Do stelligheid waarmede onze con
frater het feit mededeelde, nam bij
ons elke twijfel aan do gegrondheid
van het bericht weg.
Nu wij echter, tot onzen spijt te
laat, de zaak hebben onderzocht en
onwaai bevonden, achten wij het onzen
plicht van onze bevindingen kennis
te geven.
De danshuishouder v. d. H. heeft
zelfs dien avond geen agent, noch
minder iets wat op een twistpartij ge
lijkt in zijn huis gezien. Ook bij de
politie is niet het geringste omtrent
een zoodanig voorval bekend.
Middenstandsbond.
Te Utrecht had Woensdag on
der leiding van den heer I. S Meuwsen,
een vergadering plaats van Het Hoofd
bestuur van den Middenstandsbond,
waarin de stembriefjes werden ge
opend inzake het voorstel van hel
Fondsbestuur, om den Bond voorlaan
te doen heeten «Nederlandsche Bond
van vereenigingen van den handeldrij-
vendenen industrieelen middenstand".
Ingeleverd waren 96 stembriefjes, die
alle vóór het voorstel waren.
Vervolgens kwam in behandeling
het verslag der bondscommissie be
treffende de coöperatie der H. IJ. S. M.
over de gevoerde onderhandelingen
met degedeligeerden dier maatschappij
Besloten werd dit rapport te doen
drukken en verkrijgbaar te stellen
voor belangstellenden tegen inzending
van '25 cent aan het bureau van den
Middenstandsbond, Leidscheslraat 4
te Amsterdam. Aan het rapport ont-
leenen wij, dat de onderhandelingen
gevoerd zijn naar aanleiding der vol
gende grieven, die door de verschil
lende middenstands-vereenigingen als
motief dienden voor hun agitatie tegen
de H. IJ. S. M.
Ie. het lidmaatschap der verbruiks-
vereeniging verkrijgt door het inhou
den op het loon van het bedrag van
hun verbruik, het karakter van ge
dwongen winkelnering,
2e Er wordt geleverd aan derden
(riiet-leden der Verbruiksvereeniging.
en geen Spoorwegpersoneel).
3e. De bezoldiging der personen
belast met rondbrengen, ophalen dei-
bestellingen, afwegen, inpakken, ad
ministratie, enz.
4e. Geldelijke steun (naar gerucht
f20 000; wordt door de II. IJ. S. M.
verleend.
5e. De H. IJ. S. M. heeft mede-
he t'iur in de verbruiksinstelling en
daardoor bestaat een nauwe band
tusschen personeel en maatschappij.
6e. Vrij vervoer is toegestaan voor
goederen van de Verbruiksinstelling
7e. Er wordt nadeel geleden inzon-
deiheid te Amersfoort tengevolge van
het werken der Verbruiksinstelling
door de verplaatsing van 500 man
personeel daarheen
8". Er is geen aanleiding tot de
oprichtingder Verbruiksinstelling niet
tegenstaande de veitoogen der mid
denstanders (correspondentie-Bond en
Rotterdamsch Congres en actie van
verschillende vereenigingen).
De besprekingen tusschen de gede
legeerden der H IJ. S. M. en de afge
vaardigden van den Bond over deze
kwestie, gebaseerd op bovenstaande
grieven, zijn evenals de briefwisseling
gevoerd tusschen de Bondscommissie
en de H. IJ S. M. in dit rapport opge
nomen en daaruit blijkt, dat vele dezer
grieven gebouwd waren op verkeerde
voorstelling der feiten.
Het bondsbestuur besloot daarop
het geheele rapport te doen drukken
en te publiceeren opdat de geheele
gang van zaken aan de aangesloten
vereenigingen en aan de pers zou kun
nen worden bekend gemaakt.
In 't begin der volgende week zal
het rapport verschijnen.
Door een der bestuursleden werd
het geheele hoofdbestuur van den Bond
gelukgewenscht voor deze wijze van
optreden in het belang van den flan-
dehlrijvenden Middenstand, en er op
gewezen, dat men dit, ook met bet
oog op eventueels toekomstige zaken,
van grootere strekking, als voorbeeld
zou kunnen aanhalen. Tevens werd
aan het Dag. bes'uur opgedragen den
leden van den Raad van Advies, die
in deze zaak zoo ijverig en belangloos
hun medewerking en adviezen hebben
verleend, dank te brengen namens het
Bondsbestuur.
Aan de orde was nu de verkiezing
van een niruwcn secretaris wegens
het bedanken om gezondsheidsredenen
van den tegenwoordigen titularis. Met
op een na algemeens stemmen werd
hiervoor gekozen de heer Thijs Piet
te Nijmegen, die deze benoeming onder-
bijvalsbUuigiiig der oveiige bestuurs
leden aannam.
Als plaats waar in 1905 de Bund
zijn algemeene congres-vergaderingen
zal houden, werd, met het oog op de
internationale tentoonstelling te Luik,
en de wenschelijkheid om daarheen
verschillende afgevaardigden van ver
eenigingen te zenden, Maastricht aan
gewezen.
Besloten werd het adres der Alg.
Winkeliersvereeniging, te Amsterdam,
in zake de wetsontwerpen betreffende
oneerlijke concurentie en flesschentrek-
kerij, krachtig bij de Regeering te steu
nen.
Hierna sloot de voorzitter, de heer
J. S Meuwsen, deze belangrijke ver
gadering. 3 Tel."
Het Ministerie en de Arbeiders.
Op initiatief der anti-revolution-
naire propaganduclub «Groen van
Prinsterer" werd gisterenavond in «de
Keizerskroon" een openbare verga
dering gehouden, waarin mr. G J.
Syhrandi uit Almelo sprak over »Hei
Ministerie en de Arbeiders".
De vergadering werd met de gebrui
kelijke rede en na gebed door den
Voorzitter geopend.
De heer Sybrandi ving aan met er
op te wijzen dat het huidige ministerie
het tweede «christelijke" is. Immers
het eerste was het in 1888 tot stand
gekomen ministerie MackayCeuche-
nius. Doch dit laatste heeft lang niet
die groote zedelijke beteekenis, omdat
de lijnen der staatkunde toen niet zoo
scherp werden afgebakend, als thans
met het terrein der christelijke politiek
het geval is.
Het ministerie Ivuyper dankt zijn
bestaan aan de reactie op het bestuur
der vrijzinnigen. Nadat in de vijftiger
jaren der vorige eeuw het conserva
tisme het onderspit had gedolven, is
opgekomen het bewind der vrijzinnigen,
immers de liberabelen na dien tijd, de
vrijzinnig democraten, de sociaal
democraten, zij zijn de partijen der
vrijzinnigheid.
Die vrijzinnigheid zit 'm hierin
dat die staatkundige partijen geen
rekening willen houden met, niet willen
erkennen de Openbaring Gods, Gods
Woord niet nemen tot richtssnoer in
het staatkundig leven.
Mr. Van Houten heeft het immers
gezegd: sons staat slechts de Rede
ten dienste".
Ziedaar het criterium: De Rede
tegenover de Openbaring.
Kuyper heeft zeer juist zulks aan
geloond bij de discussies over de Hoo
geronderwijswet en ook bij de School
strijd is de zaak ruet anders de
scheidingslijn loopt tusschen Rede en
Openbaring, tusschen paganisme en
christendom.
Hoe vrijzinnig de vrijzinnigen ook
heeten mogen, van vrijheidszin is bij
hen niet veel te bespeuren en juist
omdat het volk vrijheidszin, heeft heb
ben zij dit ministerie op het kussen
gebracht; als reactie dus op het uit
blijven van vrijheidszin bij de viij-
zin ni gen.
Dit te bewijzen.
Vooreerst ten opzichte der Kerk.
Wat hebben de liberalen gedaan in
de dertiger jaren der vorige eeuw, zijn
zij toen vrijheidslievend geweest?
De maatregelen tegenover de af
gescheidene bewijzen volgens spr. het
tegendeel. De afgescheidenen zijn
vervolgd, gemarteld en door rivieren
gejaagd. Zelfs Zwitserland betoonde
sympathie voor hen, wier godsdienstige
vrijheid niet werd geëerbiedigd. Zelfs
de roomschen moesten tusschen beiden
komen en optreden.
Thorbpcke echter keurde die ver
volging goed.
De School. In 1801 kregen wij
vrij onderwijs. In 1806 beperkte de
wetgever reeds die vrijheid, in 1857
werd die beperking voortgezet; in
1878 voortgebouwd op hetzelfde denk
beeld, doch na dien is er langzamer
hand verandering gekomen in de
opvattingen over opvoeding en on
derwijs. De liberalen hebben echter
alles gedaan om de natie te dringen
in het pantser der neutrale staats
school, waar de Christus niet mag
worden beleden en aan doopbelofte
niet kan worden voldaan.
In 1887 kwam eindelijk een gunstige
wending met behulp van 17 liberale
Tweede Kamer-leden en de Eerste
Kamer. Nu echter thans Kuyper
komt om in die lijn voort te werken
in de richting dooi Makaay en Bor-
gesius aangegeven, nu maakt men
weer front voor de openbare school
Met schermt met grondwettige
bezw:aren en roept Lobman te hulp,
die zelfde pacificatie niet erkent te-
gi no er het financieel beginsel
Vrijheid van c.msientie Do libo-
alen hebben de betrekkingen voor
zich zelf behouden en steeds den
anderen er buiten gesloten.
Groen is nooit tot professor be
noemd, evenmin Da Kosta, Kuyper,
Bilderdijk, enz.
Steeds zijn do niet-liberalen stelsel
matig buiten de Staatsbetrekkingen
gehouden.
Kuyper is thans bezig die fout te
herstellen en tracht in de overwegend
schristelijKe" gemeente «christelijke"
burgemeesters te benoemen.
Doch daarbij dient de bekwaamheid
op den voorgrond te blijven. Tijdens
het «christelijke" bewind werd oen
liberaal lid der Alg. Rekenkamer,
mr Hornan benoemd lot Commissaris
der Koningin in Drenthe, mr. Lely.
gouverneur van Suriname. Bij de
Raden van Beioep zijn slechts 4 van
de 36 griffiers van de regeeringskleur.
Doch nu heet het «Gij hebt niet
anders en moet ze dus wel nemen."
Doch niet alleen had de liberale
regeering gebrek aan vrijheidszin, zij
heeft nagelaten de bescherming van
den arbeid.
Dat is zelfs erkend door Prof. Quack.
»'t Liberalisme is-dood, zei Quack,
doch de liberale kritiek leeft nog,
maar ze heeft geen recht vari bestaan
meer. Wat heeft het gedaan tot
leniging van den hartverscheurenden
nood der arbeiders? Niets!"
De liberalen hebben niet gegeven
een ai beids-contract, een ziekte
verzekering, pensioen,beschei miug der
vrouwen en kinderen in fabrieken enz.
Zoo ziet men dat ook op wetgevend
gebied van vrijheidszin bij de liberalen
niet veel te bemerken valt en spr.
sprak niet eens over de leerplichtwet,
een armenwet strijdend met de rech
ten der kerk, de kinderwetten, de
huwelijksscheiding enz.
Met al deze ontwerpen blijkt ook
dat de liberale niet willen den «christe
lijke" grondslag voor het staats- en
het familieleven, welken dit ministerie
wel in alle wetten wenscht te leggen.
Vandaar dat bij de vorige Staten
verkiezingen het ook ging vóór of tegen
Kuyper, wat een verkeerde leus was
daar hel had moeten gaan om de
samenstelling der Tweede Kamer.
Toen heeft de meerderheid zich
uitgesproken in voor de christelijken
gunstige zin, doch zij moeten zich
nog meer aansluiten want het gevaar
wordt steeds gruoter.
Er is bij die liberalen echter een
kentering gekomen, en in de oude
school is een nieuwe gekomen. Die
nieuwe school erkend wel degelijk dat
met de zedelijke begrippen ook moet
rekening w orden gehouden in de sociale
wetgeving.
Tot haar behooren mannen als Bor-
gesius, Drucker, Treub.
Indien er echter een coalitie komt
tusschen de vooruitstrevenden, bijv.
tusschen Treub, Kuyper, Aalberse,
Troelstra, zou zoo'n coalitie niet erg
duurzaam zijn, immers reeds dadelijk
zou het verschil in opvatting bij mo-
reele vraagstukken haar uiteenslaan.
Zoo willen de viijzinnigen de lasten
der sociale wetgeving afwentelen op
den Staat, een beginsel dat de anti-
revolutionnairen niet voorstaandat
zou geven een staatsalmacht, doch zij
hebben geen bezwaar tot het geven
van een prikkel, en hel ministerie
Kuyper staat voor krachtig ingrijpen
en het zal door ruime fondsen een
scherpen fmancieelen prikkel geven.
Komen de vooruitstrevende vrijzin
nigen tot uitvoering hunner denk
beelden, dan krijgen wij een staats
almacht en geen aanmoediging van het
particulier initiatief.
Dit kabinet echter tracht het parti
culier initiatief te doen bloeien.
En dat blijkt hieruit, dat in de
ontwerpen, die zijn ingediend, wordt
rekening gehouden met hetgeen er
reeds is. Bij de ziekteveizekering
behoeven "zij "dié bij particuliere
maatschappijen verzekerd zijn, zich
niet te verzekeren bij de districts
banken. De autirevolutionnairen willen
districtsbanken, dus desentralisatie.
Over die ziekteverzekering zal spr.
niet veel zeggen, meer over de
arbeidswet en den arbeids contractwet.
Om die wetten te bespreken moet
spr. twee dingen uiteen zetten, voor
eerst de vraag onder welke omstan
digheden kwam het kabinet Kuyper
in aanraking met de arbeidswetgeving
en in de tweede plaats de arbeids
wetgeving zelf ontleden.
De uiting der glasblazers evenals
vroeger de staking bij van Heek was
een gezonde, de Januaristaking een
ziekelijk verschijnsel. Troelstra erkent
dit niet en waar hij thans het land
rondtrekt roept hij overal, gij Kuyper
hebt die slaking uitgelokt, maai
Kuyper heelt er op gewezen, dal als
dat waar zou zijn, Troelstra gebrek
aan taktiek had om te'voorkomen
dat hij verlokt werd.
Onwaar noemt spr. het, dat de
arbeiders zijn aangevallen.
De sociaaldeniokraion hebben opge
ruid, niet in den geest zooals de iieci
Frank v. d. Goes, maar direct ni de
le staking, den 1 Februari schreef
Troelstra: nu kunnen de arbeifers
alles afdwingen. Willen zij het alge
meen kiesrecht, dan komt heter, willen
zij het niet, dan komt het er ook niet.
In zijn opgewondenheid juichte hij
«gij kunt nud, n Staat al les afdwingen."
Later is gebleken hoe noodig de
maatregelen, door Kuyper genomen,
waren.
De regeering was genoodzaakt op
haar hoede te zijn, want de tweede
staking was voorspeld.
(let volk heeft die maatregelen goed
gekeurd.
Wat deden toen de vrijzinnigen?
De vrijzinnig democraten wenschten
eerst eene enquete en dan maatregelen
Borgesius zette zijn handteekening
op een verzoekschrift om uitstel der
maatregelen, doch in de Kamer stemde
hij voor de wetten.
En nu die Arbeidswetgeving.
Pensioenwei Hoe gaarne ook spr.
het ministerie zou verdedigen met een
pensioenwet, dat kan niet, die wet
komt in deze wetgevende periode niet
in het Staatsblad. Wij hadden liever
gehad dat Kuyper deze wet onder
handen had genomen voor de Tarief-
en Onderwijswetten.
De Arbeidswet. Spr. maakt een ver
gelijk met vroeger. Het ontwerp be
staat uit ruim 400 artikelen, dat is
niet geheel werk van dit ministerie,
want de Arbeidswet van 1889 en de
Veiligheidswet van '1895 zijn er in
opgenomen.
Toch verschilt het met de liberale
arbeidswet als licht en duisternis.
Dat blijkt vooral uit het leerling
wezen. De liberalen hebben de mini
mum leeftijd van kinderen gesteld op
12 jaar. Spr. wilde 14, desnoods 15.
Kuyper heeft de 12-jarigen leeftijd
behouden op advies van deTwentsche
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Toch is spr. het niet met dat advies
eens. Het buitenland heeft bewezen
dat die leeftijdsgrens hooger kan ge
legen zijn. De fabrikanten die zelf
inkomens hebben van f 145000, f80 000
en 1'45Ö00 moesten maar wat van die
tractementen missen voor loonsver-
hooging, opdat riiet zooals zij zelf ver
klaren do loonen dier kinderen het
ontbrekende arbeidersloon moeten aan
vullen, er blijkt intusschen weer uit
dat bij de van Heek-staking wol degelijk
loonsverbetering noodig was.
Een andere questie is d<- schafttijd
De schafttijd is van één uur op
anderhalf gi bracht.
Voorts de ai beidsdag. Het maximum
uren werktijd bedraagt 11, ofschoon
spreker liever 10'Ij uur had gezien.
Dat zulks mogelijkis blijkt niet alleen
in hot buitenland doch ook hier te
lande. De fiima Gebr. ralthe heeft
zelfs den 8 urigen arbeidsdag, die in
drukke tijden verlengd wordt.
Voorts bevat de arbeidswet het
verbod van nachtarbeid.
Het libeiale uitbreidingsplan der
ai beidswet was niets anders dan een
bakkeiswetje. met de verderfelijke
bepaling dat buigemeesters ontheffing
konden verleenen.
Thans is het kardinale dier wet
geving de regeling van het leerlings
stelsel.
Dat de arbeidswet veel goeds bevat
is zelfs door Mendels en Spiekman
erkend, welnu laat men trachten door
de agitatie der vak cree.nigingen en
in de Tweede Kam -i het ontwerp
nog te verbeteren Spr concludeert
dat Kuj'per met die ai beidswet zijn
naam als chi isten-dernocraat heeft
heisteld.
En nu hei arbeidscontract.
Er wordt gezegd het arbeidscontract
strijd tegen de kracht en de beteekenis
der vakorganisatie.
Spr. erkent dat een arbeidscontract
dwang in houdt evenals iedere ver
bintenis.
Maar zonder verbindende bepalin
gen is een overeenkomstzouder kracht.
Spr. toont vervolgens aan hoe alle
vooruitstrevende het er over eens zijn
dat in dit arbeids-contract eene onge
lijkheid ligt Dat is niet een specifiek
socialistische opmerking. De pendag,
abzug moet er uit, evengoed het fatale
stakingsverbod, door den opzeggings
termijn. De minister is nu zelf over
tuigd dat zoo iets niet aangaat. Maar
spr. is er zeker van dat al verbeterd
Kuyper nog zoo veel de socialisten
tegen de wet zullen stemmen.
üe Tariejwel is volgens spr. èu
een fiscale èn een beschermende wet.
Zij zal de welvaart niet verminde
ren en ai geeft zij duurdere klompen
den welstand der arbeiders n'.et ver
kleinen, want zij zullen meer ver
dienen.
De hoofdzaak is echter er moet
geld zijn.
Geld voor sociale wetten. Verhoo
ging inkomstenbelasting krijgen we
niet. De belastingheffing is '.ooruil-
gegaan.
Er zit dus niets anders op dan
verhooging der tarieven. Want veel
geld is er noodig, 8 ton voor de
ongevallenwet, f4.700.000 voor de
bijzondere scholen.
De eindconclusie van den heer
Sybrandi is deze. Aan de ingedien
de wetten ontbreekt nog veel, doch
laat de Kamer ze verbeteren. Dit
neemt echter niet weg dat het mini
sterie Kuyper het volgend jaar vrij
moedig voor de kiezers kan komen.
Als het in September e.k. het werk
neerlegt en het weer opvat zal het
rneer gedaan hebben dan eenig ander
ministerie daarvoor.
Die stelling is volgens de heer
Sybrandi niet te bestrijden. Het
laatste jaar zal volgens spr. het
vruchtbaarste te zijn.
Nadat een kwartier gepauseerd was,
werd gedebatteerd door de heeren
Zijlstra, Oosterman, Stijnman, Van
Veen en Egging. Op dat debat en
de repliek komen wij in het volgend
nummer terug.
Aan Mr. J. C. H. Prikken is
op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als le luit.-kwartiermeester der
d.d. schutterij alhier.
De vereeniging «Handel en
Nijverheid," zal Dinsdag 13 Decem
ber 1904, in het Hótel «De Zwaan,"
's avonds 8 uur vergaderen ter be
handeling van Ingekomen stukken,
Mededeelingen en Ballotage.
Italiaansclic Opera.
Maandag 19 Dec. a.s. zal in het
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam
de openings-voorstelling plaats hebben
der Opera Italiana, directeur de heer
M. de Hont, die zich in Italië zeer
veel moeite gegeven heeft, om een
goed ensemble te vormen, en hierin
naar men meent, wel geslaagd zal zijn.
Het gezelschap zal de reeks van
voorstellingen openen, met een op
voering van «Ernani".
Toegangsbewijzen zijn reeds aan
het bureau van hel Paleis verkrijg
baar.
Tot Notabelen der Ned. Heiv.
Gemeente te Scherpenzeel (Geld zijn
herkozen do heeren Jacob van Wolfs
winkel eri Albert Schimmel en ge
kozen de heeren Hugo van der
Knoop tot kerkvoogden Maurits Mid
delkoop en Jan Van Ravenhoist tot
Ouderlingen Gerard Van Raaij en
Jacob Schimmel tot diaken Hendrik
Blanken.
377e STAATSLOTERIJ.
Tweede klasse.
Trekking van 7 en 8 Dec. 1904.
(600 loten).
Ten kantore van den Collecteur
A. C. R. O. LEnrwEBER te Amersfoort
(Breedestraat 22) zijn aan de navol
gende nummers te beurt gevallen:
Prijzen van f 30.
6385 6879 7385 7496 11319 11335
16977 18324 18542 en 20786.
Te zamen 10 prijzen.
De derde klasse trekt van 1922
Dec. 1904.
377ste STAATSLOTERIJ.
2de klasse.
Trekking van 5 tot 8 December 1904.
Ten kantore van den collecteur te
Amersfoort, Groote Bergstraat 15, zijn
op de volgende nummers prijzen ge
vallen
Nos. 1816 en 13659 elk f 100.—
Prijzen van f 30.
1457 1471 1477 1547 1552 1555 1559
1771 1780 1788 1813 5364 7630 9458
9459 10277 10286 10308 10848 10853
10854 11322 13220 13690 18531 18542
18565 18579 1917019185 19190 19195
20761 20766 20771 20786 20792.
Garnizoeiisiiieuws.
De door den M. v. O. toege
kende onderscheidingsteekenen voor
langdurigen dienst als officier zijn
Woensdagvoormiddag aan de kapiteins
J. Dorré en J. F. A. Bischofl, voor
het front van den troep op plechtige
wijze uitgereikt.
De le Luitenant-kwartiermeester
L. J. H Heyman, van het 5e regiment
infanierie, thans gedetacheerd bij den
intendant in de stelling van Amster
dam, is bjj beschikking van den M.
