NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
BUITENLAND.
Grootmoeders Whistclubje.
Woensdag 10 October 1906.
Vijt-en-dertjgste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BIJGELOOF.
No. 81.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad /-0.75;
Franco per post door het geheele Kijk f 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 77. Telephoon no. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/i Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Soms lezen wij over bijgeloof in de
provincie Friesland, doch dat ook in
andere streken van het vaderland het
geloof aan heksen en spoken nog
welig tiert voornamelijk op bet platte
land in Gelderland wil ik hier met
een paar voorbeelden aanhalen
Een bekend sprookje daar is:
»Tusschen 12 uur en 1
Zijn de spoken op de been
Dus met klokslag van 12 uur komt
Satan met zijn aanhang om tegen 1
uur weder te verdwijnen. In de Gel-
dersche dorpen hecht men veel aan
voorteekens, die betrekking hebben
op geluk of ongeluk.
Ziet men een uil 's morgens dan
voorspelt dit ongeluk, ook een kraai
of ekster is een boodschapper van
slechte tijdingontmoet men des mor
gens echter schapen dan voorspelt dit
dien dag geluk. Een spin 's morgens
of 's avonds te zien is een groot ver
schil, terwijl een hond die te huilen
ligt met alle geweld wordt verdreven,
want in de nabijzijnde woning komt
een lijk.
Zit een kat zich te wasschen, dan
komt er visite of een brief. De zwaluw
is een vogel die in hooge eere wordt
gehouden als gelukaanbrenger
«De zwaluw zoekt der menschen
(woning
Zij brengt geluk aan, stoort haar
(niet."
Ook de ooievaar is een geluksbode.
Een hoefijzer door een paard ver
loren, wordt zorgvuldig opgehangen
als zijnde de voorbode van geluk.
De heksen en het behekst zijn (be-
tjoend) komt nog heden ten dage
veel voor; zelfs zijn er voor dezen
tak van dienst speciale artsen (heksen-
dokters). De heks verschijnt veelal in
de gedaante eener oude vrouw; men
kan haar herkennen door achter haar
te loopenin het afdruksel van de
voet, dat zij maakt in de klei, zet
men zijn eigen voet, zoodat een kruis
gevormd wordt, en de heks zal direct
omzien. De heks beschikt over ver
schillende machten, wanneer zij om
de deur komt kijken brengt zij onheil
aan, voornamelijk onder de kinderen,
en het kost vrij wat moeite om den
normalen toestand weer terug te krijgen.
Ons werd verteld, dat eene oude
vrouw 's avonds een woning binnen
trad en den kinderen twee appels
aanbood; de moeder raadde de appels
niet te gebruiken eu legde ze op den
schoorsteen den volgenden morgen
zaten daar ter plaatse twee padden.
Een heks heeft het vermogen om
plotseling de paarden te doen stil
staan, en honderde machten weer.
Een goed gezeten boer woonde
naast een oude vrouw, die de zwarte
kunst verstond! Wanneer er kaas
gemaakt moest worden, stond plotse
ling het paard stil; 's nachts werden
de kazen die opeen gestapeld lagen
door een geworpener werd in ge
sneden en gekerfdja, sommige kazen
werden geheel zwart. De boer ging
om deze reden verhuizen en zoo ver
telde hij ons, toen het oude wijf dood
was hield alles op
's Nachts krijgen door een onzicht
bare macht de paarden de nacht
merrie, dat is, alle haren zitten in
de war en het kost vrij wat moeite
om ze weer behoorlijk te coiffeeren.
Met zijn dertienen aan tafel zitten zal
men op het platteland in Gelderland
nimmer doen en op Vrijdag iets ge
wichtigs ondernemen nog minder.
Zelfs zal men dan geen varken slachten,
want het spek zou slecht bekomen.
Weerwolven is meer het speciale
beroep van oude mannen zij verande
ren zich in een zwarten hond en draven
's nachts door velden en wegen, ja
hebben zelfs de brutaliteit op iemands
rug te gaan zitten.
Is er kermis dan hebben de planeet-
verkoopers het zeer druk. «Gij zijt
geboren onder het gesternte van Jupi
ter enz." en een dergelijk planeetje
wordt zorgvuldig bewaard en gedurig
geraadpleegd om te zien of het «uit-
komt".
Valt er een spiegel of een gordijn,
dan voorspelt dit een doode. En vooral
b(j begrafenissen treilen wij in som
mige streken nog zonderlinge gebrui
ken aan. Is er een doode, dan wordt
er de klok geluid, evenzoo bij een
begrafenis. Dit is een middel om Satan
van het lijk te houden; hij wordt
verondersteld bevreesd te zijn voor
gerinkel, ja zelfs voor het leven dat
schapenbelletjes maken. De vensters
worden meestal gesloten, doch één
luik wordt er afgehaald en naast het
raam gezet; komt de booze, dan heeft
men dadelijk een voorwerp bij de hand
om te slaan.
Wanneer iemand verdronken is, zal
men hem met de beenen in het wa
ter laten ligeen tot de openbare macht
verschijnt, en komt er familie in
tegeuwoordigheid van den drenkeling,
begint begint deze uit den neus te
bloeden.
Dwaallichtjes, die in de moerrassige
streken wel eens voorkomen zijn vol
gens het bijgeloof zielen van onge
doopte kinderen.
Aan een naald, waarmede een
doodshemd is gemaakt wordt groote
waarde gehecht en een geheimzinnige
macht toegeschreven, want het is een
talisman tegen den booze
Een bakkersknecht, die niet bang
was voor do heksen kreeg 's avonds
dikwijls visite van een oudo vrouw,
die op de bakkerstrog ging zitten on
den naam had te kunden heksen.
Dit begon hem te vervelen en eens
toen ze weer op de plaats zat, zei
de bakkersjongen; «nou zal ik jou
eens beheksen" en gooide haar een
kan vol kokend water in het gelaat.
Zij liep den volgenden dag met
een verbrand gelaat en de bakker
was voor goed van haar verlost.
't Is echter opmerkelijk, dat waar
spoorwegen en telegrafen verschijnen,
ook de spoken en heksen het hazen
pad kiezen; tegen deze nieuwerwet-
sche zaken schijnen zij niet bestand
te zijn.
De heer Jules lledeman, de bekende
berichtgever van den Matinheeft te
Parijs een onderhoud gehad met
graaf Witte, waarvan hij den zakelijken
inhoud in zijn blad wedergeeft. De
journalist begon natuurlijk den oud-
I minister uit te vragen over den brief
'van den Russischen minister van
financiën Kokovizof aan minister- pre
sident Stolypin, over den min gunstigen
toestand van de Russische financiën.
Graaf Witte noemde Kokovtzof een
pessimist en verklaarde, dat hij, ge
geven den toestand ontstaan uit den
oorlog en de thans heerschende be
weging in Rusland, niet had kunnen
denken, dat de omstandigheden zoo
gunstig zouden zijn.
En over de revolutionaire beweging
liet hij zich als volgt uit: «Men heeft
geheel verkeerde denkbeelden over
mijn land en zij, die spreken over een
revolutie in den zir., dien men aan
dit woord in den vreemde hecht,
hebben geen besef van hetgeen Rus
land eigenlijk is. Men kan een land
niet ten gronde richten, dat zich heeft
ontwikkeld in een roemtijke geschie
denis van meer dan 1000 jaren, men
kan geen regeeringsstelsel veranderen,
waaraan de overgroote meerderheid
der bevolking gehecht is, men kan
dezen of genen persoon dooden, den
een of anderen ministerof staatkundige
vermoorden, men kan landgoederen
in vlammen doen opgaan, kassen be
stelen, de anarchie nog doen voort
duren, maar men kan in Rusland
geen revolutie aanblazen, men kan
door revolutionaire middelen geen
nieuw regeeringsstelsel invoeren. De
genen, die over revolutie spreken, zijn
utopisten, die ik van gansclier harte
beklaag. Het zijn utopisten, die ver
geten, dat het Rijk en het monarchis
tische stelsel steunen op een leger
van een millioen manschappen, een
leger, dat, men moge zeggen wat men
wil, altijd getrouw aan den Tsaar zal
blijven. Er mogen al hier en daar
eens gevallen voorkomen van oproer,
van insubordinatie, maar geloof me,
ik voor mij ben er heilig van overtuigd,
dat het leger, als zoodanig, altijd ge
trouw zal blijven.
»AI wat men vertelt over het
weigeren van de groote meerderheid
der Russen om belasting te betalen,
over de republikeinsche gezindheid
van de bevolking, de onbetrouwbaar
heid van het leger, zijn dolzinnige
overdrijvingen van sommige persor
ganen.
«Ik herhaal nogmaals, dat de ver
betering van den huidigen toestand
moet uitgaan van de gematigden, die
de verpletterende meerderheid van het
Russische volk uitmaken, doordat deze
zich schrap zetten tegenover het
revolutionair optreden van delinksche
partijen, zoowel als tegen hel reacti-
onnair drijven van de rechtsciie en
door met ernst alle onmisbare her
vormingen, aangegeven in het manifest
van 16 October, door te zetten. Dit
manifest heeft aan het Russische volk
het recht gegeven voor een groot ge
deelte mede te werken aan de toe
komstige wetgeving en aan de vast
stelling van de begrooting. Ik hoop,
dat deze gematigden binnen zeer
korten tijd zullen inzien, dat de rust
van het land van hen afnangt".
Voor den tweeden keer binnen één
maand heeft een wervelstorm gewoed
te Nieuw-Oi leans. Over een lengte
van acht kilometer en een breedte
van 20Ü meter werden verwoestingeh
aangericht. Een marktplaats in aan
bouw en vijf nieuwe huizen werden
geheel vernield, van een klooster
werd het geheele dak afgerukt, twee
fabrieken en de gasfabriek ieden
zware schade Bij het instorten van
een huis werden een vrouw met haar
kind bedolven, maar later kwamen
ze ongedeerd voor den dag. Een man
werd twintig meter weggeslingerd en
toch werd hij slechts licht gekwetst.
In New-Orleans zelf werden zeven
DOOR
MARIA VERKERK.
5)
Toen dronken we in de woonkamer samen koffie
en aten door mij zelfgebakken koek er bij,
spraken over mijn bruiloft, waarbij zij bruids
meisje was geweest en toen het gesprek
stokte voerde ik haar vol trots overal rond
en toonde haar mijn linnenkast en al mijn
schatten. Zij bekeek alles zuchtend, werd
stiller en stiller en toen wij weer in de
woonkamer zaten beiden met een handwerkje
gewapend kwamen we ongemerkt op haar
lievelingsthema haar veroveringen en hu
welijksaanzoeken en zoo vertelde ze dat
ze nog steeds niet had kunnen besluiten de
smachtende minnaars aan te hooren en
denk eene zij was al twintig jaar
»Ik luisterde een tijdlang gelaten toe, toen
zei ik om haar te troosten«Maar Mientje,
het is ook alles niet om getrouwd te zijn."
«Ach! O, Anita, jy hebt toch een hemelrijk
hier op aarde en weetje, von Stetten had mij
ook bevallen en dan, hier zoo als meesteres
te zijn
«Nu, het is vrij lastig, zulk een huishouden
in een zoo eenzame woning
«Romantisch, romantisch wil je zeggen
verbeterde zij.
«Ik zou wel weer eens vrij willen zijn,"
loog ik, «om nog treuriger uitingen van
haar smart te verhinderen.
«Nu, ik ruil dadelijk met je," zei zij.
«Op eens schoot mij een gedachte door
het hoofd, dat ongelukkige idee, dat mij later
veel tranen gekost heeft. «Probeer het eens,
Mientje." riep ik uit, speel jij eens mevrouw
von StettenDe oude heer kent ons beiden
niet, hoe vindt je dat?" En waarachtig, zij
ging er op in, en ik sprong als een kind rond,
lette Mientje mijn mutsje op, leende haar
een schort en gaf haar mijn sleutelbos terwijl
ik een van haar lichtblauwe linten om mijn
korte haren bond en wij amuseerden ons
kostelijk. Karline, de meid en David, den
knecht werd voorgepreekt, Mientje als mevrouw
von Stetten en mij als mejuffrouw Otterstedt
aan te spreken, en wij oefenden ons onderling
ook in die verwisseling van namen. Mientje
maakte als huisvrouw een uitstekend figuur
en toen het donker werd, en de tafel ter
ontvangst van den gast gedekt was, waren
wij reeds geheel aan de rollen gewend en
lachten tranen bij de gedachte, den ouden
heer zoo voor den gek te houden.
Plotseling hoorden wij buiten een rijtuig
stilhouden en wij stonden op en begaven ons
naar het portaal. Mientje in volle waardigheid
als huisvrouw, maar, wat zagen wij -— Een
slanke, jonge man trad binnen, nam zijn
hoed af en kwam dadelijk op Mientje af, die
hem geheel onthutst aanstaarde. Hare hand
grijpend om er een kus op te drukken, zei
hij »U zult verwonderd zijn, mevrouw, den
jonker von Rieben voor u te zien, maar de
oude heer Gregorius is ziek, en daar het
reeds lang mijn wensch was, in het Benkwitzer
revier te jagen, zond hij mij in zijn plaats,
om uw gemaal tijdens zijn afwezigheid te
vervangen. Ik hoop, dat ik de dames niet
dérangeer?"
«Wat er tijdens die voorstelling in Mientje's
ziel omging, kon ik mij denken, ze was
natuurlijk woedend op de aardigheid te zijn
ingegaan, nu ze tegenover een zoo mooien,
jongen man, en eventueelen vrijer stond. Zij
deed onwillekeurig een stap terug, maar daar
pakte mij weer mijn duiveltje en ik gaf haar
een tamelijk harden stomp, die haar deed
verstaan, dat zij haar rol verder rhoest spelen.
Zij stamelde dus een begroeting, die echter
zoo onbeholpen en grappig klonk, dat hij een
glimlachje niet onderdrukken kon. Tot
overmaat van smart wendde David zich
meesmuilend tot haar en vroeg, of madame
beval, dat mijnheer's bagage naar boven ge
bracht werd zij knikte met een vuurrood
gezicht en toen. de jonge man vroeg, om aan
mij voorgesteld te worden, zei ze: «mijn
vriendin, Minna Otterstedt," en ook ik maakte
mijn compliment. Gij meisjes hebt er geen
idee van, hoe beeldig mooi zulk een buiging
toen was en wat men daar inleggen kon,
eerbied, gratie en ondeugendheid. Ik zag hoe
hij mij bewonderend aankeek met groote,
blauwe oogen onwillekeurig trad ik terug
en hij holde de trap op, en Mientje en ik
stonden weer in de woonkamer tegenover
elkaar en zagen elkaar even radeloos aan.
Daarna lachte ik, lachte ik, dat de tranen
mij over de wangen liepen, totdat Mientje
verklaarde, dat zij niet verkoos, mijn rol verder
door te spelen.
Wordt vervolgd.)