Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
De oproeping tot het houden van
die bijeenkomst is uitgegaan van de
heeren H. J. van Andel (Driebergen),
mr. W. H. de Beaufort (Leusden),
mr. W. H. M. Boers (Utrecht;, J. J.
van der Eist (Amersfoort), J. Everwijn
(Utrecht), C. J. Kneppelhout van den
Sterkenburg (Driebergen), M. D. van
Lessen (Utrecht), mr L. van Lier
(Utrecht) J. Prillevitz (Amersfoort),
jtir. K. J H. A Ram van Bottenstein
(Zeist), J. M. Thiel (Amersfoort) en
mr. C. de Wilde (Utrecht).
Het doel van dezen Bond, die zijn
zetel heeft te Utrecht, wordt in het
in die vergadering vastgestelde Re
glement omschreven als: bevorderiug
van de onderlinge voeling en samen
werking tusschen de voorstanders der
liberale beginselen in ons gewest.
De Bond zal trachten dit doel te
bereiken door:
1. het verleenen van raad en steun
bij verkiezingen voor de Tweede Ka
mer en voor de Provinciale Staten
2. het bevorderen der verspreiding
van de liberale politieke beginselen
onder de kiezers door hel aanmoedi
gen en onderhouden van de plaatse
lijke organisatie van geestverwanten,
het doen houden van politieke voor
drachten, het rondzenden van vlug
schriften en strooibiljetten, en verdere
gepaste middelen.
In een nader bijeen te roepen ver
gadering zal het Bestuur worden
saamgesteld dat uit negen leden zal
bestaan en waarin alle zes provinciale
kiesdistricten vertegenwoordigd zul
len zijn.
Jl. Zaterdag werd aan de Am
bachtsschool alhier door de technische
commissie uit bet bestuur een ver
gelijkend examen afgenomen van
eenige daarvoor nitgenoodigde sollici
tanten naar de betrekking van onder
wijzer in het machinebankwerken en
vakteekenen Op de voordracht wer
den geplaatst: 1. de heer Abrali de
Jonge, van Utrecht; 2. de heer J.
H. Goud, van Rotterdam; 3 de heer
G. Verbeek, van Amsterdam.
In de daarna gehouden bestuurs
vergadering werd met ingang van
15 Apiil a.s., en onder nadere goed
keuring van den minister van Bin-
nenlandsche Zaken, voor de betrek
king benoemd de heer Abrali. de
Jonge, te Utrecht.
De eindexamens der leeilingen van
de derde klasse in timmeren, smeden
en schilderen, ten overslaan der
technische commissie gehouden, zijn
thans geëindigd Du uitreiking dei
getuigschriften aan de geslaagden
zal plaats hebben op Donderdag 31
Maart, des nam. te 2 uren.
Het »Frysk Selskip, Amersfoort,"
gaf Zaterdag j 1. in de Keizerskroon
ter herdenking van zijn eenjarig be
staan een winterjounenocht
De op to fleren stukken liepen heel
goed van stapel en dal de vrij tal
rijke aanwezigen zich amuseerden
bewees hun applaus na alloop van
elk nummer, vooral de Loftkaslielen
fen Evert en Tsjamke. Olpt en
Kekke, alsmede In Nooi Wolkumthuis,
brachten de lachspieren af loe in
beweging.
Een woord van dank, aan allen
die meewerkten tot het slagen van
dezen avond, is hier dan ook wel op
zijn plaats.
Een gezellig dounsjen, dat afge
wisseld werd door foordrachten, die
ook nog al in den smaak vielen, be
sloot dezen avond.
We willen hopen dat deze veree-
niging, die werkelijk verdienstelijke
krachten bezit, zich in steeds toene-
menden bloei moge verheugen. S.
De prettige feesten die nu en
dan in bet Instituut Van der Sluys
te Amersfoort gegeven worden, be
wijzen duidelijk, dat ernstige studie
geen beletsel behoeft te zijn om nu
en dan flink pret te maken.
Zaterdagavond j.l. vierde men in
die inrichting eene soireé waarbij
oud en jong zich kostelijk amuseerde.
Er werden 2 blijspelen opgevoerd n 1
«barbier brugwachter" door jongens
en «de meisjesstaking" door meisjes
en jongens.
Deze stukjes werden afgewisseld
door muziek en voordrachten.
Het past niet om een liefhebberij-
tioneelvereeniging te cntiseeren. Dit
maal rneenen wij evenwel daarvan te
mogen afwijken omdat wij van deze
uilvoering mets dan goed kunnen
zeggen. Men boude ons dus deze on
bescheidenheid ton goede Iedereen.
niet één uitgezonderd, kweet zich
voortreffelijk van zijn taak
Gedurende de pauze liet de gramo
phone eenige stukjes hooren.
De voorstelling werd besloten met
een zeer geanimeerd bal.
Een woord van lof aan mijnheer
en Mevrouw Van der Sluys die alles
doen om hunne leerlingen genoegen
te verscliaflen.
De Utrechtsche Jachtvereeniging
houdt 24 Maart a.s. een vossenjacht
achter de honden der Koninklijke
Veluwsche Jachtvereeniging.
Master of the hounds: le-luitenant
C. A. Prins, van het le regiment
veld-artillerie.
Meet: 12 uur, straatweg Zeist—
Driebergen ter hoogte van mijlpaal
82 nabij Huize «Kleine Breul".
Einde: op de heide nabij de Paltz.
Zaterdagavond, ongeveer halfze
ven, geraakte een 3'/, jarig knaapje, aan
het waakzaam oog der moeder ont
snapt. bij de Bloemendalsche brug in
de Beek. Gelukkig werd het ongeval
opgemerkt door een vrouw die zich
haastte de naastbijwonenden te waar
schuwen en op wier hulpgeroep de
Heer M. toeschoot, die liet genoegen
mocht smaken, de kleino, die reeds
een eind was weggedreven, op het
drooge en bij zijn ouders te brengen.
Hoewel men in den beginne het ergste
vreesde is het knaapje er met den
schrik en een nat pak afgekomen.
Agenda.
Woensdag 23 Maart.
A. B. B. Openb. vergadering. Spr. J. Oude
geest »De Toekomst 8 uur.
Tournee Emile Bamberg, 's middags 2 uur
kindervoorstelling, 's avonds 8 uur gewone voor
stelling.
Vrijdag 25 Maart.
d Jubal", gewone repetitie, 's avonds half acht,
cafe nDe Arend".
A. B. B. Alg. ledenverg.'s avonds half negen,
in sDe Toekomst".
Winkelstand.
De vorming van grootwinkels, van
reuzenrnagazijnen aldus oordeelt
de Maasbode is eeD onontkoom
baar gevolg van de moderne verande
ringen in productiewijze, communi
catiemiddelen en kapitaalvorming De
agent, de grossier, de kleinhandelaar
worden langzamerhand steeds meer
onontbeeilijke schakels in de distri
butie der koopwaar. Het denkbeeld
van de fabiiek rechtstreeks naar den
verbruiker, breekt zich dan ook voort
durend baan.
't Heeft het goede gevolg, dat de
koopeis voor dezelfde soms gelds zich
méér verbruiksartikelen kunnen aan
schaffen dan vroeger. En de hierin
voor hen gelegen drang van het on
weerstaanbare eigenbelang zal ver
moedelijk alle pogingen om het grond
vesten van groolwinkels te weerhou
den, illusoir maken
Zou het, in het algemeen belang
beschouwd, van zooveel nadeel zijn
vraagt het blad als het groot ge-
lal bedrijvers van tusschenhandel
immersonproductieve krachten in
de maatschappij geleidelijk slonk,
doordien hunne zonen genoodzaakt
zullen zijn zich toe te leggen op een
der vele takken van bedrijf, die voort
durend ontstaan met name den ma
chinebouw. de werktuigkunde, electro
techniek, enz.? Alsdan vermeerdert
het aantal producenten en wordt de
hoeveelheid producten, die de ver-
bi uiker zich voor zijne som inkomsten
kan verschaffen, voortdurend grooter,
het getal commercieelen, wier
bedrijf, zuiver sociaal-economisch be
schouwd. toch altoos iets parasietisch
heeft, in [zooverre het niet volstrekt
onmisbaar is, voortdurend geringer
Intusschen loopt, volgens de Maas
bode, de beweging practisch niet zoo
hard van stapel, als de theorie wel
zou doen schijnen. De ineenstortin
gen van trusts, die in den groothan
del zich langs dezelfde lijn ontwik
kelen als de grootwinkels in den
kleinhandel, hebben geloond, dat de
reuzige combinatiën niet zoo gemak
kelijk uitvoeibaar zijn. Het grootste
bezwaar is wel, dat ten slotte de
mensch een beperkt verstand heeft
zulke zaken zouden geleid moeten
worden door genieën, even reusachtig
van hersen-capaciteit en veelzijdige
ontwikkeling, als die groot-onderne
mingen zich op een reusachtig en
veelomvattend gebied bewegen Won
dermenschen, voor het succesvol be
stier eener reuzen-onderneming be
rekend, zijn schaarsch; en al zijn er
hier en daar te vinden, de mensche
lijke geest heelt toch eenmaal zjjne
grenzen, en hiermede moet het de
beste financieele combinatie, al zou
ze zich materieel nog veel verder
kunnen uitzetten, rekening houden.
Chineesch.
Een groot beletsel voor onze volle
belangstelling in do Ver-Oostersche
aangelegenheden voimt waarschijnlijk
voor een niet gering deel de gebrek
kige, zoo al niet geheel ontbrekende
kennis omtrent de beteekenis van
zoovele topografische namen van het
gebied van den strijd. Bijna dagelijks
klinken uit de ooi logs-telegrammen
nainen van steden, dorpen, bergen,
rivieien, geheele landstreken soms,
die ons telkens weer zoo vieemd in
de ooien klinken en die pas bij her
haald voorkomen eindelijk iets van
hun voor ons zoo vreemden klank
gaan verliezen.
Het gioote publiek kan die namen
niet in het oor houden, hun uitspraak
niet op de tong krijgen, en het blijft
iets zeer vaags, te spreken over dien
oorlog in het vreemde land daar ver,
zoo Yreemd ver in het Oosten.
Toch nemen die buitenissige namen
begrijpelijker! klank en leven aan,
wanneer men er dé beteekenis eenigs-
zins van benaderen kan. Uit den
Japanscli-Chineeschen oorlog, daarna
uit den Bokser-opstand herinnert
men zich nog wel eenige namen, die,
toen men ze kende en ze gekoppeld
zag aan andere namen, langzamerhand
eenige houvast boden
Een herinnering kan hier geen
kwaad.
In het Chineesch beteekentPé
Noord, Tong, toeng Oost, Nan
Zuid, Se West Verder is, Pei
zwart, Hoang geel, Sjwang boven,
Hia beneden, Kwang breed, Tsjoeng
midden, Foe stad, King hoofdstad,
Hai zee, Kiang. stroom, Ho v loed,
Tsen foil, Sjan gebergte. Tieri
hemel, Kin goud, Tsjoe paarl.
Gaan wij nu over tot de toepas
passing.
Men is in Oost-Aziatische talen
steeds uit op samenkoppelingen, zoodat
men telkens dubbele en driedubbele
plaatsnamen treft Volgens boven
staande handleiding leest men dan
uit: Pe-king noord-hoofdstad. Nan
king zuid-hoofdstad. Sjang-hai
boven zee Tong-hai Oostzee, Nau-
liai Zuidzee, Hai-nan zee (eiland)
in het Zuiden. VerderSe-kiang
westrivier, Pei-Ito zwaï te rivier, llo-
ang-ho gele rivier, Sjang-tong (toeng)
gebergte in hel Oosten, Liao-toeng
schiereiland teil Oosten van de Liao-
rivier, Kwang-toeng schiereiland
oostelijk, dat zich plotseling verbreed.
Men lette daarbij op, dat de klem
toon bij de meeste woorden op de
laatste lettergreep valt.
Japansche en Koreaansche yeogra-
pliie Vervolgen wij onze taal-geogra-
phische les voor het Japansch, dan
leeren we, dat Saki voorgebergte.
Kókoe land, Kyó hoofdstad, Ko
plaats, Sjoe district. Hama strand.
Yóko dwars, Koero zwart. Naga
lang, To Oost, Sai West, Mi hoog.
Kyoe negen, Sji vier, Ni zon,
Pon oorsprong, Sjima eiland, Wan
bocht.
In toepassing dus: To-kyó ooste
lijke hoofdstad, Sat-kyó west-hoofd
stad, Naga-saki lang voorgebergte,
Ni-pón (bij ons geworden tot Japan)
zonoorsprong, Kyoe-sjoe land der
tien districten, Sji-kókoe viei landen
(oorspronkelijk onder vier heerschers
staande), Kado poort. Mi kado Ver
heven Poort, in overdraclitelijken zin
(verg. ook het Turksche Porie).
Dan hebben wij nog in hei Kore-
aansch deze veel voorkomende woor
den voor plaatsnamen
Po (phn) bocht, bijv Tsjemnel po.
Masain-po, Mok-pó: Gang vloed,
bijv. Amnokgang en ook Yaloe-gang
Naktoeng-gang, in het ZuidenDsjoe
stad, bijv. Wi-dsjoe, An-dsjoe} Doen
Tan (de laatste bij de Ellioteilanden)
eiland.
Al deze afzonderlijke woorden her
halen zich voortduiend in de drie
Mongoolsche rijken in de ui-esl ver
schillende samenstellingen
En omdat men, vóór hot eind van
dezen oorlog, nog wel eens naar
menig oord in Korea, Mandsjoerije
wellicht zelfs in Japan gevoerd
zal worden, zou bovenstaande, zéér-
vluchtige handleiding nog van dienst
kunnen zijn, ter betere orienteering
in het abacadabra van plaatsnamen
(llandelsbl
Aardappelen.
In de Langstraat (N.-Bi is men
druk bezig met het uil poten van
aaidappelen; ook in de Bonimeier
waard zijn reeds ettelijke hectaren
met dat gewas bezet De vroege soorten
worden met kiemen uitgepool, waar
toe de aardappelen te voren gedurende
enkele weken op eene eenigzins warme
plaats worden uitgelegd, waar zij
kiemen schieten. Hebben die kiemen
de lengte bereikt van een vingerlid,
dan worden de aardappelen enkele
dagen aan eene koudere temperatuur
blootgesteld en eerst daarna aan den
grond toevertrouwd. Door deze behan
deling wordt de was der plant be
spoedigd.
Op de woning van de heer Laurent,
hoofd der veiligheidspolitie te Luik,
werd Vrijdagmorgen een dynamiet-
aanslag gepleegd. Een patroon was
geplaafst op den drempel der woning
voorbijgangers bespeurden haar en
waarschuwden den heer Laurent, die
den officier der artillerie Patijn liet
ontbieden om de patroon te onder
zoeken. De bom barstte juist toen deze
officier er bij was; hij werd doodelijk
gewond, zeven andore personen wer
den ernstig gekwetst.
Alle ruiten van de naburige wonin
gen braken.
Men geloolt aan een wraakneming.
In de Belgische bladen vinden wij
een aantal bizonderheden over den
misdadigen aanslag met een dynamiet-
bom die Donderdagnacht voor het huis
van Laurent, commissaris van politie
aldaar, was neergelegd.
De buren van Laurent ontdekten
toen zij thuiskwamen een doos op den
drempel van Laurent's deur. Die doos
was dertig centimeters hoog en na
genoeg even lang en breed, voorzien
van een huis en een handvatsel. Toen
de buren gebeld en Laurent verwittigd
hadden, kwam deze, om het voorwerp
niet aan te raken, door het venster
naar buiten, ten einde te zien wat
men voor zijn deur had gelegd. Dade
lijk verwittigde hij de politie die hem
den raad gaf, zich in betrekking te
stellen met den commandant Patyn,
die op zijn verzoek aanstonds kwam.
Patyn knielde, om te zien en te hooren
of het vooi werp niet voorzien was van
een hoi logewerk, dat op een gegeven
oogenblik de ontploffing moest teweeg
brengen Was dit nu zoo, of was de
buis van een lont voorzien? dit weet
men nog niet, maar zeker is dat op
dit oogenblik een twintigtal personen
den commandant omringden en de
bo ii ontplofie.
Allen weiden op den grond gewor
pen, de commandant werd met ver-
bi ijzelde beenen opgenomen. Den
landmeter Dupont werd een been
vermorseld. Het moest eveneens wor
den afgezet. Pastoor Lemmens die
naar mevrouw Laurent was gegaan
om zijn huis ah schuilplaats voor
haar en hare kinderen aan le bieden
weiden de kleeren van het lijf ge
scheurd. Men vond zijne soutane 20
meters veider. Hij is erg gekwetst en
heeft brandwonden. Drie agenten
werden gewond aan de boist, de
heeneil en het hoofd. De deur en
de vensters der woning van Laurent
werden verbrijzeld, en van een vijf
tigtal andere huizen zijn de venster
ruiten gesprongen
De commissaris van politie zelf
bleef ongedeerd.
De Luiksche correspondent van het
Handelsblad vari Antwerpen meldde
Vrijdagmiddag
Ik verlaat zooeven het Hospital de-
Anglais, waarheen de gewonden wer
den vervoerd.
Men zegde er mij, dat, bij zijne
aankomst in het gasthuis, comman
dant Patyn bewusteloos geworden is
en eerst ten 5 ure dezen morgen
terug tot bezinning kwam. Ik heb
hem te 10 ure gezien. Men heeft
hem de twee beenen moeten afzetten,
liet rechterbeen is algezet even boven
de knie, het linkeibeen ter hoogte
van den bil. Hij ligt op een bed,
waarvan de dekens bij middel van
een toestel omhoog gehouden worden
en niet op 't lijf rusten. Men ziet
alleen het hoofd, verschrikkelijk ge
zwollen en verscheurd door scherven
an schroot en clas; in dit vreeselijk
gestelde gelaat schitteren twee on
gedeerd gebleven oogen
De commandant wordt verzorgd
door zijn schoonbroer. Hij beeft al
zijné tegenwoordigheid van geest be
waard en uit zijne gezwollen lippen
komen van tijd tot tijd de woorden
Wat is het koud! Wat is het
warm
lie commandant heeft nog eene
andere wonde aan den rechterpols,
maar de afzetting der hanrl zal niet
noodig zijn.
De landmi ter Dupont heeft ook,
na eene lange bezwijming, het be
wustzijn herkregen. Hij is zeer zenuw
achtig. Men heeft zijn been afgezet.
maar de ongelukkige weet het nog
niet en hij klaagt zelfs over pijn in
het onderste gedeelte van het afgezette
been.
Dupont is ook aan de rechterhand
gekwetst.
De politieagent Crien heeft de bee
nen vol metaalscherven. Een der bee
nen is ook ontwricht, maar wegens
den geestestoestand van den gekwetste
kan men de afzetting niet uitvoeren.
Daarenboven is het met 't gelaat van
dezen agent deerlijk gesteld. De andere
gekwetsten, waaronder de eerw. h
Lemmens, hebben zich naar huis
kunnen begeven.
Men was eerst van gevoelen dat
hier eene bizondere wraakneming was
gepleegd.
Alle twijfel is nu echter weggeno
men. Verscheidene inwoners der stad
hebben dezen morgen in hunne brie
venbus gedrukte papieren gevonden
met de woorden
Vive le 18 Mars!
Vive la Commun!
Mort aux bourgeois!
A bas les expulseurs!
Deze laatste woorden eischen eenige
opheldering.
Men heeft verleden week verschei
dene anarchisten, waarmee Laurent
zich als hoofd der veiligheidspolitie
had bezig te houden, over de Duit6che
grens gezet. Hunne gezellen hebben
hen zeker willen wreken en hunnen
aanslag doen samenvallen met den
verjaardag den Commune. Het onder
zoek zal moeilijk zijn. Men heeft enkel
zeer vage sporen aan de politie kun
nen nieedeelen.
Inwoners der rue St. Walburge
zeggen dat zij tusschen half 2 en 2
ure twee jonge mannen de straat
zagen uilloopen; zij hebben Z6 zoo
veel mogelijk beschreven, en dat is al
wat de magistraten tot nu toe weten.
Later werd nog gemeld
Commandant Patyn is overleden
en men vreest dat ook de landmeter
Dupont er niet van op zal komen.
Van de politie-agenten heeft er een een
oog verloren, de andere is in de war.
Er zijn in het geheel negen ernstig
gewonde slachtoffers
Chloorkalium als voorjaars-
beiuesting.
De gezuiverde chloorhoudende kalimest
stoffen worden uit carmelliet verkregen,
door verwijdering van verschillende zouten
als chloormagnesium en chloornatrium,
om zoodoende te verkrijgen een zout,
waarin het kali als chloorkalium aanwezig
is. Op die wijze verkrijgt men geconcen
treerde kalizouten, die van 75 tot 95%
chloorkalium bevatten. Het meest in ge
bruik is een zout met ongeveer 80% chloor
kalium, wat beantwoordt aan een gehalte
van ongeveer 50% kali.
Dit zout is de voor zwaardere gronden
aangewezen kalimeststof in het voorjaar.
Inderdaad bevat dit zout behalve de ge
noemde hoeveelheid kali een belangrijk
procent chloor. Dit chloor verbindt zich
in den grond grootendeels met kalk,
waaraan in de meeste streken de bodem
geen gebrek meer lijdt in den laatsten
tijd, en wordt in een vorm van chloor
kalk grootendeels uitgespoeld. Overigens
hebben de chloorverbindingen op enkele
gewassen een zeer gunstigen invloed. Het
gezuiverde chloorkalium heeft dit voordeel,
dat bij een kleinere hoeveelheid (en dus
minder kosten van vervoer en uitzaaien)
men een zeer hoog gehalte aan zeer ge
makkelijk opneembare kali aan de planten
beschikbaar stelt. Het vlas, dat zooals
bekend is, uitstekend gedijt op een met
een oplossing van kali- en natron zouten
gedrenkten bodem, geeft volgens Schisch-
kin (zie Handboek Reinders II pag. 264)
de fijnste en langste vlasstengels bij een
bemesting met chloorkalium, terwijl bij
een bemesting met phosphorzuren kalk
de kortste en grofste vezels verkregen
worden. De vlasboeren zouden zelf eens
moeten probeeren of Schischkin in allen
deele gelijk heeft.
De uien (juin) en de sjalotten hebben
in de laatste jaren bij tal van proeven,
voornamelijk op de rijksproefvelden in
Zeeland getoond zeer gevoelig en door
een grootere opbrengst uiterst dankbaar
te zijn voor een bemesting met chloor
kalium, in 't voorjaar gegeven.
De suikerbieten geven door het gebruik
van chloorkalium (de aangewezen en ook
algemeen gebruikte kalimeststof voor dit
wortelgewas op kleigronden) een grooter
gewicht. Het suikergehalte ondergaat geen
noemenswaardige veranderingen. Er zijn
proeven gehouden, waaruit men misschien
zou kunnen afleiden, dat het gehalte
daalt; doch de uitslagen van andere wijzen
ook weer duidelijk op stijging van het
procent suiker. Een verstandig gebruik
van kalimeststoffen heeft ook geen noe-
menswaardigen invloed op de bewerking
der bieten in de fabriek.
De gronden, die bestemd worden voor
zomergerst en andere zomergranen, ont
vangen eveneens in het voorjaar een
bemesting met chloorkalium. Bij de inten
sieve aardappelcultuur in de veenstreken
gebruikt men meestal patent-kali. Het
mag verder als bekend verondersteld
worden, dat men de chloorhoudende kali-
mest meer bepaald schadelijk houdt bij
tabak. Op tabak verdient het zwavelzure
kali aanbeveling.
