspannen. Tot een van de aan
trekkelijke genoegens voor hem be
hoort het luisteren naar goede
muziek. Wie dus Jubal steunt, helpt
ook den werkman aan een gepaste
uitspanning.
De benoeming van den heer
Hoogewerfl tot Directeur der Hoogere
Burgerschool te Hilversum noodzaakte
de Chr. Jongelingsvereeniging «Ps
149: 9" een anderen Directeur te
zoeken, waartoe zich op haar uit-
noodiging bereid verklaarde ds. D. J
van Aalst, predikant bij de Ned. Her
vormde Gemeente, onder beding echter-
van viijheid tot handelen om tot een
reorganisatie van den bestaanden
toestand te komen.
Zou toch de Zondagsschoolarbeid,
bij de uitbreiding dir Gemeente in
de laatste jaren, beantwoorden aan
zijn doel, dan diende zijn inziens
het onderwijs niet langer bepaald te
blijven tot éen plaats (het gebouw
«Volksheil") doch dan moesten op
verschillende punten der stad lokalen
worden geopend, waar de kinderen
der wijk zich zouden kunnen ver-
eenigeri.
Te dien einde verzocht ZEw. het
gebruik der openbare scholen Beek
straat, Hellingstraat, Koningstraat
en Puntenburgerlaan, welk verzoek,
op prae-advies van Burgemeester en
Wethouders, zonder hoofdelijke stem
ming door den Gemeenteraad werd
ingewilligd.
Daardoor was ds. Van Aalst in
staat, Zondag 6 September j.l. in
vier wijken der stad Zondagsscholen
te openen onder leiding van 18 onder
wijzeressen en onderwijzers, terwijl
het aantal kindeien bij aanvang reeds
ongeveer 600 bedraagtwel een be
wijs hoezeer in een bepaalde behoefte
thans wordt voorzien.
Om leiding aan het onderwijs te
geven, zal ZEerw. een cursus houden
voor de onderwijzeressen en onder
wijzers, waartoe hem door heeren
Kerkvoogden welwillend het gebruik
van de Consistorie-kamer der St. Joris-
kerk is verleend.
Komt dit alles én godsdienstig én
maatschappelijk honderden kinderen
der Gemeente ten goede, wij twijfelen
niet, of dit omvangrijke weik men
denke aan het Kerstfeest, enz. zal
door ieder, die de stad onzer inwonin
lief heeft, gewaardeerd worden.
Op verzoek van ds. Van Aalst heb
ben zich met hem als commissie,
verantwoordelijk voor den goeden
gang van zaken, vereeriigd de heeren:
W. Kleber, C. Lindenhovius, D. Ruys
en N. Veis-Heijn.
Bij vonnis van den Krijgsraad
in het 3e Militaire arrondissement te
Arnhem van den 2 September 1903
is W. H. van der Sluys, soldaat bij
het 5e Regiment infanterie schuldig
verklaard aan tweede desertie in tijd
van vrode, door zonder verlof, langer
dan twee dagen afwezig te zijn van
zijn Korps, na vroegere bestraffing
wegens eerste desertie, zonder de
reden zijner afwezigheid ten genoege
des rechters te bewijzen, met vrij
willige terugkomst binnen vier weken,
en veroordeeld tot eene militaire deten
tie voor den tijd van twee maanden
en in de proceskosten.
Bij vonnis van den Krijgsraad
in het 3e Militaire arrondissement te
Arnhem van den 7 September 1903,
is G. Osinga, soldaat bij het 5e Regi
ment infanterie, schuldig verklaard
aan Tweede desertie in tijd van vrede,
door zonder verlof, langer dan twee
dagen afwezig te zijn van zijn Korps,
na vroegere bestraffing wegens eerste
desertie, zonder de leden zijner af
wezigheid ten genoegen des rechters
te bewijzen, met vrijwillige terugkomst
binnen vier weken, en veroordeeld tot
eene militaire detentie voor den tijd
van drie maanden en in de proces
kosten
Bij Koninklijk Besluit is aan den
Muzikant J. A. Pusch van het 5e
Regiment infantei ie ter zake van lang-
durigen dienst een voortdurend pen
sioen toegekend van f432.'sjaars
Bij het 5e Regiment infanterie
zijn door den Kolonel regimentscom
mandant 120 miliciens der lichting
van 1903 bevorderd tot milicien-kor
poraal. Voorts werden nog bevorderd
tot korporaal de soldaat G. Tol en de
tamboer G. van 'i Hoog.
De reserve-sergeant J. P. A
Rothpletz van het 5e Regiment infan
terie is op verzoek van zijn verband
bij het reservekader ontheven, en
wordt met eene nieuwe verbintenis
in den rang van Sergeant-titulair over
geplaatst bij het 8e Regiment infanterie
Bij Koninklijk Besluit is de Luite
nant-Kolonel J. C. Buitendijk van het
5e Regiment infanterie ter zake van
lichaamsgebreken een eervol ontslag
uit don militairen dienst verleend onder
toekenning van pensioen ten bedrage
van f1710.'sjaars.
Bij Koninklijk Besluit zijn bij
het 5e Regiment infanterie benoemd
en aangesteld: tot Majoor en comman
dant van het 2e bataljon de Kapitein
A. L. Klerk de Reus van den Generalen
Staf, Secretaris der Permanente Mili
taire Spoorwegcommissie; en tot Kapi
tein de Eerste luitenant W F. Ruempol
van genoemd regiment.
De Kapitein P. Glersm van het
3e Regiment infanterie thans gede
tacheerd bij de Kolonialo Reserve
wordt met ingang van 12 October a.s.
eervol van die detacheering ontheven
en overgeplaatst bij het 5e Regiment
infanterie alhier in garnizoen.
Bij beschikking van den Minister
van Staat Minister van Oorlog wordt
de Eerste luitenant H. J. Offerhaus
van het 5e Regiment infanterie, met
ingang van '1 December a.s. gede
tacheerd bij de Militaire Veikenningen
te 's Gravenhage.
De Eerste luitenant II. J. OITer-
haus en de Tweede luitenant O. R
Plet van het 5e Regiment infanterie
alhier zijn tijdelijk gedetacheerd bij
het 5e bataljon van genoemd Korps
te Utrecht in garnizoen.
Aan de laagste inschrijvers is
gegund
de levering en plaatsing van een
Dukdalf, het herstellen van twee Duk
dalven en van het onderstel van de
Vuurbaak, alles aan den westeroever
van den Eemmond nabij de Vuurbaak
aan: G- Wassink te Amersfoort voor
f 625.
II. het vernieuwen van 52 M»werf-
muur a/d. Weverssingel en van 14
M' werfmuur a/d. Langegracht b/d
Elleboogsteeg aanJ. Wildeman te
Amersfoort voor f1175.
III. de levering van 150 stère ge
wasschen riviergrint aan: T. W. Bonte
te Amersfoort voor f 417.
De bestrating met Ben-Ahinkeien
van een gedeelte van de Varkensmaikt
is niet gegund aan den laagsten inschrij
ver T. W. Bonte te Amersfoort voor
f1966
Door tusschenkomst van den
plaatselijken consul zullen door den
A. N. W. B. binnenkort wegwijzers
geplaatst worden bij den spoorweg
overgang naast het oude station, bij
de Utrechtschepoorts-brug en bij die
aan de Arrihemschepoort
Dezer dagen werden mede hand
wijzers geplaatst te Hoogland en bij
den tol aan «den Mol" op den Wouden-
bergschen straatweg
Op het hedenavond in «Amicitia"
te geven concert door het Stafmuziek
korps van het 5e regiment infanterie,
Directeur G. K. G. van Aken, zal het
navolgend programma worden uit
gevoerd:
1. «Marche Universelle"Macchiotti.
2 Ouverture «La pie voleuse" Rossini.
3. «Trés Jolie", "Walzer, Watdtenfel.
4. Grande Fantaisie de l'opéra «La
Traviata"Verdi.
5. Ouverture «Orphée aux Enters" Offenbach.
Finale du 3e acte de l'opéra
«La Favorite"Donizetti.
7. Grand Ballet (Divertissement)
de l'opéra rFaust" en 7 parties Ch.Gounod.
8. Fantaisie aus der oper «Caval-
leria Rusticana" Mascagni.
Bij de Zaterdagavond ten over
staan van notaris Vos gehouden ver-
kooping in «de Vergulde Zwaan" werd
het heerenhuis aan den Grooten Koppel
no. 7 ingezpt door den heer T. van
Daal op f 3250. De heer v. Vollenhoven
werd voor f3400 kooper.
De twee heerenhuizen in de Groote
Bergstraat no. 23 en 25 werden in
massa opgehouden voor f 11.300.
Het huis en erf met tuin aan de
Kampstraat no. 61 werd opgehouden
voor f2490. De perceelen in de Koning
straat no. 8082 en 84 (Oude Bad
inrichting) werden voor f3500 gekocht
door den heer Z. J. Hontelé.
Zondagavond omstreeks half
acht werd bij het seinhuis vóór den
Soesterweg de 23-jarige losse werk
man IC. J., die aan den verkeerden
kant van een rangeerenden locaal-
trein sprong, door de machine van
den sneltrein uit Apeldoorn gegrepen
en onmiddelijk gedood.
Arts Morren, die zeer spoedig ter
plaatse was, kon slechts den dood
constateeren.
De ongelukkige, tot voor korten
tijd tamboer bij het 5e regiment
infanterie, laat een vrouw en een zeer
jong kindje achter.
Mej. J. G. van der Post is be
noemd tot onderwijzeres aan de R.
K. meisjesschool te Vlaardingen.
- De heer H. Pomes is benoemd
tot leeraar in Ned. taal en aardrijks
kunde aan de H. B. S. te Biielle.
- Voor de betrekking van onder
wijzer in het meubelmaken aan de
ambachtsschool alhier hebben zich
22 sollicitanten aangemeld.
Bij de talrijke vereenigingen
die Amersfoort telt, is nu ook eene
Mariavereeniging gevoegd. Deze nut
tige veroeniging welke zich ten doel
stelt de bestrijding van het drank
misbruik door R. K. vrouwen en
meisjes is tot stand gekomen, dank
zij den steun der eerwaarde geeste
lijken van beide parochiën en niet
het minst het ijverig en onvermoeid
werken van den voorzitter van het
Amersfoortsch ICruisverbond, doch
niet dan nadat geruimen tijd alle
pogingen hadden gefaald.
Thans is echter het succes der
jonge vereeniging verzekerd, nu niet
minder dan 80 vrouwen en meisjes
bij den eersten oproep voor het lid
maatschap zich hebben aangemeld.
Lijst der brieven en briefkaarten,
geadresseerd aan onbekenden, ver
zonden door het postkantoor Amers
foort over de 2e helft Augustus 1903.
G. v. der Voort
J. L. v. d. flijden Amsterdam.
P. de Winter Delft.
B. Simons Scheveningen.
P. J. Jos Vranken Utrecht.
Jan Strigt Zeist.
F. Wehner Amersfoort.
Frl. de Jager
J Raadveld Amsterdam.
W. Tijsen
J. J. Vermeulen Scheveningen.
Wed. J. Ritsema Schildwolde.
Mej. E. Brandsen Utrecht.
F. v. der Leeuw Vlissingen.
T. Bening Bottrop i. Westf.
D. Beekhuis Assaban.
L. J. Jansen Oferhausen.
Heinrich Tolsma Ropstingh.
373e STAATSLOTERIJ.
Vierde klasse.
Trekking van 7 en 8 Sept. 1903.
(1000 loten).
Ten kantore van den Collecteur
A. C. R. O. Leinweber te Amersfoort
(Breedestraat 22) zijn aan de navol
gende nummers te beurt gevallen:
Prijzen van f 65.
47 719 726 727 1340 1801 1810 1831
1838 5485 5498 5499 7646 7659 11471
12673 12677 12682 16421 16422 18994
20128 en 20139.
Te zamen 23 prijzen.
Loten zijn ten Kantore Breedestraat,
22 nog verkrijgbaar.
Tot Voorzitter der Eerste
Kamer van de Staten-Generaal ge
durende de zitting die zal aanvangen
op den 3den Dinsdag in September
1903, is herbenoemd J. E. N. baron.
Schimmelpenninck van der 0y6 van
Hoevelaken, lid van die Kamer.
Onderwerping van Pangliina Poliin.
Uit ICota Radja wordt aan de
Telegraaf gesiend
Panglima Polim en Toeankoe Radja
Keumala, hebben zich onderworpen.
(Panglima Polim en Radja Keumala
waren de twee voornaamste nog tegen
het Nederlandsche gezag in Atjeh
strijdende hoofden. Door hun onder
werping zal het laatste spoor van
georganiseerd verzet verdwenen zijn,
zoodat thans veilig gesproken mag
worden van het einde van den Atjeh-
oorlog
