Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
keerde eerst te ruim half Iwee naar
het paleis terug.
De Prins was in de generaals
uniform, de Koningin in een zalm
kleurig toilet.
In het N. Brab. dorp Leur werd
Vrijdag feest gevierd. Daar werd nl.
het standbeeld onthuld van Adriaan
van Bergen, de man, die indertijd
een rol van beleekenis heeft gespeeld
in de verrassing van Breda door het
turfschip. En daar voor was 'l feest
in zijn geboorteplaats. In drommen
waren de menschen van uit den
omtrek gekomen.
liet zandsteenen standbeeld is ver
vaardigd door Bart van Hove en
geplaatst op een arduinen voetstuk.
Het heeft een hoogte van 3'/i M. en
stelt den schipper voor met de hand
aan het roer. Aan de voorzijden staat
een opdracht: «Van het dankbare
nageslacht"; aan den rechterkant
wordt het feit vermeld van de inne
ming door het turfschip, terwijl aan
de achter- en linkerzijde eveneens
opschriften staan. Onder liet voei-
siuk is een ooi koude ingemetseld,
waarin ook melding wordt gemaakt
van de giften van de Voistelijke per
sonen, de ministers Kuyper en Bergan-
sius e a.
Om ongeveer 2 uur werd in tegen
woordigheid van jhr. M. A Snoeck
van Hintham, kamerheer in buiten-
gewonen dienst van H. M. de Koningin,
die de Vorstin bij deze plechtigheid
vertegenwoordigde, in een feestlokaal
door do verschillende commissiën een
vergadering gehouden, waai in de heer
S J. C. Heerma van Voss, voorzitter
van liet uitvoerend comité, een toe
spraak hield, der Koningin dank be
tuigende voor het bewijs van belang
stelling, ook nu weer gegeven, en
op H. M. een dronk instellend.
Daarna vertrok men naar het feest
terrein, waar de heer J. B Meerkerk
uit Sappemcer dc feestrede uitsprak.
Spr. ging tie oorzaak van dit feest
na en trad in liistorischebeschouvvingen,
waarbij hij gelegenheid kreeg den moed
van den tuifschipper Van Bergen te
prijzen; Na in bijzonderheden de dap
pere xlaad van dezen te hebben be
schreven, eindigde spr. het eerste
deel van zijn rede, waarna de ver
tegenwoordiger van Mare Majesteit tot
de onthulling overging. Breda's Man
nenkoor zong hierbij Holland's Glorie
van Richard Hol. De beer Meerkerk
vervolgde daarna zijn toespraak.
Aan 't eind daarvan werd het mo
nument overgedragen aan 't gemeente
bestuur door den heer Heerma van
Voss, waarop de burgemeester van
Leur, de lieer Van Glabbeek, het stand
beeld in dank namens de inwoners
aanvaardde.
Breda's Mannenkoor zong daarna
nog cenige liederen, terwijl later op
den dag volksspelen niet muziek en
illuminatie volgden.
Zondagmiddag heeft H. M. de
Koningin-Moeder op Soesldijk een diner
gegeven waarop o a. genoodigd was
de gouverneur van Curasao.
-Naar de N. R. Cl. verneemt,
zal de Koninklijke familie na haat
bezoek aan Amsterdam en de Residen
tie naar Mecklenburg gaan en in lie;
begin van November op Hel Loo
terugkeeren.
Opening der Siaten-Gciieraal.
De »St-Ct." 214 bevat het ge
wone programma voor de opening
der Staten-Generaal te 's-Graveuhage
op Dinsdag 20 Sept. e. k. Des mid
dags te twaalf uur zullen de leden
der Staten-Generaal zicli begeven
naar de Ridderzaal op het Binnenhof,
en in vereenigde vergadering te zamen
koenen, onder leiding van den door
II. M. de Koningin benoemden voor
zitter van de Eerste Kamer.
De Kon. stoet zal naar de Staten-
Generaal rijden door liet Noordeinde,
door de Hoogstraat, door de Graven
straat, over bet Buitenhof, naar het
Binnenhof, en teruggaan \an het
Binnenhof, over den Korten Vijver
berg, over den Langen Vijverberg,
over de Plaats, door liet Noordeinde,
naar het Paleis.
Itlonument voor gen. Van der
Ilcydcn.
Het geld voor het monument voor
generaal Karei van der Heyden, nabij
Arnhem op te richten, is bijeen.
In do aanstaande vergadering van
den Arnliemschen gemeenteraad komt
aan de orde een adres van de com
missie betredende plaatsing van het
monument op den Berken heuvel en
overdracht ervan aan de gemeente.
Volksweerbaarheid.
Zooals men weet, zullen binnen
kort de schutterijen ophouden te be
staan en vervangen worden door de
«Landweer". Daar deze laatste on
derhouden zal worden door het Rijk,
zullen de verschillende gemeenten,
die thans haar schuttel ij moeten be
kostigen een uitgaaf besparen.
Een groot aantal weerbaarheids-
schiet-, scherm- en gymnastiekver-
eenigingen te Haarlem hebben nu het
plan opgevat om van deze omstandig
heden partij te trekken. Zij zullen
zich binnenkort met een adres tot
den Raad hunner gemeente wenden
met verzoek om aan hen een gedeelte
van dit dan bespaarde geld toe te
kennon als subsidie voor hunne oefe
ningen, die, evenals die der schut
terij, zullen strekken tot de verhoo
ging van stads-en landsweerbaarheid,
zoodat de gelden h. i. voor vrijwel
hetzelfde doel bestemd zijn.
Wijziging der I.. O.-wet.
Volksonderwijs roept alle vrienden
van liet openbaar lager onderwijs
te wapen tegen de voorgestelde wijzi
ging der L. O - Wet. Het orgaan
van dezen bond ziet in het ontwei p
«niets anders dan een teruggang op
den weg, dien wij ter rustige ont
wikkeling na de pacificatie in '89 in
het belang van land en volk voor
ons volksonderwijs meenden te zien
inslaan. Erger nog, wij oordeelcn de
door minister Kuyper der Kamer
voorgelegde wijzigingen een aanslag
op die ontwikkeling in die mate, dat
alle vooruitstrevende!! m den lande
tot duren plicht hebben, alles in het
werk te stellen, om de treurige ge
volgen van dien aanslag, nu deze
zeker niet kan worden verijdeld, zoo
voel mogelijk te verzachten."
Vrijdenkers.
Op de Zondag te Utrecht gehouden
vergadering, bijgewoond door afge
vaardigden van tien verschillende viij-
denkers-vereenigingen en groepen uit
het land en waarop van nog vier
vereenigingen sympathiebetuigingen
waren ingekomen, is met aigemeene
stemmen besloten pogingen in 't werk
te stellen tot bet stichten eener fede
ratie van alle vereenigingen, die, uit
sluitend of naast andere doeleinden,
de vrije gedachte willen bevorderen.
In den loop van dit jaar zal eene
nieuwe bijeenkomst worden belegd
tot vaststelling der statuten voor de
federatie.
Fricsch vee naar Zuid-Afrika.
Do «Leeuw. Ct." herinnert aan het
geschenk in vee, dat indertijd van
uit de provinciën Friesland en Noord
en Zuid-Holland den Boeren in Zuid-
Afrika is aangeboden.
Thans is door Generaal Botha een
flinke bestelling Nederlandsch vee
gedaan, welke verdeeld is over de
genoemde drie provinciën. In Friesland
zijn 30 hokkelingen en 2stierengel;ocht.
Gisteien werd de aankoop over Vlis-
singen naar Zuid-Afrika verzonden.
Voor de acte L. O. Duitscli
slaagde te 's Gravenhage de heer
J. 13. Dekker onderwijzer alhier: de
acte Fransch werd behaald door mej.
M. II. F. II. van de Loo.
In de aandeelhoudersvergadering
van de Naamlooze Vennootschap,
«Volkshuisvesting" zijn met aigemeene
stemmen tot bestuursleden gekozen
de heeren J. C. van der Meer, 11. C.
van Dam, II. Stolp en F. M. van Veen.
De 2e luitenant der cavalerie
Ü.-I. leger W. Storm van Leeuwen,
heeft detacheering verzocht bij het
eskadron ordonnansen.
Reeds worden 3 carididaten ge
noemd voor de vacature in den Ge
meenteraad n.l. de heeren L). Gerritsen,
van liberalen zijde, H. Kroes door
de katholieken en J. R. van 't Hof
van anti revolutionaire zijde.
De beide Amersfoortschevoetbal-
vereenigingen hebben Zaterdag een
nieuw Bestuur gekregen.
Het bestuur van de A. F. C. «Quick"
wordt gevormd door de heeren H.
J. Rolandus Hagedoorn. Voorzitter;
J. M. J. Borgerholl Mulder, Ie Secre
taris, P. Smit, 2e Secretaris; P. van
der Eist, Penningmeester, T. van Daal,
ie Captain; J. Tjassens Keizer, 2e
Captain.
Dat van de A. V. V. »U. D. I." is
samengesteld uit de heeren: C. A.
Rieber, Voorzitter; Förster, Penning-
meesier-2e Voorzitter; Cankrien, ie
SecretarisCoenen, 2e Secretaris
Van Dorssen, Ie Captain; Den Tex
Boridt, 2e Captain; Bouscholte, le
Commissaris materieel; De Bniyn, 2e
Commissaris materieel.
Den heer W. II. van Helsdiugen,
sedert de oprichting van »U. D. I."
Bestuurslid, werd bij zijn vertrek uit
de Gemeente het Eere-lidrnaatschap
aangeboden
H. M. de Koningin-Moeder bracht
gisterenmiddag omstreeks vier unt
een bezoek aan liet museum «Flehite".
tl. M. werd ontvangen door den
voorzitter der oudheidkundige ver-
eeniging «Flehite", overste O. G. H.
Heldring met veel belangstelling nam
H M. de vele belangrijke voorwerpen
tot de oudheidkundige verzameling
beboorende, op.
Aan 11. M. werd een bloemstuk
aangeboden.
Wij vernemen dat dr. Herman
Gorter hier eerstdaags een spreekbeurt
komt vervullen
De houten urinoir op de Groen
mat kt is verplaatst naar het Havik.
Een uitstekenden maatregel De Groen
markt heeft tin loeit nog een in: ichting
bij do oude Waag, en die weinig sier
lijke bonten gelegenheid was menige
groenboer niet alleen een sta in den
weg maar fig. gesproken, ook
een doorn in 't oog.
In de plaats van den heerS. M.
van Beek is benoemd tot ouder
keurmeester van vee en vleesch de
lieer J. J. Vermejj.
De afdeeeling Amersfoort van
bet «Utrechtsch Genootschap voor
Landbouw en Kruidkunde" zal 23
September bij de Waag, aan hel
Smallepad, een keuring van vrouwelijk
fokvee (runderen) houden.
De vereeniging «Handel en
Nijverheid" Vergadert hedenavond in
het hotel «De Zwaan" 's avonds 8
uur ptecies.
Punten van behandeling
1. Ballotage.
2. Ing'ekomen stukken.
3 Mededeeling.
Het Amersf. Daybl. van Dins
dagavond vermeldde:
«Zaterdagmiddag sloeg alhier een
paard op hol, rende de Krommestraat
in en liep in zijn vaart togen de
uitgebouwde winkelkast van den
bakker Koning, die gedeeltelijk ver
brijzeld weid."
Wij verwonderden er ons sterk over,
dat de mare van zulk een droevig
ongeluk ons via het A D. moest be
reiken. Tot getusielling onzer lezers,
en in 't bizonder van den heer Koning
zelf kunnen wij mededeelen dat hel
veibrijzelde voorwerp niet den bakket
Koning, doelt de ruil der winkelkast
bleek te zijn.
In de feestelijk versierde zaal
van A. R. K. V. werd gisteren
de Centrale Raadsvergadering van
Sobriëtas" gehouden welke vergade
ring door een 200-tal leden uit alle
oorden des lands werd bijgewoond.
De voorzitter van het plaatselijk
Kruisverbond de lieer Biancbi sprak
een welkomstwoord, waarna de alge-
gemeene voorzitter, jhr. Ruys de
Beerenbrouck, een openingsrede hield
Vervolgens bracht de heer Hermans
van Maastricht namens het secreta
riaat een jaarverslag uit, waaruit
bleek, dat het aantal afdeelingen met
.73 vermeerderd was en het leden
aantal met 7000 was gestegen. Het
batig saldo bedroeg 31 gulden.
Vooreerst kwam «de Kruisbanier"
aan de orde. Uit de debatten bleek,
dat door de weinige plaatsruimte de
rubriek «Bondsnieuws" nog niet tot
haar volle recht kon komen.
Een lang debat werd gevoerd over
het stemrecht in verband met de
Koninklijke goedkeuring. Aanwezig
waren 90 stemgerechtigden van
Krutsverbonden, 15 van Mariaver-
eenigingen, benevens 28 van St
Paulusveieenigingen en 35 afgevaar
digden van hel Brcdasche Kiutsver-
bond.
De weleerw. Heer II. F. van der
Horst, kapelaan te Montfoort, werd
bij acclamatie herbenoemd tot redac
teur van «De Kruisbanier".
De overige tijd werd in hoofdzaak
gewijd aan de wijziging der statuten
waardoor een groote verandering in
de Kath. Drankbestrijding, althans
wat haar leiding betreft wordt ge
bracht.
De Nationale leiding zal voor
taan bestaan uit een federatief bestuur
waarvan de leden de Diocesane
bonden zullen vertegenwoordigen.
In de plaats der Nationale organi
satie is dus de Diocesane bewerk
stelligd. Men hoopt door deze decen
tralisatie de actie meer doeltiellend tc
maken.
Het gelieeie Katholieke drankbe-
strijdersleger bevat nu als aangesloten
bij «Sobriëtas":
kruisverbonden.
BISDOMMEN.
Aantal 1
nfdeelingcn
Geheel
onthouders
Afschaffers
o
J3 to
9 »-
ic
-6 "o
*«s
Totaal
aantal ledeu
Utrecht
Haarlem
Breda -
Roermond
's-Bosch
73
8
43
12
10
571
243
25
15
74
4314
562
1614
1337
660
2592
48S5
850
4231
1352
734
Totaal
140
928
8487
2592
12007
Gehcelonlhouders-Vereenigingen.
Utrecht
1
129
129
Haarlem
1
22
22
Totaal
2
151
-
-
151
Maria-V creenigingen.
Utrecht
39
242
4911
5150
's-Bosch
7
240
999
1239
Haarlem
2
27
133
160
Roermond
3
306
306
Breda
1
17
148
165
Totaal
52
526
6500
7026
Jongensbonden.
Utrecht
13
107
528
635
's-Bosch
2
212
Roermond
1
p
52
Totaal
16
107
528
S99
Recapitulatie
216
1712
15515
2592
200S3
.170e STAATSÏ.OTE1ÏIJ.
Yijfde klasse. Eerste week.
Trekking van 12 en 13 Sept. 1904.
(1400 loten).
Ten kantore van den Collecteur
A. C. R. O. Leinweber te Amersfoort
(Breedestraat 22) zijn aan de navol
gende nummers te beurt gevallen:
Prijs van f 400 op No. 16816.
Prijs van f 200 op No. 6832.
Prijzen van f70.
739 0346 6388 6834 16436 en 16442.
Te zamen 8 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken:
737 742 755 771 6351 6381 6848
6854 10071 11516 11521 14093 16440
16812 16813 19148 19156 19171 19175
en 19188.
Men meldt uit Wassenaar:
Als een bijzonderheid kan worden
medegedeeld dat, terwijl A. van der
K broodbakker alhier, rijpe peren
van een boom uit zijn tuin plukte,
een gedeelte van dien boom tegelijk
in bloei stond. Thans draagt de boom
voor de tweede maal flink ontwik
kelde vruchten.
Mcnschenkwcekerij.
Een scliatt ijk Russisch grondeige
naar, de heer ReschetnikolT, te Perm,
heeft, naar het voorbeeld der paarden-
stoeierijen, eene soort van tnenschen-
kweekerij ingelicht.
Hij neemt op zijn landgoederen niet
anders dan welgemaakte mannen 011
vrouwen in dienst. Sinds jaren reist
hij heel Rusland door en als hij ergens
een schoon meisje of een knappen,
Hink gebouwden jonkman vindt, dan
neernt hij hen in dienst tegen een
hoog salaris en onder gelofte van groo
te voordeelen als zij met elkander
trouwen, zooals Koning Frederik van
Pruisen het de «Lange Kerle" met
llink gebouwde vrouwen liet doen.
Het paar ontvangt dan als huwelijks
geschenk een groot stuk gtonds. De
landeigenaar betaalt de bruiloft en hij
beloofd een premie van 60 roebel voor
elk kind dat uit hun echt wordt ge
boren.
De uitgelezen menschenschare is al
vrij talrijk en nog steeds komen er
nieuwe bij.
Een kanaal in brand.
Nabij de cartonfabriek Ceres te
Üude Pekeia wietp Woensdagavond
om 8 uur een schipper, die zijn pijpje
had opgestoken, een nog brandende
lucifer buiten boord in bet kanaal:
Pekelder diep, dat, sedert de fabrieken
maar ongestoord hun afval daarin
laten vloeien een breed, onbedekt en
stinkend riool is geworden en dat
vooral, dezen zomer tengevolge van
den lagen waterstand bijzonder zwaar
bedekt is met een vuil geel-groene,
grauwe, vieze massa, waarop bet stuif
zand, de afgevallen boombladeren en
en zelfs zwaardere voorwerpen r ustig
blijven liggen.
Een lichte ontploffing volgde, blauwe
vlammetjes schoten her- en derwaarts
tusschen het schuim door en weldra
stond een deel van het Pekelder-diep
gewoonweg in brand. Pogingen om de
vlammen te dooven mislukten.
Eenige schippers beproefden met
hoornen de vlammen uit te slaan,
doch dan volgden telkens hevige ex
plosies, waarbij de vlammen wel een
meter hoog en zelfs meer opflikkerden.
Ook toen getracht werd hel vuur le
smoren door er zand op le werpen,
verhief zich een lichte, laaie op de
plekken waar bet zand werd gestort.
Dit maakte dan in 't schuim openingen
voor liet daarin ontwikkelde moei asgas,
en waar dit ontsnappen kon en met
een vlammetje in aaniaking kwam,
ontplofte het als buskruit. Dit moeras
gas of mijngas is licht koolwaterstofgas,
dat zich in mijnen of in slooten of
plassen ontwikkelt, waarin planten tot
verrotting overgaan.
Honderden menschen sloegen aan
weerszijden van de vaart het zeld
zame schouwspel gado De onbezonnen
jeugd vond het «eene leuke boel",
doch den meer bedachtzamen sloeg
de angst om 't hart, Er lagen zooveel
stroo- en turfschepen in de vaart,
onmiddelijk in de buurt, waar de
vlammen over 't water speelden. Ze
lekten langs de zijden van een met
stroo geladen vaartuig, ze verhieven
zich een paar voet hoog boven 't water,
de menigte zag onder adendocze stilte,
hoe 't wel zou afloopen, maar ge
lukkig 't ging goed het vrij groote
schip droeg het stiou te hoog boven
water. Een paar waaghalzen gingen
met een roeiboot to water, ze wilden
dwars door de blauwe vlammetjes
heenvaren, maar hoog-op sloegen de
felle vlammen rondom het bootje m
de drieste bemanning zocht eengO-'d
heenkomen.
Steeds verder, onder de brug door,
vervolgde het vuur zijn weg door het
natte element. Het gevaar werd
dreigender; het vuur naderde reeds
het fabriek Albionin welker nabij
heid verscheidene geladen schepen
lagen. Juist toen het vuur een diep
geladen turfschip had bereikt, doofde
liet langzamerhand uit in een plek
met open water, een «wak" in het
schuim-ijs.
Voorloopig is 't gevaar voorbij,
't vreemde geval heeft een ernstige
bijdrage geleverd tot het besef van
de noodzakelijkheid om paal en perk
te stellen aan de verregaande ver
ontreiniging van het Pekelderdiep.
De verdeeling der Kootwijker
Maalschap, bij Barneveld, schijnt
weder eene schrede voorwaarts te
gaan, Ongeveer 150 H.A. zandduinen,
welke voor een aigemeene verdeeling
minder goed geschikt zijn, worden
ten overstaan van notaris Van Heuven
publiek verkocht.
De plannen tot verdeeling van de
Maalschap, waartoe reeds in 1883
in beginsel werd besloten, zullen nu
wel binnen niet al te lang tijdsbe-
loop verwezelijkt worden.
Tarwe op Zavelgrond.
Alhoewel tarwe eigenlijk een product
der klei is, zoo wordt zij toch ook ge
teeld op lichteren grond, b. v. op zavelgrond.
Het is duidelijk, dat, als van een derge-
lijken lichten grond zooveel geêischt wordt,
als anders van een kfeibodem gevraagd
wordt, er dubbele zorg moet besteed
worden aan bewerking en bemesting. Wat
de bemesting aangaat, moeten we in de
eerste plaats zorgen, dat de voedende
bestanddeelen in den zavelgrond, zooveel
mogelijk gelijk worden aan die van den
kleibodem. Nu is het bekend, dat klef
meer kali bevat dan Zavel- en Zandgrond.
Dat wil niet zeggen, dat een kalibemesting-
op Klei niet rendeeren zou. Integendeel
is het in den laatsten tijd uit proeven
gebleken, dat ook op klei een kalibemesting
winstgevend kan zijn. Maar in elk geval
is het een feit, dat klei kalirijker is dan
andere gronden. Mede hieraan kan het
toegeschreven worden, dat tarwe vooral
op klei thuishoort.
Want ook de tarwe bevat, zoowel in
haar korrelB als haar stroo zeer veel
kali:
1000 K.G. tarwekorrels bevatten 20,8
K.G. stikstof, 7,9 K.G. phosphorzuur en
5,3 K.G. Kali
1000 K.G. tarwestroo bevatten 3,2 K.G.
stikstof, 2,2 K.G. phosphorzuur en 6,3
K.G. Kali.
Wij zien ook weer uit deze cijfers, dat
het vooral het stroo is, dat de kali uit
den grond haalt.
Iemand, die dus tarwe op zavel en
goeden zandgrond zaait, heeft daarom
allereerst te denken aan het kaligehalte
van zijn grond. Indien hy niet graag
ziet, dat ï'yn graan hol staat en kort van
halm is, dan moet hij ook niet bang zijn
om eenige geringe uitgaven te doen, om
dat doel te bereiken. Per hectare wordt
op dergelijken grond als gemiddelde be
mesting 200 K.G. chloorkalium gerekend.
Is hij gewoon kainiet te Demen en ge
bruikt bij dit liever, dan heeft hy 800
K.G. per H.A. noodig. Het is duidelyk,
dat deze meststof niet alleen moet ge
geven worden, doch dat stalmest of een
andere meststof niet mag ontbreken, doch
daarover wel een andermaal.
JAN VAN DE MARK.
